Uitkeringshoogte belangrijker dan kapitaal

Transcriptie

1 Het Verzekeringsblad 98e jaargang 23 oktober 2008 nr. 20 Hoe verder na Feitenonderzoek? Gedragstoezicht in goede handen? Bouw FOR en eigen beheer af Emiel Roozen (Delta Lloyd Leven): Uitkeringshoogte belangrijker dan kapitaal

2 Productinnovatie? Distributie via branche-organisaties? Productharmonisatie? Modulaire producten? Zorgplicht? Implementatie wetgeving? Klantretentie? Conversie? Transparantie? Finavista Voor structurele oplossingen in Product & Customer Management Wilt u meer weten of onze brochure ontvangen? Bel of kijk op

3 INHOUD COVER Uitkeringshoogte belangrijker dan kapitaal Verzekeraars hebben de neiging de nadruk te leggen op het eindkapitaal dat een deelnemer kan opbouwen met zijn pensioenregeling. Maar het gaat de deelnemer 18 helemaal niet om dat kapitaal. Hij vindt het belangrijk te weten welke uitkering hij uiteindelijk krijgt. En dan vind ik de boodschap dat de hoogte daarvan afhankelijk is van de op dat moment geldende marktrente, niet goed te verkopen. Je zult maar met pensioen gaan op de datum dat de rente net op een dieptepunt is aangeland, zegt Emiel Roozen, directievoorzitter van Delta Lloyd Leven. AFM: 50% boven Wabeke-norm De AFM heeft deze maand het Feitenonderzoek Beleggingsverzekeringen overhandigd aan opdrachtgever minister Bos. Het is een lijvig rapport in twee delen geworden. 8Het eerste deel geeft een overzicht van de ontwikkeling van de markt voor beleggingsverzekeringen sinds begin jaren negentig. In het tweede deel staan 343 factsheets met doorberekeningen, gemaakt van 57 beleggingsverzekeringen. De reacties van de stakeholders op het rapport zijn overwegend positief, maar wat kunnen we met de resultaten en hoe moeten we ermee verder? Focus op omslag in bedrijfsvoering Het intermediair familiebedrijf Veltman Financieel Adviseurs uit Kampen is bezig een omslag in de bedrijfsvoering te maken vanwege de nieuwe wetgeving en de veranderende 14 verwachting van de consument. Het komt straks aan op het verschil in dienstverlening, volgens Arjan Veltman. Dat gaat de klant wegen en daar willen we klaar voor zijn. Wat overeind blijft, is de kernwaarde die ten grondslag ligt aan alle handelen van het kantoor: behandel je klant zoals je zelf behandeld wilt worden. Over professoren De FOR en het eigen beheer moeten we meteen afbouwen. Pensioen moet solide zijn, maar een bedrag dat op papier wordt gereserveerd en intussen in andere 24 zaken wordt geïnvesteerd, is het tegengestelde van solide. Daarbij komt dat die gelden, als ze al apart staan, onderdeel blijven van de onderneming en met het bedrijf ten onder kunnen gaan. Dat moet anders, die gelden moeten veilig staan, dus buiten de onderneming, vindt prof. dr. Gerry Dietvorst, hoogleraar Pensioen en andere toekomstvoorzieningen aan de Universiteit van Tilburg. De zin van een machineschadeverzekering Vrijwel alle bedrijven in Nederland hebben een brandverzekering, maar er zijn weinig bedrijven met een machineschadeverzekering. En dat terwijl in veel ondernemingen 37 machines en installaties een essentiële rol spelen en de continuïteit van het bedrijf hiervan afhankelijk is. Maarten Mulder, Senior Underwriter Construction, Energy en Technical Risks van ACE Europe legt uit wat een machineschadeverzekering is en voor wie deze verzekering zinvol is. Wat vergoedt de verzekering en hoe komt deze tot stand? Rubrieken Hoofdredactioneel 5 Nieuws 6 Onder meer: - Gedragstoezicht in goede handen? - Onvriendelijke communicatie FKO en Verbond Intermediair 12 Onder meer: - Dolders: Handhaving Adviesmatch ongerijmd - Personenregister SAR gestart Pfp 22 Onder meer: - DNB wil rust rond pensioenen - NHP adviseert kredietcrisisclausule Schade 29 Bram van Poorten - De waarschuwingsplicht van de aannemer Generali VB Innovatieprijs Jurisprudentie 34 Sjoerd Meijer en Bianca van der Goes - Wijziging begunstiging na faillissement De Wandeling 38 - Mike Leers (CZ) Zorg & Inkomen 41 Onder meer: - AO-campagne zelfstandigen - ONVZ Zó-fit Met name(n) 43 ICT 45 Onder meer: - Nationale Notaris Service Ondernemerschap 46 Bart van Luijk - Onderhandelen: It takes two to tango! Mystery Shopping 48 Verzekerend Buitenland 49 Nieuws 50 Barbier 54 nummer oktober

