Informatie voor de scholen over het lot van de Joodse families Van Tijn en Van Leeuwen in Naaldwijk en Monster
|
|
- Hidde Goossens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Naar aanleiding van het plaatsen van struikelstenen in de Monsterse Zeestraat (en in Naaldwijk) schreven Jolanda Faber en Leo van den Ende onderstaande informatie voor de scholen. Bijgaand ook enkele foto's die betrekking hebben op het plaatsen van de Stolpersteine in Monster. Informatie voor de scholen over het lot van de Joodse families Van Tijn en Van Leeuwen in Naaldwijk en Monster In het Westland woonden vroeger veel Joodse gezinnen. Er was zelfs een kleine synagoge in de kapel van het Heilige Geesthofje in Naaldwijk. Maar al voor de oorlog van waren de meeste gezinnen verhuisd naar Den Haag en naar andere steden. De synagoge was een museum geworden. In Naaldwijk woonde vlak vóór de oorlog alleen nog de familie Van Tijn. De vader heette Gerard Wolf maar werd Gabie genoemd. Hij had zijn eigen slagerij aan het Wilhelminaplein in Naaldwijk. Hij woonde met zijn vrouw Naatje en hun drie kinderen: Levie, Roza en Ida boven de slagerij. Levie was handelaar, Roza kon heel mooi zingen en Ida wilde mode-ontwerpster worden. De vader van Gabie was ook slager geweest en Gabie had de winkel van hem overgenomen. De broer van Naatje heette Mozes van Leeuwen. Hij had een eigen slagerij in Monster 1 / 5
2 opgebouwd, op de hoek van de Zeestraat, en woonde ook boven zijn winkel. Hij was getrouwd met Eva van Dijk die uit Zuidland kwam. Zij hadden twee kinderen: Levie Andries en Louise Roosje die Wiesje werd genoemd. Mozes van Leeuwen was in 1938 gestorven en Levie Andries had de slagerij van zijn vader overgenomen. Tot de oorlog uitbrak waren het gewone gezinnen waarvan de kinderen op gewone scholen hadden gezeten en vrienden en vriendinnen hadden in hun dorp. Alleen hun geloof was anders en omdat er in het Westland geen synagoge meer was, gingen ze naar de synagoge in Den Haag. Toen de Duitsers Nederland bezet hadden, veranderde er eerst veel voor de Joden. Vanaf oktober 1940 mochten Joden echter geen eigen bedrijf meer hebben. Dat betekende dat de slagerij van Gabie van Tijn in Naaldwijk en die van Andries Levie in Monster gesloten moest worden. Ze bleven er wel boven wonen. Veel andere beroepen mochten ook niet meer. Joden mochten geen leraar meer zijn of ambtenaar en zo ging het maar door. Ook hingen overal bordjes met voor joden verboden. In Het dagboek van Anne Frank schrijft Anne een lange lijst van alle dingen die zij niet meer mag: 'Jodenwet volgde op jodenwet en onze vrijheid werd zeer beknot. Joden moeten een jodenster dragen; joden moeten hun fietsen afgeven; joden mogen niet in de tram; joden mogen niet in 2 / 5
3 een auto, ook niet in een particuliere; joden mogen alleen van uur boodschappen doen; joden mogen alleen maar naar een joodse kapper; joden mogen vanaf uur 's avonds tot 6.00 uur 's ochtends niet op straat; joden mogen zich niet in schouwburgen, bioscopen en andere voor vermaak dienende plaatsen ophouden; joden mogen niet naar een zwembad, evenmin naar tennis-, hockey- of andere sportplaatsen; joden mogen niet roeien; joden mogen in het openbaar generlei sport doen; joden mogen na acht uur 's avonds niet meer in hun tuin zitten, evenmin bij hun kennissen; joden mogen niet bij christenen thuis komen; joden moeten naar joodse scholen gaan en al dergelijke meer.' Voor Joden werd het dus steeds moeilijker om met andere mensen om te gaan. Ze hoorden er niet meer bij. Iedereen kon zien dat ze anders waren omdat ze een gele ster moesten dragen. Ook wilden de Duitsers weten waar alle Joden woonden en daarom moesten ze zich laten inschrijven in een apart register. Jonge mannen mochten niet meer werken en werden naar speciale werkkampen gestuurd. Veel jongens trouwden snel met hun vriendin en hoopten zo de werkkampen te ontlopen want die leken steeds meer op een gevangenis. In augustus 1942 kregen Levie van Tijn en Levie Andries van Leeuwen een oproep om zich te melden voor een werkkamp. Wiesje van Leeuwen was verloofd met Israël Mesritz. Ook Israël had een oproep gekregen. Alle jonge Joodse mannen moesten zich gaan melden in Amsterdam. Wiesje trouwde nog snel met Israël en Levie Andries trouwde met zijn vriendin Dina Sanders. Zij gingen mee naar Amsterdam. Levie van Tijn