Praktische opdracht ANW Bacteri

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische opdracht ANW Bacteri"

Transcriptie

1 Praktische opdracht ANW Bacteri n Praktische-opdracht door een scholier 3996 woorden 8 november ,5 43 keer beoordeeld Vak ANW Bacteriën Bacteriën Een bacterie is een relatief eenvoudig eencellig organisme. Het heeft geen celkern en dus ook geen celmembraan. Hierdoor is het kernplasma en het cytoplasma niet gescheiden. Een bacterie bevat alle informatie voor erfelijke eigenschappen in één streng DNA. Dit heet een ringvormig plasmide, waar ook vaak één of meerdere chromosomen omheen zitten. Bacteriën planten zich voort door celdeling. De snelheid van deze deling hangt af van de soort bacterie en de omstandigheden. Sommige bacteriën delen zich elke 20 minuten. Er zijn goede en slechte bacteriën. Goede bacteriën zitten bijvoorbeeld in je darmen, en denk maar aan de reclame van Yakult. Slechte bacteriën kunnen ziektes verwekken. Nu weten we wat bacteriën zijn. Bacteriën kun je tegen gaan door schoon te maken en door goede hygiëne. Je doodt dan de bacteriën en ze kunnen zich niet meer vermenigvuldigen. In dit experiment gaan wij onderzoeken welke schoonmaakmiddelen (het meest) bacteriedodend zijn. Observatie (waarnemingen) Als je niet schoonmaakt, zie je dat iets vies wordt. Als je je niet goed wast, kun je ziek worden of kun je ontstekingen krijgen. Een dokter moet goed schrobben voorafgaand aan een operatie, anders zou hij de patiënt kunnen besmetten. We weten dat dit komt door bacteriën. Doel van het onderzoek Wij vragen ons af met welk bacteriedodende middel je het beste zou kunnen werken. Probleemstelling We willen onderzoeken welk desinfecterende middel (het meest) bacteriedodend is. Onderzoeksvraag Bij welke van deze acht schoonmaakmiddelen ontstaan het minste aantal bacteriën? Hypothese Hoe meer bacteriedodende middelen erin zitten, hoe effectiever het werkt. Verwachting We verwachten dat bij het schoonmaakmiddel Stirillium het minste aantal bacteriën zullen ontstaan. Bij de controleproeven verwachten we veel bacteriën aan te treffen. Als je Stirrilium gebruikt, dan zullen (bijna) alle bacteriën worden gedood. DE SCHOONMAAKMIDDELEN Amo T0tal Care solution lenzenvloeistof. Voor harde lenzen. Pagina 1 van 11

2 De actief werkende stof is polyhexamethyleen biguanide (PHMB) 0,0005% en dinatrium edetaat 0,010% De andere ingrediënten zijn: Steriele wateroplossing Natriumchloride Chloorhexidine gluconaat (0,0003%) Zouten (natrium) De lenzen bevochtigen, desinfecteren en bewaren. Tendo s gedenatureerde alcohol 70% De actief werkende stof is alcohol, waarvan er 70% in zit. De andere ingrediënten zijn: Spiritus ketonatus dil. Niet voor inwendige desinfectie, licht ontvlambaar en in goed gesloten verpakking bewaren, niet roken, verwijderd houden van ontstekingsbronnen, toepasbaar in cosmetische preparaten en als desinfectiemiddel voor o.a. medische instrumenten (niet gebruiken bij optische instrumenten). Baktolin basic De bacteriedodende ingrediënten van Baktolin zijn alle ingrediënten met sodium erin. (ze zijn onderstreept) Sodium is namelijk een bacteriedodende stof. Ingrediënten: Aqua, sodium laureth sulfate, sodium chloride, PEG-7 glyceryl cocoate, cocamidopropyl betaine, glycerin, disodium laureth sulfosuccinate, PEG-120 methyl glucose dioleate, sodium benzoate, sodium salicylate, propylene glycol, 5-bromo-5-nitro-1,3-dioxane, sodium citrate, parfum. Op de natte huid aanbrengen en daarna met water afspoelen. Baktolin is voor de grondige, zeepvrije reiniging van handen en lichaam. Baktolin is een huidvriendelijke waslotion voor de grondige reiniging van handen en lichaam. De phwaarde is 5,5. Sterillium De bacteriedodende ingrediënten in Sterillium zijn isopropanol en n-propanol. Ingrediënten: 45g isopropanol, 30g n-propanol, 0,2g ethyl-hexadecyl-dimethylammonium-ethylsulfat. Overige stoffen: myristylalcohol, 85% glycerol, geurstof, patentblauw (E131), gezuiverd water. Je moet eerst je handen wassen met water en zeep, en daarna afdrogen. Neem minimaal 5 ml. Sterillium uit het flesje. Dat smeer je dan over je handen en onderarmen. Blijf wrijven totdat de huid droog is. Als je dit hebt gedaan, mag je niet meer je handen wassen, want dan zijn je handen niet meer bacterievrij. Sterillium is voor desinfectie bij algemeen en pre-operatief gebruik. Sterillium wordt gebruikt om de handen bacterievrij te maken. Anders kan bijvoorbeeld een arts een patiënt besmetten met een bacterie, virus of schimmel. Binnen 30 sec. zorgt Sterillium ervoor dat je hand vrijwel niet meer zweet. De desinfecterende ingrediënten werken heel snel en ook lang(3 uur). De huidverzorgende bestanddelen beschermen de handen ook als ze bezig zijn. Dat is vooral belangrijk omdat Pagina 2 van 11

3 een verzorgde, gladde huid minder bacteriën kan bevatten dan een ruwe, beschadigde huid. Sterillium is een huidvriendelijke desinfectielotion op basis van alcohol die je huid niet uitdroogt. De ph-waarde is neutraal. Sterilon applicatievloeistof De actief werkende stof is chloorhexidinegluconaat. Ingrediënten: pramocaïnehydrochloride, zinkoxide, benzalkoniumbromide, 8-hydroxychinoline (als conserveermiddel), wolvet, witte vaseline, arachide-olie, sojalecithine. Wonddesinfectie: de vloeistof in en om de wond druppelen, wond eventueel afdekken. Huiddesinfectie: met een in de vloeistof gedrenkt watje op de aangetaste huiddelen aanbrengen. Sterilon is een doorzichtige vloeistof en een algemeen verkrijgbaar geneesmiddel. WC-eend De actief werkende of bacteriedodende stof is hier moeilijk te bepalen. Aangezien er ook alcohol in zit, en we weten dat dit bacteriedodend is, gaan we ervan uit dat dat ook hier de actief werkende stof is. Ingrediënten: Water, hydrochloric acid, (Z)-Octadec0-9-enylamine, ethoxylated, polyethoxylated alcohols, parfum, benzalkonium chloride, 2-brom o-2-nitroprpane-1,3-diol, colorants, methylchloroisothiazolinone. De dikke gel moet je onder de rand van de toiletpot spuiten, om zo daar de bacteriën te bestrijden. WERKPLAN (PROEF 1) Benodigdheden - 8 petrischalen met een voedingsbodem - 8 schoonmaakmiddelen - een stift - water - pen en papier Toelichting op de benodigdheden Met de stift schrijven we de namen en letters op de bakjes. Het water is voor een natte vinger en met pen en papier maken we aantekeningen. Overzicht schoonmaakmiddelen We hebben geen verdunningen gebruikt, maar alles puur en rechtstreeks uit het flesje. We hebben de volgende materialen gebruikt en op de volgende manier genummerd: A = Sterillium B = Baktolin C = Total Care D = Alcohol E = Sterilon F = WC-eend G = Controle H = Controle Zoals je ziet hebben we twee controleproeven. Dit is onze blancoproef. We gebruiken twee Pagina 3 van 11

