Wierden weet van kunst

Transcriptie

1 Wierden weet van kunst

2 Het woordje kunst Eerst dacht ik bij het woordje kunst alleen aan schilderijen, die stilletjes gevangen zijn in lijsten aan de wand. Ik vond dat zielig en ik wou een schilderij bevrij'en, maar ach, ik mocht het zelfs niet eens beroeren met mijn hand. Toen dacht ik bij het woordje kunst ook eens aan beeldhouwwerken, die doodstil staan gevangen op een sokkel in de grond. Ik heb een beeld gestreeld, maar of een steen een aai kan merken? Ik weet niet eens of 't standbeeld zelf wel wist dat het bestond! Nu denk ik bij het woordje kunst aan thuis en aan verhalen, die opgeslagen liggen in een dichtgeslagen boek. Ik kan er met mijn vinger en mijn ogen in verdwalen en vind er soms een streling in als ik een streling zoek. 1 1 Ted van Lieshout uit: Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen (Leopold);

3 Woord vooraf Kunst en cultuur verbinden mensen. Zij laten nieuwe inspirerende perspectieven zien. Zij kunnen de samenleving een spiegel voorhouden en een belangrijke rol spelen bij het creëren van trots en gemeenschapsgevoel. De sociaal-maatschappelijke waarde van kunst en cultuur is groter dan menigeen denkt. Kunst en cultuur versterken de lokale samenhang en brengen mensen samen in hun hobby, hun taal en hun beleving van schoonheid en emoties. Daarom is een divers cultuur- en kunstaanbod van belang, om daarmee ook een divers publiek te bereiken en aan te spreken. De gemeente Wierden beschouwt het als haar taak om cultuur te stimuleren om daarmee de identiteit van de gemeenschap mede vorm te geven. Dat doen we onder meer door het meefinancieren van lokale voorzieningen, zoals werk-, oefening- en uitvoeringsaccommodaties, de bibliotheek en musea en door het stimuleren van actieve en passieve uitingen van cultuur waardoor de deelname door zoveel mogelijk inwoners mogelijk is. Het gemeentelijke cultuurbeleid is bij uitstek een middel om de eigen identiteit van de samenleving te benadrukken en te versterken. In het lokale beleid speelt de traditie een belangrijke rol. Net als de geschiedenis van de gemeente, de geografische ligging en de samenstelling van de bevolking. van belang. Deze factoren bepalen de lokale kleur, die tot uitdrukking komt in het verenigingsleven, een belangrijke drager van kunst en cultuur in Wierden. Met deze nota geeft de gemeente Wierden voor de komende jaren richting aan het beleid op het gebied van kunst en cultuur. Wethouder T.P. de Putter Leeswijzer Deze nota begint met een algemene beschrijving van het kunst- en cultuuraanbod binnen de gemeente Wierden. Daarna komen de relevante ontwikkelingen op het gebied van kunst en cultuur aan bod. Vervolgens worden de raakvlakken met andere beleidsterreinen beschreven en komt de gemeentelijke visie op het gebied van kunst en cultuur aan de orde. Een zestal actieprogramma s bepaalt uiteindelijk de concrete invulling van het cultuurbeleid de komende jaren. Drie programma s zijn continueringen van bestaand beleid: Kunst en cultuureducatie Kunstwerken Innovatie kunst en cultuur Drie andere programma s worden in de periode nieuw uitgevoerd: Cultureel buitenleven Cultuurbereik jong en oud Samenwerking en profilering Tenslotte volgen de literatuurlijst en bronvermelding. 3

4 Samenvatting Kunst en cultuur spelen een niet onbelangrijke rol bij het creëren van een prettig leefklimaat in Wierden en bij de profilering van de gemeente naar huidige en potentiële inwoners en recreanten. Het kunst- en cultuurbeleid moet daarom ook zoveel mogelijk aansluiten bij het gemeentelijk profiel en de gemeentelijke doelstellingen op andere beleidsterreinen, zoals bijvoorbeeld economie, ruimtelijk ordening en maatschappelijke ontwikkeling. Hiermee wordt het nieuwe kunst en cultuurbeleid beter structureel verankerd in het gemeentelijk beleid van Wierden. Het kunst & cultuurbeleid zoals dat de afgelopen jaren is ingezet zal gecontinueerd worden en waar mogelijk verbreed en uitgebouwd. Profiel gemeente Wierden Het profiel van de gemeente Wierden speelt een belangrijke rol in het nieuwe kunst en cultuur beleid. Onderstaande profielkenmerken zijn het resultaat van een inventarisatie van de huidige identiteit én het gewenst imago van de gemeente Wierden. Plattelandsgemeente met veel natuur en groen Betrokken en betrouwbaar No-nonsense Ondernemend Gemeente van sport en verenigingen Christelijk Welvarend Beter bereikbaar dan andere plattelandsgemeenten. Samenvattend: Wierden is een ondernemende plattelandsgemeente met veel natuur, groen en een rijk verenigingsleven. Doelstellingen Doelstellingen voor kunst en cultuur hangen direct samen met ambities op andere beleidsterreinen, die met elkaar het leefklimaat van de Wierdenaren bepalen en bevorderen. Deze doelstellingen zijn: Algemeen: de kwaliteit van leven in de gemeente Wierden stimuleren Wonen: bouwen of renoveren van woningen, met nadruk op starters en ouderen Werken: de middenstand stimuleren actief te zijn én te blijven Recreëren: vitalisering van het buitengebied Cultuur: toegang tot cultuur voor iedereen. Uitgangspunten nieuw kunst- en cultuurbeleid Het nieuwe kunst- en cultuurbeleid moet voldoen aan de volgende uitgangspunten: Stimuleren van een laagdrempelig cultureel aanbod. Doel is het bewerkstellingen van cultureel burgerschap, waarin participatie en sociale cohesie centraal staan. Aanbieders moeten worden gestimuleerd hun aanbod af te stemmen op de wensen die bij kinderen, ouders, jongeren en ouderen leven. Stimuleren van een cultureel aanbod in de dorpskernen en het buitengebied van Wierden. Kunst en cultuur belicht daardoor enerzijds de natuur en het groen dat Wierden rijk is en dat de gemeente in positieve zin kenmerkt. Anderzijds profiteert de cultuur van 4

5 de omgeving. Deze wederzijdse beïnvloeding werkt bevorderlijk voor de profilering van de gemeente en draagt bij aan de vitalisering van het buitengebied. Stimuleren van het verenigingsleven. Wierden heeft een betrokken, betrouwbaar en ondernemend karakter. Dat geldt zowel voor inwoners als de gemeentelijke organisatie. Wierden vindt het belangrijk dat kunst en cultuur toegankelijk zijn voor alle burgers. Bevorderen van de samenwerking tussen enerzijds culturele aanbieders onderling en anderzijds culturele aanbieders en externe partners, zoals de middenstand en sponsoren. Daardoor wordt de culturele profilering van Wierden versterkt, het toerisme bevorderd en de levendigheid van de dorpscentra aangewakkerd. Uitdragen van het culturele profiel en uitbouwen van het aantal culturele activiteiten. Actieprogramma s Bovenstaande inhoudelijke uitgangspunten worden uitgewerkt in drie actieprogramma s: cultureel buitenleven, cultuurbereik jong en oud en profilering en samenwerking. Actieprogramma 1: Cultureel buitenleven Met dit programma willen we het Wierdense buitengebied cultureel profileren door het typische Wierdense platteland te voorzien van passend cultuuraanbod. Denk aan het ontwikkelen van een kunstroute langs wandel- en fietspaden, het creëren van atelierwoningen, schrijvershuisjes en kunstcontainers in het Wierdense buitengebied. Actieprogramma 2: Cultuurbereik jong en oud Dit programma moet zoveel mogelijk kinderen, jongeren en ouderen binnen Wierden cultureel actief laten zijn. Ook draagt het bij aan de profilering van Wierden, het culturele aanbod voor recreanten, stimulering van het verenigingsleven en de vitalisering van de dorpscentra. Denk aan een kindercultuurfestival voor en door kinderen, (amateur)kunsten presenteren op bestaande festivals en presentaties in het MFCC en Kulturhuser. Actieprogramma 3: Samenwerking en profilering Doel van dit programma is om de verschillende aanbieders van kunst en cultuur effectiever samen te laten werken. Evenementen op het gebied van kunst en cultuur worden beter op elkaar afgestemd, zodat de Wierdenaar een overzichtelijk en nog aantrekkelijker programma aangeboden krijgt. Denk aan het aanbieden van arrangementen, lijn aanbrengen in bestaande festivals qua timing en programma en collectieve promotie van het cultureel aanbod. De programma s uit de vorige kunst- en cultuurnota - kunst- en cultuureducatie, aankoop en onderhoud kunst en subsidies - worden gecontinueerd. De nieuwe programma s vormen dus een verbreding en geenszins een vervanging van het eerdere beleid. 5

6 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1. Kunst en cultuur in Wierden Inleiding Ringenmodel toegepast Accommodaties kunst en cultuur Huidig budget kunst en cultuur Kunst en cultuurbeleid Museumvisie Conclusie 14 Hoofdstuk 2. Relevante ontwikkelingen Cultuuragenda kunst van leven Overal! Overijssel Cultuur en ruimte vouchers Reanimatie erfgoed Stimuleringsmaatregelen t/m 18 jaar 17 Hoofdstuk 3. Raakvlakken andere beleidsterreinen Toerisme en recreatie Monumenten en erfgoededucatie 18 Hoofdstuk 4. Visie Profiel gemeente Wierden Doelstellingen Behoeften inwoners Behoeften culturele veld Visie Uitgangspunten cultuurbeleid 20 Hoofdstuk 5. Zes actieprogramma s Uitwerking uitgangspunten Continuering Actieprogramma cultureel buitenleven Actieprogramma cultuurbereik jong en oud Actieprogramma samenwerking en profilering 26 Hoofdstuk 6 Uitvoering Overleg en afstemming Financiën 29 Bronnen/ literatuurlijst 30 6

