5,4. Praktische-opdracht door een scholier 2436 woorden 13 april keer beoordeeld. Geschiedenis

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 2436 woorden 13 april ,4 53 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Onderwerp: werkstuk over WO 2 in je eigen dorp. Inleiding: Dit werkstuk gaat over de tweede wereld oorlog in Groningen. Ik heb het over Groningen gedaan omdat we het over ons eigen dorp/stad moesten doen, en heel veel doen het al over Burgum en zo veel is daar niet over te vertellen. Dus dacht ik, ik doe het over Groningen want daar woon ik ook wel een beetje mijn moeder woont er namelijk en daar kom ik geregeld langs. Hier onder kun je de deelvragen en de hoofdvraag vinden. Hoofdvraag: Hoe verging het de gewone burger in de stad Groningen tijdens de tweede wereld oorlog. Deelvragen: 1. wanneer is de bezetting in Groningen begonnen? 2. wat is er van af 1941 tot de winter van 1944 gebeurd 3. hoe hebben de Groningers de hongerwinter meegemaakt 4. wat is er met de grote markt gebeurd? 5. hoe en wanneer kwam de bevrijding Uitwerking: Om de deelvragen te beantwoorden ben ik naar de bibliotheek in Groningen geweest en heb ik een paar boeken meegenomen daar heb ik dingen in opgezocht. Er waren op zich wel veel boeken over Groningen maar de meeste waren niet uitleenbaar Deelvraag 1: Het is 10 mei Duitse vliegtuigen vliegen om drie uur in de nacht over het plaatsje Nieuweschans ze zijn nog maar net voorbij of er klinken al schoten van snelvuurkanonnen. Duitse militairen in camouflagepakken trekken in het donker de grens over onder dekking van een pantser-artillerietrein die al rijdend granaten afvuurt op 2 kleine kazematten, waarin Nederlandse verdedigers zitten. De Nederlanders die daar zitten vuren al snel terug. De Duitsers schakelen al gauw de Nederlandse wachtposten uit. Het klein Nederlandse garnizoen van 40 militairen kan tegen de goed gewapende overvallers weinig verrichten. Ze zijn omsingeld en liggen zwaar onder vuur. Ze hebben weinig keus ze moeten zich wel overgeven. De meeste worden gevangengenomen en ontwapend. Maar zeven mensen weten te ontsnappen. De Duitsers zijn om s avonds op de grote markt in Groningen aangekomen het stond er helemaal vol met militaire auto s met dikke rubberbanden. Gelukkig was er op dat moment nog geen echt geweld gebruikt in de stad Groningen dat was in andere plaatsen wel anders geweest. In de kranten die die dagen kwamen stonden bovenal positieve berichten voor het Duitse militaire successen. Aan de Pagina 1 van 5

2 spoorweg verbindingen in Groningen werd hard gewerkt dat was dan ook wel nodig want er was veel schade aangericht zoals bijvoorbeeld het omkantelen van wagonnen of locomotieven in de sloot laten rijden. Zodat het treinverkeer aan beide kanten werden tegengehouden. Maar na anderhalve dag hadden de Duitsers de spoorwegen weer tot hun beschikking. En daar maakten ze dan ook gebruik van. De Duitsers plunderden de bezette gebieden en vervoerde die goederen weer per trein over de grens naar Duitsland. Ook winkel zaken werden leeg gekocht door Duitse militairen. Zonder dat de burgers iets konden doen moesten ze maar toekijken dat alle goede spullen door de Duitsers werden meegenomen. Ondanks de grote werkloosheid die er in Groningen heerste was er toch goed te leven. Maar Groningen was wel gecapituleerd. Deelvraag 2: Tijdens de periode van 1941 tot en met winter 1944 is er natuurlijk heel veel gebeurd. Al die gebeurtenissen zullen natuurlijk niet in mijn verhaal voorkomen. In 1940 was er weinig reden voor de Groningers om blij te zijn want de kans dat ze bevrijd zouden worden was natuurlijk maar heel klein. Ook in Groningen werd de vrijheid minder en er was ook geen