die keure Trends in digitale televisie Juridische uitdagingen Prof. Dr. Peggy Valcke en Prof. Dr. Jos Dumortier Onder de redactie van:

Transcriptie

1 Trends in digitale televisie Juridische uitdagingen Onder de redactie van: Prof. Dr. Peggy Valcke en Prof. Dr. Jos Dumortier Met bijdragen van: Fabio Gilio Katrien Lefever Eva Lievens David Stevens Tim Van Emelen Kirsten Van Gossum Griet Verhenneman Evi Werkers die keure 2008

2 INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL HOOFDSTUK 1: COMMUNICATIERECHT 1 1 Inleiding 1 2 Digitale interactieve media en de bevoegdheidsverdeling Radio-omroep en televisie versus telecommunicatie De rol van het Grondwettelijk Hof Overzicht Omroepbegrip Criteria Omroep versus diensten van de informatiemaatschappij Samenwerking Redenering van het Grondwettelijk Hof Samenwerkingsvormen 14 3 Vlaamse omroepdecreten - de lege lata Omroepbegrip in Vlaanderen Definitie in de DROT Toepassing en interpretatie door de VRM Verplichtingen voor aanbieders van digitale televisieprogramma's (omroepen) Erkenning of aanmelding Klassieke omroepdiensten Televisiediensten Niet aanmeldingsplichtige televisieomroepen Ethische en deontologische regels Quota Reclamevoorschriften Algemene bepalingen Duidelijk herkenbare reclame Reclame in programma's 'Vijfminutenregel' Sponsoring Nieuwe reclametechnieken Ringtones Belspelletjes Niet aanmeldingsplichtige televisieomroepen Evenementenlijst en recht op vrije nieuwsgaring Recht op vrije nieuwsgaring Evenementenlijst Recht van antwoord Bewaren van programma's Verplichtingen voor aanbieders van digitale televisieplatforms Digitale televisie via kabel Digitale televisie via terrestriële netwerken 66 ix

3 TRENDS IN DIGITALE TELEVISIE: JURIDISCHE UITDAGINGEN Digitale televisie via andere netwerken Decoders Marktanalyses 72 4 Vlaamse omroepdecreten - de lege ferenda In het licht van Europese ontwikkelingen Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten "Audiovisuele mediadiensten": een technologieneutrale benadering Gelaagde regelgeving Co-en zelfregulering Herziening Elektronische Communicatierichtlijnen Overzicht Wijzigingsvoorstellen Spectrumbeheer en digitaal dividend Bescherming gebruikers en netwerk neutraliteit Nieuwe remedie (functionele scheiding) en veto voor Commissie Europese Autoriteit voor de elektronische communicatiemarkt Van 18 naar 7 markten In het licht van marktevoluties en nieuwe trends Digitale mobiele televisie User-generated-content Het huidige omroepbegrip: analyse en opportuniteitstoets in het licht van de vrije meningsuiting Verdelers (aggregatoren) Situering SWOT-analyse Mogelijke verplichtingen tussenlaag Evaluatie / opties 118 HOOFDSTUK 2: AUTEURSRECHT Inleiding: situering van het auteursrecht in de context van interactieve digitale televisie Basisbegrippen Beschermingsvoorwaarden Speciale categorie: Audiovisueel werk Auteurschap Auteursrechten Vermogensrechten Reproductierecht Reproductierecht sensu stricto Uitleen- en verhuurrecht Bewerkingsrecht Bestemmings- en distributierecht 131

4 INHOUDSTAFEL Publiek mededelingsrecht Morele rechten Divulgatierecht Recht op erkenning van vaderschap Rechtop integriteit Naburige rechten Uitvoerende kunstenaars Producenten Omroeporganisaties Bechermingsduur 139 Beheer van auteursrechten De rol van beheersvennootschappen De ontstaansgeschiedenis Voorwaarden om actief te zijn als beheersvennootschap Een afweging van belangen Vatbaar voor verbetering? Digital Rights Management Doeltreffende technische voorzieningen Verbod omzeiling en sancties 149 Excepties De exceptie van de tijdelijke technische kopie Inhoud exceptie Interpretatieproblemen De exceptie van de secundaire mededeling van gefixeerde of uitgezonden prestaties (secundair gebruik) Inhoud exceptie Billijke Vergoeding De exceptie van de privé-kopie De exceptie voor bewaring van cultureel en wetenschappelijk patrimonium Artikel 23bis/47bis AW: een ontsnappingsroute Verhouding DRM en excepties Vrijwillige/passende maatregelen De driestappentoets als oplossing? 161 Een speciale casus: de digital video recorder Time en space shifting Vergelijking met de Amerikaanse situatie Sony Betamax Europa: de dwanglicentie van de kopie voor privé-gebruik 173 De regeling inzake kabel en satelliet in het licht van idtv Knelpunten Mogelijke oplossingen Betreffende het rechtenbeheer Systeem van uitgebreide collectieve licentie toepassen op andere grensoverschrijdende doorgiften? 179 xi

