NIEUWS DEC Prelicensing en veiligheid van MYRRHA pagina 2-3. Bouwwerkzaamheden van start Het lokaal fonds pagina is één 4 van de belangrijke

Transcriptie

1 NIEUWS DEC 2018 Prelicensing en veiligheid van MYRRHA pagina 2-3 Bouwwerkzaamheden van start Het lokaal fonds pagina is één 4 van de belangrijke Zichtbaarheidscampagne voorwaarden voor de 2019 komst van de pagina berging. 8 pagina. 2 Het FANC stelt bijkomende vragen bij het veiligheidsdossier

2 DE PRELICENSING EN VEILGHEID VAN MYRRHA Het SCK CEN werkt aan het ontwerp en de bouw van een nieuwe multifunctionele onderzoeksinstallatie, die de naam MYRRHA krijgt. MYRRHA staat voor Multi-purpose hybrid Research Reactor for High-tech Applications. Het is wereldwijd het eerste prototype van een onderzoeksreactor met een aanzienlijk vermogen die gekoeld wordt door een zwaar metaal (lood-bismuth) en die kan worden aangedreven door een deeltjesversneller, een zogenaamd Accelerator Driven System (ADS). Het bijzondere van een ADS is de subkritieke kern van de reactor. De configuratie van de subkritieke kern is dusdanig dat een kettingreactie niet spontaan in stand wordt gehouden. Hij moet daarom voortdurend worden gevoed door een externe neutronenbron die wordt geproduceerd via een deeltjesversneller. Wanneer de deeltjesversneller wordt uitgeschakeld, stopt de kettingreactie automatisch en valt de reactor onmiddellijk stil. Bij een kritiek systeem daarentegen moet actief worden ingegrepen om de nucleaire kettingreactie te doen stoppen. Voorzien wordt dat MYRRHA ook in kritieke modus uitgebaat zou kunnen worden. MONA infoavond 25 februari 2019 om 20u00 in zaal t Getouw Verwachte eigenschappen van MYRRHA De verwachte eigenschappen van MYRRHA zijn innovatief en worden elders in de wereld niet of nauwelijks toegepast. Het SCK CEN voert daarom veel onderzoek uit om de ontwikkeling van MYRRHA te ondersteunen. Het voornaamste doel van het MYRRHA-project (inclusief de versneller en andere installaties) is om onderzoek te doen naar het geavanceerde beheer van verbruikte nucleaire splijtstoffen (in het bijzonder de mogelijkheid om de radiotoxicische levensduur van hoog actief afval te verkorten) en naar geneeskundige en ruimtevaarttoepassingen en om toegepast onderzoek uit te voeren op het gebied van materialen voor kernfusie en alternatieve energie. 2

3 DE MOLSE VOORWAARDEN De Molse voorwaarden voor het aanvaarden van de berging Vooroverleg Het SCK CEN is in vooroverleg met de nucleaire veiligheidsautoriteiten. Het doel van een dergelijk vooroverleg is om eventuele barrières voor een vergunningsprocedure te identificeren en waar mogelijk te verhelpen. Dat vooroverleg geeft het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) ook de mogelijkheid om kennis te nemen van het initiatief, zich erop voor te bereiden en zijn verwachtingen in een vroeg stadium kenbaar te maken. MONA infoavond Wilt u meer weten over de prelicensing en de veiligheid van MYRRHA? Kom dan naar de MONA infoavond! Maandag 25 februari 2019 van 20u00 tot 22u00 Zaal t Getouw, Molenhoekstraat 2, Mol Iedereen is welkom! Inkom is gratis! Meer informatie? Contacteer het secretariaat op 014/ of via info@monavzw.be. VEILIGHEID Maximale veiligheid Toezichtsprogramma TEWERKSTELLING & BEHOUD NUCLEAIRE KNOW HOW Maximale lokale tewerkstelling Behouden van nucleaire kennis in de streek NOODPLANNING Optimaliseren nucleaire noodplanning Noodplanning bekend maken bij bevolking Optimaliseren bestaande hulpdiensten & medische infrastructuur INSPRAAK Blijvende inspraak voor de Molse bevolking Intergemeentelijke samenwerking MILIEU & GEZONDHEID Vermijden van impact op het milieu Verlies aan natuurwaarde beperken & compenseren Gezondheidsstudie HET LOKAAL FONDS Duidelijke en blijvende band behouden met de berging Inspelen op veranderende noden in de samenleving MONA 3.0 Organiseren van lokaal overleg voor een veilige berging Een blijvende verankering in de Molse gemeenschap Toezien op de verdere uitwerking van alle voorwaarden Een eenvoudige organisatie waar iedereen welkom is Kennis verzamelen, bundelen en delen 3