4 controleproeven, zodat we na afloop van het experiment kunnen kijken of het schoonmaakmiddel wat als beste uit de resultaten komt ook echt door de actief werkende stof zo n schone petrischaal heeft. Het zou namelijk ook goed kunnen dat er gewoon weinig bacteriën op de voedingsbodem zijn aangebracht. Met een controleproef kun je zien of de vinger bijv. erg schoon was (veel bacteriën op bakje G/H) of dat het schoonmaakmiddel goed werkt (weinig bacteriën op bakje G/H) We nemen twee controleproeven, zodat je nog meer zekerheid hebt. Werkwijze - Eerst schrijven we op de bakjes onze namen en de letters A t/m H. We schrijven dit op de bodem. Niet op de deksel, want als je bijvoorbeeld de schalen laat vallen zou je de verkeerde deksel op de verkeerde bodem kunnen doen. Het experiment is dan mislukt omdat je niet de goede resultaten bij de goede bakjes hebt. Daarnaast schreven we alles op de zijkant, zodat we straks goed konden tellen en de bodem niet volgeschreven stond. - Hierna deed één persoon uit ons groepje zijn vinger onder de kraan, zodat deze nat was. Vervolgens bracht deze persoon een met deze vinger een aantal bacteriën aan op de voedingsbodems. We zorgden dat er overal bacteriën zouden zitten, goed verspreid. Dit lieten we door één en dezelfde persoon doen, zodat we de resultaten na het experiment eerlijk zouden kunnen vergelijken. Een belangrijk punt hierbij is, dat deze persoon vooraf niet zijn handen mag hebben gewassen! Deze zouden dan te schoon zijn en de proef zou niet goed kunnen slagen. - Vervolgens gieten we in bakje A t/m F de juiste schoonmaakmiddelen. In bakje G en H doen we niet. - We laten alles 5 min. staan en gieten daarna de overmaat schoonmaakmiddel uit de kweekplaat. - We doen de deksels erop en zetten de bakjes omgekeerd op een stapel in lokaal 212. We zetten zo op elkaar, omdat er misschien condens zou kunnen ontstaan. Als deze druppeltjes op de voedingsbodem terecht zouden komen, zou je niet meer eerlijk vergelijk en is het experiment mislukt. Als we de bakjes omgedraaid neerzetten kan dit niet gebeuren. Reproduceerbaarheid Je kunt onze proef ook uitvoeren als je onze werkwijze hebt gelezen. We hebben alles namelijk nauwkeurig stap voor stap beschreven. Als dit niet goed gebeurd kun je niet eerlijk onze proef met de andere proef vergelijken. Wij zijn dus van mening dat onze proef goed reproduceerbaar is. RESULTATEN (PROEF 1) Resultaten na 2 dagen: Na twee dagen gaan wij naar onze bacteriën kijken. We tellen ze en krijgen hier de volgende resultaten uit: A = 0 B = 0 C = 80 D = 0 E = 0 F = 0 G = 3 H = 2 Waarnemingen: We nemen verschillende dingen waar. Allereerst merken we op dat er erg weinig bacteriën zijn ontstaan. Pagina 4 van 11

5 Zelfs de controle proeven hebben er weinig. Bij de controleproeven zien we echter nog wel veel kleine witte stipjes. Dit zou eventueel kunnen wijzen op bacteriën in ontwikkeling. Ten tweede heeft bakje C meer bacteriën dan de controleproeven. Dit is vreemd, maar komt misschien doordat er nog meer bacteriën op de vieze vinger zaten dan toen we bij het laatste bakjes (G en H) waren aanbeland. Een andere reden zou kunnen zijn dat er al bacteriën in de lenzenvloeistof waren ontwikkeld door bijv. een vieze dop/spuit. Ook was de lenzenvloeistof over de datum (dec. 2006). Misschien heeft dit er ook mee te maken. Omdat we graag af willen wachten of de kleine, witte stipjes zich nog tot bacteriën ontwikkelen, laten we de petrischalen nog een paar dagen staan. Resultaten na 6 dagen: Vier dagen later, in totaal dag 6 van de proef, gaan we weer naar onze bacteriën kijken. We tellen ze weer en krijgen hieruit de volgende resultaten. A = 0 B = 0 C = ± 200 D = 0 E = 0 F = 0 G = ± 160 H = ± 250 Waarnemingen: Alle oude bacteriën zijn nu veel groter en oranje/bruin. De bacteriën die nieuw zijn ontstaan, zijn veel kleinere stipjes. In bakje H zit ook een ophoping van bacteriën, en bakje C bevat ook een groot wit stuk aan de rand. We zien nu dus dat de controleproeven al een stuk dichter in de buurt komen van bakje C, al blijft het een bijzonder hoog aantal. De bakjes waar bij 2 dagen een bacterieaantal van 0 was, zijn nu nog steeds 0 bacteriën. Meetonnauwkeurigheden Bij deze proef kan er zeer gemakkelijk sprake zijn van meetonnauwkeurigheid. Het tellen van bacteriën is namelijk vrij lastig. Als een bacterie zich deelt en vermenigvuldigt, ontstaan kolonies. Deze tellen we en gebruiken we als meetresultaten. Hierin kun je je echter gemakkelijk vergissen en daarbij gebruiken we afgeronde getallen. Eén van de andere onnauwkeurigheden in de proef is het aantal bacteriën wat je aanbrengt op de voedingsbodem. Je hebt hier geen controle over. Je zou bij de meer bacteriën kunnen hebben aangebracht dan bij de andere. Definitie veel/weinig Bij onze meetresultaten spreken we vaak over veel en weinig. Veel en weinig verschilt in ieders ogen en daarom geven wij daar hier een toelichting op. Bij deze eerste proef spreken we van veel/weinig/niets bij het volgende: Na 2 dagen Na 6 dagen Veel > 50 > 200 Weinig > 1 < Pagina 5 van 11

6 Niets 0 0 Conclusie Na deze eerste proef trekken wij nog geen definitieve eindconclusie. Onze hypothese is deels beantwoord, maar hier komen we later op terug. Waar we nu nieuwsgierig naar zijn, is of er uit de Total Care Lenzenvloeistof vanzelf bacteriën kunnen ontstaan. We gaan hiervoor een tweede proef doen. PROEF 2 Aanleiding van deze tweede proef Aangezien wij bij proef 1 een zeer verrassend resultaat hadden, doen wij een tweede proef. Hierbij volgen wij weer alle stappen wan een natuurwetenschappelijk onderzoek. Observatie (waarnemingen) Bij proef 1 ontstonden onverwacht veel bacteriën nadat wij de lenzenvloeistof als schoonmaakmiddel hadden gebruikt. Doel van het onderzoek Wij vragen ons af of er ook uit de lenzenvloeistof zelf ook bacteriën kunnen ontstaan, aangezien de lenzenvloeistof wel over de datum was. Probleemstelling We willen onderzoeken of er uit de lenzenvloeistof bacteriën ontstaan. Onderzoeksvraag Ontstaan er vanzelf bacteriën uit de lenzenvloeistof? Hypothese Er ontstaan bacteriën uit de lenzenvloeistof als deze over de datum is. Verwachting Als lenzenvloeistof over de datum is, ontstaan er bacteriën die zich vermenigvuldigen op een voedingsbodem. We verwachten dus dat er bij deze proef bacteriën zullen ontstaan. WERKPLAN (PROEF 2) Benodigdheden - 2 petrischalen met een voedingsbodem - Total Care Lenzenvloeistof - een stift - water - pen en papier Toelichting op de benodigdheden Met de stift schrijven we de namen en letters op de bakjes. Het water is voor een natte vinger en met pen en papier maken we aantekeningen. Overzicht petrischalen We hebben bij deze tweede proef maar twee petrischalen nodig. We hebben geen verdunningen gebruikt. We hebben de volgende materialen gebruiken en op de volgende manier genummerd: A = Total Care B = Controle Werkwijze Hierbij tellen alle toelichtingen die zijn gegeven bij proef één ook nog steeds. - We nummeren de petrischalen A en B en schrijven onze namen er weer op. Pagina 6 van 11

