EVALUATIE Meerjarenprogramma Energie (MJP-E) Opdrachtgever: NV Afvalzorg Holding Projectnummer: Versie 1.0

Transcriptie

1 EVALUATIE 2016 Meerjarenprogramma Energie (MJP-E) Opdrachtgever: NV Afvalzorg Holding Projectnummer: Kenmerk: HR/RG/09535/NVA Versie 1.0 Opgesteld door: Manager: Richard Gronert H. Ritsema Datum: 8 juni 2017

2 Emissiereductie Energiebesparing Duurzaamheid CO 2-footprint Innovatie CO 2-prestatieladder NV Afvalzorg Holding is voor haar werkzaamheden gecertificeerd volgens de kwaliteitsnorm EN-ISO-9001:2008 de veiligheidsnorm VCA**: 2008, de milieunorm EN-ISO : 2004 en de normen BRL SIKB 2000 en De aandacht van Afvalzorg voor kwaliteit, arbeidsomstandigheden en milieu wordt zoveel als mogelijk geïntegreerd in de bedrijfsvoering, waarbij de doelen meetbaar worden gemaakt. Afvalzorg streeft ernaar om alle emissies naar lucht, water en bodem te minimaliseren en in ieder geval onder de aanvaardbare, wettelijke normen te houden. Bewaking geschiedt op basis van geavanceerde monitorings- en nazorgtechnieken. Daar waar een hoger milieurendement haalbaar is, zal Afvalzorg op basis van inzicht, kennis en ervaring streven naar het toepassen van nieuwe ontwikkelingen en technieken, zelfs voordat deze in regelgeving zijn verwerkt. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de opdrachtgever.

3 Evaluatie MJP-E 2016 INHOUDSOPGAVE pagina INLEIDING Afvalzorg en duurzaamheid Doelstelling en emissiereductie Randvoorwaarden Energie- en emissiefactoren 6 EMISSIES EN ENERGIEVERBRUIK AFVALZORG Bijdrage carbon footprint Stortgasemissies en benutting Brandstofverbruik Energie(verbruik) 10 PROJECTEN BINNEN HET MJP-E 12 TOETSING DOELSTELLINGEN Emissiereductie tot op heden Overzicht jaarlijkse emissies Afvalzorg Nieuwe projecten 16 CONCLUSIES 18

4 BIJLAGEN A Overzicht emissies en energieverbruik 2016 B Emissies en energieverbruik per Afvalzorglocatie

5 1 INLEIDING 1.1 Afvalzorg en duurzaamheid Afvalzorg is een dienstverlenend bedrijf met circa 100 medewerkers dat actief is in de afvalsector en is zich bewust van de maatschappelijke rol en de verantwoording voor het milieu en de omgeving. Dit komt tevens tot uitdrukking in onze missie: "Het op transparante wijze duurzaam beheren en benutten van stortlocaties". Het Meerjarenprogramma Energie (hierna "MJP-E") is medio 2009 gestart met als doel initiatieven voor vermindering of compensatie van onze methaanemissies en energieverbruik en de vergroening van het energieverbruik te stimuleren. Om deze doelen eenvoudig te kunnen toetsen, is ervoor gekozen om te sturen op onze "carbon footprint". In de carbon footprint wordt onze totale emissie uitgedrukt in ton CO 2-equivalenten. Daar waar in deze evaluatie wordt gesproken over "ton CO 2" wordt bedoeld "ton CO 2-equivalenten". De evaluatie van het MJP-E dient om de voortgang te bewaken en vast te stellen of de doelstellingen gehaald zijn/worden. Ook wordt beoordeeld of bijstelling van de doelstellingen of randvoorwaarden noodzakelijk of wenselijk is. Missie van Afvalzorg Afvalzorg houdt zich bezig met afvalverwerking. Zover mogelijk bewerken en hergebruiken wij afvalstromen. Wanneer hergebruik geen optie is, zorgt Afvalzorg voor "het vangnet" van de afvalmarkt: het veilig en verantwoord storten van afval. Daarnaast voert Afvalzorg beheer en nazorgactiviteiten uit op verontreinigde locaties. Zowel op onze eigen locaties als op die van derden. Wanneer een afvalverwerkingslocatie vol is, zoekt Afvalzorg naar een nuttige en veilige nieuwe bestemming voor het terrein. Zo willen wij laten zien dat met stortlocaties mooie landschappen gemaakt kunnen worden met een nuttige maatschappelijke functie. En dat gaat verder dan het inrichten van een stortlocatie als golfbaan of recreatiepark. Want Afvalzorg heeft de visie dat je op een moderne stortlocatie kunt bouwen, werken en zelfs wonen. Naast het streven naar continuïteit, heeft Afvalzorg veel aandacht voor de effecten van haar activiteiten op het milieu en de omgeving. Afvalzorg is partner van MVO Nederland. 1.2 Doelstelling en emissiereductie Afvalzorg heeft zichzelf als doel gesteld dat de totale emissie in 2020 met 75% moet zijn gereduceerd ten opzichte van het referentiejaar Bovendien stimuleert Afvalzorg de reductie van stortgasemissies bij derden, ook in het buitenland. Het MJP-E heeft tevens als doel de kosten van energieverbruik (aardgas en elektriciteit) te reduceren en innovaties en nieuwe projecten op gebied van duurzame energie, inclusief het benutten van stortgas, te stimuleren. 1.3 Randvoorwaarden De eerste randvoorwaarde binnen de emissiereductiedoelstelling is dat de 'autonome emissieafname' niet mag worden meegerekend bij het behalen van de doelstelling. Onder autonome afname wordt verstaan "de emissieafname die ontstaat zonder dat er aanvullende maatregelen worden genomen ten opzichte Evaluatie MJP-E 2016 pagina 5

