Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Plangebied Tureluur, Deelgebied 10, Gemeente Schouwen-Duiveland. J. E.

Transcriptie

1 Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Plangebied Tureluur, Deelgebied 10, Gemeente Schouwen-Duiveland J. E. van den Bosch

2

3 Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Plangebied Tureluur, Deelgebied 10, Gemeente Schouwen-Duiveland J. E. van den Bosch

4 Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Plangebied Tureluur, Deelgebied 10, Gemeente Schouwen-Duiveland J. E. van den Bosch SOB Research, Instituut voor Archeologisch en Aardkundig Onderzoek SOB Research Heinenoord, maart 2013 ISBN/EAN: Projectnummer: A

5 Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Plangebied Tureluur, Deelgebied 10, Gemeente Schouwen-Duiveland Inhoud 1. Inleiding Planontwikkeling Archeologisch onderzoek Opdrachtverlening Doel van het onderzoek Fasering Onderzoeksteam 6 2. Onderzoekssysteem: gehanteerde methoden en technieken Archeologisch Verwachtingsmodel Veldonderzoek Uitwerking en rapportage Archeologisch Verwachtingsmodel Resultaten veldonderzoek Inleiding Booronderzoek IVO-Overig Geologische opbouw Archeologische indicatoren Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting Conclusies Aanbevelingen 30 Literatuur 33 Verklarende woordenlijst 35 Bijlage 1: Administratieve gegevens 37 Bijlage 2: Archeologische en geologische tijdschaal 39 Bijlage 3: Overzicht voor het Holocene gebied van de gebruikelijke lithostratigrafische indeling en de vertaling naar de lithostratigrafie naar De Mulder et al., Bijlage 4: Overzicht Boorgegevens 43 Bijlage 5: SOB Research: Gegevens 89 1

6 2

7 1. Inleiding 1.1 Planontwikkeling Het archeologisch onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van de voorgenomen bestemmingsplanwijziging ten behoeve van Plangebied Tureluur, Deelgebied 10 (Gemeente Schouwen-Duiveland). Dit betreft een natuurontwikkelingsproject van de Provincie Zeeland ten zuidwesten van Zierikzee. De oppervlakte van het ten zuidwesten van Zierikzee gelegen Deelgebied 10 beslaat circa 57 hectare. Binnen dit deel van het plangebied zullen nieuwe kreken worden aangelegd met een oppervlakte van circa 10 hectare. De bij de kreekaanleg voorziene, maximale verstoringsdiepte bedraagt circa 0.8 meter beneden het maaiveld. Na de uitvoering van het veldonderzoek werd eind september 2012 duidelijk dat de kreken in het oostelijke deel van het plangebied gefaseerd zullen worden aangelegd. In een aantal zones wordt hier op korte termijn de bouwvoor al verwijderd (tot een maximale diepte van circa 0.3 meter beneden het maaiveld), omdat deze grond elders zal worden gebruikt. Deze zones beslaan een gezamenlijke oppervlakte van circa 1.3 hectare. In één zone zal een tijdelijk gronddepot worden aangelegd, met een oppervlakte van circa 1.0 hectare. Daartoe zal het maaiveld op korte termijn worden afgegraven, tot een diepte van circa 0.4 meter beneden het maaiveld. Pas na de opheffing van het gronddepot zal de kreek hier worden aangelegd. Afbeelding 1. Ligging van het plangebied (rode stip) in Nederland. 1.2 Archeologisch onderzoek Op de (archeologische) Beleidskaart Schouwen-Duiveland, Buitengebied (Past2Present, 0.2.wor., 2008) wordt ter plaatse van het grootste deel van het oostelijke deel van het plangebied een zone weergegeven met een middelhoge tot hoge archeologische verwachting (Archeologie A) en wordt ter plaatse van het westelijke deel van het onderzoeksgebied en een deel van het oostelijke deel van het onderzoeksgebied een zone weergegeven met een lage tot zeer lage archeologische verwachting (Archeologie B). Op basis van het vigerende beleid van de Gemeente Schouwen-Duiveland (2008) moet binnen een zone met een middelhoge tot hoge archeologische verwachting (Archeologie A) archeologisch onderzoek worden uitgevoerd wanneer daar bodemingrepen worden voorzien met een omvang groter dan 0.25 hectare en een verstoringsdiepte van meer dan 0.5 meter beneden het maaiveld en moet binnen een zone met een lage tot zeer lage archeologische verwachting (Archeologie B) archeologisch onderzoek worden uitgevoerd wanneer daar bodemingrepen worden voorzien met een omvang groter dan 0.5 hectare en een verstoringsdiepte van meer dan 0.5 meter beneden het maaiveld. 3

8 Door de Gemeente Schouwen-Duiveland is dan ook besloten dat in het kader van de bestemmingsplanwijziging in eerste instantie een Archeologisch Bureauonderzoek moest worden uitgevoerd. Dit Archeologisch Bureauonderzoek is in een eerder stadium uitgevoerd door Artefact. 1. Op basis van de resultaten van het Archeologisch Bureauonderzoek heeft de Gemeente Schouwen- Duiveland besloten dat er binnen de voorziene verstoringszones een verkennend Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen (IVO-Overig) moest worden uitgevoerd, met een dichtheid van 6 boringen per hectare. Deze aanpak wordt ten minste ook minimaal vereist in het kader van het vigerende beleid van de Provincie Zeeland, die ook als opdrachtgever een verantwoord archeologiebeleid nastreeft. 1.3 Opdrachtverlening Op basis van het door SOB Research opgestelde plan van aanpak ( Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Deelgebied 10, Plan Tureluur, Schouwen-Oost, Gemeente Schouwen-Duiveland, d.d. 23 juli 2012) heeft de Dienst Landelijk Gebied van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (DLG-Zuid), namens het College van Gedeputeerde Zaken van de Provincie Zeeland, aan SOB Research opdracht verleend om een Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen (IVO-Overig) uit te voeren. Afbeelding 2. Ligging van het plangebied (rode stip) in de Provincie Zeeland. 1 Van Jole & D Hondt,

9 1.4 Doel van het onderzoek De opgave voor het onderzoek door SOB Research was om het op basis van het Archeologisch Bureauonderzoek opgestelde Archeologisch Verwachtingsmodel door middel van een verkennend booronderzoek (IVO-Overig) te toetsen. Het booronderzoek was gericht op het in kaart brengen van mogelijke bodemverstoringen, het geologisch profiel, de landschapsgeschiedenis, de daarmee samenhangende bewoningsmogelijkheden in het verleden, de diepteligging van mogelijk aanwezige archeologische horizonten, de kans op de aanwezigheid van archeologische vindplaatsen en de kans dat mogelijk aanwezige archeologische resten als gevolg van de met de planrealisatie samenhangende bodemverstoringen verloren zouden kunnen gaan. 1.5 Fasering Na de opdrachtverlening is er een begin gemaakt met de voorbereiding van het onderzoek. Op 25 en 26 september2012 is het archeologisch booronderzoek (IVO-Overig) uitgevoerd. Vervolgens is, op basis van de verkregen gegevens, een overzicht samengesteld van de aangetroffen archeologische, cultuurhistorische en aardkundige waarden. De verkregen gegevens, de daaraan verbonden conclusies, alsmede de op basis hiervan tot stand gekomen adviezen zijn uitgewerkt in het nu voorliggende eindrapport. Afbeelding 3. De ligging van het plangebied (blauw omkaderd), geprojecteerd op een uitsnede van de Topografische Kaart. Het onderzoeksgebied is rood omkaderd. Schaal 1: Bron: Topografische Dienst, Emmen. 5

10 1.6 Onderzoeksteam Het onderzoek werd uitgevoerd door: G. M. H. Benerink projectcoördinatie, veldwerk H. H. J. Uleners veldwerk, digitalisering boorgegevens J. E. van den Bosch rapportage Afbeelding 4. De geplande ligging van de nieuwe kreken (blauw gemarkeerd) binnen het onderzoeksgebied (rood omkaderd), geprojecteerd op een uitsnede van de GBKN. Schaal 1:

11 Afbeelding 5. De locaties ter plaatse van het oostelijke deel van het onderzoeksgebied waar het tijdelijke gronddepot zal worden aangelegd en waar de ploegvoor zal worden verwijderd, voorafgaand aan de uiteindelijke kreekaanleg. Bron: DLG, Regio Zuid. Schaal 1:

12 8

13 2. Onderzoekssysteem: gehanteerde methoden en technieken 2.1 Archeologisch Verwachtingsmodel Door Artefact! is een Archeologisch Verwachtingsmodel opgesteld (Van Jole en D Hondt, 2012). Hierin is de gespecificeerde archeologische verwachting ten aanzien van de mogelijk aanwezige archeologische vondstcomplexen (mogelijke ouderdom, aard en gaafheid) en de relatie (mogelijke diepteligging en context) met de geologische ondergrond opgenomen en onderbouwd. Op basis van het Archeologisch Verwachtingsmodel is door SOB Research het Plan van Aanpak (PvA) voor het veldonderzoek uitgewerkt. 2.2 Veldonderzoek Booronderzoek Op basis van het PvA is het booronderzoek in het onderzoeksgebied uitgevoerd. Ten einde het op basis van de informatie van het bureauonderzoek opgestelde archeologische verwachtingsmodel te kunnen toetsen, is gekozen voor de uitvoering van een veldonderzoek door middel van grondboringen. Ten grondslag aan deze keuze ligt het gegeven dat de relevante archeologische niveaus grotendeels door sediment zijn afgedekt, waardoor het opsporen van archeologische vindplaatsen door middel van een oppervlaktekartering niet mogelijk was. De uitvoering van grondboringen was daarom in dit geval de minst destructieve methode, waarmee met voldoende betrouwbaarheid de kans op de aan- of afwezigheid van archeologische waarden kon worden aangetoond. Door middel van boringen kan de mate van intactheid van het geologisch profiel worden bepaald en kan inzicht worden verkregen in de geologische opbouw van een gebied. Dit is vooral van belang omdat de bewoningsmogelijkheden in Nederland tot de Romeinse tijd volledig afhankelijk waren van de landschappelijke situatie. Ook voor wat betreft de Romeinse tijd en de Middeleeuwen is er, ondanks de toegenomen mogelijkheden om door middel van bedijking, afdamming of kanalisering het landschap vorm te geven, nog steeds sprake van een sterke relatie tussen het natuurlijke landschap en de mogelijkheden tot bewoning. Soms kan de stratigrafie, de aard, de dikte, de omvang en de ouderdom van de archeologisch interessante grondlagen aan de hand van de boringen globaal worden bepaald en verder in kaart worden gebracht. Soms kunnen ook direct al archeologische indicatoren worden getraceerd. Indicatoren voor de aanwezigheid van archeologische vindplaatsen zijn onder meer de aanwezigheid van houtskool, verbrand bot, aardewerkfragmenten, potgruis, vuursteen, puin of verstoorde grondlagen. Voor het met zekerheid opsporen en karteren van archeologische vindplaatsen is booronderzoek echter vrijwel nooit een valide methode Oppervlaktekartering Bij een oppervlaktekartering wordt een terrein onderzocht op de aanwezigheid van archeologische vondsten aan het oppervlak. In gebieden waar archeologisch belangrijke horizonten relatief dicht aan het oppervlak liggen (en er geen sprake is van omvangrijke sedimentafzettingen op deze horizonten) kan het uitvoeren van een oppervlaktekartering zinvol zijn. Vooral vers geploegde akkers lenen zich voor deze onderzoeksmethodiek. Binnen het onderzoeksgebied is geen oppervlaktekartering uitgevoerd. Het onderzoeksgebied was ten tijde van het veldonderzoek begroeid met gras en onkruid. Door deze omstandigheden was de vondstzichtbaarheid nihil. 9