vrijheid van meningsuiting meer. Er werden diverse kranten verboden zoals het katholieke Ons Noorden en de Groninger Courant en het Groninger dagblad. Dat kwam omdat ze alleen maar positieve dingen over Duitsland mochten schrijven en daar hielden ze zich niet allemaal aan. In de oorlog ontbrak een legale kritische pers. De bioscoopjournaals waren pure Duitse propaganda. Het luisteren naar andere dan Duitse of door de Duitsers gecontroleerde zenders werden verboden. In april 1943 moesten alle radiotoestellen ingeleverd worden. Omdat de Duitsers tin nikkel en lood nodig hadden om wapens te maken moesten de inwoners van Nederland en dus ook de Groningers op 10 augustus 1941 al hun voorwerpen van tin lood of nikkel inleveren. Wie dat niet deed zou zwaar gestraft worden. De mensen waren ook niet dom die dachten als Hitler en zijn volk het nikkel tin en lood van de gewone burgers nodig heeft om een oorlog te voeren staan ze er zeker niet goed voor. In dit oorlogsjaar waren ook veel maatregelen tegen joden genomen. Zo werden joden uit hun eigen bedrijven gezet overal verschenen bordjes met joden verboden. Joden mochten geen hotels restaurants plantsoenensportvelden zwembaden, bibliotheken, bioscopen, musea en concertzalen betreden. Ook mochten ze geen arts of apotheker worden en ze mochten ook geen diensten verlenen aan niet-joodse mensen. 1 Van de ingrijpendste maatregelen tegen joden was de registratieplicht, waarmee de basis werd gelegd voor een latere gevangenneming, wegvoering en liquidatie. Op de nacht van 28 februari 1941 werd er een engelse bommenwerper boven Groningen neergeschoten. Het toestel maakte deel uit van een luchtvloot van 116 toestellen die was opgestegen voor een bomaanval op wilhelmshafen. Van de drie bemanningsleden is er 1 levend van af gekomen. Op 26 september 1941 is het westelijk deel van de stad Groningen opnieuw door de brisant- en staafbommen getroffen. Vanaf 2 mei 1942 moesten alle joden een gele jodenster op hun borst dragen zo zouden ze herkenbaar zijn. De joden werden afgevoerd naar de werkkampen in bergentheim en kloosterhaar vervoerd om er te spitten. Maar op 26 november 1942 kregen de burgemeesters van de drie noordelijke provincies de opdracht om alle joden de volgende dag te laten arresteren om te worden overgebracht naar Westerbork. Ze werden eerst naar Groningen gebracht en van af daar met de trein naar Westerbork. Pagina 2 van 5

3 Bijna alle Groninger joden werden in polen vermoord. Seyss-Inquart beveelt op 23 maart 1942 dat Nederlandse mannen tot werken in Duitsland konden worden verplicht. Ook weerden er in 1942 duizenden kerkklokken gestolen die werden naar verzamelpunten gebracht zoals bijv naar de wilhelminakade in Groningen. Op een van de klokken stond geschreven Gott strafe Engeland met een hakenkruis erbij. Deze klokken werden omgesmolten en weer gebruikt voor de oorlogsvoering. Ook waren er in 1942 veel bomaanslagen in Groningen, er waren dagen dat het geluid van de ene bomaanslag was nog geeneens voorbij of de volgende begon alweer. Er werd ook een avondklok ingesteld dat hiel in dat je tussen 8 uur s Avonds en ergens in de ochtend niet buiten mocht zijn. Het aantal artikelen dat op de bon kwam werd ook uitgebreid. In 1943 werd bekend dat de Nederlandse militairen weer in krijgsgevangenschap moesten, Ze waren na de meidagen in 1940 vrijgelaten. De militairen wouden dat niet en er brak een massale staking uit. Ook in Groningen deden er velen mee. Door de invoering van het politiestandrecht kon er ogenblikkelijk streng gestraft worden. Het ging er niet zo zeer om dat de juiste man werd doodgeschoten het ging er meer om dat het op het juiste moment gebeurde. Tijdens deze staking zijn er 