nam zijn zusje Ida mee naar Amsterdam. Daar woonde hun zus Roza die getrouwd was met Levie Izaak de Jong. Ze hadden geen eigen huis, maar woonden bij zijn ouders. Ze hadden een dochtertje van een paar maanden oud. Waarschijnlijk hadden Levie en Ida hun nichtje nog niet eerder gezien, want door alle verboden voor Joden was het moeilijk om te reizen. We weten niet of het gelukt is om Roza en haar baby te ontmoeten. Wat we wel weten is dat ze alle zes Levie, Ida, Levie Andries, Dina, Israël en Wiesje - vanuit Amsterdam naar kamp Westerbork in Drenthe zijn gebracht. Vanuit dit kamp zijn ze op 17 augustus in goederenwagons naar het concentratiekamp Auschwitz in Polen gestuurd. We weten dit omdat er in Westerbork een herdenkingsmuseum is waar de lijsten met namen bewaard worden. 3 / 5
4 We weten niet wanneer ze in Auschwitz vermoord zijn. Daarom is er na de oorlog, voor iedereen die op 17 augustus naar Auschwitz werd gestuurd, één sterfdatum vastgesteld: 30 september Levie van Tijn was 23 jaar oud, Ida van Tijn is 17 jaar oud geworden. Levie Andries van Leeuwen was in september jarig, hij was toen waarschijnlijk in concentratiekamp Auschwitz. Hij werd 26 jaar. Zijn vrouw Dina van Leeuwen-Sanders was 28 jaar. Louise Roosje Mesritz-van Leeuwen zou in oktober jaar oud worden, maar is dus waarschijnlijk vlak daarvoor gestorven. Israël Mesritz was 26 jaar oud. De moeder van Levie Andries en Wiesje, Eva van Leeuwen-van Dijk, die nog in Monster boven de slagerij woonde, werd in oktober opgehaald van huis en door een politieman met de trein naar Amsterdam gebracht. Daarna moest ze naar Westerbork. Wanneer ze in Westerbork aankwam weten we niet omdat niet alle lijsten bewaard zijn gebleven. We weten wel dat ze op 16 oktober naar Auschwitz is gestuurd. Die treinreis duurde drie dagen. Direct na aankomst op 19 oktober 1942 is zij vermoord. Gabie en Naatje van Tijn zijn op 8 oktober s morgens in hun huis in Naaldwijk gearresteerd door de Sicherheitsdienst (de politie van de Nazi s) en naar het politiebureau op het Wilhelminaplein gebracht, dat maar een klein stukje lopen van hun huis lag. Gabie van Tijn was 68 jaar oud en hij was ziek. Zijn vrouw Naatje was erg bang. Ze hebben een paar uur opgesloten gezeten. Daarna zijn ze in een taxi gezet. Er zijn nu nog oude mensen die als kind gezien hebben hoe dat is gegaan. Ik herinner mij dat wij op een middag, na om twaalf uur de school verlaten te hebben, een flink aantal mensen voor het politiebureau zagen staan. Het politiebureau was toen op het Marktplein (nu Wilhelminaplein), ongeveer op de plaats waar nu de AMRO bank is. Als je veel mensen ziet ga je als jongen uiteraard ook kijken. Voor het politiebureau stond de taxi van Bellense. In de taxi zat de heer Van Tijn en een mevrouw. Slager Van Tijn kende ik, zijn vrouw (die waarschijnlijk naast hem zat) niet. Twee Naaldwijkse politieagenten hielden de omstanders op afstand. Guus Vogels, de smid uit de Koningsstraat, stond er ook. Hij liep op klompen. Op een gegeven moment liep Guus Vogels op de taxi af, opende een deur en gaf de heer en mevrouw Van Tijn een hand. De agenten deden niets. Wat er met de Joden gebeurde wist ik absoluut niet. Als kind (ik was negen of tien jaar) wist ik wel dat het niet prettig was om Jood te zijn. Overal (café s, zaal Hulp en Voorzorg, voetbalverenigingen) stonden bordjes Voor Joden verboden. Slager Van Tijn had altijd een ster op. Ik vond het toen een moedige daad van Guus 4 / 5
5 Vogels. Ik realiseerde mij dat hij iets deed wat eigenlijk niet mocht. Ik denk dat ik dat dit detail onthouden heb omdat ik Guus Vogels toen moedig vond. Gabie en Naatje zijn naar Amsterdam gebracht waar ze nog een paar dagen gevangen gezet werden. Op 14 oktober kwamen ze aan in Westerbork en op 23 oktober zijn ze naar Auschwitz gedeporteerd. Daar zijn ze op 26 oktober 1942 vermoord. De meeste mensen wisten in die tijd niet wat er met de Joden gebeurde. De berichten in de krant waren niet te vertrouwen en bijna niemand had een telefoon. Maar men wist wel dat ze waarschijnlijk niet terug zouden komen. Veel Joden waren daarom ondergedoken. Ook in het Westland hebben Joden op de gekste plaatsten de oorlog overleefd. Dat was heel erg gevaarlijk, ook voor de mensen die hen hielpen. Roza van Tijn en haar man Levie Izaak de Jong zijn op 20 juni 1943 in Amsterdam opgepakt samen met meer dan 5000 andere Joden. Zij zijn eerst met de trein naar kamp Westerbork gebracht en vandaaruit gedeporteerd naar concentratiekamp Sobibor, op de grens van Polen en Rusland. Daar zijn ze op 2 juli aangekomen en dezelfde dag vermoord. Hun dochtertje Katja Anna hebben ze net op tijd in Amsterdam kunnen laten onderduiken. Zij heeft de oorlog overleefd. Op 25 februari 2016 is Katja Anna bij de plaatsing van de struikelstenen aanwezig. 5 / 5