14 2.3 Uitwerking en rapportage Na het veldonderzoek zijn de onderzoeksgegevens uitgewerkt en geanalyseerd. Hierbij is sprake geweest van terugkoppeling naar de uitkomsten van het archiefonderzoek (toetsing Archeologisch Verwachtingsmodel). Ter afronding van het archeologisch onderzoek is het nu voorliggende eindrapport samengesteld. 10

15 3. Archeologisch Verwachtingsmodel Door Artefact! is in haar rapport van het Archeologisch Bureauonderzoek (Van Jole en D Hondt, 2012) het volgende Archeologisch Verwachtingsmodel opgesteld: Op basis van het Archeologisch Bureauonderzoek is een archeologisch verwachtingsmodel opgesteld. Hierbij gaat het vooral om een gespecificeerde verwachting ten aanzien van de mogelijk aanwezige archeologische vondstcomplexen (mogelijke aard, gaafheid en ouderdom) en de relatie (mogelijke diepteligging en context) met de geologische ondergrond. Op basis van het archeologisch verwachtingsmodel is een advies opgesteld. Hierbij wordt op perceelsniveau een verwachting opgesteld en reikt dus verder dan de gemeentelijke archeologische verwachtingskaart. Op basis van de beschikbare geologische, archeologische en historische gegevens kan worden ingeschat dat er binnen het plangebied archeologische sporen uit de Vroege prehistorie, Vroege Middeleeuwen, Late Middeleeuwen en Nieuwe Tijd kunnen worden aangetroffen. Vroege prehistorie Archeologische waarden uit de Vroege prehistorie kunnen in de top van de Formatie van Boxtel, Laagpakket van Wierden worden aangetroffen indien deze intact aanwezig blijkt. De top van afzettingen kunnen op een diepte vanaf circa 30 meter -NAP worden aangetroffen. De verwachting hierop is laag omdat dit niveau hier door grote Holocene geulsystemen is uitgeschuurd. Late prehistorie en Romeinse Tijd Archeologische waarden uit de Late prehistorie kunnen zich manifesteren in de top van de Formatie van Wierden, Laagpakket van Wormer (Laat-Neolithicum) of in de onderkant van de Formatie van Nieuwkoop, Hollandveen Laagpakket (Bronstijd). Gezien de grote zeldzaamheid van dergelijke resten wordt ook hier de archeologische verwachting laag ingeschat. De diepte van eventuele resten uit het Laat-Neolithicum varieert tussen circa 2.45 en 2.85 meter -NAP. Eventuele resten uit de Bronstijd kunnen zich bevinden op een diepte tussen 2.00 en 2.80 meter -NAP. In de top van de Formatie van Nieuwkoop, Hollandveen Laagpakket kunnen archeologische resten aangetroffen worden uit de ijzertijd en de Romeinse Tijd. De intacte top van dit niveau wordt verwacht op een diepte tussen 0.60 en 0.95 meter -NAP (tussen 0.45 en 0.80 meter -mv). De kans op het aantreffen van archeologische waarden uit deze perioden is middelhoog. Tot voor kort werd de bewoning uit deze perioden gesitueerd op de Kop van Schouwen, omdat de landschappelijke situatie daar gunstiger en dus preferabel was. Tijdens recent onderzoek (zie Plan Tureluur Deelgebied 12) zijn echter ook archeologische indicatoren aangetroffen die duiden in de richting van bewoning uit de IJzertijd of de Romeinse Tijd op het veen. Dit ligt ook in de lijn met wat op de andere Zeeuwse eilanden wordt aangetroffen. Complexen die aangetroffen kunnen worden zijn nederzettingsterreinen: boerderijen (houten palen en paaltjes, greppelstructuren, afvalkuilen, waterputten, paalgaten), infrastructuur, aardewerk, botmateriaal, bewerkte natuursteen (maalstenen). 11

16 Vroege Middeleeuwen Archeologische waarden uit de Vroege Middeleeuwen kunnen in de onderste lagen de Formatie van Wierden, Laagpakket van Walcheren voorkomen. Meer specifiek daar waar nog oudere Afzettingen van Duinkerke 2 aanwezig zijn. Dit is binnen het plangebied niet het geval. Bovendien worden resten uit deze periode in het buitengebied enkel aangetroffen bij opgehoogde terreinen (ringwalburgen en kasteelbergjes). Ook dit gegeven is hier niet van toepassing. De archeologische verwachting voor deze periode is dan ook zeer laag. Late Middeleeuwen en Nieuwe Tijd Archeologische waarden uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe Tiid komen voor vanaf het maaiveld. Op basis van oude kaarten zouden er zich binnen het plangebied resten kunnen bevinden van bewoning en infrastructuur. Op de kaart van Nicolaas Visscher uit 1658 wordt binnen het onderzoeksgebied een weg weergegeven die liep tussen Borrendamme en Zierikzee. Langsheen beide zijden van deze weg was er ook bebouwing weergegeven. De exacte ligging van deze weg noch de bebouwing kan op basis van deze kaart worden bepaald. Op jongere kaarten wordt de bebouwing niet meer weergegeven. Er blijft wel nog een weg in het plangebied lopen, maar het is niet duidelijk of deze -al dan niet deels -teruggaat op de weg die op de 7de eeuwse kaart wordt weergegeven. Op het AHN is een zuidwest-noordoost georiënteerde lijn zichtbaar die mogelijk een restant is van deze oude weg. Complexen die aangetroffen kunnen worden zijn nederzettingsterreinen: huizen (muren, funderingen), afvalputten (beerputten), waterputten, ophooglagen met aardewerk, botmateriaal, glas, metaal en natuursteen. Ook kunnen resten van infrastructuur worden teruggevonden: wegen en bermsloten. Van belang op de archeologische verwachting is de mate van verstoring in het plangebied. Op basis van het bureauonderzoek is vastgesteld dat er in het westen van het plangebied er zich een zone bevindt die gebruikt is als karrenveld. Bovendien kan op basis van de Geomorfologische Kaart en de Bodemkaart gesteld worden dat de rest van het plangebied geëgaliseerd is. De ondergrond is dus deels verstoord. De mate waarop deze verstoringen het bodemarchief hebben aangetast is niet geweten, toch kan worden aangenomen dat ter plaatse van de karrenvelden de verstoring ingrijpend zal zijn geweest, met name voor wat het bovenste archeologisch niveau (Late Middeleeuwen en Nieuwe Tijd) betreft. Verstoringen in de diepere niveaus, met name het Hollandveen Laagpakket (moernering) en het Laagpakket van Wormer worden op basis van het bureauonderzoek niet verwacht. (Van Jole en D Hondt, 2012: 37-9). 12

17 Afbeelding 6. Afbeelding 17. De projectie van het plangebied (rode polygoon) op een uitsnede van de Topografische Kaart. De uit te graven kreken zijn met een lichtblauwe kleur aangegeven. Het karrenveld is met een groene kleur opgevuld. Het tracé van de voormalige Polderweg en Tweede Wegje (beide van vóór 19S3) zijn met een gele lijn gemarkeerd. Het mogelijke tracé van de weg die afgebeeld staat op de kaart van Nicolaas Visscher uit 1658 is met een blauwe lijn aangeduid. Dit tracé is afgeleid van het AHN. Tot slot is ook de globale ligging van de kerk van Borrendamme op deze kaart aangegeven (blauwe cirkel). De weg met de bebouwing erlangs, zoals te zien is op de kaart van Nicolaas Visscher uit 1658 werd hier niet aangegeven, omdat dit onmogelijk is op basis van deze kaart een exacte ligging te bepalen. Men kan er echter wel van uit gaan dat deze weg door het plangebied heeft gelopen, omdat het een verbindingsweg was tussen Borrendamme en Zierikzee. ( Topografische Dienst 2012). (Van Jole en D Hondt, 2012: 39). 13

18 4 14

19 4. Resultaten veldonderzoek 4.1 Inleiding Het onderzoeksgebied was ten tijde van het veldonderzoek grotendeels begroeid met gras en onkruid. Het maaiveld lag op een hoogte tussen circa meter NAP. 4.2 Booronderzoek IVO-Overig Binnen het onderzoeksgebied zijn de boringen uitgevoerd binnen de zones waar de kreken zullen worden aangelegd, zoveel als mogelijk in een vierkantsgrid van 40 x 50 meter. In totaal zijn bij het booronderzoek (IVO-Overig) 62 boringen uitgevoerd. Daarvan zijn 59 boringen uitgevoerd tot een diepte tussen meter beneden het maaiveld ( meter beneden de voorziene verstoringsdiepte). Drie boringen zijn uitgevoerd tot een diepte tussen meter beneden het maaiveld ( meter beneden de voorziene verstoringsdiepte). Op basis van de Aanvullende richtlijnen ten aanzien van archeologisch onderzoek in de Provincie Zeeland van de Provincie Zeeland is het booronderzoek uitgevoerd met een Edelmanboor, met een diameter van 7 centimeter (voor de uitgeharde toplaag) en vervolgens met een gutsboor met een diameter van 3 centimeter. Bij iedere afzonderlijke boring is de diepteligging van de in de boring te onderscheiden geologische afzettingen en de aanwezige archeologische indicatoren ingemeten ten opzichte van het maaiveld. De locatie van de boringen is bepaald met gebruikmaking van een gpssysteem (Geo-Explorer CE/ Geo XT). Dit systeem heeft een nauwkeurigheid van +/- 0.5 meter. De bijbehorende hoogteliggingen van het maaiveld ten opzichte van het Normaal Amsterdams Peil (NAP) is bepaald met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De AHN kent een onnauwkeurigheid van 6 tot 10 centimeter (zie Bijlage 5). 4.3 Geologische opbouw Inleiding Binnen het onderzoeksgebied werd in de meeste boringen een geologische opbouw aangetroffen met Afzettingen van Duinkerke III, op Hollandveen, op Afzettingen van Calais. Bij een groot aantal boringen bleek de bodemopbouw te zijn verstoord als gevolg van moernering. Dit betreft sporen van voormalige veenafgravingen ten behoeve van zoutwinning of brandstofwinning (turf). De moernering vond hoofdzakelijk plaats in de Late Middeleeuwen, maar werd soms ook nog voortgezet in de 16 de en 17 de eeuw. Ook is bij een groot aantal boringen geconstateerd dat het veen op natuurlijke wijze in geringe mate - tot volledig - was geërodeerd, door voormalige, tijdens de Late Middeleeuwen actieve kreken Bouwvoor In het westelijke deel van het onderzoeksgebied werd in de meeste boringen geen bouwvoor aangetroffen. In het oostelijke deel van het onderzoeksgebied werd wel een bouwvoor aangetroffen. De hier aangetroffen bouwvoor had in bijna alle boringen een dikte van meter. 15

