6,8. Samenvatting door een scholier 5289 woorden 15 juni keer beoordeeld. Geschiedenis

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 5289 woorden 15 juni ,8 28 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1; Contacten in de oudheid en de middeleeuwen Paragraaf 1.1 In de tijd van Grieken en Romeinen v.c. 500 : Oudheid v.c. of eerder: Zijde ontwikkeling - 550: Methode voor zijde werd ontdekt door christelijke monniken - Vanaf 220 v.c.: Bouw Grote Muur v.c.: Eenwording Chinese binnengebied v.c.: bestuur met mandarijnen v.c.: Qindynadstie v.c. 589 : Handynastie - Vanaf 3e eeuw v.c.: zijderoute over zee - 2e eeuw: roer aan de achtersteven en meerdere masten met zeilen : Eerste Romeinen naar China (handelaren) : Chinese generaal Ban Chao keerde terug naar China - 1e eeuw : De naam Sina. Naam komt waarschijnlijk van Qin, de eerste keizerlijke dynastie Door de verovering in het Midden-Oosten door Alexander de Grote kregen Griekse handelaren toegang tot de zijderoute over land vanaf Libanon. De Grieken brachten wollen stoffen, koraal, schildpadschild en amber en de Indiërs brachten peper, kruidnagel, ebbenhout, wierook en hoorn van de rinoceros (van Europa/Azië naar China). De Chinezen brachten bont, de geurstof muskus en zijden draden en stoffen (uit cocons van zijderupsen). Zheng, de eerste keizer, was grondlegger van de Chinese staat. Hij vergrootte de politieke eenheid van het Middenrijk. Daardoor ontstond er een eenheidsstaat. Hij zorgde voor veel strenge wetten, liet wegen aanleggen en onderdanen moesten alles hetzelfde hebben. Hij bouwde de Grote Muur om de Hunnen en andere nomadenvolken tegen te houden. Confucianisme: Chinees ethisch en filosofisch systeem dat de leer van Confucius volgde -> de innerlijke vorming van de mens staat voorop. Dit had veel invloed op de cultuur in China en omliggende landen. Landbouwstedelijke samenleving: Maatschappij waarin de meerderheid leeft van landbouw, en een minderheid van ambacht en handel in steden, die het centrum zijn van de economie. Deze had zo n 60 miljoen inwoners. De zijde-export nam toe, doordat er soldaten langs de handelsroute werden gestationeerd voor bescherming. Vorsten van onderworpen landen, zoals van Kasjgar, behielden vaak hun positie, op voorwaarde ze de Chinese hegemonie (overwicht) erkenden en regelmatig hun trouw aan de keizer toonden door het betalen van tribuut (soort belasting). Daardoor ontstond het tribuutstelsel waarbij gezanten jaarlijks naar het Pagina 1 van 11

2 keizerlijk hof moesten komen om producten aan de keizer te schenken. Het tribuutstelsel zorgde voor stabiliteit in China. Er was ook een zijderoute over zee. In de Aziatische havens waren de Chinese schepen het meest ontwikkeld. Door de uitbreiding van het R.R. in het Midden-Oosten ontstonden directe contacten tussen Rome en China. De stijgende Romeinse welvaart bevorderde de vraag naar zijde. In Annam (Vietnam) zijn munten met de kop van Marcus Aurelius opgegraven, maar het is niet zeker of deze Romeinen echt door hem waren gestuurd. Van latere keizers is bekend dat ze dit wel deden. Er gingen ook Chinezen naar het westen. Seres zijn Chinezen, want zij leven direct onder de zon. De Chinese generaal Ban Chao was van plan om naar Rome te gaan, maar hij kwam niet verder dan Irak. Hij schreef over Rome: Er zijn 400 steden met stenen muren. Ondanks alle handelscontacten bleef de Romeinse kennis over China beperkt. Paragraaf 1.2 In de tijd van monniken en ridders : Keizer Yangdi was naar de welvarende stad Hangzhou in het zuidoosten gekomen om het Grote Kanaal met zijn drakenschepen te openen : Sui-dynastie : Tangdynastie : Jia Dan schreef handleiding over de zeeroute naar de Perzische golf - 3e eeuw : Nomadische Avaren namen de in China uitgevonden stijgbeugel mee naar Zuid-Rusland - 6e eeuw : Gebruik stijgbeugel Byzantijnse rijk - 8e eeuw : Gebruik stijgbeugel West-Europa : Gebruik kompas in Chinese scheepvaart (ze hadden de