7 - In dit geval brengen we géén bacteriën aan met een natte vinger, aangezien we juist willen testen of er uit zichzelf bacteriën ontstaan bij de lenzenvloeistof. De controleproef is in dit geval om weer te vergelijken met iets waar geen lenzenvloeistof op is aangebracht. Ook op de controleproef brengen we ook geen bacteriën aan met de vinger. - We gieten bakje A vol met lenzenvloeistof en gieten dit na 5 minuten weer af. - Vervolgens doen we de bakjes dicht, draaien we ze om en zetten we ze in een droogstoof. Dit is een verwarmde ruimte waardoor de bacteriën sneller delen. Hierdoor hoeven we ze niet tot dag 6 te laten staan, maar weten we na 2 dagen al wat het resultaat zal zijn. Reproduceerbaarheid Je kunt onze proef ook uitvoeren als je onze werkwijze hebt gelezen. We hebben alles namelijk nauwkeurig stap voor stap beschreven. Als dit niet goed gebeurd kun je niet eerlijk onze proef met de andere proef vergelijken. Het is wel van belang dat je proef 1 dan ook hebt gedaan, anders heeft deze opdracht geen nut. Dit is namelijk een vervolgonderzoek naar aanleiding van vreemde resultaten. Maar over het algemeen zijn wij van mening dat onze proef goed reproduceerbaar is. RESULTATEN (PROEF 2) Resultaten na 2 dagen: Na twee dagen gaan wij naar onze bacteriën kijken. We tellen ze en krijgen hier de volgende resultaten uit: A = 1 B = 1 Waarnemingen Wij nemen vrij weinig tot geen bacteriën waar bij beiden bakjes. Meetonnauwkeurigheden Bij deze tweede proef is er minder sprake van meetonnauwkeurigheid dan bij proef 1. Er zit in beide petrischalen maar één bacterie, dus deze is makkelijk en nauwkeurig te tellen. In deze tweede proef hebben we ook geen last van het aanbrengen van bacteriën, wat onnauwkeurig zou zijn. We kunnen dus stellen dat deze proef zeer nauwkeurig is uitgevoerd. Definitie veel/weinig Bij onze meetresultaten spreken we vaak over veel en weinig. Veel en weinig verschilt in ieders ogen en daarom geven wij daar hier een toelichting op. Bij deze tweede proef spreken we van veel/weinig/niets bij het volgende: Na 2 dagen Veel > 50 Weinig > 1 Niets 0 Conclusie We komen later in de eindconclusie nog eens terug op deze resultaten. Terugkijkend op de proef zelf is deze wel geslaagd maar is de hypothese niet bevestigd. We zullen dus een nieuwe hypothese moeten vormen. Een nieuwe verklaring voor de vele bacteriën in bakje C van proef 1 zou het volgende kunnen zijn. In proef één brachten wij met onze vinger bacteriën aan op de voedingsbodem. In de lenzenvloeistof zitten Pagina 7 van 11

8 bepaalde stoffen. Iedere bacterie is anders en iedere bacterie eet ander dingen. Het zou zo kunnen zijn dat de bacteriën die wij hebben aangebracht dingen eten die in de lenzenvloeistof zitten en daardoor zichzelf snel vermenigvuldigen. Om dit te testen doen we een nieuwe proef, proef 3. PROEF 3 Aanleiding van deze derde proef Bij proef één hadden wij een zeer verrassend resultaat bij bakje C. In proef 2 hebben we een mogelijke verklaring hiervoor getest. De hypothese die bij dat experiment hoorde was echter niet bevestigd. Daarom doen wij nu een derde proef om een andere verklaring te testen. Observatie (waarnemingen) Bij proef 1 ontstonden onverwacht veel bacteriën nadat wij de lenzenvloeistof als schoonmaakmiddel hadden gebruikt. Doel van het onderzoek Wij vragen ons af of er in de lenzenvloeistof bepaalde stoffen zitten die bacteriën eten en waardoor ze dus in proef één op de voedingsbodem ontstonden. Probleemstelling We willen onderzoeken of er in de lenzenvloeistof bepaalde stoffen zitten die bacteriën eten en waardoor ze dus in proef één op de voedingsbodem ontstonden. Onderzoeksvraag Zitten er in Total Care Lenzenvloeistof stoffen waarvan bacteriën leven en waardoor ze ontstaan? Hypothese In de Total Care Lenzenvloeistof zitten stoffen waarvan bacteriën leven en waaruit ze ontstaan. Verwachting Als er in de lenzenvloeistof stoffen zitten waarvan bacteriën leven, dan zullen er op de voedingsbodem opvallen veel bacteriën ontstaan. WERKPLAN (PROEF 3) Benodigdheden - 2 petrischalen met een voedingsbodem - Total Care Lenzenvloeistof - een stift - water - pen en papier Toelichting op de benodigdheden Met de stift schrijven we de namen en letters op de bakjes. Het water is voor een natte vinger en met pen en papier maken we aantekeningen. Overzicht petrischalen We hebben bij deze derde proef weer maar twee petrischalen nodig. We hebben geen verdunningen gebruikt. We hebben de volgende materialen gebruiken en op de volgende manier genummerd: A = Total Care B = Controle Werkwijze Hierbij tellen alle toelichtingen die zijn gegeven bij proef één ook nog steeds. Pagina 8 van 11

9 - We nummeren de petrischalen A en B en schrijven onze namen er weer op. - We brengen nu wél bacteriën aan met een natte vinger. - We gieten bakje A vol met lenzenvloeistof en gieten dit na 5 minuten weer af. - Vervolgens doen we de bakjes dicht, draaien we ze om en zetten we ze weer in een droogstoof. Reproduceerbaarheid Je kunt onze proef ook uitvoeren als je onze werkwijze hebt gelezen. We hebben alles namelijk nauwkeurig stap voor stap beschreven. Als dit niet goed gebeurd kun je niet eerlijk onze proef met de andere proef vergelijken. Het is wel van belang dat je proef 1 dan ook hebt gedaan, anders heeft deze opdracht geen nut. Dit is namelijk een vervolgonderzoek naar aanleiding van vreemde resultaten. Maar over het algemeen zijn wij van mening dat onze proef goed reproduceerbaar is. RESULTATEN (PROEF 3) Resultaten na 2 dagen: Na twee dagen gaan wij naar onze bacteriën kijken. We tellen ze en krijgen hier de volgende resultaten uit: A = 40 B = 47 Waarnemingen Er is een klein verschil tussen het aantal bacteriën, maar dit is eigenlijk verwaarloosbaar. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat in beiden bakjes (ongeveer) evenveel bacteriën zitten. En dit valt onder veel bacteriën. Meetonnauwkeurigheden Bij deze derde proef is er weer meer sprake van meetonnauwkeurigheid. Er zijn weer meer bacteriën, dus het tellen wordt moeilijker. Dat is ook de reden waarom we onder Waarnemingen zojuist hebben aangegeven dat het verschil verwaarloosbaar is. Ten tweede brengen we bij deze derde proef weer bacteriën aan met de vinger. Dit zou weer voor verschil kunnen zorgen in de hoeveelheid aangebrachte bacteriën. Deze proef is minder nauwkeurig uitgevoerd dan proef 2. Definitie veel/weinig Bij onze meetresultaten spreken we vaak over veel en weinig. Veel en weinig verschilt in ieders ogen en daarom geven wij daar hier een toelichting op. Bij deze derde proef spreken we van veel/weinig/niets bij het volgende: Na 2 dagen Veel > 40 Weinig > 1 Niets 0 Conclusie We komen later in de eindconclusie nog eens terug op deze resultaten. Terugkijkend op de proef zelf is deze wel geslaagd, maar is de hypothese is nog steeds niet bevestigd. Desondanks hebben we besloten om dit punt te laten rusten. Deze onderzoeksvraag gaat duidelijk boven onze kennis, we kunnen geen verklaring bedenken voor het grote verschil in bakje C bij proef 1. CONCLUSIE Omkijken naar het experiment Pagina 9 van 11