20 Afbeelding 7. Boorpuntenkaart, geprojecteerd op een uitsnede van de GBKN, met Boorraai 1 t/m 5. Schaal 1:

21 Afbeelding 8. Legenda boorprofielen. Afbeelding 9. De dwarsprofielen van Boorraai 1. Verticale schaal 1:

22 Afbeelding 10. De dwarsprofielen van Boorraai 2. Verticale schaal 1: 40. Afbeelding 11. De dwarsprofielen van Boorraai 3. Verticale schaal 1:

23 Afbeelding 12. De dwarsprofielen van Boorraai 4. Verticale schaal 1: 40. Afbeelding 13. De dwarsprofielen van Boorraai 5. Verticale schaal 1:

24 4.3.3 Afzettingen van Duinkerke IIIb De Afzettingen van Duinkerke IIIb werden in vrijwel alle boringen vrijwel dagzomend aangetroffen. In het westelijke deel van het onderzoeksgebied werden deze afzettingen dagzomend aangetroffen. In het oostelijke deel van het onderzoeksgebied werden deze afzettingen direct onder de bouwvoor aangetroffen. Het betreft overwegend kleiafzettingen (verlandingsklei/ komklei), op zandafzettingen (fijn- en grofzandige kreek- en komafzettingen, soms met inschakelingen van kleibanden, kleibandjes en horizonten met veenresidu), op kleiafzettingen van Duinkerke IIIa of direct op het Hollandveen. In een beperkt aantal boringen werden deze zandafzettingen dagzomend aangetroffen (Boring nr. 18, 19, 29, 30, 33, 34, 37 en 41). De in de meeste boringen door een kleihorizont afgedekte zandafzettingen werden aangetroffen op een diepte van 0.0/ / 2.0 meter beneden het maaiveld. De dikte van deze afzettingshorizont bedraagt meter. De dieper gelegen zandhorizonten zijn waarschijnlijk afgezet in voormalige kreekbeddingen. De ondieper gelegen zandhorizonten kunnen worden beschouwd als komafzettingen. In Boring nr. 7, 9, 11, 14, 17, 20, 32, 35, 36, 38, 39, 40 en 42 werden geen van de voornoemde zandhorizonten aangetroffen. Deze Afzettingen van Duinkerke IIIb zijn representatief voor een heftige overstromingsfase, gevolgd door en rustige verlandingsfase. Het betreft overstromingsafzettingen, vermoedelijk samenhangend met een overstroming in de periode A.D Afzettingen van Duinkerke IIIa De Afzettingen van Duinkerke IIIa werden in meerdere boringen aangetroffen. In delen van het onderzoeksgebied werden deze afzettingen direct onder de bouwvoor aangetroffen. Het betreft kleiafzettingen (verlandingsklei/ komklei), op Hollandveen. Deze kleiafzettingen werden aangetroffen op een diepte van 0.05/ / 2.0 meter beneden het maaiveld. De dieper gelegen kleihorizonten zijn waarschijnlijk afgezet in voormalige kreekbeddingen. De ondieper gelegen kleihorizonten kunnen worden beschouwd als komafzettingen. Deze afzettingen zijn representatief voor een overstromingsfase. Het betreft overstromingsafzettingen, vermoedelijk samenhangend met een overstroming in de periode A.D., voorafgaand aan de bedijking van gebied in de periode A.D Hollandveen In bijna alle boringen werd het Hollandveen aangetroffen. De top van deze horizont werd aangetroffen op een diepte van meter beneden het maaiveld ( meter NAP). In 16 boringen, verspreid over het onderzoeksgebied, werd op een diepte van meter beneden het maaiveld een (vermoedelijk) intacte top van het Hollandveen aangetroffen. Dit betrof: Boring nr. Diepte beneden het maaiveld NAP-hoogte Kleur Boring nr meter 2.25 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.58 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.65 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.92 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.57 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.69 NAP donkerbruin Boring nr meter 1.72 NAP donkerbruin Boring nr meter 2.15 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.95 NAP bruin Boring nr meter 2.05 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 2.20 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.65 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.98 NAP donkerbruin Boring nr meter 2.05 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.59 NAP zwart/ geoxideerd Boring nr meter 1.46 NAP donkerbruin 20

25 In Boring nr. 3, 20, 35 en 54 werd de top van het Hollandveen aangetroffen op een diepte die iets dieper dan de beoogde verstoringsdiepte is gelegen. ( meter beneden het maaiveld). Bij de overige boringen met een intacte top van het Hollandveen, ligt deze top op of boven het niveau van de boogde verstoringsdiepte. Afbeelding 14. De boorpuntenkaart met de boringen waarin een intacte top van het Hollandveen (bruin gemarkeerd) werd aangetroffen. De boringen waarin deze top werd aangetroffen ter hoogte van - of ondieper dan - de beoogde verstoringsdiepte zijn donkerbruin weergegeven. De boringen waarin deze top werd aangetroffen beneden het niveau van de beoogde verstoringsdiepte zijn lichtbruin weergegeven. Schaal 1:

26 Op basis van het voorgaande kan worden geconcludeerd dat de oorspronkelijke, intacte top van het Hollandveen hier is gelegen op een diepte van circa meter NAP. De intacte Hollandveenhorizonten hebben een dikte van meter. In het overgrote merendeel van de boringen werd een verstoorde Hollandveen-horizont aangetroffen. In een aantal boringen werd het Hollandveen in het geheel niet aangetroffen. Dit betreft vermoedelijk zones waar voormalige kreken zijn gelegen en/of waar tijdens de Late Middeleeuwen moernering heeft plaatsgevonden. Over het algemeen had de vulling van de vermoedelijke moerneringsputten een vrij gelijksoortige opbouw. De bovenste niveaus bestonden uit een heterogene grijze klei met roestvlekken (vergraven Afzettingen van Duinkerke IIIa), waaronder in de meeste boringen een blauwgrijze klei met veenbrokken of veengruis werd aangetroffen. Vaak was sprake van een dunne veenhorizont (met een dikte van meter) die onderin de moerneringput was achtergebleven. Ter plaatse van deze zones werden, met name ter plaatse van het noordwestelijke deel van het onderzoeksgebied, rechthoekige en vierkante begroeiingzones waargenomen. Dit betrof met roodachtige grassen en mossen, afgebakend door groen gekleurde grasbanen. Op de luchtfoto van Google-Earth zijn deze in het veld zichtbare geometrische patronen ook duidelijk waarneembaar. Afbeelding 15. Op deze luchtfoto zijn in het noordwestelijke deel van het onderzoeksgebied, direct ten noorden van de Weldamseweg, geometrische patronen in de begroeiing herkenbaar (centraal op de foto). Deze begroeiingpatronen werden ook in het veld waargenomen. Mogelijk hangt dit samen met de aanwezigheid in de ondergrond van voormalige moerneringputten. Direct ten westen van het onderzoeksgebied, ter plaatse van de voormalige karrevelden, is een soortgelijk fenomeen zichtbaar (links op de foto). Hier betreft het langwerpige, rechthoekige structuren. Bron: Google Earth Afzettingen van Calais In de meeste boringen werd de intacte top van de Afzettingen van Calais aangetroffen, direct onder het Hollandveen. Dit betrof een blauwgrijze kleihorizont, met vaak een humeuze, bruingrijze top. De top van deze afzettingen werd aangetroffen op een diepte van 2.26 NAP (Boring nr. 62, 1.2 meter beneden het maaiveld) tot 3.35 NAP (Boring nr. 47, 1.95 meter beneden het maaiveld). 22

27 4.4 Archeologische indicatoren Tijdens het booronderzoek werden in 21 boringen archeologische indicatoren aangetroffen. Dit betrof: Boring nr. Diepte beneden Soort archeologische indicator het maaiveld Boring nr meter puinbrokje Boring nr meter puinspikkels Boring nr meter puinspikkels Boring nr meter puinbrokje Boring nr meter puinspikkels Boring nr meter puinspikkels Boring nr meter puinspikkels Boring nr meter puinbrokjes Boring nr meter puinbrokje Boring nr meter puinlaag, met veel baksteenpuin Boring nr meter puinspikkels, kalkspikkels, puinbrokje, fosfaat Boring nr meter puinspikkels, kalkspikkels, puinbrokjes Boring nr meter puinbrokjes Boring nr meter puinspikkels, houtskoolbrokje Boring nr meter puinspikkels, puinbrokjes Boring nr meter puinspikkels, mortelbrokje Boring nr meter puinspikkels, puinbrokje Boring nr meter puinspikkels, puinbrokjes Boring nr meter puinspikkels, puinbrokjes Boring nr meter puinspikkels, puinbrokjes, houtskoolspikkels Boring nr meter puinspikkels, puinbrokje De archeologische indicatoren bestonden voornamelijk uit puinspikkels en puinbrokjes. Daarnaast werden in een aantal boringen ook mortel, kalkspikkels en houtskoolpartikels aangetroffen en werd in één boring ook fosfaat aangetroffen. Zonder uitzondering werden de archeologische indicatoren aangetroffen in en op de top van de Afzettingen van Duinkerke III, overwegend vanaf de horizont direct onder het maaiveld tot een diepte van 0.5 meter beneden het maaiveld. 23

28 Afbeelding 16. De boorpuntenkaart met de boringen waarin archeologische indicatoren werden aangetroffen (rood en geel gemarkeerd). De boringen waarbij deze archeologische indicatoren zouden kunnen samenhangen met de aanwezigheid of de nabijheid van de op de kaarten uit 1655 en 1658 weergegeven weg en bebouwing zijn rood gemarkeerd. Ook Boring nr. 44 is rood gemarkeerd. Hier werd een puinlaag aangetroffen, die samenhangt met de voormalige weg het Tweede Wegje. De boringen waarin archeologische indicatoren zijn aangetroffen die niet direct aan de voornoemde historische context kunnen worden gerelateerd zijn geel gemarkeerd. Schaal 1:

29 5. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen 5.1 Samenvatting Het archeologisch onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van de voorgenomen bestemmingsplanwijziging ten behoeve van Plangebied Tureluur, Deelgebied 10 (Gemeente Schouwen-Duiveland). Dit betreft een natuurontwikkelingsproject van de Provincie Zeeland ten zuidwesten van Zierikzee.. De oppervlakte van het ten zuidwesten van Zierikzee gelegen Deelgebied 10 beslaat circa 57 hectare. Binnen dit plangebied zullen nieuwe kreken worden aangelegd met een oppervlakte van circa 10 hectare. De bij de kreekaanleg voorziene, maximale verstoringsdiepte bedraagt circa 0.8 meter beneden het maaiveld. Na de uitvoering van het veldonderzoek werd eind september 2012 duidelijk dat de kreken in het oostelijke deel van het plangebied gefaseerd zullen worden aangelegd. In een aantal zones wordt hier op korte termijn de bouwvoor al verwijderd (tot een maximale diepte van circa 0.3 meter beneden het maaiveld), omdat deze grond elders zal worden gebruikt. Deze zones beslaan een gezamenlijke oppervlakte van circa 1.3 hectare. In één zone zal een tijdelijk gronddepot worden aangelegd, met een oppervlakte van circa 1.0 hectare. Daartoe zal het maaiveld op korte termijn worden afgegraven, tot een diepte van circa 0.4 meter beneden het maaiveld. Pas na de opheffing van het gronddepot zal de kreek hier worden aangelegd. Op de (archeologische) Beleidskaart Schouwen-Duiveland, Buitengebied (Past2Present, 0.2.wor., 2008) wordt ter plaatse van het grootste deel van het oostelijke deel van het plangebied een zone weergegeven met een middelhoge tot hoge archeologische verwachting (Archeologie A) en wordt ter plaatse van het westelijke deel van het onderzoeksgebied en een deel van het oostelijke deel van het onderzoeksgebied een zone weergegeven met een lage tot zeer lage archeologische verwachting (Archeologie B). Op basis van het vigerende beleid van de Gemeente Schouwen-Duiveland (2008) moet binnen een zone met een middelhoge tot hoge archeologische verwachting (Archeologie A) archeologisch onderzoek worden uitgevoerd wanneer daar bodemingrepen worden voorzien met een omvang groter dan 0.25 hectare en een verstoringsdiepte van meer dan 0.5 meter beneden het maaiveld en moet binnen een zone met een lage tot zeer lage archeologische verwachting (Archeologie B) archeologisch onderzoek worden uitgevoerd wanneer daar bodemingrepen worden voorzien met een omvang groter dan 0.5 hectare en een verstoringsdiepte van meer dan 0.5 meter beneden het maaiveld. Door de Gemeente Schouwen-Duiveland is dan ook besloten dat in het kader van de bestemmingsplanwijziging in eerste instantie een Archeologisch Bureauonderzoek moest worden uitgevoerd. Dit Archeologisch Bureauonderzoek is in een eerder stadium uitgevoerd door Artefact!. 2. Op basis van de resultaten van het Archeologisch Bureauonderzoek heeft de Gemeente Schouwen- Duiveland besloten dat er binnen de voorziene verstoringszones een verkennend Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen (IVO-Overig) moest worden uitgevoerd, met een dichtheid van 6 boringen per hectare. Deze aanpak wordt ten minste ook minimaal vereist in het kader van het vigerende beleid van de Provincie Zeeland, die ook als opdrachtgever een verantwoord archeologiebeleid nastreeft. Op basis van het door SOB Research opgestelde plan van aanpak ( Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Deelgebied 10, Plan Tureluur, Schouwen-Oost, Gemeente Schouwen-Duiveland, d.d. 23 juli 2012) heeft de Dienst Landelijk Gebied van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (DLG-Zuid), namens het College van Gedeputeerde Zaken van de Provincie Zeeland, aan SOB Research opdracht verleend om een Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen (IVO-Overig) uit te voeren. 2 Van Jole & D Hondt,

30 Bij het booronderzoek (IVO-Overig) zijn 62 boringen uitgevoerd. Daarvan zijn 59 boringen uitgevoerd tot een diepte tussen meter beneden het maaiveld ( meter beneden de voorziene verstoringsdiepte). Drie boringen zijn uitgevoerd tot een diepte tussen meter beneden het maaiveld ( meter beneden de voorziene verstoringsdiepte). Het maaiveld lag op een hoogte van circa meter -NAP. Binnen het onderzoeksgebied werd in de meeste boringen een geologische opbouw aangetroffen met Afzettingen van Duinkerke IIIb, vaak op Afzettingen van Duinkerke IIIa, op Hollandveen, op Afzettingen van Calais. In de meeste boringen werd de intacte top van de Afzettingen van Calais IV aangetroffen, direct onder het Hollandveen. Dit betrof een blauwgrijze kleihorizont, met vaak een humeuze, bruingrijze top. De top van deze afzettingen werd aangetroffen op een diepte van 2.26 NAP (Boring nr. 62, 1.2 meter beneden het maaiveld) tot 3.35 NAP (Boring nr. 47, 1.95 meter beneden het maaiveld). In vrijwel alle boringen werd het Hollandveen aangetroffen. De top van deze horizont werd aangetroffen op een diepte van meter beneden het maaiveld ( meter NAP). Bij een groot aantal boringen bleek het Hollandveen te zijn verstoord als gevolg van moernering. Ook is bij een groot aantal boringen geconstateerd dat het Hollandveen op natuurlijke wijze in geringe mate - tot volledig - was geërodeerd, door voormalige tijdens de Late Middeleeuwen actieve kreken. In 16 boringen, verspreid over het onderzoeksgebied, werd op een diepte van meter beneden het maaiveld een intacte top van het Hollandveen aangetroffen. Deze intacte top was bijna in alle gevallen geoxideerd (zwart) en (licht) veraard. De Afzettingen van Duinkerke IIIa werden in ten minste 13 boringen aangetroffen. In delen van het onderzoeksgebied werden deze afzettingen direct onder de bouwvoor aangetroffen. Het betreft kleiafzettingen (verlandingsklei/ komklei), op Hollandveen. Deze kleiafzettingen werden aangetroffen op een diepte van 0.05/ / 2.0 meter beneden het maaiveld. De dieper gelegen kleihorizonten zijn waarschijnlijk afgezet in voormalige kreekbeddingen. De ondieper gelegen kleihorizonten kunnen worden beschouwd als komafzettingen. Deze afzettingen zijn representatief voor een overstromingsfase, vermoedelijk samenhangend met een overstroming in de periode A.D., voorafgaand aan de bedijking van gebied in de periode A.D. De in de meeste boringen door een kleihorizont afgedekte (zand)afzettingen van Duinkerke IIIb werden aangetroffen op een diepte van 0.0/ / 2.0 meter beneden het maaiveld. De dikte van deze afzettingshorizont bedraagt meter. De dieper gelegen zandhorizonten zijn waarschijnlijk afgezet in voormalige kreekbeddingen. De ondieper gelegen zandhorizonten kunnen worden beschouwd als komafzettingen. Deze Afzettingen van Duinkerke IIIb zijn representatief voor een heftige overstromingsfase, gevolgd door en rustige verlandingsfase. Het betreft overstromingsafzettingen, vermoedelijk samenhangend met een overstroming in de periode A.D. In Boring nr. 7, 9, 11, 14, 17, 20, 32, 35, 36, 38, 39, 40 en 42 werden de voornoemde zandhorizonten niet aangetroffen. Tijdens het booronderzoek werden in 21 boringen archeologische indicatoren aangetroffen. De archeologische indicatoren bestonden voornamelijk uit puinspikkels en puinbrokjes. Daarnaast werden in een aantal boringen ook mortel, kalkspikkels en houtskoolpartikels aangetroffen en werd in één boring ook fosfaat aangetroffen. Zonder uitzondering werden de archeologische indicatoren aangetroffen in en op de top van de Afzettingen van Duinkerke III, overwegend vanaf de horizont direct onder het maaiveld tot een diepte van 0.5 meter beneden het maaiveld. 26

31 5.2 Conclusies Inleiding Op basis van de resultaten van het booronderzoek kan worden geconcludeerd dat het opgestelde Archeologisch Verwachtingsmodel (Van Jole & D Hondt, 2012) grotendeels is bevestigd, maar ook moet worden bijgesteld Archeologische verwachting voor de Afzettingen van Calais In en op de top van de (klei)afzettingen van Calais IV kunnen archeologische vindplaatsen uit het Laat Neolithicum en de Vroege Bronstijd worden verwacht. De top van deze afzettingen is in de meeste boringen intact aangetroffen, op een diepte van meter beneden het maaiveld ( meter NAP). Alleen ter plaatse van de locaties waar kreken uit de Duinkerke III- fase dieper zijn ingesneden is deze horizont verstoord. Het Archeologisch Verwachtingsmodel kan voor wat betreft deze horizont worden gehandhaafd. De kans op het aantreffen van vindplaatsen uit voornoemde perioden blijft aanwezig doch is beperkt. Bovendien ligt de top van deze afzettingen meter dieper dan de beoogde verstoringdieptes Archeologische verwachting voor het Hollandveen In en op de top van het intacte Hollandveen kunnen archeologische vindplaatsen uit de IJzertijd en de Romeinse Tijd worden verwacht. Ook zouden daar in principe archeologische vindplaatsen uit de Vroege Middeleeuwen kunnen worden aangetroffen. Deze laatstgenoemde kans is overigens klein. De top van deze afzettingen is in 16 boringen intact aangetroffen, op een diepte van meter beneden het maaiveld ( meter NAP). Als gevolg van moernering en erosie door kreekinwerking tijdens de Late Middeleeuwen is de Hollandveen-horizont in een groot deel van het onderzoeksgebied niet meer intact aanwezig. Daarom moet de middelhoge verwachting voor de aanwezigheid van archeologische vindplaatsen uit de IJzertijd en de Romeinse tijd voor een groot deel van het onderzoeksgebied (circa 75 %) worden bijgesteld. Alleen voor de zones waar een intacte top van het Hollandveen is aangetroffen kan de middelhoge verwachting voor de aanwezigheid van archeologische vindplaatsen uit de IJzertijd en de Romeinse Tijd worden gehandhaafd. Hoe groot de individuele zones met intact Hollandveen zijn kan op basis van het booronderzoek niet met zekerheid worden vastgesteld. Ter plaatse van 3 verschillende locaties werd het intacte Hollandveen in 2 aansluitende boringen aangetroffen. Bij de overige boringen betreft het puntlocaties. Het is ook mogelijk dat hier zeer kleine zones met intact Hollandveen aanwezig zijn, zoals de dammetjes van moerneringsputten. Bij de voorgenomen graafwerkzaamheden zal op 12 van de 16 locaties waar de top van het Hollandveen intact werd aangetroffen deze top worden vergraven. Ter plaatse van 4 van deze locaties ligt deze top iets dieper ( meter) dan de beoogde verstoringsdiepte Archeologische verwachting voor de Afzettingen van Duinkerke III Hoewel het zeer lastig is om de Afzettingen van Duinkerke IIIa en IIIb te onderscheiden, is ervoor gekozen om de kom- en oeverkleiafzettingen, die direct op het Hollandveen zijn afgezet, aan te merken als Afzettingen van Duinkerke IIIa. Deze geologische opbouw werd in 13 boringen duidelijk herkenbaar aangetroffen. Deze kleiafzettingen werden aangetroffen op een diepte van 0.05/ / 2.0 meter beneden het maaiveld. Alleen ter plaatse van de locaties waar kreken uit de Duinkerke IIIbfase dieper zijn ingesneden, de locaties waar vermoedelijk moernering heeft plaatsgevonden is deze horizont verstoord. 27

