Werkstuk door een scholier 3072 woorden 3 december keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Wat is de euro?

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3072 woorden 3 december keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Wat is de euro? De euro is de naam van de Europese eenheidsmunt die vanaf 1 januari 2002 wordt gebruikt als betaalmiddel in de landen van de Europese Unie. Deze munt vervangt de nationale munten. Waarom een gemeenschappelijke munt? Het gemeenschappelijk muntbeleid is beslissend voor de landen van de Europese Monetaire Unie. De euro zal, net als de Amerikaanse dollar en de Japanse yen, een 'grote' munt zijn die veel meer invloed kan beoefenen op de wisselmarkten en beurzen. Grote schommelingen van andere munten kunnen dan veel gemakkelijker worden verbeterd. Daarmee wordt de concurrentie van de Europese bedrijven niet meer in gevaar gebracht door de schommelingen van de kleine munten die werden gebruikt in de Europese landen. Een sterke markt zorgt op die manier ook voor prijsstabiliteit voor de Europese consument. In- en uitvoer zijn dan niet meer gevoelig aan dagelijkse prijs veranderingen. De komst van de euro schakelt ook onduidelijke concurrentieproblemen uit tussen bedrijven in de Europese Unie onderling. Bovendien vallen de wisselkosten weg voor de ondernemingen zodat producten goedkoper op de markt kunnen komen. Toetreding tot de muntunie De lidstaten die zich kandidaat hadden gesteld voor toetreding tot de Muntunie dienden vooraf aan bepaalde eisen te voldoen om in aanmerking te komen voor lidmaatschap. Deze criteria werden vastgelegd in het Verdrag van Maastricht en beoordeeld in het Verdrag van Amsterdam. De criteria bestonden uit: - een inflatie van niet meer dan 2,9 % - een begrotingstekort van niet meer dan 3 % van het BNP(Bruto Nationaal Product) - een totale schuldenlast van niet meer dan 60 % van het BNP - een afwijking van niet meer dan 2,2% van de spilkoers van het EMS(Europees Monitair Stelsel) Deze voorwaarden waren nodig opdat de budgettaire beslissingen op Europees vlak genoeg ademruimte Pagina 1 van 10

2 konden krijgen om te kunnen inspelen op schommelingen in de economie. De gevolgen van de muntunie De consument kan met de invoering van de euro veel meer prijzen van gelijkwaardige producten met elkaar vergelijken. Natuurlijk zullen de bedrijven in de Europese Unie daarom tegen over elkaar meer moeten concurreren met lagere prijzen om klanten te winnen. Het is daarom belangrijk voor de ondernemingen om hun positie op de veel groter geworden afzetmarkt te versterken en zich kenbaar te maken bij meer consumenten. Grote bedrijven die meer producten aan de man kunnen brengen, kunnen hun prijzen laag houden omdat de productiekosten voor goederen die in grote hoeveelheden kunnen worden gemaakt, lager zijn. Uiteraard zullen de lage prijzen van de grote ondernemingen worden verkozen door de consumenten. Kleine bedrijven die niet het voordeel van schaalvergroting hebben en daarom hogere prijzen moeten vragen, zullen het bijzonder moeilijk krijgen op de Europese markt. De kalender voor de invoering van de euro - Mei 1998 De Raad van Staats - en Regeringsleiders beslist welke landen voldoen aan de normen die werden opgelegd bij het Verdrag van Maastricht inzake overheidsschuld, inflatie, stabiliteit en lange rente termijn tarieven. Deze landen mochten toetreden tot de Monetaire Unie op 1 januari juli 1998 De ECB (Europese Centrale Bank) werd opgericht als overkoepelend orgaan van het Europese Stelsel van Centrale Banken, de nationale banken van de lidstaten. - 1 januari 1999 De euro werd een geldig betaalmiddel in de landen van de Monetaire Unie. De waarde van de nationale munten tegenover de euro wordt definitief vastgelegd. 1 Ecu wordt 1 euro. Bankverrichtingen en elektronisch betaalverkeer konden vanaf dan in de euro. De banken deden de omrekeningen gratis. - 1 januari 2002 De euro werd ten laatste op deze datum in omloop gebracht. Er zijn bankbiljetten zijn van 500, 200, 100, 50, 10 en 5 euro en muntstukken van 2 en 1 euro en 50, 20, 10, 5, 2 en 1 cent. De kleuren van biljetten zijn paars, geel, groen, blauw, rood en grijs. De muntstukken hebben een zijde die voor alle landen hetzelfde is en een nationale zijde die in elk land verschilt. Natuurlijk kunnen alle muntstukken ook in alle landen worden gebruikt. - 1 juli 2002 De nationale muntstukken en biljetten moesten uiterlijk op deze datum uit omloop gehaald zijn. Pagina 2 van 10

