SIGMUND FREUD NIEUWE WEGEN. Jung, Reich en andere afvalligen. Pionier van de laatste wildernis

Transcriptie

1 SIGMUND FREUD Pionier van de laatste wildernis NIEUWE WEGEN Jung, Reich en andere afvalligen

2 Zie je die meneer? Dat is een hele vieze meneer. Als die jou ooit eens snoepjes aanbiedt en vraagt om met hem mee te gaan, dan moet je zeggen: Nee, Herr Doktor Freud, ik ben een fatsoenlijke jongen De grootvader van Harry Mulisch tegen zijn zoon Victor, Wenen, ca. 1905

3

4

5 1896 Het woord psychoanalyse wordt door Freud voor het eerst gebruikt in Erfelijkheid en etiologie van de neurosen

6

7 ca. 1905

8 1909 Ernest Jones 1902: benoeming tot professor extraordinarius en begin van de woensdagbijeenkomsten bij Freud (Psychologische Mittwoch- Gesellschaft; ) De eerste deelnemers zijn: Freud, Alfred Adler, Max Kahane, Rudolf Reitler en Wilhelm Stekel Freud Jung

9 Wilhelm Stekel Alfred Adler

10 15 april 1908: Oprichting van de Wiener Psychoanalytische Vereinigung 26 april 1908: Eerste Internationale Psychoanalytische Congres in Salzburg 1909: Eerste Jahrbuch für psychoanalytische und psychopathalogische Forschungen onder redactie van Carl Gustav Jung

11 1909: Amerika reis Bezoek van Freud en Jung aan New York: Ze hebben geen idee dat we ze de pest brengen Freud ontvangt een eredoctoraat van de Clarkuniversiteit Maart 1910: Oprichting van de Internationale Psychoanalytische Vereinigung tijdens het 2 e Internationale Congres in Neurenberg

12 1911: In Amerika wordt de American Psychoanalytic Association opgericht 1911: De eerste afvallige : Alfred Adler 1912: Ook Wilhelm Stekel verlaat de psychoanalytische beweging Psychoanalytisch congres, 1911, Weimar

13 1912/1913

14 De ring van Anna Freud

15

16 De leden van het Geheime Comité tijdens het 7 e Internationale Psychoanalytische Congres in Berlijn, Staand v.l.n.r.: Otto Rank, Karl Abraham, Max Eitingon en Ernest Jones; Zittend: Freud, Sándor Ferenczi en Hanns Sachs Het idee van een hecht, klein lichaam, bedacht om, zoals de paladijnen van Karel de Grote, het koninkrijk en de politiek van hun meester te bewaken, was een product van mijn eigen romantische denken (Ernest Jones. 1912)

17 Internationale congressen: 1913: München 1918: Boedapest 1920: Den Haag 1922: Berlijn 1925: Bad Hombourg 1929: Oxford 1932: Wiesbaden 1938: Parijs

18

19

20

21

22 FREUD & JUNG

23

24 Freud aan Karl Abraham over Jung: Wees tolerant, en vergeet niet dat het heel wat gemakkelijker voor u [als jood] is de psychoanalyse te accepteren dan voor Jung die als christen en als zoon van een dominee slechts tegen grote innerlijke weerstanden in zijn weg naar mij kan vinden. [Daarom] is zijn aanhankelijkheid van des te meer waarde. Ik zou bijna willen zeggen dat alleen zijn optreden de psychoanalyse heeft behoed voor het gevaar louter een aangelegenheid van het joodse volk te worden

25 Onze arische kameraden zijn voor ons volkomen onmisbaar; anders zou de psychoanalyse ten prooi vallen aan het antisemitisme Psychoanalyse als wetenschap: Er mag geen afzonderlijke arische of joodse wetenschap zijn Freud tegen Ferenczi

26

27 Ik had niet veel voor alle tijden (pp. 133/ 34)

28 [Ik wil u vragen] mij uw vriendschap te laten genieten niet zoals tussen gelijken maar zoals tussen vader en zoon. Een dergelijke vriendschap lijkt me juist en natuurlijk (feb. 1908)

29 Carl Gustav Jung Volgeling, troonpretendent en redacteur van het Jahrbuch Van meet af aan twijfel over het (door Freud tot dogma verheven) belang van de seksualiteit Jung: Is dan de hele cultuur het resultaat van verdrongen seksualiteit? Freud: Ja, zo is het

30 - Mijn beste Jung, belooft u mij, nooit het primaat van de seksualiteit op te geven. Dat is het allerbelangrijkste. Begrijpt u, wij moeten daar een dogma van maken, een onaantastbaar bolwerk - Een bolwerk waartegen? - Tegen de zwarte moddervloed van het occultisme

31 Meningsverschillen over occulte verschijnselen Het is opmerkelijk niet volgen kunnen (p. 316)

32

33 Egyptische farao Ichnaton had de beeltenissen van zijn vader vernietigd Kwam zijn monotheïsme voort uit een vadercomplex? (Karl Abraham) Onzin, zegt Jung. Ook andere farao s hadden beeltenissen van hun vader vernietigd en géén nieuwe godsdienst gesticht Freud valt flauw, Jung draagt hem naar een sofa in een ander vertrek: Uit zijn hulpeloosheid keek hij mij aan alsof ik zijn vader was

34

35

36

37 Bewustzijnsmodel van Jung De Persona: de façade die een mens aan de buitenwereld toont, komt niet overeen met zijn ware ik; De Schaduw: de duistere kant van het onbewuste; De Anima (vrouwelijk deel van de psyche): dit is bij beide geslachten aanwezig, maar vormt voor mannen de onbewuste tegenpool; De Animus (mannelijk deel van de psyche): dit is bij beide geslachten aanwezig, maar vormt bij vrouwen de onbewuste tegenpool; Het Zelf: geïndividueerd persoon, totale persoonlijkheid

38 Jungiaanse archetypen: onbewuste, (aangeboren, overerfde) universele ideeënpatronen, verbonden met het collectief onbewuste Er zijn evenveel archetypen als kenmerkende situaties in het leven. Door veelvuldige herhaling zijn deze ervaringen in onze psychische constitutie gegrift, niet in de vorm van beelden met een specifieke inhoud, maar aanvankelijk slechts als vormen zonder inhoud, die slechts de mogelijkheid bieden tot een bepaalde wijze van waarnemen en handelen

39 Archetypen volgens Jung Het Kind, bijvoorbeeld Harry Potter, Kruimeltje, Wiske De Held, bijvoorbeeld Herakles, Siegfried, Theseus, David, Beowulf, Batman, Asterix, Kuifje, Luke Skywalker De Grote Moeder, de goede moeder, of de vernietigster. Voorbeelden: Goede moeder: Gaia, Maria, Hera, Demeter, Isis, Devi. Vernietigende moeder: Astarte, Hekate, Artemis, Circe, Kali, Sekhmet. De Wijze Oude Man, bijvoorbeeld Mozes, Confucius, Laozi, Gandalf, de Paus, Sint Nicolaas, Perkamentus, Obi-Wan Kenobi De Oplichter/deugniet, bijvoorbeeld Reinaart de Vos, Tijl Uilenspiegel, Felix Krüll, Loki. De eeuwige jongeling, bijvoorbeeld Narcissus, Adonis, Peter Pan. De Schone Maagd, bijvoorbeeld Maria, Hebe, Jeanne d'arc, de heilige Sophia, Persephone.

40

41 Wilhelm Reich 'de Calvijn van de seksuele revolutie

42 Door Reich in 1926 aangeboden aan Freud, t.g.v. zijn 70 e verjaardag: Freud: Zo dik? 1927 Op zijn zeventigste verjaardag had Freud ons gezegd, dat wij de wereld niet moesten vertrouwen. De feestelijkheden betekenden niets. De psychoanalyse werd uitsluitend aanvaard om beter vernietigd te kunnen worden. Hij bedoelde de theorie van de seksualiteit. Maar ik had nu een beslissende bijdrage tot bevestiging van de seksualiteitstheorie gegeven en Freud wees dat af?

43

44

45

46

47

48