Onderzoekrapportage Verkiezing Schoonste Winkelgebied 2016

Transcriptie

1 Onderzoekrapportage Verkiezing Schoonste Winkelgebied 2016

2 Inhoudsopgave Samenvatting Inleiding Methode Resultaten Algemene gegevens winkelgebieden Gemiddelde schoonscore Vervuilgedrag Afvalscheiding Resultaten Gedrag en beleving van bezoekers Effect type winkelgebied Oorzaken van schoonscore Gevolgen van schoon Uitgaven n.a.v. schoonscore Verblijfsduur Resultaten Gedrag en beleving van ondernemers Resultaten Leefstijlgericht beheer Conclusies en aanbevelingen Bijlage 1 Legenda Bijlage 2 Typering winkelgebieden Bijlage 3 Toelichting data analyse Bijlage 4 Vragenlijst, observatieformulier en ondernemersenquête Bijlage 5 Toelichting Leefstijlen

3 Samenvatting Jaarlijks organiseert Stichting Nederland Schoon de Verkiezing Schoonste Winkelgebied. Ook dit jaar weer is er 41 dagen lang gewerkt door 49 onderzoekers om alle benodigde data van 559 winkelgebieden te verzamelen. Bij het onderzoek zijn in ieder winkelgebied minimaal 40 bezoekers geënquêteerd, 5 ondernemers bevraagd, en is 1 observatie uitgevoerd. Dit resulteerde in ruim bezoekers enquêtes, ruim ondernemers enquêtes, en ruim 600 observaties die nader zijn geanalyseerd. De Nederlandse winkelgebieden zijn qua beleving van de bezoekers (subjectief) even schoon als vorig jaar gebleven. Objectief (hoeveelheid grof en fijn zwerfafval) is de gemiddelde schoonscore in vergelijking met vorig jaar licht gedaald. Binnensteden zijn anders dan lokale winkelgebieden 1. Dit is terug te zien in verschillende resultaten: Binnensteden zijn schoner (7,18) dan lokale winkelgebieden (6,54) In binnensteden is de beleving aangenamer, geeft men meer uit, en verblijft men langer in vergelijking met lokale winkelgebieden Dit komt doordat men binnensteden vooral bezoekt om te winkelen en gebruik te maken van de horeca, terwijl lokale winkelgebieden vaker bezocht worden voor de dagelijkse boodschappen. Binnensteden zijn daarom apart van lokale winkelgebieden geanalyseerd. Alle onderstaande resultaten gaan op voor beide categorieën winkelgebieden. Dus hoewel kan worden gesteld dat binnensteden door het winkelgedrag wat hier plaatsvindt (en het beheer wat hierop is 1 Zie hoofdstuk 4.1 en bijlage 2. Winkelgebieden zijn ingedeeld in 2 categorieën: 1) Hoofdwinkelgebieden, bestaande uit binnensteden en hoofdwinkelgebieden (groot en klein). 2) Lokale winkelgebieden, bestaande uit alle overige winkelgebieden, waaronder kernverzorgende winkelgebieden (groot en klein), stadsdeelcentra, wijkcentra, buurtcentra en supermarktcentra. 3

4 ingesteld) sowieso schoner zijn, een langere verblijfsduur hebben en hogere uitgaven kennen, is daarnaast het effect op en van schoon significant aanwezig. De schoonscore van een winkelgebied kan voor ongeveer 40% beïnvloed worden door 10 factoren. Het belang van de factoren is wel in sterke mate afhankelijk van of het een binnenstad of lokaal winkelgebied betreft. De vijf belangrijkste factoren in dit model zijn: Hoeveelheid waargenomen zwerfafval Aangename beleving Voldoende schoonmaak Kwaliteit bestrating Schone gevels Het rendement van schoon is ook dit jaar opnieuw bewezen. Een schoon winkelgebied heeft vele voordelen voor bezoekers, ondernemers en beheerders. Ongeacht het type winkelgebied (binnenstad of lokaal winkelgebied) geldt dat een schoon winkelgebieden leidt tot: Een groter gevoel van veiligheid Een aangenamere beleving Een langere verblijfsduur Hogere uitgaven 4

5 1. Inleiding Jaarlijks organiseert Stichting Nederland Schoon de Verkiezing Schoonste Winkelgebied. Hiervoor zijn dit jaar (2016) ruim 550 winkelgebieden onderzocht op schoonheid, beleving, gedrag en inrichting van de openbare ruimte. Met de resultaten uit dit onderzoek publiceert NederlandSchoon ieder jaar een ranglijst van winkelgebieden en roept de winnaar uit tot het Schoonste Winkelgebied. Ook is er een ranglijst voor de Gemeente met de Schoonste Winkelgebieden. Per winkelgebied worden de resultaten vervolgens gebundeld in een gemeente rapportage. In deze rapportage worden tot slot de enquêtes en observaties met elkaar in verband gebracht middels een statistische analyse, om uitspraken te doen over trends, ontwikkelingen en relaties in winkelgebieden. Hiermee kunnen gemeente, beheerders, ondernemers en eigenaren hun voordeel doen. De rapportage start met een korte toelichting op de methode van dataverzameling voor de Verkiezing Schoonste Winkelgebied. De onderzoeksmethode die is toegepast om te komen tot de resultaten in deze rapportage wordt toegelicht in de bijlage. Vervolgens worden de resultaten (gesplitst over lokale winkelgebieden en binnensteden) van de verschillende data analyses getoond, gesorteerd op onderwerp en analyse niveau. Tot slot worden enkele conclusies en aanbevelingen voor beide winkelgebieden gegeven. 5

6 2. Methode In verschillende fasen van het onderzoek zijn methoden en technieken gebruikt om data te verzamelen en te verwerken. In dit hoofdstuk wordt er gekeken naar de methode om data te verzamelen. Data verzameling Voor deelname aan de Verkiezing Schoonste Winkelgebied zijn verschillende winkelgebieden geselecteerd. Allereerst is er een basisselectie gemaakt door NederlandSchoon van alle winkelgebieden in de grootste 27 gemeenten van Nederland met minimaal m 2 winkelvloeroppervlakte of minimaal 15 verkooppunten. Daaraan toegevoegd zijn de winkelgebieden van de 25 gemeenten die zichzelf hadden opgegeven voor deelname en 11 gemeenten die door NederlandSchoon zijn toegevoegd voor een betere landelijke dekking. In alle binnensteden in deze gemeenten zijn meerdere meetpunten geselecteerd, die achteraf zijn samengevoegd tot één score voor de gehele binnenstad. Voor de lokale winkelgebieden geldt in het algemeen dat één meetpunt ook één winkelgebied is. Dit alles resulteerde in 559 winkelgebieden in 63 gemeenten, waarbij in de 63 binnensteden in totaal 151 meetpunten zijn gebruikt. Deze binnenstedelijke meetpunten zijn in de data analyse gebruikt als afzonderlijke eenheden, terwijl in de ranglijst alleen de geaggregeerde score is vermeldt. In de zomermaanden (mei/juni/juli/augustus) is het onderzoek uitgevoerd door in ieder winkelgebied naar de mening van minimaal 40 bezoekers te vragen. Ook is per winkelgebied een observatie uitgevoerd, en zijn 5 ondernemers naar hun mening gevraagd. Aan dit onderzoek hebben 49 onderzoekers gezamenlijk 41 dagen gewerkt. De enquêtes die onder de bezoekers en ondernemers zijn afgenomen vonden plaats op één dag, en ook de observaties bestaan uit enkele momentopnamen op dezelfde dag. De gebruikte vragenlijst en observatieformulier staan in bijlage 4. De volgende data is gebruikt in dit onderzoek: 20 enquêtevragen, 5 observatie-elementen, 10 enquêtevragen gesteld aan de ondernemers. De data die gebruikt is in de analyse is het resultaat van een aantal variabelen die uit de enquêtevragen en observatie-elementen zijn gehaald. Welke variabelen dit zijn, is terug te vinden in de legenda in bijlage 1. Alle overige vragen uit de enquêtes en observatie-elementen uit het observatieformulier zijn ook beoordeeld in het onderzoek, maar aangezien zij niet van significante invloed bleken te zijn op de onderzochte variabelen, zijn zij verder niet vermeldt in de onderzoeksresultaten. 6