grootste schepen) China was weer een eenheidsstaat onder de keizers van de Sui-dynastie. In die tijd was China erg belangrijk geworden door de uitbreiding van de landbouwgrond in de delta van Jangzi. Het zuiden moest voor de voedselvoorraad zorgen in het overbevolkte noorden. De keizers zetten 5 miljoen Chinezen in om kanalen te maken. Zo ontstond het Grote Kanaal van Hangzou naar Peking (Beijing). Hieraan werd een weg aangelegd voor postkantoren en handelsposten. In de Tang-dynastie was China welvarend en hadden ze een bloeiende cultuur. Ze handelden veel met andere delen van Azië. De islam werd uit Europa gebracht en het boeddhisme uit India, doordat vreemdelingen naar de Chinese steden gingen en hun eigen cultuur en geloof meebrachten. De nestoriaans-christelijke monniken behoorden tot een kerk die onafhankelijk van de paus van Rome in Perzië tot ontwikkeling waren gekomen. Na de komst van de islam waren ze naar het oosten getrokken waar ze mensen in Zuid- en Oost-Azië bekeerden. In de tijd van monniken en ridders groeide de Chinese bevolking tot 80 miljoen inwoners. Chinese boeddhisten maakten een pelgrimstocht, terwijl Chinese moslims naar Mekka gingen. Rond 800 was er geen direct contact meer tussen Europa en China. In Europa was een tijd van chaos en armoede uitgebroken (R.R. was uiteengevallen). De bevolking nam af door oorlogen en ziektes. Volksverhuizingen in Azië en Europa en de Arabische expansie in het M.O. maakten directe contacten met China ook onmogelijk. China was technisch verder dan Europa, dus was er een indirecte culturele invloed in de middeleeuwen. Dankzij de in China uitgevonden stijgbeugel konden ridders zwaardere dingen meenemen te paard. Dit was één van de belangrijkste oorzaken van het overwicht van de adel en de ruiterlegers in de middeleeuwen. Andere Chinese uitvinden waren: - Kruiwagen - Porselein - IJzeren keerploeg - Boekdrukken Pagina 2 van 11

3 - Buskruit - Papier - Gietijzer - Papiergeld Paragraaf 1.3 In de tijd van steden en staten : Koning Rogier van Sicilië liet een boek en kaart maken van de wereld : Al Idrisi tekende de oudste in Europa bekende kaart waarop de Chinese kust te zien is : Nomaden veroverden gebied van Polen tot Korea : Opvolger nam Bagdad in : Van Rubroeck bereikte de Mongoolse hoofdstad Karakorum : Mongoolse verovering China : Kleinzoon van Djengiz, Kublai Khan, kreeg macht : Kublai riep zich uit tot keizer van China : Terugkeer Polo s : Christenen naar China : Johannes Montecorvino naar China : Twee gezanten van Toghon Temur gingen naar de paus in Avignon : Dood Kublai Khan : Yuandynastie : Mingdynastie : Verblijf Marokaanse jurist Ibn Battoeta in Canton : Admiraal Zheng He maakte met een grote vloot zeven tochten langs de kusten van de Indische Oceaan : laatste grote vlootexpeditie : Zhengtong verbood Chinezen land te verlaten Europeanen kregen in de tijd van kruistochten weer meer belangstelling voor het Verre Oosten. De islamitische heersers lieten ze niet verder komen dan de kusten van de Middellandse Zee en ze konden de zijderoutes niet bereiken. Dat veranderde door de expansie van de Mongolen (ook wel Tataren genoemd). Djengiz Khan was leider van dit volg. Zij hadden het grootste landrijk uit de wereldgeschiedenis. Ze veroverden erg veel land. Een opvolger nam Bagdad in (hoofdstad van het grote islamitische rijk). Door de val van Bagdad raakten de Arabieren de zijderoutes kwijt. De Mongolen hadden meer belangstelling voor de (rijke) Arabische wereld dan voor (het arme) Europa. Europa zag de Mongolen als mogelijke bondgenoten tegen de islam. Ze dachten dat de Mongolen christelijk waren, dus stuurden ze gezanten (o.a. Willem van Rubroeck). Hij moest de Mongoolse heersers zien te bekeren, een bondgenootschap tegen de islam te sluiten en de nestoriaanse christenen onder het gezag van de Roomse kerk te brengen. Hij keerde echter met lege handen terug. De Mongolen wilden niks van hen weten en lieten zich niet