Een doelstellingenkader voor Statistiek Vlaanderen

Transcriptie

1 Een doelstellingenkader voor Statistiek Vlaanderen Inleiding Met het decreet Vlaamse openbare statistieken van februari 2016 is er een nieuw en ambitieus kader gecreëerd voor het openbare statistiekbeleid in Vlaanderen. Het decreet legt de krijtlijnen vast voor een nieuw hoofdstuk in de opbouw van een kwaliteitsvolle, onafhankelijke Vlaamse openbare statistiekfunctie. Het decreet erkent dat er binnen de Vlaamse overheid een gedecentraliseerd systeem van statistiekontwikkeling, -productie en -verspreiding bestaat, maar dat er nood is aan betere coördinatie van deze activiteiten om de Vlaamse openbare statistiek te optimaliseren en verbeteren, en om binnen een aantal internationaal geldende kaders te plaatsen. Een onafhankelijke Vlaamse Statistische Autoriteit speelt in dit nieuwe opzet een centrale rol in het stimuleren, ondersteunen en uitvoeren van deze gecoördineerde aanpak. De voornaamste functies van de autoriteit, zoals beschreven in het decreet, zijn: de coördinatie van de ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistieken, en de kwaliteitszorg ervan; de afstemming van deze werkzaamheden met de andere regionale en federale statistische autoriteiten; in samenspraak met Vlaamse overheidsinstanties, het mee bepalen van Belgische standpunten op internationale statistiekfora. De uiteindelijke finaliteit van het netwerk van Vlaamse openbare statistiekproducenten die gevat worden door het decreet (verder aangeduid als het netwerk 'Statistiek Vlaanderen') is het ter beschikking stellen van voldoende, kwaliteitsvolle, onafhankelijke en betrouwbare openbare statistieken. Deze finaliteit wordt verder beschreven in de strategische visienota "Vlaamse openbare statistiek: geloofwaardige cijfers voor een sterke democratie". Hoewel wettelijke en strategische kaders belangrijk zijn in het uitwerken van het nieuwe opzet zijn deze kaders op zich niet voldoende om aan te geven wat de concrete objectieven zijn die we gedurende de volgende drie jaar willen bereiken. Deze nota beschrijft daarom de operationele uitwerking van deze kaders, en geeft een overzicht van de concrete doelstellingen voor het netwerk Statistiek Vlaanderen. De drie operationele doelstellingen voor het netwerk Statistiek Vlaanderen die in deze nota verder worden uitgewerkt zijn: De coördinatie van statistiekontwikkeling, -productie en -verspreiding voor het netwerk Statistiek Vlaanderen; De ontwikkeling, productie en verspreiding van voldoende, kwaliteitsvolle, onafhankelijke openbare statistieken; Het uitwerken en invoeren van een coherente datastrategie en -infrastructuur, die deze eerste twee objectieven optimaal ondersteunt. In wat volgt wordt er eerst een beschrijving gegeven van het institutioneel en wettelijk kader voor het Vlaamse openbare statistieksysteem, gevolgd door een samenvatting van de strategische visie. Tenslotte geven we een overzicht van de operationele doelstellingen die we binnen het netwerk Statistiek Vlaanderen willen realiseren om de ambitie die in de wetgeving en in de strategie gevat zit waar te maken.