7 H1. Kunst en Cultuur in Wierden Dit hoofdstuk biedt eerst een analyse van de huidige culturele infrastructuur in Wierden, gestructureerd volgens het Ringenmodel van Cor Wijn. Vervolgens gaan we in op de culturele bestedingen van de gemeente Wierden. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een conclusie met betrekking tot het aanbod. 1.1 Inleiding Kunst en cultuur spelen een belangrijke rol in bijna iedere gemeenschap. Zowel voor de individuen waaruit de gemeenschap bestaat, als voor de gemeenschap in zijn geheel. De gemeentelijke overheid heeft steeds meer aandacht voor kunst en cultuur. Dit heeft te maken met de betekenis ervan voor de identiteit, de economie en het maatschappelijk leven binnen een gemeente. Bovendien zorgen kunst en cultuur voor verbinding tussen mensen in een samenleving en geeft het hen een gemeenschappelijke achtergrond. Cultuur is de leefstijl van een samenleving, samengesteld uit een mix van subculturen met allemaal hun eigen geloven, gewoonten en gebruiken. Aan de leefstijl van een groep of gemeenschap ontlenen mensen mede hun identiteit. Voor inzicht in de leefstijlen van het verleden kunnen we teruggrijpen op tradities, overleveringen en het materiële cultureel erfgoed. In deze brede benadering heeft cultuur raakvlakken met alles wat het leefklimaat van mensen bepaalt. Een rijk cultureel leven versterkt een aangenaam lokaal en regionaal leefklimaat, het maakt de gemeente aantrekkelijk als woon- en vestigingsplaats, maar het vergroot ook de aantrekkingskracht voor mensen die als (dag)toerist de omgeving willen bezoeken. Een samenhangend gemeentelijk cultureel aanbod draagt bij aan een vergroting van cultuurdeelname. Kunstzinnige en creatieve talenten worden erdoor gestimuleerd. Door middel van cultuureducatie worden ieders talenten gestimuleerd en verder ontwikkeld. 2 Cultuur verrijkt je als mens, als individu én als deelnemer aan een groter sociaal verband. Het Ringenmodel van Cor Wijn, bestuurskundige gespecialiseerd op cultuurbeleid, biedt gemeenten houvast bij het beoordelen en creëren van culturele faciliteiten. Dit model stelt dat in gemeenten kleiner dan inwoners de inspanningen van het gemeentebestuur doorgaans zijn gericht op een beperkt aantal herkenbare activiteiten en voorzieningen: de vormgeving van de openbare ruimte, de monumentenzorg, het archiefwerk, de bibliotheek, de lokale radio, de cultuureducatie en de amateurkunst. Deze zeven elementen vormen als het ware de 'harde kern' van het gemeentelijke cultuurbeleid, een kern die in alle gemeenten in ieder geval aanwezig is, maar die in de kleinere steden en dorpen de hoofdschotel van het cultuurbeleid vormt. Als het gemeentebestuur een hoog ambitieniveau heeft (bijvoorbeeld wanneer men wordt geïnspireerd door een rijk cultureel verleden), worden er soms extra elementen aan deze kern toegevoegd Ringenmodel toegepast in de gemeente Wierden Wanneer we het culturele aanbod van Wierden leggen naast het voorzieningenniveau voor gemeenten met minder dan inwoners volgens het Ringenmodel, ontstaat de volgende analyse. 2 Gemeentelijk cultuurbeleid een handleiding, Cor Wijn, VNG uitgeverij, Den Haag,

8 Monumenten De website van Wierden noemt 29 monumenten in Wierden. Dit zijn zowel rijksmonumenten als gemeentelijke monumenten, die veelal in particulier bezit zijn en een praktische functie hebben. Het gaat om kerken, boerderijen, schuren en grafheuvels. En er is het varende platbodemschip, van de stichting de Enterse zomp. Archieven, musea en archeologie De stichting Oudheidskamer Enter beheert de Oudheidkamer Buisjan, het Klompenmuseum en het Zompenmuseum. De drie panden zijn eigendom van de stichting en staan met daartussenin de VVV in elkaars directe omgeving. Ook het VVV-kantoor is eigendom van de stichting Oudheidskamer Enter. De stichting verhuurt de ruimte in ruil voor werkzaamheden van het VVV-personeel. De drie musea samen trekken gezamenlijk circa bezoekers per jaar. Ze krijgen totaal een jaarlijkse gemeentelijke subsidie van 5.545,-. De Oudheidkamer Buisjan is gesitueerd in een oud Enters boerderijtje en toont onder andere een oude kleermakerij en een Twents stoffen- en kledingwinkeltje. Het Klompenmuseum Enter heeft een collectie van honderden klompen uit binnen- en buitenland. Er zijn bruidsklompen, smokkelaarsklompen en zelfs een heuse voetbalklomp. Daarnaast worden tal van gereedschappen getoond waarmee klompen handmatig worden gemaakt. Het Zompenmuseum Enter toont onder andere de Regt door Zee uit 1870: een platbodemschip van het type dat destijds een zomp genoemd werd. Zompen vervoerden onder andere hout, klompen, textiel, stenen en turf. Tussen Enter en Rijssen vaart nog een replica van een zomp. Verder is in het museum een expositie van diverse oude gereedschappen te zien en is er een scheepswerkplaats ingericht. De stichting Historische Kring Wederden brengt de geschiedenis van Wierden onder de aandacht via exposities, lezingen, publicaties, lesbrieven en cultuurhistorische wandelingen. De collectie bestaat onder andere uit een fotoarchief van foto s en delen van het archief van de Twentse Courant. Er komen ongeveer bezoekers per jaar. De stichting Historische Kring ontvangt een subsidie van 4.040,- van de gemeente. De stichting Museum Striekwiezer: beheert het Museum Striek(w)ieze(r), dat de geschiedenis van wassen, strijken en verdere verzorging van oude textiel en kleding van circa 1650 tot 1950 toont. Het museum trekt circa bezoekers per jaar en ontvangt een subsidie van 740,- per jaar van de gemeente Wierden. De accommodatie waar het museum gebruik van maakt, is eigendom van de gemeente. Het museum huurt het pand voor een symbolisch bedrag van 57,- per jaar. De stichting Cultureel Erfgoed Hoge Hexel heeft de schaapskooi het schoap skot opgezet in Hoge Hexel. Deze schaapskooi (gebouwd rond 1800) is in de zomermaanden een onbemande VVV-post. Fietsers en wandelaars kunnen er starten en een kopje koffie of thee drinken. Letteren De Stichting Openbare Bibliotheek heeft vestigingen in Wierden en Enter en een uitleenpost in Hoge Hexel. De bibliotheek in Enter is in december 2008 opnieuw ingericht volgens een nieuwe bibliotheekformule: het winkelconcept. Het aantal bezoekers van de bibliotheek in Wierden was in en in Enter

9 Media De lokale radio-omroep Regio - FM zendt uit op 107,2 MHz. Deze zender heeft ook een kabelkrant op de lokale TV met dagelijks nieuws en wetenswaardigheden uit Wierden. Film Een gemeente als Wierden behoort volgens het Ringenmodel incidenteel films te vertonen. Dit gebeurt ook inderdaad in de openbare bibliotheek. Daar wordt op 36 woensdagmiddagen per jaar een filmprogramma verzorgd voor 4 tot 12 jarigen. Verder vertoont de culturele raad acht maal per jaar een culturele film voor volwassenen in de bibliotheek. Beeldende kunst Het beeldende kunstaanbod in Wierden bestaat uit kleine tijdelijke tentoonstellingen in veelal particuliere expositieruimten terwijl ook de gemeente kunst aankoopt die in het gemeentehuis wordt tentoongesteld. Wierden is niet rijk aan bouwkunst of bijzondere architectuur. Zowel in Wierden als Enter staat kunst in de openbare ruimte. Hiervoor kocht de gemeente onder meer kunstwerken aan van verschillende kunstenaars uit zowel het buitenland, als de regio en de gemeente Wierden. Anno 2009 zijn in Wierden te bewonderen: drie verschillende bus Abri s uit de partnersteden (Duits, Belgisch en Frans), de Toekomst, sculptuur Binnenhof, beeld Jennechiesmarkt, een bronzen sculptuur voor de school aan de Marjoleinlaan, een beeld Klompenmaker (2x) en Ganzenhoeder, een Enterse zomp, twee concertvleugels/bankjes zwart-wit op het Binnenhof, de Najaden in Wierden, de Wierdense Revue, een mozaïek het Spoor en het kunstwerk Winnen en overwinnen. Tentoonstellingsruimtes/ galerieën Aan tentoonstellingsruimtes/galerieën is er in Wierden het volgende aanbod: Galerie Tolg Art Wierden; Galerie Groot n Jans Wierden; Petit Galerie Atelier Drokje Wierden; Expositieruimte Historische Kring Wederden; Kunstexposities in zwembad de Kolk Wierden; Kunstexpositie in een etalage in de winkelstraat in Wierden; Kunstwerkplaats Erve Mensink; Galerie de Gang in Enter. Amateurkunst Amateurkunst is belangrijk voor de sociale cohesie binnen de gemeente. Wierden biedt een veelheid aan amateurkunstverenigingen. Dit zijn voornamelijk muziek- en zangverenigingen, veelal ontstaan vanuit de kerk. Het betreft ongeveer 30 verenigingen die een subsidie van de gemeente ontvangen. Initiatieven die buiten het georganiseerd verenigingsverband vallen kunnen niet op een structurele ondersteuning rekenen, maar kunnen een beroep doen op de post evenementensubsidies. Cultuureducatie primair onderwijs In het verlengde van de landelijke en provinciale overheid wil de gemeente Wierden de komende jaren investeren in cultuureducatie gericht op jongeren. Jaarlijks wordt met ondersteuning van Kunst&Cultuur Overijssel (KCO) een kunst- en cultuurprogramma opgesteld voor de basisscholen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van zowel de cultuurklapper die KCO samenstelt als van het lokale aanbod. Scholen mogen zelf ook suggesties doen om het aanbod op hun wensen te kunnen afstemmen. Voor dit cultuureducatieprogramma wordt jaarlijks de publicatie kunst en cultuureducatie voor basisscholen opgesteld. De basisscholen kunnen rekenen op een bijdrage van de gemeente. 9

