Toekomstvisie. Toespraak Didier Algoet, voorzitter. Naar aanleiding van 50 jaar Proefstation voor de Groenteteelt TE SINT KATELIJNE WAVER ( )

Transcriptie

1 Toekomstvisie. Toespraak Didier Algoet, voorzitter Naar aanleiding van 50 jaar Proefstation voor de Groenteteelt TE SINT KATELIJNE WAVER ( ) Als voorzitter van het Proefstation wou ik kort onze werking maar ook onze toekomstverwachtingen toelichten. Zoals jullie allemaal weten zijn de uitdagingen voor de sector groot: toenemende prijsvolatiliteit, toenemende concurrentie, toenemende concentratie in de handel, toenemende import van buiten de EU - die niet altijd dezelfde normen voldoet-, toenemende nieuwe ziekten en plagen door internationale handel, toenemende vragen rond voedselveiligheid met bovenwettelijke eisen omtrent residuen; bijkomende vragen rond microbiële veiligheid en ongerustheid over contaminanten, toenemende maatschappelijke eisen zoals vergroening en de daaraan verbonden normen en regelgeving, toenemende energiekosten en we kunnen zo nog een tijdje blijven doorgaan Al deze uitdagingen vragen om oplossingen en daar hebben we onderzoek voor nodig. Geen enkel bedrijf in de land- en tuinbouw, klein noch groot, is in staat om deze uitdagingen

2 individueel aan te gaan. Het onderzoek, de ontwikkeling en de innovatie die we op het Proefstation realiseren is dan ook van cruciaal belang. En daarvoor hebben we praktijkmensen en praktijkrelevante infrastructuur nodig. We beschikken over beiden. Onze onderzoekers en medewerkers staan met hun voeten in de dagdagelijkse praktijk van de teler, ze kennen de sector en werken oplossings- en resultaatgericht. Onze infrastructuur is up to date en dat moeten we ook zo houden. Maar we moeten ook zorgen voor de nodige omkadering en ondersteuning zodat onze mensen hun werk kunnen doen. In het kort overlopen we de activiteiten van het proefstation met een evaluatie van hoe het loopt en wat de verwachtingen zijn voor de toekomst: Vooreerst hebben we het praktijkonderzoek en de demo-projecten. Het praktijkonderzoek is en blijft de speerpunt van het Proefstation en dat zal in de toekomst niet veranderen. De benadering is bottom-up, met de 9 technische comités van het proefstation, en we volgen samen met BelOrta, Lava en KDT de evoluties van dichtbij op. Er is een goede samenwerking tussen de proefcentra en de afstemming van het onderzoek verloopt via de coördinatiecomités. Ook voor het projectmatig onderzoek worden deze structuren nu gebruikt. De resultaten worden direct gecommuniceerd naar de telers via Proeftuinnieuws, Management en Techniek, opendeurdagen, de website en de voorlichting. Over onze website straks nog meer; ik zal hiervoor straks de hulp van de Minister-President en Deputé nodig hebben. De demoprojecten blijven een belangrijk onderdeel in de sensibilisering rond specifieke thema s. De overheid krijgt met die projecten veel waar voor zijn geld, het

3 zorgt ook voor een dynamiek in de sector en ook in de samenwerking tussen de proefcentra. Het praktijkonderzoek is de ruggengraat van het Proefstation. De toelagen van de Vlaamse overheid, BelOrta en Lava verschaffen het Proefstation een financiële structuur dit het ook recht houdt. Ook Boerenbond, KBC en de provincie Antwerpen zorgen voor een paar wervels in deze ruggengraat. De laatste jaren is onze ruggengraat echter aan het verzwakken, we lopen wat krom met al die lasten op onze rug, we worden een dagje ouder. Misschien hebben we hier een jaarlijkse stamceltransplantatie --- in de vorm van een indexering van de toelagen --- nodig om onze ruggengraat terug te versterken zodat we terug rechtop kunnen lopen, en geen wandelstok moeten kopen om ons recht te houden. Maar ook andere innovatieve ideeën zijn welkom. Met betrekking tot de investeringen pleiten we voor het behoud van de huidige regeling voor het ondersteunen van de investeringen op de praktijkcentra. Zoals al eerder gezegd is, is praktijkonderzoek maar relevant als het ook wordt uitgevoerd onder praktijkomstandigheden. Een continue actualisering van de infrastructuur is een must. Voor teelten onder glas vergt dit bovendien veel grotere investeringen dan voor teelten in open lucht. Daarnaast is het ook belangrijk om innovaties of innovatieve machines op de proefcentra te demonstreren. Het is beter dat het misloopt op het proefstation, dan dat het misloopt op een bedrijf.

