De nieuwe vreemdelingenwet. Een praktische handleiding bij de vele wijzigingen sedert 2006

Transcriptie

1 De nieuwe vreemdelingenwet Een praktische handleiding bij de vele wijzigingen sedert 2006 Dienst Rechtsbescherming Foyer update september 2010

2 Inleiding... 4 De nieuwe asielprocedure... 5 Twee beschermingsgronden... 5 Conventie van Genève... 5 Subsidiaire bescherming... 5 Hoe deze bescherming bekomen?... 6 Algemene procedure: via asielaanvraag (art. 49/3 Vw)... 6 Uitgeprocedeerde asielzoekers: ev. een tweede asielaanvraag (art. 51/8 Vw)... 6 Verlenging statuut bijkomende bescherming... 7 Twee beschermingsstatuten... 8 Verblijf... 8 Toegang tot de arbeidsmarkt... 8 Sociale rechten... 8 Verlies van status... 8 De nieuwe asielprocedure... 9 Asielaanvraag bij DVZ... 9 Onderzoek ten gronde door het CGVS Beroep bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen Beroep bij de Raad van State Sociale positie van asielzoekers Opvang tijdens de asielprocedure Toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers Asielzoekers in procedure en gezinshereniging De Raad voor Vreemdelingenbetwistingen als annulatierechter Eén administratief rechtscollege inzake migratie Regularisatie Humanitaire regularisatie Medische regularisatie Technische statuutswijzigingen Twee voorwaarden Algemene procedure statuutswijziging: art. 9 alinea 2 Vw Bijzondere statuutswijzigingen: art. 10 en 10bis Vw Slachtoffers mensenhandel en mensensmokkel Wettelijke basis Definities Procedure Gezinshereniging met derdelanders Voorwaarden Procedure Europese onderdanen en hun familieleden Vrij verkeer van EU-burgers Kort verblijf <3m Recht op verblijf >3m Duurzaam verblijf Familieleden van een burger van de Unie Wie komt in aanmerking voor gezinshereniging? Procedure

3 Langdurig ingezetenen Langdurig ingezetene in België Voorwaarden Procedure Voordelen van de status van langdurig ingezetene Verlies van de status van langdurig ingezetene Langdurig ingezetene in een ander land (België als tweede verblijf) Voorwaarden voor een verblijfsrecht in België Procedure Verlies van het verblijfsrecht Gezinshereniging in het kader van een tweede verblijf Beroepsmogelijkheid Vestiging Voorwaarden Procedure Elektronische identiteitskaarten Model voor niet-eu vreemdelingen (paars-blauw model) Model voor EU-onderdanen en hun familieleden (geel-groen model) Nuttige adressen

4 Inleiding Eind 2006 onderging de Belgische verblijfsreglementering een aantal ingrijpende wijzigingen. Sleutelwoorden van deze hervorming zijn: snelle procedures, wegwerken achterstand en implementering van Europese regelgeving. Het wegwerken van de achterstand bij de Raad van State was een prioriteit. Hiertoe werd een nieuwe rechtbank opgericht, de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, die een deel van de bevoegdheden van de Raad van State zou overnemen. Daarnaast werden een aantal Europese richtlijnen omgezet in Belgische wetgeving. Een nieuw statuut bijkomende bescherming werd ingevoegd (RL 2004/83/EG), de voorwaarden en de procedure voor gezinshereniging met derdelanders werden aangepast (RL 2003/86/EG), een nieuwe opvangwet zag het licht (RL 2003/9/EG), en het statuut slachtoffers mensenhandel werd opgenomen in de Vreemdelingenwet (RL 2004/81/EG). Het eerste luik van de hervormingen werd doorgevoerd door twee wetten van : de Wet over de hervorming van de verblijfswet en de Wet tot hervorming van de Raad van State en tot oprichting van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (B.S ). Bijhorende wijzigende uitvoeringsbesluiten zijn het K.B (B.S ) en K.B (B.S ). Een omzendbrief van licht al deze vernieuwingen toe (B.S ). De gecoördineerde wet van (Vw) en het aangepaste uitvoeringsbesluit van (Vb) vind je terug op ( reglementering ). De regels voor opvang van asielzoekers werden ondergebracht in een aparte wet: de opvangwet van (B.S ). Deze eerste hervormingen zijn in 3 fases in werking getreden: op 10 oktober 2006, op 1 december 2006 en op 1 juni Intussen werd ook het tweede luik van de hervorming van de verblijfswet goedgekeurd (Wet , B.S ). Dit luik omvat o.m. de gezinshereniging met EU-onderdanen (RL 2004/38/EG) en het statuut langdurig ingezetene (RL 2003/109/EG). Drie Koninklijke Besluiten voeren deze wijzigingen uit: twee K.B. s van (B.S ) betreffen de nieuwe verblijfsregels voor burgers van de Unie (Belgen, EU-burgers en hun familieleden). Een derde K.B. betreft het statuut van langdurig ingezetene (K.B , B.S ). Een Omzendbrief van licht de wijzigingen aan art. 40/40bis Vw toe. De tweede reeks van hervormingen zijn in werking getreden op 1 juni

5 De nieuwe asielprocedure Twee beschermingsgronden De nieuwe wet voert een subsidiair beschermingsstatuut in, in uitvoering van een Europese richtlijn (RL 2004/83/EG). Hierdoor krijgen personen die niet onder de criteria van de Conventie van Genève vallen, maar toch nood hebben aan internationale bescherming, een volwaardig statuut. De huidige asielinstanties toetsen sinds 10 oktober 2006 iedere asielaanvraag eerst aan de definitie van vluchteling volgens de Conventie van Genève (art. 48/3 Vw), en dan aan de nieuwe definitie van de subsidiaire bescherming (art. 48/4 Vw). Conventie van Genève Volgens de definitie uit de Conventie van Genève (1951) kan als vluchteling erkend worden elke persoon die zich buiten zijn land van herkomst bevindt en die de bescherming van dat land niet meer kan of wil inroepen omdat hij vreest voor vervolging omwille van zijn ras, religie, nationaliteit, zijn behoren tot een bepaalde sociale groep, of zijn politieke overtuiging. Individuele vervolging blijft de kern van het klassieke vluchtelingenstatuut. De daden en gronden van vervolging worden uiteengezet in art. 48/3 Vw. De meest voorkomende nationaliteiten van de in 2009 erkende vluchtelingen zijn: Irak (269), Guinee (178), Rusland (173), China (124, hoofdzakelijk Tibet), Afghanistan (114), Rwanda (109), (DR) Kongo (91), Kameroen (83), Iran (77) en Kosovo (63). Subsidiaire bescherming Subsidiaire bescherming wordt in art. 48/4 Vw. omschreven als een reëel risico voor ernstige schade in geval van terugkeer naar het land van herkomst. Ernstige schade kan bestaan uit: a. doodstraf of executie b. onmenselijke of vernederende behandeling (schending art. 3 EVRM) of bestraffing in het land van herkomst. c. ernstige bedreiging van het leven als gevolg van willekeurig geweld in geval van gewapend conflict. Met deze laatste categorie worden vooral vluchtelingen uit oorlogsgebieden bedoeld die geen individuele vervolging kunnen hardmaken, maar wel een algemene geweldsituatie ontvluchtten. Een recent algemeen landenrapport kan daarvoor volstaan. De meest voorkomende nationaliteiten waaraan in 2009 de subsidiaire bescherming toegekend werd, zijn: Irak (267), Afghanistan (93) en Somalië (20). 5