2 1. Vlaamse openbare statistiek: wettelijk kader en organisatie 1.1. Wettelijk kader Naar aanleiding van de zesde staatshervorming werd in het Federaal Regeerakkoord van 1 december 2011 overeengekomen dat het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) 1 geïnterfederaliseerd wordt en dat de gefedereerde entiteiten in het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR) worden geïntegreerd. Vervolgens kwam het Samenwerkingsakkoord van 15 juli 2014 tussen de federale regering en de deelregeringen 2 betreffende de nadere regels voor de werking van het Interfederaal Instituut voor de statistiek, van de raad van bestuur en de wetenschappelijke comités van het Instituut voor de Nationale Rekeningen tot stand. Dit samenwerkingsakkoord strekt ertoe de samenwerking mogelijk te maken tussen de partijen met het oog op een doeltreffend beheer van de openbare statistieken en de daaruit voortvloeiende gevolgen. Dit samenwerkingsakkoord werd met het instemmingsdecreet van 3 juli 2015 door de Vlaamse Regering goedgekeurd. In de praktijk betekent dit dat de coördinatie tussen de vier statistische autoriteiten (België, Vlaanderen, Wallonië, Brussel) gebeurt door een koepelorganisatie, het Interfederaal Instituut voor de Statistiek, en dat de gewesten formele vertegenwoordiging krijgen binnen het Instituut voor de Nationale Rekeningen. Artikel 36 van dat samenwerkingsakkoord bepaalt dat de statistische autoriteiten van de gemeenschappen en de gewesten bij of krachtens een decreet moeten georganiseerd worden. Het 'Decreet Vlaamse openbare statistieken' werd bekrachtigd en afgekondigd door de Vlaamse Regering op 19 februari 2016 (BS 7/03/2016) en werd van kracht vanaf 17 maart Het decreet geeft nadere toelichting over de wijze waarop de Vlaamse overheid, binnen een interfederaal kader, het Vlaamse statistiekbeleid gestalte zal geven. De nadruk ligt op coördinatie van de activiteiten voor de ontwikkeling, productie en verspreiding van Vlaamse openbare statistieken. Na het decreet heeft de Vlaamse Regering op 22 april 2016 een besluit over de Vlaamse openbare statistieken definitief goedgekeurd. Het besluit geeft uitvoering aan het decreet over de Vlaamse openbare statistieken en geeft meer toelichting over de organisatie van de Vlaamse statistische autoriteit en de rol van de hoofdstatisticus. De Vlaamse Statistische Autoriteit wordt toegewezen aan de dienst van de hoofdstatisticus binnen het departement Kanselarij en Bestuur. Het uitvoeringsbesluit verduidelijkt hoe de coördinatie van de statistiekontwikkeling, -productie en -verspreiding georganiseerd wordt met de Vlaamse instellingen door een Coördinatiecomité en een Raad voor Vlaamse Openbare Statistieken. Het ambtelijk Coördinatiecomité voor Vlaamse Openbare Statistieken (CVOS) vertegenwoordigt de producenten van Vlaamse openbare statistieken en wordt betrokken bij het opstellen van zowel het geïntegreerd als het Vlaams statistisch programma, inclusief het kwaliteitsbeleid met betrekking tot Vlaamse openbare statistieken en de standpuntbepaling voor interfederale en internationale statistiekfora. Het overleg met de statistiekgebruikers is geformaliseerd door de in oktober 2016 samengestelde Raad voor Vlaamse openbare statistieken (RVOS). De leden van RVOS vertegenwoordigen de departementen en agentschappen, de lokale besturen, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de sociale partners, de middenveldorganisaties en de 1 Het NIS heet nu Algemene Directie Statistiek - Statistics Belgium of AD Statistiek. 2 De Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie van Brussel-Hoofdstad en de Franse Gemeenschapscommissie.

