10221/19 mic/dep/ev 1 RELEX.2.A

Transcriptie

1 Raad van de Europese Unie Brussel, 17 juni 2019 (OR. en) 10221/19 COEST 139 RESULTAAT BESPREKINGEN van: het secretariaat-generaal van de Raad d.d.: 17 juni 2019 aan: de delegaties nr. vorig doc.: 10101/19 Betreft: Conclusies van de Raad over de nieuwe strategie voor Centraal-Azië Voor de delegaties gaan hierbij de conclusies van de Raad over de nieuwe strategie voor Centraal-Azië, zoals aangenomen door de Raad (Buitenlands Zaken) op 17 juni /19 mic/dep/ev 1 RELEX.2.A NL

2 Conclusies van de Raad over de nieuwe strategie voor Centraal-Azië BIJLAGE 1. De Raad is ingenomen met de nauwere betrekkingen die tussen de Europese Unie (EU) en Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Turkmenistan en Oezbekistan gestalte hebben gekregen sinds de aanneming van de eerste EU-strategie voor Centraal-Azië in In een wereld die wordt gekenmerkt door een groeiende onderlinge afhankelijkheid en verwevenheid zijn de EU en Centraal-Azië door sterke gemeenschappelijke belangen met elkaar verbonden en stonden zij nooit eerder dichter bij elkaar. De Raad wijst op de grote kansen die de gunstige dynamiek in Centraal-Azië heeft gecreëerd voor verdere stappen in het partnerschap tussen de EU en Centraal-Azië. 2. Hij onderschrijft de gezamenlijke mededeling van de hoge vertegenwoordiger en de Europese Commissie, met als titel: "De EU en Centraal-Azië: nieuwe kansen voor een sterker partnerschap". Samen met de onderhavige conclusies van de Raad vormt de mededeling het nieuwe beleidskader waarin de EU en de landen van Centraal-Azië de komende jaren zullen samenwerken. 3. De Raad beklemtoont dat de nieuwe EU-strategie voor Centraal-Azië doelbewust en doelgericht moet worden uitgevoerd, en voor de EU en Centraal-Azië een waardevolle kans biedt om een sterker en duurzaam partnerschap te smeden in het wederzijds belang van hun burgers. De Raad nodigt de landen van Centraal-Azië uit om met dat doel voor ogen met de EU samen te werken. 4. De Raad is ingenomen met de nieuwe accenten die in de EU-strategie gelegd worden op het bevorderen van veerkracht, welvaart en regionale samenwerking in Centraal-Azië. 5. Hij herhaalt vastbesloten te zijn om met de belangstellende landen uit de regio ambitieuze, brede en tot wederzijds voordeel strekkende versterkte partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten te sluiten en uit te voeren. Deze nieuwe generatie overeenkomsten zal de hoeksteen blijven van de EU-inzet in Centraal-Azië. De Raad herhaalt dat de reikwijdte van de EU-betrekkingen samenhangt met de bereidheid van de individuele Centraal-Aziatische landen om hervormingen door te voeren en de democratie, de mensenrechten, de rechtsstatelijkheid en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te versterken, maar ook met hun wil om in een vrije markteconomie de economie te moderniseren en diversifiëren, onder meer door de particuliere sector, en met name de kleine en middelgrote bedrijven, te steunen /19 mic/dep/ev 2