3 Vanaf deze datum werden er alleen nog euro's gebruikt. De waarde van de euro De precieze waarde van de Euro tegenover de andere munten werd vastgelegd op 1 januari Omdat de waarden van de munten tegenover de euro bepaald werd, liggen uiteraard ook de onderlinge verhoudingen van de Europese munten vast. Sinds 1 januari 1999 kon men dan ook spreken van een feitelijke muntunie. De landen van de Europese Muntunie De Europese Monetaire Unie zal ongeveer 290 miljoen inwoners hebben. De volgende landen traden op 1 januari 1999 toe tot de muntunie: - Nederland (gulden): 15,5 miljoen inwoners - België (frank): 10,2 miljoen inwoners - Luxemburg (frank): 0,4 miljoen inwoners - Duitsland (mark): 81,7 miljoen inwoners - Oostenrijk (shilling): 8,1 miljoen inwoners - Finland (mark): 5,1 miljoen inwoners - Ierland (pond): 3,6 miljoen inwoners - Italië (lire): 57,7 miljoen inwoners - Frankrijk (frank): 58,1 miljoen inwoners - Spanje (peseta): 39,1 miljoen inwoners - Portugal (escudo): 9,9 miljoen inwoners De munten en biljetten De euromunten die op 1 januari 2002 in de 11 deelnemende landen werden ingevoerd, verschillen door grootte, vorm en aard van de ribbels. De munt van 2 cent heeft een gekerfde rand, de munt van 20 cent heeft de vorm van een 'Spaanse bloem". Dit moet de omgang met het geld voor slechtzienden gemakkelijker maken. Bovendien worden de munten zoveel mogelijk zonder nikkel vervaardigd, dat bij langer contact met de huid allergische reacties kan veroorzaken. Alleen de munten 1 en 2 euro bevatten nikkel omdat hun beveiligingskenmerken anders niet zijn aan te brengen. In Nederland wordt de koningin afgebeeld, in Duitsland zullen een eikentak, de Brandenburgse Poort en de adelaar op de achterzijde te zien zijn. Andere landen zullen eveneens hun eigen motieven aanbrengen. Het rode biljet van 10 euro toont een ronde poortboog uit de Romaanse periode, de achterzijde de architectuur van een brug uit dezelfde tijd. Deze symbolisering van het Romaans wijst op de talrijke bouwwerken uit deze periode in Europa, zoals Pagina 3 van 10

4 kerken en burchten. Het biljet van 20 euro toont een spitse boog uit de tijd van de gotiek, de achterzijde een brug in de overeenkomstige architectuur. Het oranjekleurige biljet van 50 euro toont een vensterboog en een brug uit de tijd van de renaissance. Het groene biljet van 100 euro toont een poortboog en een brug uit de tijd van de barok. Het geelbruine biljet van 200 euro toont een poort van ijzer - en glas de architectuur uit het begin van de 20ste eeuw. De achterzijde een spoorbrug uit dezelfde periode. Het paarse biljet van 500 euro toont poorten en vensters in een architectuur uit het eind van de 20ste eeuw, de achterzijde een uit deze tijd stammende brug. De poorten en bruggen op de verschillende eurobiljetten stellen geen speciale bouwwerken voor, voornamelijk om rivaliteit en jaloezie tussen de verschillende landen te voorkomen. De voorstellingen zouden in geheel Europa kunnen voorkomen. De poort als teken van openheid en toegang tot een nieuwe wereld, en de brug als symbool voor de verbinding tussen de Europese volken worden aangevuld met de twaalf sterren van de Europese gemeenschap en door een gestileerde landkaart van Europa (op de achterzijde van de biljetten). De eurobiljetten De zeven eurobankbiljetten zijn in alle deelnemende landen gelijk. De Oostenrijker Robert Kalina heeft de biljetten ontworpen. Hij heeft gekozen voor ramen, poorten en bruggen als afbeeldingen. Elk biljet heeft een overheersende kleur om ze goed van elkaar te kunnen onderscheiden. Zo is het biljet van 5 euro overwegend grijs en het bankbiljet van 10 euro overwegend rood. Vanaf het allereerste begin van het ontwerpproces van de eurobankbiljetten, in 1995, is er aandacht geweest voor blinden en slechtzienden. Elk van de zeven bankbiljetten heeft iets andere afmetingen, zodat ze door blinden en slechtzienden kunnen worden onderscheiden. De grote cijfers op de voorzijde zijn in reliëfdruk uitgevoerd zodat je ze kunt voelen. waarde lengte breedte mm 62 mm mm 67 mm mm 72 mm mm 77 mm mm 82 mm mm 82 mm mm 82 mm In Griekenland (dat ook meedoet aan de euro) hanteren ze een ander alfabet dan in de andere landen van West-Europa. Daarom staat de naam van de munt, euro, ook in het Griekse alfabet geschreven op de eurobiljetten. (zie Pagina 4 van 10