bekeren. De Mongolen wilden alleen maar macht, de islam bestrijden interesseerde hun niet. Kublai Khan verplaatste zijn hof van Mongolië naar Peking (Beijing), dit werd voor het eerst hoofdstad. Om zijn macht veilig te stellen, gaf hij hoge posities alleen aan Mongolen en andere buitenlanders. De Mongolen waren erg wreed, bij Bagdad vermoordden ze bijna de hele bevolking. Maar in Azië waren ze juist vredig en veilig. Hierdoor bloeide de handel weer op. De broers Nicolo en Maffeo profiteerden hiervan. Met edelstenen reisden ze naar het oosten. Eenmaal bij Kublai Kahn, was hij erg geïnteresseerd in hun beschrijvingen van Europa en het christendom. Bij de terugreis kregen ze de opdracht om naar de paus te gaan en hem vragen om 100 christenen naar Kahn s hof te sturen. In 1271 gingen ze weer naar China. Nicolo s zoon, Marco, ging ook mee. Pas na 24 jaar kwamen de Polo s weer terug. Pagina 3 van 11

4 Later gingen er meer Europeanen naar China. Johannes Montecorvino ging naar China en hij vestigde zich als bisschop in Peking. Hij vertaalde delen van de Bijbel en kerstende 6000 mensen. Met hulp van andere priesters breidde het Chinese aartsbisdom zich uit. De contacten tussen China en Europa werden intensiever. Na de dood van Kublai Khan kregen de nieuwe leiders te maken met opstanden. De laatste keizer van de Yuandynastie werd verjaagd door Hongwu (eerste keizer Mingdynastie). Er kwam een eind aan de contacten tussen Europa en China en er was geen veiligheid meer langs de zijderoute. Canton was de belangrijkste havenstad in China in de 9e eeuw. Door de komst van Arabieren ontstond er in deze stad een flinke moslimwijk. Ibn Battoeta verbleef hier ook. Hij maakte reizen door Noord-Afrika, Zuid-Europa en Azië. Zijn reisverslag bevatte veel info over China. Hij verwonderde zich over China, net als Marco Polo. Chinezen waren volgens Ibn erg vaardig in de ambachten. Wel werd het overheerst door afgodendom. De Chinese bevolking nam steeds meer toe. De eerste keizers (Mingdynastie) vergrootten de macht en het prestige van China: - Hongwu: Repareerde en verhoogde de Grote Muur bij de noordgrens. - Yongle: Bouw Verboden Stad in Peking. Gewone mensen mochten hier niet komen. De stadsmuur was 22 km lang. Yongle bouwde ook een vloot. Zheng He maakte reizen met de vloten. Het was niet de bedoeling om gebieden te koloniseren of om handel te bevorderen, maar om indruk te maken. In het Chinese wereldbeeld waren alle buitenlanders barbaren. De keizer wilde dat alle vorsten de Chinese suprematie (oppergezag) erkenden en hem tribuut betaalden. Keizer Xuande maakte een eind aan de vloottochten. China keerde zijn rug naar de buitenwereld. China werd een autarkie (zelfvoorzienende gemeenschap, die niet importeert). Hoofdstuk 2; China en de Europese expansie Paragraaf 2.1 China en de opkomende wereldeconomie : Portugezen zagen eiland voor de Chinese kust : Portugese zeevaarders verkenden als eerste de zuidpunt van Afrika : Portugees Vasco da Gama bereikte India : Portugezen bereikten het Verre Oosten : Portugezen bereikten de Chinese kust : Er mochten 8 Portugese schepen naar Canton varen : Portugezen stichtten een factorij op Macao - Vanaf 1565 : Spanjaarden naar China - Vanaf de 17e eeuw : Wereldeconomie : Mantsjoes verjoegen de laatste Mingkeizer : Einde stabiliteit China : Thee naar Nederland : Verschijning China Illustrata : Verbod christendom in China Vanaf de Mingdynastie was er nauwelijks contact tussen China en Europa. Chinezen mochten de zee niet op en andere schepen werden alleen toegelaten op Canton. Toen de Chinezen met 8 schepen naar Canton gingen, begroetten zij de Chinezen met schoten. China vond dit een daad van agressie. De Portugezen kregen een slechte Pagina 4 van 11