4 De VB Branchedag helpt een hartstikkene Goed Doel De VB Branchedag is het jaarlijkse congres van Het Verzekeringsblad en staat dit jaar in het teken van sport. Daarom is het Foppe Fonds gekozen als goed doel. Met deze dag willen we een financiële injectie geven aan het fonds van Foppe de Haan. Biedt vanuit uw (kantoor)stoel op topstukken! Wat is het Foppe Fonds? Stichting Foppe Fonds heeft als doel financiële middelen te verzamelen voor activiteiten van gehandicapte kinderen. Met de VB Branchedag willen we een financiële bijdrage leveren aan de rolstoelhockeysport door de aanschaf mogelijk te maken van sportrolstoelen. U kunt vanuit uw (kantoor)stoel helpen deze fi nanciële bijdrage te realiseren. Via heeft u, na registratie, toegang tot de Foppe veiling. Daar vindt u een gevarieerd aantal (sport) items waar u online op kan bieden. Deze items zijn beschikbaar gesteld door banken, verzekeraars en overige relaties uit de verzekeringsbranche. Er worden regelmatig nieuwe stukken aangeboden en geplaatst, dus zet de site in uw favorieten en kom regelmatig langs! Helpt u ons mee? U kunt niet alleen bijdragen aan het goede doel door te bieden, maar ook door artikelen/goederen te schenken voor de veiling. Vanzelfsprekend is een fi nanciële bijdrage ook welkom. Stuur een naar Heidi of Wijkje via hbalkema@forallfinance.nl* om een veilingartikel aan te bieden of een fi nanciële bijdrage te doen. 100% van de opbrengst gaat naar het Foppe Fonds. Foppe veiling VB Arena Americahal Apeldoorn * For all Finance organiseert, op verzoek van Het Verzekeringsblad, de Foppe veiling. Tijdens de VB Branchedag, op 20 november in de Americahal in Apeldoorn, treedt For all Finance op als veilingmeester.

5 COLOFON HOOFDREDACTIONEEL Het Verzekeringsblad onafhankelijk verzekeringsmagazine sinds 1910 hoofdredactie Jan Aikens redacteuren Alex Klein, Erwin Loer, Yvonne Neppelenbroek (eindred.), Rick de Ruiter (webred.), Elly Gravendeel (red. ass.). redactie Postbus 23, 7400 GA Deventer, tel , fax , internet vragen van abonnees worden gratis beantwoord uitgave van Kluwer, Postbus 23, 7400 GA Deventer, tel uitgever Stephanie Keij marketing Claudia Simoons (adverteerders) abonnementen en verzending Kluwer Afdeling Klantcontacten, Postbus 878, 7400 AW Deventer, tel , fax abonnementsprijs ,00 incl. btw. Collectieve abonnementen meer dan 20 exemplaren 10% reductie. Annulering abonnement is mogelijk tot 3 maanden voor het begin nieuwe abonnementsperiode losse nummers Losse nummers 6,75 excl. btw; VB-interactief Gidsen 11,95 excl. btw. advertenties Kluwer, Postbus 23, 7400 GA Deventer. Advertentie acquisitie: Emilie Kars-van der Goes tel fax EKarsvanderGoes@kluwer.nl Media order: Toos Schurink tel fax mosdeventer@kluwer.nl sluitingsdatum: Dinsdag 9 dagen voor het verschijnen. Zet- en lithokosten worden doorberekend ontwerp Boshoff & Dekker, Deventer vormgeving Mediabuilders, Zutphen druk Plantijn Casparie Den Haag ISSN Kluwer BV legt-uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements-) overeenkomst. De gegevens kunnen door Kluwer, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, kunt u contact met ons opnemen. Crabcocktail In 2004 en 2005 hebben we op deze plaats herhaaldelijk aangegeven dat rekening gehouden moest worden met een omslag in de verhouding tussen aanbieders en intermediair. Bij de voorbereiding van de Wfd tekende zich een duidelijke scheiding af tussen de twee groepen. De Commissie Relatie aanbieder-bemiddelaar (Crab) werd ogenschijnlijk gedomineerd door verzekeraars en banken, die van hun positie gebruikmaakten om voor eens en altijd hun piketpaaltjes te slaan. Een door Het VB bepleite zorgvuldige cultuurwenteling heeft niet