Bael brugge: bael brugge (Archief Abdij Tongerlo Kaart 1749), Bael brugge (Rijksarchief Brussel Kaart ).

Transcriptie

1 B Bael brugge: bael brugge (Archief Abdij Tongerlo Kaart 1749), Bael brugge (Rijksarchief Brussel Kaart ). Baan: Verklaring van Schepenen dat Matteus Stalpars als pachter van de prelaat van Tongerlo, wonend aan de Heycant, terwijl zijn schuur staat aan de Baan, er niet altijd van op de hoogte is dat er goed in de schuur gebracht wordt, vooral in de zomertijd, als de schuur bijna leeg is en niet meer gesloten wordt, terwijl buiten zijn weten ook groepen soldaten daarin gehuisd hebben (GAR 8 folio 89 30/6/1703). Verklaring: Een baan is een openbare weg die niet gekasseid is, zie ook Grote Baan. Baesakker: seeckere eene acker genaempt de basacker (GAR 6 folio ), seeckere eene acker geheete de basacker comende oist ende zuyt Ampson Jacobs, weest Jan Moerlants ende noirt Herman Peeters erfgen. (GAR 6 folio ), eene acker genaemt de baasacker gecome van Philippus Jacobs gelegen omtrent de stoutstraet, groot omtrent de 304 roeden comende oost de sris alhier, zuyt de vercoopers, west Guilliam Schuermans ende noirt de coopere (GAR 10 folio ), den baesacker 109 roeden (GAR 39 folio 40 29/2/1748), den baesacker 109 roeden (GAR 39 folio ), de groes in den baschacker 117 roeden (GAR 39 folio ), Item den baeschacker 111 roeden (GAR 39 folio ), den basacker 169 roeden (GAR 39 folio ), Item den baesacker 169 roeden (GAR 39 folio ), Item een driesken aen den baesacker 25 roeden (GAR 39 folio ), een driesken aen den baesacker 29 roeden (GAR 39 folio 39 29/2/1748), Landt in den basacker 110 roeden (GAR 39 folio 39 29/2/1748) Baggaertsvenne: Geeraert Balemans heeft ingenomen onder den heere pastoor voorschreve anno 1704 een water ende erffve genoempt het Baggaerts ven rontomme gelegen inde heyde (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Baggaertsvenne (GAR 9 folio ), Item het Baggaertsvenne (GAR 9 folio 187r 2/3/1720), Baggen Ven (Kaart Vandermaelen 1846), Baggers Ven (Stafkaart 1887), Baggaars Venneken (Stafkaart 1887). Verklaring: Mogelijk betekent "bagger" moerasland. Baisakker: Den selven wegens als voor uytten Baisacker houdende ontrent seven loopen saets renende oist Jan Michielssen, zuyt ende west sijn selffs, noort Wouter Hendricx vorster (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Den selven wegens als voor uytten Baisacker houdende 100 roeden renende oist Adriaen Cornelis Corsten Erffgenamen, zuyt Lambrecht Luerincx, west ende noort Philips Jacobs (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Willem Adriaens costen uyt de hellight van den baisacker houdende int geheel ontrent 180 roeden, oost Lambrecht Luerincks, zuyd den selven Luerincks en Philip Jacobs, west den selven Jacobs, ende noord sijn selfs (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 18e eeuw). Verklaring: Wij vermoeden dat dit een verschrijving is van het toponiem baesakker, zie aldaar. Bakkerij: De Bakkerij (Stafkaart 1845) Bastiaenssen: Item eene partije erve, landt ende groes, genaemt Bastianen, groot omtrent 260 roeden paelende oost ende zuyt Elisabeth Wilborts, weduwe wijlen Adriaen Luringhs, west het straetje, naer den bempt ende noort Petrus Wilborts cum suis (GAR 11 folio ),

2 Item een parcheel erve wesende land ende weyde genaemt Bastiaenssen, groot omtrent 260 roeden, oost ende zuyt Elisabeth Wilborts, west het straetje naer den bempt ende noordt wijlen Peeter Wilborts (GAR 12 folio ), Item een parcheel erve wesende land ende weyde genaemt Bastiaensen, groot omtrent 260 roeden oost ende zuyt Elisabeth Wilborts, west het straetje naer den bemt ende noordt wijlen Peeter Wilborts cum suis (GAR 12 folio ). Verklaring: Persoonsnaam. Beeksebaan: Jacobus Peeter Jacobs heeft consent van den heere proviseur van weert verchijnst 100 roeden uyt sheerenvront daer een huysken op geset is renende oost de heystraet suyt sijns selfs oft beecksche baen west Jan van Riel noort Anthoni Berghmans Erffgenamen (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ). Verklaring: Hiermee wordt dan de weg bedoeld die naar Hilvarenbeek leidde. Beekseweg: Item den 22sten naer Welde gheweest door ordre van mynheer provisoor om toonen te lichten waer dat gelegen syn Marellen Wircken ende Beeckschen Wegh ende aldaer den heelen dagh geinformeert over die saecken (GAR 3 Reeks 3 24/6/1749). Verklaring: Hiermee wordt eveneens de weg bedoeld die naar Hilvarenbeek voerde. Mogelijk is dit toponiem identiek met het voorgaande. Beemd: een stuck eerffs ofte beempts geheete den beemdt gelege onder Ravels (GAR 1 folio ), een stuck eerffs geheeten den beempt, een stuck eerffs geheeten bochtken, een stuck eerffs geheeten de brekelshage, den bijpant bijde capelle gelege geheete de groete ecker (GAR 1 folio ), een acker genaempt het bemdeke gelegen tot Ravels omtrent de key, oist aen erve de gemeyn wech, suyt ende west aen erve des gotshuys van Tongerlo ende noirt aen erffve Jan Adriaen Baelmans (GAR 2 folio ), genoempt het bemdeke groot omtrent 100 roeden oist gelegen aen cruysbraek ende sijn selffs, west de heerestrate (GAR 2 folio ), 20 roeden erfs genoemt t'bemdeken (Archief Abdij Tongerlo Feod 8 Leenboek ), erffs genoemt t'bemdeken renende oost Antoni Jan Wouters, suyt ende west Willem Moerlants erffgenamen, noort Peeter Goyvaert Canters (Archief Abdij Tongerlo Feod 8 Leenboek ), het bemdeken oist Peter Redens erfgenaemen, suyt Jan Hendrickx, voster ende Peeter Redens erfgenaemen, west de erfgoederen des heeren van Tongerlo, noort Jan Buyckx (GAR 25 folio ), Op conditie hiernae beschreven soe sall Jan Adriaen Hendrickx vercoopen eenen dries gelegen tot Ravels in de Santstraet geheten De Bemdekens (GAR 25 folio 40r 13/3/1669), Jan Adriaen Hendrickx met Catelyn syne huysvrou bekennen well ende wettelyck vercocht te hebben Jan Baelemans ende Ycken syne huysvrou eenen dries metten gracht ende holen aen beyde syden lanckx daer neven aende suyt syden geheeten Het Bemdeken gelegen tot Raevels, oost Peeter Redens erfgenaemen, suyt Jan Hendrickx voster ende Peeter Redens erfgenaemen, west de erfgoederen der heeren van Tongerlo, noort Jan Buyckx (GAR 25 folio 40r 9/4/1669), Jan Adriaen Hendrickx bekent vanden coop vanden Bemdekens op dander syde gementioneert hem ten volle betaelt te syn (GAR 25 folio 40r 9/4/1669), genoempt de bempt groot omtrent 100 roeden ooste Mayken Hermans, zuyt west ende noort Gijs Joose erfgen. (GAR 3 folio ), zeecker een weyken geheete het bemdeken oist de deelhebbers inde belckevoirt, zuyt ende west Cornelis Janssen ende noirt de erfgen. Govaert Canters (GAR 3 folio ), vercocht te hebben Joan Balemans zeecker een weyken geheeten Het Bemdeken oist de deelhebbers inde Beckevoirt, zuyt ende west Cornelis Janssen ende noirt de erfgenamen Govaert Canters (GAR 3 folio 158r 11/3/1675), het bemdeken oost de deelhebbers in de Berkevoort, zuyt ende west Cornelis Jansen ende noirt de erfgenamen Govaert Canters (GAR 3 folio ), op seeckere parcheel groesse genaempt den beempt gelegen opt gielseynde groot omtrent 209 roeden comende oighst Dierck Tijs Aerts ende Jan Gijs Joosse, zuyt Jan Gijs Joosse, weest

3 ende noirt Adriaen Gijs Joosse (GAR 5 folio ), het bemdeken, cremwortel, ende hofstadt, rijthoeck ende den putacker (GAR 5 folio ), Item alnoch op seeckeren dries geheeten het bemdeken groot omtrent 55 roeden oighst ende weest Henrick Jansse, zuyt ende noirt des compt erfve (GAR 5 folio ), Item alnoch seecker deel in den Bempt (GAR 5 folio ), Item alnoch seecker deel in Den Bempt aen wederzyde vanden loop naest de weeste zyde ende de grachten daer ronsomme (GAR 5 folio 158v 20/2/1685), seeckere een weyvelt gelegen alhyer teyne de sant geheete het bemdeken (GAR 6 folio ), seeckere een weyvelt gelegen alhyer teyne de sant geheeten Het Bemdeken ende dat voor eene termyn van ses continuele jaeren (GAR 6 folio 105r 12/9/1689), Item alnoch tot onderpant seecker weyvelt genoempt de bempt, groot omtrent 200 roeden, oist de weeskinderen in dese, zuyt Antony Berchmans, weest Jan Gijs Joosse ende noirt de gilsackers (GAR 6 folio ), Item alnoch op een weyvelt geheete het bemdeken groot omtrent 200 roeden oist sheerenstraet, zuyt Joos Dickens, weest Matteus Stalpars, noirt godtshuys van Tongerloo (GAR 6 folio ), de Hellight van den dries genaempt den Bempt 95 roeden (GAR 7 folio ), Item de hellight vanden dries genoempt Den Bempt naest de zuyt syde groot 95 roeden (GAR 7 folio 48r 13/12/1694), Item daerby gevoeght het voorste deel int Bemdeken naest den buytenhof gelegen teyne de Santstraet (GAR 7 folio 77v 18/3/1695), op seeckere halve weyvelt geheeten het bemdeken groot dese hellight omtrent 95 roeden comende oist de rentheffer, zuyt de erfgen. Jan Balemans ende de weduwe Henrick Janssen, weest de vrunte ende noirt Adriaen Van Stensel (GAR 7 folio ), Het voorste deel inden Cremwortel aende weeste zyde gelyck het afgepaelt is. Item alnoch het achterste deel int Bemdeken naest Vosters Heyvelt ende Gense Hoef (GAR 7 folio 77v 18/3/1695), Adriaen van Steensel wegens sijne ouders bij versterff uytte ander helft van het steken geheeten Costers hoeve nu het Bempdeken waervan d'ander helft competeert Geeraert van Steensel groot int geheel ontrent 160 roeden, renende oist Mr.Peeter Balemans sris, zuyt de voorschreve wederhelft, west de sant straete ende noort Joos Marinus (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Geeraert van Steensel wegens sijne ouders bij versterff uytte helft van het steken geheeten Costers hoeve nu het bempdeken groot int geheel 160 roeden waer van d'ander helft toebehoort Adriaen Van Steensel, renende oist Mr.Peeter Balemans sris, zuyt Peeter van Fuen kinderen ende Hendrick Janssen Erffgenamen, west de vruente ende noort de wederhelft van voorschreve Adriaen Van Steensel (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Item het beemdeken 96 roeden (GAR 7 folio... 17e eeuw), op seecker weyvelt genampt het bemdeken, gelegen in de Peel, oist zijn selfs, zuyt ende west Henr. Janssen erfgen. ende noirt Peeter Canters (GAR 8 folio ), Een wijvelt geheete het bemdeken groot de voors hellicht 95 roeden comende oost Pr. Balemans, zuyt Jacob Wouters ende de weduwe Hendr. Janssen ende andere, west de vrointe ende noort de wederhellicht (GAR 8 folio ), op seecker wey ofte heyvelt geheete de bemt gelegen omtrent het broeck, groot omtrent 140 roeden comende oost seecker stratje loopende naer den meulen, zuyt de erfgenamen Jespar Diercken, west Mayken weduwe Geert Adriaensse ende noort Corn. Jan Huyps (GAR 8 folio ), het bemdeken (GAR 8 folio ), Bij de verdeling van de nalatenschap van hun ouders, gelegen op het Cleyn Ravels, treffen Anthony Janssen en Jenneken Janssen, gehuwd met Cornelis de Volder, een minnelijke schikking, waarbij Anthony Janssen ook optreedt voor het deel der kinderen van Peeternel Janssen zaliger en Peeter Balemans en voor het deel van Jacomijn Aert Jacobs, nu gehuwd met Jan van Giel, welk deel door Anthony Janssen is ingekocht. De eerste kavel, toekomend aan Jenneken Janssen, omvat de kamer van het woonhuis met de helft van de schouw tussen de kamer en de keuken, het schop, de helft van de kelder en de kelderkamer, waartoe een scheidingsmuur in kelder en kelderkamer kan worden aangebracht; voorts de 12 roeden hof, gelegen aan de straat, de dries, genaamd Den Colck, het voorste deel van een stuk land, genaamd Hannens Cruysbroeck, en de groese, welke kavelen tezamen 377 roeden omvatten.