10 Hiervoor is ,- beschikbaar (een bedrag van ongeveer 4,- per leerling). Het stimuleren en geven van kunst- en cultuureducatie is onderdeel van de huidige gemeentelijke nota voor kunst- en cultuurbeleid. Met het beschikbaar stellen van subsidies wil Wierden alle initiatieven belonen die de Wierdense samenleving meer in contact brengen met kunst en cultuur. Dit gemeentelijk beleid sluit aan op het landelijke beleid van het Ministerie van OCW, waarbij scholen 10,90 per leerling ontvangen als ze aan een soortgelijke landelijke regeling meedoen. Doel van het beleid is dat de scholen hun behoefte aan cultureel aanbod benoemen en zelf klant van het culturele veld worden. Van het totaalbedrag van 10,90 per leerling is 3,- bestemd voor het gezamenlijke cultuurprogramma voor de basisscholen. Met de rest van het bedrag kan de school zelf een invulling geven aan cultuureducatie. De aanbieders van cultuureducatie uit de publicatie kunst en cultuureducatie voor basisscholen schooljaar 2008/2009 zijn: Muziekschool Twente in t Zumpke in Enter; Muziekschool Twente in de gebouwen van de harmonieën in Wierden; Kreatief Centrum, met kunst- en cultuureducatie voor zowel jeugd als volwassenen; De Stichting Openbare Bibliotheek Wierden Enter; De Culturele Raad; De VVV Wierden; Petit Galerie Atelier Drokje; Kunstgalerie Groot n Jans; Tiedverdrief in vrieje tied; Klompenmuseum, Zompenmuseum en Oudheidskamer Enter; De Historische Kring Wederden. Uit de publicatie aanbod kunst- en cultuureducatie voor basisscholen van de gemeente Wierden blijkt het volgende cultuuraanbod aan basisscholen in de gemeente Wierden: Koor op School, zingen onder deskundige leiding in samenwerking met Muziekschool Twente; Speel Mee!, kennismakingsproject met instrumenten i.s.m. Muziekschool Twente; Leesvirus!, ICT - leesproject i.s.m. de Openbare Bibliotheek Wierden Enter; Kamishibai, verhalenverteller via een vertelkastje t.b.v. taalontwikkeling in samenwerking met de Openbare Bibliotheek Wierden Enter; Samba Salat, voorstelling voor groep 4 en 5 van de basisscholen in Wierden in samenwerking met de stichting Jeugdmuziekfestival; Kindervoorstellingen, podiumkunstvoorstellingen voor kinderen door professionele volwassenen in samenwerking met Culturele Raad Wierden; Kunsteducatie Wierden, kunstlessen en kunstprojecten voor het primair onderwijs in samenwerking met het Kreatief Centrum; Kunst en cultuurwandeling Wierden, een wandelroute door het centrum van Wierden, langs kunstobjecten en historische panden in samenwerking met de VVV Wierden; Kunst en cultuurwandeling Enter, wandelroute door Enter, langs historische panden in samenwerking met de VVV Enter; Bezoek musea en rondleiding Zompenmuseum, alles over klompen en zompen, klederdracht en de historische snoepwinkel, in samenwerking met Klompenmuseum, Zompenmuseum en Oudheidskamer Enter; PowerPoint/ film/diapresentatie/lesbrief en expositie met het oog op het overdragen van kennis van kunst, cultuur en historie, in het bijzonder van de regio, in samenwerking met de Historische Kring Wederden; 10

11 Exposities, rondleidingen en workshops over beeldende kunst in samenwerking met Kunstgalerie Groot n Jans; Workshops schilderen, boetseren, steenhouwen, in samenwerking met Petit Galerie Atelier Drokje ; Pottenbakkerij Janny van Losser verzorgt workshops en cursussen pottenbakken; Het provinciale project de Veldtocht, opgezet door KCO, heeft in 2009 op alle scholen met de Bijbel in Wierden plaatsgevonden. Tijdens de veldtocht maken leerlingen van het basisonderwijs, ouders, leerkrachten en amateurkunstenaars van een gemeente in één week kennis met jeugdtheater, beeldend kunstenaars, musici of vertellers uit Overijssel. Cultuureducatie algemeen Het ROC, gemeente Wierden en de Openbare bibliotheek bieden culturele cursussen voor volwassenen aan in de bibliotheek Wierden, zoals de cursussen Portret in klei of kunstgeschiedenis. Kulturhuser Kulturhus Irene in Notter/Zuna en het Kulturhus in Hoge Hexel bieden meerdere voorzieningen op het gebied van cultuur, educatie, informatie en dienstverlening onder één dak. Over de mogelijkheden voor een Kulturhus in Ypelo worden besprekingen gevoerd. Vooral verenigingen op het gebied van kunst en cultuur, maar ook sport, maken gebruik van deze gebouwen. Ook worden er verschillende culturele cursussen aangeboden. Het bestuur presenteert jaarlijks een gemeenschappelijk programma. Podiumkunsten: Op het gebied van podiumkunsten biedt Wierden het standaard voorzieningenniveau voor een gemeente met minder dan inwoners. Dit aanbod is niet groot. Het betreft de eerder genoemde uitvoeringen voor de jeugd en enkele voorstellingen die in zalencentrum het Anker worden verzorgd door de Culturele Raad Wierden/Enter. Oefenruimtes Als aanbod voor oefenruimtes noemt de gemeentegids van Wierden twaalf locaties, waaronder zeven ruimtes die bij een kerk behoren. Culturele Raad Wierden/Enter Deze door de gemeente gesubsidieerde stichting, hanteert als doelstelling de inwoners van de gemeente Wierden (van alle leeftijden) met verschillende vormen van cultuur kennis te laten maken. De raad organiseert onder andere populaire literaire lezingen in de bibliotheek, huiskamerconcerten, een cultureel café, de kunstbus en kindervoorstellingen. Culturele festivals De VVV Wierden telt op dit moment 64 culturele evenementen in de gemeente, waaronder enkele grote culturele festivals. Dit zijn onder andere de Wiezo-feesten, de Agrifair, de Sint Maartensmarkt en de Enterse dagen. 1.3 Accommodaties kunst en cultuur Voor aan aantal organisaties geldt dat ze nog op zoek zijn naar een accommodatie of dat het huidige onderkomen op korte termijn dreigt te verdwijnen. De Historische Kring Wederden zit met de huidige locatie aan het Burgemeester van den Bergplein op een a-locatie en hoopt daar te kunnen blijven. Dit is echter een tijdelijk 11

12 onderkomen. Dus men houdt er rekening mee dat de Historische Kring Wederden op termijn moet verhuizen. Museum Striekwiezer moet in 2010 van de huidige locatie verdwijnen vanwege het Masterplan Stationsomgeving. Het museum is op zoek naar een pand van 250 à 350 m 2. De Stichting Agrarisch Museum wil zo snel mogelijk een agrarisch museum realiseren. Men zoekt een vochtvrije ruimte met een oppervlakte van 500 à m 2 voor een collectie van objecten. Het liefst een streekeigen gebouw. De stichting wil toeristen, scholieren en de plaatselijke bevolking kennis laten maken met het agrarische verleden van de gemeente Wierden. Zorgboerderij De Piet met koffieschenkerij, Reggeland Zorgvoorzieners, Museum Striekwiezer en stichting Agrarisch Museum hebben op 17 november 2009 samen het projectplan Samen op De Piet gepresenteerd. De huidige activiteiten op De Piet, het aanbieden van dagverzorging voor ouderen en de activiteiten van de twee musea, sluiten goed op elkaar aan. De musea roepen herinneringen op aan het verleden en stellen ouderen in de gelegenheid zich oude vaardigheden opnieuw te binnen te brengen. De combinatie van zorg en musea is toeristisch gezien ook interessant. De verzamelvrienden zijn op zoek naar een expositieruimte voor wisselexposities. De vereniging wil op een laagdrempelige manier het verzamelen bevorderen en verzamelingen exposeren en voor het nageslacht behouden. De Stichting Behoud van het Oud is op zoek naar een expositieruimte voor wisselexposities. De Culturele Vereniging voor Verzamelaars is op zoek naar een expositieruimte voor wisselexposities. De Stichting oudheidskamer Enter mist een ruimte voor wisselexposities. In 2008 is er een haalbaarheidsonderzoek met betrekking tot een Multifunctioneel Cultureel Centrum afgerond en het rapport is in maart 2009 aan de Wierdense bevolking gepresenteerd tijdens een open huis. De gemeenteraad van Wierden heeft op 7 april 2009 de plannen in de koelkast gezet. Er is door de gemeenteraad tijdens dezelfde vergadering een bedrag beschikbaar gesteld om een onderzoek te doen naar de haalbaarheid van een ander plan dat is ingediend door de projectgroep Wierden Cultureel, het zogenoemde plan Violenhoek. Dit plan omvat het onderkomen voor de twee muziekverenigingen en de muziekschool Twente in Wierdens laatste textielfabriek. In 2007 is de zogenaamde Kunstwerkplaats gecreëerd. Hierin hebben vijf lokale kunstenaars een gezamenlijk onderkomen. De woningstichting SWWE heeft hun de boerderij Erve Kielweg in Wierden (tijdelijk) om niet aangeboden. Men houdt rekening met een toekomstige verhuizing. Waterpompgebouw. Aan de Nijverdalsestraat staat een monumentaal pompgebouw in het waterwingebied. Het waterpompgebouw is niet door de gemeenteraad van Wierden aangekocht vanwege de hoge kosten van restauratie tijdens de raadsvergadering van 2 juni Het waterpompgebouw is gekocht door een particulier. Aan de Leevijver in Enter is een scheepswerf gebouwd. Op deze Enterse Waarf zal in 2010 een nieuwe zomp gebouwd gaan worden. De werf heeft een aparte tentoonstellingsruimte waar de zompenbouw belicht gaat worden. 1.4 Budget kunst en cultuur De gemeente Wierden besteedde in ,- aan kunst en cultuur. Afgezet tegen de inwoners die Wierden in 2008 had, betekent dit een bedrag van 36,50 per inwoner. Een bedrag dat voor 99% is uitgegeven in de vorm van structureel subsidiegeld. Uit gegevens van CBS Statline blijkt dat Nederlandse gemeenten tot inwoners in ,- en 12