plaatsgevonden. Integendeel: er kan eerder gesproken worden van een vechtscheiding tussen de partijen die voordien schouder aan schouder optrokken. Waarom deze oude koe opgedregd? Omdat het dier nog steeds kalveren werpt die besmet zijn met de ziektekiemen van de giftige crabcocktail. De aanbieders kunnen tot op de dag van vandaag bij de intermediairverenigingen geen goed doen en andersom worden de wensen van adviseurs en bemiddelaars nauwelijks serieus genomen. Concreet heeft het Verbond van Verzekeraars zich er recent niet geliefder op gemaakt door zich openlijk te mengen in de relatie tussen intermediair en eindklant. De verzekeraars hebben het ministerie van Financiën gemeld dat het voorstel om adviseurs een dienstverleningsdocument te laten opstellen, niet ver genoeg gaat. Intermediairs moeten met hun klanten een dienstverleningscontract afsluiten, vinden de aanbieders. Waarom zij zich zo specifiek met het adviestraject, dat zij eerder tot het domein van het intermediair verklaarden, bemoeien, is niet echt duidelijk geworden. Daartegenover zien we de poging van het FKO om tweedracht te zaaien in het verzekeraarskamp. Volgens de koepelorganisaties verwoordt het Verbond een standpunt dat niet door individuele verzekeraars wordt gesteund. Onzin natuurlijk. Het Verbond wordt in alle geledingen bestuurd door die individuele verzekeraars. Als het FKO bedoelt te zeggen dat de commerciële afdelingen van verzekeraars een ander standpunt innemen dan de beleidmakers, dan zullen ze best een punt hebben. Dat is in het verleden nooit anders geweest. Als het aan de accountmanagers had gelegen, zou altijd elke schade onverplicht vergoed zijn, de rekening-couranttegoeden afgeboekt en de uitsluitingen in de polissen genegeerd. Dat hoort bij het spanningsveld tussen verkopers en budgetbewakers. Door deze situatie aan te grijpen om de representativiteit van het Verbond ter discussie te stellen, schetst het FKO een karikatuur van de realiteit. De tijd om elkaar de ogen uit te crabben mag nu wel eens over zijn. Per januari dient zich een nieuwe realiteit aan, die waarschijnlijk begin november definitief vorm krijgt tijdens het algemeen overleg tussen de Tweede Kamer en de minister van Financiën. Alle partijen zullen dan moeten werken volgens de dan geldende regels. Dat kan alleen succesvol met de blik naar voren en daarbij past niet het in kinnesinne blijven terugzien. Tijd dus om voor eens en altijd een einde te maken aan die rare koeienziekte waaraan de intermediaire bedrijfskolom nu lang genoeg geleden heeft. Jan Aikens jaikens@kluwer.nl nummer oktober

6 NIEUWS Gedragstoezicht in goede handen? In de algemene media keert steeds indringender de vraag terug of verzekeringen en pensioenen ook in deze crisistijd in goede handen zijn. Mensen maken zich zorgen over de soliditeit van hun pensioen en willen de zekerheid dat verzekeraars aan hun uitkeringsverplichtingen kunnen blijven voldoen. Het Verbond van Verzekeraars beantwoordt die vraag bevestigend op haar websitepagina Kredietcrisis, veel gestelde vragen (zie ook pag. 17): De financiële positie van de verzekeringsbranche als geheel en van de verschillende leden is sterk genoeg om ervan uit te kunnen gaan dat verzekeraars hun verplichtingen ook op langere termijn kunnen nakomen. De toezichthouder houdt dat streng in de gaten, aldus de verzekeraarskoepel. Vraag is of die laatste toevoeging over de toezichthouder als een geruststellende boodschap wordt ontvangen. Op het moment dat dit VB in druk gaat, heeft na de nationalisatie van ABN/Fortis de regering tien miljard euro in ING gepompt en wordt algemeen aangenomen dat ook AEGON een beroep zal doen op hetzelfde fonds van de overheid. De boodschap dat ING en AEGON anders dan Fortis dit geld eigenlijk helemaal niet nodig hebben, is niet de makkelijkste om te verkopen. Evenmin zal het verhaal dat de buffers weliswaar ruim voldoende zijn, maar toch versteviging nodig hebben, op veel begrip van de consument