6.7. Boekverslag door X woorden 8 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. 1: Inleiding
Boekverslag door X. 2555 woorden 8 februari 2002 6.7 873 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1: Inleiding Anne frank wordt op 12 juni 1929 geboren in Frankfurt aan de main (Duitsland). Anne heeft een zusje,
Nadere informatieEen brief schrijven aan Anne Frank
Thema: Bestaat vrede? Geschiedenis Belangrijke mensen Anne Frank Moeilijkheid; **** Tijd: *** Juf Yvonne Een brief schrijven aan Anne Frank Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven van Anne Frank.
Nadere informatieSpreekbeurt Geschiedenis Anne frank
Spreekbeurt Geschiedenis Anne frank Spreekbeurt door een scholier 1878 woorden 11 februari 2016 7,8 4 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Moeilijke woorden. 10. 1 1 Het leven. Haar familie. Schuilen
Nadere informatieL E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R
L E S B R I E F B O V E N B O U W B A S I S O N D E R W I J S Op de weg van Liesel Aussen L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R Op deze foto zie je
Nadere informatieAnne Frank, haar leven
Vragen en opdrachten bij: Anne Frank, haar leven Doe meer met Leeslicht! Bij alle boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan
Nadere informatieAnne Frank, haar leven
Anne Frank, haar leven EC_biwerk_Anne.indd 3 01-04-2008 16:11:45 Anne Op 12 juni 1929 wordt in Duitsland een meisje geboren. Het is een gelukkig meisje. Ze heeft een vader en moeder die van haar houden.
Nadere informatieWat rest is een foto
Wat rest is een foto Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum, Leeuwarden
Nadere informatieWie is Wie? Zet het nummer van het bijschrift bij de goede foto.
Wie is Wie? Zet het nummer van het bijschrift bij de goede foto. (28 september 1942) Het benauwt me ook meer dan ik zeggen kan dat we nooit naar buiten mogen, en ik ben erg bang dat we ontdekt worden en
Nadere informatie6,5. Spreekbeurt door Een scholier 1334 woorden 28 december keer beoordeeld. Geschiedenis ANNE FRANK. Mijn hoofdstukken zijn:
Spreekbeurt door Een scholier 1334 woorden 28 december 2004 6,5 200 keer beoordeeld Vak Geschiedenis ANNE FRANK Mijn hoofdstukken zijn: - Voor de onderduik - Tijdens de onderduik - De onderduikers - Kitty
Nadere informatiePortret van de familie Blein
Portret van de familie Blein Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn bijna alle Joden uit de gemeente Hardenberg opgepakt en naar concentratiekampen gebracht. Jullie gaan onderzoek doen naar de geschiedenis
Nadere informatieNaam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking
Naam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking Jodenvervolging in Duitsland De reden dat de joden vervolgd en vermoord werden tijdens de Tweede Wereldoorlog was, dat de joden rijk en succesvol
Nadere informatiewww.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam
www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam mede mogelijk gemaakt door Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede gefinancieerd met steun van het europees fonds
Nadere informatieIK OVERLEEFDE AUSCHWITZ
Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr
Nadere informatiePlantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam
www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam mede mogelijk gemaakt door Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede gefinancieerd met steun van het europees fonds
Nadere informatie5,9. Veilig in Nederland. Werkstuk door een scholier 1987 woorden 5 september keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 1987 woorden 5 september 2005 5,9 48 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat, ik er niet zoveel van weet. En ik vind het een belangrijk
Nadere informatieSchilndler s list gaat over de tweede wereld oorlog. Schindler wil gebruik maken van de joden.