13 gemeenten met tot inwoners 60,- euro per inwoner uitgaven. In deze bedragen zijn de kosten voor de bibliotheek, vorming en ontwikkelingswerk, kunst en musea verwerkt. Wanneer we de rekensom van het CBS voor Wierden doorrekenen naar 2008 zou het kunst en cultuurbudget minimaal ,- ( inwoners x 40,-) moeten bedragen. Voor cultuureducatie heeft de culturele commissie van de basisscholen voor het schooljaar een bedrag van 10,- per leerling beschikbaar. 3,- komt van de scholen zelf, 4,-- is de bijdrage van de gemeente voor het aanbod in het Kreatief Centrum en de Muziekschool Twente, de overige 3,-- komt van Kunst & Cultuur Overijssel. In de Culturele Atlas Overijssel 2008 komt de gemeente Wierden er qua bestedingen op het gebied van kunst en cultuur gemiddeld uit in vergelijking met andere kleine gemeenten in de provincie. 1.5 Evaluatie kunst en cultuurbeleid De beleidsagenda kunst & cultuur voor was uitgewerkt in een vijftal speerpunten: kunst- en cultuureducatie, gemeentelijk kunstbeleid, accommodaties, culturele instellingen en de algemene subsidieverordening/gevolgen voor subsidie. Hiervoor was jaarlijks ,- beschikbaar. Er is een overleg tot stand gekomen tussen een afvaardiging van de basisscholen, de gemeente Wierden, de muziekschool, het Kreatief Centrum, de Culturele Raad, de bibliotheek, het KCO en het Van Deinse Instituut (nu TwentseWelle). Dit is het zogenoemde ICC (overleg Interne Cultuur Coördinatoren). Het programma voor kunst- en cultuureducatie op alle basisscholen wordt hier samengesteld. Bij de klankbordgroep kunst, de zogenoemde kunstlunch, zijn verschillende kunstenaars uit Wierden en andere spelers in de kunstwereld betrokken. De samenstelling van de kunstlunch is overigens niet altijd hetzelfde; er worden gasten en/of gastsprekers uitgenodigd. De kunstlunch komt drie keer per jaar bijeen. Met het budget voor het gemeentelijk kunstbeleid is kunst aangekocht. De gemeente Wierden heeft diverse kunstwerken aangekocht, zoals de fotoreportage mensen bij de publieksingang van Stefan Schipper. Verder een kunstwerk van Leon van den Eijkel Wierden the-next-big-city in het trappenhuis bij de trouwingang. Op het Binnenhof in Wierden zijn twee concertvleugels geplaatst van de kunstenaar Filip Jonker. Er is een 0,5 %- regeling voor kunst in de openbare ruimte opgesteld in Daarnaast is het onderhoud aan de kunst in de openbare ruimte ten uitvoer gebracht. Ook is er is een museumvisie opgesteld. In Hoge Hexel is in navolging van Notter/Zuna een Kulturhus gebouwd dat multifunctioneel gebruikt wordt. Dit gebouw is in januari 2009 officieel geopend. De subsidierelatie met de Muziekschool Twente en het Kreatief Centrum is veranderd in een budgetsubsidierelatie. Vernieuwende evenementen op het gebied van kunst en cultuur, zoals het straattheaterfestival Wierden - Enter en de culturele manifestatie Fedor van Kregten hebben een stimuleringssubsidie ontvangen. 3 Voor meer informatie: zie nota evaluatie kunst en cultuur ( ) 13

14 1.6 Museumvisie 4 De visie van de gemeente Wierden op de in de gemeente aanwezige musea is vastgelegd in de museumvisie. In deze notitie worden vijf mogelijke toekomstscenario s beschreven. Deze scenario s zijn: status quo, met zijn allen in de lift, bundeling van krachten, bundeling van krachten met registratie en bundeling van krachten gedifferentieerd qua registratie. Er is gekozen voor het derde scenario. Dit zet in op de bundeling van krachten van de verschillende musea enerzijds (zowel fysiek als op het gebied van organisatorische samenwerking) en de bundeling met andere beleidsterreinen anderzijds. Deze bundeling vindt plaats op vier locaties: één in Wierden (Historische Kring Wederden), één in het buitengebied (Agrarische Museum en museum Striek(w)ieze(r) bij zorgboerderij de Piet) en handhaving van de twee locaties in Enter (hier is overigens bijna sprake van één locatie, omdat de Oudheidkamer Buisjan slechts 200 meter verwijderd is van het pand van het Klompen- en Zompenmuseum). Het derde scenario, bundeling van krachten biedt een aantal voordelen. Ten eerste worden hiermee de huisvestingsproblemen van museum Striek(w)ieze(r) en het Agrarisch Museum opgelost en wordt er ook aandacht geschonken aan het toekomstige huisvestingsprobleem van de stichting Historische Kring Wederden. Afhankelijk van de grootte van de nieuwe locatie in het buitengebied zouden er ook mogelijkheden voor wisselexposities (knelpunt voor een aantal musea) op deze nieuwe locatie kunnen ontstaan. Is die mogelijkheid er niet, dan zou de bibliotheek en/of het Multifunctioneel Cultureel Centrum hierin wellicht ook een rol kunnen spelen. Verder worden musea, doordat zij één locatie gaan delen, gedwongen meer samen te werken om de doelgroepen te bereiken. 1.7 Conclusie Wierden beschikt voor een gedeelte over het minimale culturele aanbod dat volgens het Ringenmodel van Cor Wijn in een gemeente van maximaal inwoners aanwezig zou moeten zijn. Daarbinnen presenteert de gemeente een aanzienlijk aanbod op het gebied van historische musea, amateurkunsten en verenigingen. Wierden biedt enkele voorzieningen die normaal gesproken alleen in grotere gemeenten voorkomen. Het gaat hierbij om literaire activiteiten, galerieën en ateliers en een percentageregeling. Het aanbod aan publieke monumenten in Wierden is daarentegen laag, net als het aantal professionele podiumkunstvoorstellingen. Ook beschikt de gemeente over weinig bijzondere bouwkunst en architectuur. Verder blijkt dat het amateurkunstveld behoefte heeft aan een kwaliteitsverbetering van de oefenruimten. 4 Voor meer informatie: 14

15 H2. Relevante ontwikkelingen Dit hoofdstuk beschrijft een aantal relevante landelijke en provinciale beleidsontwikkelingen op het gebied van kunst en cultuur. 2.1 Cultuuragenda Kunst van Leven Eind 2008 is de cultuuragenda Kunst van Leven van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen verschenen. Daarin worden verschillende argumenten gegeven waarom de overheid cultuur zou moeten stimuleren en faciliteren. In de nota wordt gesteld dat cultuur in de eerste plaats een collectief goed is. Van een beeld in een park kan iedereen genieten, maar je kunt mensen die er langs lopen niet elke keer vragen er iets voor te betalen. Daarom springt de overheid en soms het bedrijfsleven bij. Ook wordt er ingegaan op de externe effecten van kunst en cultuur. Musea en theaters hebben een positief effect op de horeca in een wijk of op winkeliers in een gemeente. Ook trots, (internationale) uitstraling en de bijdrage van culturele voorzieningen aan het toerisme zijn voor de overheid een reden om kunst te steunen. En dan is er nog het zogenoemde merit good, iets waarvan het gunstig wordt geacht dat mensen er toegang toe krijgen. De meeste mensen vinden het een goed idee dat kinderen gestimuleerd worden om theaters en musea te bezoeken of serieuze boeken te lezen. Voor volwassenen bestaat het klassieke ideaal van de volksverheffing door kunst. Tenslotte is er het conserveringsargument. Het kan van belang zijn om vormen van kunst en erfgoed die wellicht nu niet erg in trek zijn voor toekomstige generaties te bewaren. Het kabinetsbeleid is in deze notitie uitgewerkt aan de hand van de volgende thema s: Excellentie. Speerpunt is de begeleiding en ontwikkeling van (top)talent. Het gaat daarbij om doorstroommogelijkheden voor talent, om het ontwikkelen en toepassen van nieuwe inzichten, om deelname aan internationaal debat en reflectie. Innovatie en e-cultuur. Hierbij draait het om meer samenhang en minder schotten tussen de verschillende sectoren om zo innovatie, experiment en vernieuwing van de grond te laten komen. Er wordt ingezet op de bijdrage die de publieke omroep kan leveren aan de cultuursector, met name door het gebruik van nieuwe media. Participatie. Dit thema moet bevorderen dat cultuur meer mensen bereikt. Via een tienpuntenplan cultuurparticipatie met aandacht voor onder meer educatie, amateurkunst, digitalisering en toegankelijkheid en het gratis openstellen van musea voor kinderen tot en met twaalf jaar. Mooier Nederland. Doel is met ambitieus architectuurbeleid en door modernisering van de monumentenzorg de culturele bijdrage aan een mooier Nederland te versterken. Sterke cultuursector. Het streven is een sector die stevig op eigen benen staat en verankerd is in de maatschappij, die zorgt voor goed bestuur en meer eigen inkomsten genereert. Juist door een zo groot mogelijke deelname aan het culturele leven ontstaat ruimte voor excellentie en innovatie. Geen hoge top zonder een brede basis. 2.2 Provinciaal cultuurbeleid Kunst en cultuur spelen een belangrijke rol in de samenleving. Actief en passief deelnemen aan kunst en cultuur is goed voor de ontwikkeling van talent, zelfvertrouwen, reflectie en kritisch vermogen. Het programma OVERAL!OVERIJSSEL gaat over gepassioneerde 15