6 van de situatie in 2008". De autonome afname is het gevolg van afnemende stortgasproductie in de tijd. De doelstelling heeft dus betrekking op een "eigen" emissiereductie door Afvalzorg van 75% ten opzichte van het referentiejaar De tweede randvoorwaarde is dat de kosten per vermeden ton CO 2 niet meer bedragen dan 5,-. Het MJP-E heeft betrekking op alle activiteiten op en rond de Afvalzorglocaties met substantiële emissies en verbruik. 1.4 Energie- en emissiefactoren Hieronder is een schematisch overzicht van de belangrijkste energie- en emissiefactoren gegeven, gezien voor een willekeurige Afvalzorglocatie. Voor de gegevens per locatie wordt verwezen naar de overzichten in de bijlage. figuur 1 Schematisch overzicht energie- en emissiefactoren willekeurige Afvalzorglocatie CH 4-Emissie Stortgas Compostering Brandstofverbruik Vervoer Machines Transport Energieverbruik Elektriciteit Gas Energieproductie WKK Warmte Levering stortgas Evaluatie MJP-E 2016 pagina 6

7 Het MJP-E heeft betrekking op de langetermijnvisie voor operationele en gesloten locaties van Afvalzorg en locaties van derden waar Afvalzorg zelf investeert in energiebesparende en/of emissie reducerende maatregelen. In onderstaande tabel staan de locaties weergegeven die in 2016 een bijdrage leveren aan de carbon footprint van Afvalzorg. tabel 1 Afvalzorglocaties met een bijdrage aan het MJP-E in 2016 Locatie Plaats Operationeel Stort Eigendom Nauerna Assendelft Ja Ja Ja Wieringermeer Middenmeer Ja Ja Ja Zeeasterweg Lelystad Ja Ja Ja Braambergen Almere Nee Ja Ja Brunssum Brunssum Ja Nee* Ja De Liede Vijfhuizen Ja Nee* Ja Velsen Velsen Nee Ja Ja Vlagheide Schijndel Nee Ja Nee * Betreft een composteringslocatie Evaluatie MJP-E 2016 pagina 7

8 2 EMISSIES EN ENERGIEVERBRUIK AFVALZORG 2.1 Bijdrage carbon footprint Afvalzorg is een bijzonder bedrijf; veruit de belangrijkste bijdrage (96%) van haar carbon footprint wordt veroorzaakt door de emissie van methaan in de vorm van stortgas vanaf de stortlocaties. Het is om die reden dat de nadruk binnen Afvalzorg ligt op inspanningen die gericht zijn op stortgasmanagement. Daar valt immers de meeste milieuwinst te behalen. Andere emissiebronnen zijn elektriciteit- en aardgasverbruik (3%) en benzine-/dieselverbruik (1%). Alle emissiefactoren zijn afgeleid van Voor alle emissiefactoren wordt in deze rapportage de zogenaamde 'wheel-to-wheel' emissiefactor gehanteerd tenzij anders benoemd. Voor een toelichting op de emissiefactoren verwijzen we naar figuur 2 Grafiek carbon footprint Afvalzorg In het referentiejaar 2008 werd al circa de helft van de potentiële emissie van Afvalzorg voorkomen door middel van bestaande emissiereductiemaatregelen zoals stortgasonttrekking en -benutting en methaanoxidatie in deklagen op de stortplaatsen van Afvalzorg. Sinds de start van het MJP-E zijn deze emissie reducerende maatregelen verder uitgebreid en geïntensiveerd. De belangrijkste interne factoren die de carbon footprint beïnvloeden zijn de keuzes met betrekking tot stortgasonttrekking en benuttingsprojecten. In deze afweging is kosteneffectiviteit de belangrijkste factor (kostenplafond is 5,- per ton vermeden CO 2). Tevens spelen locatie specifieke omstandigheden een doorslaggevende rol in de mogelijkheden tot uitvoering van de projecten. De belangrijkste externe factoren met betrekking tot de carbon footprint hebben betrekking op overheidsbeleid (bijvoorbeeld: afschaffen stortbelasting meer afvalaanbod meer kans op methaanemissies) en economische welvaart (crisis minder afval minder aanbod minder methaanemissies). Evaluatie MJP-E 2016 pagina 8