Filmverslag door M. 1967 woorden 6 november 2014 8,6 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Het gaat over een man Schindeler hij is een Duitser. Hij is geboren in 1908 in het plaatsje Zwittau
Nadere informatieMaurits de Leeuw, mijn grootvader, werd in 1887 in Steenwijk geboren als oudste zoon van Simon de Leeuw en Kaatje Kan.
Stolpersteine of Struikelstenen bij Kornputsingel 28 Mijn naam is Moshé Lewkowitz. Ik ga iets vertellen over de Joodse bewoners van dit huis en na afloop daarvan ter nagedachtenis het Kaddisj gebed uitspreken.
Nadere informatie1.Het leven van Anne Frank
1.Het leven van Anne Frank Anne Frank( haar echte naam is Anneliese Maria Frank) was een joodse meisje,dat op 12 juni 1929 in duitsland Op 13 maart 1933 zijn er verkiezingen in Duitsland, waarbij de Nazi
Nadere informatieMergelweg 129 Horst Wolfgang
Mergelweg 129 Horst Wolfgang Adres : Mergelweg 129 Naam :Horst Wolfgang Kochmann Geboorte :6 december 1912 in Berlijn Arrestatie :25 augustus 1942 Deportatie :28 augustus 1942 Trein : 14 e trein met 608
Nadere informatieDit boekje is van. Doodgewone Helden
Dit boekje is van Doodgewone Helden Echte helden! Je kent ze misschien wel van tv. Ze kunnen vliegen, ze kunnen mensen redden uit brandende gebouwen en ze vechten tegen slechteriken. Iedereen heeft zo
Nadere informatieDIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN
DIT BOEKJE IS VAN DOODGEWONE HELDEN ECHTE HELDEN! JE KENT ZE MISSCHIEN WEL VAN TV. ZE KUNNEN VLIEGEN, ZE KUNNEN MENSEN REDDEN UIT BRANDENDE GEBOUWEN EN ZE VECHTEN TEGEN SLECHTERIKEN. IEDEREEN HEEFT ZO
Nadere informatieBrandaan. Geschiedenis WERKBOEK
6 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 6 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Katrui ten Barge, Wilfried Dabekaussen, Juul Lelieveld, Frederike
Nadere informatieRassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden.
De Holocaust Rassenleer Lang voordat Hitler de leider van Duitsland werd, schreef en vertelde hij over de rassenleer. Dat was een theorie die beweerde dat mensen waren verdeeld in rassen: zwakke, minderwaardige
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Joden vervolging in de 2e WO
Werkstuk Geschiedenis Joden vervolging in de 2e WO Werkstuk door een scholier 1359 woorden 21 februari 2004 6,1 464 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Wat is jodenvervolging? Verplichte
Nadere informatieWERKBLAD. Anne Frank. Naam:
WERKBLAD Anne Frank Naam: 1 Anne Frank Anne Frank werd op 12 juni 1929 geboren in Frankfurt am Main. Die stad ligt in Duitsland. De moeder van Anne heette Edith, vader Otto en Anne had nog een oudere zus,
Nadere informatieWERKBLAD WANDA VERDUIN
WERKBLAD WANDA VERDUIN Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Wanda Wanda Verduin is geboren op 20 augustus 1925. Deze foto is van
Nadere informatieHet mooiste verjaarscadeau. Dit dagboek kreeg Anne Frank op haar dertiende verjaardag.
Het mooiste verjaarscadeau Dit dagboek kreeg Anne Frank op haar dertiende verjaardag. 6 Op 12 juni 1942 is Anne Frank al om zes uur wakker. Ze is die dag jarig en ze wordt 13. Ze kan nauwelijks wachten
Nadere informatieINHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...
INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...
Nadere informatieWERKBLAD KITTY WURMS
WERKBLAD KITTY WURMS Bron 1. foto Kitty Kitty Wurms is geboren op 4 oktober 1923. Deze foto is gemaakt na de oorlog, in 1945. Hoe oud is Kitty op deze foto?... Er zijn geen foto s meer van Kitty op een
Nadere informatiePlantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam
www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam Verzetsmuseum Junior op wielen is mede mogelijk gemaakt door Kiwanis Club Amsterdam Anoniem Fonds Stichting Dutch-Paris Het Solidariteitsfonds
Nadere informatieWERKBLAD CARLA VEFFER
WERKBLAD CARLA VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Carla met neefje en tante Gebruik www.joodsmonument.nl voor achtergrondinformatie.
