Boekverslag Nederlands Paradiso door Kees van Beijnum

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands Paradiso door Kees van Beijnum Boekverslag door een scholier 2692 woorden 18 januari ,7 22 keer beoordeeld Auteur Genre Kees van Beijnum Psychologische roman Eerste uitgave 2008 Vak Nederlands Paradiso Kees van Beijnum Uitgeverij De Bezige Bij Amsterdam 1e druk januari e druk februari 2008 Op een warme zomerochtend is geluksdeskundige Mart Hitz onderweg naar zijn vrouw om haar te vertellen dat hij haar voor een ander gaat verlaten. Aan de rand van zijn woonplaats stuit hij op een wegversperring. De dijk langs de ringvaart blijkt doorgebroken en de bewoners zijn overgebracht naar een sporthal. Als hij zijn vrouw daar niet kan vinden, begint een even duistere als zenuwslopende zoektocht die hem door het onbekende leven van zijn vrouw voert. Het beeld dat hij van haar en van zijn huwelijk had, blijkt voornamelijk een bedenksel. Wanneer zijn veertienjarige dochter, ingefluisterd door zijn schoonouders, hem de verdwijning begint te verwijten, staat hij helemaal alleen voor zijn opdracht: het vinden van de vrouw die hij wil verlaten. (flaptekst) Hoofdpersonages Mart Hitz De hoofdpersoon van dit boek is Mart, een vader van in de veertig die niet goed weet wat hij wil met zijn leven. Hij staat op het punt een moeilijke beslissing te nemen, namelijk zijn vrouw te vertellen dat hij haar gaat verlaten. Op het zelfde moment breekt de dijk bij hem in de buurt door. De hele wijk is daardoor genoodzaakt te evacueren en zijn plan valt in duigen. Mart is een emotionele man, hij zit met zijn gevoelens in de knoop en pleegt overspel. Wanneer zijn vrouw plotseling verdwijnt, is hij vastberaden haar terug te vinden en beseft hij dat zijn liefde voor haar toch niet uitgeblust is als hij aanvankelijk dacht. Hij vindt het lastig te kiezen tussen de twee relaties die hij erop na houdt. Wil hij liever spannende sensationele avontuurtjes met Karin, zijn scharrel of het huiselijke warme gezin met zijn vrouw Dana en dochter Adèle? Pagina 1 van 5

2 Misschien had hij haar de hoop geschonken waarvoor ze was gekomen. En ook hij hoopte. Op iets dat niet tussen de struiken was, niet in haar mond, dat ergens was, op een plaats waar hij geen idee van had. Mart heeft het goed getroffen qua werk. Hij is een geluksgoeroe. Hij geeft inspirerende lezingen over het vinden van geluk, maar de vraag dringt zich op: heeft hij het zelf wel gevonden? Hij is een bekende personality geworden. Doordat hij ook boeken over zijn werk heeft geschreven kennen veel mensen hem. Op straat wordt hij wel eens herkend en dat vind hij niet erg prettig. Hij moet dan vaak uitleggen wat hij ook al weer doet voor werk, want de meesten mensen zijn z n boeken alweer vergeten. Dana De vrouw van Mart. Je komt niet veel van haar persoonlijkheid te weten. Veel uiterlijke verschijnselen worden tot in details beschreven door Mart. In gedachten zag hij hoe zijn vrouw het uittrok, langzaam de rits naar beneden schoof, haar blote, zomerbruine armen een voor een uit de mouwen bevrijdde. De aanblik van het ordentelijk gevouwen jackje op het zwarte leer van de achterste bank beangstigde hem. Haar geur, nog zo duidelijk aanwezig begon te vervliegen. Ook wordt het in het boek duidelijk dat Mart eigenlijk niet helemaal zeker weet of hij zijn vrouw nou wel zo goed kent. Door middel van de wanhopige zoektocht die hij houdt naar zijn vrouw komt hij bijvoorbeeld te weten dat Dana bij een psycholoog onder behandeling is en dat ze een affaire heeft gehad met een twintig jaar jongere adonis. Ik kreeg in het boek het idee dat Dana nogal koudbloedig is. Ze toont niet veel emoties en moet bijvoorbeeld ook niet huilen wanneer Mart vertelt dat hij vreemdgaat. Karin De minnares van Mart. Karin is getrouwd, maar vindt haar relatie met Mart waardevoller. Zij