6 Hoe deze bescherming bekomen? Elke bescherming moet persoonlijk aangevraagd worden bij de Dienst Vreemdelingenzaken, via een asielaanvraag. Algemene procedure: via asielaanvraag (art. 49/3 Vw) Een aanvraag om erkenning van de vluchtelingenstatus of de toekenning van de subsidiaire beschermingsstatus, neemt de vorm aan van een asielaanvraag (zie verder: De nieuwe asielprocedure ). De asielinstanties buigen zich bij een asielaanvraag sedert zowel over de toekenning van de klassieke vluchtelingenstatus, als over de toekenning van de bijkomende beschermingsstatus. De term asielaanvraag dekt dus vanaf heden beide aspecten. Het onderzoek naar de klassieke vluchtelingenstatus behoudt wel voorrang. Uitgeprocedeerde asielzoekers: ev. een tweede asielaanvraag (art. 51/8 Vw) Een uitgeprocedeerd asielzoeker kan een nieuwe asielaanvraag indienen, indien hij nieuwe elementen kan inroepen. Deze nieuwe elementen moeten betrekking hebben op feiten of situaties die zich voorgedaan hebben nà het afsluiten van de vorige asielprocedure. Bijkomende bescherming als nieuw element? Het bestaan van het nieuwe beschermingsstatuut kan op zich niet als nieuw element aangehaald worden. Maar de asielzoeker kan wel concrete elementen inroepen die aanleiding kunnen geven tot het bekomen van het subsidiair beschermingsstatuut, zoals een recent landenrapport (art Wet ). 1 Risico s Het indienen van een meervoudige (2 e, 3 e ) asielaanvraag houdt enkele risico s in: - De DVZ neemt een meervoudige asielaanvraag niet in overweging wanneer er klaarblijkelijk geen nieuwe elementen werden aangebracht (art. 51/8 Vw). Tegen een dergelijke beslissing staat enkel een beroep tot nietigverklaring open bij de RVV. Er kan geen schorsingsberoep worden ingesteld 2. - Wie een nieuwe asielaanvraag indient, kan opgesloten worden in een gesloten centrum (art. 74/6 1bis, 9 Vw). De asielaanvraag wordt in dat geval sneller behandeld (zie verder Termijnen ) en bij negatief resultaat kan gemakkelijk gerepatrieerd worden. 1 Art. 77 2: Indien de asielprocedure van een vreemdeling afgesloten werd voor de in 1 bepaalde datum, kan Richtlijn 2004/83/EG alsmede de omzetting van deze richtlijn naar Belgisch recht, niet als een nieuw element, in de zin van artikel 51/8 van de wet van 15 december 1980, ingeroepen worden door de betrokken vreemdeling, tenzij de aanvraag gebaseerd is op elementen die aanleiding kunnen geven tot de toekenning van de subsidiaire beschermingsstatus zoals voorzien in artikel 48/3 van de wet van 15 december Sedert zijn de technische weigeringen ingeperkt: DVZ moet een nieuwe asielaanvraag voortaan in aanmerking nemen als de vorige asielaanvraag op bepaalde technische gronden geweigerd werd (art. 51/8 Vw). 6

7 - Elke nieuwe asielaanvraag wordt afgekeurd indien de vorige aanvraag afgewezen werd op grond van fraude of ongeloofwaardigheid. Update mei 2010: Het gebeurt wel dat subsidiaire bescherming toegekend wordt bij meervoudige asielaanvraag. Omdat de situatie gewijzigd is, of omdat de nieuwe elementen meer info geven aangaande de effectieve situatie (vb. na gebruik van valse stukken). Bv. Tibetanen die bescherming krijgen nadat ze hun eerdere leugenachtige verklaringen uit 1 e asielaanvraag hebben rechtgezet. Of dossiers waarin de eerste aanvraag geweigerd werd bij gebrek aan geloofwaardigheid (geen vervolging omwille van politieke redenen), maar waarbij er nadien een meisje wordt geboren en er dan bescherming volgt op basis van het risico voor het meisje (besnijdenis). Verlenging statuut bijkomende bescherming Personen die de subsidiaire beschermingsstatus krijgen, krijgen een tijdelijk verblijfsrecht van 1 jaar, dat verlengbaar is (zie verder Twee verblijfsstatuten ). Voor verlenging is art. 49/2 4 Vw van toepassing: d.w.z. dat het BIVR normaal gezien gewoon verlengd wordt (DVZ moet dus niet voor elke verlenging instructies vragen aan het CGVS). Voor verlenging dient betrokkene zich 30 dagen vóór het verstrijken van de verblijfskaart aan te bieden op de gemeente, die instructies tot verlenging vraagt aan Dienst Vreemdelingenzaken.! De minister of zijn gemachtigde beslist dus over de verlenging. De verlengingen worden op dezelfde manier toegestaan voor mensen die de bescherming verkregen hebben op basis van 48/4 b) onmenselijke behandeling of c) willekeurig geweld. Art. 49/2 4 Vw. bepaalt wel dat DVZ tijdens het verblijf van beperkte duur aan de CGVS KAN vragen de bijkomende bescherming op te heffen of in te trekken.! Voor intrekking moet het initiatief uitgaan van de minister of zijn gemachtigde (en niet van het CGVS). Alleen het CGVS kan echter beslissen tot intrekking of opheffing van het statuut. Update december 2007: Er worden automatisch verlengingen gegeven. Enkel voor Ivoorkust zal het CGVS de situatie herevalueren. Zolang het CGVS de situatie onderzoekt, levert DVZ BIVR s van drie maanden af aan Ivorianen. Update januari 2009: De verlenging wordt toegestaan door DVZ en op een vrij automatische manier. Nochtans kan het CGVS beslissen om de aanvragen tot verlenging van bepaalde categorieën van subsidiaire bescherming te bestuderen. 7

8 Twee beschermingsstatuten Het vluchtelingenstatuut blijft primordiaal, en de sociaalrechtelijke positie van een erkend vluchteling is dan ook voordeliger dan het statuut van iemand die subsidiaire bescherming verworven heeft. Hierbij een overzicht van de belangrijkste verschilpunten per statuut: Verblijf " Een erkenning als vluchteling geeft onmiddellijk recht op een verblijf van onbepaalde duur (art. 49 Vw); " Personen die de subsidiaire beschermingsstatus krijgen, krijgen een tijdelijk verblijfsrecht van 1 jaar, dat verlengbaar is (art. 49/2 Vw, zie hoger Verlenging statuut bijkomende bescherming ). Indien het statuut gedurende 5 jaar niet werd ingetrokken door het CGVS (omdat de omstandigheden in het land van herkomst gewijzigd zijn), wordt het tijdelijk verblijf automatisch omgezet in een permanent verblijf. Let wel: De periode van 5 jaar begint te lopen op de dag van de asielaanvraag, en niet op de dag dat het statuut werd toegekend! Toegang tot de arbeidsmarkt De toegang tot de arbeidsmarkt is voor iedereen gegarandeerd: " Personen met subsidiaire beschermingsstatus kunnen tijdens hun voorlopig verblijf een arbeidskaart C aanvragen (art bis K.B ). " Erkend vluchtelingen en personen met subsidiaire beschermingsstatus voor onbepaalde duur zijn vrijgesteld van arbeidskaart (art. 2 K.B ). Sociale rechten " Erkend vluchtelingen worden sociaalrechtelijk gezien gelijkgeschakeld met Belgen. Zij kunnen indien zij behoeftig zijn een beroep doen op het OCMW en hebben recht op het leefloon ( maatschappelijke integratie : wet ). " Vreemdelingen met het bijkomend beschermingsstatuut kunnen indien zij behoeftig zijn eveneens beroep doen op het OCMW. Zij vallen evenwel onder het regime van maatschappelijke dienstverlening (art. 57 OCMW-wet). Verlies van status Zowel de vluchtelingenstatus als de bijkomende beschermingsstatus kunnen sedert de nieuwe wet onder bepaalde omstandigheden ingetrokken worden (zie verder onder bevoegdheden CGVS, Verlies van status ) 8