kunnen rekenen. Als we de overzichten achterin Het VB, nr. 16, van 29 augustus nazien, blijkt dat alle verzekeraars heel veel vet op de botten hebben: in het algemeen is de aanwezige solvabiliteitsmarge vele malen hoger dan de marge die wettelijk is voorgeschreven. Ook een (tijdelijke) dip van de beurskoersen zal niet direct tot solvabiliteitsproblemen leiden. Daar komt bij dat een aantal jaren geleden verzekeraars zijn gestopt met de heilloze financiering van slechte technische resultaten door de toen redelijk overvloedige beleggingsopbrengsten. Nu kan geconcludeerd worden dat verzekeraars zich op tijd gerealiseerd hebben dat in de eerste plaats die operationele winsten op peil gebracht moesten worden. In het kader van het strenge toezicht is het goed te memoreren dat verzekeraars deze, nu wel heel goed van pas komende ommezwaai op eigen kracht gemaakt hebben en niet na een dringend advies van de prudentiële toezichthouder. De vraag is of DNB wel in staat is zodanig toezicht uit te oefenen dat zij mogelijke problemen bij financiële instellingen kan zien aankomen. De situatie bij banken als IceSave, maar ook als Fortis en ING, doet het ergste vermoeden. Dat is niet in de eerste plaats een verwijt naar DNB. Zij moet roeien met de wettelijke toezichtsriemen en die lijken volstrekt niet toereikend om er voldoende zicht op te krijgen hoe de financiële huishouding er werkelijk uitziet. Zeker niet in een tijd waarin creatief bankieren en boekhouden tot kunst is verheven. Sommige financiële instellingen hebben zich geheel of gedeeltelijk aan het toezicht proberen te onttrekken door hun bedrijfsvorm te organiseren in een veelheid van stichtingen, holdings en buitenlandse stiefmoeders. De Wft heeft daaraan een eind gemaakt door het verbieden van zeggenschapsconstructies die het toezicht onmogelijk maken. Daarmee heeft de gedragstoezichthouder AFM een wapen in handen, waardoor hij zich niet hoeft te laten afschrikken door een juridisch verstoppertje spelen van een financiële instelling. De bancaire praktijk heeft aangetoond dat de prudentiële toezichthouder DNB een minstens zo zwaar wapen nodig heeft om het financieel verstoppertje spelen een halt toe te roepen. Tot die tijd blijft het een gok om de consument met een gerust hart op het bestaan van het strenge toezicht te wijzen. Jan Aikens AEGON maakt boeiende pensioendocumentaire mogelijk Het is algemeen bekend dat mensen onder de veertig nauwelijks bezig zijn met het pensioenonderwerp. Daarom spreekt iedereen elkaar na dat het nodig is te werken aan het pensioenbewustzijn. AEGON heeft de daad bij het woord gevoegd. De maatschappij maakte het financieel en deels inhoudelijk mogelijk een documentaire te vervaardigen, waarin zowel het pensioen als het al dan niet doorwerken op oudere leeftijd van alle kanten belicht werd. De documentaire van een uur werd het afgelopen weekend tweemaal uitgezonden op respectievelijk RTL4 en RTL7. Om de aandacht van de toeschouwers vast te houden, werden korte beschouwingen van onder meer de hoogleraren Henriëtte Prast, Lans Bovenberg, Paul Schnabel en Herman Kappelle afgewisseld met historisch filmmateriaal, straatinterviews van gewone mensen en een ik wil doorwerken - statement van actrice Elsje de Wijn. De kijker kreeg in kort bestek een beeld van de geschiedenis van het Nederlandse pensioenstelsel. Wat doe jij met de pakweg dertig laatste jaren van je leven, was de concrete vraag waarop jongeren aan het einde van de documentaire een antwoord mochten geven. De onuitgesproken, maar in de statements verpakte boodschappen luidden dat je nu al stappen moet zetten om die dromen waar te kunnen maken. De filmmakers hebben het leven op hogere leeftijd op een heldere en boeiende wijze in beeld gebracht en er nauwlettend op toegezien dat de kijker op geen enkel moment een pensioenoplossing kreeg opgedrongen. Een film die het zeker waard is om bij andere gelegenheden in te zetten. 6 nummer oktober 2008