wil daarom uit het huwelijksbootje stappen. Ze is werkelijk hoteldebotel van Mart en wil graag dat hij Dana verlaat voor haar. Ze is aanhankelijk, dat merk je op uit de sms jes die ze stuurt en de telefoontjes die ze pleegt met Mart. Kun je praten? vroeg ze toen hij had opgenomen. ja. Waar ben je en hoe is het gegaan? Ik het haar nog niet verteld. Nog steeds niet? Mart beschrijft voornamelijk haar uiterlijke kenmerken. Mart en Karin voelen zich vooral lichamelijk tot elkaar aangetrokken. Dit wordt nog eens bevestigd door de wilde buitenseksscène tussen de twee. Helaas voor hen wordt die verstoord door een vriendinnetje van Adèle, die langs vaart in een kano. Adèle De veertienjarige dochter van Mart. Een verstandige puber die zich soms volwassener opstelt dan haar ouders. Dat leid je af aan de ruzies die haar vader met haar heeft en de adviezen die ze hem geeft over zijn relatieproblemen. Adèle weet dat haar vader vreemd gaat en staat er op dat hij het snel aan haar moeder vertelt. Ze wil niet dat haar ouders uit elkaar gaan en blijft verder vrij nuchter onder de situatie. Adèle, Ik dacht dat Vera vanmiddag bij je was, zei hij. was ze ook. Maar ik kreeg een telefoontje. Hij probeerde ontspannen te glimlachen. En wie was er bij jóu? Ze keek hem recht aan, woedend maar ook iets van smekende machteloosheid in haar blik. De parkeerplaats bolde achter haar op, wit en oogverblindend als een laken in de wind. Iemand die jij niet kent, ik kan het je nu niet uitleggen. Probeer toch maar. Pagina 2 van 5

3 Mart vindt het lastig om zijn dochter volwassen te zien worden. Zijn gedachtes dalen in het boek af naar de tijd toen zij nog een klein meisje was. De student Een jongen van rond de vijfentwintig jaar met dreadlocks en een reggae uitstraling. Hij heeft geen vaste woonplaats en struint rond in zijn oude Volkswagen om klusjes te doen. Zijn auto is zijn enige bezit en tegelijkertijd ook zijn huis. Het is een jonge vent, volgens Gini. Ze heeft hem zakken aarde en planten zien sjouwen toen ze de verkeerd bezorgde post bij jullie langs bracht. Een maand of wat geleden was dat. Op een dag, wanneer Mart met hem een gesprek aanknoopt om te vragen of hij zijn vrouw heeft gezien, doet de student alsof zijn neus bloedt, terwijl hij dondersgoed weet waar Dana uit hangt. De jongen is zelfverzekerd. Hij laat zich niet uit het veld slaan door de veertigjarige echtgenoot van Dana en durft zich na de affaire gewoon bij hen thuis te vertonen om het tuinterras te betegelen. De tijd Dit boek speelt zich af in het heden. Dat kun je opmerken aan genoemde apparatuur en de faciliteiten van alledag, zoals bowlingcentra en restaurants. De tijd, het hedendaagse tijdperk, is belangrijk voor het verhaal. Als Mart geen telefoon gehad zou hebben was het niet mogelijk geweest om de politie van de vermissing van zijn vrouw te kunnen melden. Het tweede, belangrijke detail voor het boek, namelijk de geheime relatie van Mart en Karin, zou dan misschien wel niet bestaan hebben. Het zou dan praktisch onmogelijk geweest zijn om zo n intieme relatie met zijn minnares te hebben. Ze spreken elkaar namelijk vaak over de mail en de sms, zodat hun partners niks doorhebben. Zijn mobiel ging. Op het schermpje herkende hij het nummer van Karin. Hij nam niet op. Is dat haar? Hij knikte. De plaats Het verhaal speelt zich waarschijnlijk in de buurt van Eemnes af. In ieder geval een plaats dichtbij Amsterdam. Dat ben ik te weten gekomen door een scène waarin Mart wordt verhoord door een rechercheur van het gebied Gooi, Vecht en Eemstreek, waarbij onderzocht wordt hoe het kan dat Dana spoorloos is. Het tweede in het boek wat dit doet bevestigen is dat Mart s vader en zijn scharrel Karin op een half uur rijafstand in Amsterdam- Noord wonen. Wat dus ongeveer zou kloppen. Ze bekeken hem van top tot teen toen hij ze de hand