9 2.2 Stortgasemissies en benutting In onderstaande grafiek is weergegeven wat het aandeel onttrekking, afbraak en emissie van methaan uit stortgas afkomstig van de stortplaatsen van Afvalzorg is geweest in de afgelopen jaren, uitgedrukt in ton CO 2-equivalenten. Duidelijk is te zien dat de emissie van stortgas (methaan) is afgenomen in de tijd. figuur 3 Grafische weergave cumulatieve methaanbalans stortlocaties Afvalzorg (in ton CO2-equivalenten) referentiejaar Binnen Afvalzorg is de afgelopen jaren prioriteit gegeven aan het verminderen van de stortgasemissies en het vergroten van de nuttige toepassing van stortgas voor energieproductie. Op vrijwel alle locaties zijn hier substantiële vorderingen mee gemaakt. Hieronder is een overzicht gegeven van de locaties waar het onttrokken stortgas wordt gebruikt voor energieproductie: tabel 2 Locaties met nuttige toepassing van onttrokken stortgas Locatie Nauerna Wieringermeer Braambergen Schoteroog Vlagheide Stortgasbenutting Warmteopwekking in stortgasketels en levering via warmtetransportnetwerk aan percolaatzuivering Afvalzorg, hoofdkantoor Afvalzorg en bromeliakwekerij Corn. Bak Stortgaslevering aan HVC ten behoeve van verwarming van de vergistingsinstallaties en verwarming kantoor HVC Energieproductie in WKK en warmtelevering aan kantoor Afvalzorg Stortgaslevering aan GTS ten behoeve van Groen Gas productie en LNG Energieproductie in WKK's 2.3 Brandstofverbruik Vervoer Het vervoer in eigen beheer verbruikt relatief weinig brandstof: het gaat hierbij om woon-werkverkeer en brandstofverbruik op de eigen locaties. Afvalzorg heeft sinds 2010 als beleid dat nieuwe personenauto's van het wagenpark alleen uit A- of B-label auto's mogen bestaan. Afvalzorg heeft een geringe invloed op het dieselverbruik op eigen locaties omdat het brandstofverbruik sterk afhankelijk is van de uitvoering van werken op de locaties en het verwerken van het afvalaanbod. Evaluatie MJP-E 2016 pagina 9

10 Productie & processen Afvalzorg heeft bijna geen eigen productiemiddelen en processen die brandstoffen verbruiken. Wel stimuleert Afvalzorg de investeringen die de huisaannemer doet op gebied van de aanschaf van nieuw en energiezuinig materiaal en materieel. 2.4 Energie(verbruik) Onder energieverbruik valt zowel het aardgas- als het elektriciteitsverbruik. Dit energieverbruik is voor de stortlocaties deels gekoppeld aan de projecten met betrekking tot stortgasonttrekking en benutting. Daar waar stortgas kan worden ingezet voor verwarming zal er minder aardgas worden verbruikt en daar waar elektriciteit op locatie wordt opgewekt is minder of geen afname van elektriciteit uit het net nodig. Aardgas Het effect van de realisatie van een aantal stortgasprojecten waarbij aardgas is vervangen door warmte van stortgas is duidelijk te zien in de onderstaande grafiek. Het totale aardgas gebruik van Afvalzorg is afgenomen van m 3 per jaar naar circa m 3 per jaar. figuur 4 Totaal gasverbruik op locaties van Afvalzorg Propaan Propaan wordt slechts gebruikt op enkele locaties waar geen aansluiting op het gasnet aanwezig is. Het gaat om kleine hoeveelheden en bij de beschouwing van het jaarverbruik per locatie moet men rekening houden met het feit dat de propaantank slechts enkele keren per jaar wordt gevuld en dat de gegevens zich daardoor moeilijk laten vergelijken (tankvulling in december of januari maakt een groot verschil). figuur 5 Totaal propaanverbruik op locaties Afvalzorg Evaluatie MJP-E 2016 pagina 10

