Nulmeting Administratieve Lasten Subsidieregelingen. Ministerie van Landbouw, Natuur en voedselkwaliteit. November 2004

Transcriptie

1

2

3 Nulmeting Administratieve Lasten Subsidieregelingen Ministerie van Landbouw, Natuur en voedselkwaliteit November 2004 DIENST REGELINGEN

4

5 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Achtergrond Opbouw van het rapport Samenvatting Resultaten van de gemeten regelingen Resultaten extrapolatie Werkwijze Selectie van regelingen Methode Administratieve lastentoets Standaardkostenmodel IPAL Meting AL Meting juridische herkomst van de AL Raamwerk SIRA consulting Meting AL per regeling Algemeen Toelichting EXCELSHEET Gehanteerde methode voor extrapolatie Berekening van de gemiddelde juridische herkomst van de AL van de gemeten regelingen Resultaten AL per regeling Restitutieregeling voor industriële landbouwproducten (NA1) Regeling Particuliere opslag boter Regeling Particuliere Opslag varkensvlees Subsidieregeling voor telersverenigingen groenten en fruit (GMO G&F) Uitvoerrestitutieregeling m.b.t. melk en zuivelproducten Bakkersboterregeling Contingenteringsregeling aardappelzetmeel Superheffing en Melkpremie Premieregeling voor het aanhouden van ooien 2003 (Ooienpremie) Regeling EG-steunverlening akkerbouw gewassen (Aanvraag oppervlakte) Premie voor het aanhouden van mannelijke runderen (Stierenpremie) Regeling EG-steunverlening Slachtpremie volwassen runderen Regeling EG-steunverlening Slachtpremieregeling kalveren Premie voor het aanhouden van zoogkoeien 2003 (Zoogkoeienpremie) Regeling EG-steunverlening Extensiveringsbedrag (Extensiveringsregeling) Subsidieregeling demonstratie- en kennisoverdracht proj. duurzame landbouw (DEMO) Regeling draagvlak natuur (RDN) Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer (SAN) Subsidieregeling Natuurbeheer, deel inrichting (SN inrichting) Subsidieregeling Natuurbeheer, deel beheer (SN beheer) Regeling Stimulering Biologische Produktiemethode (RSBP) Kaderregeling kennis en advies (K&A)... 54

6 5. Extrapolatie naar overige LNV-subsidieregelingen Inleiding Overzicht per subsidiefamilie Subsidiefamilie markt- en prijsondersteuning Subsidiefamilie inkomenssteun Subsidiefamilie productiesteun Subsidiefamilie projectsubsidies Subsidiefamilie POP Subsidiefamilie nationale regelingen Juridische (inter)nationale herkomst AL Conclusies en aanbevelingen Conclusies Algemeen Aanbevelingen Resultaten Annex A: Overzicht van gebruikte afkortingen...67 Annex B: Samenstelling begeleidingscommissie Bijlagen: Bijlage 1: Excelsheets van de gemeten regelingen Bijlage 2: overzicht subsidieregelingen LNV 2003 binnen scope Bijlage 3: overzicht subsidieregelingen LNV 2003 buiten scope Bijlage 4: SIRA-consulting: Raamwerk voor het indelen van de regelgeving naar (inter)nationale juridische herkomst.

7 1. Inleiding In opdracht van het Bureau Administratieve Lasten (BAL) van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft de dienst Landelijke Service bij Regelingen (LASER) voor ruim twintig subsidieregelingen 1 een nulmeting van de administratieve lasten (AL) 2 uitgevoerd. Doel van deze nulmeting is het inzichtelijk maken van de AL die samenhangen met het aanvragen van subsidies die onder de verantwoordelijkheid vallen van LNV. Op basis van de verkregen informatie kan bezien worden op welke wijze AL de komende jaren teruggedrongen kunnen worden en kan gemonitord worden of de gewenste resultaten ook daadwerkelijk bereikt worden. Daarnaast levert de nulmeting kennis en ervaring op om bij de inrichting van nieuwe regelingen de lasten voor ondernemers te beperken. Hoewel subsidies vrijwillig zijn, heeft de minister de Tweede Kamer toegezegd om ook bij subsidies de administratieve lasten inzichtelijk te maken. Het project Nulmeting Administratieve Lasten is door LASER in twee fasen uitgevoerd. De eerste fase, afgerond in het eerste kwartaal van 2004, betrof het uitvoeren van een nulmeting voor negen subsidieregelingen uitgevoerd door LASER en één subsidieregeling uitgevoerd door het Productschap Vee, Vlees en Eieren (PVE). De tweede fase van het project is afgerond in september In deze fase zijn de overige te meten regelingen geselecteerd. Uitgangspunt voor deze selectie was te kunnen komen tot een representatieve nulmeting, waarvan de resultaten door middel van extrapolatie worden omgeslagen naar alle subsidieregelingen. Het onderzoek tweede fase werd begeleid door een Commissie bestaande uit vertegenwoordigers van de verschillende betrokken directies van LNV en de PBO s (Annex B). Het ministerie van LNV heeft als eerste een dergelijke nulmeting verricht. Dit levert tevens een aantal leerpunten op voor vervolgonderzoeken of onderzoeken bij andere ministeries. 1.1 Achtergrond Het project Nulmeting Administratieve Lasten vindt direct zijn oorsprong in de politieke koers van het kabinet. In de Regeringsverklaring is opgenomen dat het terugdringen van administratieve lasten topprioriteit krijgt binnen het thema minder regels. Voor het ministerie van LNV betekent dit onder andere dat de minister ervoor verantwoordelijk is, dat de door de regelgeving van zijn departement veroorzaakte administratieve lasten uniform, goed en volledig worden bepaald. De minister heeft aangegeven dat hij ook voor de subsidieregelingen wil inventariseren wat hierbij de administratieve lasten zijn. Het kwantificeren van de administratieve lasten van de subsidieregelingen heeft binnen het ministerie van LNV niet eerder plaatsgevonden, m.u.v. een door het onderzoeksbureau Cap Gemini uitgevoerde Quick Scan naar de AL van de SAN regeling (zie ook paragraaf 4.18). In klantenpanels of uit eigen ervaring bij beleid en uitvoering werd er tot nu toe alleen in kwalitatieve zin aandacht aan besteed Opbouw van het rapport De opbouw van het rapport is als volgt: Hoofdstuk 2 vat de bevindingen van de nulmeting samen. Hoofdstuk 3 gaat in op de gebruikte methodiek. In Hoofdstuk 4 worden de regelingen omschreven en de resultaten per gemeten regeling weergegeven. 1 Een subsidieregeling wordt hier gedefinieerd als een regeling, waarbij LNV-budget aan aanvrager/begunstigde kan worden uitgekeerd. 2 Het kabinet hanteert als definitie voor administratieve lasten : De kosten om te voldoen aan informatieverplichtingen voortvloeiend uit wet- en regelgeving van de overheid. Het gaat om verzamelen, bewerken, registreren, bewaren en ter beschikking stellen van informatie. De definitie slaat dus niet op kosten die voortvloeien uit de regelgeving zelf. 1