16 amateurkunstenaars, fervente hobbyisten en bevlogen verzamelaars. Het gaat over schrijvers, dansers, beeldend kunstenaars, muzikanten, maar ook over de vrijwilligers die bij de vele musea en oudheidkamers in Overijssel werken. Cultuurdeelname zal een vanzelfsprekend onderdeel van de opvoeding en vrijetijdsbesteding van de inwoners van Overijssel moeten vormen. Het programma OVERAL!OVERIJSSEL focust op drie aandachtsgebieden: amateurkunst, cultuureducatie en volkscultuur. Daarnaast kent het programma drie doorsnijdende thema s: verankering, vernieuwing en diversiteit. De veelzijdigheid van amateurkunst wordt bepaald door de aanwezigheid van talent en ambitie. De stimulering van het kwalitatief en kwantitatief aanbod van amateurkunst is een aandachtspunt, evenals de actieve deelname daaraan. Op het terrein van cultuureducatie is er specifiek aandacht voor de buitenschoolse cultuureducatie. Goed educatief aanbod moet er zijn voor alle leeftijds- en bevolkingsgroepen, ook buiten schooltijd. Volkscultuur, de cultuur van het dagelijkse leven, houdt zich bezig met tradities. De toegankelijkheid van volkscultuur wordt vergroot; vooral de verzamelingen en archieven. De verhalen die horen bij gebouwen en landschappen zullen aandacht krijgen en bewaard blijven voor de toekomst. 2.3 Cultuur- en ruimtevouchers Cultureel erfgoed lijkt altijd een vanzelfsprekende rol te spelen bij ruimtelijke ontwikkelingsplannen. Dikwijls worden cultuurhistorische rapporten geschreven die de geschiedenis van een gebied openbaren. Maar al te vaak wordt het rapport, wanneer het op ontwerpen aankomt, ter zijde geschoven. In dit concrete ontwerpproces speelt cultuurhistorie geen rol meer. Om nog maar te zwijgen van de rol van de kunsten binnen dit proces. Om dit geruisloos verdwijnen van kunst en cultuur uit de ruimtelijke ontwikkeling te voorkomen heeft de provincie Overijssel in 2008 cultuur- en ruimtevouchers ontwikkeld. De voucher is een 'cadeaubon' waarmee de gemeente culturele kennis en activiteiten kan krijgen van ter zaken kundige instellingen. Via de website van de provincie Overijssel stellen de instellingen zich voor en laten zien welke activiteiten beschikbaar zijn voor gemeenten. Denk bijvoorbeeld aan activiteiten als de organisatie van een atelier, het voordragen en inhuren van kunstenaars die meewerken in planprocessen, de historische workshop, een debat of het formuleren van een historische onderlegger. Elk jaar publiceert de provincie voor de gemeenten en deelnemende instellingen een overzicht van de projecten die door de gemeenten met de vouchers zijn opgezet. In 2010 worden de eerste resultaten en de systematiek besproken tijdens een symposium. De systematiek wordt ingezet voor de duur van het programma Cultuur en Ruimte (2007 tot en met 2013). De vouchers worden voor een deel gefinancierd uit het budget van het programma Cultuur en Ruimte en zijn aanvullend aan de andere Cultuur & Ruimte projecten en activiteiten waar dezelfde gemeenten en instellingen bij betrokken kunnen zijn. 2.4 Reanimatie erfgoed In het verleden werd een prachtig pand zonder functie al gauw gesloopt. Maar nu probeert de provincie Overijssel haar erfgoed voor het nageslacht te bewaren door het nieuw leven in te blazen. Daarvoor is het Stimuleringsprogramma Reanimatie Industrieel en Agrarisch Erfgoed in 16

17 het leven geroepen. Dit programma is erop gericht om ons erfgoed nieuwe functies te geven. Eigenaren worden gestimuleerd nieuwe ideeën voor hun oude pand te realiseren. Dit gebeurt door de eigenaar specifieke kennis en kunde ter beschikking te stellen, zoals een architect en een landschapsarchitect. De ideeën worden dan samen uitgewerkt in een reanimatieplan. Met het coalitieakkoord 'Vertrouwen, verbinden en versnellen' heeft de provincie Overijssel besloten het Stimuleringsprogramma Reanimatie Industrieel en Agrarisch Erfgoed te verlengen voor de periode Stimuleringsmaatregelen jeugd Cultuurkaart voortgezet onderwijs Ruim negenhonderdduizend middelbare scholieren in het voortgezet onderwijs ontvingen in 2009 de zogeheten cultuurkaart. Op deze kaart staat een tegoed van vijftien euro, dat kan worden besteed aan culturele activiteiten. Met de uitgave van de cultuurkaart is jaarlijks een bedrag gemoeid van 15,5 miljoen euro. Beleidsprogramma kunst van het lezen Kinderen moeten gestimuleerd worden om meer literatuur te gaan lezen. Het beleidsprogramma 'Kunst van het Lezen' dat hiervoor is opgetuigd en dit jaar van start is gegaan, loopt tot Hiervoor is twee miljoen euro beschikbaar. Het programma besteedt aandacht aan jeugdliteratuur en bestaat onder meer uit voorleesprogramma's voor jonge kinderen. Canon van Nederland Om de historische kennis van scholieren te bevorderen, ondersteunt het kabinet scholen bij de invoering van de canon van Nederland, het overzicht van vijftig belangrijke punten in de Nederlandse geschiedenis. Hierbij worden erfgoedinstellingen ook intensief betrokken. Het kabinet wil dat de canon in het schooljaar wordt opgenomen in de kerndoelen voor de bovenbouw van basisscholen en de onderbouw van middelbare scholen. Cultuureducatie heeft een reikwijdte die het culturele terrein overstijgt. Zo kan cultuureducatie een wezenlijke bijdrage leveren aan het identiteitsbegrip, zelfreflectie, het relativeren van eigen ideeën en opvattingen, besef en inzicht in verschillende perspectieven en daardoor leiden tot betere communicatie tussen de verschillende culturen in Nederland. 17

18 H3. Raakvlakken andere beleidsterreinen Cultuur en kunst beslaan een zeer breed terrein. Er zijn dan ook raakvlakken met andere gemeentelijke beleidsterreinen. Hieronder wordt daarop nader ingegaan voor wat betreft de toeristische ontwikkelingen, monumenten en erfgoededucatie. 3.1 Toerisme Culturele activiteiten en kunstuitingen kunnen een bijdrage leveren aan het bevorderen van recreatie en toerisme in de gemeente. In de gemeente Wierden zijn de musea in Enter en Wierden daarvan sprekende voorbeelden. De komst van de Enterse Werf geeft het toerisme in Enter een nieuwe impuls. De VVV in Wierden verkoopt een wandelroute langs de kunstwerken in Wierden. Maar daarnaast kent de gemeente Wierden nog tal passieve en actieve recreatiemogelijkheden. Het kunst- en cultuurbeleid van de gemeente streeft ernaar bestaande en nieuwe activiteiten te stimuleren en waar mogelijk en nodig te ondersteunen. Dit kan op verschillende manieren. Denk daarbij aan het verlenen van vergunningen, het verstrekken van subsidies maar ook aan het bevorderen van samenwerking tussen de instellingen en organisaties onderling. 3.2 Monumenten en erfgoed Wierden telt enkele rijks- en gemeentemonumenten en ook andere beeldbepalende panden. De gemeente herbergt ook een forse hoeveelheid ander cultureel erfgoed, getuige de aanwezigheid van twee oudheidskamers, de Stichting Historische Kring Wederden en de Oudheidskamer Buisjan in Enter. Deze oudheidskamers herbergen en vertellen, ieder voor zich maar ook samen, over de rijke geschiedenis van de gemeente in het algemeen en hun eigen kern in het bijzonder. Dit biedt een schat aan informatie en aanbod voor cultuureducatie. Zoals uit het voorgaande blijkt, bestaat er tussen de beleidsterreinen van cultuur en kunst, monumentenzorg en recreatie en toerisme een duidelijke wisselwerking. Daar waar dit mogelijk is, kunnen en zullen zij elkaar aanvullen en versterken. 18

19 H4. Visie In dit hoofdstuk komt de visie op de inhoudelijke en organisatorische uitgangspunten van het nieuwe kunst- en cultuurbeleid aan de orde. Om het kunst- en cultuurbeleid te verankeren baseren we het op basale uitgangspunten en profielkenmerken van Wierden. Ook die worden hieronder omschreven. 4.1 Profiel gemeente Wierden Onderstaande profielkenmerken zijn het resultaat van een inventarisatie van de huidige identiteit én het gewenst imago van de gemeente Wierden. Plattelandsgemeente met veel natuur en groen; Betrokken en betrouwbaar; No-nonsense; Ondernemend; Gemeente van sport en verenigingen; Christelijk; Welvarend; Beter bereikbaar dan menig andere plattelandsgemeente. 4.2 Doelstellingen Doelstellingen voor kunst en cultuur hangen direct samen met ambities op andere beleidsterreinen, die met elkaar het leefklimaat van de Wierdenaren bepalen en bevorderen. Onderstaande doelstellingen zijn geselecteerd uit de actuele gemeentelijke visie, de raadsprogramma s , de nota Toerisme en recreatie uit 2005 en de huidige nota Kunst en Cultuur, van denken naar doen, agenda van morgen uit Algemeen: Kwaliteit van leven stimuleren; Wonen: Bouwen/renoveren woningen met nadruk op starters en ouderen; Werken: Middenstand stimuleren actief te zijn en te blijven; Recreëren: Vitalisering van het buitengebied; Leven: Verlevendiging van het buitengebied, aanbod en voorzieningen aanpassen aan behoeftes van jongeren en ouderen, cultuur voor alle burgers, aandacht voor historische elementen. 4.3 Behoeften inwoners Uit het onderzoek Beleving van kunst en cultuur door inwoners van de gemeente Wierden 5 bleken onderstaande (impliciete) behoeften van het gemeentepanel op het gebied van kunst en cultuur. Ruim een derde is lid van een vereniging op het gebied van kunst en cultuur. Veruit het meest populair zijn zang- en muziekverenigingen. 5 Onderzoek Beleving van kunst en cultuur door inwoners van de gemeente Wierden gemeentepanel

