Boekverslag Nederlands Bint door Ferdinand Bordewijk

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands Bint door Ferdinand Bordewijk Boekverslag door een scholier 2227 woorden 27 september ,5 2 keer beoordeeld Auteur Genre Ferdinand Bordewijk Psychologische roman, Novelle Eerste uitgave 1934 Vak Nederlands Inhoudsopgave Informatie over de schrijver 3 Samenvatting 3 Personages 4 Roman van een zender 5 Speaking Names 5 Sfeer 6 Literaire stroming Nieuwe zakelijkheid 6 Boodschap 7 Vergelijkbaar boek 7 Collage 7 Bronvermelding 9 Informatie over de schrijver Ferdinand Bordewijk is geboren 10 oktober 1884 te Amsterdam. zijn volledige naam is Ferdinand Johan Wilhelm Christiaan Karel Emiel Bordewijk. Ferdinand woonde met zijn ouders en 3 boers in Den Haag. Hij deed daar het gymnasium, daarna ging hij rechten studeren in Leiden. in 1912 promoveerde hij zichzelf tot doctor in rechtswetenschappen, in 1913 ging hij als junior werken bij een advocatenbureau in Rotterdam. in 1914 trouwde Ferdinand Bordewijk met Johanna Roepman, een muziekcomponiste. uit dit huwelijk Pagina 1 van 7

2 werden zijn eerste zoon en dochter geboren. in 1918 gaat Bordewijk werken als docent handelsrecht op de handelsschool in Rotterdam, dit doet hij tot na het docentschap werd hij opnieuw advocaat in Schiedam. in 1945 ging hij samenwerken met zijn zoon, zijn compagnon werd het huis van het gezin Bordewijk verwoest door het bombardement op het Bezuidenhout. Daarbij heeft hij zijn bibliotheek verloren. in 1947 werd Bordewijk ernstig ziek, waardoor hij bijna een jaar lang verpleegd moest worden. in 1953 ontving hij de P.C. Hoofdprijs. Advocaat en letterkundige Bordewijk stierf op 80 jarige leeftijd op 3 mei 1965 aan een longontsteking en is op eigen verzoek in alle stilte op Oud Eik Samenvatting De Bree, leraar Nederlands, gaat een jaar lesgeven op de school van Bint, de directeur. De Bree geeft vier klassen les, die hij de Bruine Klas, Grauwe Klas, Bloemenklas en De Hel noemt. De Hel, klas 4D, saboteert De Bree waardoor hij hun de oorlog verklaard en hen wil laten zien wie de baas is. Door een aantal leerlingen te laten nablijven luisteren ze en werken voor goede resultaten. Leerling van Beek dreigt zelfmoord te plegen als hij blijft zitten. De leraren besluiten hem toch een onvoldoende te geven. Hierdoor pleegt Van Beek in de vakantie een zelfmoordpoging door in de gracht te springen. Hierdoor breekt er op school een opstand uit onder de leerlingen. Deze wordt onder leiding van De Bree neergeslagen door de leerlingen uit 4D. Tijdens de jaarlijks georganiseerde fietstocht wordt de hel in tweeën gesplitst. De Bree gaat uiteindelijk mee doordat de baby van leraar Remigius eerder geboren wordt. Halverwege de tocht dreigt de leerling Te Wigchel ziek te worden, De Bree besluit een kortere fietsroute te volgen, hierdoor raken twee leerlingen zoek. Op school besluit De Bree te blijven tot de school gesloten wordt. Na de zomervakantie heeft Bint ontslag genomen. Adjunct-directeur Donkers neemt dan de plaats van Bint in. De Bree zoekt Bint op en komt achter dat Bint de dood van Van Beek niet heeft kunnen. Ondertussen zijn alle leerlingen van de hel overgegaan en examenklas 5C geworden. Toch wil De Bree de strijdbijl niet begraven en blijft het oorlog met deze klas. Pagina 2 van 7

