ONDERWIJSONDERSTEUNEND GEDRAG Praktische tips voor ouders met kinderen 0 18 jaar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ONDERWIJSONDERSTEUNEND GEDRAG Praktische tips voor ouders met kinderen 0 18 jaar"

Transcriptie

1 ONDERWIJSONDERSTEUNEND GEDRAG Praktische tips voor ouders met kinderen 0 18 jaar Praten met je kind Ouders en school De ontwikkeling van je kind Contact met school Wat leert mijn kind op de basisschool Motiveren en ondersteunen Onderwijs ondersteunend gedrag Huiswerk Leren met plezier Pubers Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 1

2 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Materiaal Voorbereiding Werkwijze Praten met je kind Ouders staan stil bij hoe goed ze hun kind kennen. Hoe beter je je kind kent hoe beter je hem kunt ondersteunen. Nu praten ze over hun kind, maar ze kunnen hier ook met hun kind over praten. En praten schept een band. Ouders met kinderen van 0 tot 18 jaar Tips voor ouders De vragen (zie bijlage) op een flap geschreven en opgehangen Stiften En iets om de flappen mee op te hangen Lees de achtergrondinformatie. Kopieer de tips voor ouders Heet de ouders welkom. Vertel dat het deze bijeenkomst gaat over onderwijs ondersteunend gedrag. Leg uit dat praten met je kind hier een onderdeel van is. Vraag de ouders of ze wel eens praten met hun kind en wat ze dan bespreken. Vraag ouders op welke manier ze luisteren naar hun kind. Leg hierbij uit dat het er niet om gaat dat ze doen wat hun kind zegt. Maar om te horen wat hun kind bezig houdt, zodat ze hierbij kunnen aansluiten. Wat houdt hun kind bezig? Bekijk de flap en neem de vragen door. Geef de ouders een moment om over de antwoorden na te denken. Verdeel de ouders in tweetallen Laat de ouders om de beurt praten over hun kind, aan de hand van de vragen op de flap. Hou de tijd in de gaten en geef een signaal wanneer de ouders moeten wisselen. Als ze klaar zijn of wanneer de tijd om is, laat je de ouders vertellen hoe het was om te praten over hun kind en hoe het was om iets te horen over het kind van de ander. Vraag de ouders om allemaal één goed voornemen te bedenken om thuis te doen. Het voornemen gaat over praten met hun kind. Bijvoorbeeld: Ik voer een gesprek met mijn kind over zijn groep/klas. Ik ga zeggen dat ik het fijn vind dat hij zo graag naar school gaat en vraag waarom. Ik vraag mijn kind om samen iets (leuks) te doen (en doe het ook). Dit voornemen gaan ze deze week uitvoeren. Deel de tips voor ouders uit en bespreek die. Sluit en af en bedank de ouders voor hun aanwezigheid en inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 2

3 Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 3

4 Vragen Dit is mijn kind Wat vind ik leuk aan mijn kind? (Welke eigenschap?) Waar is mijn kind goed in? Wat doet mijn kind in de vrije tijd? Deed ik dat vroeger ook graag? Welke dingen doe ik samen met mijn kind? Wat zou ik nog meer samen willen doen? Wat zou ik willen bespreken met mijn kind? Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 4

5 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Materiaal Voorbereiding Ouders en school Deelnemers praten over welke taken de school heeft en welke taken ouders hebben. Ze brengen hun verwachtingen van de school in kaart. Ouders met kinderen van 0 tot 18 jaar Tips voor ouders 2 flappen, stiften, iets om de flappen mee op te hangen Lees de achtergrond informatie Kopieer de tips voor ouders Selecteer 2 afbeeldingen. Één van een huis (thuis) en één van een school of peuterspeelzaal/kinderopvang, afhankelijk van de groep. Knip ze uit en plak één afbeeldingen op de linker flap en één op de rechter. Een tekening maken kan natuurlijk ook. Werkwijze Heet de deelnemers welkom Vertel dat het vandaag gaat over verwachtingen van ouders en school Stel de ouders de volgende vragen: Welke verantwoordelijkheden heeft de school en welke verantwoordelijkheden hebben ouders. Schrijf in steekwoorden op de flappen wat ouders benoemen. Laat alle ouders aan het woord komen. Wanneer er discussie onder ouders ontstaat, let er dan op dat ouders samen onderzoeken hoe het nu eigenlijk zit met de verantwoordelijkheden. Vat de flappen samen, geef aanvullingen en kijk ook naar de overeenkomsten. Leg uit wat educatief partnerschap is, gebruik hiervoor de achtergrond informatie Geef iedereen de gelegenheid te reageren. Het is de bedoeling dat de deelnemers duidelijk krijgen waarom het belangrijk is om contact met school te hebben en op welke manier dat kan. Deel de tips aan ouders uit en bespreek die. Sluit af en bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en hun inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 5

6 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Quiz: De ontwikkeling van je kind Ouders hebben kennis van de ontwikkelfasen van hun kind. Dit maakt het hebben van hoge en reële verwachtingen mogelijk. Ze krijgen zicht op wat ze van hun kind mogen verwachten. Het hebben van hoge en reële verwachtingen van je kind hoort bij onderwijs ondersteunend gedrag Ouders met kinderen van 0 tot 12 jaar Materiaal Voorbereiding Werkwijze Tips voor ouders De quiz vragen Achtergrond informatie over de ontwikkelfasen, voor de ouders Leeftijd bordjes voor de quiz. Eventueel iets om de bordjes mee op te hangen Lees de achtergrond informatie Kopieer de achtergrond informatie over de ontwikkelfasen voor de ouders Zet de stoelen in een kring en de tafels aan de kant Maak 4 leeftijdsbordjes; 0-3 jaar / 4-6 jaar / 7-9 jaar / jaar Leg de leeftijdsbordjes door de ruimte op de grond of hang ze in de ruimte op. Heet de deelnemers welkom. Leg uit dat het voor kinderen belangrijk is wanneer ouders hoge en reële verwachting van ze hebben. Om te weten wat reële verwachtingen zijn, is het goed om iets te weten over de ontwikkelingsfasen van het kind in het algemeen. Vertel er ook bij dat ieder kind anders is en zich in zijn eigen tempo ontwikkeld. Leg uit dat jullie een actieve Quiz gaan doen. Jij stelt een vraag, de ouders kiezen welke leeftijd het goede antwoord is en lopen naar het betreffende bordje. Het gaat erom op welke leeftijd de ontwikkeling begint. Als alle ouders bij hun antwoord staan, vertel je wat het goede antwoord is. Vervolgens stel je de volgende vraag. De eerste vraag is een oefen vraag om te kijken of iedereen het begrepen heeft. Leg eventueel de regels nog een keer uit. Het spel stopt wanneer je al de vragen hebt gesteld of wanneer de tijd om is. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 6

7 Bespreek de Quiz na met de ouders. Hoe ging het, wat viel op, hebben ze iets nieuws geleerd, hebben ze nog vragen? Gebruik er de achtergrondinformatie bij. Deel de achtergrondinformatie en de tips uit aan de ouders. Bespreek de tips. Wijs ouders op de site: waar ze nog meer informatie kunnen vinden. Sluit af en bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en hun inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 7

8 Quiz Vragen De ontwikkeling van je kind Let op: De antwoorden staan tussen ( haakjes). Gebruik de achtergrondinformatie om eventueel meer uitleg te geven. Het gaat erom vanaf wanneer iets begint voorbeeld: je tanden wisselen begint vanaf 6 jaar. De vragen: 1. Op welke leeftijd start een kind met tanden wisselen. (6 jaar) 2. Je kunt met een kind steeds moeilijkere boekjes lezen, want hij kan verhaaltjes begrijpen. (3-4 jaar) 3. De oog- handcoördinatie is op deze leeftijd goed ontwikkeld. (9 jaar, Wat hij nu goed kan is heel snel reageren, bijvoorbeeld op computerspelletjes) 4. Het kind maakt een grote sprong in zijn cognitieve ontwikkeling. Hij leert concreet denken. (6-7 jaar, dit betekent dat hij minder fantasie krijgt. Hij denkt nog wel in plaatjes: wat hij leert moet hij voor zich kunnen zien. Dit helpt bij het leren van schoolvakken) 5. Te vaak voordoen of corrigeren is niet motiverend voor het kind. (4 jaar, geef hem liever de ruimte om zelf te ontdekken hoe hij iets het beste kan doen) 6. Jongens krijgen belangstelling voor leden van het andere geslacht. (10 jaar) 7. Het kind wordt voorzichtiger en rustiger. (7 jaar, hij krijgt meer controle over zijn lichaam en denkt meer na voordat hij iets doet en hij leert om meer geduld te hebben) 8. Benoem alles wat je kind tegenkomt. (2 jaar, zo leert hij veel nieuwe woordjes, zing liedjes en zeg versjes op) 9. Het kind gaat opzoek naar zijn sociale identiteit. (9 jaar, Hoe zien anderen mij? Bij welk groepje hoor ik, vriendschappen worden steeds belangrijker). Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 8

9 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Materiaal Voorbereiding Werkwijze Contact met school Deelnemers praten met elkaar over, op welke manier ze contact met school kunnen hebben. Waarom is praten met school belangrijk? Wat bespreek je met de leerkracht? Komt de leerkracht ook een keer op huisbezoek? Hoe kun je je daarop voorbereiden? Waar heb je het met elkaar over? Ouders met kinderen van 0 tot 18 jaar Tips voor ouders Pictionary kaartjes Flapover, schoolbord of een whiteboard Stiften of krijtjes Iets om de tijd bij te houden (klok, stopwatch, zandloper of een horloge). Lees de achtergrond informatie Lees de spelregels van pictionary Kopieer de pictionary kaartjes op stevig papier en knip ze uit Kopieer de tips voor ouders Heet de deelnemers welkom Leg uit dat de deelnemers pictionary gaan spelen en vertel hoe dat gaat Afhankelijk van de groepsgrote verdeel je de groep in twee of meer teams (maximaal 4). Om de beurt raden de teams een woord (zie spelregels pictionary). Elk team krijgt woorden, die te maken hebben met een manier waarop ze met school contact kunnen hebben. Afhankelijk van de tijd laat je elk team 2 tot 4 woorden spelen. Dan bespreek je met elkaar bij welke manier van contact hebben met school de woorden horen. (huisbezoek, ouderavond, rapportgesprek, extra overleg met de leerkracht). Vervolgens ga je met de ouders in gesprek over contact hebben met school. Waarom is praten met school belangrijk? Wat bespreek je met de leerkracht? Welke vragen kun je stellen tijdens het rapportgesprek? Komt de leerkracht ook een keer op huisbezoek? Hoe kun je je daar op voorbereiden? Waar heb je het met elkaar over? Schrijf in steekwoorden op de flappen wat ouders benoemen. Vat de flappen samen en geef aanvullingen. Deel de tips aan ouders uit en bespreek die. Sluit af en bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en hun inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 9

10 Wat is pictionary en hoe speel je het Het principe van het spel is dat je met 2 of meerdere teams speelt. Bij elke beurt tekent er 1 persoon van het team een begrip (staat op het kaartje) dat hij/zij als enige weet. De anderen van het team moeten dus door de tekening, het begrip kunnen raden. Dat binnen een limiet van 1 minuut (of 2 minuten). Je hoeft er niet goed voor te kunnen tekenen. Dat is juist het leuke eraan, het gaat er niet om hoe mooi je iets tekent, maar of je het op een manier doet waardoor anderen het snel zullen raden. Hier nog wat tips: 1. Bedenk in een paar seconden hoe je gaat tekenen wat op het kaartje staat. Pictionary gaat om snelheid, maar domweg starten met je tekening levert niet altijd het snelste antwoord op. Neem daarom een paar seconden de tijd om te bedenken hoe je zo concreet mogelijk jouw voorwerp op papier kan zetten. 2. Gebruik basisvormen. Vraag een kleuter om een trein te tekenen en hij tekent een stoomlocomotief en elk huis krijgt in de ogen van een vierjarige een puntdak en een schoorsteen waar rook uit kringelt. Kies voor herkenning. Gebruik supersimpele, herkenbare vormen. 3. Begin met het meest opvallende van het voorwerp. Moet je een fiets tekenen? Begin dan bij de wielen en niet bij de fietsbel. 4. Teken snel. Het gaat er bij Pictionary niet om hoe goed je kan tekenen. Het gaat er om hoe slim je kunt tekenen zodat je teamgenoten zo snel mogelijk het voorwerp raden. Dus zet je over je schaamtegevoel heen. Een mens is gewoon twee bolletjes en vier stokjes. 5. Denk aan referenties. De tekening van een doperwtje kan op van alles lijken. Het kan net zo goed een muntje zijn, of een druif, of een konijnenkeutel. Onduidelijk dus. Teken je er een potje naast waar bijvoorbeeld ook worteltjes in zitten, of een peul dan is de kans groot dat je team het wel raadt. 6. Houd de belevingswereld van je team in het achterhoofd Er valt nog iets te winnen als je je specifiek richt op de belevingswereld van je team. Er is bijvoorbeeld een verschil of je speelt met kinderen of volwassenen en mannen of vrouwen. Haal daar je voordeel mee. 7. Duurt het raden te lang? Begin een nieuwe tekening Hebben je teamleden het na enkele seconden nog steeds niet door wat je tekent? En hoor je aan hun antwoorden dat ze totaal op het verkeerde pad zijn? Begin dan met een nieuwe tekening. 8. Houd in je achterhoofd dat het een spel is Competitief zijn we allemaal. Winnen zullen we! Maar houd in je achterhoofd dat het een spel is en doe niet lelijk tegen je team als ze het goede antwoord niet raden. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 10

11 Pictionary Kaartjes (Huisbezoek) (Rapportgesprek*) Op de bank In de klas* Opruimen Rapport* Koekjes 10 minuten* Thuis Inteken lijst* Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 11

12 Pictionary kaartjes (Ouderavond ) (Extra gesprek met leerkracht) Informatie Leerkracht^ Directeur Praten^ Op school In de klas^ Alle ouders Samenwerken^ Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 12

13 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Materiaal Voorbereiding Werkwijze Quiz: Wat leert mijn kind op de basisschool Ouders weten globaal wat hun kind leert op de basisschool. Ze kunnen hun kind beter ondersteunen en hebben reële verwachtingen van hun kind. Ouders met kinderen van 4 tot 12 jaar Tips voor ouders De quiz vragen Achtergrond informatie Wat leert je kind op de basisschool Groepsbordjes voor de quiz Eventueel iets om de bordjes mee op te hangen Lees de achtergrond informatie Kopieer eventueel de achtergrond informatie voor de ouders Zet de stoelen in een kring en de tafels aan de kant Maak 3 groepsbordjes; groep 1-2 / groep 3-4 / groep 5-8 Leg de bordjes door de ruimte op de grond of hang ze in de ruimte op. Heet de deelnemers welkom. Leg uit dat het voor ouders belangrijk is om te weten wat hun kind leert op school. Het helpt ze bij het hebben van hoge en reële verwachtingen en ze kunnen hun kind beter begeleiden. Leg uit dat jullie een actieve Quiz gaan doen. Jij stelt een vraag, de ouders kiezen welke groep het goede antwoord is en lopen naar het betreffende bordje. Als alle ouders bij hun antwoord staan, vertel je wat het goede antwoord is. Vervolgens stel je de volgende vraag. De eerste vraag is een oefen vraag om te kijken of iedereen het begrepen heeft. Leg eventueel de regels nog een keer uit. Het spel stopt wanneer je al de vragen hebt gesteld of wanneer de tijd om is. Bespreek de Quiz na met de ouders. Hoe ging het, wat viel op, hebben ze iets nieuws geleerd, hebben ze nog vragen? Gebruik er de achtergrondinformatie bij. Deel de tips aan de ouders uit en bespreek ze. Wijs ouders op de site: waar ze nog meer informatie kunnen vinden. Sluit af en bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en hun inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 13

14 Let op: De antwoorden staan tussen ( haakjes). Quiz Vragen Wat leert je kind op school Gebruik de achtergrondinformatie om eventueel meer uitleg te geven. De vragen: 1. Het kind kan eigenlijk ieder schoolvak leren (Groep 8, 12 jaar, en sommige kinderen leren makkelijker dan andere) 2. Je kind leert optellen en aftrekken (groep 3) 3. Je kind leert om langere zinnen te lezen: van 9 of 10 woorden. (Groep 5) 4. Hij leert de topografie van de wereld (groep 8) 5. Er is aandacht voor grammatica en spelling 6. (groep 4) 7. Er wordt gespeeld en gewerkt aan tafels in hoeken (groep1) 8. Tekstbegrip wordt geoefend (groep 6) 9. Je kind krijgt nu huiswerk (groep 7) 10. Het kind wordt al spelend voorbereid op het leren lezen, schrijven en rekenen (groep 2) Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 14

15 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Materiaal Voorbereiding Werkwijze Motiveren en ondersteunen Ouders ondervinden hoe het is om iets te doen, wanneer je wel of niet gemotiveerd en gesteund wordt. Ze praten met elkaar over hoe ze hun kind kunnen ondersteunen en motiveren. En wat te doen als het moeilijk gaat. Ouders met kinderen van 0 tot 18 jaar Tips voor ouders Twee raadsels Klok (stopwatch of horloge/telefoon met de tijd) Flappen, flapover en stiften Heet de deelnemers welkom. Lees de achtergrondinformatie. Lees de raadsels en de oplossingen. Kopieer de raadsels en knip ze los. Kopieer de tips voor ouders. Zet de tafels en stoelen zo klaar dat er in groepjes van 4 á 5 gewerkt kan worden. Heet de deelnemers welkom. Verdeel de deelnemers in groepjes van 4 á 5 ouders. Vertel de deelnemers dat jullie twee raadsels gaan oplossen. Geef elke groep het eerste raadsel en vraag ze dat zo snel mogelijk op te lossen. Let op de tijd. Vinden ze de oplossing niet binnen de tijd, stop dan en deel het tweede raadsel uit. Terwijl ze met het eerste raadsel bezig zijn loop jij langs en geef je commentaar: Nee, dat is niet goed. Nee, dat kan natuurlijk niet. Jullie denken echt in de verkeerde richting. Zo kom je er niet uit. Dit gaan jullie niet redden zo. Wat duurt dit lang. Etc. Geef daarna het tweede raadsel. Nu ga je de groep aanmoedigen: Ja, dat is mooi bedacht, denk nog verder in die richting. Ja, goed zo. Lekker brainstormen. Jullie zijn goed op weg. Zo moeten jullie er snel uit zijn. Ja, prima dat gaat de goede kant op. Etc. Houd bij beide raadsels bij hoe lang de groep erover gedaan heeft om ze op te lossen. Bespreek vervolgens welk raadsel ze leuker vonden om op te lossen. En geef de oplossing als die nog niet gevonden is. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 15

16 Vraag de ouders ook om te vertellen wat er anders was, hebben ze het verschil bewust gemerkt of niet? Vertel ze hoe lang ze erover gedaan hebben om de raadsels op te lossen. Vrijwel iedere groep heeft het tweede raadsel sneller opgelost. Bespreek vervolgens met de ouders hoe ze hun eigen kind kunnen motiveren. En hoe ze hier thuis mee aan de slag gaan. Schrijf in steekwoorden op de flappen wat ouders benoemen. Vat de flappen samen en geef aanvullingen Deel de tips aan ouders uit en bespreek die. Sluit af en bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en hun inzet. Bron: Selma Foeken, 12 werkvormen voor in je training Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 16

17 Raadsels met de oplossing 1 e raadsel: Juf Anne heeft een klas met 11 kinderen. Ook heeft ze 11 appels. Ze wil elk kind 1 appel geven, maar er moet 1 appel op de schaal blijven liggen. Kun jij juf Anne helpen? Hoe geeft ze elk kind 1 appel, en houdt ze er 1 op de schaal? Oplossing: Juf Anne geeft kind 1 tot en met 10 een appel en kind 11 krijgt de appel op de schaal. Zo heeft ieder kind 1 appel en houdt ze een appel op de schaal. 2 e raadsel: Een man loopt een doe-het-zelf zaak binnen. "Hoeveel kost één van deze?", vraagt hij aan de winkelier. "Vijfentwintig cent", antwoordt de winkelier. De man vraagt: "Hoeveel is het voor 28?" "Vijftig cent." Verbaasd vraagt de man: "Hoeveel is het dan voor 256?" "Nou slechts 75 cent." De man: "Ok, maar hoeveel voor 1024?" De winkelier zegt: "1024 krijg je mee voor 1 euro." Over welk artikel spraken de man en de winkelier? Oplossing: De man en de winkelier spraken over cijfers (stickers, huisnummercijfers). Elk cijfer kost 25 cent. 28 bestaat uit twee cijfers en kost dus 50 cent. 256 uit drie en kost dus 75 cent is vier cijfers en kost dus 1 euro. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 17

18 1 e Raadsel: Juf Anne heeft een klas met 11 kinderen. Ook heeft ze 11 appels. Ze wil elk kind 1 appel geven, maar er moet 1 appel op de schaal blijven liggen. Kun jij juf Anne helpen? Hoe geeft ze elk kind 1 appel, en houdt ze er 1 op de schaal? 2 e Raadsel: Een man loopt een doe-het-zelf zaak binnen. "Hoeveel kost een van deze?", vraagt hij aan de winkelier. "Vijfentwintig cent", antwoordt de winkelier. De man vraagt: "Hoeveel is het voor 28?" "Vijftig cent." Verbaasd vraagt de man: "Hoeveel is het dan voor 256?" "Nou slechts 75 cent." De man: "Oké, maar hoeveel voor 1024?" De winkelier zegt: "1024 krijg je mee voor 1 euro." Over welk artikel spraken de man en de winkelier? Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 18

19 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Materiaal Voorbereiding Werkwijze Onderwijs ondersteunend gedrag tekenen Ouders staan stil bij hoe ze hun kind kunnen ondersteunen bij hun schoolloopbaan. Hoe ziet dat eruit. Welke handelen hoort bij Geef me de vijf. Ouders met kinderen van 0 tot 18 jaar Tips voor ouders Grote vellen stevig papier, (kleur)potloden, stiften, wascokrijt, verf en kwasten Lijm, tijdschriften (met mooie plaatjes van allerlei situaties) en papier. Lees de achtergrondinformatie. Kopieer de tips voor ouders Als je met de ouders wilt gaan tekenen en plakken: Verzamel tijdschriften met mooie plaatjes over allerlei situaties. Leg alles klaar. Heet de ouders welkom. Vertel dat het deze bijeenkomst gaat over onderwijs ondersteunend gedrag. Vraag de ouders wat voor hun onderwijs ondersteunend gedrag is? Schrijf de steekwoorden op een flap. Deel de afbeelding Geef me de vijf uit aan de ouders Vertel hierbij aanvullende informatie over onderwijs ondersteunend gedrag aan de hand van de achtergrond informatie. Vraag naar voorbeelden en schrijf al de steekwoorden op een flap. Bekijk de flap en zie hoeveel verschillende dingen er met onderwijs ondersteunend gedrag te maken hebben. Vul de flap eventueel aan, gebruik er de achtergrond informatie bij. Verdeel de ouders in kleine groepjes en vraag elk groepje om samen een inspirerende tekening of collage te maken over onderwijs ondersteunend gedrag (het steunen, sturen en motiveren van je kind). De tekeningen en collages worden later aan de muur gehangen in de ruimte. Misschien mooi ingelijst? Als de groepjes klaar zijn, presenteren ze om de beurt het resultaat. Een van de ouders voert het woord. De andere ouders luisteren en kijken. Daarna geven ze feedback op wat zij in de tekening of in de collage nog meer zien over onderwijs ondersteunend gedrag. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 19

20 Leg uit dat tekenen of een collage plakken een belangrijke manier is om iets onder woorden te brengen. Je maakt er een beeld van. Dit is een goede manier om een gewenste situatie weer te geven. Eén blik op de tekening herinnert je aan je goede voornemen en aan wat het ook al weer was dat je inspireerde. Deze techniek wordt ook veel door sporters gebuikt. De sporters die deze techniek gebruiken winnen in het echt ook vaker dan de sporters die dit niet doen. Kinderen die een tekening maken van de gewenste situatie, zullen ook sneller in die situatie terecht komen. Ze hebben het zich al helemaal voorgesteld in hun hoofd. Vraag de ouders om allemaal één goed voornemen te bedenken om thuis te doen. Het voornemen gaat over onderwijs ondersteunend gedrag. Bijvoorbeeld: ik voer een gesprek met mijn kind over hoe het gaat op school. Ik geef een compliment en leg uit waarom. Ik maak een afspraak met de leerkracht om eens te praten over het gaat met mijn kind op school. Dit voornemen gaan ze deze week uitvoeren. Deel de tips voor ouders uit en bespreek die. Sluit en af en bedank de ouders voor hun aanwezigheid en inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 20

21 Geef me de vijf Onderwijs ondersteunend gedrag Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 21

22 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Materiaal Voorbereiding Huiswerk Deelnemers praten met elkaar over hoe ze hun kind kunnen ondersteunen bij huiswerk plannen en maken en het voorkomen van stress. Ouders met kinderen van 10 tot 18 jaar Tips voor ouders Papierenkleed (chinees tafellaken) of Flappen Stiften Gong of klankschaal Lees de achtergrond informatie Zet vijf tafels in de ruimte en zet de stoelen daarom heen. Leg op elke tafel een papieren kleed (Chinees tafellaken). Schrijf op elk kleed een van de vragen die hieronder staan. Doe dit met een dikke stift. Leg op elke tafel een aantal dik schrijvende stiften Werkwijze Heet de deelnemers welkom Leg uit dat de deelnemers in kleine groepjes met elkaar gaan praten en mindmappen over hoe ze hun kind kunnen ondersteunen bij het maken huiswerk, plannen en het voorkomen van stress. Er zijn vijf vragen, vijf tafels en vijf rondes. Nodig de deelnemers uit om plaats te nemen aan de tafels. Als de deelnemers zitten, lees je de vragen voor zodat iedereen weet welke vragen er zijn. De groepjes beginnen met elkaar te praten en te mindmappen aan de hand van de vraag: 1. Hoe kun je je kind stimuleren en steunen bij het maken van het huiswerk? 2. Welke huiswerktips kun je je kind meegeven 3. Hoe herken je stress bij je kind? 4. Hoe kun je je kind steunen om stress te voorkomen of te verhelpen? 5. Wat vind jij belangrijk aan het maken van huiswerk? Misschien moet je uitleggen wat mindmappen is. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 22

23 Wat is mindmappen? Het woord mindmappen klinkt misschien vreemd. Het is een manier om aantekeningen te maken of om ergens over na te denken op een creatieve manier. De kinderen gebruiken het op de lagere school. Soms wordt een eenvoudige manier van mindmappen woordspin genoemd. Bij mindmappen gaat het om een combinatie van schrijven en tekenen. Eigenlijk maak je al een mindmap als je een beetje zit te dromen en ondertussen van alles opschrijft en tekent. Deze manier sluit goed aan bij onze natuurlijke manier van denken. Het is ook leuker en veel minder vermoeiend, dan op een notitieblok aantekeningen schrijven. 1. Schrijf het kernwoord, zin of vraag waar je over na wilt denken, of waar je aantekeningen over wilt maken, in het midden van een groot vel papier. In deze werkvorm staat de vraag in het midden op het tafelkleed geschreven. 2. Voor elk woord, beeld of elke (korte) zin dat daar mee te maken heeft, trek je een lijn vanaf je kernwoord richting de buitenrand van het papier. Net boven die lijn zet je het woord of de zin, wat linkt aan je kernwoord. 3. Als je een woord of beeld bedenkt, wat aan het einde van de andere woorden linkt, trek je vanaf dat woord weer een nieuwe lijn en schrijf je het nieuwste woord net boven die lijn. Dit klinkt een stuk ingewikkelder dan dat het is. Hier vind je een heel stel voorbeelden van mindmaps, als je het ziet is het meteen een stuk duidelijker: Na ongeveer 10 minuten laat je een signaal horen (de bel of de klankschaal). De groepjes staan op en gaan naar de volgende tafel. Daar bekijken ze de mindmap van het eerste groepje en ze gaan door op die mindmap. Ze schrijven of tekenen verder. Als er vijf rondes geweest zijn presenteert elke tafel de vraag en de mindmap van die tafel. Je kunt de mindmappen ophangen. Sluit af door samen te vatten. Deel de tips voor ouders uit en bespreek die. Je kunt gebruik maken van de achtergrondinformatie. Sluit af en bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en hun inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 23

24 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Leren met plezier Ouders praten met elkaar hoe ze hun kind kunnen ondersteunen om leren leuk te vinden. Ze kennen het verschil tussen ergens goed in zijn en ergens je best voor doen. Ze staan stil bij wat hun kind leuk vind om te doen en waar het talent voor heeft. Doelgroep Materiaal Voorbereiding Ouders met kinderen van 4 tot 18 jaar Tips voor ouders Vragen Waar houdt je kind van voor ouders Flappen, flapover en stiften Lees de achtergrondinformatie Kopieer de vragen Waar houdt je kind van voor de ouders Kopieer de tips voor ouders Werkwijze Heet de ouders welkom. Vertel dat leren met plezier, de beste garantie is voor het schoolsucces van je kind. Wanneer je kind met plezier naar school gaat, doet hij graag z n best. Als je schoolprestaties verwacht die je kind niet kan halen, verliest hij de moed. Hij krijgt dan steeds minder zin om te leren. En juist die zin om te leren (de motivatie) is erg belangrijk. Vraag aan de ouders hoe zij hun kind (kunnen) leren, dat leren leuk is. Schrijf in steekwoorden op de flap wat ouders benoemen. Vat de flap samen en geef aanvullingen. Deel de vragen waar houdt je kind van uit aan de ouders. Vraag de ouders voor zichzelf even na te denken over de antwoorden. Verdeel de ouders in groepjes van twee of drie. Laat ze aan elkaar vertellen waar hun kind van houdt, door antwoord te geven op de vragen. Geef aan wanneer ze moeten wisselen. Wanneer iedereen geweest is of als het tijd is, stoppen de ouders met vertellen. Bespreek na met de ouders hoe het ging, wat viel op, hebben ze nog vragen. Gebruik er de achtergrond informatie bij. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 24

25 Vraag aan de ouders wat de link is tussen leren met plezier en je kind goed kennen. En bespreek het verschil tussen ergens goed in zijn en ergens je best voor doen. Schrijf in steekwoorden op de flappen wat ouders benoemen. Vat de flap samen en geef aanvullingen. Vraag de ouders om er thuis mee aan de slag te gaan. Opdracht: neem de tijd om te ontdekken waar je kind plezier in heeft en waar het graag zijn best voor doet. Ze kunnen de vragen gebruiken om samen met hun kind te bespreken. Deel de tips aan ouders uit en bespreek die. Je kunt gebruik maken van de achtergrondinformatie. Sluit af en bedank de ouders voor hun aanwezigheid en hun inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 25

26 Vragen: Waar houdt je kind van? Waar is je kind goed in? Waar heeft je kind talent voor? Waar moet je kind goed z n best voor doen? Wat vindt je kind leuk om te doen? Wat doe je kind na schooltijd? Houdt je kind van sport? Van muziek? Kijkt je kind graag naar tv-programma s over dieren leest je kind graag over auto s? Is je kind helemaal gek van vliegtuigen? Welke beroepen vind je kind leuk? Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 26

27 ONDERWIJS ONDERSTEUNEND GEDRAG Werkvorm Doel Doelgroep Materiaal Voorbereiding Werkwijze Pubers Ouders praten met elkaar over de veranderingen die hun kind doormaakt in de pubertijd. En op welke manier ze hun kind hier het beste bij kunnen ondersteunen. Ouders met kinderen van 12 tot 18 jaar Tips voor ouders Een doosje Notitie blaadjes (A6 formaat) Pennen Flappen, flapover en stiften Lees de achtergrondinformatie. Kopieer de tips voor ouders Heet de deelnemers welkom. Vraag de deelnemers te benoemen wat ze opvalt aan hun puber, wat verandert er? Als ouders een duwtje nodig hebben om op gang te komen, kun je één of meer van de volgende veranderingen noemen: Lichamelijke veranderingen bij jongens en meisjes, zoals groeien, okselhaar etc.. Veranderingen in denken en voelen, zoals koppig, ongeduldig, vrienden zijn belangrijker, experimenteren met roken/alcohol, verliefdheden, wisselende stemmingen, zelfstandig gedrag, etc..denk ook aan het wisselen van school, ze gaan naar het voortgezet onderwijs. Schrijf in steekwoorden op de flap wat ouders benoemen. Vat de flap samen en geef aanvullingen. Stel de ouders nu de volgend vraag: Op welke manier kunnen ze hun kind ondersteunen? Schrijf in steekwoorden op de flap wat ouders benoemen. Vat de flap samen en geef aanvullingen. Deel de notitie blaadjes en de pennen uit. Vraag de ouders om even na te denken over welke goede raad ze hun kind willen meegeven. Vraag ze hun goede raad op te schrijven op het notitie blaadje en het dubbel te vouwen. Doe alle blaadjes in de doos en lees ze één voor één voor. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 27

28 Ouders mogen een toelichting geven op de goede raad. Misschien kan de doos na afloop een centrale plek krijgen om vaker te gebruiken. Deel de tips aan ouders uit en bespreek die. Je kunt gebruik maken van de achtergrondinformatie. Sluit af en bedank de deelnemers voor hun aanwezigheid en hun inzet. Werkvormen Onderwijs ondersteunend gedrag 28

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO

Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Mijn lichaam is goed! Doe-opdrachten rond lichaamsbeeld voor 5-6 BaO Hieronder vind je een lesvoorbereiding voor twee lesuren rond lichaamsbeeld bij kinderen van 10 tot 12 jaar. Het bevat verschillende

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken

Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Lesideeën groep 1 en 2

Lesideeën groep 1 en 2 2 Doelstellingen Na het project kunnen de kinderen vertellen hoe een tandarts en een tandheelkundige praktijk eruitzien. Ook kunnen de kinderen vertellen hoe, wanneer en hoe vaak ze tandenpoetsen. Werkwijze

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Voor jezelf? Les 1 Welkom!

Voor jezelf? Les 1 Welkom! Voor jezelf? Les 1 Welkom! Welkom! Dit is de cursus Voor jezelf? Wil je voor jezelf beginnen? Droom je ervan een eigen bedrijfje te starten? Zou je dit ook kunnen? In deze cursus ga je dit onderzoeken.

Nadere informatie

leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1

leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 leer-actief werkboek Naam: www.leer-actief.nl 1 actief leren WWW.leer-actief.nl Dit is Wybo. Wybo was vroeger een heel gewoon jongetje, maar hij was wel erg lui. En dat...werd zijn redding. Hij had nooit

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

In je kracht. Werkboek voor deelnemers

In je kracht. Werkboek voor deelnemers In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers

Nadere informatie

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld

Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Nationaal Gevangenismuseum Gevangen in beeld Groep 8 Les 1. Boeven in beeld Les 1. Boeven in beeld Nationaal Gevangenismuseum Groep 8 120 minuten Samenvatting van de les De les begint met een klassikaal

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier

De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Spreekbeurt, en werkstuk

Spreekbeurt, en werkstuk Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend

Nadere informatie

Hoe bereid ik een spreekbeurt voor?

Hoe bereid ik een spreekbeurt voor? Hoe bereid ik een spreekbeurt voor? Het maken van een spreekbeurt is eigenlijk niets anders dan het schrijven van een informatieve tekst (weettekst). Het is daarom handig om net zo te werk te gaan als

Nadere informatie

Oudercursus: Mijn kind op het voortgezet onderwijs, wat nu? Docenten handleiding. Programma Oudercursus VO. Bijeenkomst 1

Oudercursus: Mijn kind op het voortgezet onderwijs, wat nu? Docenten handleiding. Programma Oudercursus VO. Bijeenkomst 1 Oudercursus: Mijn kind op het voortgezet onderwijs, wat nu? Docenten handleiding Programma Oudercursus VO Bijeenkomst 1 - Naar het VO, wat verandert er allemaal voor kind en ouder? - Wederzijdse verwachtingen

Nadere informatie

taal portfolio Taalportfolio 9+

taal portfolio Taalportfolio 9+ taal portfolio Taalportfolio 9+ Inhoud bladzijde 3 bladzijde 4 bladzijde 5 bladzijde 8 bladzijde 11 bladzijde 12 bladzijde 13 Jouw naam en school Welke taal of dialect spreek je met wie Wat kun je in de

Nadere informatie

Les 17 Zo zeg je dat (niet)

Les 17 Zo zeg je dat (niet) Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt

Nadere informatie

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Lesbrief thema: Identiteit

Lesbrief thema: Identiteit Lesbrief na Loser! Lesbrief thema: Identiteit Deze lesbrief is onderdeel van het na programma van de voorstelling Loser! van Theaterhart. Deze begeleidende brief is voor het thema: identiteit en hoort

Nadere informatie

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8 Handleiding Gedicht In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn de rechten voor het kind opgenomen. U maakt deze rechten concreet en zichtbaar,

Nadere informatie

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.

Werkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min. Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet

Nadere informatie

WIJ BESLISSEN MEE: KINDEREN EN INSPRAAK

WIJ BESLISSEN MEE: KINDEREN EN INSPRAAK WIJ BESLISSEN MEE: KINDEREN EN INSPRAAK VOORBESPREKING Een kinderreglement Kinderen laten nadenken over de rechten van het kind. Verzamel samen met de kinderen materiaal uit de media waarin kinderen betrokken

Nadere informatie

De nieuwe zorgmedewerker

De nieuwe zorgmedewerker Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan

Nadere informatie

De Stilte danst Alice

De Stilte danst Alice Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen

Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij

Nadere informatie

Hoe maak ik... Naam: Groep:

Hoe maak ik... Naam: Groep: Hoe maak ik... Naam: Groep: Inleiding Een spreekbeurt houden is niet niets! Je moet daar heel wat voor kunnen. Wat dacht je van: Goed kunnen lezen Goed kunnen begrijpen wat je leest Goed dingen kunnen

Nadere informatie

Voor het eerst naar school

Voor het eerst naar school Voor het eerst naar school Welkom op De Wonderboom Uw kind gaat binnenkort voor het eerst naar school. We wensen jullie een fijne tijd toe op De Wonderboom. Dit boekje informeert over verschillende zaken

Nadere informatie

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo

Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Bespreek met vakdocenten mogelijkheden om leerlingen in de vaklessen feedback over zichzelf te laten vergaren. Deel Vaardigheid:

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen DOELSTELLINGEN De ouders hebben ervaren dat hun kind niet het enige is dat moeilijke vragen stelt en dat zij elkaar kunnen ondersteunen in de omgang hiermee. De ouders kunnen met hun kind in gesprek gaan

Nadere informatie

Lesideeën groep 3 en 4

Lesideeën groep 3 en 4 Lesideeën groep 3 en 4 Doelstellingen Na het project kunnen de kinderen vertellen hoe een tandheelkundige praktijk eruitziet en wie er werken. Ook kunnen de kinderen vertellen hoe hun gebit eruitziet,

Nadere informatie

Banger voor spinnen dan voor terreur.

Banger voor spinnen dan voor terreur. Opdracht 1 (tweetal): Voorspellen wat je gaat lezen 1. Lees de uitleg in het blokje hieronder. Uitleg Tijdens het lezen van een tekst zijn je hersenen hard aan het werk! Ze proberen de informatie uit de

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over

Nadere informatie

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub

Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks

Nadere informatie

MODULE #6 DREAMBOARD PROCES

MODULE #6 DREAMBOARD PROCES MODULE #6 DREAMBOARD PROCES Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je

Nadere informatie

De Drakendokter: Gideon

De Drakendokter: Gideon De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in

Nadere informatie

Bijlage 1 Thema 1. De helppagina van een tijdschrift

Bijlage 1 Thema 1. De helppagina van een tijdschrift 98 De helppagina van een tijdschrift Bijlage 1 Thema 1 Ik ben een meisje van 10 jaar en zit in groep 6. Wij zijn in nieuwe groepjes gezet en nu zit ik tegenover een meisje waar ik me heel erg aan erger.

Nadere informatie

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen

Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7

Nadere informatie

Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling

Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Deze schrijfles sluit aan bij het Nieuwsbegriponderwerp van deze week: Vuurwerk bij Oud en Nieuw. De schrijftaak

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

OOST WEST THUIS BEST

OOST WEST THUIS BEST Lesmateriaal horend bij de theatrale dansvoorstelling OOST WEST THUIS BEST van Rauher Engel Foto: Kees van Putten Rauher Engel Concept & idee: Dagmar Chittka Auteur: Marleen Weijman 5 nov 09 Inleiding

Nadere informatie

Spelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl

Spelenderwijs rijmen. Linda Willemsen. www.klasvanjuflinda.nl. www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Linda Willemsen www.klasvanjuflinda.nl www.klasvanjuflinda.nl Spelenderwijs rijmen Spelenderwijs rijmen Tekst & vormgeving: Linda Willemsen 2014 www.klasvanjuflinda.nl Linda Willemsen

Nadere informatie

Werkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6

Werkstukken maken op PCBO-Het Mozaiek Groep 6 We gaan een werkstuk maken en je mag het helemaal zelf doen. Het is helemaal jouw eigen werkstuk. Maar om je even goed op weg te helpen hebben we hieronder alle stapjes even op een rij gezet. Wat moet

Nadere informatie

TOOLBOX TOOLBOX. Betekenisvol Contact AAN DE SLAG MET DE. Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten

TOOLBOX TOOLBOX. Betekenisvol Contact AAN DE SLAG MET DE. Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten AAN DE SLAG MET DE TOOLBOX Betekenisvol Contact Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten TOOLBOX Ideeën voor betekenisvol contact tussen ouderen met dementie en familie of vrijwilligers Inleiding Voor

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,

Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze

Nadere informatie

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding

Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts

Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts Les 1 Vragen stellen Leestekst: De tandarts "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie heet vragen stellen. We gaan

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst

Nadere informatie

Inhoud Voor de leerling Voor de leraar Algemeen

Inhoud Voor de leerling Voor de leraar Algemeen Vogel ABC Inhoud Voor de leerling... 2 Inleiding... 2 Aanpak... 2 Opdracht... 3 Evaluatie-formulier (groep 3-4)... 4 Voor de leraar... 5 Instructie en feedback... 5 Verbinding met hele groep... 5 Beoordeling...

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Werkwijzer Verslagkring:

Werkwijzer Verslagkring: Werkwijzer Verslagkring: 1. Je maakt een tweetal. 2. Met zijn tweeën kies je een onderwerp, waarin jullie je willen verdiepen en waarover jullie meer willen weten. 3. Samen ga je op zoek naar informatie

Nadere informatie

Mijn computer is leuk

Mijn computer is leuk Handleiding Mijn computer is leuk Ouders praten samen over computers, kinderen en opvoeding Pharos, 2014 Marjolijn van Leeuwen INHOUDSOPGAVE Inleiding blz. 3 De themabijeenkomst blz. 5 Thema 1, oefeningen

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten

Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Opdracht 1 bij 3.2 Jullie zijn bij het consultatiebureau. Cursist A: je bent arts bij het consultatiebureau. Cursist B: je bent met je baby van twee maanden bij het consultatiebureau.

Nadere informatie

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl Nieuwsbrief 2015-3: Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken coaching en energetische therapie www.pranakompas.nl Een nieuw jaar nieuwe kansen! 9 Tips die je helpen je

Nadere informatie

http://www.kidzlab.nl/index2.php?option=com_content&task=vi...

http://www.kidzlab.nl/index2.php?option=com_content&task=vi... Veelvlakken De perfecte vorm Plato was een grote denker in de tijd van de Oude Grieken. Hij was een van de eerste die de regelmatige veelvlakken heel bijzonder vond. Hij hield ervan omdat ze zulke mooie,

Nadere informatie

lesmateriaal Taalkrant

lesmateriaal Taalkrant lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Kindervergadering Zo gaat het bij ons!

Kindervergadering Zo gaat het bij ons! Pedagogisch kader kindercentra 4 13 jaar Kindervergadering Zo gaat het bij ons! Introductie voor de groepsleiding Is kinderinspraak belangrijk? Denken vanuit de groep is logisch en praktisch, maar toch

Nadere informatie

Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen

Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen 6.7 Speel met de hele groep het Complimentenspel of Complimentenbingo. Om het opstandige, agressieve kind goed gedrag aan te leren, is het

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling

Tijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling 8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen

Nadere informatie

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.

Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP

Nadere informatie

Oefenen met breuken. Circuitles voor groep 6

Oefenen met breuken. Circuitles voor groep 6 Oefenen met breuken. Circuitles voor groep 6 Circuit met verschillende hoeken. Hierbij meerder intellegenties aanspreken. De kinderen wel in vele hoeken laten komen, zodat ze op verschillende manieren

Nadere informatie

Takenblad Plusklas Ontdekken Periode 2 : Herfstvakantie tot kerstvakantie. Opdracht: Spoorzoekers Van wie is die vingerafdruk?

Takenblad Plusklas Ontdekken Periode 2 : Herfstvakantie tot kerstvakantie. Opdracht: Spoorzoekers Van wie is die vingerafdruk? Takenblad Plusklas Ontdekken Periode 2 : Herfstvakantie tot kerstvakantie Naam : Wat is de bedoeling? Opdracht: Spoorzoekers Van wie is die vingerafdruk? Er is een misdaad gepleegd! Een dief heeft de computer

Nadere informatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie

Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten

Nadere informatie

De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak.

De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak. De Huiswerkgids beschrijft de doorgaande lijn van het huiswerk dat we geven en de aanbevolen aanpak. 2 juli 2014 KBS De Hoeksteen 11QH Olmendreef 100 3137 CR Vlaardingen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Hoe maak

Nadere informatie

Vollenhove Wonen op een havezate

Vollenhove Wonen op een havezate D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden

Nadere informatie

Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:

Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd

Nadere informatie

30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN

30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN 30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN Alle kinderen die wij gevraagd hebben om een tip voor jullie hebben gezegd: blijf je vertrouwen in mij tonen, behandel me niet als een

Nadere informatie

Hoe kunnen we WAT ACTIE zodat IETS VERANDERT

Hoe kunnen we WAT ACTIE zodat IETS VERANDERT Anouk Nooteboom Hand-out Cultuurhelden Delft Werkvormen creatief proces & passende vragen In dit document zijn een aantal werkvormen te vinden die toe te passen zijn binnen het creatief proces. Bij de

Nadere informatie

Scheldwoorden inventariseren, werkvorm, filmpje en gesprek en uitbeelden, filmpje en gesprek en werkvorm, stellingen, handvaardigheidswerk

Scheldwoorden inventariseren, werkvorm, filmpje en gesprek en uitbeelden, filmpje en gesprek en werkvorm, stellingen, handvaardigheidswerk Verliefd, en dan... Leeftijd: 12-16 Soort bijeenkomst: club, catechese Soort werkvorm: heel programma Thema: Liefde, Seksualiteit Tijdsduur: 1 uur 40 min. Scheldwoorden inventariseren, werkvorm, filmpje

Nadere informatie

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les: Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Aardblij

Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Lesbrief bij de voorstelling Aardblij Voor de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs (4-6 jaar) Deze lesbrief is te gebruiken bij de voorstelling Aardblij. Aardblij is een voorstelling met zang, acrobatiek

Nadere informatie

TAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren

TAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren TAAL IS LEUK Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren 1 Inhoudsopgave Pagina Besteed extra aandacht aan de taal van uw kind 4 Adviezen die u kunt toepassen tijdens een gesprekje met uw kind 5 Maak

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

Deze vorm van bidden is alleen geschikt, als een vrij groot deel van de jeugd al hardop durft te bidden. Leg uit hoe popcorn ontstaat.

Deze vorm van bidden is alleen geschikt, als een vrij groot deel van de jeugd al hardop durft te bidden. Leg uit hoe popcorn ontstaat. De hebreeuwse naam voor brandoffer is e ōlāh, wat opstijgend betekent. Als je iets verbrandt, dan zal de hete as ook opstijgen, samen met de rook, waarmee hetgeen dat wordt verbrand, als het ware naar

Nadere informatie

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd

Werkstuk. En natuurlijk ook spreekbeurt. Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd Werkstuk En natuurlijk ook spreekbeurt Gemaakt door: Anmami Verhulvelrij Groep 7abcd (Op het voorblad komt de titel van je werkstuk, een foto of een plaatje van je onderwerp, je naam en je klas.) Inhoudsopgave

Nadere informatie

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING

KIJK IN JE BREIN LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING LESMODULE BASISSCHOOL LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 HOE ZIEN HERSENEN ERUIT? VRAAG WIE KAN VERTELLEN WAT HERSENEN ZIJN? VRAAG HEBBEN KINDEREN KLEINERE HERSENEN DAN GROTE MENSEN? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE?

Nadere informatie

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.

Het Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. 2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen

Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Spreekopdrachten thema 3 Kinderen Opdracht 1 bij 3.2 Jullie zijn bij het consultatiebureau. Cursist A: je bent arts bij het consultatiebureau. Cursist B: je bent met je baby van twee maanden bij het consultatiebureau.

Nadere informatie