11 Elektriciteit Het elektriciteitsverbruik van Afvalzorg wordt voor een heel groot gedeelte (ca. 40%) bepaald door het verbruik van de grondreinigingsinstallatie op locatie Nauerna. Het verbruik van deze installatie is afhankelijk van het aanbod van te reinigen grond en kan leiden tot een toename van het totale energieverbruik van Afvalzorg. Er is door Afvalzorg uitgebreid onderzoek gedaan naar de energiebesparingsmogelijkheden binnen het grondreinigingsproces, maar er is geen verdere optimalisatie mogelijk in het terugdringen van het energieverbruik van de installatie. Echter met de vergroening van de elektriciteitsvoorziening is het wel mogelijk het energieverbruik te verduurzamen en waar mogelijk zelf op te wekken op onze locaties. figuur 6 Totaal elektriciteitsverbruik op locaties Afvalzorg Voor de stortgas- en energiegegevens uitgesplitst per locatie wordt verwezen naar de overzichten in bijlage 2. Evaluatie MJP-E 2016 pagina 11

12 3 PROJECTEN BINNEN HET MJP-E Alle initiatieven die in het kader van het MJP-E worden genomen, worden als project geregistreerd en waar mogelijk ook geëvalueerd. Onderstaand is het overzicht opgenomen van projecten die zijn opgestart binnen het MJP-E tot en met Projectnr. Omschrijving project Status Verduurzaming energie zonnepanelen Gerealiseerd Verduurzaming energie windmolens Gerealiseerd en omgezet in deelprojecten A Windpark Nauerna In uitvoering B Windpark Wieringermeer Afgevallen, niet haalbaar Energiebesparingsonderzoek en -maatregelen kantoor 'De Vouw' Gerealiseerd Verbeteren stortgasbronnen Wieringermeer Gerealiseerd Verbeteren stortgasbronnen Zeeasterweg Gerealiseerd Stortgasbenutting Nauerna Geëvalueerd A Uitbreiding stortgasonttrekking Nauerna Gerealiseerd B Stortgasbenutting Nauerna, warmtelevering Corn. Bak Gerealiseerd Reduceren pompvermogen diepe putten Gerealiseerd Fakkel randzone oxidatievelden Wieringermeer Gerealiseerd Groen Gas Schoteroog Gerealiseerd Biogas Hollandse Brug Afgevallen Reductie aardgasverbruik zuivering Wieringermeer Gerealiseerd Reductie elektraverbruik zuivering Wieringermeer Gerealiseerd Stortgasonttrekking via Mebra drains, Nauerna Afgevallen: methode niet geschikt Verplaatsen condensor van dak naar begane grond Afgevallen: niet haalbaar Windmolen op uitkijktoren bij kantoor De Vouw Afgevallen: niet rendabel Uitbreiding stortgasonttrekking Wieringermeer West Gerealiseerd Uitbreiding stortgasbenutting Nauerna Afgevallen: overlap met project Vergroening wagenpark Afvalzorg Gerealiseerd Inkoop duurzame elektriciteit en gas Gerealiseerd Afdekken stortcompartimenten met tijdelijke folie Afgevallen: niet haalbaar Warmtelevering uit stortgas aan Stichting AAP Afgevallen: haalbaar maar Stichting AAP wil niet verder Aanpassing beluchting percolaatzuivering Nauerna Gerealiseerd Onderzoek isoleren zuivering Nauerna om warmte te besparen Afgevallen, niet haalbaar Evaluatie MJP-E 2016 pagina 12

13 Projectnr. Omschrijving project Status Verwarming technische Nauerna ruimte door middel van een warmtepomp Gerealiseerd Optimalisatie stortgasonttrekking Zeeasterweg Gerealiseerd Verlaging procestemperatuur zuivering Nauerna Gerealiseerd Energiebesparingsonderzoek grondreinigingsinstallatie Geen verdere besparing mogelijk Vervanging stortgasblower Nauerna door energiezuinige stortgasblower Gerealiseerd Optimalisatie beluchting waterzuivering Nauerna Gerealiseerd Oxidatievensters t.b.v. methaanemissiereductie stortlocatie Crayestein Gerealiseerd Stortgasbenutting Wieringermeer, nieuwe stort Afgevallen: niet haalbaar, te weinig gas Stortgasbenutting Wieringermeer, oude stort. Levering stortgas aan HVC t.b.v. warmteopwekking Gerealiseerd A Energiepark Braambergen In uitvoering B Energiepark Zeeasterweg In onderzoek Zonnepark Nauerna In onderzoek Warmtelevering uit stortgas aan wellness-centrum op stortlocatie Braambergen Optimalisatie stortgasonttrekking Braambergen compartiment Optimalisatie stortgasonttrekking en -benutting Diemerzeedijk Optimalisatie stortgasonttrekking en warmtelevering aan nieuwe percolaatzuivering stortlocatie Zeeasterweg Afgevallen, realisatie van wellnesscentrum is niet doorgegaan Gerealiseerd Gerealiseerd In onderzoek Stortgasonttrekking en -benutting stortlocatie Vlagheide Gerealiseerd Benutting stortgas Braambergen in WKK + warmtebenutting in kantoor Gerealiseerd Biomassateelt op Afvalzorglocaties Lopend, realisatie mogelijk in combinatie met andere biomassa projecten Energiedisplay Erbis, verbeterd inzicht in energiebalans Afgevallen, beperkte toegevoegde waarde Zonnepark Crayestein, samenwerking Energiezorg/ECD In uitvoering Zonnepark Wieringermeer In uitvoering Zonnepanelen nieuwe loodsen, Nauerna In onderzoek Ontwerp en realisatie stortgasonttrekking inclusief methaanoxidatievelden en passieve fakkel stortplaats Irun, Spanje Ontwerp en realisatie stortgasonttrekkingssysteem inclusief methaanoxidatie stortplaats Orkonera, Spanje Emissiereductieonderzoek en ontwerp stortgasonttrekkingssysteem stortplaats Eibar, Spanje In uitvoering In uitvoering Uitgevoerd Evaluatie MJP-E 2016 pagina 13