3 6. De Raad herinnert eraan dat de EU vastbesloten is regionale samenwerking te ondersteunen. Hoewel de landen van Centraal-Azië zelf moeten bepalen welke de beste structuren en mechanismen zijn om in de regio dialoog en samenwerking in hun eigen tempo te bevorderen, zullen de dialoog van regio tot regio en de samenwerking in het kader van de meerlandenprogramma's van de EU meehelpen om de regionale samenwerking in Centraal-Azië te bevorderen. 7. De Raad is zich bewust van de centrale rol die de landen van Centraal-Azië spelen bij het ondersteunen van een door Afghanen geleid en gestuurd vredesproces en bij de wederopbouw van Afghanistan; overeenkomstig de EU-strategie voor dat land wijst de Raad erop dat het van belang is meer politieke en economische betrokkenheid tussen de landen van Centraal- Azië en Afghanistan aan te moedigen opdat zij zich samen inzetten voor een inclusief vredesproces en duurzame ontwikkeling. Een hechtere connectiviteit tussen Centraal-Azië, Afghanistan en Zuid-Azië is van cruciaal belang voor vrede, welvaart en stabiliteit in de ruimere regio. 8. De EU-strategie heeft tot doel een niet-exclusief partnerschap met de landen van Centraal- Azië tot stand te brengen. De EU zal met internationale organisaties blijven samenwerken, met name de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), de Verenigde Naties (VN) en de Raad van Europa, maar ook waar mogelijk met derde landen, telkens als een bredere betrokkenheid de algemene doelstellingen van de EU en haar strategie dichterbij zou brengen. 9. De Raad beklemtoont dat de verdere samenwerking tussen de EU en Centraal-Azië moet gericht zijn op het bevorderen van de soevereiniteit en de veerkracht van de landen en gemeenschappen in Centraal-Azië, maar ook van de gehele regio. De inspanningen om de verantwoordingsplicht van instellingen te bevorderen, corruptie te bestrijden, burgers meer veiligheid te bieden, klimaatverandering en milieudegradatie aan te pakken, historische sites voor uraniumontginning te saneren en biodiversiteit en watervoorraden in stand te houden, kunnen alleen succes hebben door middel van meer dialoog en samenwerking. De Raad pleit voor een nauwere samenwerking bij het beheer van grensoverschrijdende watervoorraden en is ingenomen met de rol die het Internationaal Fonds voor het behoud van het Aralmeer speelt, en met de initiatieven van het Regionaal Centrum van de Verenigde Naties voor preventieve diplomatie voor Centraal-Azië /19 mic/dep/ev 3

4 10. Het bevorderen en beschermen van de rechtsstatelijkheid, de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, waaronder de vrijheid van meningsuiting en van vereniging, van een gunstig klimaat voor het maatschappelijk middenveld en voor mensenrechtenverdedigers, van de rechten van vrouwen en de rechten van het kind, alsook de steun aan de IAOagenda voor waardig werk voor een eerlijke globalisering, moeten de kern blijven van de betrekkingen tussen de EU en Centraal-Azië. De EU en de landen van Centraal-Azië moeten blijven inzetten op gendergelijkheid en in het belang daarvan blijven handelen, en moeten de participatie van vrouwen in het sociaal en economisch leven blijven aanmoedigen. 11. De Raad wijst op het belang van meer samenwerking op het gebied van migratie en mobiliteit, met name in het kader van versterkte partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten, maar ook op de behoefte aan een sterkere dialoog en aan steun voor een blijvende samenwerking bij gemeenschappelijke veiligheidsproblemen zoals radicalisering, cyber- en hybride dreigingen, en de proliferatie van massavernietigingswapens en de overbrengingsmiddelen daarvoor. De Raad beklemtoont dat de onderliggende sociaaleconomische oorzaken van radicalisering moeten worden aangepakt. Hij moedigt samenwerking aan op het gebied van crisisbeheer en inzake bestuur en hervorming van de veiligheidssector. Hij beschouwt een blijvende samenwerking rond grensbeheer in de regio als een prioriteit van de EU, die de intraregionale handel, de bestrijding van mensenhandel, verdovende middelen en goederen, en het beheer van de migratiestromen zal vergemakkelijken. 12. De Raad beklemtoont dat de EU en de landen van Centraal-Azië de samenwerking moeten voortzetten om hun partnerschap voor welvaart te laten gedijen. Het sluiten en uitvoeren van versterkte partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten, die alomvattende handelsbepalingen bevatten, en het daadwerkelijk gebruik van andere bestaande handelsinstrumenten zoals het stelsel van algemene preferenties, moeten de handels- en investeringsstromen tussen de EU en de landen van Centraal-Azië doen groeien. De versterkte partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten zullen de convergentie inzake regelgeving en het naleven van EU- en andere internationale normen bevorderen, de wederzijdse markttoegang stimuleren en bijdragen tot het beschermen van intellectuele-eigendomsrechten en geografische aanduidingen. Het is zaak een open, degelijk, veilig en aantrekkelijk klimaat voor ondernemers en investeringen in Centraal-Azië te bevorderen, met name via de dialoog tussen bedrijven. Tevens wijst de Raad erop dat de dienstensector verder moet worden ontwikkeld, de infrastructuur moet worden gemoderniseerd en de landbouw moet worden bevorderd /19 mic/dep/ev 4