10 Als we in de conclusie omkijken naar het experiment, kunnen we zeggen dat we ons best hebben gedaan zoveel mogelijk gegevens te verzamelen en een zo compleet mogelijk resultaat te leveren. We hebben twee extra experimenten gedaan om een oorzaak te vinden voor het vreemde resultaat van proef 1. Verder kijken we of we alles goed hebben uitgevoerd en of alles goed is verlopen. We vinden dat we op de meetonnauwkeurigheid na alles vrij goed hebben gedaan. De resultaten waren niet altijd wat we hadden verwachten, maar dat was ook aan andere dingen te wijden. Resultaten Onze hypothese was: Hoe meer bacteriedodende middelen erin zitten, hoe effectiever het werkt. Onze verwachting daarbij was: We verwachten dat bij het schoonmaakmiddel Stirillium het minste aantal bacteriën zullen ontstaan. Bij de controleproeven verwachten we veel bacteriën aan te treffen. Als je Stirrilium gebruikt, dan zullen (bijna) alle bacteriën worden gedood. We kunnen stellen dat onze hypothese is bevestigd. De meeste schoonmaakmiddelen hadden na 6 dagen nog steeds 0 bacteriën. Hierbij kunnen we dus concluderen dat Sterillium, Baktolin, alcohol, Sterilon en WC-eend bacteriedodend zijn! De grote vraag blijft natuurlijk de lenzenvloeistof, Total Care. Wij kregen bij proef 1 hierbij een bijzonder hoog aantal bacteriën, al na 2 dagen. Hierop deden wij een vervolgexperiment, proef 2. Onze hypothese daarvoor was: Er ontstaan bacteriën uit de lenzenvloeistof als deze over de datum is. Onze verwachting daarbij was: Als lenzenvloeistof over de datum is, ontstaan er bacteriën die zich vermenigvuldigen op een voedingsbodem. We verwachten dus dat er bij deze proef bacteriën zullen ontstaan. Deze hypothese is niet bevestigd. Daarom deden we nog een derde experiment, proef 3. Onze hypothese daarvoor was: In de Total Care Lenzenvloeistof zitten stoffen waarvan bacteriën leven en waaruit ze ontstaan. Onze verwachting daarbij was: Als er in de lenzenvloeistof stoffen zitten waarvan bacteriën leven, dan zullen er op de voedingsbodem opvallen veel bacteriën ontstaan. Deze hypothese is niet bevestigd. Hierna hebben we dit zij-experiment opgegeven en besloten dat wij met de kennis waarover we nu beschikken dit vraagstuk niet kunnen oplossen. Om nog even in te gaan op de resultaten van proef 2: Die ene bacterie die we dus wel aantroffen na twee dagen is in principe verwaarloosbaar. Tijdens de 5 minuten waarin we wachtten op het afgieten van de lenzenvloeistof zouden deze er onverhoopt in kunnen zijn gekomen. Bij proef 3 kregen we weer veel bacteriën, maar deze keer verschilde het niet veel met de controleproef. We kunnen dus stellen dat Total Care Lenzenvloeistof niet bacteriedodend is. Eindconclusie: Bacteriedodend: Sterillium Ja Baktolin Ja Total Care Nee Alcohol Ja Sterilon Ja WC-eend Ja LITERATUUR Deze bronnen hebben we geraadpleegd: Pagina 10 van 11

11 - Het boek Biologie voor jou B1 Thema 1; Inleiding in de biologie - Het boek Solar, deel 1 Hoofdstuk 1; Ziek en gezond NAWOORD We vonden dit een leuk experiment. Het was leuk om te zien hoe snel bacteriën zich eigenlijk ontwikkelen als je het niet bestrijdt met schoonmaakmiddelen, dus als je je niet zou wassen. Als we experiment over zouden mogen doen, zouden we proberen om toch nog achter de oorzaak te komen van het vreemde resultaat in bakje C bij proef 1. Daarnaast had er hier en daar misschien wat nauwkeurig geteld kunnen worden, maar dit blijft altijd moeilijk. Pagina 11 van 11

1,1. Verslag door Brenno 757 woorden 27 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie. Verslag Bacteriën Kolonies.

1,1. Verslag door Brenno 757 woorden 27 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou. Biologie. Verslag Bacteriën Kolonies. Verslag door Brenno 757 woorden 27 juni 2018 1,1 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Verslag Bacteriën Kolonies Brenno Mulder H4C Inhoudsopgave: 1. Onderzoeksvraag Wat is

Nadere informatie

Logboek bacteriën-onderzoek. Namen:...

Logboek bacteriën-onderzoek. Namen:... Logboek bacteriën-onderzoek Namen:... 1 Bacteriën verzamelen Nog kort de uitleg van het filmpje: Stap 1: Jullie gaan de potjes goed schoonmaken, jullie maken de potjes steriel. Dit gebeurd met behulp van

Nadere informatie

Werkblad. LES 7: Hygiëne. www.gavoorgezond.nl GROEP 5-6. Namen groepje: ... ... ... ... ...

Werkblad. LES 7: Hygiëne. www.gavoorgezond.nl GROEP 5-6. Namen groepje: ... ... ... ... ... LES 7: Hygiëne Namen groepje: Eerst voorbereiden: Zorg ervoor dat je met je groepje 1 petrischaaltje klaar hebt staan. Het schaaltje is verdeeld in 3 verschillende vakken. In ieder vakje gaan jullie een

Nadere informatie

Lesbrief: Het belang van hygiëne Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen?

Lesbrief: Het belang van hygiëne Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Lesbrief: Het belang van hygiëne Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Copyright Vakcollege Groep B.V. 2014. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Ieder mens draagt bacteriën en virussen bij zich, ook als

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen

Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting door M. 721 woorden 15 januari 2014 7,1 28 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Organismen Organismen is een levend wezen:

Nadere informatie

Presentatie Biologie cellen ordenen onder een microscoop

Presentatie Biologie cellen ordenen onder een microscoop Presentatie Biologie cellen ordenen onder een microscoop Presentatie door Tobias 1186 woorden 6 juni 2017 8,5 7 keer beoordeeld Vak Biologie Cellen ordenen onder een microscoop Inleiding Ik heb dit onderwerp

Nadere informatie

BAUSCH & LOMB BOSTON ADVANCE TM Comfort Formula Conditioning Solution LEES DEZE BIJSLUITER ZORGVULDIG DOOR EN BEWAREN VOOR TOEKOMSTIG GEBRUIK

BAUSCH & LOMB BOSTON ADVANCE TM Comfort Formula Conditioning Solution LEES DEZE BIJSLUITER ZORGVULDIG DOOR EN BEWAREN VOOR TOEKOMSTIG GEBRUIK BAUSCH & LOMB BOSTON ADVANCE TM Comfort Formula Conditioning Solution LEES DEZE BIJSLUITER ZORGVULDIG DOOR EN BEWAREN VOOR TOEKOMSTIG GEBRUIK Speciaal geschikt voor fluor siliconen acrylaat, siliconen

Nadere informatie

Hygiëne/infectiepreventie

Hygiëne/infectiepreventie Hygiëne/infectiepreventie Hoe we ervoor zorgen dat u bij een verblijf in het ziekenhuis geen infectie oploopt. Van elke honderd patiënten, die in de Nederlandse ziekenhuizen worden opgenomen, lopen ongeveer

Nadere informatie

Informatieblad conform detergentenverordening (EG) 648/2004

Informatieblad conform detergentenverordening (EG) 648/2004 Informatieblad conform detergentenverordening (EG) 648/2004 Hieronder treft u de ingrediëntenlijsten aan van de Trekpleister was- en reinigingsmiddelen. Deze lijst is gerangschikt op alfabetische volgorde.

Nadere informatie

Checklist: Reinigen en desinfecteren van instrumenten, apparaten en oppervlakken

Checklist: Reinigen en desinfecteren van instrumenten, apparaten en oppervlakken Checklist: Reinigen en desinfecteren van instrumenten, apparaten en oppervlakken Op je instrumenten, apparaten, materialen en oppervlakken kunnen zich vuil en schadelijke microorganismen (bacteriën, virussen,

Nadere informatie

Informatieblad conform detergentenverordening (EG) 648/2004

Informatieblad conform detergentenverordening (EG) 648/2004 Informatieblad conform detergentenverordening (EG) 648/2004 Hieronder treft u de ingrediëntenlijsten aan van de Trekpleister was- en reinigingsmiddelen. Deze lijst is gerangschikt op alfabetische volgorde.