7 3. Resultaten Algemene gegevens winkelgebieden Voordat dieper ingegaan wordt op de statistische relaties die zich in winkelgebieden voordoen, kunnen enkele algemene uitspraken gedaan worden over de situatie in de Nederlandse winkelgebieden, op basis van de enquêtes en observaties die zijn afgenomen in de winkelgebieden. 3.1 Gemiddelde schoonscore De gemiddelde schoonscore van alle (grote) winkelgebieden in Nederland kan op 2 manieren worden bepaald; subjectief, via de afgenomen enquêtes en objectief, op basis van de geobserveerde hoeveelheden grof en fijn zwerfafval. Subjectief Door bezoekers te vragen een cijfer te geven voor de schoonheidsgraad van het winkelgebied ontstaat een subjectieve schoonscore van het winkelgebied. In dit onderzoek zijn bezoekers op straat gevraagd hoe schoon zij het winkelgebied vonden in het algemeen en op dit moment. Omdat bezoekers op straat werden bevraagd en dus de gelegenheid hadden om even om zich heen te kijken alvorens zij een antwoord gaven, is deze subjectieve score doorgaans meer in overeenstemming met de objectieve schoonscore dan wanneer men thuis een vragenlijst invult. De schoonscore is vervolgens bepaald door het gemiddelde te nemen van het gegeven cijfer voor schoon op dit moment en schoon in het algemeen. Wanneer alle enquêtes vervolgens per winkelgebied worden gemiddeld, resulteert dit in de volgende gegevens: Nederlandse winkelgebieden scoren in 2016 gemiddeld een 6,83 o Binnensteden scoren gemiddeld een 7,00 o Lokale winkelgebieden scoren gemiddeld een 6,81 Figuur 1 toont de ontwikkeling in schoonscore. Voor de subjectieve schoonscore is de laatste jaren een constante lijn te zien. De daling tussen 2013 en 2014 is veroorzaakt door een wijziging in de meet methode 2. Figuur 1: Gemiddelde objectieve en subjectieve schoonscore 2 In 2012 en 2013 is de subjectieve schoonscore bevraagd op een 5-puntsschaal, terwijl in 2014 en 2015 gebruik is gemaakt van een 10-puntsschaal (rapportcijfer). Een daling van het gemiddelde cijfer is dan te verwachten, want iemand die op een 5-puntsschaal een 4 geeft, zal op een 10-puntsschaal niet altijd een 8 geven, maar ook vaak een 7. Dit resulteert in een gemiddeld lager cijfer. 7

8 Figuur 2: Verdeling subjectieve schoonscore De verdeling van de subjectieve schoonscore is hierboven in een cirkeldiagram weergegeven. In het cirkeldiagram is duidelijk te zien dat de trend in de middenmoot ligt. Hele hoge en hele lage scores komen weinig voor. Objectief Objectief wordt de schoonscore bepaald door het gemiddelde van de geobserveerde hoeveelheden grof en fijn zwerfafval. De hoeveelheid grof en fijn zwerfafval is bepaald op basis van de CROW beeldlatten 5-puntsschaal, maar voor de vergelijkbaarheid met de subjectieve score is deze score met 2 vermenigvuldigd om te komen tot een rapportcijfer. Grof en fijn zwerfafval wegen hierin even zwaar. Nederlandse winkelgebieden scoren in 2016 gemiddeld een 6,62 o Binnensteden scoren gemiddeld een 7,18 o Lokale winkelgebieden scoren gemiddeld een 6,54 Figuur 1 toont de ontwikkeling in schoonscore. Hierin is een licht dalende lijn te zien. In vergelijking met vorig jaar is in het onderzoek meer zwerfafval dan vorig jaar geobserveerd. Er is geen duidelijke verklaring voor deze daling te geven, al valt wel op dat de daling vooral voortkomt uit de winkelgebieden in de grote steden. Mogelijk is in deze gebieden het afgelopen jaar de bezoekersdruk toegenomen door het economisch herstel. 8

9 Figuur 3: Verdeling score grof zwerfafval In de cirkeldiagram hierboven is de schoonscore (CROW beeldlatten) van grof zwerfafval weergegeven. In vergelijking met fijn zwerfafval (hieronder weergegeven) scoort grof zwerfafval beter. Over het algemeen komen grote hoeveelheden grof zwerfafval minder dan klein zwerfafval voor in winkelgebieden. Figuur 4: Verdeling score fijn zwerfafval Winkelgebieden scoren over het algemeen een lagere schoonscore op klein zwerfafval. In winkelgebieden komt dus relatief veel klein zwerfafval voor. 3.2 Vervuilgedrag In de enquête is gevraagd naar het vervuilgedrag van het winkelend publiek. Hoewel deze getallen iets te positief zullen zijn (omdat je het mensen vraagt, heb je altijd een social desirability bias), zijn hier de volgende getallen uit gekomen: 9

10 Ruim 81% van de bezoekers veroorzaakt nooit zwerfafval 10% gooit alleen bij hoge uitzondering iets op de grond De overige bezoekers geven toe soms (6%), regelmatig (2%) of vaak (1%) afval op de grond te gooien Mannen gooien vaker iets op de grond dan vrouwen Jongeren gooien vaker iets op de grond dan ouderen 3.3 Afvalscheiding In de observatie is er ook gekeken naar of de afvalbakken in de winkelgebieden geschikt zijn voor gescheiden afvalinzameling. In iets meer dan 4% van de winkelgebieden is dit het geval. Dit is nog niet een heel hoog percentage, maar de verwachting is dat dit in de komende jaren verder zal stijgen. Doordat gescheiden afvalinzameling binnen huishoudens in veel gemeenten gestimuleerd of zelfs verplicht wordt, kiezen steeds meer gemeenten ervoor om ook in de openbare ruimte gescheiden afvalinzameling aan te bieden. 10