5 13. De Raad erkent de strategische rol van Centraal-Azië in de wereldwijde inspanningen om de Europees-Aziatische connectiviteit te bevorderen en benadrukt dat deze inspanningen voordelen moeten opleveren voor de regio, en ziet uit naar meer samenwerking met de Centraal-Aziatische landen om duurzame, alomvattende en op regels gebaseerde connectiviteit te bevorderen. In overeenstemming met de EU-strategie inzake het verbinden van Europa en Azië roept de Raad op om, waar passend, partnerschappen voor duurzame connectiviteit tot stand te brengen met de landen van Centraal-Azië ter bevordering van de kwaliteit van de infrastructuur en ter verbetering van de economische, sociale, fiscale en ecologische duurzaamheid in en met Centraal-Azië, en om te zorgen voor een soepele doorvoer van goederen. De Raad steunt de inspanningen om Centraal-Azië te verbinden met de landen van het Oostelijk Partnerschap en Afghanistan. De Raad steunt de werkzaamheden voor het koppelen van het uitgebreide trans-europese vervoersnetwerk met netwerken in Centraal-Azië en voor het bevorderen van het wederzijds belang bij de uitvoering van gezamenlijke connectiviteitsprojecten op het gebied van energie en vervoer, waarin het verbindingspotentieel van de Zwarte Zee en de Kaspische Zee volledig wordt benut. Hoewel het vervoer steeds meer multimodaal wordt en nieuwe mogelijkheden zich voordoen voor het verbeteren van de bestaande en de ontwikkeling van nieuwe Euro-Aziatische transportnetwerken, kunnen de noord-zuidverbindingen en de oost-westverbindingen in de toekomst een belangrijke rol spelen. De Raad benadrukt de noodzaak van samenwerking op het gebied van digitale connectiviteit en e-governance. De Raad wijst op het belang van doeltreffende maatregelen om de klimaatverandering aan te pakken, in overeenstemming met de Overeenkomst van Parijs, en om de overgang van de regio naar een koolstofarme economie te ondersteunen. De EU moet de samenwerking met de landen van Centraal-Azië intensiveren op het gebied van hernieuwbare energie en energie-efficiëntie, alsook wat betreft de onderlinge afstemming van elektriciteitsinterconnecties op een gelijk speelveld. Interpersoonlijke contacten zullen ook een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van het partnerschap tussen de EU en Centraal-Azië /19 mic/dep/ev 5