3 Personages Bint is de oude, rietmagere directeur (met een grauwe sik) van een middelbare school. Hij heeft vijf jaar geleden een nieuw systeem bedacht waar orde en tucht moeten zorgen voor maatschappelijke reuzen. Met de reuzen bedoelt hij dat zij niet bang zijn voor de maatschappij, en dat er een hoge mate van saamhorigheid is. Hij haat namelijk de bandenloosheid en de verwildering van de tijd waarin hij leeft. Aan het einde van het verhaal verdwijnt Bint. Zijn opvolger Donkers zegt dat zijn vertrek te maken heeft met de zelfmoord van Van Beek. Mij wordt niet helemaal duidelijk of hij ontslag genomen heeft, omdat hij de zelfmoord niet kon verwerken, of dat hij ontslagen is door hogerhand, omdat zijn systeem nogal wat opschudding veroorzaakt. Het laatste lijkt me overigens het meest voor de hand liggende. Bint is een man met principes. Zijn dochter woont bij hem in huis met haar twee kinderen nadat haar man zich na het maken van een enorme schuld van kant had gemaakt. De schuld betaalt hij voor haar af, zijn hele leven lang. De Bree is de opvolger van Van Fleer, die is weggepest door de leerlingen uit 4D. Hij is leraar Nederlands die direct bij de eerste les aan 4D, de hel, de oorlog verklaart. De Bree is een rustige pijprokende man, die een jaar wat afleiding wil en meer in contact wil komen met de werkelijkheid en daarom gaat lesgeven. Thuis bij zijn hospita is hij bezig met een studie over Anna Maria van Schuurman. De Bree zijn eerzucht is zijn wetenschap, hij leeft bijna aseksueel. De Bree kan zich goed vinden in het systeem van Bint, en treurt wanneer deze de school verlaat. Hij probeert nog in contact met Bint te komen, maar dit lukt hem niet. Dan komt de gedachte bij hem op, dat de ziel van Bint in de school verder leeft, en zijn bijgetekende periode begint hij daarom met meer goede zin dan anders. Bint en De Bree zijn de belangrijkste personages, verder zijn er nog: 4 klassen met leerlingen uit sociaal zwakke milieus: 1. De grauwen zijn goedaardig, arbeidzaam, kleurloos en slecht. Ze willen graag mee, graag leren, maar omdat De Bree denkt dat de klas kan omslaan in rebellie en tuchteloosheid is hij (onnodig) streng voor Pagina 3 van 7