4 Een tweede belangrijke activiteit is het toegepast, projectmatige onderzoek Sinds 2004 heeft het landbouwonderzoek van het IWT voor een enorme dynamiek gezorgd. Het Proefstation heeft initiatief genomen voor, en deelgenomen aan heel wat projecten. Het aantal partners is groot. Door deze vorm van werken hebben we de juiste expertises samen gebracht en ook daadwerkelijk voor innovatieve oplossingen kunnen zorgen, zoals Raf al eerder aangehaald heeft. Belangrijk in de realisatie van deze projecten is ook de cofinanciering vanuit BelOrta, Lava, Boerenbond en de toeleveringsindustrie. Voor de meeste projecten is het invullen van de sectorbijdrage zonder meer gelukt, maar soms beginnen er gaten te vallen in deze cofinanciering. Bij de laatste hervorming van het landbouwonderzoek naar de landbouwtrajecten moeten we heel snel naar de praktijk. Dit is wat de sector nodig heeft maar vraag ons niet om te lopen vooraleer we kunnen stappen. We vragen daarom dat er ruimte komt voor de aanpak zoals voorheen. Er was toen meer tijd voor onderzoek. De fondsen van het IWT-onderzoek zijn beperkt. Ook hier vragen we een jaarlijkse indexering van de fondsen voor het landbouwkundig onderzoek. Om tegemoet te komen aan de onderzoeksvragen rond de maatschappelijke eisen is er nood aan projectonderzoek. De cofinanciering voor deze projecten is echter geen eenvoudige opdracht. Als de maatschappij eisen oplegt moet ze er ook iets voor over

5 hebben. Er moet een kanaal gecreëerd worden dat de nodige cofinanciering voor deze projecten kan leveren. Een derde pijler is het onderzoek voor de toelevering, de industrie Het onderzoek voor de toeleveringsindustrie heeft de laatste jaren op het Proefstation veel aandacht gekregen. De samenwerking met de producenten van biologische en chemische gewasbeschermingsmiddelen en de meststofindustrie. loopt zeer goed. Niet alleen in het onderzoek naar nieuwe erkenningen of het testen van nieuwe producten, maar ook in de ondersteuning die we van deze bedrijven mogen ontvangen voor de cofinanciering van de onderzoeksprojecten. In de zoektocht naar innovatieve producten zullen we met de industrie verder blijven samenwerken. We vragen aan de industrie om bij hun ontwikkeling veel aandacht te besteden aan het verder verduurzamen van hun producten zodat onze leden kunnen voldoen aan de steeds strengere milieu- en andere maatschappelijke eisen. Een vierde en meer recente activiteit is het CVBB Overdaad schaadt, en dat geldt ook voor nitraat. MAP 4 heeft voor een aardverschuiving gezorgd. Het CVBB heeft voor heel wat bewustwording gezorgd en op veel plaatsen ook de vinger op de wonde gelegd. Maar met nitraat is het niet zoals met de snelheid van een auto. Op mineralisering en uitspoeling staan geen gaspedalen of remmen waar we naar wens op kunnen duwen.

6 De Europese overheid vraagt wetenschappelijk onderbouwde normeringen. We hebben daar geen problemen mee, maar we vragen ook dat de vergelijkingen van de milieudruk lees de MAP-meetnetten- ook wetenschappelijk onderbouwd zou worden. Snelheidsmetingen van nitraat vragen aangepaste, werkbare normeringen. Die zijn er nu al voor een stuk, maar verdere aanpassingen van die normen op basis van de referentiepercelen zijn nodig. Op die manier wordt er rekening gehouden met seizoensinvloeden. Misbruiken en lozingen moeten streng aangepakt worden. Enkel dan zullen boeren en tuinders die wél inspanningen doen en ook de begeleiders van het CVBB gemotiveerd blijven om de inspanningen verder te zetten. Het CVBB is de kruipolie die vastgeroeste bemestingspraktijken effectief los wrikt en doet bewegen naar een meer duurzame positie. Die kruipolie gaan we de komende jaren nog hard nodig hebben. Wij vragen daarom een verderzetting van de activiteiten van het CVBB en ook het verder aanpassen van de werking van het CVBB aan de noden op het terrein.