5 reputatie. Ze waren barbaren. Ook maakten ze zich schuldig aan plunderingen en ontvoeringen voor slavenhandel. De Chinezen hielden de Portugezen op afstand, maar de Chinezen had wel belangstelling voor de producten die ze in China niet hadden (vuurwapens-europa, specerijen-indonesië, zilver-japan). De Portugezen mochten een factorij (handelsnederzetting) stichten in Macao. Twee keer per jaar mochten ze naar de grote markt van Canton. De Spanjaarden brachten later: - aardappelen - tabak - maïs - zilver Vanaf deze tijd mochten Chinezen weer over zee handelen. De belangrijkste exportproducten werden: - porselein - thee - zijde Hierdoor ging China een belangrijke rol spelen in de wereldeconomie ( economisch systeem met wereldwijde contacten, waardoor vraag en aanbod elkaar over grote afstand beïnvloeden) die vanaf de 17e eeuw ontstond. Door de Europese expansie groeide de buitenlandse handel van China, maar deze bleef beperkt door de vele regels. Dit deden ze om de macht te behouden. Handel bleef vooral een gunst aan mensen uit ondergeschikte tribuutlanden. De 16e eeuw was voor China een tijd van politieke rust en economische voorspoed, maar in de eerste helft van de 17e eeuw ging het minder goed. De zwakke keizers verloren de greep en Mantsjoerije had een krachtige staat ten noorden van de Grote Muur. Uiteindelijk verjoegen de Mantsjoes de laatste Mingkeizer. Er kwam opnieuw een nietinheemse dynastie, die tot 1912 de macht zou hebben. De Mantsjoe-keizers noemden het de Qingdynastie. Ze hadden een politieksysteem met mandarijnen. Ze hielden zich aan het hofprotocol en aan de rituelen. De Mantsjoes namen veel over van de Chinese cultuur. Maar de Chinese mannen moesten wel een wijde jurk dragen en moesten ze een vlecht dragen. Met de Qingkeizers beleefde China een tijd van stabiliteit die duurde tot ± Door de uitbreiding met Mantsjoerije en Taiwan bereikte China zijn grootste omvang. Ook de bevolking groeide enorm. De Nederlanders en Britten kwamen rond de 17e eeuw naar China. De Gouden Eeuw in Nederland was het gevolg van de handel met China. De VOC bracht voor het eerst thee naar Nederland. Thee groeide uit tot het belangrijkste exportproduct. In de 18e eeuw kregen alle buitenlanders dezelfde rechten in China, waardoor de VOC een handelskantoor kon stichten in Canton. De Nederlanders betaalden met specerijen en de Britten met zilver. De populariteit van thee was een belangrijke oorzaak van de China-rage die in de 18e eeuw in Europa ontstond. In de tijd van verlichting was er een groeiende interesse van verre volkeren. Met de Portugese schepen kwamen ook missionarissen naar China. Ze trokken de aandacht van de Chinezen (met wetenschappelijke en technische kennis) om het katholicisme te verspreiden. China had een technische voorsprong tot de 17e eeuw. Door de wetenschappelijke revolutie nam Europa de leiding. De missionarissen pasten zich aan en deden onderzoek naar China. De belangrijkste missionaris was Matteo Ricci. Hij vond dat het christendom in China Chinees moest worden. Keizer Kangxi gaf de missionarissen toestemming om kerken te bouwen in Peking en Canton, maar de belangstelling voor het christendom bleef beperkt. Intussen was er een conflict tussen de keizer en de paus. De keizer stuurde uiteindelijk alle missionarissen het land uit en verbood het christendom. Paragraaf 2.2 Speelbal van het moderne imperialisme Pagina 5 van 11

6 : Een Chinees bekeek vol bewondering het waterleidingssysteem in Londen : Ingrijpen keizer Daoguang : Verdrag van Nanking : Tweede Opiumoorlog : Japan versloeg China : Cixi aan de macht De Britten haalden steeds meer thee uit Canton, ze betaalden met zilver (anders was verboden). Chinezen kregen een steeds grotere behoefte aan opium. Dit hadden ze zelf niet. In de 18e eeuw had de keizer het verboden, maar dat hielp niet veel. Britse handelaren haalden opium uit India en smokkelden het naar China. Het werd steeds meer. Het aantal verslaafden steeg in 30 jaar van 2 naar 10 miljoen. De Chinezen betaalden de opium met zilveren munten, waardoor de handelsbalans omsloeg. China importeerde meer dan het exporteerde. Er ontstond een tekort aan zilver -> de