32 Waar deze afzetting dagzomend is aangetroffen is de top van deze afzetting verstoord door ploegwerkzaamheden uit het (sub)recente verleden (tot een diepte van meter beneden het maaiveld). Alleen in het westelijke deel van het plangebied ontbreekt een dergelijke bouwvoor (zie Afbeelding 9 en 10, Boorraai 1 en 2). In en op de top van de (klei)afzettingen van Duinkerke IIIa kunnen archeologische vindplaatsen uit de Late Middeleeuwen worden verwacht. De kom- en oeverzandafzettingen, met zandhorizonten die op de (klei)afzettingen van Duinkerke IIIa, de vulling van moerneringsputten en op het Hollandveen zijn aangetroffen zijn geïnterpreteerd als Afzettingen van Duinkerke IIIb, evenals de op deze zandafzettingen aangetroffen verlandingsklei. In het grootste deel van het onderzoeksgebied betreft dit dagzomende afzettingen. Waar deze afzetting dagzomend is aangetroffen is de top van deze afzetting verstoord door ploegwerkzaamheden uit het (sub)recente verleden (tot een diepte van meter beneden het maaiveld). Alleen in het westelijke deel van het plangebied ontbreekt een dergelijke bouwvoor (zie Afbeelding 9 en 10, Boorraai 1 en 2). In en op de top van de (klei)afzettingen van Duinkerke IIIa kunnen archeologische vindplaatsen uit de Late Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd worden verwacht. Voor wat betreft archeologische vindplaatsen uit de Late Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd kan voor het gehele onderzoeksgebied de middelhoge tot hoge archeologische verwachting worden gehandhaafd. Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor de (sub)recente aantasting of verstoring van de top van de Afzettingen van Duinkerke IIIa en IIIb. In 21 boringen werden in deze afzettingen archeologische indicatoren aangetroffen. Deze archeologische indicatoren kunnen ten dele samenhangen met de resten van infrastructuur en bebouwing uit de Nieuwe Tijd (en mogelijk uit de Late Middeleeuwen), zoals deze worden weergeven op de kaart van Nicolaas Visscher uit Dit betreft de oude weg van Zierikzee naar het dorp Borrendamme, dat in 1642 is verdronken en verloren is gegaan. Deze weg liep, zuid - noord georiënteerd, min of meer centraal door het huidige onderzoeksgebied. Op de kaart van Nicolaas Visscher uit 1658 worden ter plaatse van het onderzoeksgebied langs deze weg 4 of 5 huizen weergegeven (zie Van Jole & D Hondt, 2012 en Afbeelding 4). Op de kaart van Nicolaas Visscher uit 1655 (zie Ras, 2010 en Afbeelding 17) wordt de situatie duidelijker, maar ook enigszins afwijkend weergegeven. Op deze kaart wordt de weg naar Borrendamme weergegeven, met 4 langs deze weg gelegen huizen (waarvan waarschijnlijk 3 huizen binnen het onderzoeksgebied zijn gelegen). Waarschijnlijk betreft de op deze kaart weergegeven west - oost georiënteerde weg, die ter hoogte van een cluster van 3 ten westen van deze weg gelegen huizen aansluit op de zuid - noord georiënteerde weg tussen Borrendamme en Zierikzee, de voorloper van de Weldamseweg. Ook het Tweede Wegje, ter plaatse van het oostelijke deel van het onderzoeksgebied, wordt op deze kaart al weergegeven. Ook op de kaart van Nicolaas Visscher uit 1658 lijken de voorlopers van de Weldamseweg en het Tweede Wegje al te worden weergeven. Ook op de Kaarte van Schouwen-Duiveland van D. W. C. en Anthony Hattinga uit 1752 worden de voormalige Polderweg (welke was gelegen langs de westelijke en zuidelijke grens van het onderzoeksgebied), het Tweede Wegje, de meest westelijke aanzet van de Weldamseweg en het restant van het zuidelijke deel van de weg tussen Borrendamme en Zierikzee weergegeven. De langs de weg gelegen bebouwing wordt op deze kaart echter niet meer weergegeven. De aangetroffen archeologische indicatoren kunnen ten dele ook samenhangen met de aanwezigheid van moerneringputten. De mogelijkheid bestaat dat het materiaal (secundair) als afval bovenin de moerneringputten terecht is gekomen. De op iets grotere diepte aangetroffen archeologische indicatoren lijken alle samen te hangen met de vulling van moerneringputten. Alleen de in Boring nr. 44 aangetroffen horizont met veel baksteenpuin kan met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid worden gerelateerd aan de hier in het verleden aanwezige weg: het Tweede Wegje. 28

33 Deze weg wordt weergegeven op de kaarten van Nicolaas Visscher uit 1655 en 1658, op de kaart van de gebroeders Hattinga uit 1752, het Kadastraal Minuutplan uit en op de kaart van Kuyper uit 1866 en is verwijderd bij de grootschalige uitgevoerde ruilverkaveling, na de watersnoodramp in Bij het Archeologisch Bureauonderzoek is een poging gedaan om op basis van de oude kaart uit 1658 en de AHN de ligging van de voormalige weg tussen Borrendamme en Zierikzee op het onderzoeksgebied te projecteren. Voor wat betreft de ligging van deze weg ter hoogte van de Weldamseweg lijkt deze projectie, ook op basis van de nieuwe inzichten, redelijk accuraat. In de directe nabijheid van de geprojecteerde ligging van deze weg zijn direct ten zuiden en ten noorden van de Weldamseweg in Boring nr. 41 en 46 puinresten aangetroffen. Er bestaat een grote kans dat het hier resten van de langs de weg gelegen oude bebouwing betreft. Afbeelding 17. De kaart van Nicolaas Visscher uit circa

34 Afbeelding 18. De Kaarte van Schouwen en Duiveland van D. W. Carel en Anthony Hattinga uit Aanbevelingen Op basis van de resultaten van het booronderzoek wordt voor de beoogde verstoringzones binnen het onderzoeksgebied een archeologisch vervolgonderzoek noodzakelijk geacht. Dit met name voor wat betreft de met vernietiging bedreigde zones met intact Hollandveen, de zones waar archeologische indicatoren uit de Late Middeleeuwen en/of de Nieuwe Tijd zijn aangetroffen (met name ter plaatse van de beoogde verstoringzones ten noorden en ten zuiden van de Weldamseweg, de Weldamseweg zelf en het Tweede Wegje) en de overige zones waar archeologische resten uit de Late middeleeuwen en de Nieuwe Tijd zouden kunnen worden aangetroffen in de top van de Afzettingen van Duinkerke III. Dit laatste betreft feitelijk het gehele onderzoeksgebied. Het is immers niet uit te sluiten dat er archeologische resten aanwezig zijn ter plaatse van de delen van het onderzoeksgebied waar op de kaarten uit de 17 de t/m de 19 de eeuw geen infrastructuur of bebouwing wordt weergegeven en waar bij het IVO-Overig geen archeologische indicatoren zijn aangetroffen. Het kan gaan om vindplaatsen met een in boringen herkenbare vondstlaag, maar vooral ook om archeologische vindplaatsen zonder een archeologische laag en met een lage vondstdichtheid. Deze verwachting is, op basis van de beschikbare onderzoekgegevens, op dit moment niet nader te specificeren. Er dient bij de nadere kartering dus te worden uitgegaan van het minst gunstige scenario, dat wil zeggen de aanwezigheid van archeologische vindplaatsen met een lage vondstdichtheid en/of zonder een vondstlaag. 30

35 Ten aanzien van het onderzoeksgebied kan voor wat betreft de uitvoering van het vervolgonderzoek, gekozen worden uit twee onderzoeksstrategieën, te weten een Karterend Booronderzoek of een Inventariserend Veldonderzoek door middel van Proefsleuven. Een Karterend Booronderzoek is, volgens de KNA 3.2 (Protocol 4403 Inventariserend Veldonderzoek: 2-5 en 21), de aan de KNA gekoppelde Leidraad Inventariserend Veldonderzoek, Deel Karterend Booronderzoek (Tol e.a., 2006: 32 en 38-9) en de aan de KNA gekoppelde Leidraad Inventariserend Veldonderzoek, Deel: Proefsleuvenonderzoek (Borsboom en Vehagen, 2009: 2-3, en 36-41) alleen een geschikte prospectiemethode wanneer per definitie sprake is van de aanwezigheid van een archeologische laag, en/of een vondstdichtheid die matig hoog of hoog is en wanneer er daarbij sprake is van grotere archeologische vindplaatsen. Bij kleinere archeologische vindplaatsen, archeologische vindplaatsen met een lage vondstdichtheid, of archeologische vindplaatsen zonder een vondstlaag, - die binnen het plangebied verwacht kunnen worden - is het graven van proefsleuven de enige geschikte prospectiemethode (zie de KNA 3.2, Protocol 4403 Inventariserend Veldonderzoek: 2-5 en 21, Tol e.a., 2006: 32, 38-9 en Borsboom en Vehagen, 2009: 2-3, en 36-41). Daarom wordt, op basis van de onderzoeksresultaten, de voorgenomen planontwikkeling en de uitgangspunten van de KNA 3.2, de uitvoering van een Inventariserend Veldonderzoek door middel van Proefsleuven (IVO-P) noodzakelijk geacht. Daarbij zou, gezien de omvang van het onderzoeksgebied, een toegesneden plan voor een combinatie van proefsleuvenonderzoek en een Archeologische Begeleiding moeten worden opgesteld. Voorafgaand aan een Inventariserend Veldonderzoek door middel van Proefsleuven en/of een Archeologische Begeleiding, dient een Programma van Eisen te worden opgesteld, dat moet worden geautoriseerd door de bevoegde overheid inzake archeologie (de Gemeente Schouwen-Duiveland). 31

36 32

37 Literatuur - Jole, N. J. G. van & F. G. R. D Hondt: Artefact! Rapport 7 Zierikzee Plan Tureluur Deelgebied 10 Gemeente Schouwen-Duiveland Archeologisch Bureauonderzoek; Artefact!, Middelburg: Mulder, E. F. J. de, M. C. Geluk, I. L. Ritsema, W. E. Westerhof en T. E. Wong: De ondergrond van Nederland; Groningen: Past2present: Beleidsplan Archeologie gemeente Schouwen-Duiveland; Past2Present, Woerden: Provincie Zeeland: Handleiding Programma s van eisen Zeeland: Provincie Zeeland: Aanvullende richtlijnen voor inventariserend veldonderzoek in de Provincie Zeeland; Provincie Zeeland, Middelburg: Ras, J.: Archeologisch Bureauonderzoek Natuurontwikkelingsproject Zuidkust Schouwen, Deelgebieden 8, 9 en 12 en Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Deelgebieden 8 en 9, Gemeente Schouwen-Duiveland; SOB Research, Heinenoord: Ras, J.: Archeologisch Bureauonderzoek Aanleg Karrenvelden en Vogeleiland, Cauwers Inlaag, Zierikzee, Gemeente Schouwen-Duiveland ; SOB Research, Heinenoord: Rummelen, F. F. F. E. van: Toelichtingen bij de Geologische Kaart van Nederland 1: , Blad Schouwen-Duiveland, Rijks Geologische Dienst; Haarlem: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: Archeologisch Informatie Systeem (ARCHIS2); Amersfoort: Tol, A. J., et al.: Leidraad inventariserend veldonderzoek; Deel: karterend booronderzoek; Amsterdam:

38 34

39 Verklarende woordenlijst antropogeen C14 datering differentiële klink dy erosie estuarium eutroof veen fluviatiel geul gorzenlandschap gyttja Hollandveen Holoceen in situ inundatie klink lagunair, lagune door menselijk handelen bepaling van het gehalte aan radioactieve koolstof (C14) van organisch materiaal (hout, houtskool, schelpen, etc.) waaruit de ouderdom kan worden afgeleid. Deze ouderdom wordt opgegeven in jaren voor 1950 A.D. verschijnsel waarbij relatief hoog of laag liggende gebieden door geologische of fysische processen laag of hoog (andersom) komen te liggen. Ook wel omgekeerde klink of reliëfinversie genoemd organische afzetting, bestaande uit fijn verdeelde afgestorven plantenresten, in stilstaand water bezonken verzamelnaam voor processen die het aardoppervlak aantasten en los materiaal afvoeren. Dit vindt voornamelijk plaats door wind, ijs en stromend water een min of meer trechtervormige monding van een rivier die binnen het bereik van getijdestromingen ligt veen dat in een voedselrijk milieu ontstaan is onder invloed van een rivier rivier- of kreekbedding gebied dat boven gemiddeld hoogwater ligt en pas bij de hoogste vloeden onderloopt organische afzetting, bestaande uit fijn verdeelde afgestorven plantenresten, in stilstaand water bezonken alle veenpakketten die gedurende het Holoceen zijn ontstaan met uitzondering van het basisveen. De definitie van Hollandveen betreft dus in feite bijna alle veenpakketten die gedurende de afgelopen 8000 jaar zijn ontstaan jongste geologisch tijdvak (vanaf de laatste IJstijd: circa 9000 jaar voor Chr. tot heden) bewaard gebleven op de oorspronkelijke plaats. Dit met name met betrekking tot onverstoorde archeologische sporen en vondsten het door menselijk ingrijpen onder water zetten van land, werd vaak in het kader van verdediging gedaan maaivelddaling van veen- en kleigronden door ontwatering, oxidatie van organisch materiaal en krimp ondiepe baai, beschermd tegen open zee door een strandwal of haf 35

40 marien meanderen mesotroof veen modderklei moernering oligotroof veen oxidatie perimarien Pleistoceen pollenanalyse regressiefase sediment sondeerijzer stroomrug transgressiefase verlandingsklei het milieu waar sedimentatie plaatsvindt die direct wordt beïnvloed door de zee zich bochtig door het landschap slingeren (van waterlopen) veen, dat in matig voedselrijk milieu is ontstaan afzettingen in het perimariene gebied, bestaande uit kleiige venen en venige kleien veenafgraving, hoofdzakelijk ten behoeve van zoutwinning en de winning van brandstof (turf) veen, dat in voedselarm milieu is ontstaan (traag) verbrandingsproces van organisch materiaal in reactie met zuurstof het milieu, waarin de sedimentatie wordt beïnvloed door de zee (via het rivier- en kreekstelsel), maar waar mariene afzettingen van betekenis ontbreken geologisch tijdperk dat ongeveer 2 miljoen jaar geleden begon. De tijd van de IJstijden, maar ook van gematigd warme perioden. Het Pleistoceen eindigt met het begin van het Holoceen statistische studie van stuifmeelkorrels en sporen, die in sedimenten gevonden worden. Doel is onder meer milieureconstructie periode waarin de zee-invloed afneemt (als gevolg van een daling van de zeespiegel of als gevolg van sluiting van strandwallencomplex) na een transgressiefase afzetting gevormd door bezinksel of neerslag lange, dunne metalen 'prikstok', die onder meer wordt gebruikt om antropogene sporen te op te sporen restant van een door zand- en klei-afzettingen verlande, oude stroomgeul. Door differentiële klink meestal hoger gelegen dan de omgeving fase waarin de invloed van de zee zich in het binnenland uitbreidt (als gevolg van stijging van de zeespiegel of als gevolg van erosie van het strandwallencomplex klei die aan het einde van een transgressiefase wordt afgezet 36

41 Bijlage 1 Administratieve gegevens Projectnaam: Inventariserend Veldonderzoek door middel van grondboringen Plangebied Tureluur, Deelgebied 10, Gemeente Schouwen-Duiveland Opdrachtgever: Het College van Gedeputeerde Staten van de Provincie Zeeland Namens deze: De Dienst Landelijk Gebied, Regio Zuid, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Contactpersoon: de heer J. Vink en de heer J. Maljaars Postbus 6, 4460 AA Goes Tel.: Mob (j. Vink) Mob (J. Maljaars) jvink@dlg.nl j.maljaars@dlg.nl Uitvoerder: SOB Research Hofweg 13, Heinenoord Postbus 5060, 3274 ZK Heinenoord Tel.: Fax: sobresearch@wxs.nl Bevoegde overheid: Het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Schouwen-Duiveland Contactpersoon: De heer M. Verduijn Postbus 5555, 4300 JA Zierikzee Tel.: Archeologisch adviseur van de Provincie Zeeland: michel.verduijn@schouwen-duiveland.nl Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) Contactpersoon: mevrouw I. M. Haas Postbus 49, 4330 AA Middelburg Tel.: Fax: im.haas@scez.nl Datum opdracht: 6 augustus 2012 SOB Research Project nr A Datum conceptrapport: 27 oktober 2012 Datum definitief rapport: 19 maart 2013 Plaats: Zierikzee Gemeente: Schouwen-Duiveland Provincie: Zeeland Toponiem: Weldamseweg en Havenweg. Huidig grondgebruik: Grasland, weg Toekomstige situatie: Natuurgebied. Kaartblad: 42H Geologie: Afzettingen van Duinkerke IIIb, op oudere Afzettingen van Duinkerke, op Hollandveen, op Afzettingen van Calais. En: Afzettingen van Duinkerke IIIa, op Hollandveen, op Afzettingen van Calais (oostelijk deel plangebied). 37

42 Kadastrale gegevens: Kadastrale Gemeente Zierikzee, Sectie N, nr. 210, 211, 212, 216, 217, 218 (gedeeltelijk), 385, 386 en 387. Geomorfologie: 2M35. Vlakte van getij-afzettingen. Bodemtype: Mn15A. Kalkrijke poldervaaggronden, lichte zavel. Mn25A. Kalkrijke poldervaaggronden, zware zavel. Mn35A. Kalkrijke poldervaaggronden, lichte klei. Grondwatertrap: II en III NAP-hoogte maaiveld: Circa meter NAP. Coördinaten plangebied Zuidwest: Zuidoost: Noordwest: Noordoost: Oppervlakte plangebied: Circa 57 hectare. Oppervlakte onderzoeksgebied: Circa 10 hectare. Kaart plangebied: Zie Afbeelding 3. CMA/ AMK-status: N.v.t. CAA -nr.: N.v.t. CMA -nr.: N.v.t. ARCHIS-Monument nr.: N.v.t. ARCHIS-Waarneming nr.: N.v.t. ARCHIS-Vondstmelding nr.: N.v.t. ARCHIS-Onderzoeksmelding nr. Archeologisch Bureauonderzoek: IVO-Overig: Deponering documentatie: Deponering vondsten: Deponering digitale documentatie: / / / / Zeeuws Archeologisch Archief (ZAA) Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) Postbus 49, 4330 AA Middelburg Het Schuitvlot Looierssingel 2, 4331 NK Middelburg Beheerder: de heer J. J. B. Kuipers Tel. : jjb.kuipers@scez.nl Provinciaal Archeologisch Depot (PAD) Zeeland Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland Het Schuitvlot Looierssingel 2, 4331 NK Middelburg Depotbeheerder: de heer H. Hendrikse Tel: / h.hendrikse@scez.nl e-depot ( 38

43 Bijlage 2 Archeologische en geologische tijdschaal Op het hierbij geboden overzicht worden de geologische en archeologische hoofdperioden weergegeven. De dateringen in de linkerkolom (voor en na Chr.) zijn gekalibreerd en geven de betrouwbaarste dateringen. Bron: ROB,

44 40

45 Bijlage 3 Overzicht voor het Holocene gebied van de gebruikelijke lithostratigrafische indeling en de vertaling naar de lithostratigrafie naar De Mulder et al., 2003 Gebruikelijke terminologie: Terminologie (naar De Mulder et al., 2003): Afzettingen van Duinkerke 3(A, B) Afzettingen van Duinkerke 2 Afzettingen van Duinkerke 1 (A, B) Afzettingen van Duinkerke O Hollandveen Basisveen Afzettingen van Calais 4 Afzettingen van Calais 3 Afzettingen van Calais 2 Afzettingen van Calais 1 Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Walcheren Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Walcheren Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Walcheren Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Walcheren Formatie van Nieuwkoop; Hollandveen Laagpakket Formatie van Nieuwkoop: Basisveen Laag Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Wormer Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Wormer Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Wormer Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Wormer Jonge Duin- en Strandafzettingen Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Schoorl Oude Duin- en Standafzettingen Formatie van Naaldwijk: Laagpakket van Zandvoort Formatie van Twente: dekzand Formatie van Kreftenheye: rivierduinen Formatie van Kreftenheye Formatie van Kreftenheye: Afzettingen van Wijchen Afzettingen van Tiel 3 Afzettingen van Tiel 2 Afzettingen van Tiel 1 (A, B) Afzettingen van Tiel O Afzettingen van Gorkum 4 Afzettingen van Gorkum 3 Afzettingen van Gorkum 2 Afzettingen van Gorkum 1 Formatie van Boxtel: Laagpakket van Wierden Formatie van Boxtel: Laagpakket van Delwijnen Formatie van Kreftenheye Formatie van Kreftenheye: Laag van Wijchen Formatie van Echteld Formatie van Echteld Formatie van Echteld Formatie van Echteld Formatie van Echteld Formatie van Echteld Formatie van Echteld Formatie van Echteld 41

46 42

47 Bijlage 4 Overzicht Boorgegevens Boring: 1 Coördinaten: X: 52046,839 NAP: -1,2 Beschrijver: HU Y: ,44 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,25 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,25-0,35 matig grof zand bruin grijs Opgebracht, (sub-)recent Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: puinbrokje 0,35-0,90 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 0,90-1,80 matig fijn zand donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met kleilaagjes Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis met veengruis(bandjes) met veenbrokken 1,80-2,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 2 Coördinaten: X: 51988,635 NAP: -1,2 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, matig zandig bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 43

48 0,35-0,95 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 0,95-1,30 matig grof zand donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis schelpen 1,30-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 3 Coördinaten: X: 52028,635 NAP: -1,15 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,30 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,30-1,10 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 1,10-1,30 veen zwart bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig veraard Consistentie: Organische Inhoud: 1,30-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 44

49 Boring: 4 Coördinaten: X: 52068,635 NAP: -1,18 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,55 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 0,55-1,40 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 1,40-2,00 matig fijn zand donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: met kleilaagjes Organische Inhoud: Boring: 5 Coördinaten: X: 51988,635 NAP: -1,25 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-1,05 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 1,05-1,15 matig fijn zand donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met kleilaagjes Consistentie: Organische Inhoud: 45

50 1,15-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 6 Coördinaten: X: 52028,635 NAP: -1,22 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,95 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: onderin kleiig Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis met roestvlekken 0,95-1,70 klei donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis met veengruis(bandjes) met zandlaagjes 1,70-2,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 7 Coördinaten: X: 51714,703 NAP: -1,03 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, matig kleiïg, sterk donker bruin grijs humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,50 klei, sterk zandig grijs Vergraven Afz. van Duinkerke 46