9 De nieuwe asielprocedure De asielprocedure is drastisch hervormd, en wordt nu veel sneller afgehandeld dan voorheen. Het onderscheid tussen ontvankelijkheid en gegrondheid vervalt, zodat het Commissariaat in één tussenkomst over de asielaanvraag beslist. Beroep is mogelijk bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (die de Vaste Beroepscommissie vervangt). Als cassatierechter blijft de Raad van State bestaan, maar de toegang tot dit beroep wordt wel gefilterd. De werking en de rechtspleging van de asielinstanties (DVZ en CGVS) is geregeld bij K.B. (het zogeheten Procedurereglement). De oorspronkelijke K.B. s van 11 juli 2003 werden bij K.B. van 18 augustus 2010 aangepast aan de nieuwe asielprocedure. Asielaanvraag bij DVZ De asielaanvraag moet gebeuren binnen de 8d na binnenkomst in het land (art Vw). Dienst Vreemdelingenzaken neemt een verklaring van de asielzoeker af met betrekking tot zijn identiteit, reisroute e.d, en vult samen met de asielzoeker een vragenlijst in ter voorbereiding van het interview bij het CGVS. DVZ neemt géén inhoudelijk interview meer af over de asielmotieven van de vreemdeling, en neemt ook geen beslissingen meer. Hierop zijn enkele belangrijke uitzonderingen (zie onder: beslissingen omtrent Dublin, meervoudige asielaanvragen en opsluiting). Registratie asielaanvraag + afleveren bijlage 25/26 (art Vw) Er wordt een onderscheid gemaakt tussen asielzoekers die het land regelmatig binnenkomen (art. 51 Vw + art. 79 Vb), en asielzoekers die zonder de vereiste binnenkomstdocumenten hun aanvraag doen (art. 50 Vw + art. 72 Vb). Wie aan de grens tegengehouden wordt en er asiel aanvraagt, krijgt een bijlage 25 afgeleverd, wie te Brussel asiel aanvraagt, krijgt een bijlage 26. Inschrijving wachtregister De asielzoeker wordt door DVZ onmiddellijk in het wachtregister ingeschreven (art. 71/2 3 Vb), en ontvangt een bijlage 26. Binnen de acht werkdagen dient de vreemdeling zich vervolgens aan te melden bij het gemeentebestuur. Na controle van de effectieve verblijfplaats overhandigt het gemeentebestuur een attest van immatriculatie, met een geldigheidsduur van drie maanden (art. 74 Vb). Dit attest kan drie maal verlengd worden voor telkens drie maanden. Na een jaar wordt het verlengd met een duur van telkens één maand 3. Let op: personen die vastgehouden worden in een gesloten centrum, krijgen gedurende het verloop van de asielprocedure géén A.I. (art Vb). Zij volgen wel de versnelde procedure (zie verder). Let op: na een negatieve beslissing door het CGVS en daaropvolgend bevel om het grondgebied te verlaten van DVZ (bijlage 13quinquies) worden bijlage 26 en A.I. ingetrokken (art. 75 Vb). Tijdens het schorsend beroep voor de RVV krijgt de asielzoeker een bijlage 35 afgeleverd (zie verder). 3 zie Omzendbrief , p. 30 9

10 Sedert februari 2008 wordt geen bijlage 35 meer afgeleverd aan asielzoekers in beroep. Het A.I. blijft verder verlengd tijdens het beroep RVV. Een ev. bijlage 13 qq wordt pas afgeleverd nàdat de RVV negatief heeft beslist (tenzij de asielzoeker geen beroep aantekent). Vaststellen woonplaatskeuze (art. 51/2 Vw) De asielzoeker moet in België woonplaats kiezen. Een oproep voor het gehoor bij het CGVS kan geldig gebeuren op het adres van woonplaatskeuze OF rechtstreeks aan de persoon (tijdens het kort gehoor op DVZ). Afnemen vingerafdrukken (art. 51/3 Vw) Een vaak gebruikt motief om asiel te weigeren is het gebruik van valse identiteit. Via het Schengen Information System kunnen vingerafdrukken van asielzoekers in heel het Schengengebied vergeleken worden. Vaststellen taal procedure (art. 51/4 Vw) Deze taal geldt voor de volledige asielprocedure (CGVS, RVV én Raad van State). Deze taal geldt bovendien ook voor een eventuele aanvraag artikel 9bis of 9ter Vw, ingediend tot zes maanden na afloop van de asielprocedure (zie verder Regularisatie ). Kort gehoor (identiteit, herkomst, reisweg) (art. 51/10 Vw) De DVZ blijft verantwoordelijk voor het eerste oriënterende gehoor. Dit wordt echter sterk ingekort in vergelijking met vroeger. Tijdens dit gehoor worden vragen gesteld omtrent de identiteit, de herkomst en de reisweg. Dit gehoor zal in principe de dag van de asielaanvraag gebeuren, tenzij de asielzoeker de proceduretaal niet spreekt en er niet onmiddellijk een tolk voorhanden is. In dat geval zal het gehoor in de regel uiterlijk de dag nadien plaatshebben. Over de wijze waarop dit gehoor zal gebeuren, bestaan nog wat onduidelijkheden. De bedoeling is om één en ander vast te leggen in een procedure K.B. (ter vervanging van het K.B. van 11 juli 2003). Documenten ter ondersteuning asielaanvraag in ontvangst nemen Vragenlijst CGVS samen invullen (art. 51/10 Vw) Tijdens het gehoor wordt met behulp van een ambtenaar van DVZ een vragenlijst ingevuld. Deze vragenlijst dient als voorbereidend document voor het eigenlijke onderzoek door het CGVS, dat sedert de enige asielinstantie is met onderzoeksbevoegdheid. In deze vragenlijst wordt de asielzoeker onder andere verzocht om de redenen weer te geven die hem er toe hebben aangezet een asielaanvraag in te dienen, alsook de mogelijkheden van terugkeer naar het land dat hij ontvlucht is. De vragenlijst beoogt niet een volledig zicht te bekomen op de redenen van vertrek van de asielzoeker. De gegrondheid van de vrees of het reëel risico die aan de basis liggen van de asielaanvraag kunnen dus niet louter op basis van de vragenlijst worden beoordeeld. In principe zal in de motivatie van een asielbeslissing geen gebruik worden gemaakt van tegenstrijdigheden tussen enerzijds verklaringen in de vragenlijst en latere verklaringen op het CGVS. Dit geldt eveneens voor de vaststelling van het niet vermelden van bepaalde feiten in de vragenlijst. De vaststelling van een zeer flagrante tegenstrijdigheid, waarvoor de asielzoeker geen plausibele uitleg geeft, kan echter als element naast andere elementen in de motivatie van de beslissing worden gebruikt. De vragenlijst mag in het Nederlands of het Frans worden ingevuld, ongeacht de taal van de procedure (dus een Franstalige vragenlijst mag in het Nederlands worden 10