5 vorige pagina onderaan) De euromunten Alle euromunten hebben een Europese kant en een nationale kant. De Belg Luc Luycx heeft de Europese kant van de munten ontworpen. De nationale kant verschilt per land. Er komen dus van elke munt twaalf varianten, maar gelukkig zijn alle munten in het hele eurogebied geldig. De Nederlandse munt van 2 euro heeft het randschrift 'God zij met ons'. Waarde doorsnede dikte gewicht rand 0,01 16,25 mm 1,36 mm 2,3 gram glad 0,02 18,75 mm 1,36 mm 3,0 gram glad met groef 0,05 21,75 mm 1,36 mm 3,9 gram glad 0,10 19,75 mm 1,51 mm 4,1 gram grove kartels 0,20 22,25 mm 1,63 mm 5,7 gram glad met inkepingen 0,50 24,25 mm 1,69 mm 7,0 gram grove kartels 1,00 23,25 mm 2,125 mm 7,5 gram onderbroken kartels 2,00 25,75 mm 1,95 mm 8,5 gram fijne kartels (op de volgende bladzijde staat een plaatje van de munten) De betekenissen van alle Europese euromunten Nederland: Op alle munten staat Koningin Beatrix. Op de rand van de 2 euro staat de tekst God zij met ons. België: Op alle munten staat Koning Albert II Duitsland: 1,2 en 5 cent: Het eikenblad, dat herinnert aan de Duitse Pfenning. 10, 20 en 50 cent: Branderburger Poort in Berlijn. 1 en2 euro: De Duitse (bonds)adelaar. Finland: 1,2,5,10,20 en 50 cent: De leeuw van het Finse wapen, staand op een krom zwaard. 1 euro: Twee zwanen die over een meer vliegen, Finland wordt het land van de duizend meren genoemd. 2 euro: De moerasframboos. Frankrijk: 1,2 en 5 cent: Borstbeeld van Marianne. Zij in het Franse symbool voor vrijheid uit de Franse revolutie van ,20 en 50 cent: De zaaister. Zij stond op de oude Franse muntstukken 1 en 5. 1 en2 euro: Afbeelding met drie elementen: een boom, de letter R.F (Republiek Française) en de woorden Pagina 5 van 10

6 liberté, egalité en fraternité die vrijheid, gelijkheid en broederschap betekenen. Ierland: Op alle munten staat de harp, het nationale symbool van Ierland. Italië: 1 cent: Castel del Monte. Jachtslot in Apulië dat in de 13e eeuw door keizer Frederik II werd ontworpen. 2 cent: Toren van de Turijnse Mole Antonelliane. 5 cent: Het Colosseum in Rome. 10 cent: De geboorte van Venus. Bekend schilderij van de schilder Bottecelli. 20 cent: Een modern kunststuk met de titel het symbool, uit het museum voor moderne kunst in Milaan. 50 cent: De Romeinse Keizer Marcus Aurelius te paard. Het beeld staat in Rome. 1 euro: De mens van Vitruvius, bekende tekening van Leonardo da Vinci. 2 euro: De Italiaanse schrijver en dichter Dante. Luxemburg: Op alle munten staat Henri, de zoon van Groothertog Jean. Oostenrijk: 1,2 en 5 cent: Op ieder muntstuk staat een bekende alpenbloem, waarvan de edelweiss op de 2 eurocent de bekendste is. Op de 1 eurocent staat de gentiaan en op de 5 eurocent de alpenprimula. 10, 20 en 50 cent: Drie verschillende tijdperken in de oosterse bouwkunst. Op 50 eurocent het Weense Secessiongebouw in Jugendstil. Het koepeldak van dit gebouw bestaat uit talloze gouden bladeren. Op de 20 eurocent het barokke slot Belvédère. Het slot staat in Wenen en dient als zomerpaleis. Op de 10 eurocent staat de gotische Stephansdom, die te vinden is in Wenen. 1 euro: Componist Wolfgang Amadeus Mozart. Hij leefde van 1756 tot euro: Vrijheidsstrijdster Bertha von Suttner. Zij kreeg in 1905 de Nobelprijs voor de vrede. Portugal: Drie verschillende soorten afdrukken van zegels uit de 12e eeuw, van de stichters van Portugal Koning Afonso Henriques. Spanje: 1,2 en 5 cent: De kathedraal van Santiago de Compostele. 10,20 en 50 cent: Miguel de Cervantes, een beroemde schrijver uit de 16e eeuw. Hij schreef Don Quichote. 1 en 2 euro: Portret van Koning Juan Carlos. Wisselkoersen Sinds 1 januari 1999 zien 11 van de 15 staten van de Europese Unie af van een eigen munteenheid en hebben zich tot een gebied met een gemeenschappelijke munteenheid verenigd. 292 miljoen mensen realiseren in deze unie een economische waarde van 6 biljoen dollar per jaar. Na de USA, maar nog voor Japan is het gebied van de euro ("Euroland") het tweede grootste economische gebied ter wereld. Reeds door zijn enorme grootte heeft het gebied van de euro wereldwijd aan economisch gewicht Pagina 6 van 10