6 14. De Raad onderstreept het belang van het verder ondersteunen van het onderwijs in Centraal- Azië om ontwikkeling, economische diversificatie en fatsoenlijke banen te bevorderen, en om uitsluiting te voorkomen en het risico van radicalisering die leidt tot gewelddadig extremisme onder andere onder de jongere bevolking, te verminderen. De Raad ondersteunt hervormingen om de kwaliteit van het onderwijs, het hoger onderwijs, het beroepsonderwijs en de beroepsopleiding te verbeteren en om synergieën tussen onderwijsstelsels en de arbeidsmarkt en digitaal onderwijs te bevorderen. Hij bevestigt zijn bereidheid om universitaire uitwisselingsprogramma's verder te ontwikkelen en de regionale samenwerking en mobiliteit in dit verband te ondersteunen. De Raad moedigt samenwerking tussen instellingen voor hoger onderwijs in de EU en Centraal-Azië aan, evenals uitwisselingen van studenten, academici en onderzoekers. Samenwerking op het gebied van cultuur en toerisme moet worden aangemoedigd om sociale en economische voordelen te bieden. 15. Hoewel verschillende landen in Centraal-Azië een hoog niveau van ontwikkeling hebben bereikt, zijn in de regio nieuwe modellen voor economische groei, structurele hervormingen, economische diversificatie en de vermindering van sociaal-economische ongelijkheden nodig om de ontwikkelingsresultaten te consolideren. De uitvoering van de Agenda 2030 voor ontwikkeling biedt belangrijke mogelijkheden om samen op te treden voor duurzame ontwikkeling. 16. De Raad is van mening dat de nieuwe EU-strategie voor Centraal-Azië een leidraad moet zijn voor de programmering van de EU-steun voor de regio, met inbegrip van duurzame investeringen door de Europese Investeringsbank (EIB), en dat toekomstige samenwerking moet kunnen inspelen op eventuele nieuwe fasen van de hervormingen in de Centraal- Aziatische landen. De Raad onderstreept de noodzaak van passende financiering voor de uitvoering van de strategie in het kader van de toekomstige programmering van de financiële en technische samenwerking. De Raad benadrukt het belang van nauwe complementariteit en samenhang tussen de bilaterale en regionale programma's van de Commissie en die van de lidstaten en van gezamenlijke programmering, teneinde een zo groot mogelijk effect te sorteren. In dit verband erkent de Raad ook de belangrijke rol van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling in de regio /19 mic/dep/ev 6

7 17. De Raad verzoekt de hoge vertegenwoordiger de samenwerking met de landen van Centraal- Azië met betrekking tot belangrijke prioriteiten op het gebied van het buitenlands beleid verder te versterken. De Raad onderstreept de bijdrage die Centraal-Azië kan leveren aan de aanpak van mondiale uitdagingen. De samenwerking inzake klimaatverandering moet gericht zijn op de volledige en doeltreffende tenuitvoerlegging van de Overeenkomst van Parijs. In overeenstemming met hun gezamenlijke inzet voor een op regels gebaseerde wereldorde moeten de EU en de landen in Centraal-Azië nauwer samenwerken in multilaterale fora, zoals de VN, de OVSE en de Wereldhandelsorganisatie (WTO). De EU zal met name de toetreding van alle Centraal-Aziatische landen tot de WTO aanmoedigen en voldoende ondersteunen. 18. De Raad moedigt een sterkere gezamenlijke aanpak aan tussen de EU-instellingen en de lidstaten bij hun respectieve betrokkenheid bij de regio. De Raad is ingenomen met de opening van een EU-delegatie in Turkmenistan. 19. De speciale vertegenwoordiger van de EU voor Centraal-Azië moet blijven fungeren als een kanaal voor dialoog en communicatie op het hoogste niveau met de Centraal-Aziatische landen om de doeltreffendheid en de zichtbaarheid van de EU in de regio te verbeteren. 20. De Raad benadrukt dat het partnerschap tussen de EU en Centraal-Azië verder gaat dan regeringen en kijkt uit naar de betrokkenheid van maatschappelijke organisaties in al haar dimensies. Toekomstige betrekkingen moeten voortbouwen op bijdragen van een breed scala van belanghebbenden, waaronder parlementariërs, de particuliere sector, denktanks en universiteiten en jongeren. 21. De Raad onderstreept dat de strategische communicatie van de EU in Centraal-Azië moet worden verbeterd om de zichtbaarheid van de EU, van de uitvoering van haar strategie en van de tastbare voordelen ervan voor de regio te vergroten. In dit verband benadrukt de Raad het belang van een omgeving voor onafhankelijke media zonder interne en externe druk en van de rol van de EU bij de ondersteuning van de ontwikkeling ervan. 22. De Raad verzoekt de hoge vertegenwoordiger en de Europese Commissie werk te maken van de uitvoering van de in de gezamenlijke mededeling vermelde concrete prioriteiten, in nauwe samenwerking met de lidstaten en de Centraal-Aziatische partnerlanden /19 mic/dep/ev 7