11 ingevuld en vice versa). Indien de vragenlijst in een andere taal dan het Nederlands of het Frans aan het CGVS wordt overgemaakt, zal het CGVS in een vertaling voorzien. De vragenlijst wordt nagelezen in de taal van de asielzoeker, waarna deze nog correcties kan aanbrengen (art procedure K.B. 11 juli 2003). De verklaring moet ter goedkeuring voorgelegd worden aan de asielzoeker. Hij mag weigeren te ondertekenen. In dat geval wordt melding gemaakt van de reden van weigering. Een kopie van de vragenlijst wordt automatisch meegegeven op de dag van het invullen van de vragenlijst. Let op: De asielzoeker kan ervoor kiezen deze vragenlijst thuis in te vullen. In dat geval krijgt hij de vragenlijst mee, en moet deze binnen de 5 kalenderdagen naar het CGVS gestuurd worden. Dit heeft wel enkele gevolgen: de asielzoeker geniet niet langer de rechtstreekse bijstand van een verhoorder en een tolk, en moet zelf instaan voor het tijdig overmaken van de vragenlijst aan het CGVS (per post of persoonlijke afgifte). In de meeste gevallen zal hij hiervoor beroep moeten doen op een sociaal assistent, een vertaalbureau, advocaat of ander persoon Beslist de asielzoeker de vragenlijst niet, onvolledig of laattijdig in te vullen, dan zal hiervoor geen sanctie worden ondernomen, en zal het gehoor op het CGVS onverminderd plaatsvinden. Beslissing inzake Dublinonderzoek (art. 51/5 Vw) De procedure is ongewijzigd: DVZ behoudt beslissingsbevoegdheid. DVZ blijft verantwoordelijk voor het Dublin-onderzoek. De mogelijkheden tot opsluiting in een gesloten centrum zijn wel verruimd: vroeger kon een asielzoeker enkel opgesloten worden nà afloop van het Dublinonderzoek, in afwachting van de effectieve overname. Nu kan een asielzoeker tijdens het Dublinonderzoek reeds worden opgesloten, in afwachting van een antwoord van de staat aan wie de overname wordt gevraagd. Dit kan in volgende gevallen: - Asielzoeker met een verstreken visum voor een andere Dublin-staat; - Asielzoeker zonder geldige binnenkomstdocumenten die verklaard heeft in een andere Dublin-staat te hebben verbleven; - Asielzoeker van wie na afname van de vingerafdrukken vast komt te staan dat hij in andere Dublin-staat verbleven heeft; In principe mag de opsluiting niet meer bedragen dan 1 maand, maar deze periode kan worden verlengd met 1 maand indien het om een buitengewoon complexe aanvraag gaat. In geval van overdracht kan de detentie worden verlengd. Tegen een beslissing tot opsluiting tijdens het Dublinonderzoek (bijlage 39ter), of een beslissing tot overname (bijlage 26quater) staat enkel een beroep tot annulatie en schorsing open bij de RVV. Beslissing inzake meervoudige asielaanvragen (art. 51/8 Vw) De procedure is ongewijzigd: DVZ behoudt beslissingsbevoegdheid. DVZ blijft bevoegd voor beslissingen inzake meervoudige asielaanvragen. Bij een meervoudige asielaanvraag gaat DVZ na of de asielzoeker relevante nieuwe elementen inroept. Het indienen van een 2 e of 3 e asielaanvraag houdt enkele risico s in: - De DVZ neemt een tweede/derde asielaanvraag niet in overweging wanneer er klaarblijkelijk geen nieuwe elementen werden aangebracht (art. 51/8 Vw). 11

12 Tegen een dergelijke beslissing staat enkel een beroep tot nietigverklaring open bij de RVV. Er kan geen schorsingsberoep worden ingesteld 4. - Wie een nieuwe asielaanvraag indient, kan opgesloten worden in een gesloten centrum (art. 74/6 1bis, 9 Vw). De asielaanvraag wordt in dat geval sneller behandeld (zie verder Termijnen ) en bij negatief resultaat kan gemakkelijk gerepatrieerd worden. - Elke nieuwe asielaanvraag wordt afgekeurd indien de vorige aanvraag afgewezen werd op grond van fraude of ongeloofwaardigheid. Beslissing tot opsluiting (art. 74/6 Vw) DVZ krijgt uitgebreide beslissingsbevoegdheid. In de nieuwe procedure worden de mogelijkheden tot opsluiting van de asielzoeker in een gesloten centrum danig verruimd. De asielprocedure van asielzoekers in detentie verloopt op dezelfde manier als hierboven beschreven, met dezelfde beroepstermijnen voor de asielzoeker. De beslissingen zullen wel sneller vallen: 15 dagen voor een beslissing van het CGVS en 5 dagen voor een beslissing van de RVV (zie verder Termijnen ). De wet bepaalt 15 gronden van opsluiting tijdens de asielprocedure. Enkele voorbeelden: - Een asielzoeker die minder dan 10 jaar geleden werd uitgezet uit het land; - Een asielzoeker die, vooraleer België binnen te komen, meer dan 3 maanden in een ander veilig land verbleven heeft; - Een asielzoeker die een asielaanvraag indient na de termijn van 8 werkdagen en daarvoor geen verantwoording geeft; - Een asielzoeker die een eerdere asielaanvraag verzwijgt; - Een asielzoeker die zich heeft ontdaan van identiteits- of reisdocumenten wanneer deze ertoe konden bijdragen dat zijn identiteit of nationaliteit wordt vastgelegd; Tegen een beslissing tot opsluiting tijdens de asielprocedure (bijlage 39bis) staat een annulatie- en schorsingsberoep open bij de RVV, en een procedure tot invrijheidsstelling bij de Raadkamer. Update april 2009: DVZ deelt mee dat advocaten voortaan ook een niet-beëdigde tolk mogen meenemen bij hun bezoek aan een vreemdeling die opgesloten is in een gesloten centrum. Update april 2009: Vreemdelingen die administratief worden vastgehouden in functie van een repatriëring, krijgen soms te maken met verschillende opeenvolgende beslissingen tot detentie. Tot nu toe werd een nieuwe detentie niet automatisch verwittigd aan de advocaat. DVZ is bereid om dat voortaan wél te doen als de cliënt zijn toestemming geeft. 4 Sedert zijn de technische weigeringen ingeperkt: DVZ moet een nieuwe asielaanvraag voortaan in aanmerking nemen als de vorige asielaanvraag op bepaalde technische gronden geweigerd werd (art. 51/8 Vw). 12