Nadere informatieAnne Frank. 1. Het leven van Anne Frank
Anne Frank 1. Het leven van Anne Frank Anne Frank ( haar echte naam is Anneliese Maria Frank ) was een joods meisje, dat op 12 juni 1929 in Duitsland geboren wordt. Ze heeft een oudere zus Margot Frank,
Nadere informatieWERKBLAD WANDA VERDUIN
WERKBLAD WANDA VERDUIN Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Wanda Wanda Verduin is geboren op 20 augustus 1925. Deze foto is van
Nadere informatiePlantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam
www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam 1 1,2,3, het gaat beginnen... mede mogelijk gemaakt door Loop naar Verzetsmuseum Junior Het europees fonds voor regionale ontwikkeling
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Het bittere kruid door Marga Minco
Boekverslag Nederlands Het bittere kruid door Marga Minco Boekverslag door een scholier 1080 woorden 7 maart 2003 5,2 20 keer beoordeeld Auteur Genre Marga Minco Psychologische roman, Eerste uitgave 1957
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Anne Frank
Werkstuk Geschiedenis Anne Frank Werkstuk door een scholier 2564 woorden 23 april 2006 6,5 197 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Ik heb Anne Frank als onderwerp gekozen, omdat het mij een interessant
Nadere informatie14 scholieren Quakerschool Eerde vermoord in WO 2
14 scholieren Quakerschool Eerde vermoord in WO 2 Veertien leerlingen van de Quakerschool Eerde zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) omgekomen. Ze dachten een veilig onderkomen te vinden in
Nadere informatieWERKBLAD KITTY WURMS
WERKBLAD KITTY WURMS Bron 1. foto Kitty Kitty Wurms is geboren op 4 oktober 1923. Deze foto is gemaakt na de oorlog, in 1945. Hoe oud is Kitty op deze foto? of.. Er zijn geen foto s meer van Kitty op een
Nadere informatieHet verhaal van Anne Frank
Het verhaal van Anne Frank Teksten Anne Frank: Anne Frank Fonds, Basel Familiefoto s Anne Frank: Anne Frank Stichting, Amsterdam / Anne Frank Fonds, Basel 2004, 2011, Anne Frank Stichting, Amsterdam Verspreiding
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Onderduiken Mijn spreekbeurt gaat over mensen die in de tweede wereldoorlog zijn ondergedoken. Mijn werkstuk heb ik gemaakt over Anne Frank. Anne Frank is in de tweede wereld oorlog ook ondergedoken. Vandaar
Nadere informatieTWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG GRAMSBERGEN
TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG GRAMSBERGEN Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.
Nadere informatieToespraak bij de jaarlijkse 4 mei herdenking bij de Erelijst voor Gevallenen Door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib
Toespraak bij de jaarlijkse 4 mei herdenking bij de Erelijst voor Gevallenen Door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib Het is Kerstmis, 1938. De 28-jarige Brits-Joodse effectenhandelaar, Sir
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatieWERKBLAD CARLA VEFFER
WERKBLAD CARLA VEFFER Bron 1. foto Carla met neefje en tante Carla Veffer is geboren op 23 april 1928. De foto is genomen in 1940. Hoe oud is Carla op deze foto? of.. In februari 1943 komt Carla samen
Nadere informatieSchuld Mel Wallis de Vries
Schuld Mel Wallis de Vries Gemaakt door: Daniëlle Star Datum: 4 maart 2019 Het Boek schuld heeft de genre Jeugdthriller omdat er heel erg veel spanning in terugkomt en er woorden in het boek schuld moorden
Nadere informatieTIJDLIJN WOII
1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 TIJDLIJN WOII 1939 1 SEPTEMBER (begin van de Tweede Wereldoorlog) Nazi-Duitsland valt Polen binnen Er wordt een straatverbod voor Duitse Joden ingevoerd Hitler voert
Nadere informatieTWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG HARDENBERG
TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG HARDENBERG Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.
Nadere informatieAnneliese Marie Frank wordt geboren op 12 juni 1929 in Frankfurt am Main, als liberaal-joods meisje
Werkstuk door een scholier 1878 woorden 22 juni 2006 7,1 106 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Voorwoord Hoofdstuk 2: Familie Hoofdstuk 3: Geboorte Hoofdstuk 4: Het begin Hoofdstuk
Nadere informatieH E R I N N E R I N G S C E N T R U M K A M P W E S T E R B O R K
Het dagboek van Simon Lesmateriaal H E R I N N E R I N G S C E N T R U M K A M P W E S T E R B O R K Het dagboek van Simon Lesmateriaal Dit lesmateriaal hoort bij de strip Het dagboek van Simon en is ontwikkeld
Nadere informatieWERKBLAD CARLA VEFFER
WERKBLAD CARLA VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Carla met neefje en tante Gebruik www.joodsmonument.nl voor achtergrondinformatie.