7 gewonnen. Juist de grote institutionele investeerders moeten in de euro voor wat hun beleggingen betreft een alternatief voor de US-dollar vinden. In juli 1999 bevindt de euro zich evenwel in een neergaande beweging, wat niet alleen een gevolg van de oorlog in Kosovo was, maar eventueel ook te wijten is aan de deelname van het economisch zwakke Italië aan de Europese Monetaire Unie (EMU) (zie ook convergentiecriteria). Binnen de Europese Monetaire Unie staan de wisselkoersen tussen de munteenheden van de deelnemende landen onomstotelijk vast. Dit betekent dat er geen wisselkoers -risico meer bestaat, wat met name een voordeel is voor importeurs, exporteurs en investeerders. Op oudejaarsavond 1998 zijn de staats - en regeringsleiders van de deelnemende landen over de volgende vaste wisselkoersen overeengekomen. 1 euro komt overeen met: Belgische franken (BEF): 40,3399 Duitse marken (DEM): 1,95583 Finse marka's (FIM): 5,94573 Franse francs (FRF): 6,55957 Ierse ponden (IEP): 0, Italiaanse lires (ITL): 1936,27 Luxemburge franken (LUF): 40,3399 Nederlandse guldens (NLG): 2,20371 Oostenrijkse schillingen (ATS): 13,7603 Portugese escudo's (PTE): 200,482 Spaanse peseta's (ESP): 166,386 Voor beslissingen over investeringen zijn de nationale valuta daarmee secundair geworden, want alle waardepapieren in Europa worden al uniform in euro genoteerd. Wordt kapitaal buiten het nieuwe muntgebied belegd, dan wordt de waarde daarvan (in euro of guldens) nog steeds door veranderingen in de wisselkoersen beïnvloed. Bepalende grootte hierbij is hier de waarde van de euro ten opzichte van andere belangrijke munteenheden, met name tegenover de Amerikaanse dollar. Gedurende de eerste weken lag de nieuwe munt bij $ 1,16. Sinds die hoge stand is zij echter tot op heden sterk gezakt. Terwijl de economische groei in bijvoorbeeld Duitsland afneemt, groeit de tijdelijke economie in de USA sterk. Dit zorgt op de kapitaalmarkten tot tegengestelde rente-ontwikkelingen, die de US-dollar voor beleggers aantrekkelijker maakt dan de euro. De waarde Pagina 7 van 10