Chinese economie raakte ontwricht. Keizer Daoguang greep uiteindelijk in. Ze vernietigden kisten met opium. De Britse regering was woedend, ze gingen de Chinese kust en een aantal schepen (jonken) bombarderen. De Engelsen veroverden forten en kustplaatsen. Deze Eerste Opiumoorlog maakte duidelijk dat de verhoudingen in de wereld door de wetenschappelijke revolutie en de industriële revolutie grondig waren veranderd. De Chinezen beseften dat ze geen schijn van kans maakten. De keizer moest de Britten wel hun zin geven, waarna het Verdrag van Nanking volgde: - Openstelling 5 andere havens - Schadevergoeding voor Engeland voor de vernietigde opium - Koningin Victoria kreeg het eilandje Hongkong Ook de VS en Frankrijk sloot zulk soort verdragen. De Chinezen probeerden hier onderuit te komen. Dit leidde uiteindelijk tot de Tweede Opiumoorlog. De Fransen en Britten versloegen de Chinezen opnieuw en namen Peking in. Alle havens werden opengesteld, opiumhandel was weer vrijgegeven en het christendom moest weer worden toegelaten. Allerlei landen verwierven handelsrechten. In verdragshavens (open havens voor buitenlanders) langs de kust kregen de imperialistische mogendheden exterritoriale rechten (rechten van een land in een ander land). Buitenlanders leefden in concessies (stadsdeel in China dat viel onder de rechtspraak van een ander land). Al die stadsdelen kregen een Westerse uitstraling. Japan voerde met succes moderniseringen door. Japan won daardoor de oorlog van China. China moest Taiwan afstaan en Japan kreeg exterritoriale rechten en het recht om fabrieken te bouwen. Hierdoor nam de handel tussen China en Europa toe. China leende geld bij buitenlandse banken voor financiële ondersteuning. Opium bleef het belangrijkste importproduct. In 1900 was de helft verslaafd. China werd geen kolonie, maar wel een speelbal van de imperialistische mogendheden. Het leidde tot grote onvrede. Het moest moderniseren. Ze moesten de achterstand inhalen. De dienst werd uitgemaakt door Cixi. Zij verzette zich tegen de moderniseringen. Ze gebruikte geld dat voor de marine was bedoeld, voor een marmeren boot. Paragraaf 2.3 Bedreigde republiek : Een Chinese arts besloot zijn vlecht af te knippen : Democratische revolutie : Dood Cixi Pagina 6 van 11

7 : Bezetting Verboden Stad - 1 januari 1912 : Sun gekozen tot eerste president : Dood Sun : China stuurde duizenden arbeiders naar Frankrijk om te helpen : Verdrag van Versailles waarin de Duitse concessies aan Japan worden toegewezen : Economische wereldcrisis - Sinds 1909 : Japan controleerde en klein gebied en spoorlijn in Mantsjoerije - 18 september 1931 : Japan blies spoorlijn op : Japan verliet vredesorganisatie : Vereniging CCP en KMT : Sovjetstaat van Mao in West-China : Chiang stopte met bestrijden van het communisme : Chinees-Japanse oorlog Aan het eind van de 19e eeuw kwam er een beweging die China wilde moderniseren en democratiseren. De leider was Sun Yat-sen. Hij raakte onder invloed van de westerse ideeën. China moest een republiek worden, gebaseerd op nationalisme, socialisme en democratie. Hij richtte een partij op: KMT (Kwomingtang; Chinese nationale volkspartij). De dood van Cixi maakte de weg vrij voor een democratische revolutie. Cixi s achterneefje, Pu Yi, werd keizer. Zijn vader trad op als regent. De soldaten in Peking kwamen in opstand. Door een Nationale Vergadering werd Sun tot eerste president van de Republiek China gekozen. De vorming van een moderne staat werd geen succes. In de provincies maakten krijgsheren (warlords) de macht uit. Er heerste een toestand van chaos en burgeroorlog. Pas na Suns dood wist de nieuwe leider van de KMT, Chiang Kai-shek, de krijgsheren te verslaan. Tijdens de Eerste Wereldoorlog steunden China en Japan de geallieerden (bondgenoten). China stuurde arbeiders naar Frankrijk, zo hoopte China na de vrede beloond te worden. Maar het Westen hield liever Japan te vriend. De buitenlandse