32 mensen gestorven. Later zijn er nog 8 mensen in concentratiekampen omgekomen Van het Duitse regime was niks goeds meer te verwachten dat hadden de aprilmijnstakingen helemaal duidelijk gemaakt. Alle mannen van jaar moesten zich voor uitzending naar Duitsland bij het arbeidsbureau melden. En bij duizenden werden ze de grens overgestuurd om het werk over te nemen van de Duitsers. Velen anderen doken onder. In de stad Groningen werden razzia s gehouden en velen werden voor gedwongen arbeid naar Duitsland gestuurd. Tot aan de bevrijding werden er aan de Groninger universiteit eigenlijk geen normaal onderricht meer gegeven. Er kwamen steeds meer vluchtelingen: Joden, studenten, oud-militairen,mannen die niet in Duitsland wilden werken geallieerde vliegers, die zich per parachute uit hun neergestorte vliegtuigen hadden weten te redden. Later kwamen daar nog spoorwegmannen bij die niet meer voor de Duitsers wouden rijden. Ze moesten zich schuil houden. Velen waren bereid om hun medeburgers in nood te helpen. Er ontstond een landelijke organisatie voor hulp aan onderduiker, die ook in Groningen wijde vertakkingen kreeg. In 1944 waren de goederen erg slecht het voedsel dat op de bonnen de krijgen was, was van hele slecht kwaliteit soms wisten de mensen geeneens meer hoe het voedsel echt smaakte. Er gingen dan ook mensen naar de boeren toe om goed eten te halen anderen verbouwden hun eigen voedsel. Ook werd in 1940 het autobusvervoer bijna helemaal tot stilstand gelegd. OP sommige stukjes reed nog een bus met twee paarden ervoor en ook de trekschuit werd weer gebruikt. Ook fietsen waren een probleem de meeste mensen hadden al geen fietsen met luchtbanden meer en als je dat wel had dan had je al geluk dat ze niet door de Duitsers waren meegenomen. Maar dan nog banden slijten en er waren geen nieuwe te krijgen. Mensen probeerden de levensduur te rekken door er touwtjes omheen te doen. Het beeld van de oorlog: steeds legere winkels met een steeds langere rij wachtende mensen ervoor. s Avonds donkere straten met verduisterde huizen en hier en daar nog een klein lichtje van een afgeschermde lantaarn. En dan natuurlijk nog de sirenes die moesten waarschuwen voor geallieerde vliegtuigen, die sirenes gingen steeds vaker af. Op 6 juni 1944 hadden de Groningers toch weer wat hoop gekregen. Ze hadden namelijk gehoord dat geallieerde troepen op de franse kust waren geland. Pagina 3 van 5

4 Maar op 5 september waren ze helemaal blij ze hadden po radio oranje gehoord dat de troepen Breda al hadden bereikt. Dit bleek later niet waar te zijn maar deze dag is als dolle dinsdag bekend gebleven. Maar in Groningen moesten ze nog maanden wachten voordat ze bevrijd werden. In het najaar van 1944 kwamen er stromen vluchtelingen naar Groningen velen kwamen uit Arnhem en omgeving omdat daar nog steeds grote gevechten aan de gang waren. Deelvraag 3: Omdat Groningen in de winter van nog niet bevrijd waren hebben zij de hongerwinter wel meegemaakt maar niet zo erg omdat er in Groningen toch wel veel boeren waren die zelf voedsel maakten zij waren dus niet afhankelijk van het voedsel dat werd aangevoerd. Maar omdat de treinen niet meer reden kon er geen nieuw voedsel worden aangevoerd dus moesten de mensen die geen eigen voedsel verbouwden naar de boeren te om voedsel te halen soms moesten ze daar hun trouwringen voor verkopen. Veel mensen uit de randstad zijn naar het noorden gevlucht en sommige mensen uit het noorden hebben voedselpakketten naar de randstad gestuurd. Dit wil niet zegen dat de Groningers niet te lijden hadden deze winter: De telefoon deed het niet meer, Er werd geen stroom meer geleverd aan particulieren, gas word alleen nog maar op bepaalde uren