3 academische wereld en zijn door de Vlaamse regering benoemd voor een hernieuwbare termijn van 5 jaar. RVOS kan, op eigen initiatief of op verzoek van de Vlaamse Regering of van de Vlaamse statistische autoriteit, advies geven over het statistische programma inclusief het kwaliteitsbeleid. Tenslotte keurde de Vlaamse Regering in juni 2017 nog een Vertrouwensverbintenis voor Statistiek goed, op vraag van de Europese Commissie. Met deze Vertrouwensverbintenis voor de Statistiek verbinden de regeringen van de federale staat, de gewesten en gemeenschappen er zich toe alles in het werk te stellen om de fundamentele principes en de hoge kwaliteit van de openbare statistiek te garanderen. De verbintenis houdt onder meer in dat de federale staat, gewesten en gemeenschappen: 1. De professionele onafhankelijkheid van de statistische autoriteiten waarborgen; 2. Geschikte en voldoende permanente middelen ter beschikking stellen om de kwaliteit en de relevantie van de openbare statistiek veilig te stellen; 3. Ervoor zorgen dat de statistische autoriteiten toegang hebben tot administratieve gegevens en tegelijk de totale enquêtedruk kunnen verminderen; 4. De rechten van de aangevers en de eerbiediging van de statistische geheimhouding waarborgen Organisatie van de openbare statistiek in Vlaanderen Zoals hierboven reeds werd gesteld geeft het decreet Vlaamse openbare statistiek een centrale coördinerende rol aan de Vlaamse Statistische Autoriteit (VSA) binnen het departement Kanselarij en Bestuur (DKB). Deze coördinatie is nodig omdat statistiekontwikkeling, -productie en -verspreiding binnen de Vlaamse overheid gedecentraliseerd is, en een heel aantal entiteiten (departementen en agentschappen van de Vlaamse overheid, VGC, lokale besturen) momenteel afzonderlijk openbare statistieken produceren. Om dit netwerk van producenten aan te duiden en een coherente externe merknaam te geven gebruiken we de benaming Statistiek Vlaanderen. Het opzet en de organisatie van de openbare statistiek in Vlaanderen is dus dat van een netwerk Statistiek Vlaanderen ; de VSA maak deel uit van dit netwerk als een coördinerende en ondersteunende entiteit. Binnen dit opzet is het niet de bedoeling om de ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistiek binnen de Vlaamse overheid te centraliseren. Er wordt geen afbreuk gedaan aan het principe van een decentrale ontwikkeling, productie en verspreiding, en elk departement of agentschap blijft zijn huidige rol hierin behouden. Wel zal een tot nu toe onbestaande coördinerende entiteit er voor zorgen dat er in onderling overleg met het netwerk een aantal principes worden afgesproken en gevolgd om te komen tot een coherent beleid voor de openbare statistiek binnen Vlaanderen, in overeenstemming met decretale, nationale en internationale principes en wetgeving. Het concrete beslissingsmechanisme voor het maken van deze afspraken is het ambtelijk Coördinatiecomité voor Vlaamse Openbare Statistiek (CVOS), dat alle entiteiten samenbrengt die gevat worden door het decreet, en dat werkt met advies van de Raad voor Vlaamse Openbare Statistiek (RVOS), die de gebruikers vertegenwoordigt.

4 2. De visie voor Vlaamse openbare statistiek: geloofwaardige cijfers voor een sterke democratie In de visienota Openbare Statistiek Vlaanderen, die in samenspraak met het decreet moet worden gelezen, wordt een breed strategisch kader uitgewerkt voor openbare statistiek binnen Vlaanderen. De vier pijlers die in de visienota worden beschreven zijn essentieel om een duidelijke richting aan te geven voor de toekomstige ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistiek, en zullen een houvast bieden voor de komende jaren. Samengevat zijn de vier pijlers de volgende: openbare statistiek is er voor iedereen; we leveren meer statistieken, van hoge kwaliteit en met een planmatige benadering; we zijn transparant en werken onafhankelijk; we werken innovatief en richten onze blik naar de toekomst. Hieronder worden deze vier pijlers verder toegelicht. Openbare statistiek staat ten dienste van de hele samenleving. We besteden niet alleen aandacht aan de behoeften van de overheid op het vlak van statistische informatie, maar we houden ook rekening met de behoeften van de brede Vlaamse samenleving. Hoewel we deel uitmaken van de Vlaamse overheid, moet openbare statistiek voor een zo breed mogelijke waaier van gebruikers nuttig en toegankelijk zijn: het is een publiek goed. De overheid kan zeker prioriteiten aangeven, maar ze is niet de enige die bepaalt welke statistieken we plannen, produceren en publiceren. We zorgen ervoor dat de statistieken die we produceren, van een zo hoog mogelijke kwaliteit zijn en zo veel mogelijk de informatiebehoeften dekken. We gaan proactief na op welke domeinen we meer statistieken moeten produceren om een betere kennis over Vlaanderen op te bouwen. Er bestaan internationale kwaliteitsstandaarden voor de productie en verspreiding van openbare statistieken. Momenteel worden die soms impliciet gevolgd, maar soms ook niet. Onze ambitie is om kwaliteit centraal te stellen in wat we doen. Daarom gaan we duidelijker plannen hoe we onze productie en verspreiding zullen aanpakken, en we gaan daarover duidelijk en tijdig met de buitenwereld communiceren. Een van de voornaamste onderscheidende kenmerken van openbare statistieken is dat ze geloofwaardig en vertrouwenswaardig zijn, en door de hele samenleving als dusdanig worden erkend. Ze moeten van goede kwaliteit zijn, maar ze moeten ook geproduceerd en verspreid worden zonder enige vorm van politieke inmenging. We streven naar maximale transparantie in de ontwikkeling, productie en verspreiding van statistiek, met duidelijke afspraken tussen het politieke en het ambtelijke niveau. In een samenleving waarin steeds meer data worden gegenereerd door ons alledaagse doen en laten, is het belangrijk dat we op de hoogte blijven van nieuwe technologieën en ontwikkelingen op het vlak van nieuwe databronnen en statistische methodologieën. We gaan innovatief aan de slag met externe experts, organisaties en partnerships om een voortdurend lerend netwerk te zijn dat flexibel kan inspelen op de complexe behoeften van gebruikers. Om deze visie waar te maken beschrijven we in het volgende deel van deze nota de concrete doelstellingen voor Statistiek Vlaanderen.