aanwezigheid en economische banden zorgen ervoor dat de economische wereldcrisis van de jaren 1930 ook in China voelbaar was, met een vermindering van productie en handel. Japen werd steeds een grotere politieke bedreiging. Japan wilde heel Oost-Azië overheersen, ze begonnen in Mantsjoerije. Japan lokte een incident uit om dit voor elkaar te krijgen. Ze bliezen een stuk spoorlijn op bij Mukden. Ze gaven de Chinezen de schuld. Om de bezetting te legitimeren, installeerde Japan er een marionettenregering. Voormalig keizer Pu Yi werd nu keizer van Mantsjoerije. China diende een klacht in bij de Volkenbond, maar dit hielp niet. De Chinezen hoopten op westerse steun bij vernieuwing van hun land. Na de teleurstelling van Versailles hoopten ze op Sovjet-Rusland. Lenin stuurde de Nederlandse communist Sneevliet naar Shanghai om het communisme in China te verbreiden. Met Chinese communisten (waaronder Mao Zedong) richtte hij de Chinese Communistische Partij (CCP) op. Sneevliet probeerde samen te werken met het nationalistische KMT. In 1923 vormden ze een verenigd front tegen krijgsheren en imperialisten. De SU steunde hen met wapens en adviezen. Na deze verslagen te hebben, keerde Chiang Kai-shek zich tegen de communisten. Er begon een burgeroorlog. Deze eindigde in 1949 met winst voor het communisme. Het leek alsof het Chiang Kai-shek lukte, maar Mao vluchtte naar het binnenland. Chiang verplaatste de hoofdstad van Peking naar Nanking en bouwde een autoritair regime op. Mao stichtte in West-China een sovjetstaat. Chiang stopte het bestrijden van het communisme en richtte zich op het aanvallende Japan. Kort daarna brak de Chinees-Japanse oorlog uit. Paragraaf 2.4 Oorlog en revolutie - 13e eeuw : Beschrijving van Marco Polo over een stenen brug (later Marco Polobrug) Pagina 7 van 11

8 : Inname Nanking met moorden en verkrachtingen - 7 december 1941 : Japan valt Pearl Harbor aan : Overleg in Casablanca (Marokko) : Tijdens de geallieerde conferentie beloofde Stalin dat hij Japan uiterlijk 3 maanden na de Duitse overgave de oorlog zou verklaren, in ruil voor grondgebied. - 8 augustus 1945 : Sovjettroepen vielen Mantsjoerije binnen - 15 augustus 1945 : Japan capituleerde (overgeven) - oktober 1945 : Bijeenkomst van Chiang en Mao : Communisten trokken Peking binnen Het incident op de Marco Polobrug was voor Japan aanleiding om een groot leger naar China te sturen. De Japanners veroverden Peking en Shanghai. Ook namen ze Nanking in (hoofdstad) en daarbij vermoordden en verkrachtten ze iedereen. De Japanners breidden hun macht uit. De Japanners werden bestreden door de niet bezette delen door het nationalistische leger van Chiang en het Rode Leger van Mao. Door de Japanse aanval op de Amerikaanse vloot in Pearl Harbor, hadden de Japanners in mum van tijd alle concessies van China in handen. Duitsland verklaarde als bondgenoot van Japan de oorlog aan de VS. Dit zorgde voor de uitbreiding van de Tweede Wereldoorlog. China werd hierdoor een belangrijk geallieerd land. Churchill en Roosevelt kozen voor een Europe first-strategie: eerst Europa bevrijden, dan de rest. Chiang maakte in Casablanca,samen met Churchill en Roosevelt, afspraken over militaire hulp aan China en over de oneerlijke verdragen. China zou na de oorlog al zijn land terug krijgen. Chiang beloofde de druk op de Japanners te blijven uitoefenen om te voorkomen dat heel China in Japanse handen kwam. Na de afspraken van Stalin, vielen Sovjettroepen Mantsjoerije binnen. Twee dagen eerder had de VS een atoombom boven Japan afgeworpen. Naast de VS, Rusland, Groot-Brittannië en Frankrijk werd China een van de vijf vaste leden van de Veiligheidsraad, de belangrijkste vergadering sinds de in 1945 opgerichte Verenigde Naties. Toch was China zwak en verdeeld. Economisch was het onderontwikkeld en de burgeroorlog was weer opgelaaid. De nationalisten en de communisten streden om wat de Japanners achterlieten. De Amerikanen organiseerden een