4 BOUWWERKZAAMHEDEN VAN START Alle bouwwerken samen leveren zo n 250 jobs op in de regio 4 - In het bezoekerscentrum TABLOO komt jong en oud alles te weten over het beheer van radioactief afval. De start van de bouwwerken is een mijlpaal in het project dat NIRAS uitwerkt met de lokale partnerschappen MONA en STORA. Na vele jaren van voorbereiding gaan de werkzaamheden op het terrein nu van start. De bergingsmodules zelf worden pas in een latere fase gebouwd, wanneer NIRAS daarvoor de nucleaire vergunning verkregen heeft. In afwachting daarvan werden dit najaar de voorbereidende werken zoals het rooien van bomen gestart. Investeren in de regio Aan de IPM, de caissonfabriek, de toegangscluster, Tabloo en de voorbereidende werken hangt een prijskaartje van in totaal 87 miljoen euro. Een belangrijke investering die heel wat werkgelegenheid zal opleveren in de regio. Enkele Kempense aannemingsbedrijven en ook lokale leveranciers zijn bij de bouwprojecten betrokken. Tijdens de exploitatie zal het project ongeveer 60 banen opleveren In de Installatie voor de Productie van Monolieten wordt het afval in de caissons geplaatst en ingekapseld in mortel. 5 - Terreinvoorbereiding bergingsmodules In afwachting van de nucleaire vergunning, wordt het terrein klaargemaakt (bv. bomen rooien...) 2 - De toegangscluster bestaat uit een administratief gebouw en twee technische gebouwen Voor meer informatie over de bergingssite kunt u terecht op de website van NIRAS De caissonfabriek produceert betonnen kisten waarin het radioactieve afval wordt verpakt. 4

5 SANERINGSWERKEN N118 LOPEN VER- TRAGING OP Een aantal grachten in de buurt van het voormalige FBFC geraakten in de loop van ongeveer 50 jaar bedrijfsactiviteiten besmet door lozingswater. Niet alleen de grachten langs de Europalaan vlakbij het bedrijf, maar ook de grachten langs de N118. Daar werd een lichte besmetting vastgesteld. Om de grachten te saneren moet FBFC het zand afgraven en afvoeren naar de site van FBFC, waar het later gecontroleerd en gesorteerd wordt. De saneringswerken op de N118 zullen nog duren tot einde maart Stand van zaken op 31 oktober Op 31 oktober zijn de grachten ter hoogte van het kruispunt N118 Europalaan aan de kant van Dessel succesvol gesaneerd en werd 6100 ton zand gesorteerd door het meettoestel van NTES. Diepere verontreiniging dan verwacht Aanvankelijk was er gepland dat de werkzaamheden eind oktober 2018 voltooid zouden zijn. Echter is er door een diepere verontreiniging dan verwacht.men wil het gebied grondig en definitief te saneren, daarom is er nu meer tijd nodig om de werken tot een succesvol einde te brengen. Volgende stappen Bijgevolg is een verlenging van de werkzaamheden noodzakelijk. Een volgende planning kan vooropgesteld worden: November 18 tot en met december 18: In deze fase worden de grachten aan de kant Retie van de N118 gesaneerd. Om dit te verwezenlijken zal er 1 rijstrook worden afgesloten. Januari 19 tot en met maart 19: In deze fase worden de grachten aan de kant Dessel van de N118 verder gesaneerd. Om dit te verwezenlijken zal er 1 rijstrook worden afgesloten. Doorgaand verkeer is steeds mogelijk vanuit de 2 richtingen met behulp van verkeerslichten. De werkgroep Opvolging Berging van MONA vzw blijft dit voor u opvolgen. 5

6 RADIOACTIVITEIT EN GEO- THERMIE? HOEZO? Radioactieve elementen, afkomstig van het verval van natuurlijk uranium en thorium, zijn overal aanwezig in de aardkorst. Deze natuurlijke radioactieve stoffen worden aangeduid als NORM of Naturally Occuring Radioactive Materials. Aan de oppervlakte zorgen ze voor een belangrijke bijdrage tot de natuurlijke radioactieve achtergrondstraling. In de ondergrond komen ze voor in gesteenten waar ze in contact kunnen komen met grondwater. Sommige radioactieve elementen zoals radium en radon kunnen daarbij oplossen in het water en worden meegevoerd met de grondwaterstroom in het geothermische reservoir. Bij het oppompen van water in een geothermische installatie komen de radioactieve stoffen zo mee naar de oppervlakte, waar ze kunnen vrijkomen of zich afzetten in de installaties. Niet al het grondwater bevat evenveel natuurlijke radioactieve elementen. De concentraties in de ondergrond zijn variabel en afhankelijk van de geologische eigenschappen van het (gebruikte) brongesteente. Daarnaast is de mate waarin radioactieve elementen oplossen afhankelijk van de fysicochemische eigenschappen van het water (vb. zuurtegraad, hardheid, etc..) waarmee ze in contact komen. De verwachte risico s Onder normale werkingsomstandigheden wordt het geothermisch water opgepompt uit de productieput met behulp van een geothermische bronpomp. Vervolgens stroomt het (geothermisch) water doorheen de geothermische installaties op de Balmatt-site en wordt het via de injectieboring terug geïnjecteerd in dezelfde watervoerende laag. Het merendeel van de radioactieve elementen aanwezig in het opgepompte water, wordt bijgevolg samen met het water terug in de ondergrond geïnjecteerd. De warmte wordt overgedragen naar een secundair of zelfs tertiair circuit, dat helemaal geen geothermisch water zal bevatten. Dus: in principe komen er geen radioactieve stoffen vrij, want het is een gesloten circuit. 6