13 Onderzoek ten gronde door het CGVS De asielaanvragen waarvoor België verantwoordelijk is in toepassing van de Dublinverordening worden onmiddellijk ten gronde onderzocht door het CGVS. Het CGVS onderzoekt of de asielzoeker vluchteling is in de zin van de Conventie van Genève. Als betrokkene geen Conventievluchteling blijkt te zijn, gaat het CGVS na of hij in aanmerking komt voor subsidiaire bescherming. De opsplitsing tussen de ontvankelijksheidsfase en de gegrondheidsfase in de asielprocedure vervalt. Het CGVS zal elk vluchtverhaal meteen in zijn geheel onderzoeken (zowel wat de ontvankelijkheid als de gegrondheid betreft), en neemt slechts één beslissing. Afnemen interview De asielzoeker wordt opgeroepen voor een interview (zie hieronder: Betekeningen ). Wie niet aanwezig kan zijn op het interview moet uiterlijk de 15 e dag na de vooropgestelde datum reageren (art. 57/10 Vw). De vragenlijst die werd ingevuld op DVZ dient als voorbereidend document voor het interview (artikel 57/8 Vw). Na het gehoor wordt de neerslag ervan niet herlezen (tenzij de kandidaat vluchteling erom zou vragen). Daarna wordt het verslag ondertekend door de dossierbehandelaar. De asielzoeker krijgt géén kopie mee van het interview. De advocaat kan wel, als voorbereiding op een beroep bij de RVV, het dossier inkijken op het CGVS. Het gehoorverslag zit in het dossier. Hiervoor neemt de advocaat contact op met de dienst Advocaten van het CGVS. Let op: de neerslag van het CGVS kan beknopt zijn, of onvolledig. De actieve aanwezigheid van een advocaat tijdens het interview kan hier (met het oog op een ev. beroep) echt belangrijk zijn! 5 Gehoorverslag Het gehoorverslag wordt toegestuurd nàdat de beslissing is genomen. In principe kunnen de advocaten direct na het gehoor een formulier invullen en dan zal binnen drie dagen na de beslissing de documenten uit het dossier worden opgestuurd (per mail/post). Verzoek om bijkomende inlichtingen (art. 57/10 Vw) Eén interview door het CGVS is verplicht, maar het CGVS kan de persoon later nog om bijkomende inlichtingen vragen. Als men een vraag om inlichtingen krijgt, dan moet men daar binnen de 30 dagen schriftelijk op antwoorden (zonder dat er enig interview aan te pas komt). Betekeningen door het CGVS (art. 57/8 Vw) Betekeningen van oproepingen voor het CGVS kunnen geldig gebeuren ofwel aan de persoon zelf op DVZ (tijdens het eerste gehoor), ofwel op het adres van de gekozen woonplaats (per aangetekende brief/per drager tegen ontvangstbewijs). Een kopie van deze oproeping wordt aan de advocaat meegedeeld. De asielzoeker zelf is 5 R.v.St. nr van (oude asielprocedure): in casu werden de nota's van de advocaat van de asielzoeker naast de nota's van het CGVS gelegd. De nota's van de advocaat waren uitgebreider en duidelijker dan die van het CGVS. De negatieve beslissing van het CGVS (onontvankelijk wegens asielverhaal ongeloofwaardig) werd door de R.v.St. vernietigd wegens gebrek aan motivatie. 13

14 verantwoordelijk voor het doorgeven van ev. adreswijzigingen. Is de gekozen woonplaats op het adres van de advocaat, dan gebeurt de oproeping per fax. Ook beslissingen worden op deze manier betekend. De beroepstermijn (30 dagen) begint in principe te lopen vanaf de derde dag na het verzenden per post (art. 53bis Ger.Wb.). Uitzondering: wanneer de woonplaatskeuze bij de advocaat gebeurd is, begint de termijn te lopen de dag volgend op het versturen door de fax (art. 57/8 Vw). Hoe dagen tellen? De dies a quo is niet inbegrepen, de dies ad quem wel. Ook zaterdagen, zondagen en feestdagen worden meegeteld. Als de termijn echter afloopt op een zaterdag, zondag of feestdag, wordt deze verlengd tot de eerstvolgende werkdag. Beslissing CGVS (art. 57/6 Vw) Het CGVS 6 kan de status van vluchteling of bijkomende bescherming toekennen of weigeren. Ingeval van positieve beslissing wordt betrokkene ingeschreven in het vreemdelingenregister (art Vb). Ingeval van negatieve beslissing is beroep mogelijk bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (beroepstermijn: 30 dagen). Het CGVS kan nog steeds een humanitaire clausule inschrijven in haar negatieve beslissing. Niet-terugleidingsclausules (NTC s) blijven ook mogelijk maar zijn niet meer verplicht (eerder dan een NTC zal het CGVS nu de bijkomende beschermingsstatus toekennen, zie hoger Overgangsregel NTC ). Update januari 2009: In artikel 52 Vw werden een aantal technische weigeringsgronden van de asielaanvraag opgeheven 7. Betekening bevel om het grondgebied te verlaten? Het BGV (bijlage 13quinquies) wordt reeds afgeleverd wanneer het CGVS negatief beslist heeft. Tijdens het opschortend beroep voor de RVV, blijft de asielzoeker in het bezit van dit bevel (samen met de bijlage 35 of A.I., zie verder). Update februari 2008: er wordt na een negatieve beslissing van het CGVS enkel nog een bijlage 13 qq afgeleverd wanneer de asielzoeker níet in beroep gaat bij de RVV. Wie wel beroep aantekent bij de RVV krijgt géén bijlage 35 meer afgeleverd, maar ziet zijn A.I. verder verlengd. Een bevel wordt dan pas afgeleverd nadat de RVV negatief heeft beslist (zie verder onder RVV Betekening BGV ) Asielaanvraag door (kandidaat-) EU-lidstaten (art. 57/6, 2 ) Voor EU-onderdanen en kandidaat-onderdanen, is een speciale regeling uitgewerkt met betrekking tot de behandeling van hun asielaanvraag (art. 57/6, 2 Vw). De Commissaris-generaal heeft hier de bevoegdheid om hun aanvraag niet in overweging te nemen indien uit hun verklaring niet duidelijk blijkt dat zij een gegronde vrees voor vervolging in de zin van het Vluchtelingenverdrag hebben of een reëel risico lopen op ernstige schade zoals hierboven gedefinieerd. Deze beslissing moet genomen worden binnen de 5 werkdagen. Opgelet: Tegen een dergelijke beslissing kan enkel een schorsings- en annulatieberoep worden ingesteld bij de RVV, waarbij enkel de wettigheid van de beslissing van de Commissaris-generaal kan worden getoetst. Dit beroep 6 meer bepaald: de Commissaris-generaal of zijn adjunct (art. 57/9 Vw) 7 Wet van 22 december 2008 houdende diverse bepalingen, B.S