Nadere informatieLAAT ME MEZELF ZIJN Het levensverhaal van Anne Frank
LAAT ME MEZELF ZIJN Het levensverhaal van Anne Frank KAARTEN VOOR GIDSEN historische gedeelte Kaart 1A Paneel 1-2-3 1929-1933 Geboortedatum Anne: 12 juni 1929 (in Frankfurt am Main, Duitsland). De familie
Nadere informatielesbrief STOLPERSTEINE GOOR STICHTING STOLPERSTEINE GOOR
lesbrief STOLPERSTEINE GOOR STICHTING STOLPERSTEINE GOOR STOLPERSTEINE IN GOOR SECTIE 1 Oorlogslachtoffers in Goor Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er veel slachtoffers gevallen. Ook in Nederland zijn
Nadere informatieJe gaat een kist inrichten met je groepje. Een presentatiekist van hout met glas ervoor
VERZET Je gaat een kist inrichten met je groepje. Een presentatie kist van hout, met glas ervoor. De kist gaat over het verzet. De volgende dingen moeten in ieder geval in de kist komen: Wat is onderduiken
Nadere informatieBoek 1 De jongen in de gestreepte pyjama
Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Zakelijke gegevens: 1. Titel van het boek: De jongen in de gestreepte pyjama. 2. Het boek heeft geen ondertitel. 3. De auteur van het boek is John Boyne 4. Het
Nadere informatieBegeleidend materiaal bij de serie klas 2
Begeleidend materiaal bij de serie klas 2 De eerste aflevering Je hebt net naar de eerste aflevering gekeken van de serie: Het dagboek van Anne Frank. Hieronder staan wat vragen over deze aflevering waar
Nadere informatieRob Fransman getuigt zelf in Demjanjukproces Gepubliceerd : 23 december :54 pm door Rob Fransman
Rob Fransman getuigt zelf in Demjanjukproces Gepubliceerd : 23 december 2009-12:54 pm door Rob Fransman Rob Fransman heeft zijn missie volbracht. Hij is als getuige gehoord in het proces tegen John Demjanuk.
Nadere informatieWERKBLAD ERNST VERDUIN
WERKBLAD ERNST VERDUIN Bron 1. foto Ernst Ernst Verduin is geboren op 22 juni 1927. Deze schoolfoto komt uit 1940. Hoe oud is hij op deze foto? Op 17 januari 1943 komt hij samen met zijn vader, moeder
Nadere informatieWerkstuk Engels Auschwitz birkenau
Werkstuk Engels Auschwitz birkenau Werkstuk door een scholier 1715 woorden 11 oktober 2011 5,2 9 keer beoordeeld Vak Engels Inhoud Bronvermelding. Pagina: 3 Wat is Auschwitz? Pagina: 4 Wat was het doel
Nadere informatieTroubadourtje. Agenda: Woensdag 24 mei gaan de kinderen van de groepen 1, 2 en 3 naar: * Megapret in Lievelde
Troubadourtje Informatiekrant Katholieke basisschool De Troubadour Jaargang: 2016-2017 Datum: 12-05-2017 Inhoud: Schoolreisje Niet vergeten Schoolfotograaf Ouderbijdrage Groep 7, 4 & 5 mei Stripverhaaltjes
Nadere informatieOpdrachtenblad bij de tentoonstelling. Zie onder dit document.
Lesidee: Expositie Auswitz-Birkenau (8 t/m14 april Sweelinckplein,15 t/m 26 april MICT) Bezichtig banieren met tekst en beeldmateriaal van kamp Westerbork, Vught, het Apeldoornsche Bosch en de transporten
Nadere informatieWIJ GEDENKEN. Dinsdag 6 april Joseph de Vries geboren in De Werken en Sleeuwijk op 6 maart 1868, overleden in Sobibor in Polen op 16 april 1943.
WIJ GEDENKEN. Dinsdag 6 april 2010 Joseph de Vries geboren in De Werken en Sleeuwijk op 6 maart 1868, overleden in Sobibor in Polen op 16 april 1943. Elizabeth Johanna de Vries geboren in De Werken en
Nadere informatieTWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG SLAGHAREN
TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG SLAGHAREN Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.