bijeenkomst van Chiang en Mao. Er werden afspraken gemaakt maar het wantrouwen was te groot. Chiang slaagde er niet in om de economie in zijn gebieden goed te laten draaien. Zijn legers verloren voortdurend terrein aan de communisten. Tijdens de oorlog had het Rode Leger ervaring opgedaan met guerrillastrijd tegen geregelde legers. Mensen die Mao niet vertrouwde werden uitgeschakeld. Hij bouwde het Rode Leger uit tot een goed georganiseerde strijdmacht. De communisten trokken Peking binnen. Op 1 oktober riep Mao de Volksrepubliek China uit. Peking werd weer de hoofdstad. De Chinese revolutie was een feit. Chiang vluchtte naar Taiwan. Hij claimde het gezag over heel China. Het communistische China was niet in staat Taiwan te veroveren, omdat Chiang in de Koude Oorlog werd gesteund door westerse landen. Hoofdstuk 3; Oude en nieuwe wereldmachten Paragraaf 3.1 De gesloten deur : Publicatie Rode Boekje met citaten van Mao Zedong (alle Chinezen moesten dit bezitten) : Mao wil marxistische maatschappij : Nieuwe regering in China Pagina 8 van 11

9 : China kreeg Hongkong terug van Groot-Brittanië : China kreeg Macao terug van Portugal : Noord-Korea valt Zuid-Korea binnen : Wapenstilstand Noord- en Zuid-Korea : Produceren van kernwapens in China : Mao geen contact meer met China Na de Chinese revolutie bouwden de Chinese communisten hun volksrepubliek op met een planeconomie. De landbouw, industrie en handel kwamen langzamerhand onder staatstoezicht. Mao startte de Grote Sprong Voorwaarts, een 5 jarenplan waarbij de Chinese massa werd gemobiliseerd om de landbouw- en industrieproductie te vergroten. Boeren moesten samenwerken in communes (grote boerderijen met gemeenschappelijke grond en collectieve fabrieken). Dit werd een grote mislukking. Er ontstond hongersnood. Intussen indoctrineerde de almachtige CCP het volk met zijn propaganda. Daarme verspreidden ze hun totalitaire ideologie. Ze benadrukten het gemeenschappelijk belang van alle Chinezen en de samenwerking van grote groepen (communes, massacampagnes). Mao liet zich steeds meer als god vereren. Daarme trad hij in de voetsporen van de keizers, die er met hun gecentraliseerd gezag voor hadden gezorgd dat Chinezen weinig anders gewend waren. Mao wilde een maatschappij volgens marxistische ideeën veranderen (de Culturele Revolutie). Klassenverschillen zouden verdwijnen. Hij riep de hulp in van arbeiders en studenten: de Rode Garde. Ze stuurden iedereen naar het platteland. Wie niet meewerkte werd beschuldigd van verraad en revisionisme (streven naar verandering van de gebruikelijk, officiële leer). Om de gelijke sociale verhoudingen te tonen, gingen alle mannen en vrouwen een Mao-jasje met broek dragen. China kwam uiteindelijk in de greep van chaos, angst en wantrouwen. Ondanks al deze problemen groeide het aantal inwoners. De Chinese revolutie had belangrijke gevolgen voor de internationale verhoudingen. De nieuwe regering maakt direct een eind aan de opiumhandel en alle andere buitenlandse concessies. Aan de zuidgrens bemoeide China zich met de dekolonisatie van Vietnam door het helpen van de communisten tegen de Fransen (einde 1954). In de eerste jaren kreeg China veel hulp van de SU. Ook met andere Europees communistische landen hadden ze goede contacten. In de Koude Oorlog hoorde China tot het Oostblok. In de rest van de wereld groeide de angst voor een communistische heerschappij van Stalin en Mao. In de ogen van Mao was de aanval van Noord-Korea een belangrijke stap in de wereldrevolutie. Hij stuurde troepen om Noord-Korea te helpen, terwijl de VS hulp naar Zuid-Korea stuurde. Dit liep uit tot een wapenstilstand. China was ook actief in de wapenwedloop tussen Oost en West en de dreiging van een atoomoorlog. Met Russische hulp produceerden ze zelf kernwapens. Stalins opvolger Chroesjtjov nam afstand van Stalins beleid. De vriendschap veranderde in ijzige vriendschap. Het conflict liep zo hoog op dat er gevechten uitbraken aan de grens. Mao verbrak de contacten tussen China en Europa. De deur naar de buitenwereld was gesloten. Paragraaf 3.2 De open deur : China in een geïsoleerde en zwakke positie - Na 1949 : Taiwan had de zetel van China bij de VN ingenomen : China brak isolement door : Nixon naar China : EU trad op bij overleg met China : Dood Mao Pagina 9 van 11