15 moet ingesteld worden binnen de 30 dagen en heeft geen schorsende werking (zie verder RVV als annulatierechter ). Termijnen behandeling CGVS Voor de oproeping en de beoordeling door het CGVS is in principe geen termijn vastgelegd. De Kwalificatierichtlijn stelt een beslissingstermijn van 6 maanden voor. Je kan 6 maanden hanteren als richtlijn voor een gemiddelde behandeling. In een aantal specifieke gevallen is een kortere termijn bedongen. Ook hier gaat het om richttermijnen (niet afdwingbaar): - beslissing binnen de 15 dagen voor asielzoekers die vastgehouden worden (art. 52/2 Vw) - beslissing binnen de 15 dagen als de minister gebruikt maakt van zijn injunctierecht (=het CGVS verzoekt om de aanvraag bij voorrang te behandelen) (art. 52/2 Vw) - beslissing binnen de 2 maanden als het om een kennelijk ongegronde of bedrieglijke aanvraag gaat (art. 52 Vw) - beslissing van niet-inoverwegingname binnen de 5 dagen voor EUonderdanen (art. 57/6, laatste lid Vw) Verlies van status door opheffing of intrekking (art. 57/6 Vw) Het CGVS krijgt de bevoegdheid om de status van vluchteling of de bijkomende beschermingsstatus op te heffen (art. 57/6, 4 Vw) wanneer de persoon die dit statuut geniet niet langer vervolging vreest (art. 55/3 Vw), of niet langer bijkomende bescherming nodig heeft (art. 55/5 Vw). Dit kan bv. het geval zijn n.a.v. de gewijzigde situatie in het herkomstland. Het CGVS kan daarnaast de status van vluchteling of de bijkomende beschermingsstatus ook intrekken (art. 57/6, 7 Vw), wanneer de persoon dit statuut verworven heeft op basis van valse verklaringen of fraude. De minister kan op basis van zijn injunctierecht het CGVS ook verzoeken om de vluchtelingenstatus of de bijkomende beschermingsstatus op te heffen of in te trekken (art Vw en art. 49/2 4 Vw). Dit injunctierecht van de minister is wel aan een termijn van 10 jaar gebonden, te rekenen vanaf de asielaanvraag. 15

16 Beroep bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen Personen wiens asielaanvraag wordt geweigerd door het CGVS, kunnen binnen de 15 dagen een beroep indienen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (art. 39 Vw). De RVV vervangt de Vaste Beroepscommissie, en is een rechtbank die in asielzaken over volle rechtsmacht beschikt. D.w.z. dat zij de beslissing van het CGVS kan bevestigen (weigering van statuut) of hervormen (statuut toch toekennen). De RVV heeft echter géén eigen onderzoeksbevoegdheid en moet zich voor zijn beslissing ten gronde baseren op het dossier van het CGVS. De procedure is formeel en schriftelijk. PROCEDURE RVV Alle technische details voor de opmaak van het verzoekschrift vind je in het Procedurereglement RVV (K.B , B.S ). Schriftelijke procedure (art. 39/60 Vw) Alle relevante elementen moeten opgenomen worden in het verzoekschrift voor de RVV. Immers: het is in principe niet meer mogelijk om ándere middelen aan te voeren dan deze die in het verzoekschrift zijn uiteengezet. Ook elementen omtrent subsidiaire bescherming moeten uitdrukkelijk worden opgenomen in het verzoekschrift. De partijen en hun advocaat kunnen ter zitting mondeling hun bemerkingen toelichten, maar enkel voor zover deze werden vermeld in het verzoekschrift. De RVV heeft immers geen eigen onderzoeksbevoegdheid 8. De rol van de advocaat wordt dus belangrijker. Uitzondering: nieuwe elementen ter zitting (art. 39/76 Vw) De wet bepaalt een uitzondering op de regel dat het niet mogelijk is ter zitting andere middelen aan te voeren dan deze in het verzoekschrift uiteengezet. De RVV kan elk nieuw gegeven in aanmerking nemen dat ter kennis wordt gebracht door de partijen, met inbegrip van hun verklaringen tijdens de zitting onder de cumulatieve voorwaarde dat: a. deze gegevens steun vinden in het rechtsplegingsdossier b. ze van aard zijn op zekere wijze het gegrond of ongegrond karakter van het beroep te kunnen aantonen c. de partij aannemelijk maakt dat zij deze nieuwe gegevens niet eerder in de procedure kon mededelen. Rechtspraak R.v.St : Nieuwe elementen moeten uiterlijk op de zitting voor de RVV ingeroepen worden. Nà de zitting, tijdens het beraad, kunnen nieuwe elementen onmogelijk nog de debatten doen heropenen. Formele procedure (art. 39/69 Vw) Het verzoekschrift voor de RVV moet aan een aantal formaliteiten voldoen: " Formaliteiten op straffe van nietigheid: a. de naam, nationaliteit, woonplaats van de verzoekende partij en het dossiernummer b. de beslissing waartegen het beroep is gericht 8 De R.v.St. heeft op een princiepsarrest geveld over de onderzoeksbevoegdheid van de RVV in asielzaken. I.c. had de RVV op eigen initiatief een recent stuk over het land van herkomst opgehaald van het internet. Gezien het gebrek aan eigen onderzoeksbevoegdheid, besloot de R.v.St. dat de RVV hiermee de wet overtrad. Het opzoeken van informatie is in strijd met het begrip algemeen bekende feiten. 16

17 c. een uiteenzetting van de feiten en de middelen die ter ondersteuning van het beroep worden ingeroepen d. in geval van nieuwe gegevens: een uiteenzetting waarom er ernstige aanwijzingen bestaan van gegronde vrees voor vervolging in de zin van de Conventie van Genève of van reëel risico op ernstige schade in de zin van artikel 48/4 Vw. Tevens moet de reden vermeld worden waarom deze gegevens niet op het gepaste ogenblik aan het CGVS konden medegedeeld worden e. de taal waarin de asielzoeker ter zitting moet worden gehoord f. verzoekschrift ingediend in het Nederlands of het Frans, naargelang de taal van behandeling " Formaliteiten op straffe van niet op de rol plaatsen a. toevoegen: afschrift van de bestreden akte of van het stuk waarbij de handeling ter kennis is gebracht van de verzoekende partij b. toevoegen: zes afschriften van verzoekschrift c. rolrecht moet betaald worden d. verzoekschrift ondertekend door de verzoeker of zijn advocaat e. de keuze van woonplaats in België f. inventaris van alle stukken + overeenkomstige nummering van de stukken Wanneer de zaak niet op de rol geplaatst wordt, wordt verzoeker daarvan per brief verwittigd. Hij krijgt 8 dagen de tijd om het verzoekschrift te regulariseren (art. 39/69). Een verzoekschrift dat niet, laattijdig of onvolledig werd geregulariseerd, wordt geacht niet te zijn ingediend. Leeftijd Minderjarigen die over voldoende onderscheidingsvermogen beschikken, kunnen in eigen naam een beroep instellen voor de RVV. De rechtspraak aanvaardt dit ongeveer vanaf jaar 9. Echter, een rechterlijke voogdijplaatsing weerlegt dit onderscheidingsvermogen, waardoor het beroep ingediend dient te worden door de voogd 10. Taal Op straffe van niet-ontvankelijkheid, moet het verzoekschrift worden ingediend in het Nederlands of het Frans, afhankelijk van de taal die werd bepaald bij het indienen van de aanvraag (art. 39/18 Vw). Ook àndere procedurestukken moeten in deze taal worden toegevoegd, of voorzien zijn van een eensluidend verklaarde vertaling. " De Raad is niet verplicht de documenten in overweging te nemen, indien de procedurestukken niet in de taal zijn opgesteld die bepaald is bij het indienen van de asielaanvraag (art. 8 PR RVV). Een vertaling is echter niet nodig voor algemeen bekende informatie, bv. verslagen over landen van herkomst die beschikbaar zijn op het Internet. " Tijdens de zitting kan een tolk worden aangevraagd. Beroepstermijn Het beroep moet 30 dagen na de regelmatige kennisgeving van de beslissing worden ingediend (art. 39/57). Zie hoger Betekeningen door het CGVS. 9 RVV 21 april 2008, n RVV 3 april 2009, n