5 3. Statistiek Vlaanderen: doelstellingen De hoofdoelstelling voor Statistiek Vlaanderen is het ter beschikking stellen aan de Vlaamse samenleving van voldoende, kwaliteitsvolle en onafhankelijke openbare statistieken. Om deze hoofddoelstelling te realiseren definiëren we daarom de volgende drie operationele doelstellingen: 1. Coördinatie - De coördinatie van het Vlaams openbaar statistisch systeem 2. Productie - De ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistieken 3. Data strategie Het ontwikkelen van een data strategie voor het netwerk van Vlaamse openbare statistiekproducenten De eerste twee operationele doelstellingen vloeien voort uit de in de wetgeving vastgelegde opdrachten voor het Vlaamse openbare statistisch systeem. Enerzijds legt het decreet vast dat de Vlaamse Statistische Autoriteit een coördinerende rol krijgt om de ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistiek te coördineren volgens een aantal internationaal vastgelegde principes. Anderzijds erkent de wetgeving de taak van ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistieken voor het netwerk van statistiekproducenten binnen de Vlaamse overheid. De derde operationele doelstelling vloeit deels voort uit het samenwerkingsakkoord tussen de federale en de deelstaten. Deze doelstelling is het uitwerken van een datastrategie, die de regionale statistische autoriteiten beter toegang geeft tot data van de federale overheid, en vice versa. Een bijkomende drijfveer is het beter gebruiken van data die reeds bestaan binnen de Vlaamse overheid, zodat we in de toekomst minder een beroep moeten doen op surveys: het beperken van de last voor surveyrespondenten is een uitdrukkelijke vereiste gevat in het decreet. Deze derde doelstelling is ook van belang voor het ondersteunen en invullen van de eerste twee doelstellingen. Door het uitwisselen van meer en betere data zullen zowel een gecoördineerd programma als de productie van statistieken een sterkere en rijkere invulling krijgen. De datastrategie bevat ook belangrijke componenten omtrent de ontwikkeling van een aantal principes omtrent gevevensbeveiliging en van de geschikte ITinfrastructuur voor ontwikkeling, productie en ontsluiting. Deze drie operationele doelstellingen worden vooropgesteld voor het volledige netwerk van statistiekproducenten binnen Statistiek Vlaanderen, en voor de Vlaamse Statistische Autoriteit, die de decretale rol heeft om deze doelstellingen te faciliteren. Voor de coördinatiedoelstelling is er duidelijk een belangrijke rol weggelegd voor de VSA, maar de invulling van de coördinatie gebeurt vanzelfsprekend door de medewerking van de betrokken entiteiten die gevat worden door het decreet Vlaamse openbare statistieken, en die vertegenwoordigd zijn op het Coördinatiecomité Vlaamse Openbare Statistieken (CVOS). Op hun beurt wordt immers verwacht dat de afgevaardigden in het CVOS ook hun coördinerende rol opnemen binnen hun respectievelijke entiteiten. Eenzelfde principe geldt voor de vertegenwoordigers van gebruikers op de Raad voor Vlaamse openbare statistieken, die een vertegenwoordigende rol hebben en er dus moeten voor zorgen dat er voldoende brede gebruikersinspraak is. De productiedoelstelling is vanzelfsprekend van belang voor alle entiteiten van het netwerk Statistiek Vlaanderen, maar is ook van belang voor het werk van de Autoriteit. Er wordt erkend dat, hoewel de verschillende beleidsdomeinen binnen de Vlaamse overheid verantwoordelijk zijn voor het produceren van een aantal statistieken, er ook leemtes zijn voor statistieken die niet onmiddellijk kunnen ondergebracht worden binnen een specifiek beleidsdomein. De VSA heeft dus een belangrijke rol in het ontwikkelen of produceren van statistische gegevens die niet onmiddellijk bij een specifiek beleidsdomein behoren (een