10 : Vervanging Rode Boekje door CCP : Gorbatsjov naar Deng - Vanaf 1985 : Export groeide pijlsnel : EU werd China s grootste partner : Wei Jingsheng merkte al dat China politiek niet vrij was : Einde massale demonstratie van studenten Niet alleen het kapitalistische Westen maar ook het Oostblok behoorde nu tot de vijand. China had maar een paar vrienden (Albanië). China was niet eens lid van de VN. Ook woedde er nog steeds de Vietnamoorlog. China stuurde wapens en arbeiders naar het noorden om te helpen. De VS hielp het zuiden. Hierdoor ontstond bijna een conflict tussen de VS en China, maar de Russen waren nog bedreigender. China ging de relatie met de VS verbeteren. President Nixon bezocht China. China trad hierna weer toe bij de VN en de Veiligheidsraad. De verbeterde relatie tussen de VS en China verzwakte de positie van de SU en bevorderde de ontspanning van de Koude Oorlog. Ook groeide de handel tussen West-Europa en China. Maar deze bleven wel beperkt door de Koude Oorlog. Na de dood van Mao brak China met zijn leer. Her Rode Boekje werd vervangen door een nieuw handboek met partijbeginselen. De nieuwe Chinese leider Deng Xiaoping zette China s economische deur naar de wereld wijd open. China was een arm land. Deng zag dat het isolement van China had geleid tot een grote achterstand van wetenschap en techniek. Hij wilde de welvaart verbeteren. Hij startte vier moderniseringen: - In de landbouw meer machines, irrigatie werd verbeterd en de vrijheid vergroot. - Grond werd teruggegeven aan de boeren. - Industrie werd ontwikkeld door de instelling van speciale economische zones in het zuiden, waar buitenlandse bedrijven zich mochten vestigen. - Er werden studenten naar buitenlandse opleidingen gestuurd en werd samenwerking met buitenlandse bedrijven bevorderd (wetenschap & technologie). - De defensie werd versterkt met onder meer de uitbouw van de vloot en een ruimtevaartprogramma. De Sovjetleider Gorbatsjov bracht een bezoek aan Deng, waardoor een eind kwam aan de afstandelijke verhouding tussen Rusland en China. Deze moderniseringen leidden tot een groei van de Chinese economie. China werd de werkplaats van de wereld. Door de lage lonen vestigden veel buitenlandse bedrijven zich in China. De export van China groeide pijlsnel. Ze zorgden voor een gunstige handelsbalans. Ook vond er een enorme binnenlandse migratie plaats, van het platteland naar de steden, waardoor een industriële samenleving tot ontwikkeling kwam. China had een kapitalistische economie ontwikkeld, maar het behield zijn communistisch bestuurssysteem. Chinezen kregen meer economische vrijheid, maar de politieke vrijheid bleef beperkt. Dat merkte Wei Jingsheng. Hij vond dat China nog een vijfde modernisering nodig had: democratisering. Wei ging te ver en werd gevangen genomen. Hij werd uiteindelijk vrijgelaten in In 1997 werd hij uitgewezen naar de VS. China bleef een autoritaire eenpartijstaat, waarin de overheid de nationale eenheid wilde bewaren en waarin weinig ruimte was voor mensenrechten. De demonstratie van studenten werd geëindigd door soldaten met tanks. China bleef met geweld aan de macht De Chinese overheid stelde zich ook te weer tegen de informatiemaatschappij, die vanaf 1990 in het Westen was ontstaan. Maar ze moesten toezien hoe een kwart miljard aansluitingen op het wereldwijde web hen maakte tot het land met de meeste internet gebruikers. Pagina 10 van 11

11 Tijdens de Olympische Spelen in 2008 ontving Peking sporters uit de hele wereld. Ze wilden laten zien hoe ver China ontwikkeld was. Alles moest perfect zijn. Pagina 11 van 11