20 60% bezoekt wel eens een culturele of kunstzinnige activiteit. Dit zijn vooral 45-plussers. De belangstelling neemt toe naarmate men ouder wordt. De Wierdenaren maken gebruik van nagenoeg alle culturele voorzieningen. Theater en bioscoop zijn het meest populair. Daarna volgt de culturele fiets-, wandel- of autoroute, bezoeken aan cultuurhistorische gebouwen, museum en galerie. 80% van het panel besteedt geld aan kunst en cultuur. Daarbij gaat het vooral om de aankoop van boeken, tijdschriften, contributie aan een vereniging of entreegelden. De meeste mensen (57%) geven daaraan per maand gemiddeld tot 20 euro uit. 48% van de panelleden vindt dat er voldoende culturele activiteiten worden aangeboden. 17% vindt dat het aanbod aan activiteiten onvoldoende is. Een derde is neutraal. Als gevraagd wordt wat Wierdenaren missen, antwoordt men: filmzaal, theater, cultureel centrum, meer kunsttentoonstellingen, exposities en concerten. Men sluit veelal aan bij de heersende discussie over de bouw van een multifunctioneel cultureel centrum en een museum in het dorp Wierden. 82% vindt het van belang dat de gemeente aandacht besteedt aan kunst en cultuur. De redenen daarvoor lopen uiteen: belangrijk voor ontwikkeling, leerzaam voor jeugd, nuttig voor toerisme, vrijetijdsbesteding, hoort erbij. De meeste Wierdenaren, 96%, vinden dat de gemeente actief moet zijn ten behoeve kunst en cultuur. De voornaamste rol van de gemeente wordt gezien als facilitator van ruimte en geld. 4.4 Behoeften uit het culturele veld Het culturele veld zou graag zien dat het culturele aanbod van Wierden wordt gecoördineerd en gezamenlijk actiever wordt gecommuniceerd. Nu blijken instellingen veelal langs elkaar heen te werken. Ze weten van elkaar niet wat ieders activiteiten inhouden. Hierdoor is er overlap, maar vallen er ook leemtes. De gemeente zou dit kunnen voorkomen door de coördinatierol op zich te nemen en ook kunnen voorzien in faciliteiten die samenwerking bevorderen. Vervolgens heeft het veld, door het overzicht dat ontstaat, de gelegenheid het aanbod actiever naar buiten te communiceren. Overigens bleek ook dat het cultuuraanbod van Wierden voornamelijk ontstaat vanuit de creërende behoefte. Niet zozeer vanuit de vraag uit de markt, zoals die gevormd wordt door bijvoorbeeld scholen en inwoners. Het huidige cultuurbeleid van de gemeente lijkt ook meer aanbod- dan vraaggericht. Tenslotte kwam een grote behoefte aan versteviging van het cultuureducatiebeleid en aanbod naar voren. Het veld uitte de wens om meer continuïteit van projecten te bewerkstelligen, meer aanbod vanuit de behoefte van scholen en ouders te creëren en om meer uitingsmogelijkheden voor de resultaten van cultuureducatie te realiseren Visie Om de aansluiting tussen het cultuurbeleid enerzijds en het profiel en de doelstellingen van de gemeente Wierden anderzijds te bevorderen is het raadzaam kenmerken te kiezen die binnen het profiel van de gemeente passen en bijdragen aan de gemeentelijke doelstellingen. 6 Bijeenkomst kunstwerkplaats Erve Mensink 20

21 Vervolgens kunnen deze kenmerken als uitgangspunt dienen voor het nieuw te ontwikkelen cultuurbeleid. Onderstaande kenmerken komen daarvoor in aanmerking: plattelandsgemeente met veel natuur en groen, ondernemend en gemeente van verenigingen. Wierden wil zich presenteren als ondernemende gemeente. Daarom koos het voor de slogan Wierden weet van aanpakken. Een actieve slogan, die echter een cultureel element ontbeert, dat kleur geeft aan het inhoudelijke karakter van de gemeente. Integralisering is een nationale tendens in (cultuur)beleid. Een groot voordeel van deze verweving van beleidsterreinen op gemeentelijk niveau is dat een gemeente eenduidig beleid voortbrengt dat vertrouwen en draagvlak bij inwoners creëert. Zoals eerder gezegd is het daarom raadzaam om, gezien ook de wens tot verankering van het nieuwe cultuurbeleid van Wierden, zoveel mogelijk afstemming en samenwerking te zoeken met andere beleidsterreinen en gezamenlijke doelstellingen te formuleren. Om afstemming tussen het provinciale cultuurbeleid en het nieuwe cultuurbeleid te krijgen nemen we enkele speerpunten uit het provinciale beleid over in het cultuurbeleid van Wierden. Het gaat om sociale cohesie, participatie, bereik, samenwerking binnen de provincie en dwarsverbanden met andere beleidsterreinen. Aanvullend hierop stemmen we het cultuurbeleid ook af op de wensen en behoeften die in de gemeentelijke samenleving bestaan. Uit het eerder genoemde gemeentelijk onderzoek bleken de volgende behoeften/leemtes: verenigingsleven is belangrijk, er is geen/weinig aanbod voor jongeren van 13 tot 25 jaar en voor ouderen (65+), bevordering van de gezelligheid in de dorpscentra en het recreatiegebied is belangrijk. Het zijn de inwoners die zoveel mogelijk met cultuur in aanraking moeten komen. Het verlagen van de drempels hiervoor, door ons te verdiepen in de wensen die bij de doelgroepen leven, lijkt dan ook een logische consequentie. Belangrijke kanttekening hierbij is dat er een gezond evenwicht moet worden gevonden tussen deze afstemming op behoeften en de intrinsieke waarde van cultuur. Cultuur is immers een vanzelfsprekend gegeven in een samenleving dat de vrijheid moet hebben om zich autonoom te ontwikkelen. Het is interessant voor Wierden om de kwaliteit van het huidige aanbod uit te bouwen en daarbij te focussen op de karakteristieken van de gemeente. Daarmee versterkt Wierden de culturele eigenheid en onderscheidt het zich pas echt. Wierden heeft behoefte aan de levendigheid van de dorpscentra. Ook zijn er weinig publieke monumenten. Speciale aandacht zou Wierden daarom kunnen besteden aan de kwaliteit van en sfeer in de openbare ruimte. Cor Wijn zegt hierover 7 Als burgers van hun omgeving vervreemden, begint dit vaak bij de bebouwing. Zowel vanwege het milieu (duurzaamheid) als op grond van culturele en maatschappelijke overwegingen is het zaak om de ruimte om ons heen sterk op te waarderen. Aandacht voor de gebouwde omgeving is belangrijk voor de relatie tussen gemeente en burger. Het nieuwe kunst- en cultuurbeleid heeft de meeste kans van slagen als het wordt uitgevoerd door kunstenaars en culturele instellingen zelf. Hier zit tenslotte veel inhoudelijke en organisatorische kennis en creativiteit. Daarbij is de kans op draagvlak voor cultuurbeleid groter wanneer het veld betrokken is bij de vormgeving en uitvoering ervan. 7 Gemeentelijk cultuurbeleid een handleiding, Cor Wijn, VNG uitgeverij, Den Haag,

22 De taak van de gemeente is om dit proces zoveel mogelijk te stimuleren en faciliteren. Daaraan voorafgaand is het van belang om sturing te geven op basis van gemeentelijke ambities en prioriteiten zoals de wens tot profilering en integraliteit. 4.6 Uitgangspunten cultuurbeleid De hieronder vermelde uitgangspunten dienen allen de missie van het cultuurbeleid zoals die uit de inleiding van deze nota is te destilleren: Kunst en cultuur moeten bijdragen aan de verrijking van het leefklimaat van Wierden. Het kunst- en cultuurbeleid moet zoveel mogelijk aansluiten bij het dorpsprofiel en de gemeentelijke doelstellingen op andere beleidsterreinen, zoals economie, ruimtelijk ordening en maatschappelijke ontwikkeling. Inhoudelijke uitgangspunten cultuurbeleid Stimuleren van laagdrempelig cultureel aanbod dat is gericht op kinderen, ouderen en jongeren. Doel is naast het cultureel ontwikkelen van deze doelgroepen het bewerkstellingen van cultureel burgerschap, waarin participatie en sociale cohesie centraal staan. Culturele aanbieders moeten worden gestimuleerd hun werk af te stemmen op de vragen en wensen die bij kinderen, ouders, scholen, jongeren en ouderen spelen. Stimuleren van cultureel aanbod dat een verbinding heeft met of is gesitueerd in het buitengebied van Wierden. Kunst en cultuur belicht daardoor enerzijds de natuur en het groen dat Wierden rijk is en dat de gemeente in positieve zin kenmerkt. Anderzijds profiteert de cultuur van de omgeving. Deze wederzijdse beïnvloeding werkt bevorderlijk voor de profilering van de gemeente en draagt bij aan de vitalisering van het buitengebied. Stimuleren van het verenigingsleven in Wierden en het uitdragen van de resultaten daarvan. Wierden heeft een betrokken, betrouwbaar en ondernemend karakter. Dat geldt zowel voor inwoners als de gemeentelijke organisatie. Wierden vindt het belangrijk dat kunst en cultuur toegankelijk zijn voor alle burgers. Bevorderen samenwerking tussen: culturele aanbieders onderling, culturele aanbieders met partners buiten het culturele veld zoals middenstand, sponsoren, buurgemeenten en recreatieve ondernemers. Daardoor wordt de culturele profilering van Wierden versterkt, het toerisme bevorderd en de levendigheid van de dorpscentra aangewakkerd. Uitdragen van het culturele profiel van Wierden en het uitbouwen van het aantal culturele activiteiten, met als doel het goede leefklimaat van de gemeente aan huidige en toekomstige inwoners en recreanten te tonen. Stimuleren van de levendigheid en visuele aantrekkelijkheid van de gemeente Wierden. 22