14 Projectnr. Omschrijving project Status Ontwerp en realisatie stortgasonttrekkingssysteem voormalige stortplaats Elgoibar, Spanje Opstellen handleiding stortgas / emissiereductie voor Baskische overheid, Spanje Ontwikkeling en installatie laag calorische fakkel nieuwe stortgedeelte Wieringermeer In uitvoering Uitgevoerd In uitvoering Zonnepanelen oude loods Nauerna verplaatsen Gerealiseerd Onderzoek methaanoxidatie en haalbaarheid stortgasonttrekking en benutting stortplaats Suva, Fiji Haalbaarheidsonderzoek stortgasonttrekking en benutting stortplaats Poti, Georgië Uitvoering pilot Introductie Duurzaam Stortbeheer compartiment 11+12, stortlocatie Braambergen Uitvoering pilot Introductie Duurzaam Stortbeheer compartiment 6 + 5A, stortlocatie Wieringermeer Uitgevoerd Uitgevoerd In uitvoering In uitvoering Stortgasonttrekking stortplaats Jata, Spanje Afgevallen, geen draagvlak bij eigenaar Stortgasonttrekking stortplaats Igorre, Spanje Afgevallen, geen draagvlak bij eigenaar Zoals blijkt uit de MJP-E projectenlijst zijn de projecten gericht op emissiereductie en energiebesparing op eigen locaties de laatste jaren in aantal afgenomen. Dit is een logisch gevolg van de aanpak van de emissies en potentiële energiebesparingsprojecten op onze eigen locaties in de jaren daarvoor. Nieuwe MJP-E projecten zijn vooral gericht op de productie van duurzame energie op stortplaatsen door middel van (grootschalige) wind- en zonne-energie en stortgas gerelateerde projecten op locaties van derden. Omdat klimaatverandering een globaal probleem is en niet stopt niet buiten de grenzen van onze eigen locaties, zet Afvalzorg haar expertise op stortgasgebied en emissiereductie ook in op stortplaatsen van derden, met name ook in het buitenland. Veelal ontbreekt daar de expertise om emissie reducerende maatregelen te implementeren en heeft de expertise van Afvalzorg een grote impact op de methaanemissiereductie. De emissiereductie in kton CO 2 die deze projecten genereren worden alleen meegenomen in onze eigen emissiereductiedoelstellingen als we ook daadwerkelijk zelf investeren in de middelen die nodig zijn om de emissiereductie te realiseren. Evaluatie MJP-E 2016 pagina 14

15 4 TOETSING DOELSTELLINGEN 4.1 Emissiereductie tot op heden Afvalzorg heeft besloten een zeer ambitieuze emissiereductiedoelstelling te hanteren van 75% emissiereductie in 2020 ten opzichte van Hiermee wil Afvalzorg het belang van emissiereductie en klimaatverandering onderstrepen en hopelijk andere bedrijven en instanties stimuleren en motiveren ook een maximale inspanning te doen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en waar mogelijk energie te besparen. In de onderstaande grafiek is met de rode lijn het emissieniveau van Afvalzorg in de tijd weergegeven indien geen extra emissie reducerende maatregelen genomen zouden worden vanaf De afname die deze lijn te zien geeft ten opzichte van 2008 komt door afnemende methaanvorming in de tijd op de stortplaatsen. Deze 'gratis' emissiereductie wordt door Afvalzorg niet meegerekend. Overigens is duidelijk te zien dat er vanaf 2016 geen sprake meer is van 'gratis' emissiereductie. Dit is het gevolg van een sterke toename van het storten van afvalstromen die zorgen voor een verhoging van de methaanvorming op de stortplaatsen. De emissiereductiedoelstelling van 75% wordt berekend op basis van het berekende emissieniveau in 2020 (rode lijn). Dit emissieniveau wordt elk jaar geactualiseerd op basis van het actuele stortaanbod op de Afvalzorg locaties. figuur 7 Grafiek emissiereductiedoelstelling Afvalzorg Met de blauwe stippellijn is het lineaire emissiereductieniveau in de loop van de tijd weergegeven om uiteindelijk uit te komen op een emissiereductie van 75% in 2020 ten opzichte van de situatie in De groene lijn in de grafiek geeft het bereikte emissieniveau tot en met 2016 weer. Doordat er vanaf 2016 een sterke toename is van methaanemissies vanaf onze stortlocaties, en de verwachting is op basis van het afvalaanbod dat deze trend doorzet, is het behalen van de doelstelling zeer uitdagend geworden. In de komende vier jaar moeten er emissiereductieprojecten gerealiseerd worden die een totale jaarlijkse emissiereductie van circa ton CO 2-eq hebben om uit te komen op 75% emissiereductie in Dit vereist de komende jaren een flinke extra inspanning om toch te komen tot ons einddoel. Evaluatie MJP-E 2016 pagina 15