7 NIEUWS Onvriendelijke communicatie FKO en Verbond In het concept-besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen (Bgfo) dat het ministerie van Financiën deze zomer aan de verschillende belangenorganisaties heeft voorgelegd, werd nagenoeg voorbijgegaan aan het bestaan van serviceproviders in de branche. Het belang van deze marktpartijen wordt nu wel onderschreven door relevante politieke partijen, de toezichthouder en individuele verzekeraars, constateert de Federatie van KoepelOrganisaties in de financiële dienstverlening (FKO) voorzichtig tevreden in de aanloop naar de behandeling van het wijzigingsvoorstel in de Tweede Kamer op donderdag 6 november. Zelfs de fractiespecialisten van politieke partijen blijken vaak niet op de hoogte van het bestaan en de verschillende functies van serviceproviders, zo stelt de FKO, die er deze weken alles aan doet om hen op dit punt bij te praten en te overtuigen. Het tegenwicht dat financieel dienstverleners dankzij de serviceproviders kunnen bieden aan de krachtige positie van een beperkte groep aanbieders, is daarbij een veelgebruikt argument. De koepelorganisatie zegt verder te ervaren dat toezichthouder AFM best bereid is om mee te denken over financieringsconstructies waarin de meerwaarde die serviceproviders hebben voor aanbieders tot uitdrukking kan worden gebracht. Een constructieve dialoog tussen verschillende spelers in de markt derhalve, maar de FKO heeft een andere speler, het Verbond van Verzekeraars, tegen de haren in gestreken door ook individuele verzekeraars te noemen als begripvolle gesprekspartners, die zich volgens de FKO niet herkennen in het standpunt dat door het Verbond wordt uitgedragen. De koepelorganisatie voert daarbij aan dat marktpartijen denken dat deze divergentie komt door de recente personeelswisselingen in de top van enkele van de belangrijkste verzekeraars en doordat het ambtelijk apparaat van het Verbond steeds zelfstandiger opereert ten opzichte van de leden verzekeraars. Het ambtelijk apparaat wordt daarmee in de praktijk steeds meer beleidsbepalend in plaats van uitvoerend. Dat is nogal wat, en des te opvallender is de beknopte en nauwelijks inhoudelijke reactie van het Verbond: Het Verbond en zijn individuele bestuursleden herkennen zich totaal niet in het persbericht van de FKO. Het Verbond wacht de Kamerbehandeling van 6 november a.s. af. Als dat nuttig is, zal het Verbond daarna in overleg treden met de FKO. In Het VB, nr. 17, van 11 september zijn wij uitvoerig ingegaan op de standpunten van het Verbond inzake het concept-bgfo. Het Verbond ziet het liefst dat middels wijziging in het besluit rigoureus een einde wordt gemaakt aan alle vormen van extra beloning, zowel in geld als in diensten (zoals cursussen, software, e.d.). De serviceproviders zouden het daardoor erg moeilijk krijgen en dat komt het Verbond niet heel slecht uit. Zij heeft de serviceproviders de laatste jaren immers steeds vaker en indringender als (financieel) machtsblok tegenover zich gevonden. Het nieuwe concept-bgfo laat geen ruimte voor omzetgedreven bonusprovisie. Wel kunnen bovenop de provisie extra beloningen verstrekt worden, maar dan moeten die ten goede komen aan de kwaliteit van de bedrijfstak. In politieke kringen is dit de nee tenzij -variant gaan heten. Het Verbond is daar mordicus op tegen en wil het liefst alsnog af van het tenzij : De creativiteit van de markt kennende, moet er ernstig rekening mee worden gehouden dat de grenzen zullen worden opgezocht. Daarom dringen wij erop aan in de regelgeving een algeheel verbod op alle vormen van bonussen op te nemen, liet het Verbond eerder in een brief aan het ministerie van Financiën weten. Bij die opstelling, als hulpverlener van de wetgever bij het dichten van elke mogelijke maas in de wetgeving, zijn de serviceproviders natuurlijk allerminst gebaat en dat verklaart de felle stellingname van de FKO jegens het Verbond. Met haar uiterst beknopte, niet-inhoudelijke reactie lijkt de