schudde. Hun namen drongen niet tot hem door, slechts regio Gooi en Vecht en Eemstreek bleef hangen. Opbouw Het verhaal wordt vrij chronologisch verteld. Je krijgt geen flashbacks te zien, alleen veel herinneringen die worden opgehaald door Mart. Zoals die van de tijd dat zijn vrouw nog met haar overleden ex-vriendje Johan ging. Het verhaal begint midden in. Je leest gelijk over een avontuurtje van de keurig getrouwde Mart met zijn verboden liefde Karin. Het boek heeft een gesloten einde. De relatieproblemen tussen Mart en zijn vrouw Dana zijn opgelost en het is weer Pagina 3 van 5

4 koek en ei tussen de twee. Karin is volledig uit beeld en Mart is weer ontzettend verliefd op Dana. Het laatste hoofdstuk is een gedeelte dat niet relevant is voor de rest van de inhoud. Het heeft geen toegevoegde waarde, vind ik. Hetgeen wat ik mooi vond aan het laatste hoofdstuk is de zwarte zwaan die Mart beschrijft. Daardoor werd het me duidelijk waarom het dier op de voorkant van het boek staat. Het eerst stak de relatief kleine, scherpe gebeeldhouwde kop door de nevels, de snavel een oranje vonk, de oogjes donkere spleetjes, toen de eigenzinnig gestreken, de enorme vleugels die met trage, krachtige slagen het witte lijf, niet voor vliegen bestemd, leek het, in de lucht hielden, de donkere zwemvliezen plat tegen de onderkant van de mythologische buik gevouwen. De wind blies in zijn staartveren. Zoals hij verschenen was, verdween hij weer in de mist, het machtig suizen stierf langzaam weg. Vertelstandpunt Dit verhaal zien we door de ogen van Mart. Er is sprake van een personale verteller. Dit is zeer belangrijk voor het boek. Het had zeker uitgemaakt voor het verhaal als het door iemand anders verteld was. We zien namelijk alleen de gedachtes van Mart en alle onopgeloste puzzelstukjes die hij probeert bij elkaar te voegen. Als het verhaal door zijn vrouw verteld was zouden we te weten komen hoe ze precies vermist was geraakt en waarom ze met de jonge student mee was gegaan. Ook zou je dan te weten komen hoe ze zich eronder voelde dat haar man haar bedroog. Zoals ik al eerder zei, komt het namelijk op mij over alsof het Dana koud laat. Thema Het thema van dit boek is bedrog in de liefde. Dit boek is een psychologische roman, wat duidelijk te merken is aan de vele verstrengelde emoties van Mart die hij vurig deelt met de lezer. Zijn hartslag was gedaald naar drieënnegentig, toen zijn mobiele telefoon ging. Hij nam op en kreeg zijn assistent aan de lijn, een schrandere, ambitieuze vent die hij een halfjaar gelden had aangenomen en die twaalf uur per dag werkte en in zijn vrije tijd een steile berg beklom. Had de ijsbeer niet op het scherm rondgezwommen, dan zou hij waarschijnlijk gehoor gegeven hebben aan de behoefte om iemand, maakte niet uit bij wie, desnoods kon het onprofessioneler- bij iemand van het instituut, zijn hart uit te storten. Titel van het boek: Paradiso Dit woord komt vaker terug in het boek, Mart gebruikt het als titel voor een fotoalbum op zijn computer, waarin hij foto s bewaard van Karin en hem samen. Ik denk dat Mart de map Paradiso genoemd heeft en de titel van dit boek zo heet, omdat de relatie die Mart en Karin hadden ergens voor staat wat ongelofelijk mooi is, maar ook onbereikbaar en onrealistisch is. Zoiets als het paradijs dus. Op zijn beeldscherm zocht hij naar de map Paradiso en opende hem. Loom bladerde hij door de verzamelde berichten, van Karin aan hem, van hem aan Karin. Haar eerste was van een jaar geleden, geschreven op de dag na hun kennismaking, een bedankje voor het concertkaartje dat hij en zijn vrienden voor een faire prijs hadden verkocht. Betekenis / mening Wat mij aansprak aan dit boek is de geheimzinnigheid die er over het hele boek hangt. Er zijn vele dingen die niet duidelijk zijn en pas later toegelicht worden of helder worden. Dat maakt het boek niet makkelijk te begrijpen, in Pagina 4 van 5