16 4.2 Overzicht jaarlijkse emissies Afvalzorg In getalsvorm ziet de opbouw van de jaarlijkse emissies/emissiereductie van Afvalzorg tot op heden er als volgt uit: tabel 3 Emissies en emissiereductie Afvalzorg sinds 2008 (in kton CO2 eq) Bron Stortgas (methaan) 1 81,5 74,8 64,3 61,7 51,7 47,7 47,2 45,1 45,2 Brandstofverbruik 0,8 0,7 0,6 0,6 0,5 0,5 0,7 0,7 0,5 Energieverbruik 2 2,2 2, Vermeden emissies 3-0,8-0,9-1,0-0,4-1,1-1,2-2,0-3,6-2,9 Emissie totaal (kton): 83,6 76,6 63,8 61,8 51,2 47,0 45,8 42,2 42,9 Eigen emissiereductie/jaar 0-2,0-10,3-7,9-14,2-16,8-14,6-14,9-12,5 Eigen emissiereductie totaal (cum) 0-2,0-12,2-20,2-34,4-51,2-65,8-80,7-93,2 1 Afname in stortgasemissie betreft 'eigen' emissiereductie + autonome afname 2 Vanaf 2010 geen emissiebron meer i.v.m. inkoop van groene energie geproduceerd in NL 3 Emissiereductie door energieproductie uit stortgas / zonnepanelen / vastlegging CO2 via compostering Uit de tabel komt nogmaals duidelijk naar voren dat methaan in stortgas veruit de belangrijkste emissiefactor is binnen Afvalzorg. Net als voorgaande jaren zal er veel inspanning worden gepleegd deze emissies zoveel mogelijk te reduceren. De komende jaren wordt daarbij de focus gelegd op emissiereductie op onze stortlocaties Zeeasterweg, Nauerna, Wieringermeer en Braambergen (zie 4.3). Sinds 2010 is de emissie veroorzaakt door elektriciteitsverbruik '0' geworden, doordat alleen maar gebruik wordt gemaakt van duurzame energie geproduceerd in Nederland. Dat betekent echter niet dat Afvalzorg geen inspanning verricht om haar energieverbruik te verminderen. Waar mogelijk worden (verdere) energiebesparingsprocessen in gang gezet. Ook is een duidelijke stijging te zien van het aandeel vermeden emissies. Met name de toename van stortgasbenuttingsprojecten heeft hier een belangrijk aandeel in. In 2016 is door verminderde warmtelevering op locatie Nauerna de hoeveelheid vermeden emissies voor het eerst sinds jaren gedaald ten opzichte van voorgaande jaren. In totaal is er door Afvalzorg sinds 2008 een totale extra emissiereductie bereikt van -93,2 kton CO 2. Dat is een CO 2 reductie die gelijk is aan de uitstoot van autokilometers. Een mooi resultaat. 4.3 Nieuwe projecten 416 miljoen km s Op de eigen locaties zijn een drietal projecten die de komende jaren een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de emissiereductiedoelstelling te weten: 1. Op locatie Nauerna wordt in 2017 onderzoek gedaan naar grootschalige gefaseerde uitbreiding van het stortgasonttrekkingssysteem. Ook wordt de benutting van het stortgas op locatie verder geoptimaliseerd door te investeren in een nieuwe stortgasketel. De verwachte mogelijke extra emissiereductie in 2020 op Nauerna wordt geschat op circa ton CO Op locatie Zeeasterweg liggen mogelijkheden voor verdere optimalisatie van het stortgasonttrekkingssysteem. Optimalisatie wordt hier gerealiseerd zodra delen van het stort op eindhoogte zijn gebracht. De verwachte mogelijke extra emissiereductie op Zeeasterweg in 2020 wordt geschat op circa ton CO 2. Evaluatie MJP-E 2016 pagina 16