51 Lithologie: met kleibrokken Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: heterogeen 0,50-0,65 veen bruin zwart Hollandveen Lithologie: veen, licht veraard Consistentie: Organische Inhoud: 0,65-1,10 veen donker bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,10-1,30 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,30-1,50 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 8 Coördinaten: X: 51754,703 NAP: -1,09 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, zwak kleiïg, matig donker bruin grijs humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,20 zeer fijn zand bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,20-0,35 zeer fijn zand licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: 47

52 0,35-0,40 zand, uiterst humeus zwart Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: plantenresten 0,40-0,50 klei, matig zandig donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,50-0,70 veen bruin zwart Hollandveen Lithologie: veen, licht veraard Consistentie: Organische Inhoud: 0,70-1,10 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,10-1,40 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,40-1,45 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 1,45-1,50 klei licht grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: Boring: 9 Coördinaten: X: 51988,635 NAP: -0,99 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,30 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 48

53 0,30-1,10 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis bovenin zandig 1,10-1,45 klei donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt naar onder zandig Organische Inhoud: 1,45-1,70 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 10 Coördinaten: X: 52028,635 NAP: -1 Beschrijver: HU Y: ,92Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,35-0,90 matig fijn zand, zwak kleiïg grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis onderin kleiig 0,90-1,90 klei, zwak zandig donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Matig tot ongerijpt met zandlaagjes met detrituslaagjes kreekje Organische Inhoud: 1,90-2,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 49

54 Boring: 11 Coördinaten: X: 51731,948 NAP: -1,15 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, zwak zandig donker bruin grijs Graszode Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,40 klei, zwak zandig bruin grijs Vergraven Lithologie: heterogeen Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,40-0,95 klei, zwak zandig licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,95-1,40 klei grijs Vergraven Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: met kleibrokken met veenbrokken 1,40-1,50 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,50-1,60 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 1,60-1,90 klei licht grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 50

55 Boring: 12 Coördinaten: X: 51771,948 NAP: -1,3 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,20 klei, matig zandig, matig donker bruin grijs humeus Lithologie: Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,20-0,55 klei, zwak zandig, zwak bruin grijs Bouwvoor humeus Lithologie: heterogeen Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,55-0,85 klei, matig zandig licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,85-1,00 zand, uiterst humeus zwart Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: plantenresten 1,00-1,80 klei, zwak lemig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Matig gerijpt met veenbrokken Organische Inhoud: 1,80-1,85 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,85-1,90 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 1,90-2,00 klei licht grijs Afz. van Calais 51

56 Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 13 Coördinaten: X: 51824,084 NAP: -1,02 Beschrijver: HU Y: ,47 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,95 zand, zwak kleiïg grijs Moerneringsput Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis puinspikkels 0,95-1,60 klei, matig zandig donker grijs Moerneringsput Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: met veengruis(bandjes) heterogeen 1,60-1,70 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,70-2,00 klei, zwak zandig blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 14 Coördinaten: X: 51988,635 NAP: -1,12 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 52

57 0,35-0,45 klei, zwak zandig donker grijs Ophooglagen Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: puinspikkels 0,45-0,80 klei, zwak zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: bovenin zandig Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 0,80-1,00 veen zwart Hollandveen Lithologie: veen, sterk veraard Consistentie: Organische Inhoud: 1,00-1,30 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 15 Coördinaten: X: 52028,635 NAP: -1,22 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,35-0,95 klei, sterk zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 0,95-2,00 matig fijn zand donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met zandlaagjes Consistentie: Organische Inhoud: met kleilaagjes met humeuze bandjes kreekje 53

58 Boring: 16 Coördinaten: X: 52068,146 NAP: -1,14 Beschrijver: HU Y: ,59 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,40 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,40-0,45 klei, zwak zandig donker grijs Cultuurlaag Ophooglagen Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis mossel puinbrokje 0,45-0,95 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: licht roestig Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 0,95-2,00 matig fijn zand donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: zand-klei-laminatie Consistentie: Organische Inhoud: met humeuze bandjes kreekje Boring: 17 Coördinaten: X: 52201,665 NAP: -1,02 Beschrijver: HU Y: ,31 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,55 klei, matig zandig donker blauw grijs Vergraven Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis puinspikkels 0,55-0,65 veen zwart Hollandveen Lithologie: veen, sterk veraard Consistentie: Organische Inhoud: 0,65-1,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 54

59 Boring: 18 Coördinaten: X: 51706,191 NAP: -0,94 Beschrijver: SB Y: ,41 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, zwak kleiïg, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,45 zeer fijn zand licht grijs Lithologie: met kleibrokken Consistentie: Organische Inhoud: heterogeen 0,45-0,75 klei grijs Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: dy met veenbrokken vermengd met zand 0,75-1,40 veen donker bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,40-1,50 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,50-1,60 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 19 Coördinaten: X: 51748,635 NAP: -0,92 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, zwak kleiig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 55

60 0,05-0,20 zand bruin grijs Bouwvoor Lithologie: met kleibrokken Consistentie: Organische Inhoud: 0,20-0,75 zeer fijn zand licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,75-0,80 klei blauw grijs Moerneringsput Lithologie: met kleibrokken Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: dy heterogeen met veenbrokken in top plantenresten, loopt tot 150 0,80-1,70 veen donker bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,70-1,85 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 20 Coördinaten: X: 51858,016 NAP: -1,2 Beschrijver: HU Y: ,79 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,75 klei grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: bovenin zandig Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 56

61 0,75-0,95 klei donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: 0,95-1,10 veen bruin zwart Hollandveen Lithologie: veen, licht veraard Consistentie: Organische Inhoud: 1,10-1,50 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 21 Coördinaten: X: 51905,601 NAP: -1,16 Beschrijver: HU Y: ,37 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,35-0,55 matig fijn zand, zwak kleiïg bruin grijs Vergraven Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis heterogeen puinspikkels 0,55-1,70 klei, zwak zandig donker grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis met veenbrokken met veengruis(bandjes) 1,70-2,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 57

62 Boring: 22 Coördinaten: X: 51948,635 NAP: -1,22 Beschrijver: HU Y: ,37 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,65 matig fijn zand, zwak kleiïg blauw grijs Moerneringsput Lithologie: met kleibrokken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 0,65-1,50 klei donker grijs Moerneringsput Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt met veenbrokken Organische Inhoud: 1,50-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,60-2,00 klei blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 23 Coördinaten: X: 51988,635 NAP: -1,11 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,90 matig grof zand, matig grijs Moerneringsput kleiïg Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis puinspikkels 58

63 0,90-1,90 klei, zwak zandig donker grijs Moerneringsput Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: met veengruis(bandjes) heterogeen 1,90-2,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 24 Coördinaten: X: 52028,635 NAP: -1,14 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, matig zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-1,40 matig fijn zand, zwak kleiïg grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met ijzerconcreties Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis met roestvlekken 1,40-2,00 klei, matig zandig donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: met veengruis(bandjes) Boring: 25 Coördinaten: X: 52069,124 NAP: -1,21 Beschrijver: HU Y: ,66 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, sterk zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-1,40 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke 59

64 Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 1,40-1,50 klei, sterk humeus zwart Afz. van Duinkerke Cultuurlaag Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 1,50-2,00 zand, zwak kleiïg donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt met veenbrokken Organische Inhoud: Boring: 26 Coördinaten: X: 52108,635 NAP: -1,22 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-1,10 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis kleiige zones 1,10-1,90 matig fijn zand donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 1,90-2,00 klei bruin grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt met veenbrokken Organische Inhoud: 60

65 Boring: 27 Coördinaten: X: 52148,635 NAP: -1,22 Beschrijver: HU Y: ,96 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,40 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,40-0,95 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 0,95-1,05 matig fijn zand, zwak kleiïg donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis met veengruis(bandjes) 1,05-1,10 veen zwart bruin Hollandveen Lithologie: veen, licht veraard Consistentie: Organische Inhoud: 1,10-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 28 Coördinaten: X: 52188,635 NAP: -1,09 Beschrijver: HU Y: ,58 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,85 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 61

66 0,85-1,50 matig fijn zand, matig kleiïg donker grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: met veenbrokken met kleibrokken moernering 1,50-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,60-2,00 klei, zwak zandig blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 29 Coördinaten: X: 51708,635 NAP: -0,91 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, sterk humeus donker bruin grijs Graszode Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,65 zeer fijn zand licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,65-0,75 zand, sterk humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: plantenresten Boortype: 0,75-1,05 klei blauw grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpen dy 62

67 1,05-1,45 klei licht grijs Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: heterogeen 1,45-1,65 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,65-1,75 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 30 Coördinaten: X: 51748,635 NAP: -0,93 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, matig kleiïg, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,20 zand bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,20-0,55 zeer fijn zand licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,55-0,70 zeer fijn zand blauw grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 0,70-0,75 klei, sterk humeus donker bruin 63

68 Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: plantenresten Boortype: 0,75-1,90 klei blauw grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: met veenbrokken Boring: 31 Coördinaten: X: 51999,877 NAP: -1,02 Beschrijver: HU Y: ,48 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,25 klei donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,25-0,45 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis 0,45-1,20 klei, zwak zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 1,20-1,70 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 32 Coördinaten: X: 52222,567 NAP: -1,12 Beschrijver: HU Y: ,96 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,40 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,40-0,80 klei, zwak zandig grijs Afz. van Duinkerke 64

69 Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: puinspikkels 0,80-1,15 klei, zwak zandig donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: 1,15-1,80 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 33 Coördinaten: X: 51708,635 NAP: -0,96 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, sterk humeus donker bruin grijs Graszode Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,45 zeer fijn zand licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: heterogeen Consistentie: Organische Inhoud: met roestvlekken 0,45-0,75 klei, sterk zandig grijs Lithologie: heterogeen Consistentie: Organische Inhoud: in top sterk humeus laagje Boortype: 0,75-1,50 klei, matig zandig blauw grijs Moerneringsput Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 1,50-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 65

70 1,60-1,75 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 34 Coördinaten: X: 51748,635 NAP: -1,02 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, matig kleiïg donker bruin grijs Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,20 matig fijn zand bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: Boortype: 0,20-0,50 matig fijn zand licht grijs Moerneringsput Lithologie: met kleibrokken Consistentie: Organische Inhoud: 0,50-1,35 klei licht grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: met veenbrokken 1,35-1,50 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,50-1,60 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 66

71 Boring: 35 Coördinaten: X: 52019,533 NAP: -1.0 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,65 klei grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis bovenin zandig schelpen met veengruis(bandjes) 0,65-0,95 klei, zwak zandig donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: met veengruis(bandjes) 0,95-1,55 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,55-2,00 klei, zwak zandig blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 36 Coördinaten: X: 52268,635 NAP: -1,02 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-1,20 klei, zwak zandig donker grijs Moerneringsput Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: schelpgruis heterogeen moernering met veengruis(bandjes) 67