6 voorbeeld is het produceren van kerngegevens over de demografische staat van Vlaanderen), in het stimuleren van ontwikkeling en productie binnen een specifiek beleidsdomein, of het ontwikkelen van nieuwe statistieken over beleidsdomeinen heen. Voor de doelstelling omtrent de datastrategie is het duidelijk dat deze ook van belang is voor zowel het volledige netwerk als voor de Autoriteit. De nieuwe mogelijkheden voor een betere data-uitwisseling tussen de partners in het Interfederaal Instituut voor Statistiek willen we uiteindelijk realiseren voor het volledige netwerk van Vlaamse openbare statistiekproducenten, zodat alle entiteiten die een deel zijn van het netwerk een betere toegang krijgen tot overheidsgegevens. De Autoriteit zal hierin een belangrijke centrale en coördinerende rol spelen. In wat volgt beschrijven we de meer concrete objectieven voor elk van de drie doelstellingen, met een indicatie van de timing van verwachte realisatie voor elke doelstelling (per kwartaal Q; voorlaatste kolom). Omdat we binnen het kader van een gedecentraliseerd systeem werken, is het niet mogelijk om deze timing op een gedetailleerde manier vast te leggen; het behalen van de mijlpalen die hier worden voorgesteld zal in grote mate afhangen van de middelen die binnen de verschillende entiteiten van het netwerk kunnen worden toegekend aan deze taken. Zoals eerder reeds gezegd blijven de entiteiten van het netwerk uiteindelijk verantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistieken, en dus ook de middelen die hiervoor nodig zijn worden door de entiteiten zelf bepaald. De timing in de tabel is dus enkel indicatief. In de tabel wordt ook terug de verbinding gemaakt met de vier sturende principes uit de visienota, die het breder kader geven voor het tot stand brengen van de objectieven (laatste kolom).

7 1. Coördinatie De coördinatiedoelstellingen voor het netwerk Statistiek Vlaanderen zijn in de eerste fase van de opbouw van het netwerk van cruciaal belang. Onder deze doelstelling ontwikkelen de entiteiten van het netwerk Statistiek Vlaanderen die door het decreet Vlaamse Openbare Statistieken worden gevat, een aantal concrete protocollen en processen die bepalen hoe het netwerk zich zal organiseren, in overeenstemming met de principes in het decreet, in de Praktijkcode voor Europese Statistieken, en in de visienota 'Statistiek voor Vlaanderen' Bestuur van een gecoördineerd en coherent netwerk Statistiek Vlaanderen (governance) We zorgen voor efficiënte beslissingsmechanismen om de taken van de Vlaamse Statistische Autoriteit en het bredere netwerk Statistiek Vlaanderen, zoals aangeduid in het decreet en het uitvoeringsbesluit, optimaal te kunnen uitvoeren Consolideren van het Coördinatiecomité Vlaamse Openbare Statistieken (CVOS) als het beslissingsorgaan voor de invoering van een gecoördineerde statistiekontwikkeling, productie en verspreiding voor de Vlaamse overheid Consolideren van de Raad voor Vlaamse Openbare Statistieken (RVOS) als het adviesorgaan voor de werkzaamheden van het CVOS, en als beslissingsorgaan voor de specifieke RVOS verantwoordelijkheden als gebruikersorgaan. Q Q Opzetten van thematische groepen voor het netwerk Statistiek Vlaanderen om producenten en gebruikers samen te brengen en om advies te stimuleren over prioriteitsbepaling in ontwikkeling, productie en verspreiding van statistieken, incluis het produceren van nieuwe statistieken en het stopzetten van overbodige statistieken. Q Q Consolideren van vertegenwoordigings- en communicatiemechanismes naar andere entiteiten binnen het Belgisch en Europees statistisch systeem (Interfederaal Instituut voor Statistiek, Instituut voor Nationale Rekeningen, Eurostat, OESO en anderen) Q3 18 4