5 tegendeel. Het zorgt er wel voor dat er delen blijven hangen en het vragen bij je opwekt. Zoals: waarom ging Dana met de jongen mee en liet ze niks van zich horen? Ik heb dit boek gelezen omdat ik eigenlijk op zoek was naar het boek De Oesters van Namkee wat ook van deze schrijver is. Toen die er tot mijn spijt uitgeleend was in de mediatheek, viel mijn oog op dit boek. In de hoofdpersoon Mart kwam ik geen gelijkenis met mijzelf tegen, maar dat maakte geen verschil voor mijn interesse in het boek. Deze man op leeftijd die overspel pleegt heeft verder geen betrekking tot mijn leven. Het thema vond ik niet bijzonder origineel, want liefde en overspel zijn klassieke onderwerpen. Het boek Komt een vrouw bij de dokter heeft dezelfde verhaalstructuur, maar is dramatischer uitgewerkt. De gevoelens van Mart spelen in het boek een belangrijke rol. De gebeurtenissen worden langzaam en versnipperd doorgegeven. Je bent echt gebonden aan de gedachtes van Mart, die niet altijd even helder zijn. Vooral niet wanneer hij paniekerig aan het speuren is naar zijn vrouw. Hij vindt alles verdacht en zoekt op elke plek die hij kan bedenken. De gebeurtenissen in het boek vond ik niet echt bijzonder. Ze zijn hebben niet zodanig indruk op mij gemaakt en ze waren dan ook niet allemaal even duidelijk. Een gebeurtenis, waarbij een donkere stem tegen Mart praat in het donker, is mij voor mij nog steeds een raadsel. De enige gebeurtenis waar dit boek omheen draait is de verdwijning van Dana. Het personage Mart vond ik vrij realistisch. Hij weet niet goed wat hij met zijn toekomst wil en tobt over zijn relatie. Kiest hij voor zijn vertrouwde leefomgeving of voor een nieuwe stap? Dit soort dingen zie ik ook wel eens gebeuren met ouders van vriendinnetjes van mij. Mart kiest er gelukkig voor om bij zijn vrouw te blijven. Wat een hoop verdriet bespaart, vooral voor zijn dochter. Ik waardeer het hoofdpersonage niet, want iemand die zijn vrouw bedriegt komt niet als een vredelievend persoon op mij over. Er was wel een eigenschap die ik van Mart waardeerde, namelijk de vastberadenheid waarmee hij zijn vrouw probeerde terug te vinden. Dat vond ik zeer romantisch. De verhaalopbouw was niet lastig te volgen. Er waren gelukkig geen ingewikkelde flashbacks. Ik heb vrij lang over het lezen gedaan, maar dat kwam vooral omdat ik gemerkt heb dat het onderwerp me toch niet helemaal aansprak. Er zaten voor mijn doen te veel gedachten en juist te weinig actie in. De gebeurtenis die mij het meest is bijgebleven is het deel waarin Mart bij de psycholoog van Dana terecht komt. Hij ontdekt daar dat Dana al meer dan een jaar in therapie zit. Ik vond dat een gênante situatie voor de hoofdpersoon. Het zal maar door je echtgenoot voor je verzwegen worden. De afloop van dit boek was nogal flauw, het was niet een spectaculaire scène waarin iets gebeurde. Het boek eindigt met een gedeelte waarin Mart door zijn tuin loopt en denkt aan alles wat de afgelopen tijd zich heeft afgespeeld. De woordkeuze van dit boek vond ik vrij lastig. Het is niet geschreven in het nuchtere Nederlands van alledag. Er werden veel woorden literair verbloemd, wat het boek mysterieus maakte, maar ook lastiger te volgen. Ik weet natuurlijk dat het gebruikelijk is voor literaire schrijvers, en dat veel lezers dat interessant vinden, maar op sommige momenten vind ik het knap lastig. Er kwamen veel dialogen in het boek voor. Je stapte vrij snel over in een andere scène en ziet veel van Mart s waarnemingen. Het is grappig dat het boek maar over een paar weken gaat, terwijl je het idee hebt dat je het hoofdpersonage door en door kent. Hetgeen wat ik van dit boek zou willen onthouden is de volwassenheid van zijn dochter. Het is iets wat ik echt waardeer en waar ik misschien nog wat van kan leren. Pagina 5 van 5