Nadere informatie

Dansende rozijnen. Ruben Bouwsma & Roshano Dewnarain

Dansende rozijnen. Ruben Bouwsma & Roshano Dewnarain Dansende rozijnen Ruben Bouwsma & Roshano Dewnarain Klas: V4b Begeleider: Dhr. M. Wijnhold Vak: Natuur, Leven, Techniek Datum: 25-9-2017 1 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Het doel... 2 Het rozijnenpracticum...

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Osmose bij verschillende concentraties

Praktische opdracht Biologie Osmose bij verschillende concentraties Praktische opdracht Biologie Osmose bij verschillende concentraties Praktische-opdracht door een scholier 2382 woorden 8 november 2007 6,7 91 keer beoordeeld Vak Biologie Osmose Osmose is een passief transport

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Cellen

Praktische opdracht Biologie Cellen Praktische opdracht Biologie Cellen Praktische-opdracht door een scholier 1674 woorden 12 juni 2004 5,9 513 keer beoordeeld Vak Biologie Cellen Elk organisme op aarde is opgebouwd uit één of meer cellen.

Nadere informatie

Getsie...bedorven! Bederf. Micro-organismen en hygiëne. Kies de juiste namen bij de tekeningen

Getsie...bedorven! Bederf. Micro-organismen en hygiëne. Kies de juiste namen bij de tekeningen Getsie...bedorven! Bederf Laat enkele producten bederven. Dit zijn: vochtig sneetje brood op een schoteltje onder een bekerglas een beetje melk in een open bekertje in het lokaal een stukje vlees op een

Nadere informatie

PARENTERALE THUISVOEDING VIA EEN PICC EN DE BIONECTEUR. Protocol C: het afkoppelen van de perifeer ingebrachte PICC

PARENTERALE THUISVOEDING VIA EEN PICC EN DE BIONECTEUR. Protocol C: het afkoppelen van de perifeer ingebrachte PICC PARENTERALE THUISVOEDING VIA EEN PICC (Perifeer Ingebrachte Centraal veneuze Catheter) EN DE BIONECTEUR Protocol A: het vullen van het toedieningssysteem Protocol B: het aansluiten van de perifeer ingebrachte

Nadere informatie

Handreiniging & -bescherming

Handreiniging & -bescherming & -bescherming Handreiniger Dreumex Plus Extra reinigingskracht dankzij huidvriendelijke microkorrels Extra krachtig, dankzij actieve citrus ingrediënten Geschikt voor vele toepassingen Vervuiling: bitumen,

Nadere informatie

15 ml 25 ml 60 ml WATER MAKE-UP Art. 010 Talc, Kaolin, Glycerin, Diglycerin, Aqua, Cetearyl glucoside, Coco-caprylate/caprate, Lanolin, Cellulose gum, Cetearyl alcohol, Methylparaben, Propylparaben, 2-Bromo-2-nitropropane-

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1

Samenvatting Biologie Thema 1 Samenvatting Biologie Thema 1 Samenvatting door Naap 910 woorden 4 jaar geleden 9,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1 Organismen: levende wezens Organismen vertonen levensverschijnselen

Nadere informatie

Lesbrief Hygiene op het werk

Lesbrief Hygiene op het werk Lesbrief Hygiene op het werk [bij pagina 5] Wat betekent hygiëne? Waarom is hygiëne op het werk belangrijk? Waarom is het belangrijk dat je schoon bent? Waarom is het belangrijk dat jij en je collega s

Nadere informatie

Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties

Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties Proef Biologie Osmotische waarde bij verschillende concentraties Proef door een scholier 1806 woorden 12 april 2011 4,2 18 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Wat is osmose Blz.

Nadere informatie

Micro-organismen kweken en bekijken. Zelf bacteriën kweken. Benodigdheden. Werkwijze. Ziek van virussen?

Micro-organismen kweken en bekijken. Zelf bacteriën kweken. Benodigdheden. Werkwijze. Ziek van virussen? Micro-organismen kweken en bekijken Zelf bacteriën kweken Je gaat zelf bacteriën kweken. Benodigdheden twee lege petrischaaltjes met daarop je naam, klas en datum brander en lucifers vloeibare voedingsbodem

Nadere informatie

Persoonlijke hygiëne Voor patiënt en bezoeker

Persoonlijke hygiëne Voor patiënt en bezoeker Persoonlijke hygiëne Voor patiënt en bezoeker Patiënten in een ziekenhuis hebben een verhoogd risico op het krijgen van een infectie. Het risico van besmetting kan voor patiënten groter zijn dan bij gezonde

Nadere informatie

Reiniging en desinfectie

Reiniging en desinfectie Reiniging en desinfectie 1 Reiniging en desinfectie Als jij een frietje eet bij de snackbar, denk je waarschijnlijk niet na over de keuken. Maar stel je eens voor dat jouw friet wordt gebakken in een hele

Nadere informatie

Eczeem, allergie, allergisch contacteczeem, irritatief contacteczeem

Eczeem, allergie, allergisch contacteczeem, irritatief contacteczeem Contacteczeem Eczeem, allergie, allergisch contacteczeem, irritatief contacteczeem Wat is contacteczeem? Bij contacteczeem krijgt u uitslag op uw huid (eczeem) door contact met bepaalde stoffen. Er zijn

Nadere informatie

Verslag Biologie glucose aantonen in brood

Verslag Biologie glucose aantonen in brood Verslag Biologie glucose aantonen in brood Verslag door Joy'l 647 woorden 11 juni 2016 6,1 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Glucose aantonen in brood Gemaakt door: Joy L Derix

Nadere informatie

6. Contacteczeem. Dermatologie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

6. Contacteczeem. Dermatologie. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! 6. Contacteczeem Dermatologie Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is contacteczeem? Bij contacteczeem krijgt u uitslag op uw huid (eczeem) door contact met bepaalde stoffen.

Nadere informatie

BIJSLUITER. CHLOORHEXIDINE 0,02% oogdruppels

BIJSLUITER. CHLOORHEXIDINE 0,02% oogdruppels BIJSLUITER CHLOORHEXIDINE 0,02% oogdruppels Lees de hele bijsluiter goed voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft

Nadere informatie

Handhygiëne bezoekers CWZ

Handhygiëne bezoekers CWZ Handhygiëne bezoekers CWZ 2 Deze folder is bedoeld om u te informeren hoe u door eenvoudige handelingen als het wassen of desinfecteren van de handen, de overdracht van micro-organismen (zoals bacteriën

Nadere informatie

Het voorkomen van verspreiding van micro-organismen. donderdag 12 november 2015

Het voorkomen van verspreiding van micro-organismen. donderdag 12 november 2015 Het voorkomen van verspreiding van micro-organismen Leervragen Hoe vindt besmetting plaats en wat zijn de risico s? Hoe kan een besmettingscyclus doorbroken worden? Persoonlijke hygiëne Handhygiëne Persoonlijke

Nadere informatie

De romp bestaat uit een borstholte en een buikholte, gescheiden door het middenrif.

De romp bestaat uit een borstholte en een buikholte, gescheiden door het middenrif. Samenvatting Thema 1: Organen en cellen Basisstof 1 Levenskenmerken (levensverschijnselen): - stofwisseling (ademhaling, voeding, uitscheiding) - groei - voortplanting - reageren op prikkels - ontwikkeling

Nadere informatie

Verterende bodembacteriën? Aanwezigheid van amylase producerende bacteriën in de bodem

Verterende bodembacteriën? Aanwezigheid van amylase producerende bacteriën in de bodem Inleiding In de bodem leven bacteriën die het enzym amylase produceren. Amylase breekt zetmeelmoleculen (lange ketens van aan elkaar gekoppelde glucosemoleculen) af tot losse glucosemoleculen. In dit experiment

Nadere informatie

Matthijs Alting Annemieke Tiebout

Matthijs Alting Annemieke Tiebout Alting Tiebout V5C V5A 2 94 Biologie 26 februari 2014 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Achtergrondinformatie.................................. 3 1.2 Probleemstelling........................................

Nadere informatie

Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Carel Lurvink B.V.

Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Carel Lurvink B.V. Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Carel Lurvink B.V. Marssteden 40 7547 TC Enschede, NL Postbus 450 7500 AL Enschede, NL Telefoonnummer

Nadere informatie

Bijsluiter: informatie voor de gebruiker. Hibiscrub, oplossing voor cutaan gebruik 40 mg/ml. Chloorhexidinedigluconaat

Bijsluiter: informatie voor de gebruiker. Hibiscrub, oplossing voor cutaan gebruik 40 mg/ml. Chloorhexidinedigluconaat BIJSLUITER 1 Bijsluiter: informatie voor de gebruiker Hibiscrub, oplossing voor cutaan gebruik 40 mg/ml Chloorhexidinedigluconaat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken,

Nadere informatie

Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Carel Lurvink B.V.

Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Carel Lurvink B.V. DitproductisverkrijgbaarbijCarelLurvinkB.V. ThisproductisavailableatCarelLurvinkB.V. CarelLurvinkB.V. Marssteden40 7547TCEnschede,NL Postbus450 7500ALEnschede,NL Telefoonnummer0031(0)534344343 Faxnummer0031(0)534337105

Nadere informatie

Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen

Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen Samenvatting door een scholier 751 woorden 30 mei 2017 8,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou H3 organen en cellen iets uitleg voorbeelden

Nadere informatie

THEMA: HANDHYGIËNE: WAAROM, WIE EN WANNEER?

THEMA: HANDHYGIËNE: WAAROM, WIE EN WANNEER? THEMA: HANDHYGIËNE: WAAROM, WIE EN WANNEER? WAAROM? Per dag overlijden wereldwijd duizenden mensen aan zorg gerelateerde infecties. Handen zijn een vervoersmiddel voor ziekteverwekkende bacteriën en virussen.

Nadere informatie

Spreekbeurt Biologie Piercings

Spreekbeurt Biologie Piercings Spreekbeurt Biologie Piercings Spreekbeurt door een scholier 2298 woorden 14 september 2007 5,5 44 keer beoordeeld Vak Biologie Piercings 1 Waarom piercings? 1.1 Wat is piercen? 1.1.1 Definitie uit Van

Nadere informatie

ALGEMENE EN BIJKOMENDE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ ISOLATIE. - Patiëntinformatie -

ALGEMENE EN BIJKOMENDE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ ISOLATIE. - Patiëntinformatie - ALGEMENE EN BIJKOMENDE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ ISOLATIE - Patiëntinformatie - Goede en slechte bacteriën Bacteriën leven overal: in onze omgeving, op onze huid en in ons lichaam, ze zijn microscopisch

Nadere informatie

1e klas. BiNaSch slootwateronderzoek. Deze reader is van: Scala Rietvelden Vakgroepen natuurkunde, scheikunde en biologie 1e klas. Klas:.

1e klas. BiNaSch slootwateronderzoek. Deze reader is van: Scala Rietvelden Vakgroepen natuurkunde, scheikunde en biologie 1e klas. Klas:. 1e klas BiNaSch slootwateronderzoek Deze reader is van: Klas:. Docent: Vakgroepen natuurkunde, scheikunde en biologie 1e klas Waterkwaliteit In deze lessencyclus ga je naar de kwaliteit van het water van

Nadere informatie

Protocol Persoonlijke Hygiëne Pluimveeverwerkende industrie

Protocol Persoonlijke Hygiëne Pluimveeverwerkende industrie Dit voorbeeld-hygiëneprotocol draagt bij aan een gemeenschappelijk beleid van hygiënemaatregelen binnen de pluimveesector. Het aspect persoonlijk hygiëne is hieraan soms ondergeschikt, en zou daarom meer

Nadere informatie

Vragen bij de activiteiten A 1 a Als het zout oplost, verdwijnt de vaste stof en ontstaat een heldere oplossing.

Vragen bij de activiteiten A 1 a Als het zout oplost, verdwijnt de vaste stof en ontstaat een heldere oplossing. Antwoorden door een scholier 1883 woorden 17 juni 2010 7,5 27 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie 2 Voor de spiegel Vragen bij de activiteiten A 1 a Als het zout oplost, verdwijnt de vaste

Nadere informatie

Kruidentuin in de klas

Kruidentuin in de klas Kruidentuin in de klas Werkbladen Leerlingenwerkboek Groep 5 t/m 8 Zaden... 2 Kieming, een nieuw begin... 3 Testen kiemfactoren... 4 Kruidenkaart maken... 5 De bouw van een plant... 6 Herbarium maken...

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 29102012 Pagina 1 van 5 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Hibiscrub, oplossing voor cutaan gebruik 40 mg/ml 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Hibiscrub bevat

Nadere informatie

Aan de slag met barrières rondom handhygiëne

Aan de slag met barrières rondom handhygiëne Aan de slag met barrières rondom handhygiëne Benodigdheden Plakband Posters Kamer In, Kamer Uit, Voor Schoon, Na Vies Stickervellen (1 per persoon) Pen (1) Voorbereiding Plak de papieren Kamer In, Kamer

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 BESLUIT AFGELEIDE TOELATING Op 7 december 2015 is van Orienza B.V. Scheepvaartweg 1 3356 LL PAPENDRECHT een aanvraag voor een afgeleide

Nadere informatie

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor

Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk Biologie Hersenkanker/tumor Werkstuk door een scholier 1349 woorden 19 oktober 2003 6 70 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding: Mijn werkstuk gaat over hersentumoren. Ik heb het gekozen omdat

Nadere informatie

ISOLATIE KINDERAFDELING Infectiepreventie FRANCISCUS VLIETLAND

ISOLATIE KINDERAFDELING Infectiepreventie FRANCISCUS VLIETLAND ISOLATIE KINDERAFDELING Infectiepreventie FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling van Franciscus Vlietland en wordt geïsoleerd verpleegd. In deze folder vindt u informatie

Nadere informatie

BIJSLUITER. PODOFYLLINE RESINA 5%, 20% & 25% collodium

BIJSLUITER. PODOFYLLINE RESINA 5%, 20% & 25% collodium BIJSLUITER PODOFYLLINE RESINA 5%, 20% & 25% collodium Lees de hele bijsluiter goed voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien

Nadere informatie

3,7. Praktische-opdracht door een scholier 1235 woorden 12 januari keer beoordeeld. Inleiding

3,7. Praktische-opdracht door een scholier 1235 woorden 12 januari keer beoordeeld. Inleiding Praktische-opdracht door een scholier 1235 woorden 12 januari 2003 3,7 67 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding We gaan het gedrag van muizen onderzoeken. Dit is naar aanleiding van iemand die beweert:

Nadere informatie

Voorkomt en behandelt infecties bij wondjes Verkleint zo de kans op littekens Stimuleert de wondgenezing Prikt niet en is daarom kindvriendelijk

Voorkomt en behandelt infecties bij wondjes Verkleint zo de kans op littekens Stimuleert de wondgenezing Prikt niet en is daarom kindvriendelijk Brandwonden Prikwonden Snijwonden Schaafwonden Wondenwijzer II Wondenwijzer Wondenwijzer Voorkomt en behandelt infecties bij wondjes Verkleint zo de kans op littekens Stimuleert de wondgenezing Prikt niet

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Actueel WG/GA van het middel Intra Hydrocare, 13279 N 27 mei 2016 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend het

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Betadine alcohol, oplossing voor cutaan gebruik 50 mg/ml/ 0,72 mg/ml, oplossing (povidonjood en ethanol)

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Betadine alcohol, oplossing voor cutaan gebruik 50 mg/ml/ 0,72 mg/ml, oplossing (povidonjood en ethanol) BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Betadine alcohol, oplossing voor cutaan gebruik 50 mg/ml/ 0,72 mg/ml, oplossing (povidonjood en ethanol) Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door, want deze

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Hibiscrub, oplossing voor cutaan gebruik 40 mg/ml 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Hibiscrub bevat 40 mg/ml chloorhexidinedigluconaat

Nadere informatie

Proef Scheikunde Zure en basische schoonmaak middelen; pipet en buret; titreren

Proef Scheikunde Zure en basische schoonmaak middelen; pipet en buret; titreren Proef Scheikunde Zure en basische schoonmaak middelen; pipet en buret; titreren Proef door een scholier 1617 woorden 10 maart 2003 5,1 74 keer beoordeeld Vak Scheikunde Zure en basische schoonmaak middelen

Nadere informatie

Handhygiëne: Waarom, Wie en Wanneer?