8 1.2. Opstellen van een praktijkcode voor Vlaamse openbare statistiek (werkwijze) We ontwikkelen een reeks van protocollen om de decretaal vastgelegde standaarden voor Vlaamse openbare statistieken verder te definiëren binnen de Vlaamse overheid, in overeenstemming met de Eurostat Praktijkcode voor Europese Statistieken Institutioneel kader Ontwikkelen en goedkeuren van protocollen voor het beleid t.a.v. professionele onafhankelijkheid, het verzamelen van gegevens, inzet van middelen en efficiëntiecontroles, kwaliteit, statistische geheimhouding, en het garanderen van onpartijdigheid en objectiviteit. Q Q4 18 1, 2, Statistische processen Ontwikkelen en goedkeuren van protocollen voor het beleid t.a.v. het gebruik van goede methodologieën, toereikende statistische procedures, het verminderen van lastendruk op respondenten, en doelmatigheid van middelen. Q Q Statistische outputs Ontwikkelen en goedkeuren van protocollen voor het beleid t.a.v. statistische outputs: relevantie, nauwkeurigheid en betrouwbaarheid, tijdigheid en punctualiteit, samenhang en vergelijkbaarheid, toegankelijkheid en duidelijkheid. Q Q2 19 2, Publicatiebeleid Ontwikkelen en goedkeuren van protocollen voor het publicatiebeleid voor verspreiding van Vlaamse openbare statistieken, met inbegrip van het gebruik van een publicatie-agenda, het verlenen van voorafgaandelijke toegang tot statistieken, het gebruik van een gecoördineerd web-portaal en het scheiden van statistische en beleids- of politieke commentaar. Q3 18 1, 2, 3

9 1.3. Planning voor de opbouw van een programma van Vlaamse openbare statistieken (planning) We leggen een proces vast voor het gradueel opbouwen van een reeks van openbare statistieken voor Vlaanderen per statistisch thema, samen met een gedetailleerde planning om deze statistieken onder te praktijkcode te gaan produceren. Deze activiteiten leiden op termijn tot een volwaardig jaarlijks programma van statistieken Definitie van openbare statistieken Ontwikkelen en goedkeuren van een protocol voor het vastleggen van de criteria die bepalen welke statistieken deel uitmaken van het Vlaams openbaar statistisch systeem Planning voor toepassing van de praktijkcode Ontwikkelen en goedkeuren van een proces en tijdslijn voor het onderbrengen van de statistieken in het Vlaams openbaar statistisch systeem onder de protocollen ontwikkeld onder de praktijkcode (1.2.), met inbegrip van regelmatige evaluatie. Q Q4 18 1, 2, Opstellen van een jaarlijks programma Samenstellen van een jaarlijks programma van werkzaamheden voor Statistiek Vlaanderen, en voor het bijdragen tot een geconsolideerd jaarlijks statistisch programma voor het Interfederaal Instituut voor Statistiek. Q4 17, Q4 18, Q4 19, Q4 20 2

10 1.4. Opbouw van een merkbeleid en communicatiestrategie voor Statistiek Vlaanderen (communicatie) We creëren een duidelijk afgelijnde externe identiteit voor het netwerk Statistiek Vlaanderen, met het doel een sterke merknaam op te bouwen die herkenbaar is voor een brede groep van statistiekgebruikers. Samen hiermee werken we aan een duidelijke communicatiestrategie voor het communiceren van de werkzaamheden en producten van het netwerk Merkbeleid We ontwikkelen een merkbeleid voor een duidelijk afgelijnde identiteit voor Statistiek Vlaanderen, die herkenbaar is voor een brede groep van statistiekgebruikers Communicatiestrategie We ontwikkelen een communicatiestrategie voor Statistiek Vlaanderen om de activiteiten en producten van het netwerk bekend te maken aan relevante doelgroepen, door een coherente aanpak via verschillende communicatiekanalen. Q Q Opbouw van een capaciteitsbeleid voor Statistiek Vlaanderen (capaciteit) Om een duidelijk beeld te hebben van de bestaande en benodigde capaciteit voor het netwerk Statistiek Vlaanderen, brengen we de personeelscapaciteit in beeld, en we geven het netwerk van personeel met expertise in statistiek en analyse een duidelijke en coherente eigenheid, in samenspraak met de entiteiten van het netwerk. We vormen op die manier een kennisnetwerk en we ontwikkelen initiatieven om de aanwezige kennis te delen en versterken door kennisoverdracht van zowel interne als externe informatiebronnen Capaciteitsbeleid We zorgen voor een duidelijk overzicht van wat de aanwezige personeelscapaciteit is binnen het netwerk Statistiek Vlaanderen, om in overleg met de entiteiten van het netwerk leemtes op te sporen, en om tijdig te kunnen plannen zodat er voldoende middelen beschikbaar zijn voor het produceren van prioritaire statistieken en analyses. Q4 18 2, 4

11 Kennisdeling- en overdracht We werken aan een coherente en gecoördineerde strategie om de aanwezige expertise en kennis binnen het netwerk Statistiek Vlaanderen te delen, en om externe expertise aan te trekken, met het oog op optimale competentieontwikkeling en voortdurend leren. Q4 18 4

12 2. Ontwikkeling, productie en verspreiding van statistiek en analyse De doelstellingen voor ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistieken zijn prioritair gericht op de verschillende entiteiten van het netwerk Statistiek Vlaanderen. Deze doelstellingen moeten dan ook grotendeels bekeken worden als de concrete uitvoering en implementatie van de protocollen en processen die door het netwerk worden vastgelegd in de bovenstaande coördinatie-doelstellingen. De prioritaire principes van de praktijkcode die hier worden vooropgesteld zijn het verzekeren van gebruikersinspraak, het behalen van de vastgelegde kwaliteitscriteria, het volgen van een transparant publicatiebeleid en het garanderen van professionele onafhankelijkheid Gecoördineerde en transparante ontwikkeling en prioriteitenstelling De entiteiten die deel uitmaken van het netwerk Statistiek Vlaanderen ontwikkelen openbare statistieken op een gecoördineerde en transparante wijze, en overeenkomstig de principes van de praktijkcode voor Vlaamse openbare statistieken Gebruikersinspraak De entiteiten van het netwerk Statistiek Vlaanderen werken proactief mee aan de themagroepen en aan het verzekeren van gebruikersinspraak in de ontwikkeling van statistieken. Ze beschikken over duidelijke en gedocumenteerde mechanismen voor het bepalen van prioriteiten in de ontwikkeling van nieuwe statistieken, en het schrappen van niet-prioritaire statistieken. Q Professionele onafhankelijkheid In de ontwikkeling van openbare statistieken volgen de entiteiten van het netwerk Statistiek Vlaanderen mechanismes en processen die de statistische professionele onafhankelijkheid garanderen, met volledige transparantie over de actoren die bijdragen tot besluitvorming omtrent het bepalen van prioriteiten in de ontwikkeling van nieuwe statistieken, en het schrappen van niet-prioritaire statistieken. Q3 18 3

13 2.2. Gecoördineerde en transparante productie De verschillende entiteiten die deel uitmaken van het netwerk Statistiek Vlaanderen produceren openbare statistieken op een gecoördineerde en transparante wijze, en overeenkomstig de principes van de praktijkcode voor Vlaamse openbare statistieken Kwaliteitsbewaking In de ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistieken worden processen gevolgd in overeenstemming met de praktijkcode, en is er duidelijke documentatie aanwezig van processen die zorgen voor kwaliteitsvolle statistieken Professionele onafhankelijkheid In de productie van openbare statistieken volgen de entiteiten van het netwerk Statistiek Vlaanderen professionele standaarden en processen in overeenstemming met de praktijkcode, dit zonder tussenkomst van beleids- of politieke actoren. Q Q Gecoördineerde en transparante verspreiding De verschillende entiteiten die deel uitmaken van het netwerk Statistiek Vlaanderen verspreiden openbare statistieken op een gecoördineerde en transparante wijze, overeenkomstig de principes van de praktijkcode voor Vlaamse openbare statistieken zoals vastgelegd in de protocollen en mechanismen voor het publicatiebeleid voor het netwerk (zie 1.2.4) Publicatie-agenda Implementatie van een protocol voor het tijdig aankondigen van datum en tijdstip van de publicatie van Vlaamse openbare statistieken Toegang voorafgaandelijk aan publicatie Implementatie van een protocol voor het verlenen van toegang aan statistieken alvorens openbare publicatie, incluis het opstellen van een register van voorafgaandelijke toegang en de publicatie ervan. Q4 18 1, 2, 3 Q4 18 1, 3

14 Web-portaal Statistiek Vlaanderen Implementatie van een protocol voor het dubbel-publiceren van openbare statistieken op zowel de communicatiekanalen van de entiteiten van het netwerk Statistiek Vlaanderen als op het centrale publicatieportaal Statistiek Vlaanderen Professionele onafhankelijkheid Implementatie van een protocol voor het scheiden van het politieke commentaar en beleidscommentaar versus het statistisch commentaar bij een statistische publicatie. Q Q4 18 3