17 3. Een belangrijke speerpunt van Afvalzorg is het innovatieve project 'Introductie Duurzaam Stortbeheer' (IDS). De rijksoverheid, provincies en de stortbranche hebben met elkaar een Green Deal 'Introductie Duurzaam Stortbeheer' getekend waarin is afgesproken om te onderzoeken of het mogelijk is om de verontreinigingen binnen stortplaatsen versneld onschadelijk te maken. Als het project slaagt, behoort eeuwigdurende nazorg van gesloten stortlocaties tot het verleden en wordt het vraagstuk niet doorgegeven aan toekomstige generaties. Twee van de drie pilot projecten vinden plaats op stortplaatsen van Afvalzorg. De emissie van methaan op de pilotlocaties zal sterk afnemen en draagt daarmee bij aan de emissiereductiedoelstelling van Afvalzorg. De verwachte extra emissiereductie in 2020 door IDS op de pilot locaties wordt geschat op circa ton CO 2. In totaal bedraagt de verwachte emissiereductie van bovenstaande projecten ton CO 2. Daarmee komt Afvalzorg in 2020 naar verwachting uit op een maximale emissiereductie van ongeveer 45% ten opzichte van Om de doelstelling van 75% emissiereductie te kunnen halen is er een extra emissiereductie van nog eens ton CO 2 noodzakelijk. Een dergelijke extra emissiereductie kan alleen behaald worden door te investeren in stortgasemissiereductie op locaties buiten Afvalzorg. De mogelijkheden hiervoor worden de komende jaren onderzocht. Evaluatie MJP-E 2016 pagina 17

18 5 CONCLUSIES Mede dankzij het opzetten van het Meerjarenprogramma Energie is energiebesparing en emissiereductie als 'normaal' onderdeel van de bedrijfsvoering van Afvalzorg ingevoerd. Elk proces en elke installatie wordt kritisch beoordeeld op energieverbruik en waar mogelijk worden energiebesparende maatregelen genomen. Veel van de genomen initiatieven voor emissiereductie en energiebesparing hebben geleid tot kostenbesparing, innovaties, 'new business' en een sterke reductie van de uitstoot van broeikasgassen. Voor Afvalzorg een méér dan overtuigend bewijs dat de transitie naar een klimaatvriendelijke bedrijfsvoering niet leidt tot beperkingen en extra kosten maar juist nieuwe kansen en mogelijkheden bieden die vaak een prachtige aanvulling vormen op onze bedrijfsvoering. Als gevolg van het huidige stortaanbod met relatief veel organisch materiaal is sinds 2016 weer sprake van een toename van de hoeveelheid methaanvorming op de operationele stortlocaties Zeeasterweg en Nauerna. De toename van methaanvorming zorgt ervoor dat we in 2020 zelfs met een maximale inspanning van beoogde emissiereductieprojecten op onze eigen locaties, uitkomen op een emissiereductie van ten hoogste 45% ten opzichte van Om te komen tot de doelstelling van 75% emissiereductie in 2020 moet er een extra emissiereductie van circa ton CO 2 worden gerealiseerd. Omdat er op de eigen Afvalzorglocaties zeer beperkte mogelijkheden overblijven om extra emissiereductie te realiseren wordt voor emissiereductieprojecten vooral ook gekeken naar locaties die niet in eigendom zijn van Afvalzorg in binnen- en buitenland. Er zal daarbij in eerste instantie vooral gekeken worden naar projecten waarbij naast emissiereductie ook inkomsten kunnen worden gegenereerd uit onttrokken stortgas of projecten waar op andere wijze sprake is van een synergie met de activiteiten van Afvalzorg. Evaluatie MJP-E 2016 pagina 18