72 1,20-1,80 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,80-2,00 klei blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 37 Coördinaten: X: 51748,635 NAP: -1,1 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,10 zand, matig kleiïg, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,10-1,20 matig fijn zand licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 1,20-1,30 klei grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Matig gerijpt met zandlaagjes Organische Inhoud: 1,30-2,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 68

73 Boring: 38 Coördinaten: X: 52024,084 NAP: -1,25 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,40 klei donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,40-0,80 klei, matig zandig grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis brokken donker grijze klei, puinspikkel 0,80-1,40 klei, matig zandig donker grijs Moerneringsput Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt met veenbrokken heterogeen brokken blauwe klei Organische Inhoud: 1,40-1,55 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,55-2,00 klei, zwak zandig blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 39 Coördinaten: X: 52256,499 NAP: -1,3 Beschrijver: HU Y: ,44 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,75 klei, zwak zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis puinspikkels 69

74 0,75-0,85 veen zwart bruin Hollandveen Lithologie: veen, licht veraard Consistentie: Organische Inhoud: 0,85-1,70 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,70-2,00 klei blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 40 Coördinaten: X: 52388,635 NAP: -1,4 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,70 klei grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 0,70-1,50 klei, matig zandig donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met zandlaagjes Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: met veenbrokken 1,50-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,60-2,00 klei, zwak zandig blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 70

75 Boring: 41 Coördinaten: X: 51782,567 NAP: -1,08 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 zand, sterk humeus donker bruin grijs Graszode Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,60 matig fijn zand licht grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Organische Inhoud: met kleibrokken puinbrokjes 0,60-0,80 klei, zwak zandig licht grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,80-1,00 veen zwart bruin Moerneringsput Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 1,00-1,55 klei blauw grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: met veenbrokken 1,55-1,65 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,65-1,75 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 71

76 1,75-1,90 klei licht grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 42 Coördinaten: X: 52028,635 NAP: -1,41 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,40 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,40-0,80 klei, zwak zandig grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis brokken grijze klei, puinbrokje 0,80-1,20 klei donker grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: met veenbrokken met veengruis(bandjes) 1,20-2,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 43 Coördinaten: X: 52308,635 NAP: -1,35 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-2,00 klei, zwak zandig donker grijs Moerneringsput Lithologie: met kleibrokken Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis met roestvlekken met veenbrokken moernering 72

77 puinspikkels Boring: 44 Coördinaten: X: 52348,635 NAP: -1,35 Beschrijver: HU Y: ,54 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,25 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,25-0,40 klei, matig zandig bruin grijs Puinlaag Lithologie: Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: veel baksteenpuin, mortelbrokjes 0,40-1,05 klei grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 1,05-2,00 klei donker grijs Afz. van Duinkerke Komafzetting Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: Boring: 45 Coördinaten: X: 52388,635 NAP: -1,32 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,75 klei, zwak zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 0,75-1,45 klei, matig zandig donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: 73

78 moernering 1,45-1,55 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,55-2,00 klei, matig zandig blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 46 Coördinaten: X: 51788,635 NAP: -1,2 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, sterk zandig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,40 klei, sterk zandig licht grijs Moerneringsput Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis puin- en kalkspikkels, puinbrokje 0,40-0,55 klei geel grijs Moerneringsput Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: veel fosfaat 0,55-1,05 klei, zwak zandig grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis met veenbrokken 1,05-1,10 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 74

79 1,10-1,20 klei, zwak humeus licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 1,20-1,65 zeer fijn zand licht grijs Afz. van Calais Lithologie: met kleilaagjes Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 47 Coördinaten: X: 52039,254 NAP: -1,4 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,80 klei grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis bovenin zandig 0,80-1,15 veen zwart bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig veraard Consistentie: Organische Inhoud: 1,15-1,95 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,95-2,00 klei blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 75

80 Boring: 48 Coördinaten: X: 51788,635 NAP: -1,15 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, matig zandig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,45 klei, matig zandig grijs Moerneringsput Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: heterogeen puin- en kalkspikkels, puinnbrokjes 0,45-1,50 klei grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpresten met kleibrokken met veenbrokken 1,50-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,60-1,80 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 49 Coördinaten: X: 52028,635 NAP: -1,42 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,70 klei, zwak zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: onderin zandig Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 76

81 met roestvlekken 0,70-1,50 klei, sterk zandig licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: 1,50-1,60 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,60-2,00 klei blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 50 Coördinaten: X: 52068,635 NAP: -1,38 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,75 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 0,75-0,80 klei donker grijs Moerneringsput Cultuurlaag Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: puinbrokjes 0,80-2,00 klei, matig zandig blauw grijs Moerneringsput Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: met kleibrokken met veenbrokken heterogeen 77

82 Boring: 51 Coördinaten: X: 51803,805 NAP: -1,1 Beschrijver: SB Y: ,47 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, matig zandig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,45 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: heterogeen Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: met roestvlekken puinspikkel, houtskoolbrokje 0,45-0,55 klei blauw grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: met veenbrokken puinspikkel 0,55-0,60 veen bruin zwart Hollandveen Lithologie: veen, licht veraard Consistentie: Organische Inhoud: 0,60-1,30 veen donker bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,30-1,40 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,40-1,50 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 78

83 Boring: 52 Coördinaten: X: 52028,635 NAP: -1,22 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,75 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 0,75-1,55 klei licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: 1,55-1,65 matig fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Organische Inhoud: 1,65-1,95 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,95-2,00 klei blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 53 Coördinaten: X: 52068,635 NAP: -1,25 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 79

84 0,35-1,05 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 1,05-1,65 klei, zwak zandig donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt met zandlaagjes Organische Inhoud: 1,65-2,00 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 54 Coördinaten: X: 51822,567 NAP: -0,98 Beschrijver: SB Y: ,44 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, matig zandig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,45 klei, matig zandig grijs Moerneringsput Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk gerijpt Organische Inhoud: heterogeen puinspikkels en -brokjes 0,45-1,00 klei blauw grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: met kleibrokken loopt tot 110 1,00-1,40 veen donker bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,40-1,65 veen bruin Hollandveen 80

85 Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,65-1,80 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 55 Coördinaten: X: 51868,635 NAP: -1,03 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, sterk zandig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,70 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: puinspikkels, mortelbrok 0,70-0,75 klei, zwak zandig, zwak bruin grijs Afz. van Duinkerke humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: Boortype: 0,75-1,20 klei, zwak zandig licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: 1,20-1,35 veen donker bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,35-1,45 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 81

86 1,45-1,60 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,60-1,80 klei licht grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: Boring: 56 Coördinaten: X: 52068,635 NAP: -1,3 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,35 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,35-0,70 klei grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: bovenin zandig Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: schelpgruis met veenbrokken met roestvlekken 0,70-1,10 klei licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veengruis(bandjes) Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: 1,10-1,50 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: Boring: 57 Coördinaten: X: 51834,703 NAP: -1,05 Beschrijver: SB Y: ,44 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, matig zandig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 82

87 0,05-0,40 klei, matig zandig grijs Moerneringsput Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: heterogeen puinspikkels, en -brokje 0,40-1,30 klei blauw grijs Moerneringsput Lithologie: heterogeen Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: met veenbrokken met kleibrokken 1,30-1,55 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,55-1,80 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 58 Coördinaten: X: 52068,635 NAP: -1,25 Beschrijver: HU Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: HU Datum: ,00-0,40 klei, zwak zandig donker bruin grijs Bouwvoor Lithologie: Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: 0,40-0,80 klei, matig zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: bovenin zandig Consistentie: Matig tot ongerijpt Organische Inhoud: schelpgruis 0,80-0,90 veen zwart bruin Hollandveen Lithologie: veen, licht veraard Consistentie: Organische Inhoud: 83

88 0,90-1,80 veen bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,80-2,00 klei blauw grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 59 Coördinaten: X: 51905,601 NAP: -1,05 Beschrijver: SB Y: ,82 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, sterk zandig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,25 klei, sterk zandig, zwak bruin grijs Afz. van Duinkerke humeus Lithologie: Consistentie: Sterk gerijpt Organische Inhoud: puinbrok en -spikkels 0,25-1,00 zeer fijn zand, zwak kleiïg licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Organische Inhoud: met kleilaagjes 1,00-1,15 zeer fijn zand grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Organische Inhoud: 1,15-1,30 klei, matig zandig licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Organische Inhoud: met zandlaagjes loopt tot

89 1,30-1,70 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,70-1,90 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) Boring: 60 Coördinaten: X: 51845,880 NAP: -1.0 Beschrijver: SB Y: ,24 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, sterk zandig, sterk donker bruin grijs Graszode humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,40 klei, sterk zandig grijs Moerneringsput Lithologie: met ijzerconcreties Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: met roestvlekken puinbrokjes en -spikkels 0,40-1,35 klei blauw grijs Moerneringsput Lithologie: met veenbrokken Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: heterogeen 1,35-1,55 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,55-1,70 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 1,70-1,80 klei licht grijs Afz. van Calais 85

90 Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: Boring: 61 Coördinaten: X: 51944,084 NAP: -1,09 Beschrijver: SB Y: ,96 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, sterk humeus donker bruin grijs Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,35 klei grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: Consistentie: Sterk gerijpt Organische Inhoud: puin- en houtskoolspikkels, puinbrokjes 0,35-0,50 klei licht grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk gerijpt Organische Inhoud: 0,50-0,70 veen bruin zwart Hollandveen Lithologie: veen, licht veraard Consistentie: Organische Inhoud: 0,70-1,30 veen donker bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,30-1,45 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,45-1,55 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 86

91 Boring: 62 Coördinaten: X: 51868,635 NAP: -1,06 Beschrijver: SB Y: ,92 Oxi/red: 0 Boorder: SB Datum: ,00-0,05 klei, matig zandig, sterk donker bruin grijs Bouwvoor humeus Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: 0,05-0,30 klei, zwak zandig grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met roestvlekken Consistentie: Sterk-matig gerijpt Organische Inhoud: puinbrokje en -spikkels 0,30-0,40 klei donker grijs Afz. van Duinkerke Lithologie: met zandlaagjes Consistentie: Matig gerijpt Organische Inhoud: puinbrokjes en -spikkels 0,40-1,05 veen donker bruin Hollandveen Lithologie: veen, matig amorf Consistentie: Organische Inhoud: 1,05-1,20 veen bruin Hollandveen Lithologie: Consistentie: Organische Inhoud: riet (wortels) 1,20-1,40 klei licht bruin grijs Afz. van Calais Lithologie: zwak venig Consistentie: Ongerijpt Organische Inhoud: riet (wortels) 87

92 88

93 Bijlage 5 SOB Research: Gegevens Naam: Bezoekadres: SOB Research Instituut voor Archeologisch en Aardkundig Onderzoek B.V. Hofweg 13, Heinenoord Postadres: Postbus ZK Heinenoord Telefoon: Fax: sobresearch@wxs.nl Directeur: Raad van Advies: Jhr. J. E. van den Bosch J. van de Erve (Voorzitter) Prof. dr. ir. J. T. Fokkema (Vice-Voorzitter) J. van Kerchove (Secretaris) Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rotterdam Inschrijvingsnummer Register: BTW nummer: NL B.01 Bankrelatie: Rabobank Graafschap-Noord Rekeningcourant: Nr.: