7,4. Praktische-opdracht door een scholier 1703 woorden 16 juni keer beoordeeld. De oorzaken van overgewicht:

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 1703 woorden 16 juni ,4 51 keer beoordeeld Vak Biologie De oorzaken van overgewicht: Sommige mensen die lijden aan obesitas hebben daar een genetische aanleg voor, ze kunnen bijvoorbeeld een bepaalde erfelijke ziekte hebben of bepaalde medicijnen gebruiken. Slechts bij 5% van de kinderen met overgewicht wordt dit veroorzaakt door ziekte, medicijngebruik of ligt het in de genen. Maar meestal wordt overgewicht veroorzaakt doordat er geen of een slecht evenwicht zit tussen het gegeten voedsel en het energieverbruik. Enkele oorzaken op een rijtje: - Mensen (voornamelijk kinderen) eten steeds ongezonder. Vette tussendoortjes en frisdranken worden steeds populairder. - Het ontbijt of andere maaltijden worden steeds vaker overgeslagen, terwijl het juist belangrijk op regelmatige tijden te eten. Vooral het ontbijt is erg belangrijk; als je namelijk s morgens wakker wordt, is het zo n 10 uur geleden dat je iets hebt gegeten. Je energievoorraad is hierdoor erg klein. Het ontbijt zorgt voor een kwart van de dagelijkse energie, een goed ontbijt voorkomt dus dat je later op de dag een hongerig gevoel krijgt en je dan sneller naar iets van snoep grijpt. - In tegenstelling tot het ontbijt, wordt er in de namiddag en s avonds juist wel veel gegeten. Dit is ongezond omdat je daarna gaat slapen en het dus niet goed verteerd wordt. - Vele diëten zijn misleidend, ze zorgen er dan wel voor dat je in korte tijd veel gewicht verliest, het zorgt vaak ook voor een voedingstekort, vooral op het gebied van vitamines en mineralen. - Mensen (vooral kinderen) komen steeds minder in beweging. Kinderen worden steeds vaker met de auto naar school gebracht en als ze uit school komen duiken ze vaak meteen achter de computer of televisie. - Kinderen krijgen vaak het verkeerde voorbeeld van hun ouders. De verantwoordelijkheid ligt dus grotendeels bij de ouders om ervoor te zorgen dat zij het goede voorbeeld nemen en de kinderen aanmoedigen goed te ontbijten en minder te snoepen. Gevolgen van overgewicht: Individueel: Overgewicht kan ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid. Niet alleen lichamelijk maar ook psychisch. Overgewicht hoeft uiteraard niet direct tot een ziekte / aandoening te leiden, maar het vergroot wel de kans erop. Enkele mogelijke lichamelijke gevolgen van overgewicht: - Overbelasting van de gewrichten: als dit veroorzaakt wordt door een overgewicht, moet je snel afvallen Pagina 1 van 5

2 omdat het anders kan leiden tot ernstige beschadigingen aan het kraakbeen van de gewrichten, wat weer kan leiden tot slijtage klachten. - Kortademigheid: o Snurken en slaapstoornissen: hierbij snurken mensen s nachts perioden zeer sterk waarbij de ademhaling even stokt. Dit komt vooral vaak voor bij te dikke mannen. o Astma en longemfyseem: komen vaker voor bij mensen met een overgewicht. Vooral de mensen die roken en een overgewicht hebben lopen een sterk verhoogde kans dat de longen hun functie steeds meer verliezen. o Pickwick-syndroom: doordat het lichaamsvet de longen als het ware samendrukt kan er een zuurstof tekort optreden. Gevolgen van het pickwick-syndroom zijn sufheid en extreme slaperigheid overdag. Dit komt overigens vooral bij extreem zware mensen voor. - Verhoogde cholesterolwaarden: door overgewicht neemt de aanwezigheid van vetzuren in het bloed toe waardoor een ongunstigere samenstelling van het bloed ontstaat en er dus ook ongunstigere vetzuren in het bloed komen. Dit kan tot vaatproblemen leiden. - Diabetes type 2: ook wel ouderdomssuikerziekte genoemd. Wereldwijd neemt het aantal mensen met deze vorm van diabetes sterk toe en dit heeft direct te maken met het overgewichtprobleem. 60 tot 70 procent van de mensen met ouderdomssuikerziekte kan worden genezen als het overgewicht (blijvend) bestreden kan worden. Tegenwoordig komt dit type diabetes ook steeds vaker voor bij kinderen, door overgewicht. Diabetes type 2 kan klachten aan de ogen, nieren, zenuwen, voeten en bloedvaten veroorzaken. - Verschillende vormen van kanker: het is nog niet helemaal bewezen, maar er zijn wel sterke aanwijzingen dat borstkanker na de menopauze, baarmoederkanker en dikke darmkanker vaker voorkomen bij mensen met een overgewicht. - Verhoogde bloeddruk: tegelijk met de toename van je gewicht, stijgt je bloeddruk. Hoge bloeddruk kan soms snel verminderen als het gewicht daalt. - Hartinfarct: door de verhoogde bloedvetten en de hoge bloeddruk krijg je een verhoogde kans op een hartinfarct of vernauwing van de kransslagader (angina pectoris). - Beroerte (CVA): door de hoge bloeddruk en de verhoogde kans op trombose wordt ook de kans op een beroerte vergroot. Mensen met een overgewicht die na een beroerte moeten revalideren, gaat dit vaak minder goed af doordat ze moeite hebben met het bewegen. - Invaliditeit: voor mensen die veel te dik zijn wordt het steeds lastiger er vanaf te komen. Door hun handicap kunnen ze minder bewegen, hebben sneller en vaker klachten over hun gezondheid. Hierdoor bewegen ze weer minder waardoor ze grote kans lopen nog dikker te worden en kunnen ze uiteindelijk zelfs in een rolstoel terecht komen. - Hormonale stoornissen: menstruatiestoornissen, mannelijke beharing bij vrouwen (hirsutisme) en ongewenste onvruchtbaarheid kunnen ook gevolgen zijn van overgewicht. Dit komt doordat het vetweefsel als het ware de oestrogenen gaat verzorgen Zoals gezegd zijn er naast de lichamelijke gevolgen van overgewicht ook psychische gevolgen: - Verminderd zelfvertrouwen - Zich gepest of buitengesloten voelen, bijvoorbeeld door problemen bij het openbaar vervoer. - Depressieve gevoelens Pagina 2 van 5

3 - Emotionele problemen - Gedragsproblemen - Negatief beeld van zichzelf - Eetbuistoornissen, night eating syndrome : hierbij krijg je nachtelijke vreetaanvallen, soms zelfs in een soort trance. Dit kan de nachtrust erg verstoren en het is uiteraard ook niet goed voor het overgewicht. Dit alles wordt natuurlijk vooral veroorzaakt door de mensen die reageren op uiterlijk. Zo wordt bij sollicitaties eerder iemand aangenomen die slanker is, waardoor een carrière lastiger wordt. Ook bij de openbare gelegenheden zoals het theater, restaurant of de bioscoop hebben veel mensen met overgewicht last van het gevoel er niet bij te horen. Zo kunnen ze vaak ook niet mee doen met zwemmen of andere vormen van sport. Wereldwijd: Doordat het aantal mensen met overgewicht wereldwijd sterk toeneemt, zullen ook de gevolgen ervan toenemen. De gezondheid van mensen gaat erdoor achteruit en ze zullen vatbaarder worden voor gewone ziekten (verkoudheid, griep etcetera). Er zullen ook meer mensen arbeidsongeschikt worden en er zal veel meer geld naar de gezondheidszorg moeten gaan. De volgende generaties zullen de (eet-) gewoontes van hun ouders overnemen en zo zal het aantal mensen met overgewicht alleen nog maar meer toenemen. Oplossingen: Wereldwijd / landelijk: Betere etikettering: Uit onderzoek is gebleken dat slecht 4 op de 10 consumenten etiketten van voedingsmiddelen begrijpt. Het zou daarom een goede oplossing zijn om objectieve en duidelijke etiketten aan te brengen op voedingsmiddelen. Hiermee kun je de misleidende en dubbelzinnige informatie tegengaan. Als de consumenten begrijpen wat er op de etiketten staat (en dus wat er in de producten zit) zullen ze eerder bewust zijn over wat ze eten, en kan dit overgewicht tegengaan. Ook zou op ongezonde voedingsproducten moeten worden vermeld dat overmatig gebruik van suiker, vet en zout de gezondheid kan schaden. Reclame voor ongezonde voeding bij kinderen beperken: Door het beperken van reclame (op vooral televisie) van ongezonde voedingsmiddelen (chips, snoep, frisdrank etc.) bij kinderen, worden ze minder gestimuleerd deze producten te kopen en kan dit dus helpen bij de strijd tegen overgewicht. Ook zou het helpen als rond dezelfde tijd als de reclames van ongezonde voeding, ook informatie hierover wordt gegeven op de televisie. Dit hoeft niet negatief te zijn, maar kan net zo leuk worden gebracht als de reclame voor snoepgoed en frisdranken. De producenten van ongezonde voedingswaren waarvoor reclame wordt gemaakt zullen hier de kosten voor moeten betalen. Les over media: Pagina 3 van 5

4 Mensen, en zeker kinderen, laten zich steeds meer beïnvloeden door reclamespots. Het is daarom noodzakelijk dat mensen leren omgaan met het mediagebeuren. Hierdoor zullen ze reclame kritisch kunnen bekijken en inschatten wat ervan waar is. De beste plaats hiervoor is uiteraard de school, die ook moet kunnen rekenen op organisaties voor gezondheidsbevordering. Gezonde voeding op school: Op scholen staan steeds vaker en steeds meer snoep- en frisdrankautomaten. Hierdoor worden kinderen sneller overgehaald deze producten ook te eten. De scholen werken dus eigenlijk mee aan het toenemende overgewicht onder kinderen. Het zou dus een goede oplossing zijn om de inhoud van de automaten te vervangen door producten die minder calorieën en suiker bevatten. Ook moet er meer drinkwater komen in scholen. Een drinkfontein is een goede oplossing hiervoor. Meer sport op scholen: Kinderen moeten meer gestimuleerd worden te gaan sporten. De beste plek hiervoor zijn de scholen. Scholen zouden dus meer sporttoestellen moeten hebben om een grotere diversiteit aan te kunnen bieden. Ook zou het helpen als de leerlingen buiten schooltijd ook gebruik kunnen maken van deze sporttoestellen. Niet alleen scholen maar ook sportscholen onder andere zouden hier aan mee kunnen werken om de kinderen meer te laten sporten. Proefcheques: In een aantal landen hebben ze dit al uitgevoerd, vaak met succes. Kinderen en jongeren krijgen hierbij een proefcheque waarmee ze sporten bij verschillende sportclubs kunnen proberen. Hierdoor worden ze gemotiveerd te sporten, en dat sporten leuk is. Permanente gezondheidscampagne: Een langdurige gezondheidscampagne heeft meer effect dan een campagne gedurende een beperkte tijd. Daarom heeft het niet alleen meer nut voor de gezondheid van mensen maar ook voor het overheidsbudget. Als op langere termijn namelijk het overgewicht bij mensen afneemt, zal dit ook minder geld kosten voor de zorg. Voor kinderen is het belangrijk dat ze in hun leefwereld worden aangesproken en worden aangemoedigd meer te gaan sporten en gezonder te eten, bijvoorbeeld door de kinderprogramma s op televisie. Individueel: Gezondere voeding: Om overgewicht te voorkomen (en op te lossen) is het belangrijk om gezonde voeding te eten. Tegenwoordig eten mensen (vooral veel kinderen) te veel en te vet voedsel. Ook het ontbijt overslaan is een vorm van ongezonde voeding. Het ontbijt bevat namelijk 20 á 25 procent van de dagelijkse energie en het overslaan van het ontbijt kan later op de dag zorgen voor een duf en futloos gevoel. Vooral voor de jeugd is het belangrijk de dag te beginnen met een goed ontbijt, uit onderzoek is namelijk bewezen dat dit de schoolprestaties bevordert. Vooral groente en fruit zijn onmisbaar in een goede dagelijkse voeding. Hierin zitten namelijk veel Pagina 4 van 5

5 vitamines en andere goede stoffen die je lichaam hard nodig hebben. Per dag heb je drie grote lepels groente en twee stukken fruit nodig. Veel kinderen houden niet van groente en fruit, of vergeten het simpelweg. Hiervoor zijn een paar trucjes: - neem fruit mee naar school, voor in de pauze. Op deze manier vergeet je niet elke dag fruit te eten - drink je fruit. Een glas sinaasappelsap is net zo gezond als een sinaasappel - Eet groenten rauw. Gekookte groenten (bijvoorbeeld andijvie en worteltjes) smaken vaak anders (en lekkerder) dan rauwe groenten. Meer bewegen: Om overgewicht tegen te gaan is veel beweging nodig. Sowieso is dit heel belangrijk voor je lichaam. Pagina 5 van 5