QUADRIFOLIA. , Koninklijke Nederlandse. N a_tu u_fh is_t_o_fl_.s_c_h_e v_e_f_e_n_i_g_in_

Transcriptie

1 QUADRIFOLIA kwartaalblad ~.i.:, Koninklijke Nederlandse g 4.1 N a_tu u_fh is_t_o_fl_.s_c_h_e v_e_f_e_n_i_g_in_ ~ afdeling Deventer _ 11e Jaargang, nr. I. Winter Mededelingen van het bestuur Van de voorzitter Natuurbeleving wordt voor een groot deel bepaald door de weersomstandigheden. Wat de winterperiode van het eerste kwartaal van 1997 ons op dat gebied zal brengen moeten we afwachten. Ook al bloeien er buiten nog geen planten, toch is het de moeite waard om er zoveel mogelijk op uit te gaan. De wintervogels zijn goed te bekijken in de bladerloze bomen (denk aan de Pestvogels van de afgelopen winter). In de winter zijn de mossen op hun mooist en de natuurfotografen kunnen hun hart ophalen bij het licht dat in geen enkel jaargetijde zo mooi is alsjuist in de winter. Kortom, er is buiten ook in deze maanden veel te beleven. En misschien is het bij de gewestelijke r-, vogelexcursie op 16 februari in Zuidwest Friesland wel glashelder weer! Verder hopen we u bij onze lezingen in De Pompe te ontmoeten, te beginnen natuurlijk op 2 januari Het bestuur wenst u alvast prettige feestdagen en een voorspoedig nieuwjaar. Contributie 1997 Aan het begin van het nieuwe jaar houden wij de hand weer op voor de jaarlijkse contributie. Daarom is er een acceptgirokaart voor het jaar 1997 bij deze convo gevoegd. De contributie bedraagt, evenals vorig jaar, voor leden f 38 en voor huisgenootleden f 13,50. De vrijwillige bijdrage voor Natuur en Milieu Overijssel is slechts f 2,50. De overkoepelende organisatie, waar wij als KNNV afdeling ook bij zijn aangesloten, doet zeer veel goed werk voor natuur en milieu in Overijssel. Uw bijdrage wordt zeer op prijs gesteld. Wilt u uw contributie zo spoedig mogelijk voldoen? Vooraanmelding excursies Voor alle excursies is vooraanmelding noodzakelijk. Dit kan geschieden bij Margreet Tegeler, tel , of bij Herman ten Grotenhuis, tel Bericht van de ledenadministratie Adreswijzigingen e.d. aan de afdelingsledenadministratie doorgeven: Mieke Geerlink-van der Gang, Klembergerweg 15,7214 BK Epse, tel Lezingenzaal De lezingen vinden plaats in dorpshuis "De Pompe", Kerkstraat 25 te Wilp. De mogelijkheid bestaat om gehaald en thuisgebracht te worden, wanneer u niet over eigen vervoer beschikt. U kunt tot uiterlijk de dinsdagavond voorafgaand aan de donderdag waarop de lezing gehouden wordt contact opnemen met degenen die ook de opgave voor de excursies regelen.

2 2 Waar blijven de berichten over uw waarnemingen? In Quadrifolia nr. 3 van 1996 deden wij een oproep aan onze leden om tot een uitwisseling van informatie en gegevens over waarnemingen en dergelijke te komen. We gaven u een lijst van "specialisten" op allerlei gebied, waar u met uw vragen en uw waarnemingen terecht kunt. Tot nog toe was het resultaat nogal mager, om niet te zeggen vrijwel nihil. Wij vinden dat jammer, want er zouden juist zoveel leuke zaken op natuurgebied bekend kunnen worden die anders tot een heel klein groepje beperkt blijven. Daarom nogmaals: als u iets interessants heeft gezien of als u een vraag hebt over het een of ander op natuurgebied, even een telefoontje of een briefje en we zorgen dat er aandacht aan wordt besteed. En wat denkt u van een rubriekje als: "Waarnemingen van onze leden"? Doen dus! Kamperen in het voorjaar We gaan kamperen, niet zo ver weg als vorig seizoen in Olloy, maar dichter bij huis, in Noord-Drenthe. Als data hebben we gekozen voor 7 t/m 11 mei In verband met de drukke tijd (Hemelvaart!) moeten we lang van te voren bespreken; we vragen u dus om u vóór 13 januari 1997 bij Jan Ossebaard op te geven voor deelname. We proberen een locatie te vinden met stacaravans voor hen die geen tent of caravan hebben en toch graag mee willen. Of dat lukt weten we niet, maar we doen ons best. Noord-Drenthe is een mooi uitgangspunt voor excursies naar de Drentse bossen en heidevelden, maar ook naar de vogelrijke gebieden van het Lauwersmeer en Schiermonnikoog. Laten we hopen Op' goed weer om flinke excursies te maken. KNNV-programma winter 1997 (januari-maart) Donderdag 2 januari 1997 Nieuwjaarsbijeenkomst Op deze eerste avond in het nieuwe jaar dat we elkaar in De Pompe ontmoeten, hebben we natuurlijk tijd gereserveerd om elkaar een voorspoedig nieuwjaar te wensen. Na het uitwisselen van de wensen en het nuttigen van een (gratis) kop koffie of thee zal Jan Oosterman ons deelgenoot maken van zijn activiteiten op het gebied van het roofvogelonderzoek in het Oostermaet.