geleverd, kolen kunnen niet meer worden aangevoerd. Deelvraag 4: Bij de bevrijding van de stad Groningen in april 1945 zijn de noord- en oostzijde van de Grote Markt vrijwel geheel in vlammen op gegaan doordat de Duitsers voordat ze weggingen alles in brand staken of in brand schoten. Zo is de Grote Markt niet zozeer door geschut verwoest, maar door brandstichting. In vele panden werd benzine naar binnen geworpen en in brand gestoken, met verschrikkelijke gevolgen. Overal brandden de fraaie panden op en rondom de Grote Markt. Gelukkig bleef de Martinitoren gespaard, hoewel de Duitsers aanvankelijk van plan waren om de toren op te blazen. Er waren al grote houten heken om de martinitoren heen gezet tot ongeveer de helft van de toren om de toren te beschermen. Deelvraag 5: Op 12 april 1945 werden er door Groningen biljetten verspreid waarop stond dat iedereen die tijdens oorlogshandelingen op straat waren werden doodgeschoten. Dat betekende dat de Canadezen kwamen en de bevrijding spoedig zou komen. Op 13 april trokken de Canadezen de provincie Groningen binnen. OP 14 april veroverden de Canadezen de zuidelijke stadswijken van Groningerstad. De grote marktgin in vlammen op hoewel er van echte gevechten in de stad op dat moment geen sprake was. Op 15 april waren de stadswijken in het westen en noordwesten bevrijd. Om de Duitsers ook uit de loop graven te krijgen werden vlammenwerpers ingeschakeld. Op 16 april hadden de Canadezen ook de binnenstad bevrijd. Onder de burgers vielen 1006 doden de Canadezen telden 209 doden en gewonden samen. Van de Duitsers waren er enkele honderden gedood. En 2500 krijgsgevangen gemaakt.de definitieve bevrijding was op 16 april. Daarna renden alle bewoners de straat op vierden feest omhelsden de Canadezen. Eindelijk was de tweede wereld oorlog in Groningen voorbij. Al was er nog wel veel schade aan huizen enz en er waren natuurlijk veel doden en gewonden tijdens de oorlog gevallen. De Hoofdvraag: De gewone burger heeft veel meegemaakt tijdens deze oorlog. Vooral de joden hebben veel te lijden gehad ze mochten nergens meer komen er werd van alles voor hun verboden. De burgers hebben natuurlijk elke dag weer in angst gezeten want ze konden de bombardementen elke dag weer horen en er Pagina 4 van 5

5 was elke keer een kans dat ook zij geraakt zouden worden. Daarnaast kwam er ook veel voedsel op de bon en dat voedsel was van zeer slechte kwaliteit. Mensen die in het verzet zaten hebben ook veel meegemaakt ze deden dingen die niet mochten en als ze betrapt zouden worden zouden ze zo dood kunnen worden geschoten. Maar als ze er niet waren geweest was de oorlog heel anders gelopen. De grote markt het hart van Groningen is zo maar in vlammen opgegaan doordat de Duitsers er allemaal benzine naar binnen hebben gegooid. Maar eindelijk naar jaren in oorlog te hebben gezeten kregen de mensen toch weer een beetje hoop. Ze hadden namelijk po radio oranje gehoord dat de geallieerden er aan kwamen. Maar het duurde nog wel een tijd voordat ze in Groningen waren. Het in de winter van brak de hongerwinter uit. In Groningen merkten ze het wel maar het was er niet zo erg als in de randstad. Omdat er in de randstad hele erge honger was vluchten veel mensen uit de randstad naar onder andere Groningen daar was namelijk wel wat voedsel te krijgen omdat er veel boeren waren die zelf hun eigen voedsel verbouwden. IN april 1945 kwamen de geallieerden ook in de stad Groningen eerst werden de buitwijken bevrijd en pas later de binnenstad. Op 16 April was heel stad Groningen bevrijd. Literatuur: Niemeijer Jan A, Groningen , Haren, 1983 Wolf J.A., Gehavende stad, Groningen, 1995 Broere Piet, De nachtmerrie, Groningen, Pagina 5 van 5