7 Nu komen we bij nieuwe uitdagingen waarvoor we willen gaan: Een eerste zijn de Europese projecten in het kader van Horizon 2020 Met komst van Horizon2020 en de multiactor-benadering van de Europese projecten moeten ook telers en praktijkgerichte proefcentra deel uitmaken van de projectvoorstellen. Het is een eer dat het Vlaamse landbouwonderzoek model heeft gestaan voor deze multiactoraanpak. Vlaanderen beschikt inderdaad over een uitstekend uitgebouwd onderzoeksapparaat, in het bijzonder voor de groenteteelt. Om daadwerkelijk met Vlaanderen aan Horizon2020-consortia deel te nemen mogen we echter niet in gespreide slagorde aantreden. De Coördinatiecomités moeten daar een rol in spelen en er is ook nood aan een Vlaams platform waar we voor Europese projecten afspraken kunnen maken. Vlaanderen heeft alles in huis om zelf als trekker op te treden. Alle Vlaamse onderzoeksinstellingen moeten zich daarom linken en wij zijn vragende partij om hieraan deel te nemen. Regelgevingen komen vandaag de dag vooral Europees tot stand. Het onderzoek dat moet inspelen op die regelgevingen kan best in Europese samenwerkingsverbanden tot stand komen. Europese regelgeving moeten leiden tot werkbare oplossingen voor alle regio s zonder dat deze tot concurrentievervalsing mogen leiden. De wisselwerking in Europese projecten kan daartoe bijdragen.

8 Een tweede Europese uitdaging zijn de Interreg-projecten Tot nu toe hebben we maar beperkt kunnen deelnemen aan deze projecten. Met wat gekend is van de aankomende oproepen zouden we deze keer de boot niet mogen missen. Hier zullen we met de sector, de collega proefcentra gezamenlijk op zoek gaan naar de opportuniteiten. Vooral aan de provincie Antwerpen en ook de Vlaamse overheid zouden we willen vragen om ons hierbij te ondersteunen en ook mee op zoek te gaan naar de nodige cofinanciering voor onze voorstellen. Hiermee ben ik rond met mijn overzicht. Ik zie een groot netwerk, waarin samenwerking centraal staat: Samenwerking tussen de telers en onze onderzoekers Samenwerking tussen onze onderzoekers en BelOrta, Lava en KDT Samenwerking tussen onze onderzoekers en deze van de andere praktijkcentra Samenwerking tussen onze onderzoekers en deze van de Universiteiten, Ilvo, Scientia Terrae, en andere onderzoeksinstellingen Samenwerking met de overheden ADLO, ALV, VLM, VMM, Provincie Antwerpen, gemeenten Samenwerking met Boerenbond en de andere vakorganisaties Samenwerking met de toeleveringsindustrie

9 We zullen dit netwerk en de samenwerkingsverbanden dan ook verder blijven uitbouwen en versterken op nationaal vlak maar nu ook op Europees vlak en we hopen daarbij verder op de steun van iedereen te kunnen rekenen. Want samenwerken loont, dat heeft de voorbije periode overduidelijk getoond. En nu we het toch over samenwerking hebben, zou ik nu de eerder aangekondigde samenwerking willen vragen aan de Minister-President en onze Deputé. Speciaal voor deze viering van 50 jaar Proefstation kreeg onze Website immers een complete facelift. Maar deze nieuwe website moeten we nu in de lift zetten naar het web. Mag ik jullie vragen om naar het podium te komen? Druk op de knop Door deze druk op de knop werd onze nieuwe website officieel gelanceerd, worden straks 650 brieven verstuurd naar al onze leden, werden 650 s verstuurd naar dezelfde leden. Daarin uw nieuwe login en paswoord en de vraag uw profiel te actualiseren. Via e- mail zullen we jullie wekelijks berichten over nieuwe en actuele informatie die overeenkomt met uw profiel. Met een eenvoudige klik op de muis zal je dan direct toegang hebben tot het artikel op de website. Op die manier zullen we de informatie sneller en gerichter bij jullie brengen. Neem straks bij uw vertrek de folder mee en actualiseer zo snel mogelijk uw profiel en maak kans op een gratis lidmaatschap, inclusief Proeftuinnieuws, voor 2015! Elke 50-ste teler die zijn profiel actualiseert valt in de prijzen!