verzekeraarsvertegenwoordiging te willen vermijden dat zij tussen nu en 6 november over de grond ligt te rollen met de FKO. Zij heeft haar standpunt al neergelegd in Den Haag, kan daar vooralsnog op gewillige oren rekenen en heeft er dus alle belang bij de tijd tot de Kamerbehandeling soepeltjes te laten verstrijken. Krijgt zij dan haar zin doordat de volksvertegenwoordiging voor de hardst denkbare lijn ( nee in plaats van nee, tenzij ) kiest, dan is er daarna wellicht niet zoveel grond meer om alsnog met de FKO om de tafel te gaan zitten. Erwin Loer Actiepagina s DenK populair DenK Internet Services verzorgt onder meer internetcommunicatie voor financieel dienstverleners. Als de actualiteit daartoe aanleiding geeft, richt zij actiepagina s in die veel van de vragen beantwoorden waarmee consumenten naar hun adviseur komen. Eerder heeft het bedrijf een pagina met FAQ s en relevante links ingericht over beleggingsverzekeringen en recent nog een pagina met informatie rond de overname van Fortis Verzekeringen Nederland. Van de gebruikers van DenK-internetconcepten heeft 40 procent de actiepagina beleggingsverzekeringen opgenomen op de eigen site en 55 procent doet dat met de Fortis-pagina. Rond de verschijningsdatum van dit VB is ook een pagina beschikbaar rond het thema kredietcrisis. Dan is ook de beleggingsverzekeringenpagina weer up-to-date met informatie over het AFM Feitenonderzoek Beleggingsverzekeringen. De pagina s worden opgezet en onderhouden i.s.m. NVA en NBVA. Ga voor een voorbeeld van de actiepagina s naar nummer oktober

8 NIEUWS AFM: 50% boven Wabeke-norm Eerder deze maand heeft minister Wouter Bos van Financiën het rapport Feitenonderzoek Beleggingsverzekeringen in ontvangst genomen uit handen van Hans Hoogervorst, bestuursvoorzitter van de AFM. De toezichthouder heeft samen met onderzoeksbureau MoneyView ten behoeve van het rapport 343 doorberekeningen gemaakt van 57 beleggingsverzekeringen. Die vertegenwoordigen een marktdekking van procent. Een opmerkelijk gegeven uit het onderzoek is dat de kostenload op ongeveer 50 procent van de onderzochte producten op of onder de Wabeke-norm van 2,5 procent blijft. Grofweg 15 procent, één op de zeven polissen, komt boven de 3,5 procent. Wat kunnen we aan de onderzoeksresultaten ontlenen en hoe moeten we ermee verder? De AFM heeft het onderzoek uitgevoerd op verzoek van de minister, hoewel dit soort onderzoek buiten de normale toezichtverantwoordelijkheid van het instituut valt. Het rapport trekt geen conclusies. Waardeoordelen over het woekerpolisgehalte of de kwaliteit van de informatieverstrekking en advisering in het verleden zijn er niet in opgenomen. Bestuurslid Theodor Kockelkoren wilde daarover alleen in algemene zin kwijt dat er effecten merkbaar zijn van de maatregelen die op het gebied van informatieverstrekking zijn genomen hij noemde in dit verband de Financiële Bijsluiter maar dat die niet zijn bemeten binnen het feitenonderzoek. Hij noemde het rapport een bouwsteen waarmee de oplossing van de beleggingsverzekeringenproblematiek mogelijk wordt. De uiteindelijke oplossingen zullen mede aan de hand van het rapport wellicht gevonden moeten worden door verzekeraars en consumenten, of dat nu collectieve of individuele oplossingen zijn, in onderling overleg of via de tussenkomst van de rechter. Bos heeft het rapport inmiddels naar de Tweede Kamer gestuurd, en daarbij aangegeven dat het een feitenonderzoek betreft en hij op dit moment geen aanleiding ziet tot nadere standpuntbepaling. Factsheets Het rapport Feitenonderzoek Beleggingsverzekeringen is een lijvig rapport geworden, dat uit twee delen bestaat. Het eerste deel geeft een overzicht van de ontwikkeling van de markt voor beleggingsverzekeringen sinds begin jaren negentig. Ook worden de werking, de producteigenschappen en de risico s van verschillende soorten beleggingsverzekeringen (ten behoeve van hypotheek, lijfrente/pensioen en algemene vermogensopbouw) geschetst. Het tweede