15 3. Datastrategie Als ondersteunende derde doelstelling voor de doelstellingen rondom coördinatie en ontwikkeling, productie en verspreiding, speelt het uitwerken van een coherente en gecoördineerde datastrategie een belangrijke rol in de opbouw van een Vlaamse openbare statistiekfunctie. Gegeven de bredere context van het Interfederaal Instituut voor Statistiek, en gegeven het gedecentraliseerd Vlaams openbaar statistieksysteem, is het essentieel om duidelijke processen af te spreken voor het verkrijgen, verwerken, beschermen en delen van data binnen het netwerk Statistiek Vlaanderen, en voor het publiek maar veilig beschikbaar stellen van openbare statistieken en de data waarop ze gebaseerd zijn. Deze datastrategie moet tegelijkertijd ook passen binnen bredere data-initiatieven binnen de Vlaamse overheid, incluis de VObrede doelstellingen en richtlijnen rondom informatiebeheer en het beleid rond open data. Tenslotte worden hier de concrete doelstellingen opgenomen rond het ontwikkelen van een ICT-infrastructuur die een aantal specifieke doelstellingen rondom coördinatie en ontwikkeling, productie en verspreiding van openbare statistieken moet ondersteunen, rekening houdend met de diversiteit van de infrastructuur die momenteel binnen het netwerk bestaat Datastrategie De verschillende entiteiten die deel uitmaken van het netwerk Statistiek Vlaanderen leggen een datastrategie vast die beschrijft hoe we tussen de verschillende entiteiten van het netwerk, en tussen entiteiten buiten het netwerk, met data voor statistische doeleinden omgaan, en hoe we de veiligheid van die statistische data garanderen Databeveiliging Het netwerk Statistiek Vlaanderen werkt een duidelijke strategie uit voor databeveiliging, die in overeenstemming is met relevante federale en Europese regelgeving Delen van data Het netwerk Statistiek Vlaanderen werkt een duidelijke strategie uit die beschrijft hoe data worden gedeeld tussen de entiteiten van het netwerk, en gedeeld met entiteiten buiten het netwerk, in het bijzonder met de leden van het Interfederaal Instituut voor Statistiek. Q Q1 19 2

16 Publiceren van data Het netwerk Statistiek Vlaanderen werkt een duidelijke strategie uit die beschrijft hoe microdata worden gepubliceerd en vrijgegeven, in overeenstemming met bredere principes en initiatieven rond open data. Q ICT-infrastructuur De verschillende entiteiten die deel uitmaken van het netwerk Statistiek Vlaanderen bepalen gezamenlijk de functionaliteit van de ICT-infrastructuur die door de Vlaamse Statistische Autoriteit zal worden uitgebouwd ter ondersteuning van de werkzaamheden van het netwerk Statistiek Vlaanderen Gebruikersplatform Ter ondersteuning van de themagroepen van producenten en gebruikers wordt de ICT-functionaliteit gedefinieerd van een online platform voor het detecteren van gebruikersvragen en het voor het stimuleren van openheid en transparantie over de activiteiten en outputs van het netwerk Statistiek Vlaanderen Datalab Ter ondersteuning van de datastrategie wordt de ICT-functionaliteit gedefinieerd van een datalab voor het netwerk Statistiek Vlaanderen zodat data kunnen worden gedeeld tussen en buiten entiteiten van het netwerk, op een maximaal flexibele en beveiligde wijze Publicatie-agenda Ter ondersteuning van het publicatiebeleid wordt de ICT-functionaliteit gedefinieerd van een gezamenlijke publicatie-agenda voor het netwerk Statistiek Vlaanderen zodat de publicatie van openbare statistieken tijdig kan worden aangekondigd. Q4 18 1, 2 Q Q3 18 1, 2

17 Publicatiehub Ter ondersteuning van het publicatiebeleid wordt de ICT-functionaliteit gedefinieerd van een gezamenlijke publicatie-hub voor het netwerk Statistiek Vlaanderen zodat de publicatie van openbare statistieken en onderliggende open data kan gebeuren via het principe van dubbel-publiceren, en zodat gebruikers een uniform aanspreekpunt hebben voor Vlaamse openbare statistieken. Q3 18 1, 2