4 Daarbij nog het voorste deel van den Stroyacker, ter grootte van 272 roeden. De kavels van Anthony Janssen met zijn gekochte kavels omvatten: de keuken, het portaal, de halve kelder en halve kelderkamer, de koestal, de schuur en de hof, behalve de 12 roeden, die Jenneken worden toegekend, de hele aanstede, behalve het schop, en voorts De Hoef, het Quaetvelt en het Beemdeken, de voorste en middelste Kruisbraeck, de helft van Hannens Kruysbroeck, het land in de aanstede van Huybrecht Reynen, groot 88 roeden, en het achterste deel van de Stroyacker (GAR 8 folio 186v 3/3/1707), twee parcheelen van erfve gelegen omtrent de wouwers het een geheeten het bemdeken ende het ander de berckevoirt, groes ende lant gecomen (GAR 8 folio ), Huurceel voor Secretaris Balemans, volgens welke Jan Bertels en Marie Stalpars twee percelen gehuurd hebben van Peeter Balemans, gelegen nabij de Wouwer, het ene genaamd Het Bemdeken, en het ander De Berckevoirt, bestaande uit weien bouwland, waarvan het weiland zal verhuurd worden met ingang van half maart 1708 en het bouwland in de oogsttijd na de oogst, voor een periode van 6 jaar (GAR 8 folio 229 7/5/1708), seecker sijn paert in het bemdeken gelege teyne de santstraet alhyer comende oist de voorn. Pr. Balemans, zuyt Geert Van Stensel, weest de vrunte ende noirt Joos Marinus (GAR 8 folio ), Het bemdeken (GAR 9 folio ), Item het Bemdeken (GAR 9 folio 187r 2/3/1720), seecker parcheel wijde gelegen alhier opt cleyn Ravels genaemt den bemdt, groot omtrent de 350 roeden, comende oost de Hairbaene, zuyt Marie Gijsbrecht getrouwt met Jacobus Donckers, west deselve ende haer selfs ende noirt oock haer selfs wesende de boterbemt (GAR 9 folio ), het bempdeken 74 roeden (GAR 39 folio ), het bempdeken 118 roeden (GAR 39 folio ), Lant int bempdeken 35 roeden (GAR 39 folio ), den bempt driesch 344 roeden (GAR 39 folio ), het bemdeken 140 roeden (GAR 39 folio ), het bempdeken 55 roeden (GAR 39 folio ), Item het bempdeken 48 roeden (GAR 39 folio ), Item het bempdeken 103 roeden (GAR 39 folio ), het landt int bempdeken 35 roeden (GAR 39 folio ), het bempdeken 120 roeden (GAR 39 folio ), het bempdeken 96 roeden (GAR 39 folio ), den bempt 209 roeden (GAR 39 folio ), het bempdeken 74 roeden (GAR 39 folio ), het bempdeken 84 roeden (GAR 39 folio ), Item den bempt geregnoyt oost Marie Cornelisse ende Adriaen Van Dae... weest de leege vant, zuyt Matijs Hendrickx erfgenamen ende noort Adriaen Schuermans (GAR 11 folio ), Item den bemdt groot 84 roeden geregnoot oost Marie Cornelisen ende Adriaen Van Doren goederen, west de leege voort, zuyd Matijs Hendrix erfgenamen ende noort Adriaen Schuermans erven (GAR 11 folio ), Cremwortel en Bemdeken (GAR 17 folio ), Item voor een achste in de coop van Cremwortel en Bemdeken 24 guldens 8 stuyvers een oordt (GAR 17 Akte 7 23/12/1760), Item het bemdeke weyde geregnoodt oost zijns selfs weest ende zuyt de erfgenaemen Willem Henderickx ende noort Cornelis Swaegemaekers (GAR 11 folio ), Item den bempt groot 209 roeden geregnoyt oost en noordt Jan Van Riel, west de gilsackers ende suyd Peeter en Joos Willemsen (GAR 11 folio ), Item den beemt groot 209 roeden geregnoyt oost en noordt Jan Van Riel, west de Gilsackers ende suyd Peeter en Joos Willemsen (GAR 11 folio ), Item een parseel wijde genampt het bemdeken groot omtrent 100 roeden gelegen aen de santstraet alhier, geregnoyt oost d'erfgenamen van den secretaris Ballemans, weest sheerevrunte, suyt Jan Wouters, ende noordt Bastiaen Stalpaers erfgenamen (GAR 11 folio ), Item een parceel wijde genaemt het bemdeken groot omtrent 100 roeden gelegen aen de Santstraet alhier, geregnoyt oost d'erfgenamen van den secretaris Ballemans, west sheere vroente, suyt Jan Wouters ende noordt Sebastiaen Stalpaerts erfgenaemen (GAR 11 folio ), Item een parseel wijde genaemt den bempt gelegen als voor oist Peeter Van Doren, west Peeter Van Ginoven cum suis, suyt Jan Bayens, ende noordt Jan Van Riel erven (GAR 11 folio ), seeckere eene weyde genamt den bemdt gelegen in den Eel alhier, geregnoyt oost, noort en weest Cornelis Aerts, suyt Cornelis Geerden (GAR 11 folio ), seker een parcheel weyde genaemt het bempdeken gestaen ende geleghen in de

5 Peel alhier, groot omtrent 100 roeden paelende oost de goederen der comparanten west ende zuydt J.B.Wilmsen ende noort Jan Swaegemaeckers (GAR 11 folio ), een parcheel weyde ofte bempt genaemt het bempdeken geleghen in de Ravelsche straete groot 80 roeden paelende oost de weduwe Cornelis Havermans cum suis, west sheere vroente, zuydt d'erfgenamen Cornelis Michilsen cum suis ende noordt den cooper (GAR 11 folio ), Het bempdeken oost Juffrouw de weduwe Cornelis Havermans cum suis, west sheerenvroente, zuydt den cooper ende noort Adriaen Hendrickx erfgenamen (GAR 39 folio ), Gertrudis Stalpaerts, geassisteerd door haar echtgenote Joseph Snijders, en de voogden van Anna Maria en Joannes Stalpaerts verklaren te hebben verkocht aan Sieur Petrus van Steensel uit Antwerpen, een beemd, genaamd Het Bempdeken, gelegen in de Ravelsche strate, voor de som van 250 gulden (GAR 11 folio 250v 30/1/1775), een parcheel weyde genaemt het bempdeken geleghen als hier (GAR 11 folio ), Hoe dat aen die voorseide weesen is competerende pro indiviso een parcheel weyde genaemt Het Bempdeken gelegen alhier, met Gertrudis Stalpaerts in houwelijck met Josephus Snijders (GAR 11 30/1/1775), Goedenisse eender parcheel weyde genaemt Het Bempdeken gelegen in de Ravelsche Straete ten behoeve van sieur Petrus Van Steensel innegesetenen der stadt Antwerpen, vercreghen teghens Gertrudis, Anna Maria ende Joannes Stalpaerts (GAR11 30/1/1775), dats te weten een parcheel weyde ofte bempt, genaemt Het Bempdeken gestaen ende gelegen in de Ravelsche Straete, paelende oost jouffrouwe de weduwe Cornelis Havermans cum suis, west sheeren vroente, zuydt den cooper ende noort Adriaen Hendrickx erfgenamen soo ende gelyck het selve geleghen is (GAR 11 30/1/1775), Item een parcheel weyde genaemt den bemt groot omtrent 50 roeden oost ende noordt Adriaen Couwelaers, zuyt Jan Beyens, west de weduwe Willem Joosen (GAR 12 folio ). Verklaring: Het toponiem beemd komt in Ravels zeer vaak voor. Een beemd is een weiland, in principe om gemaaid en gehooid te worden. Omdat daar de weiden meestal het weligst tieren, geeft men de naam beemd dan ook doorgaans aan die graslanden die bij een rivier liggen. Uit vergelijkende studie kan men de Germaanse oorsprong ervan bepalen: "bami-d-ci" wat besproeid land betekent. Bekeven: Beekevenne (Archief Abdij Tongerlo Kaart 1749), Beckevenne (Rijksarchief Brussel Kaart ) Bekevoort: Den selven wegens als voor uytte twee resterende derde deelen inden voorschreve heywouwer daer hij het resterende deel is behoudende renende oist de Beckevoort, zuyt sheeren vroente (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ). Verklaring: Een voort (voirt-vort) was een doorwaadbare plaats of een ontsnappingsweg. Het woordje voort is ook erg in trek geweest bij het vormen van plaatsnamen. Tavernier merkte op dat niet alle voorde-namen doorwaadbare plaatsen kunnen hebben aangeduid, daar vele slaan op landerijen die soms ver van een water zijn gelegen, zodat voorden ook begaanbare plaatsen in moerassige gebieden moeten geweest zijn. Belleken: Item den Belcken acker 375 Rod (GAR 3 Aanwinsten 1933 z.d.), Item het belcke (GAR 9 folio ), seecker een parcheel erfve genaemt het belcke groot 125 roeden gelegen alhier in de Ravelsche ackers comende oost de straet loopende naer den kay, zuyt ende west het godtshuys van Tongerloo ende noirt Guill. Van Oever (GAR 9 folio ), Het beelcken 111 roeden (GAR 39 folio ), driesch in Bellekens aenstede 122 roeden (GAR 39 folio ), Item eenen acker genampt het belleken groot omtrent 125 roeden geregnoot oost de heyrbaen, weest ende zuyt den erve der abdije van Tongerloo ende noort Jouffr. Van den Oever (GAR 11 folio ), Item eenen acker genampt het belleken groot 125 roeden geregenoot oost de heyrbaen, weest ende zuyt de erve der abdije van