18 De termijn van 30 kalenderdagen wordt berekend volgens art Ger.Wb: de dies a quo is niet inbegrepen, de dies ad quem wel. Ook zaterdagen, zondagen en feestdagen worden meegeteld. Als de termijn echter afloopt op een zaterdag, zondag of feestdag, wordt deze verlengd tot de eerstvolgende werkdag. Grondwettelijk Hof 81/2008: Het Hof heeft de (oude) beroepstermijn van 15 dagen vernietigd, wegens ongelijkheid met andere procedures RVV. Wetswijziging 6 mei 2009 (B.S ). Beroep na frauduleuze asielaanvraag? Een asielzoeker wiens asielaanvraag geweigerd wordt door het CGVS omwille van fraude (bv. gebruik van valse documenten, leugens in asielverhaal), wordt veelal geweigerd door de RVV (beroep onontvankelijk wegens gebrek aan wettig belang). Update maart 2009: De Raad van State heeft in twee cassatiearresten van 18 maart 2009 (nr en nr ) evenwel geoordeeld dat fraude er niet aan in de weg staat dat een afgewezen asielzoeker over het vereiste wettige belang beschikt om die beslissing met een beroep bij de RVV aan te vechten, tenzij zou blijken dat het beroep tot nietigverklaring zelf door bedrog is aangetast. Inzage dossier - Op het CGVS: Inzage van het dossier is mogelijk bij het CGVS voor de asielzoeker en de advocaat, ten vroegste 24 uur na aanvraag ter inzage. Contact: Dienst Advocaten, tel: 02/ of dienstadvocaten@ibz.fgov.be. - Op de RVV: De asielzoeker en zijn advocaat kunnen ter griffie inzage nemen van het dossier gedurende de termijn bepaald in de beschikking tot vaststelling van de rechtsdag (art. 39/61 Vw). Contact: tel: 02/ (NL) en tel: 02/ (FR). Betekeningen door de RVV (art. 39/58 Vw) Betekeningen door de RVV gebeuren enkel aan het adres van gekozen woonplaats!! Wie woonplaatskeuze doet bij zijn advocaat, krijgt dus geen oproeping of beslissing betekend op het adres van feitelijk verblijf. Wie zich niet aanmeldt op het interview bij de RVV (of er vertegenwoordigd wordt door zijn advocaat), wordt ten gronde afgewezen (art. 39/59 Vw). Opmerking: in de praktijk wordt 2 dagen de tijd gegeven om een geldige reden van afwezigheid op te geven. Verplichte aanwezigheid ter zitting! (art. 39/59 2 Vw) Ongeacht het schriftelijk karakter van de procedure, moeten beide partijen (CGVS en asielzoeker) verplicht verschijnen op de zitting (of er vertegenwoordigd zijn door hun advocaat). Wie niet verschijnt, verliest de zaak (tenzij overmacht aangetoond wordt). De zitting op de RVV is zeer kort (gemiddeld 5 à 15 minuten). Dit volgt uit het feit dat de RVV geen onderzoeksbevoegdheid heeft, en alles eigenlijk al in het dossier staat. Noot: Wanneer het CGVS niet verschijnt ter zitting en de vordering van de asielzoeker onontvankelijk of kennelijk ongegrond zou zijn, kan de RVV toch in het voordeel van het CGVS beslissen (basis: arrest R.v.St ) Beslissing RVV (art. 39/76 Vw) De RVV kan een beslissing van het CGVS: a. bevestigen (statuut weigeren) (zoals de oude VBV) b. hervormen (statuut toekennen) (zoals de oude VBV) c. vernietigen en terugsturen naar het CGVS (nieuw!) 18

19 Deze derde en nieuwe bevoegdheid van de RVV komt tegemoet aan het gebrek aan eigen onderzoeksbevoegdheid: als zij vindt dat er essentiële elementen in het dossier ontbreken om zich uit te spreken over het beroep, kan zij de beslissing annuleren en het dossier terugsturen naar het CGVS. Het CGVS moet dan een nieuwe beslissing nemen. Schorsend beroep (art. 111 Vb) = bijlage 35 Het beroep bij de RVV heeft een automatisch schorsend effect. Er kan dus niet verwijderd worden vooraleer de RVV een uitspraak heeft gedaan. Het gemeentebestuur zal (op instructie van DVZ) het attest van immatriculatie van betrokkene intrekken en een bijlage 35 afleveren. Deze bijlage 35 wordt maandelijks verlengd. De vreemdeling blijft tevens in het bezit van zijn bevel om het grondgebied te verlaten (bijlage 13quinquies), dat evenwel niet uitvoerbaar is zolang het beroep hangend is. Indien de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen in beroep de negatieve beslissing bevestigt, zal de Dienst Vreemdelingenzaken instructie geven om de bijlage 35 in te trekken, en om een nieuwe termijn om het grondgebied te verlaten aan te brengen op het reeds afgeleverde bevel. Update februari 2008: Asielzoekers die een negatieve beslissing ontvangen van het CGVS zullen tijdelijk geen bijlage 13quinquies en geen bijlage 35 meer ontvangen indien ze in beroep gaan tegen deze beslissing. Zij zullen gedurende de behandeling van het beroep bij de RVV in het bezit blijven van hun attest van immatriculatie. Dit met het oog op een administratieve vereenvoudiging. De DVZ zal dit nieuwe beleid over enige tijd evalueren en beslissen of het verder wordt gezet of niet. Asielzoekers die niet in beroep gaan tegen de negatieve beslissing van het CGVS zullen uiteraard wel een bijlage 13quinquies ontvangen na afloop van de beroepstermijn. Uitzondering 1: oude asielzoekers behouden hun A.I. Oude asielzoekers die op 1 juni 2007 een beroep hangend hadden voor de VBV, behouden tijdens het beroep hun A.I. (driemaandelijks verlengbaar). Hun dossier wordt overgeheveld naar de RVV, maar omwille van administratieve eenvoud wordt aan hen geen bijlage 35 afgeleverd. (Voor de aanvulling van het beroep: zie verder Overgangsmaatregelen ). Uitzondering 2: bij toekenning bijkomende bescherming Wanneer het CGVS bijkomende bescherming toekent, maar het vluchtelingenstatuut afwijst, en betrokkene gaat hiertegen in beroep, dan behoudt hij tijdens het beroep zijn A.I. Er wordt in dit geval géén uitwijzingsbevel (bijlage 13quinquies) betekend, en de A.I. wordt niet ingeruild voor een bijlage 35. Niet-schorsend beroep bestaat ook in asielzaken Let op: RVV schorst niet altijd! In een aantal situaties treedt de RVV niet op als bodemrechter in asielzaken, maar enkel als annulatierechter (zie verder de RVV als annulatierechter ). In deze gevallen heeft het beroep géén automatisch schorsende werking. Dit geldt ook in een aantal asielzaken. Het gaat meer bepaald om beroepen tegen: a. beslissingen tot niet-inoverwegingname van meervoudige asielaanvragen (door DVZ), bijlage 13quater b. beslissingen tot niet-inoverwegingname van asielaanvragen door (kandidaat-) EU-burgers (door CGVS), bijlage 13quater 19