23 H5. Actieprogramma s Het kunst- en cultuurbeleid moet zoveel mogelijk aansluiten bij het dorpsprofiel en de gemeentelijke doelstellingen op andere beleidsterreinen zoals economie, ruimtelijke ordening en maatschappelijke ontwikkeling. Dit is uitgewerkt in een aantal actieprogramma s. 5.1 Uitwerking uitgangspunten De uitwerking van de uitgangspunten vindt plaats in de vorm van zes concrete actieprogramma s. Deze programma s worden gefaciliteerd en aangestuurd door de gemeente Wierden. Vanuit de afdeling Maatschappelijke ontwikkeling wordt voor ieder actieprogramma een verantwoordelijk actieprogrammamanager aangewezen die het programma onder zijn/haar hoede heeft. De actieprogrammamanager werkt hierbij samen met collega s die verantwoordelijk zijn voor beleidsprogramma s waaraan het actieprogramma raakt. Ook wijst de afdeling maatschappelijke ontwikkeling bij ieder programma een trekker aan. Deze persoon, afkomstig uit het culturele of cultuureducatieve veld, is verantwoordelijk voor de invulling, uitvoering en coördinatie van het programma. Hij/zij wordt geacht hierbij zoveel mogelijk met het veld samen te werken. De gemeente en de trekker sluiten een contract over de taken, verantwoordelijkheden, honorarium, budget en periode waarin de werkzaamheden plaatsvinden. De trekker werkt nauw samen met de accountmanager en rapporteert aan het hoofd van de afdeling maatschappelijke ontwikkeling. Voor ieder actieprogramma formuleert de gemeente vooraf een uitvoeringsprogramma waarin inhoudelijke programmalijnen staan vermeld. Het is aan de trekker en het veld hier invulling aan te geven. 5.2 Continuering van het huidige kunst- en cultuurbeleid Naast de invoering van drie nieuwe actieprogramma s, is het belangrijk dat de drie programma s die in de periode in uitvoering zijn gebracht, worden gecontinueerd. Deze programma s vormen drie belangrijke pijlers onder het kunst- en cultuurbeleid, namelijk kunst & cultuureducatie, aanschaf en onderhoud van kunst en stimuleringssubsidie kunst & cultuur. Kunst & cultuureducatie Cultuureducatie kent geen leeftijdsgrens. In het verlengde van wat de landelijke- en provinciale overheid doen, investeert de gemeente Wierden in cultuureducatie, gericht op jongeren. Niet alle kinderen worden van huis uit in contact gebracht met kunst, cultuur en cultureel erfgoed. Door kinderen via het onderwijs al op jonge leeftijd hiermee kennis te laten maken wordt hun interesse voor het veelzijdige gebied van cultuur en kunst gewekt. Ook is het cultuureducatieprogramma in het primair onderwijs van invloed op de latere cultuurdeelname in de lokale samenleving. In 2009 werkt de Interne Cultuur Coördinatoren (ICC)werkgroep op het gebied van kunst & cultuureducatie met een zeer succesvol programma waar alle scholen in Wierden gebruik van kunnen maken. Voor elke groep op de basisschool wordt er een passend programma samengesteld. Alle disciplines komen aan bod, van muziek, dans en toneel tot verhalen vertellen en werken in 3D. De ICC-werkgroep werkt met een budget van ,- per jaar. Voor dit bedrag kan er blijvend een aantrekkelijk programma voor alle basisscholen worden samengesteld. 23

24 Aanschaf en onderhoud kunst In de openbare ruimte in Wierden staat een aantal kunstwerken. Deze kunstwerken worden jaarlijks door een gespecialiseerd bedrijf onderhouden zodat ze in een goede staat blijven. Dit bedrijf werkt volgens een gezamenlijk opgesteld onderhouds- en reinigingsplan. Stimuleringssubsidie kunst & cultuur Jaarlijks is er een bedrag beschikbaar van ,- voor diverse toepassingen binnen het kunst & cultuurgebied. Dit bedrag wordt ingezet voor het inhuren van de expertise van Kunst & Cultuur Overijssel (KCO). Daarnaast zijn er initiatieven genomen om meer cultureel getinte activiteiten te organiseren in samenspraak met onder andere de plaatselijke middenstand. Denk daarbij aan het straattheaterfestival. Dit soort particuliere initiatieven zetten de gemeente Wierden op de kaart en worden daarom ook ondersteund door middel van het verstrekken van subsidies. 5.3 Nieuw actieprogramma: Cultureel buitenleven Doel van dit programma is om Wierden ook cultureel te profileren via het aantrekkelijke buitengebied, door het typische Wierdense platteland en buitenleven te verlevendigen met passend cultuuraanbod. Doelgroepen zijn zowel de inwoners van Wierden en de regio als ook recreanten en toeristen. Verantwoordelijkheid De actieprogrammamanager voor dit programma is een beleidsmedewerker maatschappelijke ontwikkeling die samenwerkt met verantwoordelijke collega s van recreatie/toerisme en plattelandsontwikkeling. Uitvoeringsprogramma De trekker zal de volgende inhoudelijke speerpunten moeten uitwerken. Ontwikkelen van cultureel aanbod voor vakantiegangers en recreanten. Hierbij moeten zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van bestaand aanbod en voorzieningen, met mogelijk kleine aanpassingen. Het ontwikkelen van een kunstroute langs wandel- en fietspaden. Hierbij moet zoveel mogelijk aansluiting worden gezocht bij bestaande routes en de organisaties die deze uitzetten. Wellicht kan ook worden samengewerkt met boerenbedrijven. Voor de programmatische invulling moet het culturele veld worden aangespoord aanbod te ontwikkelen. Het creëren van atelierwoningen en schrijvershuisjes. Wierden biedt daarmee een inspirerende en rustige tijdelijke werkplek voor kunstenaars en schrijvers. Omgekeerd zorgt hun aanwezigheid voor extra levendigheid in en uitstraling van de gemeente. Verstevigen en communiceren van het culturele aanbod in het Kulturhus en de musea in zorgboerderij De Piet, om zo het aanbod op het platteland te versterken. Uitzoeken of en hoe aansluiting kan worden gezocht bij bestaande grote nietculturele evenementen zoals de Sint Maartensmarkt of het Midzomerfeest Notter Zuna. Containers met kunst. Deze containers functioneren als expositieruimte voor (amateur)kunstenaars uit de gemeente Wierden. De containers blijven op één plek staan, de inhoud zal regelmatig wisselen. Eventueel kunnen in deze containers ook 24

25 verzamelingen van de Verzamelvrienden en de Culturele Vereniging voor Verzamelaars worden geëxposeerd. 5.4 Nieuw actieprogramma: Cultuurbereik jong en oud Dit programma beoogt zoveel mogelijk kinderen, jongeren en ouderen binnen Wierden cultureel actief te maken. Ook draagt het bij aan de profilering van Wierden, het culturele aanbod voor recreanten, stimulering van het verenigingsleven en de vitalisering van de dorpscentra. Verantwoordelijkheid Het programma wordt beheerd door een beleidsmedewerker van de afdeling maatschappelijke ontwikkeling die zal samenwerken met verantwoordelijke collega s van de beleidsvelden onderwijs, sociale zaken, sport en ouderen. De actieprogrammamanager is onder meer verantwoordelijk voor het opstellen van criteria voor de functie en het werven van de trekker. Voorwaarde Voor aanvang van het programma moeten de doelgroepen in kaart worden gebracht en waar mogelijk worden gesegmenteerd. Hierbij moeten vragen worden gesteld als: Welke behoeften leven bij deze mensen? Hoe kan het beste met hen in contact worden gekomen? Welk aanbod is er voor hen? Uitvoeringsprogramma De trekker zal de volgende inhoudelijke speerpunten moeten uitwerken. Kunsteducatie in samenwerking met scholen moet meer vanzelfsprekend zijn, een vast onderdeel van het Wierdense basisonderwijs. Het aanbod moet worden afgestemd op de behoeften die leven bij scholen, ouders en kinderen. Natuureducatie via een educatief park voor kinderen moet onderdeel zijn van het vaste programma. Dit dient zowel inwoners van Wierden, het culturele veld als recreanten. Een kindercultuurfestival voor en door kinderen zal een selectie tonen van de resultaten van cultuureducatie, amateurkunsten door kinderen plus een professioneel programma. Het festival vindt plaats in een schoolvakantie. Samenwerking aangaan met Stichting de Welle, zowel met het ouderen- als jongerenwerk. Uitzoeken hoe het cultureel aanbod gezamenlijk kan worden verstevigd. Presentaties van amateurkunst door jeugd in bestaande festivals of een speciaal op te richten Wierdens zomerfestival. Wellicht kan hierbij worden samengewerkt met de plaatselijke middenstand en vakantieparkhouders. Regelmatig uitvoeringen en presentaties door en voor kinderen en ouderen in het toekomstige Multifunctioneel Cultureel Centrum en de beide Kulturhuser. Een Kunstbus, gevuld met kunstwerken, moet straks langs de verschillende kernen in Wierden rijden. Een bus die ouderen vanaf een verzamelpunt ophaalt om hen naar een museum of een voorstelling te brengen. Dezelfde bus zet de ouderen ook weer op het verzamelpunt af. 25