11 4. Resultaten Gedrag en beleving van bezoekers Door middel van het vergelijken van enquête antwoorden, observatieresultaten en de eigenschappen van de winkelgebieden waarin deze enquêtes en observaties zijn afgenomen, kunnen uitspraken worden gedaan over het gedrag en de beleving van bezoekers onder verschillende omstandigheden. 4.1 Effect type winkelgebied Vanuit de Locatus database heeft ieder winkelgebied een typering mee gekregen. Deze typeringen zijn samengevoegd tot 4 hoofdtypes, zie bijlage 2 voor een nadere definitie. Het type winkelgebied zegt iets over de grootte en inrichting van een winkelgebied. Het valt dus te verwachten dat het type ook effect heeft op de schoonheidsgraad, de beleving en het gedrag in een winkelgebied. Schoonscore en beleving Type Bijbehorende soorten winkelgebieden Buurtcentrum Supermarktcentrum Kern verzorgend supermarktcentrum Kern verzorgend winkelgebied klein Wijkcentrum klein Wijkcentrum groot Binnenstedelijke winkelstraat Stadsdeelcentrum Kern verzorgend winkelgebied groot Binnenstad Hoofdwinkelgebied klein Hoofdwinkelgebied groot Bij het analyseren van de schoonscore en de aangename belevingsscore die winkelgebieden hebben gekregen in de enquête, is onderscheid gemaakt tussen de verschillende typen winkelgebieden. Winkelgebied type Schoonscore 6,76 6,81 6,82 7,06 Aangename beleving 3,66 3,74 3,81 3,81 Tabel 1: Gemiddelde schoonscore en aangename beleving score per winkelgebied type Zoals te zien in tabel 1, scoort type 4 zowel voor schoonscore als aangename beleving het hoogst. Type 1 scoort relatief laag, dit type valt dus iets vaker onvoldoende uit. Type 2 en 3 vertonen daarentegen weer vergelijkbare scores. Daarnaast zien we dat type 1, 2 en 3 vrij dichtbij elkaar liggen (t.o.v. type 4) wat betreft schoonscore. Terwijl type 3 en 4 qua aangename beleving dezelfde score hebben. Lokale winkelgebieden vs. binnensteden De mening en het gedrag van de bezoekers in de binnensteden is anders dan de mening en het gedrag van de bezoekers in lokale winkelgebieden. In binnensteden (type 4) komt het grootste gedeelte van de bezoekers om te winkelen of gebruik te maken van de horeca gelegenheden, wat een hoog recreatief karakter heeft. In lokale winkelgebieden (type 1, 2 en 3) komen bezoekers meer voor hun dagelijkse boodschappen en gerichte aankopen. Doordat het bezoekdoel anders is, vertonen de bezoekers ook andere emoties en gedrag. Hieruit valt te concluderen dat winkelgebieden type 4 op enkele essentiële fronten verschillen van winkelgebied type 1, 2 en 3. Daarom is ervoor gekozen om winkelgebied type 1 t/m 3 samen te voegen en te analyseren als lokale winkelgebieden, terwijl winkelgebied type 4 vanaf nu apart behandeld zal worden onder de term binnensteden. 11

12 Omdat het bezoekdoel en het winkelgebied type dermate overeenkomen, wordt het bezoekdoel hierna niet meer apart geanalyseerd. Binnensteden worden gelijk gesteld aan (voornamelijk) winkelgedrag, terwijl lokale winkelgebieden gekenmerkt worden door (voornamelijk) boodschappen en doelmatige aankopen. 4.2 Oorzaken van schoonscore Om te kijken welke factoren hoofdzakelijk de gemiddelde schoonscore van een winkelgebied beïnvloeden, is een multipele regressieanalyse gedraaid in SPSS (zie bijlage 3). De oorzaken van schoon die van significante invloed bleken te zijn, staan in figuur 4 in het blauw afgebeeld. Al deze factoren staan positief in verband met de schoonscore bij een significantieniveau van 0,000. Deze multipele regressieanalyse is gedraaid voor zowel lokale winkelgebieden als binnensteden. Lokale winkelgebieden Figuur 5: Oorzaken schoonscore lokale winkelgebieden De hoeveelheid waargenomen zwerfafval heeft de grootste invloed 3 op de schoonscore van lokale winkelgebieden. Al zijn enkele anderen ook in staat een gedeelte van de schoonscore te voorspellen. De belangrijkste zijn aangename beleving en voldoende schoonmaken. Samen met de andere significante variabelen is er een verklaringspercentage (R2) van 42,8%. Dit betekent dat 43% (bijna de helft) van de schoonscore kan worden voorspeld aan de hand van deze elementen. 3 De weergegeven ß is de richtingscoëfficiënt, die de mate van invloed aangeeft. De ß van 0,504 geeft aan dat wanneer de score voor hoeveelheid waargenomen zwerfafval met één eenheid toeneemt de schoonscore stijgt met 0,

13 Binnensteden Figuur 6: Oorzaken schoonscore binnensteden De hoeveelheid waargenomen zwerfafval heeft net als bij lokale winkelgebieden de grootste invloed op de schoonscore van binnensteden. Ook aangename beleving en voldoende schoonmaak hebben grote invloed op de schoonscore van binnensteden. Samen met de andere significante variabelen is er een verklaringspercentage (R2) van 42%. Dit betekent dat 42% van de schoonscore kan worden voorspeld aan de hand van deze elementen. Vergelijking Wanneer de resultaten van de binnensteden en de lokale winkelgebieden vergeleken worden zijn enkele duidelijke overeenkomsten en verschillen aanwezig. De waargenomen hoeveelheid zwerfafval, de aangename beleving en voldoende schoonmaak zijn in beide situaties bijna even belangrijk. In voorgaande jaren was het effect van beleving in binnensteden vaak groter, maar dit jaar zijn deze drie variabelen even sterk in beide situaties. De aangename beleving is overigens een factor die zelf ook weer door vele zaken beïnvloed wordt. Uit de gegevens blijkt dat een goede beleving vooral tot stand komt via een goede sfeer, divers winkelaanbod, mooie architectuur, nette bestrating en voldoende groen. Het verschil tussen grof zwerfafval en fijn zwerfafval is ook duidelijk. Daar waar bij lokale winkelgebieden beiden een factor zijn die de schoonscore beïnvloeden, is in binnensteden vooral grof zwerfafval een belangrijke factor. Mogelijk verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat er in binnensteden sowieso minder grof en fijn zwerfafval is, en dat daardoor enig grof zwerfafval sterker in het oog springt. In binnensteden is tevens te zien dat een schone gevel en mooie architectuur de schoonscore sterk kunnen beïnvloeden. In lokale winkelgebieden is daarentegen het decoratief groen en de sfeer van de wijk veel belangrijker. 13