7 Enkel bij open installaties bestaat er een risico op het vrijkomen van NORM d.w.z. als het gesloten circuit, dat van toepassing is bij normale werking, geopend wordt. Dit doet zich voor op de volgende momenten: periodiek onderhoud van de installaties waarbij het geothermisch water moet worden gedraineerd; periodieke vervanging van de filterelementen; Genomen maatregelen Zodra de eigen tests een verhoogde activiteit van het geothermische water aantoonden, wordt het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) ingeschakeld. In overleg met het FANC en in samenwerking met de nabijgelegen gespecialiseerde bedrijven SCK en Belgoprocess, werd een stappenplan uitgewerkt voor: het verwerken van het geothermische water, vrijgekomen tijdens de uitvoering van de productietesten; richtlijnen voor het omgaan met de NORM-problematiek* tijdens de uitbating van de geothermische centrale. * Hoe men moet omgaan met de NORM-problematiek tijdens de uitbating van de centrale werd samengevat in een NORM-dossier dat werd goedgekeurd door het FANC. Meer informatie vindt u op 7

8 ZICHTBAARHEIDSCAMPAGNE 2019 Om haar doelstellingen en werking beter zichtbaar te maken, wil MONA samenwerken met Molse verenigingen. Doel is de naambekendheid van MONA te maximaliseren en daarbij een maatschappelijke meerwaarde te creëren. Als een vereniging MONA zichtbaar maakt, steunt MONA de vereniging. Ook in 2019 kunnen verenigingen die MONA vzw in de kijker zetten, steun ontvangen voor hun jaarwerking of infrastructuurproject. Het reglement voor zowel jaarwerking als infrastructuurprojecten werd gewijzigd. Zo werden onder meer de puntentelling en de privacyverklaring aangepast. Aanvragen voor 2019 kunnen worden ingediend vanaf 1 december van het voorgaande jaar t.e.m. 30 november van het geldende jaar. Vanaf 1 december 2018 zijn het nieuwe reglement en het aangepaste aanvraagformulier beschikbaar op de website van MONA vzw onder de knop zichtbaarheidscampagne. Heb je vragen of opmerkingen voor ons? Laat het ons zeker weten via info@monavzw.be of het contactformulier op de website! Jaarwerking Voor de jaarwerking kan je per activiteit aangeven welke zichtbaarheidsacties jouw vereniging wil ondernemen. Iedere actie levert punten op. Het bedrag dat door MONA wordt toegekend, is gekoppeld aan het totale aantal punten. Infrastructuurproject Bij de aanvraag van een infrastructuurproject stel je het project zo duidelijk en volledig mogelijk voor. Daarnaast worden ook bij infrastructuurprojecten enkele zichtbaarheidsacties verwacht. Een commissie van MONA leden beoordeelt de projecten. De aard van het project en de zichtbaarheidsacties zijn bepalend bij de beoordeling en toekenning van een bedrag. 8

9 Zet MONA vzw in de kijker! TE KIJK GEZET Vzw Jumping Polyt is een vzw die als doelstelling heeft het bevorderen en promoten van de paardensport in de ruimste zin. VZW Jumping Polyt blijft bestaan door de INZET van : 80 vrijwilligers, 5 bestuursleden, 8 leden, materiële sponsoring en financiële sponsoring. De Gagel is een plaatselijke natuurvereniging van CVNnatuurgidsen. De vereniging organiseert gegidste natuurwandelingen, reizen, voordrachten enz. en beheert o.a. t Feynends heike ism. vzwkemp en de gemeente Mol, het watermolenhuisje De Beekjuffer op de Molse Nete, amfibieënpoel Het Tipven en het pesthuisje in de Postelse abdijtuin. Sinds 1931 wordt er al gevoetbald op de Hessie. Ondertussen telt de club 2 volwaardige ploegen en in totaal een 60-tal leden. Op korte termijn wil de club het huidige terrein volledig in eigendom nemen. Op lange termijn liggen er al plannen klaar om de infrastructuur te vernieuwen. KVLV-Vrouwen met Vaart organiseert allerlei activiteiten: kookworkshops, sport en beweging, creatieve ateliers, gesprekavonden rond allerlei thema s, spelavonden, gezellige en ontspannende bijeenkomsten van haar leden, enz. De activiteiten zijn laagdrempelig, betaalbaar en kwaliteitsvol. 9