Nadere informatieTWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG KLOOSTERHAAR
TWEEDE WERELDOORLOG IN DE GEMEENTE HARDENBERG KLOOSTERHAAR Dit boekje is gemaakt door: 1 2 Hardenberg tijdens de Tweede Wereldoorlog In de gemeente Hardenberg is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebeurd.
Nadere informatieHoofdstuk 1: De Tweede Wereldoorlog: Hitler
Hoofdstuk 1: De Tweede Wereldoorlog: Hitler Hitler wilde eerst kunstenaar worden, maar hij werd afgewezen op de kunstacademie. Hij werd militair en vocht mee in de Eerste Wereldoorlog. Ze verloren. Er
Nadere informatie5 oorlogsjaren. 10 schriften
5 oorlogsjaren in 10 schriften Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieBIJDRAGE HERDENKING 12 april 2015
BIJDRAGE HERDENKING 12 april 2015 Geachte dames en heren, lieve familie en vrienden, Op 12 april 1945 was ik hier ook. Ik ben Eva Weyl en was toen bijna 10 jaar. Ik herinner mij de bevrijding heel goed;
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Anne Frank en de Tweede wereldoorlog
Werkstuk Geschiedenis Anne Frank en de Tweede wereldoorlog Werkstuk door een scholier 2342 woorden 16 maart 2012 5,7 40 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Anne Frank Het denkbeeldige graf van Anne Frank
Nadere informatieEnkele reis Europa Enkele reis Europa.indd 3 Enkele reis Europa.indd : :19
Enkele reis Europa Ali (27 jaar): In Irak zou niet meer Naam: Ali Leeftijd: 27 jaar Komt uit: Irak Woont in België: 3,5 jaar Ik ben kunstenaar. Ik maak kalligrafieën. Dat zijn teksten met mooi versierde
Nadere informatieInterview. Loods 24 en Joods leven in Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog
Interview Loods 24 en Joods leven in Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Achtergrondinformatie over het leven van Dhr. Hornman Blz. 4 Interview uitgewerkt Blz. 5 Lesideeën
Nadere informatieWERKBLAD LOTTY VEFFER
WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.
Nadere informatieFilmverslag Nederlands De tweeling
Filmverslag Nederlands De tweeling Filmverslag door een scholier 1926 woorden 10 maart 2005 6,6 402 keer beoordeeld Vak Nederlands De tweeling 1. Verklaar de titel van de film. De titel van de film is
Nadere informatieDe weg waarover wij straks naar het Burgemeester Visserpark gaan werd op 30 september 1942 in omgekeerde richting afgelegd door 40 mensen die die dag
De weg waarover wij straks naar het Burgemeester Visserpark gaan werd op 30 september 1942 in omgekeerde richting afgelegd door 40 mensen die die dag van huis waren opgehaald. Die woensdag belden politieagenten
Nadere informatieKIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING
CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.
Nadere informatieLeven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951
Leven in veiligheid Niemand laat zonder reden zijn familie, vrienden en bezittingen achter. Vluchtelingen kunnen niet anders. De situatie in hun eigen land is te gevaarlijk om er te blijven. Ze vluchten
Nadere informatieEcht vrij waren we niet
Echt vrij waren we niet Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank
Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank Boekverslag door een scholier 1993 woorden 8 januari 2002 7,1 162 keer beoordeeld Auteur Genre Anne Frank Geschiedenis, Dagboek, Eerste uitgave 1947
Nadere informatieMarie Anne Tellegen overleefde de oorlog. Zij werd na de oorlog benoemd tot directeur van het Kabinet der Koningin (1945-1959).
Werkblad 1: Marie Anne Tellegen. Mijn naam is Marie Anne Tellegen. Ik ben geboren in het jaar 1893 in Arnhem. Mijn vader was burgemeester van Amsterdam van 1915 tot 1921. In februari 1944 kwam ik in de
Nadere informatieWERKBLAD LOTTY VEFFER
WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.