26 Een bioscoop voor ouderen, waar speciale films worden gedraaid voor de doelgroep. Deze filmmiddagen voor ouderen, waar gezamenlijk een film wordt bekeken, worden in andere gemeenten goed bezocht door de doelgroep en zijn een groot succes. 5.5 Nieuw actieprogramma: Samenwerking en profilering Met dit programma heeft de gemeente meer inhoudelijke bemoeienis dan met de beide andere. Het is dan ook geen cultuurinhoudelijk programma, maar schept randwoorwaarden om beter samen te werken aan de culturele profilering van Wierden. Verantwoordelijkheid Dit programma wordt beheerd door een beleidsmedewerker maatschappelijke ontwikkeling in samenwerking met verantwoordelijke collega s van de afdelingen communicatie, monumenten, recreatie/toerisme en dorpsinrichting. De trekker is in het ideale geval een nieuwe gemeentelijke medewerker, met een jonge ondernemende persoonlijkheid en ruime ervaring in het communicatievak. De werkplek van deze nieuwe medewerker kan het toekomstige Multifunctioneel Cultureel Centrum zijn, maar ook de bibliotheek of de VVV. Uitvoeringsprogramma De trekker zal de volgende inhoudelijke speerpunten moeten uitwerken. Uitzoeken hoe lijn kan worden gebracht in bestaande festivals, bijvoorbeeld in de timing en afstemming van de programmering en communicatie met doelgroepen. Samenbrengen en collectief promoten van cultureel aanbod voor recreanten. Organiseren van een overkoepelend cultureel thema (inhoudelijk van aard) dat iedere drie jaar wisselt en waar de cultuurinstellingen zoveel mogelijk op anticiperen. Belangrijk is om dit thema af te stemmen met de afdeling Algemene Zaken en Communicatie. Plan maken voor verlevendiging van de dorpscentra en de rol van bouwkunst en architectuur hierin. Driemaandelijks cultureel café organiseren, bedoeld voor vertegenwoordigers van de gehele culturele sector van de gemeente Wierden. Voor het café wordt een vast stramien bedacht, dat laagdrempelig is en dat aansluit op de behoeften van de sector. Zowel de sector als de gemeente moeten in de gelegenheid worden gesteld hun ideeën en opmerkingen over het cultuurbeleid en het culturele aanbod van Wierden te presenteren. Creëren van een verzamelplaats van informatie over al het culturele aanbod dat in Wierden plaatsvindt. Hiertoe moet de trekker organiseren dat het veld hem/haar regelmatig (maandelijks) hun informatie stuurt. Eventueel kan worden gedacht aan een intranetsite waar het veld de informatie zelf op kan zetten. De trekker ordent alle informatie en draagt deze vervolgens uit richting de doelgroepen. Hiertoe moet de trekker communicatiekanalen met een herkenbaar format ontwikkelen. Voor- en nadelen in kaart brengen van een uitpagina in huis-en-huisbladen, de gemeentelijke website, de VVV-website of een aparte cultuurwebsite. Bijkomend voordeel van deze inventarisatie is dat de trekker in de gelegenheid is overlap en leemtes in het cultuuraanbod te signaleren. Die worden aan het veld teruggekoppeld 26

27 en waar mogelijk worden partijen met elkaar in contact gebracht om dit in de toekomst te voorkomen. 27

28 H6. Uitvoering De uitvoering van de verschillende actieprogramma s uit hoofdstuk 5 wordt in dit hoofdstuk beschreven. 6.1 Overleg en afstemming Voor een goede afstemming van activiteiten en het creëren van draagvlak moet een overlegstructuur worden vastgesteld en geïmplementeerd. Zo zal er per actieprogramma regelmatig overleg moeten plaatsvinden tussen de beleidsmedewerker kunst en cultuur, de actieprogrammamanager, de trekker en de verantwoordelijk wethouder. Hierna is het raadzaam steeds verslag te doen aan de gemeenteraad. Ook zal er regelmatig, bijvoorbeeld tweemaandelijks, afgestemd moeten worden tussen alle betrokken gemeentelijke medewerkers en de trekkers. Communicatie De verschillende programma s kenmerken zich onder meer door een goede afstemming van het aanbod op de doelgroepen. Communicatie over de programma s met de doelgroepen is dan ook essentieel. Hiervoor moet per programma een communicatie- en marketingplan worden gemaakt door de trekker in samenwerking met de afdeling Algemene Zaken en Communicatie van de gemeente en eventueel de VVV. Onderzoek Om het resultaat van de actieprogramma s te kunnen meten is het raadzaam, in samenwerking met de afdeling Algemene Zaken en Communicatie, jaarlijks onderzoek te doen, zowel onder de bevolking van Wierden als binnen het culturele veld. In dit onderzoek moeten steeds zowel de resultaten als de (nieuwe) behoeften worden geïnventariseerd. Om de resultaten te kunnen vergelijken met de aanvangssituatie dient er ook een nulmeting plaats te vinden. Concretisering actieprogramma s Na het politieke proces, is een volgende stap het meer concretiseren van de verschillende actieprogramma s. Werkzaamheden die hierbij horen zijn onder meer: Actie- en uitvoeringsprogramma s uitwerken; Gesprekken voeren met het culturele veld over de nieuwe beleidsvorm en de consequenties voor het veld; Gesprekken voeren met collega s van betrokken beleidsterreinen; Actieprogrammamanagers aanwijzen; Begrotingen maken voor de actie- en uitvoeringsprogramma s; Per programma een trekker werven. 28

29 6.2 Financiën Hieronder worden de kosten van de genoemde programma s in een schematisch overzicht in beeld gebracht: Programma Kosten per jaar Inzet middelen Continuering huidig beleid Kunst en cultuureducatie ,-- Uitvoering van het kunst&cultuur programma op de basisscholen Dekking: structureel opgenomen in de begroting Kunstwerken ,-- Aanschaf en onderhoud kunstwerken Wierden Dekking: structureel opgenomen in de begroting Stimuleringssubsidie innovatie kunst en cultuur ,-- Subsidie ter stimulering culturele evenementen Dekking: eenmalig geld voor In 2011 opvoeren in de Nota MJB. Nieuw beleid Cultureel buitenleven ,-- Atelierwoningen en schrijvershuisje in het Wierdense buitengebied Thema exposities Opzet thema-kunstexposities in het Wierdense buitengebied Cultuurbereik jong en oud Samenwerking en profilering ,-- Cultuurmakelaar */Trekker (0,5 FTE) Dekking: Impuls brede scholen, sport en cultuur (combinatiefunctieregeling) In totaal komt de uitvoering van de beleidsnota kunst en cultuur voor op een bedrag van euro per jaar voor een periode van 5 jaar. 29

30 Bronnen/ literatuurlijst Bij de totstandkoming van deze nota is gebruik gemaakt van de volgende bronnen/literatuur: Literatuur: Gemeentelijk cultuurbeleid, C. Wijn, ISBN Culturele Atlas Overijssel, 2004 Cultuur in de citymarketing, BJ. Noordman, ISBN Onderzoek: Beleving van kunst en cultuur door inwoners van de gemeente Wierden, 2005 Beleidsnota s: Nota Samen & Overijssel! Jeugd, sociale infrastructuur en cultuur Actuele gemeentelijke visie Raadsprogramma s gemeente Wierden Gemeente Wierden, nota kunst en cultuur, van denken en doen, agenda van morgen Gemeente Wierden: Toerisme en recreatie, 2005 Interviews: De volgende sleutelpersonen binnen de gemeentelijke organisatie zijn geïnterviewd over het profiel van Wierden: Burgemeester Kobes (woensdag 27/8) Wethouder De Putter (woensdag 27/8) Wethouder Broeze (woensdag 27/8) Wethouder Velten (maandag 18/8) Deborah Smulders & Jan Pieter van Vree, afdeling Algemene Zaken en Communicatie (maandag 18/8) Marie Jeanne Boltong en Sytzke Konijnendijk, van de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling (maandag 18/8) Henk van Triest van de afdeling Grondgebied (woensdag 27/8) Het culturele veld St. Straattheater Plus Wierden/Enter: mevr. I. Waller en dhr. J. Torny St. Wiezo: dhr. H. Kolkman en mevr. N. Holterman Dhr. J. Aanstoot, beeldend kunstenaar Dhr. J. Dollen, architect en galeriehouder Dhr. J. Janssen, ontwerper Culturele Raad: dhr. G. Wassink en mevr. Renooy Bibliotheek: mevr. R. Eisma Muziekschool: dhr. H. Jeurissen Kreatief Centrum: mevr. K. Linders Petit Galerie Drokje, mevr. H. Drok 30

31 Namens de Prot. Chr. Scholen: dhr. J. Bisschop Verantwoording van de foto s Foto voorkant: Kunstwerk basisschool de Touwladder Wierden. Foto s pagina 17: Kinderen van de basisschool Kluinveenschool bieden kunstwerken aan bij verschillende verzorgingshuizen. De eerste locatie wordt de Botterhof in Wierden. Kinderen van de basisschool Het Galjoen zijn bezig met het kunstproject Kunstklik. Foto s pagina 18: Kinderen van de basisschool de Touwladder voeren een toneelstuk op tijdens het werkbezoek van staatssecretaris Sharon Dijksma. Uitstapje van de ICC-ers in de Reggestreekbus naar Museum Twentse Welle in Enschede. Foto s pagina 22: Kinderen van de zes scholen met de bijbel bieden een zelfgemaakte Mondriaan en Van Gogh aan die ze tijdens de Veldtocht gemaakt hebben. Twents blaasorkest treedt voor het eerst op in het Kulturhus Hoge Hexel. Foto pagina 31: Veldtocht Opening van de Veldtocht in de sporthal in Wierden. De Veldtocht is een project van de protestants christelijke scholen waarbij 1000 basisschoolleerlingen in aanraking zijn gekomen met verschillende vormen van kunst en cultuur. 31