8 Hoofdstuk 5 behandelt de extrapolatie van de nulmeting naar andere LNV-subsidieregelingen. Hoofdstuk 6 bevat conclusies en aanbevelingen. Terzijde worden ergernisfactoren en verbeterpunten, aangedragen door de doelgroep, genoemd. Tot slot wordt een overzicht gegeven van de gebruikte afkortingen en de samenstelling van de Begeleidingscommissie. In de bijlagen is per gemeten regeling een volledig overzicht gegeven van de opbouw van de administratieve lasten van de verschillende regelingen (Excelsheets in bijlage 1). Ook is een totaaloverzicht van de subsidieregelingen binnen de scope, waarvoor de minister van LNV verantwoordelijk is, bijgevoegd (bijlage 2). In deze bijlage 2 zijn van deze subsidieregelingen de volgende gegevens per regeling opgenomen: subsidiefamilie; verplichtingenbudget (in een enkel geval vervangen door gerealiseerde uitgaven); aantal aanvragers of aantal afgesloten contracten; in een enkel geval is een andere meeteenheid opgenomen; AL van de regeling, gemeten of geëxtrapoleerd met behulp van de gegevens uit de nulmeting; procentuele verdeling van de juridische (inter)nationale herkomst van de AL van alle gemeten regelingen, en de gemiddelden daarvan. Voorts is een overzicht bijgevoegd van regelingen die buiten de scope van de nulmeting vallen, maar voor de uitvoering waarvan de minister wel de verantwoordelijkheid draagt (bijlage 3). Tot slot is bijgevoegd de bij deze nulmeting gebruikte handleiding van SIRA voor de bepaling van de juridische (inter)nationale herkomst van de AL (bijlage 4). 2

9 2. Samenvatting In opdracht van het Bureau Administratieve Lasten van LNV heeft LASER voor ruim twintig subsidieregelingen een nulmeting van de administratieve lasten (AL) uitgevoerd. De regelingen zijn zo geselecteerd dat deze een representatief overzicht geven van (subsidie-)regelingen, waarvoor de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit verantwoordelijk is. Deze selectie omvat 81 % van het binnen de door de door de dossierstaf AL in 2003 vastgestelde - scope vallende subsidiebudget, dan wel 64 % van het totaal van de jaarlijks door LNV uitgekeerde subsidiegelden. Hiertoe zijn de regelingen ingedeeld in zes subsidiefamilies, te weten: Markt- en prijsondersteuning Inkomenssteun Productiesteun Projectsubsidies Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP) Nationaal Voor de nulmeting is gebruik gemaakt van de door LASER ontwikkelde Administratieve Lastentoets voor subsidies, die geënt is op een door de Interdepartementale Projectdirectie Administratieve Lasten (IPAL) opgestelde meetmethode. Deze werkwijze wordt toegelicht in hoofdstuk 3. Geconstateerd werd dat deze methode door het meerekenen van kosten verbonden aan bezwaar en beroep een scheef beeld oplevert voor wat betreft de oorsprong van de administratieve lasten en de mogelijkheden om hierin veranderingen in aan te brengen. Per regeling is de totale administratieve last en het Percentage van de AL (PAL) ten opzichte van het totale verplichtingenbudget weergegeven. Ook is per regeling de juridische (inter)nationale herkomst van de AL berekend. Er is onderscheid gemaakt tussen Europese (A), nationale (C) herkomst of een combinatie van beiden (B). De door SIRA opgestelde handleiding is hierbij als uitgangspunt gebruikt. Bij de nulmeting is uitgegaan van de gegevens over het kalenderjaar 2003: de peildatum is de stand per 31 december Er werd gewerkt volgens het Pareto Principe 1 dat schematisch voor deze nulmeting als volgt kan worden weergegeven: Gegevens inclusief Superheffing: Totale verplichtingenbudget Pareto Principe 2003 (x 1 mln.) percentage van verplichtingenbudget AL (x 1 mln.) Percentage AL (PAL) Gemeten in de scope % 30 2,5% Niet gemeten in de scope % 7 2,5% subtotaal scope % 37 2,5% Regelingen buiten de scope % 10 2,5% totaal % 47 2,5% 1) Het Pareto Principe geeft aan dat een gering aantal oorzaken (beperkte input of moeite), verantwoordelijk is voor het merendeel van de resultaten (output of beloning). Letterlijk betekent dit bijvoorbeeld dat 80% van de resultaten, afkomstig is van slechts 20% van alle inspanningen. Het patroon van het 80/20 principe werd voor het eerst in 1897 ontdekt door de Italiaanse econoom Vilfredo Pareto. 3

10 Gegevens exclusief Superheffing: Totale verplichtingenbudget Pareto Principe 2003 (x 1 mln.) percentage van verplichtingenbudget AL (x 1 mln.) Percentage AL (PAL) Gemeten in de scope % 25 2,1% Niet gemeten in de scope % 7 2,5% subtotaal scope % 32 2,2% Regelingen buiten de scope % 9 2,2% totaal % 41 2,2% 2.1 Resultaten van de gemeten regelingen De resultaten van deze meting zijn samengevat weergegeven in de hieronder genoemde tabellen en figuren. In tabel 1 zijn de gemeten regelingen gerangschikt naar familie en worden per regeling het verplichtingenbudget en de totale AL weergegeven. Tabel 1: samenvatting nulmeting administratieve lasten van de gemeten regelingen gerangschikt naar familie Nr. Regeling Verplichtingenbudget Totale AL (x 1 mln. ) (x ) 4.1 Restitutie industriële landbouwproducten (NA1) 77, Particuliere opslag boter 7, Particuliere opslag varkensvlees 4, subsidieregeling voor telersverenigingen (GMO G&F) 62, Restitutie melk en zuivelproducten 445, Bakkersboter (steungedeelte) 46, Subtotaal markt- en prijsondersteuning 643, Contingenteringsregeling aardappelzetmeel (telersdeel) 44, Ooienpremie 10, Aanvraag oppervlakte 180, Mannelijke runderen (stierenpremie) 23, Slachtpremie volwassen runderen 75, Slachtpremie kalveren 34, Zoogkoeienregeling 10, Extensiveringsregeling 2, Subtotaal inkomenssteun 379, Contingenteringsregeling aardappelzetmeel (fabrieksdeel) 8, Subtotaal productiesteun 8, Subsidieregeling demonstratie en kennisoverdracht (DEMO) 3, Regeling draagvlak natuur (RDN) 2, Subtotaal projectsubsidies 5, Subsidieregeling agrarisch natuurbeheer (SAN) 160, Subsidieregeling Natuurbeheer deel inrichting (SN inrichting) 7, Regeling stimulering Biologische Produktiemethode (RSBP) 1, Subtotaal POP 170, Kaderregeling kennis en advies (K&A) 1,70 63 Subtotaal Nationaal 1,70 63 Totaal van de gemeten regelingen 1,209 mld. 24,9 mln. 4.8 Superheffing Totaal generaal 1,209 mld. 29,7 mln. 4