deel geeft de resultaten weer van de genoemde 343 doorberekeningen op 57 veelverkochte producten, opgemaakt in factsheets. Die factsheets, één per pagina, geven een productomschrijving, de uitgangspunten van de berekening (de maatmensdefiniëring), de kosten en verzekeringspremies ten opzichte van de inleg, een berekening van wat de klant krijgt en wat hij ervoor betaalt, de invloed van de kosten en verzekeringspremie op het voorbeeldrendement en eventuele nadere informatie en waarschuwingen. De fiscale aspecten zijn niet meegenomen in het onderzoek. Hanzo van Beusekom, hoofd toezichtgroep financiële ondernemingen van de AFM: De fiscale aspecten zijn weliswaar heel belangrijk, maar verschillen sterk van mens tot mens en laten zich derhalve niet vangen in de maatmenssystematiek. De AFM heeft bij de totstandkoming van het rapport zoveel mogelijk gebruikgemaakt van de resultaten van het Instituut Financieel Onderzoek (IFO), het onderzoeksbureau dat eerder niet in staat bleek om het onderzoek binnen redelijke tijd tot een goed einde te brengen en daarmee de toorn van Bos over zich afriep. Vergelijkingen Het feitenonderzoek is gebaseerd op maatmenssystematiek. Volgens Hoogervorst maakt het rapport het daarmee goed mogelijk vergelijkingen te maken tussen producten, hoewel niet voor alle producten voor dezelfde maatmens(en) is gekozen en verschillende typen producten zich niet zomaar laten vergelijken. Ook Van Beusekom waarschuwde nog eens voor het vergelijken van de appels met peren onder de producten. In paragraaf 3.4 in deel 2 van het rapport zijn alle doorberekeningen vergeleken op nettorendement. De AFM heeft op haar website een factsheetmodule opgenomen, waarmee snel kan worden gezocht in de digitale database met berekeningen. Meer over deze module in het artikel Factsheetmodule beleggingsverzekeringen op pagina 13 in dit VB. Factsheetmodule op AFM.nl Waarde rapport De KiFiD-lijst laat zien dat er bijna 1000 soorten beleggingsverzekeringen zijn met verschillen in de voorwaarden en ook in de kostenelementen. In de kostenweergave op sommige 8 nummer oktober 2008

9 NIEUWS producten is bijvoorbeeld de provisie meegenomen, maar op andere is alleen de nettopremie vermeld. Bij de bemiddeling hebben adviseurs dan ongetwijfeld een declaratie voor advieskosten ingediend, kosten die we niet terugvinden in de AFM-berekeningen. Hoewel de AFM (en MoneyView) met het rapport een prestatie van formaat hebben geleverd, blijkt het aantal doorberekende polissen in dit licht bezien maar beperkt. Wie als consument wil weten of hij een woekerpolis heeft, heeft geluk als zijn specifieke polis is onderzocht en hij ook nog eens de maatmens is op wie de getallen van toepassing zijn. Anders is het toch echt heel lastig om ter inschatting van de individuele situatie iets aan de factsheets te ontlenen. Dat was echter wel wat de Tweede Kamer had beoogd met het onderzoek. De twijfel van een aantal Kamerleden of de consument hier wel mee uit de voeten kan, is dan ook terecht. Het AFM-rapport heeft veel aan de oppervlakte gebracht, maar net niet wat het parlement beoogde. Bij wie de bal nu precies ligt, is niet duidelijk. Verzekeraars en adviseurs doen er het verstandigst aan het pad dat de Ombudsman geëffend heeft, verder af te leggen. Reacties op feitenonderzoek NBVA, NVA en VvHN: nu graag snelle afwikkeling Vol lof zijn NBVA, NVA en VvHN over het AFM Feitenonderzoek Beleggingsverzekeringen. Volgens hen geeft dit uitgebreid inzicht in de ontwikkeling van de beleggingsverzekeringen en zijn de beschrijvingen, voor zover nu kan worden overzien, in overeenstemming met de feiten. Zij hopen dat het rapport zal bijdragen aan een snelle afwikkeling van het dossier beleggingsverzekeringen en aan een passende compensatie voor die polishouders die daarvoor in aanmerking komen, omdat alleen zo het vertrouwen in de markt kan worden hersteld. Voor NBVA en NVA verandert er vooralsnog niets aan het advies aan hun leden om, daar waar