3 3 Donderdag 23 januari 1997 Vogelonderzoek Nederland (SOVON) De vogelaars onder ons hoeven we niet uit te leggen wie of wat Vogelonderzoek Nederland (SOVON) is. Voor de minder deskundigen leek het ons goed SOVON voor deze avond uit te nodigen om met een praatje en een plaatje werk en doelstelling van deze stichting te verduidelijken. Districtscoördinator Nico Noorhof zal deze avond voor ons verzorgen. Donderdag 13 februari 1997 Aardkundige waarden Onder deze noemer kunnen veel "aardse" zaken en verschijnselen worden samengevat. In de dialezing met deze titel worden geologische, morfologische en bodemkundige aspecten van het landschap behandeld. Ook de geschiedenis van de geologie zal aan de orde komen. De heer Gongrijp, die zich ook beroepsmatig met deze onderwerpen bezighoudt, zal ons vanavond over dit boeiende onderwerp vertellen. Aanvang: uur in het dorpshuis "De Pompe" te Wilp. Zondag 16 februari 1997 Gewestelijke vogel excursie Het gewest organiseert vandaag een excursie naar Zuid-west Friesland. Het land van Gaast en Klif is niet alleen rijk aan vogels, maar het is ook landschappelijk zeer de moeite waard. Vooral de wintergasten onder de vogels zullen in de belangstelling staan. Op diverse bij de echte vogelaars allang bekende plekken zullen we deze wintergasten bekijken. De excursie duurt een hele dag en zal onder leiding staan van Hans Grotenhuis en Tjalling van der Meer. Bij slecht weer zal de excursie verschoven worden naar zondag 23 februari. Vertrek: 8.30 uur vanaf de Beestenmarkt te Deventer; aankomst op de afgesproken ontmoetingsplaats op de parallelweg bij Lemsterhoek om uur. Opgave uiterlijk 8 februari 1997 bij de natuurhistorisch secretaris (tel ). Donderdag 6 maart 1997 Natuurfotografie het jaar door Dat Jan Ossebaard zelden zonder fototoestel op pad gaat is velen van ons inmiddels bekend. Een impressie van de gebieden die hij het afgelopen jaar heeft bezocht en de verschillende min of meer bijzondere zaken die hij daar vastgelegd heeft zullen het onderwerp van zijn dialezing zijn. Zijn opmerkingsgave en kennis staan borg voor een boeiende avond.

4 4 Zondag 16 maart 1997 Vroege voorjaarswandeling Het begint zo langzamerhand tijd te worden weer eens het veld in te gaan om te kijken naar de zich terugtrekkende winter en de eerste tekenen van het voorjaar. Onder leiding van Han Brink, die de voor ons interessante plekjes altijd weer weet te vinden, gaan we op onderzoek uit. Deze keer wat dichter bij huis, in de buurt van Diepenveen. De duur van de wandeling zal ruim een halve dag zijn en is mede afhankelijk zijn van het weer. Vertrek: 9.30 uur vanaf de Beestenmarkt te Deventer. Donderdag 27 maart 1997 "Doe-avond" De laatste "indoor avond" van het seizoen willen we dit jaar op een aparte manier afsluiten. Voor deze avond staat de grote zaal van "De Pompe" ter beschikking. Er is voor iedereen iets bijzonders te zien. Zowel de vogelaars als de floristen onder ons komen aan hun trekken. Er zijn verschillende stands, waar we er een paar van noemen: onder andere paddestoelen, fossielen, vogels. Op vele vragen wordt antwoord gegeven, bijvoorbeeld: "Hoe leg ik een herbarium aan?" Een fotowedstrijd zal deel uitmaken van de avond. Het moeten uiteraard natuurfoto's zijn (formaat IOxl5 cm). De foto's (maximaal drie stuks per deelnemer) kunt u aan het begin van de avond afgeven. Het spreekt vanzelf, dat de jury niet mag weten van wie de foto's zijn. Geen naam op uw foto dus! U kunt wèl strookjes met uw naam maken, die u na bekendmaking van de prijswinnaars bij uw foto's kunt neerleggen. Babs Heijungs en Jan Ossebaard vormen de jury en vanzelfsprekend zenden zij zelf geen foto's in. Na de pauze verzorgen Babs en Dick Heijungs een aantal klankbeelden. Ook hieraan zullen zowel floristen als vogelaars veel plezier beleven. Deze avond mag u zeker niet missen! Nieuwe leden Wij heten de volgende nieuwe leden van harte welkom: De heer J.H. Branolte (huisgenootlid), Koerselmansweg 6, 7435 PH Okkenbroek. De heer E. Dons, Sanatoriumstraat 27, 7413 RC Deventer. Mevrouw H.G. van den Enk, Laarstraat 81, 7201 CC Zutphen (over van afdeling Noordwesthoek). De heer H. Kleine Koerkamp, Bathmenseweg 18, 7434 PV Lettele. De heer J.G.P. Roode, Van Essenstraat 62, 7203 DM Zutphen (over van afdeling IJssel en Lek).