Nadere informatieHet dagboek. Enkele citaten uit het Dagboek van Anne Frank. Vraag. Vraag
Een van de laatste foto s die van Anne gemaakt is. Het dagboek Enkele citaten uit het Dagboek van Anne Frank Wij zijn er heel sterk aan herinnerd dat wij geketende joden zijn, geketend aan één plek, zonder
Nadere informatieRindert Kromhout. Die dag in augustus. met tekeningen van. Annemarie van Haeringen. Leopold / Amsterdam
Rindert Kromhout Die dag in augustus met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam Iedere dag, die zomer, ging Enrico s ochtends op weg naar nonno Luigi s schaapskudde in het dal. Iedere
Nadere informatieInleiding. Persoonlijk verhaal
Inleiding Deze opdracht staat in het teken van de Joodse school. Er zijn drie lessen ontworpen en informatie die de leerlingen nodig hebben. We hebben een persoonlijk verhaal van een meisje gevonden over
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank
Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank Boekverslag door een scholier 2220 woorden 11 mei 2003 6,8 898 keer beoordeeld Auteur Genre Anne Frank Geschiedenis, Dagboek, Eerste uitgave 1947 Waargebeurd,
Nadere informatieLesbrief Struikelstenen
Margreet, zomaar een meisje uit Steenwijk Inhoud Pas acht jaar is Margreet, een meisje uit Steenwijk, als ze op 28 mei 1943 samen met haar moeder Clara van der Horst-Nihom, haar broer Joseph en haar zus
Nadere informatieTrompstraat 77 Trompstraat 77 Trompstraat 77
Trompstraat 77 EMANUEL HILVERSUM op 21-05-1943 32 jaar oud Emanuel werd geboren op 6 oktober 1910 in Amersfoort. Zijn vader - Nathan Hilversum - overleefde zelf de oorlog, maar Emanuel en zijn vijf broers
Nadere informatieVincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.
Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog
Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:
Nadere informatieWie is verantwoordelijk?
Wie is verantwoordelijk? Anne Frank is vervolgd omdat zij joods was. Zij is één van de zes miljoen joden die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord. Zonder hulp van anderen had Adolf Hitler nooit zoveel
Nadere informatieBoekverslag Engels Hitler's daughter door Jackie French
Boekverslag Engels Hitler's daughter door Jackie French Boekverslag door E. 1944 woorden 12 maart 2013 6,3 26 keer beoordeeld Auteur Genre Jackie French Jeugdboek Eerste uitgave 1999 Vak Engels Hitler
Nadere informatieWerkwoordoefeningen bij les 5
Werkwoordoefeningen bij les 5 Werkwoordoefening 1 1 Ik loop. Ik liep. 2 Ik loop naar huis. Ik liep naar huis. 3 Ik loop op straat. Ik liep op straat. 4 Ik ga naar school. Ik ging naar school. 5 Ik ga naar
Nadere informatieEen Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school.
Een Berbers dorp Ik ben geboren en opgegroeid in het noorden van Marokko. In een buitenwijk van de stad Nador. Iedereen kent elkaar en altijd kun je bij de mensen binnenlopen. Als er feest is, viert het
Nadere informatieVerloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal
Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal
Nadere informatieDoor: Natascha van Wijk & Audrey Roelfzema
Door: Natascha van Wijk & Audrey Roelfzema Inleiding Geachte leerkracht, De kinderen van uw klas zijn geselecteerd om deel te nemen aan het namen lezen op 27 januari 2010. Hierbij zullen zij een deel van
Nadere informatieProjectthema: De verhalenkoffer Les 1 Groeten van Leo Voorbereiding Lesdoelen Achtergrondinformatie Extra s Filmpjes Lesdoelen op het digibord
Voorbereiding Lesdoelen Achtergrondinformatie Extra s Knip de Mix en matchkaartjes uit (zie de laatste pagina van deze lesvoorbereiding). Zorg ervoor dat complete setjes worden uitgedeeld, anders is er
Nadere informatieSpreekbeurt Geschiedenis Anne Frank
Spreekbeurt Geschiedenis Anne Frank Spreekbeurt door Anna 2237 woorden 26 januari 2014 6,6 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Hoofdstuk 1: De Geschiedenis De familie Frank woonde in Duitsland.
Nadere informatieDe steen die verhalen vertelt.
De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,
Nadere informatieOntsnapt aan de gaskamers
ren ontkwamen aan Sobibor Ontsnapt aan de gaskamers Door JORIS VAN DUIN DE TELEGRAAF, 10 JUNI (ONLINE) De SS besloot exact 75 jaar geleden dat ongeveer 1300 Joodse kinderen vanuit het concentratiekamp
Nadere informatieGenre: Oorlog, ik denk dat de genre oorlog is omdat het gaat over de 2de wereldoorlog en ze duiken onder dus daarom. info
Filmverslag door een scholier 1329 woorden 3 juni 2004 5,7 46 keer beoordeeld Vak Nederlands Anne Frank. Titel: Het dagboek van Anne Frank. Schrijfster: Anne Frank. Regisseur: Jeroen Krabbé Genre: Oorlog,
Nadere informatieJe naam:... Je klas:...
Lesmateriaal bij Issy en Sophius Werkblad voor leerlingen De Jodenvervolging Je naam:... Je klas:... De Jodenvervolging De Joodse gezinnen in de provincie Groningen ontvingen eind 1942 een brief van de
Nadere informatie1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.
1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu
Nadere informatie