hun klanten een beleggingsverzekering hebben die mogelijk in aanmerking komt voor compensatie, te voorkomen dat eventuele claims verjaren. Het rapport laat ook onverlet dat NBVA en NVA verzekeraars oproepen om naar de individuele overlijdensrisicopremies in deze producten te kijken. Verbond: onderzoek geeft samenhangend beeld Hoogervorst noemde het bij de overhandiging van het rapport aan de minister moedig dat de verzekeraars hun informatie aan de AFM hebben gegeven, en vanzelfsprekend appelleerde het Verbond van Verzekeraars in haar reactie aan die uitspraak. Volgens de brancheorganisatie heeft de AFM met haar rapport een feitelijk, samenhangend en genuanceerd beeld over beleggingsverzekeringen geschetst, in een recordtijd bovendien. Zij verwacht dat de gepresenteerde feiten een constructieve bijdrage zullen leveren aan de afronding van discussies over beleggingsverzekeringen. Kritiek heeft het Verbond op de in de factsheets gepresenteerde manier van kostenverrekening. Die zou vatbaar zijn voor misverstanden en in de modellen De Ruiter wordt de kostenopbouw volgens haar overzichtelijker weergegeven. Consumentenbond: terugbetalen en meer transparantie Ook de Consumentenbond is blij dat de feiten nu op een rij staan, maar is minder te spreken over die feiten: Bij maar liefst 73 procent van de beleggingsverzekeringen wordt meer dan 2 procent kosten in rekening gebracht. In haar reactie heeft zij nog eens geëist dat alle verzekeraars het teveel betaalde geld aan consumenten terugbetalen en dat de AFM en de overheid ervoor zorgen dat de kwaliteit van aanbieders, producten en adviseurs voor consumenten inzichtelijk worden gemaakt: Wantoestanden als deze mogen in de toekomst niet meer voorkomen. In het rapport en bij de presentatie aan de minister heeft de AFM gewaarschuwd voor de hefboomwerking bij Universal Life-producten: een tegenvallend beursklimaat betekent een hogere overlijdensrisicopremie en daarmee een aanzienlijk lager dan verwacht eindresultaat. De Consumentenbond roept verzekeraars op consumenten hierover regelmatiger te informeren. Verliespolis: aantal woekerpolissen zal hoger zijn De Stichting Verliespolis twijfelt aan een aantal rekenwaarden in het onderzoek van de AFM. Volgens de stichting hanteert de AFM een jaarlijkse rendementsafslag van 3,5 procent in plaats van de Wabeke-norm van 2,5 procent en wordt in de factsheets gerekend met een looptijd van dertig jaar waar mensen de polis gemiddeld tien jaar aanhouden en met vrij hoge fondsrendementen (aandelenfonds 8 procent, mixfonds 6,2 procent per jaar). Ook vraagt zij zich af hoe de AFM de gealloceerde kosten en winsten die zijn verscholen in het verzekeringsdeel, alsmede het gebruik van verouderde sterftetafels en selectiewinst in haar onderzoek heeft verwerkt. De Stichting Verliespolis meent dat, als bovenstaande punten in aanmerking worden aangenomen, veel meer polissen toch woekerpolissen zullen blijken te zijn. Woekerpolis Claim: rondetafelgesprek De Stichting Woekerpolis Claim ziet het rapport als vertrekpunt voor een totaaloplossing van de woekerpolisaffaire. Volgens haar maakt het rapport duidelijk waar de oorzaken van de problemen liggen, zodat verzekeraars, tussenpersonen en overheid ieder op hun eigen verantwoordelijkheid kunnen worden aangesproken. De stichting gaat alle betrokken partijen uitnodigen voor een rondetafelgesprek, om te komen tot een gezamenlijk plan van aanpak. Argenta veilig tot een ton Erwin Loer De spaartegoeden van Nederlandse klanten die zijn ondergebracht bij het Belgische Argenta, zijn door een beslissing van de Belgische regering net als in Nederland ook gegarandeerd tot euro. Argenta Spaarbank opereert in Nederland via een bijkantoor. Hierdoor vallen de spaartegoeden van Nederlandse klanten deels onder de Belgische en deels onder de Nederlandse depositogarantieregeling. Door de gelijktrekking van de depositogarantieregeling vallen alle tegoeden nu onder de Belgische regeling. nummer oktober