20 c. beslissingen inzake Dublin (door DVZ), bijlage 25/26quater d. beslissingen tot detentie (door DVZ), bijlage 39, 39bis of 39ter Termijn beslissingen RVV (art. 39/76-77 Vw) Een beslissing van de RVV zou binnen de 3 maanden moeten vallen (art. 39/76 Vw). Wanneer de asielzoeker vastgehouden wordt, wordt de versnelde procedure toegepast en valt de beslissing binnen de 5 dagen (art. 39/77 Vw). Het gaat hier evenwel om ordetermijnen (niet afdwingbaar)! Depistage (art. 39/73 Vw) is een soort van filtering, voorzien voor doelloze beroepen, kennelijk onontvankelijke beroepen, beroepen waarvan afstand is gedaan of die van de rol dienen te worden afgehaald (bv. wegens laattijdige indiening). Er is in dat geval een beknopte zitting waarop beslist wordt tot verwerping/afstand of voortzetting van de procedure. Verlies van status mogelijk Let op: door een beroep bij de RVV kan je ook je status verliezen! Indien het CGVS de vluchtelingenstatus geweigerd heeft, maar bijkomende bescherming heeft toegekend, en de persoon tekent beroep aan bij de RVV, dan kan de RVV in beroep zowel de vluchtelingenstatus als de subsidiaire bescherming weigeren! Je kan dus niet enkel beroep aantekenen tegen de weigering als vluchteling En uiteraard kan ook de minister tegen de toekenning van status in beroep gaan bij de RVV (art. 39/56 Vw) Betekening bevel om het grondgebied te verlaten Moment betekening: zie opmerkingen hoger betreffende bijlage 35/A.I. Praktijk betekening: De DVZ stuurt een instructie naar de gemeente waar de betrokken vreemdeling woont om aan de vreemdeling het uitwijzingsbevel te betekenen. De gemeente zal de betrokkene vervolgens uitnodigen om zich aan te bieden om het uitwijzingsbevel te betekenen.! Wanneer de vreemdeling zich aanmeldt maar weigert te tekenen, wordt het uitwijzingsbevel toch geacht te zijn betekend en begint de op het bevel vermelde uitvoeringstermijn te lopen. De gemeente noteert de weigering op het uitwijzingsbevel en stuurt een kopie terug naar de DVZ. De DVZ doet er verder niets mee want de betekening heeft plaatsgevonden.! Wanneer de vreemdeling zich niet aanmeldt, is er geen betekening geweest en stuurt de gemeente het uitwijzingsbevel terug naar de DVZ die het aangetekend aan de gekozen woonplaats zal bezorgen. Pas op dat moment begint de op het bevel vermelde uitvoeringstermijn te lopen. Wanneer de vreemdeling woonplaats heeft gekozen bij zijn advocaat kan de kennisgeving ook geldig per fax bezorgd worden (artikel 51/2 Vw). Update februari 2008: Het bevel om het grondgebied te verlaten dat asielzoekers ontvangen na afwijzing van hun aanvraag (bijlage 13quinquies) wordt niet meer via de gemeente afgeleverd. De DVZ zal het bevel voortaan rechtstreeks aangetekend versturen naar de gekozen woonplaats van de betrokkene. De beroepstermijn begint te lopen volgens de normale regels, ook al woont de betrokkene niet meer op dat adres. Het is dus belangrijk om de DVZ op de hoogte te stellen van een eventuele wijziging van woonplaats. Het blijft wel mogelijk om via de gemeente een kopie van de beslissing op te vragen, bijvoorbeeld omdat men niet meer op het gekozen adres woonde. Aan de aanvang van de beroepstermijn wijzigt dit echter niets. 20

21 Via deze regeling hoopt men tot een snellere betekening van de beslissingen te komen. Momenteel evalueert de DVZ of dit ook inderdaad het geval is. Invloed van hangende regularisatie-aanvraag? Een hangende regularisatie-aanvraag kan soms een invloed hebben op het al dan niet ontvangen van een BGV na negatieve asielbeslissing. Oude praktijk: Tot 1 maart 2006 verlengde DVZ systematisch het attest van immatriculatie, wanneer een regularisatie-aanvraag ingediend werd tijdens de asielprocedure (vooraleer een BGV afgeleverd werd na negatieve beslissing van de VBV). Het attest van immatriculatie werd verlengd zolang de procedure 9.3 liep. Deze praktijk was gebaseerd op rechtspraak van de R.v.St: de afgifte van een uitwijzingsbevel terwijl een aanvraag tot regularisatie hangend is, is niet wettelijk en houdt een ernstig en moeilijk te herstellen nadeel in voor betrokkene. Sedert 1 maart 2006 past DVZ deze praktijk van A.I.-verlenging tijdens regularisatieprocedure echter niet meer toe. Nieuwe praktijk: De RVV volgt in een arrest van en de oude rechtspraak van de R.v.St: de afgifte van een uitwijzingsbevel terwijl een aanvraag tot regularisatie hangend is, is niet wettelijk en houdt een ernstig en moeilijk te herstellen nadeel in voor betrokkene, wanneer de aanvraag tot regularisatie fundamentele rechten betreft met directe werking 11. DVZ houdt met deze nieuwe rechtspraak ten dele rekening: > wanneer de asielprocedure 4j/3j geduurd heeft (en betrokkene m.a.w. in aanmerking komt voor regularisatie); OF > wanneer de regularisatieaanvraag fundamentele rechten (met directe werking) betreft, die op precieze en gemotiveerde wijze zijn uiteengezet; zal DVZ géén bevel om het grondgebied te verlaten afleveren (na einde asielprocedure), wanneer nog een regularisatieaanvraag hangend is. Er zal eerst een uitspraak gedaan worden over deze aanvraag 9bis. In afwachting krijgt de uitgeprocedeerde asielzoeker een aankomstverklaring. Update 2009: In een recent arrest van 28 november 2008 (nr ), sluit de RVV een bevel om het grondgebied te verlaten opnieuw uit in alle gevallen (zonder de link naar fundamentele rechten), en grijpt daarmee terug naar de oude rechtspraak van de Raad van State. Hoewel het indienen van een regularisatieaanvraag op zich geen schorsende werking heeft, is het kennelijk onredelijk van de DVZ om een verwijderingsmaatregel te nemen alvorens uitspraak te doen over een aanvraag voor een verblijfsrecht van meer dan drie maanden, nadat een uiteenzetting gegeven werd van de buitengewone omstandigheden die rechtvaardigen dat de aanvraag ingediend wordt bij de gemeente van de verblijfplaats. Update 2010: lees kadertekst onder Regularisatie 11 Volgens de arresten van is een bevel om het grondgebied te verlaten aan een vreemdeling met een hangende regularisatieaanvraag in bepaalde gevallen dus wel nog toegelaten (indien geen schending van fundamentele rechten met directe werking). 21