Handhygiëne: Waarom, Wie en Wanneer? Handhygiëne: Waarom, Wie en Wanneer? WAAROM? Per dag overlijden wereldwijd duizenden mensen aan zorggerelateerde infecties Handen zijn een vervoersmiddel voor ziekteverwekkende bacteriën Handhygiëne is

Nadere informatie

Was houdt vogels droog.

Was houdt vogels droog. Lesbrief Onderzoekend Leren Was houdt vogels droog. Gebruik deze lesbrief bij de proef Vette veren en de leerkrachtgids Onderzoekend leren met chemie. Deze lesbrief geeft verdieping op de proef Vette veren

Nadere informatie

Inleiding. Algemeen. Blijvende bacteriën

Inleiding. Algemeen. Blijvende bacteriën Handhygiëne Inleiding Deze folder is bedoeld om u te informeren hoe u de overdracht van microorganismen, zoals bacteriën en virussen, kunt voorkomen. Uw handen wassen of desinfecteren zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Theoretische Toets WerkPortfolio Body 2 - Antwoorden

Theoretische Toets WerkPortfolio Body 2 - Antwoorden Je naam... Je klas... De datum... Elk goed afgevinkt antwoord is 1 punt. Het cijfer is het aantal punten gedeeld door 4,6. Vraag 1 Waarom pas je de techniek nagelriemolie aanbrengen toe? Om de nagelriemen

Nadere informatie

Voor gebruik bij een droge en doffe vacht van de hond. Herstelt de vochtbalans van de huid en vermindert de vorming van klitten in de vacht.

Voor gebruik bij een droge en doffe vacht van de hond. Herstelt de vochtbalans van de huid en vermindert de vorming van klitten in de vacht. DermaShine Voor gebruik bij een droge en doffe vacht van de hond. Herstelt de vochtbalans van de huid en vermindert de vorming van klitten in de vacht. Milde, olievrije balsem met huid ondersteunende en

Nadere informatie

Boekverslag door O. 810 woorden 28 juni keer beoordeeld. Verslag Praktische Opdracht Ordening

Boekverslag door O. 810 woorden 28 juni keer beoordeeld. Verslag Praktische Opdracht Ordening Boekverslag door O. 810 woorden 28 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Biologie Verslag Praktische Opdracht Ordening Naam: Bregje Coremans Klas: M3b docent: Mr. Vissenberg datum: https://www.scholieren.com/verslag/96899

Nadere informatie

Samenvatting Biologie 1.1 t/m 1.4

Samenvatting Biologie 1.1 t/m 1.4 Samenvatting Biologie 1.1 t/m 1.4 Samenvatting door M. 521 woorden 13 oktober 2016 5,5 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Bio H1 1.1 Je binnenste Organen dat zijn delen van je lichaam met een

Nadere informatie

BIJSLUITER. POVIDONJODIUM 0,3% oogdruppels

BIJSLUITER. POVIDONJODIUM 0,3% oogdruppels BIJSLUITER POVIDONJODIUM 0,3% oogdruppels Lees de hele bijsluiter goed voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft

Nadere informatie

werken met water - waterbladen

werken met water - waterbladen werken met water - waterbladen inhoud inhoud VVaterblad 1 Waterblad 2 Waterblad 3 Waterblad 4 Waterblad 5 Waterblad 6 Waterblad 7 Een boot laden De stevigheid van het wateroppervlak Een gat in de waterleiding

Nadere informatie

Inleiding in de biologie

Inleiding in de biologie Examen Voorbereiding Inleiding in de biologie Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 1 Inleiding in de biologie Begrippenlijst: Begrip Biologische eenheden Prokaryoten Eukaryoten Populatie Levensgemeenschap

Nadere informatie

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.

Het is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet. Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker

Nadere informatie

bedoeld wordt met hoeveelheidbegrippen als: alle, geen, niets, veel, weinig, meer, minder, evenveel. Ordent hoeveelheden om ze te Groep 1 Groep 2

bedoeld wordt met hoeveelheidbegrippen als: alle, geen, niets, veel, weinig, meer, minder, evenveel. Ordent hoeveelheden om ze te Groep 1 Groep 2 6. Waterproef Tijdens deze activiteit: Doen de kinderen proefjes met water, kleurstof en olie, waarbij zij vooraf voorspellen wat zij denken dat er zal gebeuren, dit vervolgens uitproberen en een verklaring

Nadere informatie

CHIPS. light versus naturel

CHIPS. light versus naturel CHIPS light versus naturel 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Voedingswaarden van chips volgens de etiketten op de verpakking... 4 3. Experimenten... 5 Experiment 1: Vetgehalte van chips bepalen... 5 Experiment

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 BESLUIT AFGELEIDE TOELATING Op 13 februari 2017 is van Pro-Farma Brandsestraat 1a 5451 NW MILL een aanvraag voor een afgeleide

Nadere informatie

Clindamycinelotion 10 mg/ml FNA Fagron, oplossing voor cutaan gebruik. Bijsluiter: informatie voor de patiënt. Clindamycine hydrochloride hydraat

Clindamycinelotion 10 mg/ml FNA Fagron, oplossing voor cutaan gebruik. Bijsluiter: informatie voor de patiënt. Clindamycine hydrochloride hydraat Bijsluiter: informatie voor de patiënt Clindamycine hydrochloride hydraat Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar

Nadere informatie

AARDAPPELSTAAFJES IN EEN ZOUTOPLOSSING

AARDAPPELSTAAFJES IN EEN ZOUTOPLOSSING AARDAPPELSTAAFJES IN EEN ZOUTOPLOSSING 1 Inhoud Inleiding... 2 Achtergrond informatie... 2 Onderzoeksvraag... 2 Hypothese... 2 Materiaal & Methode... 3 Verdunningsreeks... 3 Aardappel bewerken... 3 Resultaten...

Nadere informatie

Pilobolus. sporenkanon

Pilobolus. sporenkanon Pilobolus sporenkanon Pilobolus is een geslacht van schimmels dat op poep van bijvoorbeeld paarden leeft. Net als andere schimmels verspreidt Pilobolus sporen om zich voort te planten. Dit doet hij op

Nadere informatie

Opstel Biologie Bonenverslag

Opstel Biologie Bonenverslag Opstel Biologie Bonenverslag Opstel door Lars 941 woorden 13 december 2017 8 8 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Bonen Project bruine boon De groei en ontwikkeling van de https://www.scholieren.com/verslag/opstel-biologie-bonenverslag

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Examen

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Examen Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Examen Samenvatting door een scholier 1780 woorden 5 maart 2007 7,6 47 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Vier rijken vergelijken Samenvatting 1.1 1) Wat leeft

Nadere informatie

Handen wassen met zeep

Handen wassen met zeep HANDLEIDING DIGIBORD PRESENTATIE Handen wassen met zeep Meer informatie op hygienewerkt.info Met deze handleiding geven wij u een toelichting op de Digibord presentatie Handen wassen met zeep. Per slide

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Toelatingsnummer HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN 1 AFGELEIDE TOELATING Gelet op de aanvraag d.d. 20 oktober 2014 (20146419 AB) van SCA Hygiene Products Zeist B.V.

Nadere informatie

Leerdoelen. Alle leerlingen begrijpen dat: Infecties kunnen overgedragen worden door vuile handen.

Leerdoelen. Alle leerlingen begrijpen dat: Infecties kunnen overgedragen worden door vuile handen. Wereldoriëntatie - Natuur Algemene vaardigheden: 1.1 Levende en niet-levende natuur: 1.3 & 1.5 Gezondheid: 1.17-1.19 Wereldoriëntatie - Techniek 2.16* Geschatte lesduur 50 minuten Het thema Verspreiding

Nadere informatie

Verplegen in isolatie

Verplegen in isolatie Verplegen in isolatie U wordt in isolatie (afzondering) verpleegd. Wij vragen u begrip voor het nemen van deze soms ingrijpende maatregel. In deze folder worden de verschillende vormen van isolatie uitgelegd.