4 hen. In deze klas zit de leerling Van Beek, die zelfmoord zal plegen vanwege zijn slechte rapportcijfer. 2. De bloemen halen heel verschillende resultaten. De bloemen zijn vredig, rustig. In deze klas zitten o.a. de twee meisjes Kret, Stientje en Mabelle, en Jérôme Fléau, een jongen die m.b.v. de conciërge voor een opstand zorgt na de dood van de leerling Van Beek. 3. De bruinen (o.a. 2 bruine jongens) gaf De Bree graag les. Ze liepen voor met alles en wilden graag leren. Omdat de klas zich bewust was van haar knapheid, was De Bree bang voor hoogmoed. 4. De hel is de lievelingsklas van de directeur Bint. Zij zitten in klas 4D. Zij functioneren goed met het nieuwe systeem, en verwerven hierdoor eliterechten. Enkele namen uit de klas: Whimpysinger, De Moraatz, Neutebeum, Nittikson, Surdie Finnis, Te Wigchel, Kiekertak, Taas Daamde, Peert, Punselie, Bolmikolke, Klotterbooke, Ten Hompel, Heiligenleven, Van der Karbargenbok, Steijd, Voorzanger (een schaakspelende Jood). De hel telt slechts 1 meisje, Schattenkeinder. Verder zijn er nog enkele leraren die bij naam genoemd worden: Remigius was hoog en tenger en had een donker, warm en helder mensenoog en een veroverende handdruk. Hij rookt sigaretten, (in het boek wordt hij vader van een zoon). Remigius en De Bree praatten wel eens in het boek. Keska, aan wie De Bree direct een hekel had, was een vreselijke prool met een vuil gebit, een natte lach van oor tot oor en een klamme hand. Hij had een put boven in zijn hoofd. Donkers, is een kleine rode sterke met grijsblond stoppelhaar. Hij is effen, stil en beslist. Hij heeft een geweekte hand van een wasvrouw en is plaatvervangend directeur. Zijn zuurstaande mond laat zien dat hij een pijproker is. De Conciërge is een groot, bleek kalf met een gezwollen kalfskop en in zijn borstkas zit een groot, koud kalfshart dat heel langzaam tikt. Hij heeft dikke vingers. Hij is mollig en heeft een wit gezicht. Remigius denkt dat de zwarte schoonmaakster die door Bint is aangenomen, een beroerd schepsel, is aangenomen als provocateur voor de conciërge, die op school woont. Bint denkt namelijk dat de conciërge met de leerling Fléau heult (wat later ook zo blijkt te zijn) maar er zijn nog geen bewijzen. Later in het verhaal, als de conciërge is ontslagen, zijn molligheid is verdwenen, hij ouder lijkt en in lompen loopt, komt hij aan de deur van De Bree bedelen. De Bree ziet dat de zwarte schoonmaakster bij hem is, en weigert iets te geven. De enige lerares To Delorm is energiek en onknap. Haar mond is te wijd en te dun, maar beweeglijk en intelligent. Nox is een vierkante, gekleed in het zwart. Hij heeft een somber oog en een lange zwarte snor. Ridderikhof is een voos mens, vroeg oud en met puilogen die door zijn oogleden werden tegengehouden. Hij had dun grijzend haar in een kuif en leek te vriendelijk voor de school. Hij had gele handen van het roken. Hij ziet er ziekelijk uit, maar zijn stalen wil weet de klas en zichzelf eronder te krijgen. Roman van een zender De ondertitel is: ''roman van een zender''. dit slaat op Bint de directeur en De Bree de leraar Nederlands. Bint bedacht een systeem zodat de leerlingen zullen gehoorzamen. De Bree wil veel over deze ideeën leren, Pagina 4 van 7

5 zodat hij ze kan overnemen en kan toepassen op zijn klas. hierdoor wordt Bint de ''zender'' genoemd en De Bree de ''ontvanger''. Speaking Names De Hel: klas 4D: Dit is een sterke en onhandelbare klas. Deze klas heeft al meerdere docenten weggepest en is daarom verschrikkelijk om les te geven. Er zitten bijna alleen maar jongens in deze klas. Zijn duivels: leerlingen in klas 4D: De Bree noemt zijn leerlingen in klas 4D duivels, omdat hij vindt dat deze leerlingen zo verschrikkelijk zijn als duivels. Wildebeestenduivels: leerlingen: De Bree vindt dat leerlingen zo wild zijn als dieren. En hij vindt ze, net als klas 4D, duivels. Salamanders: leerlingen: Salamanders heb je in verschillende soorten en maten, net als leerlingen. Ook vinden de meeste mensen salamanders vervelend. Dit is ook het geval bij leerlingen De reuzen: volwassenen: Volwassenen zijn grote mensen, reuzen staan bekend om het feit dat ze groot zijn. Vandaar de naam reuzen. De bronzen: bruine leerlingen: Leerlingen die bruin zijn geworden op vakantie worden door De Bree de bronzen genoemd. Sfeer Deze foto geeft een goede weergave van de sfeer van het boek Bint. Er heerst natuurlijk een streng systeem op de school. Persoonlijk vind ik het echt een hele ongezellige en bijna dreigende sfeer die me eigenlijk totaal niet aanspreekt. Ik vind het wel interessant hoe de omgeving word beschreven en hoezeer hij die soberheid en somberheid op mij over kan laten komen en mij zo in die sfeer brengen. Dat vind ik wel knap maar ik word zelf een beetje somber van dit boek en hoe alles omschreven wordt. Alles is grijs en grauw, kaal en ongezellig, zelfs de mensen! De mensen worden niet spontaan of vriendelijk beschreven. De eerste zin die in dit boek staat gaat over het hoekig en nors denken van De Bree. Dat komt al niet bepaald gezellig over. De klas 4D bestaat bijna alleen maar uit jongens en dat zie je ook terug op deze foto je ziet geen meisjes zitten. Het verhaal speelt zich af in de jaren 30 dus nog voor de Tweede wereld oorlog. Doordat de foto zwart wit is lijkt het ook op afbeelding van vroeger. Literaire stroming Nieuwe zakelijkheid Definitie 'nieuwe zakelijkheid': ''De literatuur van de nieuwe zakelijkheid kenmerkt zich vooral door een koele, beschouwende houding van de verteller (als reactie op het pathos van het expressionisme). Verder doet de literatuur afstand van formele experimenten en krijgt een eerder documentair karakter. Zo genieten zowel reportages, gebaseerd op bewijsbare feiten, als kritische essays en op wetenschappelijke bronnen steunende Pagina 5 van 7