10 NIEUWS UIT DE REGIO ONTBOSSING In afwachting van de nodige vergunningen, wordt het terrein klaargemaakt voor de bouw van de bergingsinstallatie. Op de plek waar de oppervlaktebergingssite komt, verdwijnt er een dennenbos van 10 hectare. De aannemer is midden november gestart met het rooien van de bomen op het terrein. Na de ontbossing volgen er grondwerken. Er worden nutsvoorzieningen aangelegd en er wordt een omheining geplaatst. Om wegtransport te beperken, worden de bomen per schip afgevoerd naar een houtverwerkend bedrijf. Het hout wordt verwerkt tot OSB-platen. HERBEBOSSING NIRAS wil de bomen die moeten wijken voor de oppervlaktebergingssite lokaal compenseren, namelijk op verschillende terreinen aan het natuurgebied Den Diel. De percelen, die eigendom zijn van de gemeente Dessel, maken deel uit van het Natura 2000-netwerk. In die specifieke Natura 2000-gebieden aan de Kleine Nete wil het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) onder andere de ontwikkeling van eiken-berkenbossen en eiken-beukenbossen stimuleren. Een doordachte aanpak is nodig Op het overgrote deel van het terrein wordt zomereik, ruwe berk, spork en lijsterbes aangeplant. De bodem waarop NIRAS wil heraanplanten is op sommige plaatsen rijk aan fosfaten. Een deel van het terrein werd immers jarenlang door landbouwers gebruikt als mestafzetgebied. De bodem moet eerst verarmd worden om de effecten van jarenlange landbouw te verminderen. Zo worden de juiste omstandigheden gecreëerd voor de spontane ontwikkeling van waardevolle natuur en voor het heraanplanten van verschillende soorten bomen. Een doordachte aanpak is noodzakelijk. 10

11 DE IMPACT VAN MICROBEN OP EEN GEOLOGISCHE BERGING In het kader van het MIND-project doen SCK-CEN wetenschappers samen met Europese collega s onderzoek naar de impact van microben op een geologische berging van hoog radioactief afval. Geologische berging is een uitdaging waar sociale en technische aspecten samensmelten en waar een inbreng vanuit de sociale wetenschappen vereist is. Het onderzoek is bedoeld om bij te dragen aan een vollediger en realistischer veiligheidsdossier en om de effecten vandie microbiologische processen op een geologische berging te communiceren. Microben Over welke microben gaat het en wat doen ze? Eten ze het afval op? Of eten ze net de beschermende verpakking op? En waarom hebben we daar nog niet eerder over gehoord? Wat vinden we van dit onderzoek? Moet er over dit onderzoek gecommuniceerd worden? En hoe? HOE LID WORDEN? Ben je inwoner van Mol en wil je meer weten over de nucleaire zaken in Mol en de bredere regio? Ben je geïnteresseerd in de sociale en economische aspecten van de toekomstige berging? Wil je meebouwen aan de toekomst van MONA? Grijp dan nu je kans en schrijf je in bij één van de wergroepen! Inschrijven kan op het MONA-secretariaat of via info@monavzw.be Like ons op FACEBOOK Volg ons op TWITTER CONTACT Mols Overleg Nucleair Afval Markt 62, bus 3 Werkgroep Algemene Nucleaire Problematiek De leden van de werkgroep Algemene Nucleaire Problematiek bespraken deze vragen en meer onder begeleiding van sociale en technische experten. Na een discussiefase kwamen de leden van de werkgroep tot enkele bevindingen, namelijk: Het is geruststellend dat er nog steeds vragen gesteld worden en dat er nog steeds onderzoek gebeurt Er is geen sterke aanleiding dat microben de veiligheid van een geologische berging in het gedrang zouden kunnen brengen Er moet zeer laagdrempelig gecommuniceerd worden over de resultaten Microben kunnen zowel een positieve als een negatieve invloed hebben op de geologische berging. De kennis van de leden werd bijgespijkerd. Ze kijken uit naar de resultaten van het onderzoek en volgen dit verder op Mol TEL. 014/ info@monavzw.be OPENINGSUREN MA /DI /DO /VR en en na afspraak V.U.: Jef Verrees, Markt 62/3, Mol Foto's: NIRAS, SCK-CEN, Belgoprocess, FBFC 11

12 12