5 5 Teken zijn gevaarlijke beesten! KNNV'ers en anderen die zich met veldbiologie bezighouden behoren tot de risicogroepen die met teken te maken kunnen krijgen. Teken kunnen besmet zijn met bacteriën en virussen. Via hun beet kunnen ze deze ziekteverwekkers overdragen en zo infectieziekten veroorzaken bij dier en mens. Daarom hierbij enkele wetenswaardigheden, die we ontleend hebben aan een artikel uit "Reddingwezen" van de maand oktober 1996 en aan een brochure* die is uitgebracht door een samenwerkingsverband van de Stichting Samenwerkende Artsen- en Adviesorganisaties in de Gezondheidszorg (SAAG), de Bedrijfsgezondheidsdienst RBB in Den Haag en de Sectie Veiligheid en Ergonomie van Staatsbosbeheer. Teken zijn actief in de maanden maart tot november, met pieken in het voor- en najaar. Om bloed te bemachtigen kruipen ze eerst over het lichaam van de gastheer, alvorens met hun bloedmaal te beginnen. Voorkeursplaatsen zijn de nek, de oksels, de liezen en de knieholten. Nymfen en volwassen mannetjes hechten zich niet blijvend vast, ze verlaten hun gastheer na bloed gezogen te hebben. De bevruchte wijfjes blijven in de huid zitten en zuigen zich vol. In sommige Europese vakantielanden als de Vogezen en Oostenrijk en ook in Oost-Europa kunnen teken een virus overbrengen, dat bij de mens een vorm van hersenvliesontsteking kan veroorzaken. In Nederland is deze ziekte nog niet geconstateerd. Schapenteken zijn de meest voorkomende teken in Nederland. Sedert het begin van de jaren tachtig is bekend dat schapenteken een bacterie kunnen overbrengen die kan leiden tot de ziekte van Lyme. Deze ziekte van Lyme kan verschillende ziektebeelden vertonen. De incubatietijd varieert van enkele dagen tot verscheidene maanden. In het eerste stadium kan een rode ringvormige huiduitslag ontstaan rond de plaats van de beet. Deze plek wordt < geleidelijk groter en verbleekt in het midden. Vaak wordt dit eerste stadium echter overgeslagen of niet onderkend. In latere stadia kunnen allerlei ziekteverschijnselen optreden, waarbij in het bijzonder neurologische en gewrichtsaandoeningen genoemd moeten worden. De ziekte wordt opgespoord aan de hand van lichamelijk onderzoek én bloedonderzoek. Alleen door middel van bloedonderzoek kan worden vastgesteld of er antistoffen aanwezig zijn. Die antistoffen zijn er in het vroege stadium meestal nog niet, de ziekteverschijnselen echter wel. Het kan dus moeilijk zijn om de diagnose "ziekte van Lyme" te stellen. De ziekte kan worden behandeld met antibiotica, waarbij aangetekend moet worden dat de resultaten vooral gunstig zijn bij een vroegtijdige behandeling. Lang niet elke tekenbeet leidt tot de ziekte van Lyme. Aangenomen wordt dat ca 20% van de volwassen teken besmet is met de bacterie die de ziekte van Lyme kan overbrengen. Toch veroorzaakt niet iedere beet van een besmette teek deze ziekte en ook een besmetting hoeft nog niet tot de ziekte van Lyme te leiden. Tóch dient iedere teek snel te worden verwijderd! Voor dit doel zijn speciale pincetten verkrijgbaar. Advies voor KNNV'ers: lange mouwen en broeken, pet op en dichte schoenen aan. En na de wandeling: tekeninspectie! * Voor informatie over brochure en speciale pincet kunt u bellen met: SAAG, Postbus 160, 1540 AB Koog aan de Zaan, tel , fax

6 DRUKWER.K ~-rafzender: :::.::: vereniging voor veldbiologie A.M. Geerlink-van der Gang Kleibergerweg BK Epse ADRESSEN Nat. hist. secr.: H.M. ten Grotenhuis Molenbeek BD Laren tel.: Secretariaat: J.J.B. Ossebaard Smidsweg CC Bathmen tel.: Penningmeester: Mevr. M.H. Tegeler Rembrandtkade HG Deventer tel.: Ledenadministratie: Mevr. A.M. Geerlinkvan der Gang Klembergerweg BK Epse tel.: DE KNNV IN VOGELVLUCHT (januari-maart 1997) Donderdag 2 januari Donderdag 23 januari Donderdag 13 Icbruari Nieuwjaarsbijeenkomst Dialezing SOVON Dialezing "aardkundige waarden" Zondag 1ó tcbruari Gewestelijke vogelexcursie Friesland Donderdag ó maart Natuurfotogrufic het jaar door Zondag 1() maart Vroegc voorjaarswandeling Diepenveen Donderdag 27 maart "Doe-avond" ',- /