11 In figuur 1 wordt de verhouding AL : verplichtingenbudget = percentage AL (PAL) van de gemeten regelingen weergegeven. Figuur 1 Percentage Administratieve Lasten per gemeten regeling (PAL) Restitutie NAI PO Boter PO varkensvlees GMO Groenten en fruit restitutie zuivel Bakkersboter (steungedeelte) aardappelzetmeel superheffing melkpremie Ooienpremie Aanvraag oppervlakte Stierenpremie Slachtpremie volwassen runderen Slachtpremie kalveren Zoogkoeienregeling Extensiveringsregeling DEMO RDN SAN SN inrichting SN Beheer RSBP Kaderregeling K&A 1,5 1,9 2,2 1,5 0,3 0,5 7,3 0,2 3,7 4,6 2,0 2,2 0,3 3,7 6,1 2,5 2,1 3,7 7,3 6,6 9,5 14,0 29,9 percentage AL In figuur 2 is per regeling de (inter)nationale juridische herkomst van de AL weergegeven. Figuur 2 Overzicht juridische (inter)nationale herkomst AL in % Restitutie NAI PO boter PO varkensvlees GMO G&F Restitutie zuivel Bakkersboter Aardappelzetmeel teler Melkpremie Superheffing Ooienpremie Aanvraag oppervlakte Stierenpremie Slachtpremie runderen Slachtpremie kalveren Zoogkoeienregeling Extensiveringsregeling Aardappelzetmeel fabriek DEMO RDN SAN SN Inrichting SN Beheer RSBP K&A EU EU/nat. nationaal 5

12 2.2 Resultaten extrapolatie Totale AL Van niet alle regelingen, vallend binnen de beschreven scope, is een nulmeting verricht. De resultaten van de wel gemeten regelingen zijn gebruikt om middels een extrapolatie een schatting te maken van de AL van de niet gemeten regelingen, die vallen binnen de scope en middels een tweede traps extrapolatie ook naar alle LNV subsidieregelingen. Op grond van deze berekeningen/extrapolaties bedraagt de totale Al voor regelingen vallend binnen de scope 37 miljoen Euro en voor het totale pakket van LNV subsidieregelingen 41 miljoen Euro (exclusief superheffing) dan wel 47 miljoen Euro (inclusief superheffing) De verhouding tussen het aandeel verplichtingenbudget en het aandeel in de totale AL wordt in onderstaande tabel weergegeven. Bij de nulmeting is steeds uitgegaan van het verplichtingenbudget. De motivatie van deze keuze is opgenomen in Hoofdstuk 3. Uitsluitend ter vergelijking is in onderstaande tabel als laatste kolom de kasrealisatie van EU-gelden in 2003 opgenomen (zie ook par ). Tabel 2: Totale AL van de binnen de scope vallende subsidieregelingen na extrapolatie Totale AL Totale verplichtingenbudget in (x 1 mln.) percentage van verplichtingenbudget AL in (x 1000) percentage van totale AL PAL kasrealisatie EU-gelden in (x 1 mln.) M&P-ondersteuning ,5% ,6% 1,2% 570 Inkomenssteun ,6% ,1% 3,1% 352 Productiesteun ,7% ,9% 1,2% 359 Projectsubsidies 24 1,6% ,9% 22,7% 15 POP ,5% ,6% 2,8% 30 Nationaal 2 0,1% 63 0,2% 3,7% 0,1 totaal excl. Superheffing ,2% Superheffing ,8% totaal generaal % % 2,5% Figuur 3: PAL (percentage AL) per subsidiefamilie t.o.v. aandeel in het verplichtingenbudget 50% 45% 40% 35% 30% percentage 25% 20% 15% 10% percentage verpl.budget percentage AL 5% 0% M&P-ondersteuning Inkomenssteun Productiesteun Projectsubsidies POP Nationaal 6

13 56Juridische (inter)nationale herkomst van de AL Van de gemeten regelingen wordt in totaal bijna 24 % veroorzaakt door EU-regelgeving (categorie A), 55 % wordt deels door Europese en deels door nationale regelgeving veroorzaakt (categorie B). Aan bijna 21 % van de AL van de gemeten regelingen ligt uitsluitend Nederlandse regelgeving ten grondslag (categorie C). Tabel 3a Herkomst AL van gemeten regelingen in % en absolute getallen herkomst AL in (afgeronde) % herkomst AL in mln. AL gemeten regelingen in mln. Subsidiefamilie/herkomst A B C A B C Markt- en prijsondersteuning ,9 2,5 0,6 7,0 Inkomenssteun*) ,1 7,1 2,3 11,6 Productiesteun ,0 0,3 0,0 0,3 Projectsubsidies ,0 0,0 1,3 1,3 POP**) ,0 3,9 0,8 4,7 nationaal ,0 0,0 0,1 0,1 Totaal in mln. 6,0 13,8 5,1 25,0 Totaal in % 24% 55% 21% 24% 55% 20% *) excl. superheffing en melkpremie **) excl. SN beheer Een extrapolatie van de resultaten van de gemeten regelingen naar de juridische (inter)nationale herkomst werd achterwege gelaten. Er wordt volstaan met het weergeven van de gemiddelden per subsidiefamilie waarbij het deel bezwaar en beroep (B&B), weliswaar behorend tot de categorie nationaal (C), apart is weergegeven. Tabel 3b : Herkomst AL van gemeten regelingen in % en absolute getallen; categorie bezwaar en beroep (B&B) onderscheiden herkomst AL in (afgeronde) % herkomst AL in mln. AL gemeten regelingen in mln. Subsidiefamilie/herkomst A B C B&B A B C B&B Markt- en prijsondersteuning ,9 2,5 0,4 0,3 7,0 Inkomenssteun*) ,1 7,1 0,9 1,4 11,6 Productiesteun ,0 0,3 0,0 0,0 0,3 Projectsubsidies ,0 0,0 1,3 0,0 1,3 POP**) ,0 3,9 0,8 0,0 4,7 nationaal ,0 0,0 0,1 0,0 0,1 Totaal in mln. 6,0 13,8 3,4 1,7 25,0 Totaal in % 24% 55% 14% 7% 24% 55% 14% 7% 25,0 *) excl. superheffing en melkpremie **) excl. SN beheer 7

14 Figuur 4: gemiddelde inter(nationale) juridische herkomst van de gemeten regelingen (percentages zijn afgerond) gemiddelde inter(nationale) juridische herkomst van de gemeten regelingen 14% 7% 24% A B C B&B 55% 8