Nadere informatie

BIJSLUITER. TETRACYCLINE 3% crème en zalf

BIJSLUITER. TETRACYCLINE 3% crème en zalf BIJSLUITER TETRACYCLINE 3% crème en zalf Lees de hele bijsluiter goed voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. - Bewaar deze bijsluiter. Misschien heeft

Nadere informatie

Lesbrief 01 - Handen Wassen en Desinfecteren

Lesbrief 01 - Handen Wassen en Desinfecteren Lesbrief 01 - Handen Wassen en Desinfecteren De lesbrief is bedoelt voor leerlingen van het speciaal onderwijs. De instructie door de docent Pak PRO 1 praktijkkaart 01 Handen wassen en desinfecteren. Leg

Nadere informatie

INFECTIERISICO VERMINDEREN

INFECTIERISICO VERMINDEREN INFECTIERISICO VERMINDEREN In deze folder leest u welke maatregelen het UCCZ Dekkerswald treft om de kans op een infectie voor u zo klein mogelijk te maken. Wat is een infectie? Infecties w orden veroorzaakt

Nadere informatie

Clindamycine 10 mg/ml Teva, oplossing voor cutaan gebruik clindamycine

Clindamycine 10 mg/ml Teva, oplossing voor cutaan gebruik clindamycine 1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Clindamycine 10 mg/ml Teva, clindamycine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want er staat

Nadere informatie

002936, te gebruiken tot 24 uur na 18-12-2013, 09:12.

002936, te gebruiken tot 24 uur na 18-12-2013, 09:12. 002936, te gebruiken tot 24 uur na, 09:12. Page 1 of 7 Document ID 002936 Versie 7 Titel Handhygiëne, Uitvoeren en toepassen van Specialisme JBZ breed document Definitie Dit protocol beschrijft hoe handhygiëne

Nadere informatie

Handhygiëne. 1. Handen wassen. VROEDKUNDE Handhygiëne PROTOCOL. Transiënte flora wordt voor 90 à 95% verwijderd

Handhygiëne. 1. Handen wassen. VROEDKUNDE Handhygiëne PROTOCOL. Transiënte flora wordt voor 90 à 95% verwijderd 1. Handen wassen Transiënte flora wordt voor 90 à 95% verwijderd VOORBEREIDING NAZORG Zorg dat de wegwerphanddoekjes in een afvalemmer terechtkomen materiaal Stromend water met aangename temperatuur zorgvrager

Nadere informatie

Verzorging van de insteekopeningen en de distractor (externe fixateur)

Verzorging van de insteekopeningen en de distractor (externe fixateur) Patiënteninformatie MaastrichtUMC+ + Verzorging van de insteekopeningen en de distractor (externe fixateur) In deze folder wordt uitgelegd hoe u de insteekopeningen en de distractor schoon en gezond houdt.

Nadere informatie

probiotica vol nuttige bacteriën

probiotica vol nuttige bacteriën probiotica vol nuttige bacteriën Veel mensen kennen wel Yakult, Vifit of Actimel. Het zijn een paar voorbeelden van probiotische zuiveldrankjes, wat betekent dat er micro-organismen in zitten die goed

Nadere informatie

Het rijk van de schimmels

Het rijk van de schimmels 4 BASISSTOF 1 vwo gymnasium Het rijk van de schimmels thema 4 Ordening opdracht 10 Beantwoord de volgende vragen. 1 Heeft de gist die roos veroorzaakt (zie afbeelding 19) een celkern en een celwand? Gistcellen

Nadere informatie

MRSA positief: wat betekent dat?

MRSA positief: wat betekent dat? Wilhelmina Kinderziekenhuis MRSA positief: wat betekent dat? Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 MRSA positief 3 Wil je meer weten? 12 Onder ouders verstaan wij ook verzorgers en pleegouders.

Nadere informatie

Cellulomonas knipt! Aantonen van cellulose afbraak door Cellulomonas sp.

Cellulomonas knipt! Aantonen van cellulose afbraak door Cellulomonas sp. Aantonen van cellulose afbraak door Cellulomonas sp. Inleiding In de hout en papierindustrie ontstaat veel afval in de vorm van cellulose. Als men dit zou kunnen verwerken tot veevoer, wordt waardeloos

Nadere informatie

Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V.

Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Dit product is verkrijgbaar bij Carel Lurvink B.V. This product is available at Carel Lurvink B.V. Carel Lurvink B.V. Marssteden 40 7547 TC Enschede, NL Telefoonnummer 0031 (0)53-434 43 43 Fax nummer 0031

Nadere informatie

Handhygiëne 1. Handen wassen

Handhygiëne 1. Handen wassen . Handen wassen Transiënte flora wordt voor 90 à 95% verwijderd VOORBEREIDING NAZORG Zorg dat de wegwerphanddoekjes in een afvalemmer terechtkomen Stromend water met aangename temperatuur Minimale dosis

Nadere informatie

Publieksbijsluiter Daktarin crème, tinctuur, poeder

Publieksbijsluiter Daktarin crème, tinctuur, poeder Publieksbijsluiter Daktarin crème, tinctuur, poeder Lees deze bijsluiter zorgvuldig vóór u dit geneesmiddel gaat gebruiken. Doe dat ook als u Daktarin al vaker hebt gebruikt; er kan immers belangrijke

Nadere informatie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie

Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Voorkomen van een wondinfectie na een operatie Focuskliniek Orthopedie Focuskliniek Orthopedie Laat u bewegen Binnenkort wordt er bij u een prothese geplaatst. Voorafgaand aan deze ingreep neemt u thuis

Nadere informatie

Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen

Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen BRMO In deze folder staat algemene informatie over bijzonder resistente micro-organismen (bacteriën). En waarom en hoe u hierop wordt gecontroleerd. Deze

Nadere informatie

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Geïsoleerd verplegen

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Geïsoleerd verplegen Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Geïsoleerd verplegen 1 Geïsoleerd verplegen U bent opgenomen in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA) en wordt hier geïsoleerd

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB 2005 BIOLOGIE CSE KB. tijdvak 2. 500040-2-651b

Bijlage VMBO-KB 2005 BIOLOGIE CSE KB. tijdvak 2. 500040-2-651b Bijlage VMBO-KB 2005 tijdvak 2 BIOLOGIE CSE KB 500040-2-651b HUID EN HAAR INFORMATIE 1 BOUW VAN DE HUID In de afbeelding is onder andere een stukje huid van de mens schematisch weergegeven. INFORMATIE

Nadere informatie

Bijsluiter: informatie voor de gebruiker. HiBiSOL, oplossing voor cutaan gebruik 5 mg/ml en 600 mg/ml. chloorhexidinedigluconaat en isopropylalcohol

Bijsluiter: informatie voor de gebruiker. HiBiSOL, oplossing voor cutaan gebruik 5 mg/ml en 600 mg/ml. chloorhexidinedigluconaat en isopropylalcohol Bijsluiter: informatie voor de gebruiker HiBiSOL, oplossing voor cutaan gebruik 5 mg/ml en 600 mg/ml chloorhexidinedigluconaat en isopropylalcohol Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel

Nadere informatie

Onderzoekend leren Vette veren

Onderzoekend leren Vette veren Onderzoekend leren Vette veren Inhoudsopgave Inleiding 3 Lesopzet 3 Lesplan 4 Stap 1. Introductie 4 Stap 2. Verkennen 4 Stap 3. Opzetten onderzoek 5 Stap 4. Uitvoeren onderzoek 5 Stap 5. Concluderen 5

Nadere informatie

De keuken. Hygiëne. Micro-organismen

De keuken. Hygiëne. Micro-organismen Hoofdstuk 1 De keuken. Hygiëne. Micro-organismen 1. Uitleggen hoe we koken. 2. Opsommen wat ze elke les moeten bijhebben. 3. Verklaren wat hygiëne is. 4. Uitleggen wat micro organismen zijn. 5. Uitleggen

Nadere informatie