14 Tot slot is het in deze contact relevant om te vermelden, dat deze analyse aantoont dat aangename beleving een positieve invloed heeft op de schoonscore, maar dat de analyse in hoofdstuk 4.3 laat zien dat de schoonscore ook een positieve invloed heeft op de aangename beleving. Hierdoor kan de causaliteit niet met zekerheid worden vastgesteld. Dat de twee elkaar beïnvloeden is onbetwist, maar wie nou wie beïnvloed is onduidelijk. 4.3 Gevolgen van schoon Lokale winkelgebieden Een schoon winkelgebied heeft ook positieve gevolgen voor het winkelgebied. Het is van belang deze positieve gevolgen die een schoon winkelgebied op haar beurt teweeg brengt in kaart te brengen. Zo heeft een hoge schoonscore tot gevolg dat in lokale winkelgebieden: Men zich overdag veiliger voelt: veiligheid overdag heeft een richtingscoëfficiënt (ß) van 0,100, en een verklaringsfactor (R2) van 0,037 oftewel 3,7%. Men zich s avonds nog veiliger voelt: veiligheid s avonds heeft een nog hogere richtingscoëfficiënt (ß) van 0,161 en een verklaringsfactor (R2) van 0,023 oftewel 2,3%. Bezoekers een hogere aangename beleving hebben in het winkelgebied. Aangename beleving heeft een richtingscoëfficiënt (ß) van 0,253, en een verklaringsfactor van (R2) van 0,133 oftewel 13,3%. o De aangename beleving en de schoonscore hebben beide kanten op een positieve invloed op elkaar. De schoonscore wordt positief beïnvloed door de aangename beleving en andersom wordt de aangename beleving positief beïnvloed door de schoonscore. Hierdoor kan de causaliteit niet met zekerheid worden vastgesteld. Het effect van schoonscore op veiligheidsgevoel is in lokale winkelgebieden vooral s avonds sterk aanwezig (ß=0,161 en R2=2,3%), terwijl het overdag veel minder effect heeft (ß=0,100 en R2=3,7%). Dit zou bijvoorbeeld kunnen komen doordat lokale winkelgebieden s avonds vrij uitgestorven kunnen zijn. Binnensteden Een hoge schoonscore heeft tot gevolg dat in binnensteden: Men zich overdag veiliger voelt: veiligheid overdag heeft een richtingscoëfficiënt (ß) van 0,107, en een verklaringsfactor (R2) van 0,035 oftewel 3,5%. Men zich s avonds nog veiliger voelt: veiligheid s avonds heeft een nog hogere richtingscoëfficiënt (ß) van 0,193 en een verklaringsfactor (R2) van 0,025 oftewel 2,5%. Bezoekers een hogere aangename beleving hebben in het winkelgebied. Aangename beleving heeft een richtingscoëfficiënt (ß) van 0,290, en een verklaringsfactor van (R2) van 0,144 oftewel 14,4%. o De aangename beleving en de schoonscore hebben beide kanten op een positieve invloed op elkaar. De schoonscore wordt positief beïnvloed door de aangename beleving en andersom wordt de aangename beleving positief beïnvloed door de schoonscore. Hierdoor kan de causaliteit niet met zekerheid worden vastgesteld. Voor binnensteden geldt ook dat het effect van schoonscore op veiligheidsgevoel vooral s avonds sterk aanwezig (ß=0,193 en R2=2,5%). 14

15 4.4 Uitgaven n.a.v. schoonscore In de data analyse van 2014 is een relatie geconstateerd tussen schoonscore enerzijds en uitgaven per bezoek anderzijds. Deze relatie wordt in onderstaande grafieken opnieuw weergegeven voor de lokale winkelgebieden en binnensteden in Lokale winkelgebieden In figuur 6 en 8 wordt de relatie weergegeven tussen schoonscore (horizontale as) en het percentage bezoekers dat een bepaald bedrag uitgeeft (verticale as). Voor de lokale winkelgebieden (figuur 6) is de verdeling van de uitgaven grotendeels stabiel, wat overeenkomst met de conclusie in 4.1 dat mensen met een specifiek doel naar het desbetreffende gebied komen. Omdat zij al een duidelijk beeld voor ogen hebben van wat zij willen kopen (vaak de dagelijkse of wekelijkse boodschappen), heeft de schoonscore nauwelijks invloed op de uitgavepatronen van bezoekers. Over het algemeen geldt wel dat hoe hoger een winkelgebied scoort, des te groter de kans is dat men hogere uitgaven doet. Figuur 7: Uitgaven naar schoonscore in lokale winkelgebieden Binnensteden Bij de binnensteden (figuur 7) is een sterkere trend zichtbaar. Hoe hoger het winkelgebied in kwestie scoort, des te kleiner de kans dat bezoekers niets uitgeven en des te groter de kans dat de bezoekers meer dan 50 of zelfs meer dan 100 besteden 4. Dit komt overeen met het recreatieve aspect van winkelen, wat men voor zijn plezier doet. Wanneer het schoner is, geeft men hier meer uit (waarschijnlijk door een langere verblijfsduur en een aangenamere beleving). 4 Voor de schoonscore 1 en 2 gaat deze relatie niet op, maar dit betreft een zeer klein aantal mensen, waardoor hier geen conclusies aan verbonden kunnen worden. 15

16 Figuur 8: Uitgaven naar schoonscore in binnensteden 4.5 Verblijfsduur Schoon heeft ook een positief effect op de verblijfsduur van bezoekers van een winkelgebied. Figuur 8 geeft per schoonscore (horizontale as) het gemiddelde aantal minuten weer dat iemand in het winkelgebied verblijft (verticale as), uitgesplitst voor lokale winkelgebieden en binnensteden. Beide lijnen geven een opwaartse trend weer 5, al is er in het geval van de binnensteden een sterkere stijging dan voor lokale winkelgebieden. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat lokale winkelgebieden voornamelijk bezocht worden voor de dagelijkse boodschappen, terwijl binnensteden vaker aantrekkelijk gevonden worden voor horecabezoek en uitgebreid winkelbezoek (zie hoofdstuk 4.1). Wanneer iemand dagelijkse boodschappen doet, heeft diegene hiervoor meestal een vast bedrag (hoofdstuk 4.4) en vaste tijd in gedachten, die valt binnen de routine, en in mindere mate beïnvloed zal worden door hoe aangenaam en schoon het winkelgebied is. 5 De lijn vertoont een vreemde knik omhoog voor schoonscores 1 en 2. Dit betreft echter een dermate klein deel van de populatie dat de verblijfduur voor deze scores maar weinig representatief is. Hier kunnen dus geen conclusies op worden gebaseerd. 16

17 Figuur 9: Verblijfsduur in minuten o.b.v. schoonscore De verblijfsduur van de bezoekers in 2016 is in vergelijking met de verblijfsduur vorig jaar (2015) voor de binnensteden een stuk hoger geworden. Het is opvallend dat gemiddeld de verblijfsduur in 2016 met 20 minuten is toegenomen. Dit kan verklaart worden door het feit dat de economie het afgelopen jaar gegroeid is en mensen weer meer zijn gaan besteden. Zo wordt er voor 2017 zelfs verwacht dat de omzet in de winkelstraten gaat toenemen. Al kunnen op basis van onze gegevens hier geen onderbouwde conclusies aan verbonden worden. 17