6 historische romans de voorkeur. Daarnaast kenmerkt de nieuwe zakelijkheid zich door korte, zakelijke zinnen en een nuchtere, duidelijke manier van schrijven, waarbij weinig gebruik wordt gemaakt van bijvoeglijke naamwoorden. De schrijver waagt zich niet aan emoties en gevoelens en wil de werkelijkheid zo objectief mogelijk weergeven. Inhoudelijk gaat het vaak over zaken, het moderne leven en sociale bewogenheid.'' De zinnen in Bint bevatten niet veel bijvoeglijke naamwoorden en veel samentrekkingen. Bordewijk kiest vaak voor een afwijkende woordvolgorde. Ferdinand Bordewijk gebruikt in Bint vaak korte zinnen waar veel contrast in staat, met vreemde metaforen en beeldspraken. Boodschap Bint is een zender in het verhaal; 'Roman van een zender', hij wil dat iedereen zijn boodschap van de stalen tucht leert kennen en hij wil daarmee 'reuzen' kweken. Hij wil dat mensen later zeggen: die komt van de school van Bint. Het heeft ook iets weg van als je iets wil bereiken, moet je het hard spelen, dus stalen tucht eisen. De leraar mag niet dalen, maar de scholier moet klimmen. Vergelijkbaar boek Het boek deed me wel een beetje denken aan een boek waar ik ooit van gehoord heb. Dit boek heet The Wave en het gaat over een geschiedenisleraar die een experiment op zijn leerlingen uitvoert om hen de atmosfeer van de jaren 30 in Duitsland duidelijk te maken. Hij noemt zichzelf leider van een nieuwe beweging, the wave genaamd, en uit zijn ideeën over discipline (tucht), macht en meerderwaardigheid. De leerlingen raken onder de invloed van zijn ideeën en willen allemaal bij the wave horen. Zo ontstaat er een massabeweging die vergelijkbaar is met de Hitler beweging. Aan het eind laat de leraar aan zijn leerlingen op groot scherm zien wie hun eigenlijke leider is en daar verschijnt Hitler. De leerlingen zijn geschokt en beseffen hoe gemakkelijk zo een beweging ontstaat. Het deed me denken aan Bint met zijn lievelingsklas en grote trots de hel. Deze klas is zo onder de invloed van Bint dat zij alles voor hem over hebben. Als leerlingen in opstand komen vanwege de zelfmoord van Van Beek, wordt deze opstand verdreven door de hel. Als De Bree zegt dat de leerlingen uit de hel een verkorte route met hem gaan fietsen, gaan vijf leerlingen uit de klas de lange route fietsen omdat Bint dit zo wilde. Dit boek komt uit de jaren 30 en misschien wilde Bordewijk met dit boek al duidelijk maken hoe hij over het opkomende regime van Hitler dacht. Pagina 6 van 7

7 Collage Zie volgende pagina Bronvermelding Pagina 7 van 7