19 BIJLAGE A Overzicht emissies en energieverbruik 2016

20 2016 Locatie Bron Aard Hoeveelheid Eenheid Omrekenfactor/formule CO 2- Equivalenten Verschil vorig jaar Verschil nulsituatie Eenheid Nauerna Verbruik Totaal Elektriciteit kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg emissie CO 2 1,43 0,00-0,07 Kton Zonnepanelen Elektriciteit productie kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg vermeden emissie CO 2-0,01 0,00-0,01 Kton Verbruik Totaal Aardgas m 3 /jr 1 m 3 = 1,884 Kg emissie CO 2 0,02 0,00-0,08 Kton Warmtelevering Warmte GJ/jr 1 GJ = 62,7 kg vermeden emissie CO 2-0,97 0,29-0,16 Kton Stortlichaam Emissie Methaan ton CO 2 -eq/jr 19,21 0,84-14,64 Kton Wieringermeer Verbruik Elektriciteit kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg emissie CO 2 - (grijze stroom) 0,21-0,03-0,01 Kton Verbruik Aardgas m 3 /jr 1 m 3 = 1,884 Kg emissie CO 2 0,00 0,00-0,15 Kton Stortlichaam Oud Emissie Methaan ton CO 2 -eq/jr 5,53-1,27-8,74 Kton Stortlichaam Nieuw Emissie Methaan 738 ton CO 2 -eq/jr 0,74 0,31-0,70 Kton Brunssum Verbruik Elektriciteit kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg emissie CO 2 - (grijze stroom) 0,07 0,01 0,02 Kton Verbruik Diesel liter/jr 1 liter diesel = 3,230 Kg emissie CO 2 0,39-0,14-0,10 Kton Compost productie CH 4 emissie ton wet waste/jr 1 ton ww = 0,161 kg CH4 = 4,025 kg CO 2 emissie 0,17 0,05 0,00 Kton Compost productie N 2 O emissie ton wet waste/jr 1 ton ww = 0,072 kg CH4 = 1,800 kg CO 2 emissie 0,08 0,02 0,00 Kton C-vastlegging in compost Vermeden emissie ton compost/jr 1 ton compost = 0,05 ton vermeden CO 2 emissie -0,52 0,46 0,45 Kton Braambergen Verbruik Elektriciteit kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg emissie CO 2 - (grijze stroom) 0,09-0,02 0,07 Kton Stortlichaam Emissie Methaan ton CO 2 -eq/jr 7,02 0,31-6,16 Kton WKK Elektriciteit productie kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg vermeden emissie CO 2-0,24 0,10-0,24 Kton Velsen Stortlichaam Emissie Methaan ton CO 2 -eq/jr 4,65-0,28-2,83 Kton De Liede Verbruik Elektriciteit kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg emissie CO 2 - (grijze stroom) 0,05-0,01-0,02 Kton Compost productie CH 4 emissie ton wet waste/jr 1 ton ww = 0,161 kg CH4 = 4,025 kg CO 2 emissie 0,08 0,01 0,08 Kton Compost productie N 2 O emissie ton wet waste/jr 1 ton ww = 0,072 kg CH4 = 1,800 kg CO 2 emissie 0,04 0,01 0,04 Kton C-vastlegging in compost Vermeden emissie ton compost/jr 1 ton compost = 0,05 ton vermeden CO 2 emissie -0,44-0,05-0,44 Kton Zeeasterweg Verbruik Elektriciteit kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg emissie CO 2 - (grijze stroom) 0,12-0,03 0,01 Kton Stortlichaam Oud Emissie Methaan ton CO 2 -eq/jr 3,11-0,45-2,77 Kton Stortlichaam Nieuw Emissie Methaan ton CO 2 -eq/jr 4,62 0,57-0,49 Kton Vlagheide WKK's Elektriciteit productie kwh/jr 1 kwh = 0,526 Kg vermeden emissie CO 2-0,70-0,05-0,70 Kton Algemeen Totaal Verbruik Wagenpark Benzine + Diesel 0,16 ton CO 2 -eq/jr 0,16-0,01-0,12 Kton Totaal Elektriciteit (groen) 2,0-0,1 0,0 Kton Totaal Aardgas (groen) 0,0 0,0-0,2 Kton Totaal Emissie Methaan 45,2 0,1-36,2 Kton Totaal Diesel/Benzine 0,5-0,2-0,2 Kton Totale Emissie Afvalzorg 45,8 0,0-38,7 Kton Vermeden emissies -2,9 0,8-1,1 Kton Totaal (tbv vergelijking met nulsituatie 2008) 42,9 0,7-39,8 Kton Autonome Afname t/m heden -27,2 Kton Eigen emissiereductie -12,5 Kton

21 BIJLAGE B Emissies en energieverbruik per Afvalzorglocatie

22 NAUERNA GASVERBRUIK (aardgas) ELEKTRICITEITSVERBRUIK METHAANBALANS

23 WIERINGERMEER GASVERBRUIK (aardgas) ELEKTRICITEITSVERBRUIK METHAANBALANS

24 ZEEASTERWEG GASVERBRUIK (propaan) ELEKTRICITEITSVERBRUIK METHAANBALANS

25 BRAAMBERGEN GASVERBRUIK (propaan) ELEKTRICITEITSVERBRUIK METHAANBALANS

26 BRUNSSUM (geen stortplaats) GASVERBRUIK (propaan) ELEKTRICITEITSVERBRUIK METHAANBALANS Geen methaanemissies betreft geen stortplaats

27 VELSEN (gesloten) GASVERBRUIK Geen gasverbruik ELEKTRICITEITSVERBRUIK Geen elektriciteitsverbruik METHAANBALANS