5 TRENDS IN DIGITALE TELEVISIE: JURIDISCHE UITDAGINGEN Grensoverschrijdende exploitatie van auteursrechten : uitbreiding van de multi-territoriale licentie naar de audiovisuele sector? Met betrekking tot de onderhandelings- en bemiddelingsprocedure Oplossingen geopperd door de Europese Commissie De Belgische wetgever in actie? Rechtsvergelijking Een pan-europese auteursrechtbank? Is de SatKab-Richtlijn ten dode opgeschreven? Standpunt Europa Standpunt in de rechtsleer: op weg naar een volledig geharmoniseerd auteursrecht? Mogelijke actiepunten Een neutrale retransmissieregeling? Of een verdergaande hervorming? Eén vermogensrecht Conclusie 203 HOOFDSTUK 3: PRIVACYRECHT Inleiding Verwerking van persoonsgegevens Begrippenkader en toepassingsgebied van de WVP bij digitale televisie Het begrip persoonsgegeven Het begrip verwerken Het toepassingsgebied Kort samengevat De basisbeginselen bij het verwerken van persoonsgegevens Inleiding Het transparantiebeginsel Het legaliteitsbeginsel Het proportionaliteitsbeginsel Het finaliteitsbeginsel Algemeen Verenigbaarheid van doeleinden De verdere verwerking voor statistische doeleinden Kort samengevat De verschillende rollen binnen de WVP De betrokkenen Derden De ontvanger De verantwoordelijke voor de verwerking De verwerker Kort samengevat De verplichtingen van de verantwoordelijke voor de xii

6 INHOUDSTAFEL verwerking bij digitale televisie Inleiding De kwaliteit van de verwerking Inleiding Nauwkeurige verwerking Een passende bewaartermijn De toelaatbaarheid van de verwerking Inleiding De ondubbelzinnige toestemming van de betrokkene Kort samengevat De verwerking is noodzakelijk voor de uitvoering van een overeenkomst De verwerking is noodzakelijk in het kader van een wet, decreet of ordonnantie Kort samengevat De aangifte Vertrouwelijkheid en beveiliging Algemene beveiligingsverplichting Specifieke beveiligingsverplichting De vertrouwelijkheidsverplichting De concrete invulling van beveiliging en vertrouwelijkheid Verplichtingen van de verantwoordelijke voor de verwerking vanuit de Wet betreffende elektronische communicatie Toepassingsgebied Geheimhouding, verwerking en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer 239 Digitale televisie en interactiviteit Nieuwe risico's bij het verwerken van persoonsgegevens Een gefaseerde risicospreiding Profiling en manipulatie Profiling Recent onderzoek van de Privacycommissie Manipulatie van de gebruikers Verlies van het recht op informatie, culturele diversiteit en pluralisme Verlies van het recht op anoniem gebruik van de media De rol van de Privacycommissie Anonimiteit versus identificeerbaarheid Het gebruik van pseudoniemen Het rechtop anonimiteit Kort samengevat Digitale televisie en mobiliteit: locatiegebonden diensten De toepassing van DVB-H bij mobiele interactieve digitale televisie Het begrip locatiegebonden diensten Digitale televisie en locatiegebonden diensten: een xiii

7 TRENDS IN DIGITALE TELEVISIE: JURIDISCHE UITDAGINGEN analyse Kort samengevat Gevalstudie: digitale televisie en ehealth De verwerking van gezondheidsgegevens Voorwaarden en waarborgen Bijkomende verplichtingen van de distributeur De voorafgaande kennisgeving Andere rechten Digitale televisie en direct marketing Direct marketing: op zoek naar een definitie De spelers en betrokkenen Het bestaande juridisch kader De bescherming van de persoonlijke levenssfeer De elektronische handel Richtlijn elektronische handel De Wet Elektronische Handel Het Koninklijk Besluit van 4 april Elektronische communicatie E-Privacy Richtlijn De Wet Elektronische Communincatie Wet Handelspraktijken (WHPC) Het wetgevend kader in een notendop Conclusie 279 xiv