18 5. Resultaten Gedrag en beleving van ondernemers Net als vorig jaar zijn ook dit jaar ondernemers gevraagd naar hun mening en inzet op het gebied van schoon. In totaal zijn ruim 1600 ondernemers geënquêteerd. Resultaten lokale winkelgebieden Lokale winkelgebieden krijgen van hun ondernemers gemiddeld een schoonscore van 6,78. In de lokale winkelgebieden kent 26,4% de Schoonste Winkelgebied verkiezing. 87,3% van de ondernemers in de lokale winkelgebieden geeft aan in bepaalde mate op eigen initiatief schoon te maken. In lokale winkelgebieden zegt ongeveer 37,8% van de ondernemers samen te werken in het schoonmaken en schoonhouden van hun winkelgebied. Ten slotte de bekendheid van de 25 meter-regel: In de lokale winkelgebieden zegt 12,1% ervan af te weten, 6,6% zegt er ook daadwerkelijk iets mee te doen. Resultaten binnensteden Binnensteden krijgen van hun ondernemers gemiddeld een schoonscore van 7,24. In de binnensteden kent 19,4% de Schoonste Winkelgebied verkiezing. 83,7% van de ondernemers in de binnensteden geeft aan in bepaalde mate op eigen initiatief schoon te maken. Van de ondernemers in de binnensteden zegt 39,6% samen te werken in het schoonmaken en schoonhouden van hun winkelgebied. Ten slotte de bekendheid van de 25 meter-regel: In de hoofdwinkelgebieden zegt 10% van deze regel af te weten, terwijl 5,3% de regel toepast. Samenwerking Samenwerking is essentieel om winkelgebieden schoon te krijgen en te houden. Daarin kunnen verschillende partijen betrokken worden. Figuur 9 laat zien met wie ondernemers samenwerken (wanneer ze hebben aangegeven samen te werken in hun winkelgebied). Figuur 10: Samenwerking partijen 18

19 6. Resultaten Leefstijlgericht beheer Big Data helpt winkelgebieden verder Leefstijl, beheerniveau en tevredenheid onlosmakelijk verbonden Uit voorgaande onderzoeken van NederlandSchoon is gebleken dat er een verband bestaat tussen het onderhoudsniveau, de tevredenheid en hoeveel geld men tijdens een bezoek uitgeeft. Wat men echter als voldoende schoon ervaart verschilt per individu en per groep. Om hierop grip te krijgen heeft NederlandSchoon samen met Waterpas Civiel Adviesbureau onderzocht of er een relatie bestaat tussen het onderhoudsniveau, de tevredenheid en de leefstijl van de bezoekers. Onderlegger voor het onderzoek is de door Waterpas aangetoonde relaties tussen de vier leefstijlen van het BSR-model van SAMR en een beeldkwaliteit van de buitenruimte op basis van de CROW beeldsystematiek. Een rode leefstijl is bijvoorbeeld tevreden met een lager beheerniveau dan een blauwe leefstijl zoals onderstaande figuur aantoont. (zie bijlage 5 voor meer toelichting over leefstijlen). In het door NederlandSchoon geïnitieerde onderzoek is de leefstijl van de omgeving van de 559 winkelgebieden gekoppeld aan de resultaten van in totaal mondelinge enquêtes over hoe tevreden de bezoekers en ondernemers van winkelcentra zijn over het beheer. Door daarnaast de koppeling te maken met de CROW beeldkwaliteit die bekend is in het winkelgebied, kunnen tevredenheid, leefstijl en beeldkwaliteit aan elkaar gekoppeld worden. Bij een correlatie tussen deze gegevens kan in de toekomst met BIG Data eenvoudig aangegeven worden welk beheerniveau het meest optimaal is voor een winkelgebied liggende in een gebied met een bepaalde leefstijl, aldus Willem van der Grinten senior Buitenruimte adviseur van Waterpas. Winkelgebied eigenaren kunnen hiermee dus sneller en eenvoudiger analyseren en signaleren dat eventuele mindere inkomsten ook ingegeven kunnen zijn door een verkeerd beheerniveau van de buitenruimte van een winkelgebied. Onderstaand zijn de resultaten weergegeven van het onderzoek waarbij de relatie is onderzocht of een specifieker beheer van de buitenruimte van winkelgebieden op basis van de leefstijlen efficiënter ingericht kan worden, zodat de tevredenheid van bezoekers verbeterd wordt. 19

20 Leefstijlanalyse van de onderzochte winkelgebieden In en rond de onderzochte winkelgebieden is de gele leefstijl dominant aanwezig. De blauwe leefstijl is in vergelijking met de algemene leefstijl verdeling van Nederland minder dominant aanwezig. Hiermee wijkt de leefstijlverdeling van de 559 winkelgebieden af van de leefstijlverdeling in Nederland. Leefstijlverdeling in Nederland & winkelgebieden Leefstijl samenstelling van Nederland Leefstijl samenstelling Winkelgebieden (560 stuks) Rood Groen Geel Blauw 0% 20% 40% 60% 80% 100% Waardering beheer van de winkelgebieden per leefstijl Op basis van de enquête analyse en de leefstijlen data is er inzichtelijk gemaakt welke score (de schoonscore) de leefstijlen geven aan het beheer van de winkelgebieden. Hieruit blijkt dat de winkelgebieden waar de blauwe leefstijl dominant aanwezig is, relatief gezien de hoogste score hebben gekregen voor het beheer. Het beheerniveau van deze winkelgebieden sluit in vergelijking met andere winkelgebieden beter aan op de beheervoorkeuren van het winkelend publiek. Bezoekers schoonscore per leefstijl winkelgebied Rood Geel Groen Blauw 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 Waardering CROW beeldkwaliteit per winkelgebied met een bepaalde leefstijl Tussen de beeldkwaliteit analyse van de winkelgebieden en de waardering die de leefstijlen hebben gegeven aan het beheer (schoonscore) is een verband vastgesteld. Uit de data (grafiek hieronder) komt naar voren dat naarmate er geïnvesteerd wordt in het behalen van een hoger beeldkwaliteitsniveau, de tevredenheid van de leefstijlen aangaande het beheer stijgt. 20

21 Schoonscore Waardering schoonscore per leefstijl 7,60 7,40 7,20 7,00 6,80 6,60 6,40 6,20 6,00 A+ A B C Blauw Groen Geel Rood In de enquête is hierbij aan de respondenten gevraagd: Als u via een rapportcijfer zou mogen aangeven hoe schoon u dit winkelgebied vindt op dit moment, welk cijfer zou u dan geven? Als u via een rapportcijfer zou mogen aangeven hoe schoon u dit winkelgebied vindt over het algemeen, welk cijfer zou u dan geven? De ondervraagde respondenten geven winkelcentra die op een hoger niveau beheerd worden een hogere tevredenheidsscore voor het beheer. Hieruit blijkt dat investeren in het beheer van winkelgebieden impact heeft op de tevredenheid van bezoekers. Ambitieniveau winkelgebieden en leefstijlvoorkeuren Inzicht in het effect van een CROW-beeldkwaliteitsniveau op de tevredenheid van leefstijlen is waardevol voor het bepalen van een ambitieniveau voor het beheer van de buitenruimte. Met deze data kan er sturing worden gegeven aan het beheer van een winkelgebied. De benodigde beeldkwaliteit voor het bereiken van een gewenste schoonscore verschilt per leefstijl. Als het ambitie niveau (optimale investering opbrengsten) op een schoonscore van 7 ligt kan de inspanning van veel blauwe winkelgebieden wat minder intensief, terwijl de meeste groene, gele en rode winkelgebieden een beheer intensivering zouden kunnen overwegen. Deze investering leidt tot een toename van tevredenheid en waarmee hogere inkomsten kunnen worden bereikt. Schoonscore per leefstijl Beeldkwaliteit per leefstijl 7,20 7,00 6,80 6,60 6,40 Totaal Blauw Groen Geel Rood A B 3,70 3,60 3,50 3,40 3,30 3,20 Totaal Blauw Groen Geel Rood Dit biedt kansen om het beheerbudget efficiënter in te richten. Uiteraard is tevredenheid van het winkelend publiek ook onderhevig aan andere factoren, zoals de inrichting, architectuur en het winkelaanbod. Wanneer blijkt dat het beheerniveau van een winkelgebied afgestemd is op de 21

22 voorkeuren van de leefstijlgroep, maar de algemene bezoekerstevredenheid niet voldoet aan het ambitieniveau van een winkelgebied, dan zal er bekeken moeten worden hoe andere factoren van het winkelcentrum beter afgestemd kunnen worden op de bezoekers. Aanbevelingen Met bovenstaande kennis kunnen de volgende aanbevelingen gegeven worden: Hoe schoon wordt gewaardeerd verschilt per leefstijl. Voor alle leefstijlen geldt dat een hogere beeldkwaliteit tot een hogere waardering leidt. Alle winkelgebieden zijn verschillend in het type bezoeker en de leefstijlen die ze aantrekken. Met de kennis van leefstijlen kan de klantverwachting geduid worden en het beheer hierop worden aangepast. Voor de beleving van een winkelgebied is schoon een belangrijk onderdeel om ontevredenheid te voorkomen. Schoon kan de tevredenheid in positieve zin echter maar tot een bepaald niveau verbeteren. Met kennis over leefstijlen kan achterhaald worden wat bezoekers écht belangrijk vinden om een nóg hogere tevredenheidsscore te krijgen. De leefstijlen zijn een makkelijke en toegankelijke manier om eisen en verwachtingen van bezoekers in kaart te brengen. Gebruik dit model om differentiatie in beheer, inrichting, programma en vormgeving bespreekbaar te maken. 22

23 7. Conclusies en aanbevelingen Conclusies Op basis van de analyses in de voorgaande hoofdstukken kan een aantal algemene conclusies worden getrokken over de Nederlandse winkelgebieden: Over het algemeen worden de Nederlandse winkelgebieden steeds schoner Hoofdwinkelgebieden zijn schoner dan lokale winkelgebieden De beleving van schoon door bezoekers, wordt naast de hoeveelheid zwerfafval, vooral veroorzaakt door de perceptie dat er voldoende wordt schoongemaakt, de beleving van het winkelgebied, en de kwaliteit van de bestrating Een positieve beleving van het winkelgebied kan beïnvloed worden door weinig zwerfafval, een prettige sfeer, grote diversiteit in het winkelaanbod, mooie architectuur en prettig aanwezig publiek. Een schoon winkelgebied leidt tot een aangenamere beleving van het gebied en een hoger gevoel van veiligheid. In een schoon winkelgebied geeft men meer uit en verblijft men langer. Veel ondernemers zijn betrokken bij hun winkelgebied en steeds meer daarvan zijn bekend met de 25-meter regel Als we kijken naar de twee typen winkelgebieden kunnen ook een aantal specifieke conclusies worden getrokken voor lokale winkelgebieden en binnensteden. Lokale winkelgebieden De volgende conclusies kunnen op basis van de analyses voor lokale winkelgebieden worden getrokken: Doordat bezoekers in lokale winkelgebieden met name komen voor hun dagelijkse boodschappen en gerichte aankopen heeft een schoon winkelgebied minder invloed op of de bezoekers meer gaan uitgeven en of men langer blijft. De waargenomen hoeveelheid zwerfafval, de aangename beleving en voldoende schoonmaak hebben de meeste invloed op de schoonscore van lokale winkelgebieden. De aangename beleving score voor lokale winkelgebieden wordt met name beïnvloed door de sfeer van de wijk en het winkelaanbod. In lokale winkelgebieden zegt 87,3% van de ondernemers in bepaalde mate op eigen initiatief schoon te maken. Van alle ondernemers is 12,1% bekend met de 25-meter regel. Binnensteden De volgende conclusies kunnen op basis van de analyses voor binnensteden worden getrokken: Doordat bezoekers in binnensteden met name komen om te winkelen of voor de horeca heeft een schone binnenstad meer invloed op of de bezoekers meer gaan uitgeven en of men langer blijft. De waargenomen hoeveelheid zwerfafval, de aangename beleving en voldoende schoonmaak hebben de meeste invloed op de schoonscore van binnensteden. De aangename beleving score voor binnensteden wordt met name beïnvloed door het winkelaanbod, de sfeer in de wijk en de tevredenheid over de architectuur. In binnensteden zegt de 83,7% van de ondernemers in bepaalde mate op eigen initiatief schoon te maken. Van alle ondernemers is 10% bekend met de 25-meter regel. 23

24 Aanbevelingen Op basis van de voorgaande analyses en bovenstaande conclusies, zijn er enkele aanbevelingen geformuleerd om een winkelgebied schoon en aangenaam te krijgen en te houden: Houd rekening met het totaalbeeld. De beleving van bezoekers is een totaalplaatje, dus denk ook na over de bestrating, het groen, het onderhoud en de aankleding van het gebied. Samenwerking loont. Samenwerking en afstemming tussen gemeente, ondernemers en bewoners is goed voor het winkelgebied. Maar wees als gemeente ook niet bang om duidelijke afspraken te maken en regels op te leggen. Stem het winkelgebied af op de bezoekers. Wanneer bezoekers een ander bezoekdoel hebben, hebben zij andere eisen en verwachtingen aan het gebied. Stem dus de inrichting en het onderhoud af op het gedrag van de bezoekers. Maak de inzet zichtbaar. Wanneer bezoekers zien dat gemeente en ondernemers zich inzetten voor het gebied, zullen ze niet alleen positiever zijn over het gebied, maar zich ook beter gedragen. 24

25 Bijlage 1 Legenda Hieronder staan alle gehanteerde variabelen op een rijtje, met de bijbehorende definitie. Dit is de definitie die is aangehouden gedurende het onderzoek, op basis van de vraagstelling in de enquête en het observatieformulier. Het nummer correspondeert met de vraag in de vragenlijst in bijlage 4. Alle overige vragen uit de enquête en observatie-elementen uit het observatieformulier zijn ook beoordeeld in het onderzoek, maar aangezien zij niet van significante invloed bleken te zijn op de onderzochte variabelen, zijn zij verder niet vermeldt in de onderzoeksresultaten. LOCATUS WINKELGEBIED KENMERKEN Naam variabele Betekenis Corresponderend nummer Winkelgebied type welk type winkelgebied betreft het, zie bijlage 2 n.v.t. ENQUÊTE BEZOEKERS Naam variabele Betekenis Corresponderend nummer Aangename beleving wordt het bezoek als aangenaam ervaren. 4. Aanwezig publiek de mate van tevredenheid over het 10.6 aanwezige publiek. Bezoekdoel reden waarvoor men naar het winkelgebied 3. is gekomen. Groenvoorziening de mate van tevredenheid over de 10.3 groenvoorziening en beplanting. Schoon(score) de mate waarin de omgeving als schoon wordt ervaren. gemiddelde van 5. en 6. Verblijfduur hoe lang iemand in het winkelgebied 14 gebleven is. Verlichting de mate van tevredenheid over de 10.1 aanwezige verlichting. Voldoende schoonmaak heeft men het idee dat er voldoende wordt 9. schoongemaakt. Hoge diversiteit winkelaanbod de mate van tevredenheid over diversiteit in 10.5 winkelaanbod. Kwaliteit bestrating de mate van tevredenheid over de kwaliteit 10.2 van bestrating. Mooie architectuur de mate van tevredenheid over architectuur 10.4 ter plaatse. Prettige sfeer de mate van tevredenheid over de sfeer ter 10.7 Hoeveelheid waargenomen zwerfafval plaatse. hoeveel zwerfafval ter plaatse is waargenomen

26 Uitgaven hoeveel geeft de desbetreffende 13. respondent in het winkelgebied uit. Veiligheid s avonds hoe veilig voelt de bezoeker zich in het 12. winkelgebied s avonds. Veiligheid overdag hoe veilig voelt de bezoeker zich in het 11. winkelgebied s overdag. Vervuilgedrag hoe vaak men zelf zwerfafval veroorzaakt 15. OBSERVATIE Naam variabele Betekenis Corresponderend nummer Grof zwerfafval de mate waarin grof zwerfafval is 2.1 waargenomen. Drukte winkelgebied de mate van drukte in desbetreffend 5.8 winkelgebied. Fijn zwerfafval de mate waarin fijn zwerfafval is 2.2 waargenomen. Weinig leegstand de mate waarin leegstand is geobserveerd. 5.6 Goed onderhoud de mate waarin het winkelgebied is 4.4 onderhouden. Schone ramen de mate waarin de geobserveerde ramen 1.2 schoon blijken te zijn. Schone gevel De mate waarin de geobserveerde gevels 1.1 schoon blijken te zijn Terrassen Zijn er terrassen aanwezig 5.5 Bankjes Zijn er bankjes aanwezig 5.1 ENQUÊTE ONDERNEMERS Naam variabele Betekenis Corresponderend nummer Schoonscore hoe schoon ervaren de ondernemers hun 3. winkelgebied. Bekendheid 25-meter regel zijn de ondernemers bekend met de meter regel. Bekendheid Schoonste zijn de ondernemers bekend met de 2. Winkelgebied Verkiezing Schoonste Winkelgebied Verkiezing. Eigen initiatief wat doen de ondernemers zelf om het 4. winkelgebied schoon te houden/krijgen. Samenwerking werken de ondernemers samen bij het schoonhouden van het winkelgebied

27 Bijlage 2 Typering winkelgebieden Op basis van de databank van Locatus is onderscheid gemaakt tussen een viertal categorieën winkelgebieden. Hieronder staan de details met betrekking tot de type winkelgebieden die onderdeel uitmaken van die categorieën. In de analyse is ervoor gekozen om type 1 t/m 3 samen te voegen tot 1 categorie voor lokale winkelgebieden, en nader te refereren aan type 4 als binnensteden. Type 1 Type 2 Type 3 Type 4 Buurtcentrum: dit is een winkelconcentratie met minimaal 5 en maximaal 9 winkels in de detailhandel. Daarnaast is er een of geen supermarkt in dit type winkelgebied aanwezig. Supermarktcentrum: dit is een winkelconcentratie met 3 of 4 winkels waaronder in ieder geval een supermarkt. Kernverzorgend supermarktcentrum: dit is een winkelconcentratie die het grootste winkelgebied in woonplaats is en 3 of 4 winkels heeft waaronder in ieder geval 1 supermarkt van 500 m2 of meer. Kernverzorgend winkelgebied (klein): een kernverzorgend winkelgebied (klein) is het grootste winkelgebied in een woonplaats. In dit geval gaat het om centra met maximaal 50 verkooppunten in de detailhandel. Wijkcentrum (klein): deze centra hebben een specifiek ondersteunende functie. Tot een klein wijkcentrum worden enerzijds gerekend winkelconcentraties met 5 tot 10 winkels en 2 of meer supermarkten. Anderzijds worden hiertoe winkelgebieden met 10 tot 25 winkels in de detailhandel gerekend. Wijkcentrum (groot): een groot wijkcentrum bestaat naast een binnenstad of een hoofdwinkelcentrum en heeft minder winkels dan een stadsdeelcentrum (25-50 winkels) Binnenstedelijke winkelstraat: hier gaat het om ondersteunende winkelgebieden van meer dan 50 winkels die niet planmatig zijn ontwikkeld maar onderdeel uitmaken van de binnenstad. Stadsdeelcentrum: een stadsdeelcentrum is altijd een aanvulling op een binnenstad of een hoofdwinkelcentrum, is veelal planmatig ontwikkeld en bevat meer dan 50 winkels. Kernverzorgend winkelgebied (groot): een groot, kernverzorgend winkelgebied is het grootste winkelgebied in een woonplaats. Het gaat om gebieden met tussen de 50 en 100 winkels. Hoofdwinkelgebied (klein): een klein hoofdwinkelgebied is het grootste winkelgebied in een woonplaats, het aantal verkooppunten bedraagt tussen de 100 en 200 winkels. Hoofdwinkelgebied (groot): een groot hoofdwinkelgebied is het grootste winkelgebied in een woonplaats, het aantal verkooppunten bedraagt tussen de 200 en 400 winkels. Binnenstad: de top-17 winkelgebieden in Nederland met meer dan 400 winkels. 27

28 Bijlage 3 Toelichting data analyse Data analyse De data die gebruikt is in de analyse is het resultaat van: 15 enquêtevragen, 6 observatie-elementen, 5 enquêtevragen gesteld aan de ondernemers. Welke variabelen dit zijn, is terug te vinden in de legenda in bijlage 1. Alle overige vragen uit de enquêtes en observatie-elementen uit het observatieformulier zijn ook beoordeeld in het onderzoek, maar aangezien zij niet van significante invloed bleken te zijn op de onderzochte variabelen, zijn zij verder niet vermeldt in de onderzoeksresultaten. Alle variabelen zijn vervolgens gecodeerd. Over het algemeen geldt dat de score 1 correspondeert met de meest negatieve beoordeling, terwijl de hoogste score correspondeert met de meest positieve beoordeling (tenzij anders vermeld). Bij bijna alle variabelen is gebruik gemaakt van een vijfpuntsschaal. Dit is gedaan in lijn met de CROW beeldlatten methodiek, die een vijfpuntsschaal hanteert van A+ t/m D, waarbij A+ correspondeert met de hoogst mogelijke score (5) en D met de laagst mogelijke score (1). Bij schoonscore is gebruik gemaakt van een tienpuntsschaal. Een rapportcijfer is in dit geval geschikter aangezien dit voor een meer gedetailleerde weergave zorgt. Om te kijken welke variabelen de gemiddelde schoon- en aangename beleving score van een winkelgebied beïnvloeden, is een multipele regressieanalyse gedraaid in SPSS. De oorzaken (variabelen) van schoon en aangename beleving die van significante invloed bleken te zijn, zijn in het onderzoek meegenomen. Al deze variabelen staan positief in verband met schoon en aangename beleving score bij een significantieniveau van 0,000. Tot slot nog enkele relevante begrippen: Significantie: er wordt gebruikt gemaakt van een betrouwbaarheidsinterval van 99,9%, waarbij er een significantieniveau van 0,1% wordt gesteld. Wanneer een relatie significant is, is deze relatie in zekere mate bij 99,9% van de gevallen geconstateerd. Er wordt in dit onderzoek een significantieniveau van 0,1% gehanteerd. Correlatie: hierbij wordt uitgegaan van het idee dat wanneer twee factoren rond dezelfde tijd af- of toenemen, er een verband bestaat tussen beide. Probleem is echter de causaliteit: beïnvloedt A element B, of juist andersom? Regressiemodel: uitgebreidere versie van een correlatie, waarbij meerdere elementen tegelijkertijd onderzocht kunnen worden. Zo kan een beter beeld worden geschetst van de onderlinge verhoudingen, welk element meer invloed heeft op de ander, enzovoorts. Richtingscoëfficiënt: wordt ook wel de Bèta (ß) genoemd. Met hulp van de Bèta kan worden voorspeld hoeveel de afhankelijke variabele toe zal nemen, wanneer de onafhankelijk variabele in kwestie toeneemt. Dus wanneer de richtingscoëfficiënt 0,8 is, zal de afhankelijke 0,8 toenemen per eenheid die de onafhankelijke toeneemt. Verklaarde variantie: een regressiemodel produceert ook een R2, de verklarende kracht. De verklarende kracht is de variantie in de afhankelijke variabele die verklaard wordt door de aanwezige onafhankelijke variabele. Bij een verklarende kracht van 20% is dus 20% te verklaren aan de hand van de geanalyseerde variabelen. 28

29 Bijlage 4 Vragenlijst, observatieformulier en ondernemersenquête Vragenlijst Winkelgebieden Hoe vaak bezoekt u gemiddeld dit winkelgebied? 1. Ik kom hier voor het eerst 2. Minder dan 1x per maand 3. Een keer per maand 4. Een keer per week 5. Meerdere keren per week 6. Dagelijks 2. Op welke wijze bent u vandaag naar dit winkelgebied gekomen? 1. Lopend 2. Op de fiets 3. Openbaar vervoer 4. Met de auto 5. Anders 3. Met welk doel bent u vandaag naar dit winkelgebied gekomen? 1. Voorbijganger / komt hier toevallig langs 2. Dagelijkse boodschappen 3. Doelgericht bezoek (van bepaalde winkels) 4. Winkelen 5. Horecabezoek 6. Woon/werk 4. Hoe aangenaam vindt u dit winkelgebied? 1. Helemaal niet aangenaam 2. Niet aangenaam 3. Neutraal 4. Aangenaam 5. Heel aangenaam 5. Als u via een rapportcijfer zou mogen aangeven hoe schoon u dit winkelgebied vindt over het algemeen, welk cijfer zou u dan geven? (Schoolcijfer van 1 10) (ik ben hier voor het eerst) 6. Als u via een rapportcijfer zou mogen aangeven hoe schoon u dit winkelgebied vindt op dit moment, welk cijfer zou u dan geven? (Schoolcijfer van 1 10) 7. Hoeveel zwerfafval ligt er naar uw mening in dit winkelgebied? 1. Heel veel 2. Veel 3. Veel noch weinig 4. Weinig 5. Heel weinig 8. Staan er naar uw mening voldoende afvalbakken in dit winkelgebied? 1. Ruim onvoldoende 2. Onvoldoende 3. Neutraal 4. Voldoende 5. Ruim voldoende 6. Er staan helemaal geen afvalbakken 29

30 9. Vindt u dat er over het algemeen voldoende wordt schoongemaakt in dit winkelgebied? 1. Ruim onvoldoende 2. Onvoldoende 3. Neutraal 4. Voldoende 5. Ruim voldoende 10. Hoe beleeft u de volgende elementen in dit winkelgebied? Geef aan in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen: Ik ben tevreden met: Helemaal mee oneens Enigszins mee oneens Neutraal Enigszins mee eens Helemaal mee eens 1. verlichting 2. kwaliteit bestrating 3. groenvoorziening en beplanting 4. mooie/interessante architectuur 5. diversiteit in winkelaanbod 6. aanwezig publiek 7. aanvulling op de sfeer van de wijk 11. Hoe veilig voelt u zich in dit winkelgebied overdag? 1. Helemaal niet veilig 2. Niet veilig 3. Neutraal 4. Veilig 5. Heel veilig 12. Hoe veilig voelt u zich in dit winkelgebied s avonds? 1. Helemaal niet veilig 2. Niet veilig 3. Neutraal 4. Veilig 5. Heel veilig 6. Ik ben hier nog nooit in de avond geweest 13. Hoeveel geeft u gemiddeld uit aan aankopen in dit winkelgebied per bezoek? Euro Euro Euro Euro 5. Meer dan 100 Euro 6. Zeg ik liever niet 7. Ik geef niets uit 14. Hoe lang verblijft u gemiddeld per bezoek in dit winkelgebied? (geef aan in minuten) 30

31 15. Laat u wel eens afval achter op een plek die daar niet voor bestemd is? 1. Vaak 2. Regelmatig 3. Soms 4. Bij hoge uitzondering 5. Nooit Persoonlijke gegevens 16. Wat is uw geslacht? 0. Man 1. Vrouw 17. Wat is uw leeftijd? 1. jonger dan 18 jaar ouder dan 65 jaar 8. Dit zeg ik liever niet 18. Wat is uw opleidingsniveau? 1. Basisonderwijs of lagere school 2. Lager beroepsonderwijs (LBO, LEAO, LHNO, LTS, Huishoudschool) 3. Middelbaar algemeen onderwijs (VMBO, MAVO, MULO) 4. Hoger algemeen onderwijs (HAVO, HBS, VWO) 5. Middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS) 6. Hoger beroepsonderwijs (HBO, HTS) 7. Wetenschappelijk onderwijs, universiteit (WO) 8. Dit zeg ik liever niet 19. Heeft u nog andere suggesties en of opmerkingen voor verbeteringen van dit winkelgebied? 20. Bent u bekend met de Supporter van Schoon campagne? 1. Ja 2. Nee Observatieformulier Winkelgebieden Weersomstandigheden: 1. Zon 2. Bewolkt 3. Regen 2. Temperatuur 1. < 15 graden graden graden 4. > 25 graden 1. Vragen met betrekking tot de gevels en ramen 1.1. Hoe schoon ziet de gevel/aangezicht van de winkelomgeving eruit? # (foto gevel) 1. Helemaal niet schoon 2. Niet schoon 31