6 Tongerloo, noort Juffrouw de weduwe van den Over (GAR 11 folio ), Item eenen acker genaemt het belleken groot 125 roeden paelende oost de straete, west ende zuydt d'abdije van Tongerloo ende noordt Jouffr. de wed. Van den Oever (GAR 12 folio ), Item eenen acker genaemt het belcken groot omtrent 125 roeden oost de straete, zuydt ende west d'abdije van Tongerloo, noordt Martinus Besseleers (GAR 12 folio ) Belckenvoirt: zeeckeren eenen acker geheeten den belckenvoirt oist de vrunte, zuyt Cornelis Janssen ende west Jan Balemans ende noirt de erfgen. Govaert Canters (GAR 3 folio ), Item alnoch op seeckeren eene acker geheeten de belckevoirt groot omtrent 100 roeden oist de vrunte, zuyt Adriaen Canters, weest ende noirt Willem Willemsen (GAR 4 folio ), seecker perchel erfve gelegen opt gielseynde genoempt de belckenvoirt comende oist de erfgen. Govaert Canters, zuyt sheeren vrunte, weest ende noirt den coopers erfve in desen (GAR 4 folio ). Verklaring: Zie bij bekevoort, mogelijk identiek met dit laatste toponiem. Benedenste buitenhof: Item alnoch op den bovensten buyten hoff soo landt als groese comende oost Willem Bastiaen ende de weduwe ende kinderen Bastiaen Huyps, zuyt den secretaris, west de kinderen Adriaen Van Steensel ende noirt de benedense buyten hoff (GAR 10 folio 19v 31/1/1724) Benedenste Jenne acker: de benedenste Jenne acker (GAR 5 folio ). Verklaring: mogelijk persoonsnaam (Jan). Benedenste wouwer: Item alnoch seecker paert in een weyvelt gelegen in de wouwers gehete het benedens wouwerken, oist ende west Cornelis Jansse, zuyt Antony Van Ael ende noirt Cornelis Van Aell (GAR 4 folio ), het tweeden deel in het benedens wouwerke, comende oist ende west Corn. Janssen, zuyt Antony Van Aell ende noirt Pr. ende Magriet Roevens (GAR4 folio ), het benedensse wouwerken, gelegen alhyer in de wouwers, comende oighst ende weest de erfgen. Cornelis Jansse, zuyt Antony Van Aell ende noirt Govaert Canters (GAR 5 folio ), op de hellight vant benedens wouwerken groot omtrent 50 roeden oist de erfgen. Corn. Janssen, zuyt ende weest Peeter Balemans ende weest noch de erfgen. Corn. Jansse ende noirt Peeter Sijmons (GAR 6 folio ), gelegen in de wouwers alhier genaemt het bendens wouwerken groot omtrent de 49 roeden comende oost Hend. Cornelis, zuyt de cooper, west Bast. Huyps ende Guill. Van den Oever ende noort den voorn. Van Oever (GAR 9 folio ), Item benedensche wouwerken met den Reep 137 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: zie bij wouwer. Berenbocht: Jan Janssen Aertsen heeft ingenomen met consent van heere proviseur Smets anno 1717 een parcheel heyde groot 144 roeden gelegen aenden berenbocht renende oost de heystraete, zuyt sijn selffs berenbocht, west Henrick Willems ende noort de straete (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), genaemt den berenboght teynen het gilsendt, comende int geheel oost de straet, west 't gilseynde voors, suyden de Kinderen Wouter Dirken, west d'erfgenamen Wouter Faes Moerlants ende de Kinderen Henderick Wilmsen, noorde de straet loopende naer den peel (GAR 10 folio ). Verklaring: Mogelijk persoonsnaam (Beerten), zie ook bij bocht. Berg: sekere acker genaempt de Berch groot omtrent 300 roeden gelegen tot Eell onder Ravels, oost aent gemeyn straetke, suyt sheere straet, west des rentgelders erve noort Jan Bastiaens (GAR3 folio ), sekere acker genoempt de berch wesende de aenstede groot omtrent 300 roeden, gelegen tot Eell onder Ravels, oost aent gemeyn straetke, suyt sheere

7 straet, west des rentgelders erve, noordt Jan Bastiaens (GAR 3 folio 236bis 1676), De selve van eenen uytfanck voor de acker geheeten den Bergh breet twee roeden ende lanck sesse roeden ende twelff voeten, streckende neffens de straete, renende oist Sint Servaes Autaer Buchtkens oft der pastorije van Ravels Erffve, zuyt Guilliam Corstiaens Erffgenamen, west sheeren straete ende noort heer Matthias van Dijck (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Item den bergh (GAR 9 folio ), een parcheel erfve genaemt den bergh comende oost den heere pastoir zuyt Hendr. Van Dijck ende Jan Van Aell west sheerestraet ende noirt Jan Van Giel (GAR 10 folio ), een drieske geleghen in den bergh 18 roeden (GAR 39 folio ), een stuck landt genaemt den Bergh (GAR 39 folio ), Item eenen acker genaempt den bergh, geregnoyt oost Jan Van Ael erfgen, weest en suyt sheerestrate ende noort Guilliam Van Ael erfgenaemen (GAR 11 folio ), Item eenen acker genampt den bergh, geregnoyt oost erfgen. Jan Van Ael, als weest de selve, suyt sheere strate ende noort Guilliam Van Al (GAR 11 folio ), Item een parseel erve genamt den bergh (GAR 11 folio ). Verklaring: Het is duidelijk dat hiermee een bodemverhevenheid wordt bedoeld. Berg is voor onze vlakke streken natuurlijk een zeer relatief begrip. Wanneer er een plaats een paar meters hoger ligt dan de naburige gronden, dan wordt ze "heuvel" of "berg" gedoopt. Bergenbocht: een parseel lant genamt den bergenboght gelegen opt Gilseynde alhier, geregnoyt oost de straet, weest ende noort Bastiaen Dirken en suyt Cornelis Van Ginnoven cum suis (GAR 11 folio ). Verklaring: zie het voorgaande toponiem en bocht. Berk: seecker een weyvelt genaempt den berck comende oost de pasterije erfve van Ravels, zuyt Jan Bastiaen, west de vrunte ende noirt selfs (GAR 3 folio ), Item alnoch op seecker parcheel genaamt den berck soo groese als lant, groot omtrendt 300 roeden, comende oost het buchtje van heere pastoor, zuyt Cathelijn Cornelissen, west de straet ende noort sijn selfs (GAR 9 folio ), Item een parcheel erve genaemt den berck groot omtrent de 300 roeden oost het buchtje van den heere pastoor, zuydt Catharina Cornelissen west de straete, ende noordt sijn selfs (GAR 12 folio ), Item op seker parcheel genaemt den berck soo groes als landt groot omtrent 300 roeden, oost het buchtje van den Heere pastoor, zuydt Catharina Cornelissen, west de straete ende noordt sijns selfs (GAR 12 folio ). Verklaring: deze plaatsnaam verwijst onmiskenbaar naar de boomsoort "berk". Berkbocht: renende noort aen Peeter Canters erve, oest aende berckbocht toebehoerende den selven Cornelius, zuyt aen desselfs Cornelius Verriest erve ende aen Jan... erve, west aen Jan... erve (Archief Abdij Tongerlo Feod 5 Leenboek 1517), renende oist aen de berckbocht, zuyet Joost Gijsbrecht Hermans, west Adriaen Willem Moerlants, noort Gijsbrecht Hermans (Archief Abdij Tongerlo Feod 7 Leenboek ), geheete de berckbocht (GAR 1 folio ), uyt den Berckenbocht, desen bocht is ghelegen tot Ravels naer het gils eynde oest sheeren eygendom van Tongerloo, suydt ende west aen Michiel Schroevers erve, noerden aen Wouter Joosen cum suis erve (Archief Abdij Tongerlo Register 2 Parochie Ravels ), genoempt de bercke bocht groot omtrent 75 roeden oist aen erffve der heere van Tongerlo, suyt aen erve Matijs Jan Dielen, west de heerestraat, noirt erve Peter Schuermans erfgen. (GAR2 folio ), het heyvelt geheeten de berckbocht (GAR 6 folio ), Philips Le Roy Erffgenamen wegens hunnen voors vader bij versterff uytten Berck bocht houdende ontrent vier loopen tsaet, renende oist Dirck Tijs Aerts Erffgenamen, zuyt insgelijcx de selve Erffgenamen, west ende noort den vorster Henrick Janssen Erffgenamen (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), uytten bercken bocht (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Den selven uytten grooten driesch daer het huys op staet houdende ontrent 195 roeden, renende oist sijn selffs heybuchtken, zuyt sijn selffs

8 berckboeght, west ende noort sheeren straete (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Cornelis Michielssen nomine uxoris uyt een heyvelt geheeten den bercken bocht groot ontrent 297 roeden gelegen tot Ravels, renende oost ende noort mijn heer van Tongerloo eygendomme, zuyt Dirck Tijs Aerts ende west Laureys Baeten (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Goijart Spijlmaecker van wegen Kathelijnen Gheert Heijnkens dochter uit eenen stuc Erfs geheyten den berkenbocht gelegen westwaert aen de straet, noordwaert aen erve Jacobs van der Coijen oestwaert aen Lijsbetten der voorsr Kathelijnen suster erve ende zuytwaert aen Gijben Schuermans erve (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw), eenen acker in de Elsche acker, mitsgaeders een stuck erfve geheeten den berckbocht (GAR 8 folio ), Item alnoch op seekere acker genaemt de berckbocht groot 166 roeden comende oost de Kinderen Wout Diercke, zuyt de H.Geest van Welde ende den comparant, west H.Willemse ende noirt Jan Van Vessum (GAR 10 folio ), eene acker ende wijde genaemt den berck bocht teynen het gilseynde comende int geheel oost de straet vant Gilseynde voors, zuyt de Kinderen Wouter Diercke, west d'erfgen Wouter Faes Moerlants ende de Kinderen Hend. Willemse ende noirt de straet loopende naer de Peel (GAR 10 folio ), den berckenbocht (GAR 10 folio ), Landt in den berckbocht gecomen van Carel Meus 180 roeden (GAR 39 folio ), Item de berckbocht 209 roeden (GAR 39 folio ), den berckbocht 31 roeden (GAR 39 folio ), landt in de berckbocht 187 roeden (GAR 39 folio ), in den berkboght 31 roeden (GAR 39 folio ), Item een driesken in de berckbocht gecomen van Carel Meus 95 roeden (GAR 39 folio ), In den Berckbocht 21 roeden (GAR 39 folio ), den berckboght groot 166 roeden (GAR 39 folio ), een driesken aengewonnen in den berckboght groot 21 roeden (GAR 39 folio ), Item is aen denselven bevallen een parceel erve genaemt den berckenbocht soo groot ende Klijn als den selven..., geregnoot oost sheere strate, west Adriaetje Van Ginnoven, suyt Bastiaen Dircken ende noort Cornelis Swagemaeckers (GAR 11 folio ), Item een parceel erven genoemt den berckenbocht soo groodt en Klijn als den selven nu wordt bevonden, geregnoot oost sheerestrate, weest Adriaentien Van Ginnoven, suyt Bastiaen Dircken ende noort Cornelis Swagemakers (GAR 11 folio ), Item alnogh eenen acker genaemt den berckbocht 187 roeden (GAR 11 folio ), Item eenen acker genaemt den berckbocht groot 187 roeden (GAR 11 folio ), sekeren eenen acker genaemt den berckbocht gelegen in de Peel alhier, groot omtrent 187 roeden oost d'erfgenamen Gilliam Van Ael, zuyt d'erfgenamen J.B.Donckers, west Anthonius Merckx ende noordt J.B.Willemsen (GAR 12 folio ). Verklaring: zie het voorgaande toponiem en bocht. Berkenlaan: Berkenlaan (Huidige straatnaam 1999). Verklaring: Zie berk. Berkevoort: Michiel Adriaenssen van weghen Peter Canters ende Jan Snijders uyt de berckenvoordt (Archief Abdij Tongerlo Register 2 Parochie Ravels ), de berkevoort, de hofstatte (GAR 2 folio ), den berckenvoirt (GAR 3 folio ), de beerckevoirt (GAR 3 folio ), vercocht te hebben Joan Balemans zeecker een weyken geheeten Het Bemdeken oist de deelhebbers inde Beckevoirt, zuyt ende west Cornelis Janssen ende noirt de erfgenamen Govaert Canters (GAR 3 folio 158r 11/3/1675), seecker parcheel van erfve geheeten de berckevort gelegen op het gielseynde (GAR 4 folio ), de berckevoirt (GAR 4 folio ), Item alnoch op seecker parcheel erfve genoempt de berckevoirt groot omtrent 84 roeden oighst Jespar Van Ginnoven, zuyt sheere vrunte, weest seecker ackerstraetje ende noirt Willem Willemssen (GAR 5 folio ), Cornelis Jan Huybs nomine uxoris wegens haere ouders uyt het derden deel van de heywouwer groot int geheel ontrent twee hondert roeden renende oist de Berckenvoort, zuyt sheerevroente, west Gaspar Van Ginhoven ende noort Peeter Jacobs (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek

9 ), seeckere parceelen van erfven met het hout daer op staende te weten de berckevoort wesende lant. Item het bemdeken, wouwerken, Heynen Hens wouwer, het heyvelt gelegen in de nieuwstraet, soo lant, groese, heyde ende weyde ende den acker genaemt den achtersten bocht (GAR 8 folio ), Huurceel voor Secretaris Balemans, volgens welke Jan Bertels en Marie Stalpars twee percelen gehuurd hebben van Peeter Balemans, gelegen nabij de Wouwer, het ene genaamd Het Bemdeken, en het ander De Berckevoirt, bestaande uit wei- en bouwland, waarvan het weiland zal verhuurd worden met ingang van half maart 1708 en het bouwland in de oogsttijd na de oogst, voor een periode van 6 jaar (GAR 8 folio 229 7/5/1708), een parceel lant genampt Berckenvoort gelegen opt Gilseynde alhier, geregnoyt oost de erfgenamen Adriaen Van Ginoven, west het heyvelt van Juf. Van der Aa, zuyt sheere vrunte, ende noordt Jouffrouwe Van den Over (GAR 10 folio ), lant in de bercke voirt 81 roeden (GAR 39 folio ), Item het bempdeken in de Berckevoord 133 roeden (GAR 39 folio ), Item de Berkevoord 144 roeden (GAR 39 folio ), bemdeken in de berckevort 133 roeden (GAR 39 folio ), lant in de berckevoort 65 roeden (GAR 39 folio ), Lant in de Bercke voort gekomen van het weeskint Ad van Ginnoven: 81 Roeden (GAR 39 folio 1 29/2/1748), landt in de berckevoord 81 roeden (GAR 39 folio ), landt in de berckevoord 65 roeden (GAR 39 folio ), een parcheel erve, wesende landt ende weyde genaemt de berckevoort, geleghen opt Gilseynde alhier, groot omtrent 300 roeden oost Francis Reyns ende Jan Wouters, zuyt de vroente, west J.B.Lonius ende Joannes Roymans ende noordt d'erfgenamen J.B.Moerlants (GAR 12 folio ). Verklaring: zie berk en bekevoort. Bermbocht: de groes in de bermbocht 83 roeden (GAR 39 folio ), lant in den bermbocht 125 roeden (GAR 39 folio ), den bermbocht groes 83 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: zie bocht, berm is mogelijk een verschrijving van brem. Bersche putten: Bersche putten (Rijksarchief Brussel Kaart ), Bercksche putten (Archief Abdij Tongerlo Kaart 1749). Verklaring: zie bij berk. Beysakker: den beysacker oost Ariaen Cornelis Corste, suyt Wouter Baelmans, west Jacop Jan Peeters, noorde Ariaen Cornelis voors (GAR 2 folio ), seker eene acker genoempt de beysacker gelegen tot Eel, comende oist erve Jacop Peeter Hans, west erve Faes Moerlants, suyt ende noirt de rijt Servaes Peeters ende Claes Schuermans erve (GAR 2 folio ), Item alnoch eene acker genoempt den beysacker gelegen in de Elsche acker (GAR 6 folio ), de beysacker (GAR 6 folio ), seecker een stuck erf geheete de beysacker comende oist de erfgen. Adriaan Corsten, zuyt Lambrecht Lurincx, weest ende noirt Ampson Jacobs (GAR 6 folio ), de beysacker (GAR 6 folio ), Joes vanden wouwer van Jan Diels die Jonge wegen van den selven bijesacker dat Goijart Stouts plach te gelden, reengenoten metter eender sijden westwaerts aen Hendrick Stouts Erffve ende aen Thijs Jan Gijben erve quondam Michaelis de Leemputten (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw), De selve her Wouter van v. loopen saet lants geheijten den bijesacker dat Michiel van Leemputten was ende daer voren Gedenen Stouts (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw), Bertholomeus Cauwelers soen voor Matthijs Brekels van Wouter Brekels wegen van den Beijsacker quondam Johannis Clerckxs ende daer naer Henr. Stoep ende daer nae Heijlken Brekels (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw), Opden Biesacker oisten Everbode westen Jan van Nederven noe uxoris, zuyden Ad. Corn. en noerden Joannes van Nederven noe uxoris (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw), Item den beysacker (GAR 9 folio ), Adriaen van Mechelen op een stuck lants genaemt den biesacker (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels ). Verklaring: Misschien beemd met biesen, beemd = weiland. Bies is in de toponymie zeer verbreid als eerste lid in composita

10 zoals biesbeemd, biesekamp, biezebos, biezenweide, enz. Dergelijke toponiemen benoemen laaggelegen landen, indien niet meestal, dan toch vaak weilanden. Bies is een algemene benaming voor diverse juncus-soorten (ook russen genoemd), o.a. de juncus conglomeratus of bloembies, zachte bies (gebruikt voor fijne of gladde kamermatten) en scirpus-soorten, waarvan de bekendste de scirpus lacustris is, ook grote bies geheten en bekend als matten- of stoelenbies. Biebocht: Eenen acker geheten den Biebocht (GAR 5 folio ), Item alnoch seeckeren eenen acker geheeten Den Biebocht mette grachten ronthomme daer aengelegen ende den cant tusschen den Biebocht ende den acker achter den hof blyft aende Biebocht (GAR 5 folio 158v 20/2/1685), Item alnoch seecker acker geheete de biebocht (GAR 5 folio ), Item alnoch eenen acker genaemt den biebocht (GAR 9 folio ), Item op het biebochtje groot omtrent de 90 roeden, comende oost, zuyt ende west de heere van Everbode, ende noirt de heere pastori alhier (GAR 10 folio ), Item een stuck lants genampt den biebocht oost ende weest sijns selfs, suyt oock sijns selfs ende nordt Geeraert Huyps (GAR 10 folio ), de biebocht 146 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: Dit toponiem verwijst zonder twijfel naar de imker. De bietuin is de overdekte plaats waar de bijenkorven naast elkaar staan, gewoonlijk op een bank, vandaar ook biebank. De biehal stond in de nabijheid van de hoeve, maar in de zomer werden de biestallen naar de heide gevoerd. Naast haar winnende land bezat elke hoeve een eigen heide, waarop aan schapen- en bijenteelt kon worden gedaan. Bijen behoorden tot de normale veestapel van de Kempische hoeve. Bijenteelt ging overigens steeds samen met schapenteelt, omdat de schapen de heide vrij hielden van struikgewas en van voor bijen gevaarlijke spinnewebben. De bijenteelt was van groot economisch belang (honing was de enige zoetstof, was, honingwijn). Biersteert: Item den bierstert (GAR 9 folio ), den biersteert 91 roeden (GAR 39 folio ), den bierstiert groot 9 roeden (GAR 11 folio ) Bieshorst: Item den bieshorst landt geregnoyt oost ende noort Adriaen Verhulst erfgenamen, west sijns selfs, ende suyt Cornelis Van Loon erfgenamen (GAR 11 folio ). Verklaring: zie Beysakker. Een horst was in het middelnederlands een begroeide hoogte of een groot nest van een roofvogel. Meer algemeen betekende het ook struikgewas en kreupelhout. Wij denken aan "beboste opduiking in moerassing terrein". Bieze Leegte: Bieze Leegte (Kaart Vandermaelen 1846). Verklaring: zie Beysakker. Biesput: den biesput (Notariaat Akte 62 Notaris Ceulemans Turnhout). Verklaring: zie Beysakker. Biezen: De Biezen (Stafkaart 1887). Verklaring: zie Beysakker. Biesveld: seker perceel genoempt het biesvelt groot omtrent 100 roeden comende oist de ackerwech suyt erve Jois Jacop Aerts, west erve Jenneke Jacob Aerts meeracker, noirt erve Jan Henricx (GAR 2 folio ), seeckere parcheel van erfve genoempt het biessevelt (GAR 3 folio ), Item alnoch seecker parcheel erfve genoempt het biesevelt, oist seecker straetje, zuyt het selve straetje, west Heer Peeter Buycx ende noirt Joos Jacobs (GAR 4 folio ), geheeten het biesevelt gelegen in de Ravels acker alhyer, comende oost den ackerwegh, zuyt Joos Jacobs, weest Corn. Van Aell ende noirt Henr. Janssen voster (GAR 4 folio ), het biesevelt gelegen in de Ravelsche acker (GAR 4 folio ), op seecker een parcheel erfve soo lant als groesse gelegen in de Ravels acker, geheeten het

11 biesevelt, groot omtrent 130 roeden oighst seeckere ackerwegh, zuyt Joos Jacobs, weest Corn. Van Aell ende noirt Jan Balemans ende Jan Henricx (GAR 5 folio ), een stuck lants soo lant als groesse gelegen in de Ravelsche acker alhyer, geheeten het biesevelt, comende oighst den ackerwegh naer de maetvennen, zuyt Joos Dickens, weest Corn. Van Aell erfgen. ende noirt Jan Balemans ende Henrick Janssen (GAR 6 folio ), seecker een stuck erfve gelegen in de Ravelsche acker geheete het biesvelt comende ooist de ackerwegh, zuyt Joos Dickens, weest Cornelis Van Aell erfgen. ende noirt Jan Balemans ende Henrick Janssen (GAR 6 folio ), seeckere twee parseelen van erfven soo lant als groesse geheeten het bisvelt, ende hofstadt, oist het bisvelt ende zuyt den wegh naer de maetvennen, weest Jan Buycx erfgen. ende noirt de erfgen. Joos Dickens ende de hofstadt oist godtshuys van Tongerlo, zuyt de erfgen. Adriaen Canters weest de wegh naer de maetvennen ende noirt de weduwe Henrick Janssen ende andere (GAR 7 folio ), vercocht te hebben Geeraert Balemans seeckere twee parseelen van erfven soo lant als groesse geheeten het Bisvelt ende Hofstadt oist het Bisvelt, zuyt den wegh naer de Maetvennen, weest Jan Buycx erfgenamen ende noirt de erfgenamen Joos Dickens (GAR 7 folio 148v 4/2/1697), Het een geheeten het Bisenvelt wesende lant ende groes ende het ander de Hofstatten insgelyck lant ende groes gelegen alhyer tot Ravels opden wegh vande Maetvennen (GAR 7 folio 148v 4/2/1697), het bisvelt oist het bisvelt, zuyt den wegh naer de maetvennen, west Jan Buycx erfgenaemen ende noirt de erfgenamen Joos Dickens (GAR 7 folio ), Item alnoch op de hellight vant biesenvelt comende int geheel oist den wegh naer de maetvennen, zuyt de erfgen. Joos Dickens, weest de erfgen. Cornelis Van Aell ende noirt de rentheffer ende de erfgen. Henrick Jansse (GAR 7 folio ), Het Biestvelt (GAR 24 folio 96r 17e eeuw), Item het Biesvelt 64 roeden (GAR 7 folio... 17e eeuw), een stuck erfve geheeten het biesvelt (GAR 8 folio ), paert int biesevelt gelegen in de Ravels acker oist de wegh naer de maetvennen, zuyt de voorkinderen ende weest de Kinderen Corn. Van Aell ende noirt de sris ende de weduwe Van den voster (GAR 8 folio ), het biesvelt (GAR 8 folio ), Biesenvelt (GAR 9 folio ), Item het Biesenvelt de groes (GAR 9 folio 187r 2/3/1720), Item het landt int Biesenvelt (GAR 9 folio 187r 2/3/1720), Aan de kinderen van Jan Mattheus Stalpars is daarbij door loting de eerste kavel toegevallen, bestaande uit: het oude huis, de stal, de schuur, het schop, de schaapskooi, de brouwerij met de brouwketel, kuip, koelbak, bakje, trechter met alle vaten aan de brouwerij annex, en de onderbakken; de tuin en de daarachter gelegen dries met de brouwacker en de bierboom en spitrieken; voorts de grond in de voorste hof, de Dorenbocht, het biezenveld, genaamd De Groes, het braakveld in de Lampenbeemd, het Venneke, het land in Het Biezenveld, en de Hooyberg, ook de houtwas rond de Hooybergh gelegen, komt te zijnen profijte. Verder nog De Meeracker, Het Cleyn Evenackerken en De Grooten Acker (GAR 9 folio 189v 2/3/1720), seecker een parcheel erfve soo landt als groese gelegen alhier in de Ravelsche acker genaemt het biesvelt groot 120 roeden comende oost sheere straet, zuyt d'erfgenamen Joos Dickens, west t' kindt Adriaen Van Aell ende noirt den sris ende d'erfgen. Henrick Jansen (GAR 9 folio ), Item het biesveldt 62 roeden (GAR 39 folio ), Het biesveldt 64 roeden (GAR 39 folio ), Het biesvelt (GAR 39 folio ), Het biesvelt 28 roeden (GAR 39 folio ), Het bieseveldt 92 roeden (GAR 39 folio ), lant int biesveldt 120 roeden (GAR 39 folio ), Item den driesch het biesvelt 64 roeden (GAR 39 folio ), Item een parceel soo lant als wijde genampt het biesevelt groot omtrent 125 roeden oost d'ackerstraet, weest de erfgenamen van den scris Ballemans, zuyt de selve ende noort erfgenaeme Adriaen Hendrickx (GAR 11 folio ), Item een parceel soo lant als weyde genampt het biesevelt groot omtrent 129 roeden geregnoodt oost de ackerstraet, weest en zuyt de erfgen. van den scris Ballemans ende noort de erfgen. Adr. Henderickx (GAR 11 folio ), Tweeden coop op Biesvelt 12 bedden naest den dries (GAR 15 Akte 4 1/8/1763), het Biesvelt (GAR 15 folio ), Item een parcheel erve genaemt het bieseveldt groot omtrent 129 roeden oost

12 d'ackerstraete, zuydt ende west d'erfgenamen D'Heer secretaris Balemans ende noordt d'erfgenamen Adriaen Hendrickx (GAR 12 folio ), het biesveldt groot 64 roeden (GAR 12 folio ), Item een parcheel erve genaemt het biesevelt wesende lantd ende weyde, groot omtrent 150 roeden oost de straete, zuydt Jan Roymans, west Geeraert Joossen ende noordt de weduwe Cornelis Michilsen (GAR 12 folio ), Item een parcheel erve genaemt het biesevelt wesende landt ende weyde groot omtrent 150 roeden oost de straete, zuydt Jan Roymans, west Geeraert Joossen ende noordt de weduwe Cornelis Michilsen (GAR 12 folio ). Verklaring: zie Beysakker. Bievelleke: bievelleke (GAR 10 folio ). Verklaring: zie Biebocht. Bigalstraat: Bigalstraat (Huidige straatnaam 1999) Binnenste akker: den binnensten acker gelegen in den voor Eel geregnoyt oost Adriaen Schuermans, zuyt erfgenamen J.B.Ballemans, west de Kinderen Cornelis Corsten, ende noort d'erfgenamen Lambrecht Lurincx (GAR 11 folio ), Item noch eenen acker genaemt den binnensten acker gelegen in den vooreel alhier groot omtrent 200 roeden geregnoot oost Adriaen Schurmans, weest de Kinderen Cornelis Corstiaensen, noort Lambrecht Lurinckx erfgenamen ende suyt de erfgenamen van den secretaris J.B.Ballemans (GAR 11 folio ), Item een parceel weyde als lant genaamt den binnenste akker gelegen agter d'aanstede van d'erfgenaemen Van den Sris Balemans geregnoyt oost Adr. Schuermans, west d'erfgen. van Sris Balemans ende J.B.Peeter Wilmsen, zuyt deselve erfgenaemen ende noort Adr. Lurincx cum suis (GAR 11 folio ), eenen acker genaemt den binnensten acker groot omtrent 150 roeden (GAR 12 folio ) Binnendreef: Item alnoch op de binnedreeff comende deselve oost haer aenstede ende een heyvelt, zuyt de groote dreeff, west het bosch, haer wijden ende landt ende oock een heyvelt ende noirt haere putacker (GAR 10 folio ) Bist Honing Ven: Bist Honing Ven (Stafkaart 1887) Bladel: seker helft van een parceel erve soo groes als lant gent den blaeyel gelegen in den vooreel alhier, samen groot omtrent 900 roeden geregnoyt oost de erve J.B.Aerts, west en noord sheerestrate ende suyt de erve der abdije van Tongerloo (GAR 11 folio ), een parceel erve soo land als wijde gent den blaeyel gelegen in den vooreel alhier, groot 900 roeden, comende oost de erven J.B.Aerts, west ende noord sheerestraet, ende zuyd d'erve der abdije van Tongerloo ende Wilm Corstiaensen (GAR 11 folio losblad 1766), een parseel erve soo lant als wijde genampt den Bladel gelegen in den Eel alhier ende dat soo groot en clijn als den selven nu is gelegen geregnoyt oost J.B.Aerts, weest en noort sheerestrate, suyt Willem Corsten en die goederen der abdije van Tongerloo (GAR 11 folio ), op seker parcheel erve soo landt als weyde genoemt den bladel geleghen in den Eyl alhier, groot 90 roeden paelende oost J.B.Aerts, noordt de straete, zuydt Willielmus Corsten ende d'abdije van Tongerloo (GAR 12 folio ) Blauwe Kei: De Blauwe Kei (Stafkaart 1973), Blauwe Kei (Huidige straatnaam 1999) Blek: het bleck 146 roeden (GAR 7 folio ), Item alnoch Het Voorste Heyvelt achter Het Bleck soo lant als heyde beginnende neffens Het Bleck tot achter den gracht ende gelyck het gepaelt is (GAR 7 folio 48r 13/12/1694), Item alnoch den dries Het Bleck groot 146 roeden (GAR 7 folio 48r 13/12/1694), Den selven uyt een stuck lants geheeten het Bleck,

13 renende oist sijn selffs, zuyt Geeraert Balemans Cremerije, west Mr.Peeter Balemans sris ende noort de vroente (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Den selven wegens als voor uyt ontrent 100 roeden van vroente ingenomen Anno 1545 genoempt t'bleck renende oist sijn selffs, zuyt Geeraert Balemans, west den sris Mr.Peeter Balemans ende noort de vroente (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Item op den dries groot omtrent 146 roeden het bleck comende int geheel oost ende noirt sheerestraet ende Adriaen Balemans schuere, zuyt den voors Adr. Balemans ende Elisabeth Balemans weduwe Guill. Van Oever, weest de gen. Elisabeth Balemans (GAR 10 folio ), Item den driesch het bleck 146 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: Dit is een zeer oud woord dat veelvuldig en onder verschillende schrijfwijzen voorkomt in plaatsnamen. Het zijn nog onbegroeide aangespoelde zandgronden, meestal bedekt met een laagje klei. Het is echter ook mogelijk dat het een zelfstandig naamwoord is met dezelfde stam als die van "blicken". Dit betekent te voorschijn komen. Dan zou het een plaats zijn die afsteekt bij de omgeving. Dat kan zijn: "zandachtige plek in kleigrond" of "een plas in de heide" die 's zomers uitdroogt of slib dat in de zomer bloot komt te liggen. Verder kan blek ook nog wijzen op een plaats waar men bomen ontschorste, hier betekent blecken dan eigenlijk bloot maken, vervolgens ontvellen, villen, van de bast ontdoen. Tenslotte komt het voor dat het "een omsloten weide" betekent. Blekdries: De selve wegens als voor uyt een stuck erffve soo Driesch soo lant soo heyde geheeten den bleckdriesch renende oist de Dreve, zuyt ende west Adriaen Moons ende noort hun selffs (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ). Verklaring: zie het voorgaande toponiem en dries. Blekelings Ven: Item op bleckelinghs venne (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw), het blecklinghs venne is beset geweest met 150 carpels (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels ), Bleckelinx venne (Archief Abdij Tongerlo Kaart 1749), Bleikelinx venne (Rijksarchief Brussel Kaart ), Blekelings Ven (Kaart Vandermaelen 1846), Bleekelings Ven (Stafkaart 1887) Bocht: Item de bocht lampenbeempt xxvi gr.vet (Archief Abdij Tongerlo A VII 2 Cijnsboek 1362), Item de bocht lampenbeemt lintacker et rijtacker XXVI.gr.vet (Archief Abdij Tongerlo A VII 4 Cijnsboek 1375), Henricus die Witte et Jo de brekel solvunt Petrus hebscaeps ex parte henrici andree supra quemdam bocht.iiii.gr.vet (Archief Abdij Tongerlo AVII 4 Cijnsboek 1375), dictam t'bochtken, gelegen tot Eel (Archief Abdij Tongerlo Register 2 Parochie Ravels ), eene acker geheete de bocht groot omtrent 200 roeden gelegen tot Ravels, ooste Jan Huybrechts, suyt het godtshuys van Tongerlo, west Cornelis Janse, noorde Sijmon Peeters erve (GAR 2 folio ), een boender erfve geheeten den driesch ende 200 roeden van bocht daer inne begrepen beginnende aen noort eijnde (Archief Abdij Tongerlo Feod 8 Leenboek ), een plaetsken geheeten de coolhoff modo het bochtken ende een stuck heyvelte aen t'veken gelegen nu geheeten den middelsten dries (Archief Abdij Tongerlo Feod 8 Leenboek ), geheeten den coolhoff modo het bochtien ende een stuck heijvelts aen het veken gelegen nu geheeten den middelsten dries renende oost den middelsten dries, suijt sijns selfs, west aen d'erffgenamen Sebastiaen Wouters, noort aende kercke straet (Archief Abdij Tongerlo Feod 8 Leenboek ), erfve geheeten den dries ende 200 roeden vanden boecht beginnende aent noorteijnde maeckende tsamen 600 roeden reenende oost d'erfgenamen Gijs Joos Gijs, suyt hun selfs, west d'erfgenamen Sebastiaen Cornelis, noort de kercke straete (Archief Abdij Tongerlo Feod 8 Leenboek ), De selve heeft ontfangen als voren den coolhoff nu het bochtien ende een stuck heyvelts aen het veken gelegen nu geheeten den middelsten dries (Archief

14 Abdij Tongerlo Feod 8 Leenboek ), een halff bunder genaempt den coolhoff oft buchtien renende oost sheeren straet, zuyt de Heere Le Roij erffgenamen, west ende noort des relevants erffve (Archief Abdij Tongerlo Feod 8 Leenboek ), eene acker genaempt de bocht, groot omtrent 400 roeden ooste Gijs Joes erfgenaeme, suyt ende noordt den rentgelders west Pauwels Cornelis (GAR 3 folio ), bochts acker naest den ceulenaer (GAR 4 folio ), bochte acker (GAR 4 folio ), Item alnoch seeckere acker geheete het bochtje groot 118 roeden (GAR 5 folio ), Anthony Berghmans wegens sijne ouders bij versterff uyt huys hoff ende aenstede met eenen acker daer aengelegen geheeten de Bocht houdende tsamen ontrent drij bunder ende een halff, renende oist Gijs Joosen Erffgenamen uyt sijns selffs, west Jan Gijs Joosen ende noort oock sijn selffs leengoet neffens de kerckstraete (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), zijn rechte derde paert in den bocht, wesende lant oist zijn selfs, zuyt Jaspar Van Ginnoven, weest de erfgen. Jan Van Steensel ende noirt Govaert Canters (GAR 9 folio ), Matteus Stalpaers verkoopt aan Adriaen Lippens een jaarlijkse erfrente van 12 gulden voor de som van 300 gulden, met als onderpand bouw- en weiland, geheten Het Pelleckens, gelegen op het Gielseijndt en tevens zijn derde deel in huis, schuur, hof, land en weide in de aanstede bij de hoeve, gelegen naast het Godtshuys van Tongerlo, alsook nog het derde deel van in den Bocht gelegen land (GAR 9 folio 8 23/6/1710), een boender erfs genaempt den dries met 200 roeden van de Boecht renende oost hun selfs ende Aert Joos Gijs kinderen, zuyt oock hun selfts, west Joos Dickens erffgenamen, noort de peelsche straete (Archief Abdij Tongerlo Feod 21 Leenboek ), een half bunder genaemt den cool hof oft bochtien renende oost des heerenstraet, suyt Sebastiaen Dircken, west ende noort hun selfs (Archief Abdij Tongerlo Feod 21 Leenboek ), op seecker parcheel erfve genaemt den bocht groot omtrent 225 roeden gelegen alhier inde Ravelse ackers comende oost Guill. Van Oever, zuyt de heere van Tongerloo, west Willem Bastiaens ende noirt Joos Dickens erfgen. (GAR 9 folio ), Item op de bocht oost sijn selfs, zuyt de Kinderen Jespar Van Ginnoven, west de Kinderen Jan Van Steensel ende noirt de sris ende andere (GAR 10 folio ), met als onderpand hun bezittingen, genaamd De Pellekens, gelegen aan het Gilseeynde, hun bezittingen op Den Bocht en hun huis, schuur, loods, hof en alle weien en bouwgronden in de aanstede (GAR 10 folio 130v 16/10/1730), een half bunder erfs soo heyde als weyde genaemt den coolhof ofte boechtien gelegen onder Ravels, palende oost des heeren straet, zuyd Sebastiaen Dirken, west en noord sijns selffs (Archief Abdij Tongerlo Feod 25 Leenboek ), de boght Item den boght 218 roeden (GAR 39 folio ), de bocht 403 roeden (GAR 39 folio ), Item de bocht gelegen teynde d'aanstede groot 400 roeden geregnoyt noord en suyd sijns selfs, west Geert Willems Joose, oost Peeter Willemsen (GAR 11 folio ), Item den bocht gelegen t'eynde d'aanstede groot 400 roeden geregnoyt noord en suyd sijns selfs west Geert Willem Joose, oost Peeter Willemsens (GAR 11 folio ), den bogt geregnoot oost J.B.Moerlants, weest en suyt Adr. Huybs, noort Adr. Huybs ende erfgen. secris Baelemans (GAR 11 folio ), De erfgenamen van Wouter Stalpaerts en Maria Amsons verklaren aan en ten behoeve van Jacoba Rooymans op 16 juni 1774 met het vallen van de brandende kaars verkocht te hebben van hun stede en erfgoederen op het Gilseynt, een huis, schuur en schop met het daartoe behorende land, de Bogt en een deel van de dries (GAR 11 folio 231v 16/6/1774), het bochtje Item seker parcheel erve genaemt het bochtje groot omtrent 125 roeden (GAR 12 folio ). Verklaring: een bocht betekent ofwel een afgepaald omheind stuk, ofwel een afgesloten plaats voor vee, ofwel een gemeentelijk schuthok voor dieren, ofwel een kromming in de weg. Uiteraard komt dit laatste het meest voor! Bochtdries: den bochtsdries (GAR 4 folio ), den boghtdries 51 roeden (GAR 39 folio ), eene huysinghe, schop, schuere met de aengeleghe geleghen op het Gilsendt

15 alhier, gemeynelijck genoemt den boghtdries (GAR 11 folio ), den bogt dries (GAR ), alsulke huysinge, schop, schuer, met aengelegen erve genaemt den bogtdries tot aen het schop, gelegen op 't Gilseynde alhier (GAR 11 folio ), Naderschap gedaen door Helena Stalpaerts in huwelijk met Dirck Van Riel: een huys, schuer, schop en aengelegen erve genaemt Den Bogt Dries van Jacoba Rooymans (GAR11 1/7/1774), Helena Stalpaerts geassisteert met Dirck Van Riel haeren man, welke comparante heeft verclaert van bloetswegen te vernaderen ende te calengieren al sulke huysinge, schop, schuer met aengelegen erve genaemt Den Bogt Dries tot aen het slop ende erve Jan Baptist Moerlants gelegen op 't Gilseynde alhier (GAR11 1/7/1774), Als onderpand wordt gesteld de helft van een huis, schop, schuur en aanliggend erf, gelegen op het Gilsendt te Ravels, en genaamd De Bochtdries, en de helft van een perceel genaamd De Pellekens, bouw- en weiland, gelegen op het Gilsendt, onbelast, behoudens de Heerenchijns (GAR 11 folio 238v 16/9/1774), Helena Stalpaerts, geassisteerd door haar echtgenoot, Dirik van Riel, verklaart op grond van nadere bloedverwantschap de koop op te eisen van een huis, schop en schuur met aanliggend erf, genaamd Den Bochtdries, gelegen op het Gilseynde te Ravels, dat door de weduwe van Wouter Stalpaerts en de andere erfgenamen op 9 en 16 juni verkocht is aan Jacoba Rooymans, weduwe van Jan Bastiaen Stalpaerts (GAR 11 folio 234 1/7/1774). Verklaring: zie bij bocht en dries. Boeren: sekere twee parcheelen erve achter malkanderen geleghen in den Eel alhier, gemeynelijck genaemt 't boeren ende de aenstede, samen groot omtrent de 700 roeden, oost Jan Huybs, zuyt Jan Adriaenssen cum suis, west Hendrick Van Loon ende noordt de straete (GAR 12 folio ), Hendrick Huijbs en Anna Maria Stalpaerts, echtlieden, hebben verkocht aan Adriaen van Ginhoven en Joanna Maria Huijbs twee percelen erf, aaneengelegen in den Eel te Ravels, genaamd 't Boeren en De Aenstede, samen ter grootte van 700 roeden, en een perceel land en wei, genaamd De Schijterije, groot 600 roeden, welke percelen belast zijn (GAR 12 folio /7/1786). Verklaring: Uiteraard hebben we hier te maken met een toponiem dat werd afgeleid van een beroep. Boerenrijken: 't boerenrijken 51 roeden (GAR 39 folio ), nog lant in het boerenrijke 39 roeden (GAR 39 folio ), nog lant in het boerenrijken 39 roeden (GAR 39 folio ), 't boeren rijken 51 roeden (GAR 39 folio ), Landt in het boerenrijken 151 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: zie Boeren. Rijk kan de betekenis hebben van omheinde ruimte, maar ook van rijke, vruchtbare grond. Boerensteke: den driesch int boeresteke 195 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: zie Boeren. Steken = stede. Bogaartje: Jouffrouwe Catharina Lemmens uyt de helfft van den lijnt Acker waer van de wederhelfft competeert aen Mr.Michiel Verheyden groot dese helfft ontrent twee hondert roeden renende oost Evert Cornelis Evert, zuyt... west Mr.Michiel Verheyden wederhelfft ende noort haer selffs erffve genoempt den boogaert (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), seeckeren eenen acker genoemt het boogaertje, gelegen op het oosteneynde comende oost de secretaris alhier, zuyt d'oostestraet, west de kinderen Jan Cornelissen, noirt Thomas Adriaense, Peter Jacobs ende den sris alhier (GAR 9 folio ), op seecker stuck landt genaemt het boogaertje comende oost de secretaris, zuyt de straet, west de kinderen Jan Cornelis ende noirt Willem Van Hees den jongen ende de secretaris (GAR 9 folio ), seecker een parcheel landt genaemt het boogaertje met een plexken groese genaemt de rijdt (GAR 9 folio ), het boogerten 48 roeden (GAR 39 folio ), Item het bogaertien 48 roeden (GAR 39 folio ), het bogaertje groot 48

16 roeden (GAR 12 folio ). Verklaring: Tuin met fruitbomen die tegelijk als weideplaats voor jong vee kon dienen. Bolbaan: De selve wegens als voor uyt ontrent 60 roeden van de vroente voormaels ingenomen geheeten de Bolbaene renende oist Gijs Joosen Erffgenamen, zuyt sheeren vroente, west Jan Gijs Joosen Erffgenamen ende noort sijn selffs (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), De selve Anthoni Berghmans wegens sijne ouders voorschreven uyt eenen uytfanck voor sijn huys geheeten de Bolbaene gelegen onder Ravels opt Gilseynde groot ontrent 20 roeden ingenomen anno 1656 renende oist ende zuyt sheeren straete, west Jan Gijs Joos Erffgenamen ende noort sijn selffs (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ). Verklaring: zie Baan. Bonestedeke: sekere erfve genoempt het bonestedeke gelegen tot Eel (GAR 5 losblad 1682). Verklaring: In de Middeleeuwen speelde de boon een zeer grote rol in het voedsel van de mens. Daarom lag er bij vrijwel elke hoeve een boonhof. Het gebruik om bonen met suiker te eten in de plaats van aardappelen leeft hier en daar nog voort. We weten dat voor de invoering en de cultuur van de aardappel de bonen tot de belangrijkste voedingsprodukten behoorden, meestal in de nabijheid van de hoeve gekweekt. De bedoelde bonen zijn de oude, rustieke, autochtone lab- (Vicia Faba major) of tuinbonen, niet de veld- of paardebonen (Vicia Faba minor) die voor het vee gekweekt werden. Ze werden gewonnen in de omheinde tuin, de boonhof, dicht bij de woonstede gelegen. De moderne snij- of prinsesbonen werden pas sinds de 16e eeuw in onze moestuinen gekweekt. Boomgaarts hof: Boomgaert Hof (Archief Abdij Averbode, Kaart Hoeve Averbode 17e eeuw). Verklaring: zie Bogaartje. Boomgaard: item een driesken aen den Boomgaert: 35 Roeden (GAR 39 folio 1 29/2/1748). Verklaring: zie Bogaartje. Boomgaardstraat: Boomgaardstraat (Huidige straatnaam 1999). Verklaring: zie Bogaartje. Borchtgracht: een driesken gelegen achter de borchtgraght van de pasterije (GAR 3 folio ). Verklaring: Hiermee wordt de gracht bedoeld die de pastorij omringde. In de toponymie kan borg/burg plaatselijk naar een burcht verwijzen, maar meestal en ook hier zal het gaan om een omwalde hofstede. Bos: het bosch (Archief Abdij Averbode, Kaart Hoeve Averbode 17e eeuw), seckere twee ackers met 2 wijkens daer aen gelegen genaemt het bosch, groot omtrent de 600 roeden gelegen omtrent de stoutstraet comende oost d'erfgen. Henderick Ad. ende Petronella Schuermans, zuyt Bast. Diercke, west Ant. Daniels erfgen. ende noirt Dierck Van Broeck (GAR 10 folio ), het bosken 31 roeden (GAR 39 folio ), het bosken 31 roeden (GAR 39 folio ), Eersten coop in het Bos.5 bedden. Hendricus Huyps (GAR 3 Nr.4 Akte 29 10/7/1794), Bos (Stafkaart 1985) Bosakker: Item van peel tot eel wegen opten boschacker van heyn tswitten weghen iiii.d. (Archief Abdij Tongerlo A VII 7 Cijnsboek ), een stuck eerfs geheeten den boschecker gelegen teel int ecker onder Ravels (GAR 1 folio ), een ecker geheete de bosacker (GAR 1 folio ), een stuck erffs gehete den bosschecker gelege tot Eel in de ecker (GAR 1 folio ), uyt den bosacker oest ende westen aen Wouter Baerlmans erve, suijdt aen erve d'erfgenamen Ansem Huijbs geheeten de schilderije, noorden sijn selffs

17 (Archief Abdij Tongerlo Register 2 Parochie Ravels ), Den selven wegens als voor uyt een stuck lants eertijts genoempt den Bosch Acker nu den heylenacker houdende 100 roeden renende oist ende noort het Godtshuys van Averbode, zuyt sijn selffs west Philips Jacobs heyvelt (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Jan Wouter Moerlants wegens sijne ouders bij versterff uyt ontrent twee loopen tsaet soo heyde soo Driesch renende oist sijn selffs Boschacker, zuyt Laureijs Luerincx, west Adriaen Dircx Erffgenamen ende noort Jacob Aertssen Erffgenamen (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Den selven wegens als voor uyt een stuck lants geheeten den Bosch Acker houdende ontrent 100 roeden, renende oist Lambrecht Luerincx, zuyt Goris Guilliams, west ende noort sijn selffs (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Den selven wegens als voor uyt een ackerken geheeten t'bosackerken groot ontrent 80 roeden (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Den selven wegens als voor uyt de Bosch acker groot anderhalff loopen tsaet gevoeght totten voors pant ende begrepen (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), den boschacker (Archief Abdij Averbode, Kaart Hoeve Averbode te Eel 17e eeuw), groot omtrent 125 roeden de bosacker oost d'erfgenamen Jan Corstiaens, zuyt d'erfgenamen L.Lurincx, west de Kinderen Corn. Van Gestel ende noirt d'erfgen. Petronella Schuermans (GAR 10 folio ), seckeren acker geheeten de boschacker met een partije driessschen daer aengelegen te samen groot wesende omtrent de 600 roeden gelegen tot Eell onder Ravels, oost Nicolaes Schuermans, zuyt de heere Philippe Le Roy, west Ant. Daniels erfgenamen ende noirt d'erfgenamen Corn. Jan Gijs (GAR 10 folio ), den boschacker 283 roeden (GAR 39 folio ), Item het middelsten van bosacker 157 roeden (GAR 39 folio ), het achterste paert in den boschacker 157 roeden (GAR 39 folio ), de corte voren op den bosacker 136 roeden (GAR 39 folio ), eenen driesch aen den boschacker 91 roeden (GAR 39 folio ), den boschacker 178 roeden (GAR 39 folio ), in eenen acker genaemt den bosacker gelegen in de stadtstraet alhier, geregnoot oost J.B.Van Loon, weest ende suydens Maria en Bastiaen Schurmans ende noort Jan Hendrickx met de erfgenamen Dirck Van den Broeck (GAR 11 folio ), in eenen acker genaemt den bosacker gelegen in de stadtstraet alhier, geregnoot oost J.B.Van Loon, west ende suydens Maria en Bastiaen Schurmans ende noort Jan Hendrickx met de erfgenamen Dirck Van den Broeck (GAR 11 folio ), sekeren acker genaemt den bousacker geleghen omtrent de stadstraete alhier, groot 300 roeden (GAR 12 folio ), een acker genaemt den bousacker groot omtrent 350 roeden oost Cornelis Van Gils, zuyt Norbert Piggen cum suis, west Wouter Schurmans ende noordt Jan Baptist Jansen (GAR 12 folio ) Bosduifstraat: Bosduifstraat (Huidige straatnaam 1999) Boshoef: Bosch Hoef (Kaart Vandermaelen 1846), Boschhoef (Topografische Kaart 1865), Boschhoef (Stafkaart 1887), Boschhoef (Topografische Kaart 1930), Boschhoef (Stafkaart 1934), Boshoeve (Stafkaart 1973) Bosleegt: Item den boschleeght 32 roeden (GAR 39 folio ) Bosstraat: Bosstraat (Huidige straatnaam 1999) Bosveld: het bosveld 175 roeden (GAR 39 folio ) Bosven: Goris Aerts heeft ingenomen anno 1714 een venneken ofte wateringe gelegen beneffens t'swert ven genaempt t'bosch ven rontomme gelegen in de heyde (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Den selven wegens als voor uyt ontrent vijff bunder