8 Sinds 1 januari 1999 staat de waarde van de euro vast: een euro is 2,20371 gulden, een euro is 40,3399 Belgische frank, een euro is 1,95583 Duitse mark enzovoort. Als je een bedrag in guldens wilt omrekenen naar euro s, dan moet je het guldensbedrag delen door 2, Als je een bedrag in euro s wilt terugrekenen naar guldens, dan moet je het eurobedrag vermenigvuldigen met 2, De Europese bank De Europese Centrale Bank (ECB) is sinds 1 januari 1999 de onafhankelijke circulatiebank van de EU, met zetel in Frankfurt am Main. De voorloper van de ECB is het Europese Monetaire Instituut (EMI). De oprichtingsmodaliteiten (richting) van de Centrale Bank zijn verankerd in art. 4a van het "Verdrag ter oprichting van de Europese Gemeenschap" (cf. EG) van 1 januari 1995 en zijn verder uitgewerkt in het "protocol over de statuten van het Europese systeem van centrale banken en van de Europese Centrale Bank". De Centrale Bank vormt het sluitstuk van de Europese Monetaire Unie en heeft de volgende taken: - het waarborgen van een gelijkvormige monetaire en wisselkoerspolitiek - het waarborgen van prijsstabiliteit - het begeleiden van de invoering van de euro als gemeenschappelijke Europese munteenheid - het vastleggen van de wisselkoersen Daarnaast is de Europese Centrale Bank belast met traditionele taken als de bestrijding van de inflatie in de EU. De ECB neemt dus bepaalde taken over van de nationale Centrale Banken van de EU-lidstaten en werkt ermee samen in het kader van het Europese Systeem van Centrale Banken. De voorzitters van de nationale banken zijn tevens automatisch lid van de Raad van Bestuur van de Europese Centrale Bank. De eerste voorzitter van de Europese Centrale Bank was de Nederlander Wim Duisenberg. Hij was voorzitter van een directie die bestond uit hemzelf, een vice-voorzitter en vier andere leden. Samen met de directeurs van de nationale banken vormt deze directie de ECB - raad. De directie wordt in goede verstandhouding gekozen en benoemd door de staats - en regeringsleiders van de lidstaten. Ezelsbruggetje Met het ezelsbruggetje DING FLOF BIPS kun je de landen onthouden: Duitsland, Ierland, Nederland, Griekenland, Frankrijk, Luxemburg, Oostenrijk, Finland, België, Italië, Portugal en Spanje (kijk naar de beginletters). Zwitserland doet dus niet mee. En Rusland ook niet. Want er zit geen Z en geen R in DING FLOF BIPS. Pagina 8 van 10

9 Interview Ik heb zelf vragen gemaakt en die gesteld aan een Rabobank medewerkster: 1. Wat is op de bank de grootste verandering geweest door de euro? Het wennen aan t geld, de biljetten en munten. De machines moesten worden omgebouwd. Euro-proof noemde ze dat. 2. Wat is het grootste probleem dat u bent tegen gekomen op de bank met de komst van de euro? Het omtellen. Alle mensen kwamen tegelijkertijd hun guldens inleveren, ze dachten allemaal dat het alleen die dag kon. 3. En wie zijn de gene die de meeste problemen hebben met de euro, en waarom? De oudere mensen, omdat ze al heel erg aan de gulden gewend waren. 4. Wat is op de bank t grootste voordeel van de euro? Geen vreemde valuta meer. 5. En wat is op de bank t grootste nadeel van de euro? De 1 en 2 eurocenten, er is meer kleingeld, dus meer telwerk. En alles is duurder geworden. 6. Als u iets mocht afschaffen aan de euro, wat zou u dan afschaffen en waarom? De 1 en 2 eurocenten afschaffen, dan is er minder telwerk. 7. Hoe denkt u dat het in de toekomst verder zal gaan met de euro? De euro blijft een sterke munt, er zullen veel mensen zijn die in de problemen komen, of mensen die nog meer bezuinigen. Ze zullen minder snel dingen kopen. Maar dat ligt ook aan de economie. 8. Bent u het er zelf mee eens dat de nieuwe munt er is of had u liever de gulden gehouden? Het is wel goed dat de euro er is, je kunt nu in de EU landen met dezelfde munt betalen. 9. Hoe wordt het vervalsen van biljetten tegen gegaan? We weten waar we op moeten letten. Je kunt het ook onder blauw licht (infrarode straling) leggen, dan zie je allerlei snippertjes oplichten. 10. Wordt er nog in Nederlandse gulden geteld? Nee, alles wordt in euro omgeteld. Maar de mensen zelf tellen wel nog om in guldens. 11. Zijn er nog veel mensen die Nederlands geld komen inleveren? Nee, dat zijn er niet veel meer, dat zijn er enkele. Als ze iets komen inleveren moeten ze dat zelf opsturen naar de Nederlandse bank. 12. Hoe gaat dat nou als prins Willem Alexander koning wordt, zijn de munten met koningin Beatrix dan niet meer geldig? Jawel, de munten zijn wel nog geldig, maar ze zullen langzamer hand verdwijnen en de nieuw gedrukte munten worden dan alleen nog gedrukt. Bronvermelding Pagina 9 van 10

10 Google zoekmachine Hier komen ook alle plaatjes vandaan. Encyclopedie 2000 Atlas Interview met Rabobank medewerkster Folder materiaal Limburgs Dagblad Pagina 10 van 10