15 3. Werkwijze 3.1 Selectie van regelingen Fasering Het project Nulmeting Administratieve Lasten is op verzoek van BAL door LASER in twee fasen uitgevoerd. De eerste fase in 2003 en de tweede fase in De tweede fase van het onderzoek werd begeleid door vertegenwoordigers van de belangrijkste directies waaronder deze regelingen vallen en een vertegenwoordiger van de PBO s (zie Annex B). In 2003 is een tiental regelingen doorgemeten om ervaring op te doen met de meetmethode. Gekozen is voor de grote inkomenssteunregelingen, omdat verwacht werd dat daar de grootste administratieve lasten zouden liggen; onder andere vanwege het grote aantal aanvragers. De tweede fase van het project is afgerond in september In deze fase zijn de overige te meten regelingen geselecteerd. Uitgangspunt voor deze selectie was te kunnen komen tot een representatieve nulmeting, waarvan de resultaten door middel van extrapolatie kunnen worden omgeslagen naar alle subsidieregelingen die vallen onder verantwoordelijkheid van de Minister van LNV. Beperkingen onderzoek Bij het bepalen van het uiteindelijke aantal regelingen die bij de nulmetingen zou worden meegenomen speelde de prijs/tijd/kwaliteitsverhouding een rol. Zo is er voor gekozen om niet alle regelingen te meten, maar een bewuste keuze te doen voor die regelingen die representatief waren voor een familie, relatief groot qua verplichtingenbudget, en waarvan verwacht werd dat zij de meeste administratieve lasten zouden veroorzaken, bijvoorbeeld door hetzij het aantal aanvragers, hetzij de complexiteit van de regeling. Ook het ingeschatte potentieel voor administratieve lastenvermindering van de betreffende regeling speelde een rol. Deze keuze is in het vervolg van het onderzoek de scope genoemd. De keuze om binnen de scope niet alle regelingen te gaan meten en te gaan extrapoleren was ook onderdeel van dezelfde afweging. Het onderzoek beperkt zich tot het bepalen van de hoogte van de administratieve lasten en de (inter)nationale juridische herkomst. De ergernisfactor is als zodanig niet meegenomen, anders dan het vastleggen van reacties die tijdens de interviews naar boven kwamen. Het onderzoek geeft geen analyse op de hoogte van de uitkomsten of opties voor vermindering van de AL. Dit zou onderdeel kunnen zijn van een volgende fase. Wel werden verbetermogelijkheden vastgelegd in de eindrapportage die tijdens het onderzoek door middel van enquêtes bij aanvragers of gesprekken met uitvoerders naar boven kwamen. Selectiecriteria opnemen regelingen in nulmeting Op basis van een totaaloverzicht van de in 2003 onder de verantwoordelijkheid van de minister van LNV uitgevoerde subsidieregelingen is gekomen tot een selectie van regelingen, waarbij een aantal criteria een rol speelden: 1. De vastgestelde scope in de dossierstaf AL in De selectie dient een representatief beeld van alle subsidiefamilies te geven 3. Het ingeschatte aandeel AL van de regeling op het totaal aan AL binnen een familie moet relatief hoog zijn Ad 1: Vastgestelde scope dossierstaf AL in 2003 Uitgangspunt is de scope die in 2003 vanuit de dossierstaf Administratieve lasten is vastgesteld: 9

16 Die regelingen waar de minister van LNV verantwoordelijk is voor de beleidsmatige invulling of de uitvoering van de subsidie De inkomenssteunregelingen De restituties en interventies van het markt en prijsbeleid De nationale subsidies die lopende zijn en cyclisch van aard, dus ieder jaar/tweejaarlijks etc. terugkeren Die subsidies die binnenkort verdwijnen of ingrijpend wijzigen worden niet meegenomen tenzij als gevolg daarvan de mate van vermindering van administratieve lasten aanzienlijk wordt geacht Alle regelingen met als doelgroep ondernemers (uit de gehele keten), dus geen overheden, stichtingen, burgers etc. Ad 2: Representatief voor de subsidiefamilie DR heeft de volgende subsidiefamilies, op basis van expert-judgement, vastgesteld: De markt- en prijsordening (o.a. restitutie-/ interventieregelingen) De productie- en inkomenssteunregelingen De Brusselse (structuur)fondsen/pop De nationale regelingen Binnen deze subsidiefamilies worden de projectsubsidieregelingen apart behandeld vanwege de uitvoeringssystematiek hiervan. Ad 3: Aandeel AL van de regeling op totaal aantal AL binnen een familie Uitgangspunt bij de keuze van de regelingen binnen de families is het ingeschatte aandeel van de administratieve lasten van die regeling op het totaal. Dit is onder andere afhankelijk van: de grootte van de regeling - aantal aanvragers - uitgekeerd subsidiebedrag complexiteit het aantal en de aard van de handelingen die een aanvrager moet verrichten voor een subsidieaanvraag Representativiteit van de regeling voor het ondernemersprogramma 1 Als bijlage 2 is een overzicht bijgevoegd van subsidieregelingen die binnen de vastgestelde scope vallen: de moedertabel. Ook de regelingen, die buiten de scope vallen zijn apart in een bijlage (bijlage 3) opgenomen, met vermelding van de reden waarom ze niet in aanmerking komen voor de nulmeting. 1 Het ondernemersprogramma moet een operationeel systeem opleveren dat: 1) binnen de Europese kaders (POP en staatssteun) ruimte geeft aan beleid en ondernemers, 2) opgezet is volgens een (nieuw) vereenvoudigd modulair subsidiestelsel en 3) dat een ondernemersgerichte uitvoering kent. 10

17 Tabel 4 geeft de verdeling van de gemeten regelingen in de verschillende subsidiefamilies weer. De nummering verwijst naar de betreffende paragraaf uit dit rapport. Tabel 4: indeling van de gemeten regelingen in subsidiefamilies Markt- en prijsondersteuning Inkomenssteun Productiesteun Projectsubsidies POP Nationaal 4.1 Restitutieregeling industriële landbouwproducten 4.2 Particuliere opslag boter 4.3 Particuliere opslag varkensvlees 4.4 Subsidieregeling voor telersverenigingen 4.5 Restitutie melk en zuivelproducten 4.6 Bakkersboter (steungedeelte) 4.8 Superheffing en Melkpremie *) 4.7 Contingenteringsregeling aardappelzetmeel 4.16 Subsidieregeling demonstratie en kennisoverdracht 4.9 Ooienpremie 4.17 Regeling draagvlak natuur 4.10 Aanvraag oppervlakte 4.18 Subsidieregeling agrarisch natuurbeheer 4.19 Subsidieregeling Natuurbeheer deel inrichting 4.20 Subsidieregeling Natuurbeheer deel beheer *) 4.11 Stierenpremie 4.21 Regeling Stimulering Biologische Produktiemethode 4.12 Slachtpremie volwassen runderen 4.13 Slachtpremie kalveren 4.22 Kaderregeling kennis en advies 4.14 Zoogkoeienregeling Melding veebezetting *) 4.15 Extensiveringsregeling Regeling zaaizaden *) *) Een aantal geselecteerde regelingen is tijdens de nulmeting vervallen en/of niet - geheel - meegenomen in de verdere verwerking van de gegevens. Het gaat hier om: Superheffing en melkpremie (4.8) Superheffing betreft een negatieve subsidie en als zodanig worden de resultaten van de nulmeting niet in de verzameltabellen meegenomen met uitzondering van de berekende administratieve lasten. Melkpremie is een nieuwe regeling, die voor het eerst in 2004 wordt uitgevoerd. De berekening van de AL is alleen pro forma meegenomen in dit onderzoek vanwege de koppeling aan de superheffing als ook om alvast enig zicht te krijgen op de AL van de diverse nieuwe vormen van inkomenssteun die het gevolg zijn van het Fischlerpakket van maatregelen voor het nieuwe GLB. Melding veebezetting Deze overlapt de regeling aanvraag oppervlakte en kon niet worden gecompleteerd. Daarom is deze in het vervolg van de meting weggelaten. Regeling zaaizaden Tijdens de meting is gebleken dat het HPA met de zaadhandelbedrijven (ZHB) een convenant heeft afgesloten waarbij taken die feitelijk bij het HPA berusten tegen een financiële vergoeding door de ZHB worden uitgevoerd. De handeling van de teler beperken zich tot het ondertekenen van het teeltaangifteformulier. Een overzicht van gevraagde gegevens kon niet tijdig worden geleverd. In overleg met BAL is dan ook besloten deze regeling niet verder bij de nulmeting te betrekken. Subsidieregeling natuur deel beheer (4.20) deze regeling richt zich op Stichtingen en dus de facto op de burgerbevolking en valt derhalve buiten de 11

18 definitie van AL voor het bedrijfsleven. De resultaten van deze nulmeting worden in dit onderzoek wel weergegeven, maar niet meegenomen in de totaaloverzichten en voor de extrapolatie en de inschatting van het totaal van de AL van de subsidieregelingen. De regeling is opgenomen in Bijlage 3 Regelingen buiten scope. 3.2 Methode Administratieve lastentoets De administratieve lastentoets voor subsidies die medio 2003 door LASER is opgesteld, is gebaseerd op het standaardkostenmodel (SKM), dat door de Interdepartementale Projectdirectie Administratieve Lasten (IPAL) van het ministerie van Financiën is ontworpen. Het is tevens aansluitbaar op het meetinstrument subsidies van IPAL. De toets is destijds afgestemd met en goedgekeurd door de begeleidingscommissie en werd ook ter marginale toetsing aan het Adviescollege Toetsing AL (ACTAL) voorgelegd. Hieronder wordt de gebruikte methodiek toegelicht Standaardkostenmodel IPAL Om inzicht te verkrijgen in de omvang van de AL en om onjuiste inschattingen te voorkomen, is het belangrijk het SKM als rijksbrede methodiek te hanteren. Het SKM is een model om de AL als gevolg van regelgeving per departement over een tijdsperiode inzichtelijk en vergelijkbaar te presenteren. Het model is zodanig ingericht dat hiermee: Gedetailleerd inzicht wordt verkregen in de AL over een bepaald kalenderjaar. Inzicht wordt gegeven in de uitgangspunten en de basisgegevens voor het kwantificeren van de reductiedoelstellingen; Effecten van voorgenomen regelgeving kunnen worden doorgerekend; Effecten van reductievoorstellen kunnen worden doorgerekend Effecten van autonome groei kunnen worden doorgerekend; Snel en betrouwbaar kan worden gerapporteerd over de ontwikkeling van de AL gedurende een kabinetsperiode Meting AL Het SKM volgt zoveel als mogelijk de structuur van de regelgeving. In de regelgeving kunnen verschillende informatieverplichtingen zijn opgenomen. Een informatieverplichting (zoals een vergunningsplicht) kan worden onderverdeeld in handelingen. Handelingen zijn die activiteiten die bedrijven uit (laten) voeren om invulling te geven aan de gestelde informatieverplichting. Om een duidelijk beeld te krijgen van de AL is het soms noodzakelijk de handelingen uit te werken tot op het niveau van deelhandelingen. Zo n deelhandeling kan zijn het invullen van een aanvraagformulier of het archiveren van gegevens. Nadat de kosten per handeling zijn berekend kunnen de administratieve lasten worden bepaald door deze te vermenigvuldigen met het aantal keer dat een handeling moet worden verricht. De kosten van een administratieve handeling worden bepaald door het vastgestelde tarief te vermenigvuldigen met de tijd, die het een ondernemer kost om een bepaalde handeling te verrichten én met de frequentie, waarmee de handeling wordt uitgevoerd (Tarief x Tijd x Frequentie). De LASER-methodiek volgt de door IPAL voorgestelde indeling in uurtarieven; ontleend aan het rapport Meten is weten: Laag functieniveau = 30 per uur Middel functieniveau = 45 per uur Hoog functieniveau = 60 per uur Op aangeven van betrokken deskundigen en/of interviews is de tariefstelling per (deel)handeling bepaald. Standaard is het lage uurtarief gehanteerd. Wanneer hiervan afgeweken wordt, is dit weergegeven in de excelsheets en toelichting op de regelingen. Voor deze methode is gekozen omdat de handelingen, verricht binnen de gemeten regelingen van de eerste fase, vrijwel altijd worden verricht binnen de primaire sector. 12

19 Wanneer een ondernemer de handeling uitbesteedt en hiervoor moet betalen, worden deze kosten in de kolom kosten derden weergegeven (bijvoorbeeld de kosten van een accountantsverklaring of uittreksel uit het register van de Kamer van Koophandel. Het aantal keren (frequentie) dat een administratieve handeling wordt uitgevoerd, wordt mede bepaald door het aantal bedrijven (aanvragers) dat van de regeling gebruik maakt en het deel van het traject dat wordt doorlopen. Zo moet bijvoorbeeld elke aanvrager een aanvraagformulier invullen om voor een regeling in aanmerking te komen en om het goedkeuringstraject te kunnen doorlopen (in een regeling vaak weergegeven als subsidieverlening ). Maar niet elke aanvrager zal aanvullende gegevens hoeven te leveren of een bezwaarschrift indienen. Bij een aantal regelingen is er verschil tussen het aantal ingediende aanvragen en het aantal goedgekeurde aanvragen. Bij de berekening van de totale AL is hiermee rekening gehouden: een aanvrager die is afgewezen heeft een deel van het traject wel afgelegd en dus een deel van de handelingen verricht. Geconstateerd werd dat de IPAL-methode door het meerekenen van kosten verbonden aan bezwaar en beroep een scheef beeld oplevert voor wat betreft de oorsprong van de administratieve lasten en de mogelijkheden om hierin verminderingen in aan te brengen. De kosten verbonden aan het instellen van bezwaar en beroep worden toegerekend aan de nationale herkomst. Door deze kosten te betrekken wordt daarmee de suggestie gewekt dat hierop eveneens zonder meer verminderingen mogelijk zijn. Het aantekenen van bezwaar of het instellen van beroep is binnen onze rechtsorde echter onvervreemdbaar vastgelegd in de Algemene wet bestuuursrecht (Awb). Als hierin al wijzigingen (leidend tot een verlaging van de AL) mogelijk zijn, dan moet deze in de sfeer van de Awb zelf worden gezocht. Voorts kan het feit dat bezwaar en beroep wordt aangetekend velerlei oorzaken hebben zoals een minder doelmatige voorlichting of uitvoering van een subsidieregeling of een ingewikkelde regeling. Daarnaast mag niet uit het oog worden verloren dat bezwaar en beroep door betrokkenen ook uit strategische overwegingen wordt aangetekend. Al deze aspecten leiden tot de conclusie dat op de lasten verbonden aan bezwaar en beroep niet zonder meer bezuinigd kan worden en dat het zonder meer meenemen van deze lasten bij de nulmeting een complicerende factor is. Om dit inzichtelijk te maken is het deel bezwaar en beroep apart geïnventariseerd en weergegeven Meting juridische herkomst van de AL In de administratieve lastentoets wordt tevens gekeken of de lasten voortvloeien uit nationale dan wel internationale wet- en regelgeving. Door het indelen van de handelingen in verschillende categorieën, verkrijgt men inzicht in de oorsprong van de administratieve lasten en aangrijppunten om deze te reduceren Raamwerk SIRA consulting SIRA consulting heeft een raamwerk ontworpen waarmee de handelingen waarin een subsidieregeling is uitgesplitst, ingedeeld kunnen worden in categorieën van (inter)nationale herkomst. Dit raamwerk (bijlage 4) is bedoeld om juristen en beleidsmedewerkers van het ministerie van LNV in staat te stellen zich voor te bereiden op de indeling van de informatieverplichtingen in deze categorieën. Door deze indeling verkrijgt men inzicht in de oorsprong van administratieve lasten en de aangrijppunten om deze te reduceren. 13

20 Om de vraagstelling hebben administratieve lasten hun oorsprong óf op Europees en internationaal niveau óf op nationaal niveau eenduidig te kunnen beantwoorden, is het noodzakelijk om na te gaan hoe de verschillende informatieverplichtingen kunnen worden ingedeeld. Het betreft de volgende drie categorieën: Categorie A: De informatieverplichtingen en de uitvoering daarvan zijn in Europees of internationaal verband opgelegd. Dit betekent dat zowel is voorgeschreven welke informatie bedrijven moeten aanleveren, als de wijze waarop dit moet gebeuren. Een departement heeft in dit geval beperkte invloed 1 op de administratieve lasten. Categorie B: De informatieverplichtingen vloeien voort uit Europese en internationale regelgeving, waarbij de uitvoering echter is overgelaten aan Nederland. De aard en de omvang van de administratieve lasten worden derhalve mede bepaald door de wijze waarop het betreffende departement de uitvoering van de informatieverplichting heeft opgezet en georganiseerd. Categorie C: De informatieverplichtingen zijn uitsluitend het gevolg van Nederlandse wet- en regelgeving. Zowel de informatieverplichting als de wijze waarop hieraan uitvoering moet worden gegeven, is door Nederland voorgeschreven. Het raamwerk is door LASER verspreid onder de betrokken medewerkers om te gebruiken bij het vaststellen van de juridische herkomst van de AL. De categorieën A, B en C zijn in de excelsheets van elke gemeten regeling weergegeven. Per (deel)handeling is bepaald welke categorie ten grondslag ligt aan een bepaalde handeling. Per regeling is de verdeling in de categorieën A, B en C berekend door het totaal van de AL van (deel)handelingen per categorie bij elkaar op te tellen, om vervolgens het procentuele aandeel te kunnen bepalen door te delen op de totale AL die alle handelingen binnen de regeling met zich meebrengen. Deze verdeling is per regeling weergegeven in een cirkeldiagram (Hoofdstuk 4). Ook hier is geconstateerd dat het aandeel bezwaar en beroep, voortkomend uit nationale regelgeving (AWB) en dus in categorie C ondergebracht, een stempel drukt op de resultaten van de nulmeting. 3.3 Meting AL per regeling Algemeen Met gebruik van de opstelde AL-toets zijn de geselecteerde regelingen gemeten. Hiertoe heeft allereerst de projectmedewerker zich verdiept in doel, systematiek en achtergrond van een regeling. Met behulp van de verworven kennis is een eerste opzet gemaakt van de spreadsheet, waarbij de regeling al zoveel mogelijk in (deel)handelingen is onderverdeeld. Deze opzet is voorgelegd en besproken met één of meerdere inhoudelijk deskundigen van de uitvoeringsorganisatie. Deze deskundige heeft de opzet verder uitgewerkt, waarbij beleidsmedewerkers en juristen betrokken zijn 2. De cijfermatige invulling (o.a. aantal aanvragers, verplichtingenbudget, aantal bezwaarschriften, afwijzingen) zijn geleverd door de regelingsdeskundigen. Met name de gegevens over de juridische herkomst zijn aangeleverd door dan wel getoetst door de betrokken jurist. Over de verkregen gegevens en de gehanteerde methodes is steeds intensief contact geweest met de betrokken projectmedewerker. Waar nodig is door de projectleider teruggekoppeld naar de begeleidingscommissie en/of ACTAL. Dit bleek met name van belang om vast te stellen of, en zo ja in welke mate, bepaalde kosten/handelingen als AL aan te merken zijn). Per regeling zijn de AL en de juridische herkomst in een excelsheet weergegeven (bijlage 1). Hieronder volgt een korte toelichting per kolom. 1 Indien gesproken wordt over beperkte invloed, dan wordt hiermee de directe invloedssfeer bedoeld. In internationaal verband zijn er wel mogelijkheden om de administratieve lasten te reduceren maar hiervoor zal overleg moeten plaatsvinden met de internationale gemeenschap. 2 In de eerste fase van de nulmeting hebben gesprekken plaatsgevonden tussen projectmedewerkers en juristen/beleidsmewerkers. Mede vanwege de beschikbare tijd is dit overleg in de tweede fase meer overgelaten aan de regelingsdeskundigen van de uitvoeringsorganisatie. 14

21 3.3.2 Toelichting EXCELSHEET De gegevens in de Excelsheet van een regeling zijn onderverdeeld in kolommen. Deze worden hieronder toegelicht. EU-art./ Nationaal Inventarisatie Internationaal Handelingen Frequentie handeling Tijdsduur handeling (uren) Kosten derden (euro) Adm. Lasten (euro) Toelichting Kolom EU-art/Nationaal De nationale regelgeving van de gemeten regelingen kan zijn oorsprong vinden in besluiten en/of verordeningen van de EU. Zoveel mogelijk is per handeling aangegeven welk artikelnummer van welke verordening/besluit ten grondslag ligt aan de uit te voeren handeling. Toekenning van de artikelnummers uit de wet- en regelgeving is gedaan door een jurist van het ministerie van LNV en een vertegenwoordiger van de verantwoordelijke beleidsdirectie. In een aantal gevallen heeft de beheerder/uitvoerder van een regeling de artikelnummers toegekend en laten controleren door de betrokken jurist en/of beleidsmedewerker. Bij een aantal regelingen, gemeten in de tweede fase, is niet nader aangegeven welk artikel van welke verordening bepalend is voor de handeling. Kolom Handelingen De regeling is per processtap (verlenen, vaststellen, bezwaarschriften, overig) geanalyseerd en uitgesplitst in (deel)handelingen die een aanvrager moet (laten) verrichten om in aanmerking te kunnen komen voor subsidie of premie. Kolom Frequentie handeling Per handeling is bekeken hoe vaak deze per aanvraag moet worden verricht. Ook is onderzocht of een handeling door alle aanvragers moet worden verricht of door een gedeelte van de aanvragers en of een handeling jaarlijks terugkeert bij een meerjarige regeling of éénmalig voorkomt. Dit heeft geleid tot vaststelling van de frequentie. Inhoudelijke informatie is verstrekt door de regelingsbeheerder en/of medewerker van juridische zaken. Op grond van nationale regelgeving bestaat de mogelijkheid tot bezwaar en beroep. In een aantal gevallen, waar van deze mogelijkheid niet of nauwelijks 1 gebruik is gemaakt, zijn deze processtappen niet opgenomen. Kolom Tijdsduur handeling In de eerste fase zijn per regeling aselect 5 tot 10 aanvragers telefonisch benaderd en is per handeling een tijdsinschatting verkregen. Deze tijdsinschatting is verwerkt in de Excelsheets van de betreffende regelingen en is basis geweest om, wanneer geen gegevens beschikbaar waren, aannames te doen. Het verkrijgen van gegevens door middel van telefonische interviews is een moeizaam traject gebleken waaruit nauwelijks betrouwbare gegevens naar voren komen. Daarom is er in de tweede fase minder gebruik gemaakt van de telefonische interviewmethode om gegevens te verkrijgen. Wanneer de interviews onvoldoende informatie opleverden om de tijdsbesteding per handeling vast te stellen, zijn ervaringsdeskundigen (bijvoorbeeld een gericht gezochte aanvrager, intermediair, een regelingsbeheerder of jurist) geraadpleegd. Als de interviews en het raadplegen van ervaringsdeskundigen geen gegevens opleverden, is gebruik gemaakt van de volgende aannames: Het opvragen van een formulier: 10 min. Het kopiëren en versturen van een formulier 15 min. Het afhandelen van een niet-acceptatie-brief: 30 min. Het lezen van een brochure: 1 uur Het afhandelen van een bezwaarschrift: 4 uur 1 Nauwelijks is hier geïnterpreteerd als geen invloed hebbende op de uitkomsten van de kolom Administratieve Lasten. 15

22 Bijwonen van een hoorzitting: 4 uur In een aantal gevallen is ervoor gekozen informatie als niet beschikbaar te vermelden. Dit om teveel onzuiverheden te voorkomen. Kolom Kosten derden Bij verschillende regelingen en ook bij verschillende handelingen binnen een regeling kan het voorkomen dat de aanvrager deze niet zelf uitvoert, maar de handeling laat uitvoeren. Ook kan het voorkomen dat een aanvrager voor een handeling en/of product moet betalen. In dat geval zijn de kosten voor het laten uitvoeren van de handeling/het verkrijgen van het vereiste product opgenomen. Veel voorkomende door derden verrichte handelingen zijn bijvoorbeeld het schrijven van een projectplan, het verkrijgen van een accountantsverklaring, het verkrijgen van een uittreksel van het register van de Kamer van Koophandel. Wanneer sprake is van subsidiëring van dergelijke kosten is dit aangegeven en in de resultaten verwerkt. Kolom Adm. Lasten De gegevens in deze kolom zijn berekend uit de kolommen frequentie handeling, tijdsduur handeling en kosten derden. De tijdsduur is vermenigvuldigd met het voor de administratieve lastentoets vastgestelde uurtarief van een aanvrager (zie paragraaf 3.2.2). Kolom toelichting In deze kolom worden de verkregen gegevens/gebruikte berekeningen waar nodig toegelicht. Onderaan elke sheet zijn de algemene - gegeven en berekende - regelingsgegevens weergegeven. Vrijwel altijd komen de onderstaande gegevens hierin voor: Verplichtingenbudget Aantal ingediende aanvragen Aantal goedgekeurde aanvragen Gemiddeld subsidiebedrag AL per aanvraag Totale AL regeling PAL Vaststaande gegevens hiervan zijn het aantal ingediende, het aantal goedgekeurde aanvragen en het verplichtingenbudget. Deze zijn geleverd door de uitvoerende organisatie. Gemiddeld subsidiebedrag Het gemiddelde subsidiebedrag is berekend door deling van het verplichtingenbudget door het aantal goedgekeurde aanvragen. AL per aanvraag Aan de hand van de gegevens uit de kolommen frequentie handeling, tijdsduur handeling en kosten derden, zijn per deelhandeling de AL berekend. Het totaal hiervan is weergegeven in AL per aanvraag. Totale AL regeling Totale AL per regeling is de som van de AL van alle ingediende en van alle goedgekeurde aanvragen. Aanvragers die worden afgewezen hebben wél AL, maar geen baten. De door hen verrichte handelingen zijn wel bij de berekening van de AL betrokken. De gemaakte keuze om bij de berekening van de totale AL per regeling alle ingediende aanvragen te betrekken heeft een behoorlijke invloed op het percentage AL. Waar het aantal ingediende en goedgekeurde aanvragen gelijk is óf het subsidietraject niet in verschillende fases is onderverdeeld is uitgegaan van het totale aantal aanvragen x de AL per aanvraag. 16

23 Bij een aantal regelingen (met name de restitutieregelingen) is de AL per aanvraag niet te berekenen vanwege de opzet van de regeling. In dergelijke gevallen is ervoor gekozen de totale AL van de regeling direct als uitgangspunt te nemen. De keuze wordt in de betreffende paragrafen in Hoofdstuk 4 toegelicht. PAL Bij het berekenen van het percentage AL ( PAL) is uitgegaan van het aandeel AL ten opzichte van het verplichtingenbudget in plaats van de kasrealisatie. Bijna alle subsidieregelingen lopen over meerdere jaren en daarmee hun betalingen ook. De kasrealisatie van een jaar correspondeert dan niet met wat uiteindelijk over meerdere jaren uitbetaald wordt aan de aanvragers en dus ook niet met de AL die daarmee gepaard gaan. Dit geldt in grote mate voor de projectsubsidies die bijna altijd meerdere jaren bestrijken. Maar ook regelingen die in principe eenjarig zijn kennen opgeschorte betalingen door in eerste instantie nonacceptaties en door bezwaar en beroep. Bij regelingen die wel jaarlijks ineens betaald worden is het verplichtingenbudget en de kasrealisatie theoretisch gelijk. Daarnaast wordt bij de openstelling van een nieuwe regeling, tevens het jaar waarin de AL moeten worden verricht, zelden in datzelfde jaar al uitbetaald. Als nadeel aan het kiezen van het verplichtingenbudget als uitgangspunt kleeft dat dit bedrag niet altijd in zijn geheel wordt uitbetaald, afhankelijk van het aantal ingediende en goedgekeurde aanvragen. Tot slot is het gebruik van het verplichtingenbudget wel te gebruiken voor het doormeten van een nieuwe regeling en de kasrealisatie uiteraard niet. Deze voor- en nadelen tegen elkaar afwegend werd gekozen voor het hanteren van het verplichtingenbudget als uitgangspunt voor de berekeningen en niet voor de kasrealisatie, die in ander verband de standaard is voor het afleggen van verantwoordelijkheid aan de Tweede Kamer en de Europese Commissies. De AL per aanvraag. In een aantal gevallen was dit niet mogelijk vanwege het karakter van de regeling. Dit is dan bij de regeling toegelicht. 3.4 Gehanteerde methode voor extrapolatie Bij de extrapolatie is uitgegaan van de volgende indeling 1. Markt- en prijsondersteuning 2. Productiesteun 3. Inkomenssteun 4. Projectsubsidies 5. POP 6. Nationaal Voordat extrapolatie kon plaatsvinden is per gemeten regeling het percentage administratieve last vastgesteld (totale AL / verplichtingenbudget 2003). Per subsidiefamilie is achtereenvolgens het totale verplichtingenbudget én de totale AL van de binnen die familie vallende gemeten regelingen berekend. Hiervan is het te hanteren gemiddelde percentage AL vastgesteld. Dit percentage is geëxtrapoleerd naar het totale verplichtingenbudget van regelingen, behorend tot dezelfde subsidiefamilie en vallend binnen de scope. De som van deze berekening bepaalt de geschatte totale AL van de betreffende subsidiefamilie. De som van de subtotalen van deze subsidiefamilies levert het totaalplaatje op van de AL van de LNV subsidieregelingen binnen de scope (bijlage 2). Voor een aantal niet gemeten regelingen binnen de scope werd een correctieslag uitgevoerd. Het betrof de regelingen caseïne en magere melkpoeder. Het aantal begunstigden voor deze regelingen is relatief gering, waardoor distortie zou optreden bij een lineaire extrapolatie. Op grond van bevraging bij de begunstigde bedrijven werd de reële AL ingeschat en vervolgens de PAL bepaald. Deze gewogen PAL s (opgenomen in bijlage 2) werden vervolgens gebruikt om de extrapolatie te corrigeren (zie ook paragraaf 4.7). 17

24 Om te komen tot een extrapolatie voor alle LNV subsidieregelingen werden dezelfde stappen gezet, zij het zonder een verdere weging. 3.5 Berekening van de gemiddelde juridische herkomst van de AL van de gemeten regelingen. In de Excelsheets werd op artikelniveau een indeling gemaakt naar de herkomst van de administratieve handelingen. Deze werden vermenigvuldigd met de AL voor deze handelingen en per regeling opgeteld voor de drie onderscheiden categorieën A, B en C. In stap 2 werden deze AL uitkomsten bij elkaar opgeteld per familie. Aan de hand daarvan werden de gemiddelde percentages voor de gemeten regelingen naar herkomst berekend. In stap 3 werd het totaal generaal berekend per categorie door de totalen van de families bij elkaar op te tellen. Vervolgens werd het procentuele aandeel per familie berekend. 18

25 4. Resultaten AL per regeling 4.1 Restitutieregeling voor industriële landbouwproducten (NA1) Subsidiefamilie: Uitvoerende instantie: Markt- en prijsondersteuning Productschap Akkerbouw (HPA) Korte kenschets van de regeling Het doel van de regeling is om producten buiten de Europese Unie af te zetten tegen concurrerende prijzen. De aanvragers zijn exporteurs en/of fabrikanten van industriële landbouwproducten. Kengetallen Verplichtingenbudget Aantal ingediende aanvragen Aantal goedgekeurde aanvragen Gemiddeld subsidiebedrag 620 AL per aanvraag 10 Totale AL regeling PAL 1,53% Juridische herkomst Restitutie NA1 20% 1% 7% EU EU/nat. nationaal excl. B&B bezwaar en beroep (B&B) 72% Achtergrondinformatie berekenen AL Het aanvragen van restituties is een complex geheel. Allerlei verschillende handelingen moeten verricht worden. Lang niet alle handelingen moeten door iedereen gedaan worden of ieder jaar. Hierdoor is het lastig de administratieve lasten per restitutieaangifte te bepalen. Er is gekozen om eerst de administratieve lasten voor de gehele regeling te bepalen. Deze lasten worden gedeeld door het totaal aantal binnengekomen aangiftes in Op deze manier zijn toch de administratieve lasten per aangifte te berekenen. 19

26 4.2 Regeling Particuliere opslag boter Subsidiefamilie: Uitvoerende instantie: Markt- en prijsondersteuning Dienst Regelingen (LASER) Korte kenschets van de regeling Voor melk en melkproducten ontstaat een tijdelijk overschot in het voorjaar en zomer omdat de melkproductie in deze periode gemiddeld hoger is. Door de productiepiek van boter vanaf maart tot medio augustus tijdelijk uit de markt te nemen en weer af te zetten in het najaar en de winter, wordt de botermarkt ondersteund. Productiebedrijven en handelaren sluiten met DR contracten af om de boter voor eigen rekening en risico op te slaan in vrieshuizen. DR keert een subsidie uit als tegemoetkoming in de kosten van inslag, uitslag, opslag en renteverlies. Indien in Nederland geproduceerde boter onder de regeling wordt opgeslagen moet het productiebedrijf door DR zijn erkend. De productie van boter bestemd voor particuliere opslag in Nederland of in een andere lidstaat moet gemeld worden, zodat monsters genomen kunnen worden voor beoordeling van de kwaliteit. De bedrijven melden de inslag (d.m.v. een contractaanvraag) en de uitslag van de boter aan DR. De steun is afhankelijk van het aantal dagen dat de boter in opslag is geweest. Kengetallen Verplichtingenbudget Aantal ingediende aanvragen 591 Aantal goedgekeurde aanvragen 591 Gemiddeld subsidiebedrag AL subsidieverlening 230 Totale AL regeling PAL 1,92% Juridische herkomst PO Boter 0% 10% 28% overig (niet gedefinieerd) EU/nat. nationaal excl. B&B bezwaar en beroep (B&B) 62% Van 10% van de AL is de juridische herkomst niet gedefinieerd. Achtergrondinformatie berekenen AL Het Nederlandse systeem van controle op de kwaliteit van de boter gebeurt op basis van de wekelijkse productiekeuring door het COKZ (Centraal Orgaan voor Kwaliteitsaangelegenheden in de Zuivel). Bij de productie van boter is vaak nog niet bekend of deze wordt opslagen in het kader van de particuliere opslagregeling. Daarom wordt de gehele productie gemeld aan het COKZ, want ook als de boter voor de bakkersboter- 20