18 van sheere vroente ingenomen Anno 1648 geheeten de Clodtgoore renende oist het Bosch ven, zuyt de..., west naer het keleven ende noort naer t'gils eynde (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Ravelsche bosvennen (Archief Abdij Tongerlo Kaart 1749), Ravelsche bosvennen (Rijksarchief Brussel Kaart ) Bosweide: eene weyde genaemt de boschweyde groot omtrent 100 roeden geleghen in den Eyl alhier, oost, zuydt ende noordt d'erfgenamen Cornelis Swagemaeckers ende west de straete (GAR 12 folio ) Boterbeemd: den boterbempt den wilsbocht (GAR 1 folio ), een stuck eerffs oft veldeken geheeten den boterbeemdt (GAR 1 folio ), een perceel erve genaempt de boterbempt gelegen op cleyn Ravels, comende aen erve Anthoni Daniels erve, west noirt Jan Joes Kemps erfgen. oist heere straete, suyt aen erve des vercoopers (GAR 2 folio ), Gijsbrecht Gijs bij versterff wegens sijne ouders uyt huys ende hoffstadt metten aenstede, renende oist ende zuyt sheeren vroente, west Daniël Kelders Erffgenamen ende noort sijn selffs boter bempt (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), De selve wegens als voor uyt seecker heyvelt ingenomen Anno 1669 gelegen tot Cleijn Ravels geheeten den boterbempt renende oist Peeter Havermans ende zuyt west ende noort in hun selffs Erffgenamen (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), den boterbemt (GAR 8 folio ), Item den boterbemt (GAR 9 folio ), op den boterbemt gelegen opt cleyn Ravels, comende oost sheerenstraet, zuyt haer selfs, west Jacobus Donckers ende noirt de erfgen. Ant. Daniels (GAR 10 folio ), den boterbempt 176 roeden (GAR 39 folio ), den boterbempt 96 roeden (GAR 39 folio ), Item den boterbempt geleghen achter t'hoog ackerke 103 roeden (GAR 39 folio ), dries in den boterbempt 24 roeden (GAR 39 folio ), Item landt int nieuw erf geleghen achter den boterbemt 67 roeden (GAR 39 folio ), Item lant int nuwerft gelegen achter den boterbemt 67 roeden (GAR 11 folio ). Verklaring: Boter kan hier de betekenis hebben van goede grond, zie ook bij beemd. Bovenheide: Bovenheide (Stafkaart 1973), Bovenheide (Huidige straatnaam 1999) Bovenste buytenhof: Item alnoch op den bovensten buyten hoff soo landt als groese comende oost Willem Bastiaen ende de weduwe ende kinderen Bastiaen Huyps, zuyt den secretaris, west de kinderen Adriaen Van Steensel ende noirt de benedense buyten hoff (GAR 10 folio 19v 31/1/1724), Item alnoch op de bovenste buytenhoff soo landt als groese comende oost Will. Bastiaens ende de weduwe ende Kinderen Bast. Huyps, zuyt de sris, west de Kinderen Adr. Van Steensel ende noirt de benedense buytenhoff (GAR 10 folio ), de bovenste ende benedenste buytenhof comende oost Willem Bastiaens, de wed. Bastiaen Huyps, zuyt den sris, west de Kinderen Adr. Van Steensel, ende noirt de sandtstraet (GAR 10 folio ), Item op de bovenste buytenhoff, soo landt als wijde, groot omtrent 124 roeden comende oost Bast. Bastiaens ende Bastiaen Huyps Kinderen, zuyt de sris alhier, west Geeraerd Van Steensel Kinderen ende noirt de comparant (GAR 10 folio ) Bovenste jenne akker: de bovenste Jenne acker (GAR 5 folio ), Item den bovensten en benedensten jeunen acker 184 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: Mogelijk persoonsnaam (Jan). Bovenste Luytenhof: Item den bovenste luytenhof (GAR 7 losblad 1698), de bovenste luytenhof (GAR 7 folio ), de bovensten luytenhof 91 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: Persoonsnaam, familienaam Luyten.

19 Bovenste wouwer: Item alnoch op seeckere weyvelt gelegen in de wouwers geheeten den bovenste wouwer ofte reepken oighst Corn. Janssen, zuyt ende west sheere vrunte ende noirt des comparants erfve ende Corn. Janssen (GAR 4 folio ). Verklaring: zie bij Wouwer. Boxbeemd: Item het boxbemdeken oist Adriaen Gielen, west ende noirt Jan Sprengers (GAR 3 folio ), het boexbemdeken (GAR 3 folio ), Item alnoch op een bempt genaempt Bockx bemdeken ende bemde genoempt d'achterste bemdt, oist Adriaen Michielsse erfgen. zuyt den voorn. houtert ende de erfgen. Tanneken Cocx, weest Henr. Robert ende noirt d'waterloop (GAR 7 folio ), het boxbemdeken 109 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: Persoonsnaam, familienaam Box. Zie ook bij beemd. Brabants steken: seecker stuck erfve genaemt Brabants stecken gelegen tot Ravels in de catterijt, groot omtrent 400 roeden comende oist ende zuyt de straet, weest ende noirt sijn selfs (GAR 4 folio ), op seeckere stuck erfve soo lant als groesse genoempt Brabants stecken groot omtrent 400 roeden gelegen tot Ravels in den Catterijt (GAR 6 folio ), op seeckere stuck erfve soo lant als groesse genoempt Brabants stedeken groot omtrent 400 roeden gelegen tot Ravels inde Catterijt (GAR 6 folio ), De selve wegens als voor bij versterff van hunne ouders uyt een stuck erffve soo driesch soo teulant houdende ontrent 500 roeden, genaempt Brabants steken renende oist sheeren vroente, zuyt de heystraete, west Jan Janssens ende noort oock de heystraete (Archief Abdij Tongerlo Cens 70 Cijnsboek ), Item eenen acker in Brabants steken 102 roeden (GAR 39 folio ), eenen acker int Brabants steken 102 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: Steken = stedeken. Braek: Item het lant altemael in de Braeck te samen groot 1568 Rod (GAR3 Aanwinsten 1933 z.d.), Item eenen dries in de selve Brack groot bevonden noch 40 Rod (GAR 3 Aanwinsten 1933 z.d.), Item den dries de Brack groot 151 Rod (GAR3 Aanwinsten 1933 z.d.), Item den driesch de braeck 151 roeden (GAR 39 folio ), De Braak (Huidige straatnaam 1999). Verklaring: Het land dat hier bedoeld wordt was een "braec" land. Vele toponiemen hebben het element braak in zich. Het is verwant met het werkwoord breken en betekent oorspronkelijk braakliggend land of ook wel veeweide. In beide gevallen gaat het om een gebied dat "gemene grond" (= van de gemeenschap) was en die niet voor de landbouw uitgebaat werd. Braempakker: vande ghilsacker reengenoot int geheel den voirschreve ghilsacker liggende aen tghilseynde, oost aende kercken acker van Ravels, zuydt aen Adriaen Moerlants chijnsgoet genaempt de braempt acker, west aen desselfs Ariaens Moerlants erve, noort aen Aerts van Triere Faess erve genaempt dat buysblock (Archief Abdij Tongerlo Feod 6 Leenboek ), vanden ghilsacker reengenoot int geheel den voors ghilsacker liggende aen t'ghilseynt oost aende kercken acker van Ravels, zuydt aen Adriaen Moerlans chijnsgoet genaempt den braemptacker, west aen desselfs Adriaens Moerlans erve, noort aen Aerts van Triere Faess erve genaempt dat buysblock (Archief Abdij Tongerlo Feod 7 Leenboek ) Braexbergh: Braexbergh (Archief Abdij Tongerlo Kaart 1749). Verklaring: zie Berg. Brantsakker: die eene helft van de ghilsackere gelegen tot Ravels aent ghilseynde regenoot oest aen der kercken acker van Ravels, zuyt aen Adriaen Moerlants chijnsgoet geheyte den brants acker, west aen Adriaen Moerlants erve (Archief Abdij Tongerlo Feod 6 Leenboek ), vande ghilsacker, gelegen tot Ravels aent ghilseynde regenoot oost aen Henrick

20 Moerlandts erve, zuyt aen des selfs erffgenamen erve geheyte den brants acker, west aen Aerts van Tryre Ffaess erve geheyten den corenbocht (Archief Abdij Tongerlo Feod 6 Leenboek ), eene helft vande ghilsackers gelegen aent ghilseynde reenende oest aende kercke acker van Ravels, zuyt aen Adriaen Moerlants chijnsgoet geheyten den brants acker, west aen Adriaen Moerlants erfve, noert aen arts van triere faess erfve geheyten dat buysblock (Archief Abdij Tongerlo Feod 5 Leenboek 1517), ghilsacker gelegen tot Ravels aent ghilseynde reenende oost aen Henrick Moerlants erve, zuydt aen der selve erfgenamen van Adriaen Moerlants erve geheyten den brantsacker, west aen Aerts van Triere Faess erve geheyten den corenbocht (Archief Abdij Tongerlo Feod 7 Leenboek ), die een helft vanden gilsacker geleghen aen gilseynde reenende oest aende kercken acker van Ravels, zuyt aen Adriaen Moerlants chijnsgoet genaempt den brants acker, west aen Adriaen Moerlants erffve, noort aen Aerts van Triere Faess erffve genaempt dat buysblock (Archief Abdij Tongerlo Feod 7 Leenboek ). Verklaring: Land dat door brand vruchtbaar werd gemaakt of plaats waar het gebrand heeft of plaats waar gemeenschapsrechten toelieten brandstof te halen. Breendries: den breendries, den lage dries, eerffs geheet den bleckeldijs Hoeve, de willich, den gulsbocht, noch een ecker geheete de kerke ecker (GAR 1 folio ). Verklaring: zie Dries. Mogelijk is breen identiek met brem, in dat geval zie Brembocht. Brekelsakker: Gijsbreght Jan Ghijskens soen van den grooten acker reenende brekelsacker zuijdwaert newen Goidshuys erve van Everbode, westwaert aen Jan Luijens goede van Jan van Triere wegen (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw). Verklaring: waarschijnlijk persoonsnaam. Brekelsbeemd: Uyt eenen beempt geheyten de brekels beempt aen de heijstraete alias den Cauweleer, oistwaerts aen d'erve des heere srs, westen de heijrbaene, zuyd Adriaen Corsten erve ende de voster, ende noordt Hendrick Jacobs bemken nu Peeter Pauwels Kijnder (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw), Ansem Breekels op eenen beempt aen die heerstraet geheiten den brekelsbeempt (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw). Verklaring: waarschijnlijk persoonsnaam, zie ook bij beemd. Brekelshaag: op de brekels haege voirtacker oisten Jan Janssen westen ende zuyden de Heystraet en noerden Jan Hendrick Vosters erve (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw), Jan Hendric Goedens soen van den voortacker ende die Brekelshaghe van zijnen Godens wegens quondam Margarete Walteri de Ravels (Archief Abdij Tongerlo Bundel Ravels 5 17e eeuw). Verklaring: waarschijnlijk persoonsnaam. Brembocht: groes in den brembocht 70 roeden (GAR 39 folio ), den brembocht 166 roeden (GAR 39 folio ), een driesken aengewonnen in den brembocht 21 roeden (GAR 39 folio ). Verklaring: Twee mogelijkheden doen zich voor: Brem kan de plantnaam "sarothamnus vulgaris" zijn, aanvankelijk steeds brem, maar later soms ook breem, waarbij verwarring met de dialectvorm breem/braam, "rubus fructicosus" was opgetreden. De brem was in de Kempen verre van onbelangrijk: hij werd gebruikt als groene bemesting, stalstrooisel, brandstof, materiaal ter vervaardiging van bezems, dakbedekking, het geel verven, geneesmiddel bij huidziekten, voedsel voor schapen en koeien, enz. Lindemans noemt hem de providentiële plant die het ontstaan van de landbouw mogelijk maakte in de armste zandstreken van ons land. Brem groeit gewillig op de zanderige heide en haar welig gewas was wellicht het degelijkste en voornaamste voeder dat de schapen en de koetjes van de primitieve nederzetting er op hun wilde weide vonden. Behorende tot de klasse