omgevingsdienst HAAGLANDEN

Transcriptie

1 Bezoekadres Zuid-Hollandplein AW Den Haag Postadres Postbus GB Den Haag T (070) E vergunningen@odh.nl I Zaaknummer Ons Kenmerk Datum ODH FEB 2019 Beschikking Wet natuurbescherming - Soortenbescherming Onderwerp Op 15 juni 2018 hebben wij een aanvraag om ontheffing als bedoeld in artikel 3.3, eerste lid van de Wet natuurbescherming ontvangen. De aanvraag heeft betrekking op de exploitatie van een nieuw te realiseren windturbine met een vermogen van circa 12 MW op het industrieterrein Tweede Maasvlakte, ten westen van de Pieter van Vollenhovenweg op de noordoever van de Prinses Margriethaven in de gemeente Rotterdam. Ontheffing wordt gevraagd van het overtreden van de verbodsbepalingen zoals genoemd in artikel 3.1 eerste lid, van de Wet natuurbescherming voor wat betreft het opzettelijk doden of verwonden van onderstaande trekkende en lokaal voorkomende vogelsoorten als bedoeld in artikel 1 van de Vogelrichtlijn (aanvaringsslachtoffers): Nr Soort Nr Soort 1 Boerenzwaluw 10 Roodborst 2 Gierzwaluw 11 Scholekster 3 Graspieper 12 Spreeuw 4 Keep 13 Vink 5 Kievit 14 Zanglijster 6 Koperwiek 15 Zwartkop 7 Kramsvogel 16 Kleine mantelmeeuw 8 Meerkoet 17 Zilvermeeuw 9 Merel De ontheffing wordt gevraagd voor de periode van 1 maart 2019 tot en met 1 maart Het gebied waarvoor de ontheffing geldt, betreft de plaatsingslocatie met de volgende coordinaten: x,y (60480,442443). Op 1 februari 2019 is verzocht om intrekking van de ontheffing op grond van de Wet natuurbescherming van 9 november 2017 met kenmerk ODH welke ziet op de bouw en exploitatie van twee windturbines met een vermogen van circa 3 tot 4 MW voor dezelfde locatie als waar onderliggende aanvraag betrekking op heeft.

2 Besluit Wij besluiten: I. de aangevraagde ontheffing te verlenen onder gelijktijdige intrekking van het besluit van 9 november 2017 met kenmerk ODH ; II. III. de voorschriften 1. tot en met 5. te verbinden aan deze ontheffing; de aanvraag van 15 juni 2018 en de aanvullende gegevens van 31 augustus 2018 onderdeel te laten zijn van deze ontheffing; IV. dat deze ontheffing geldig is van 1 maart 2019 tot en met 1 maart Ondertekening Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland voor dezen. ing. L. Hot man Hoofd Toe(:sing & Vergunningverlening Milieu van de Omgevingsdienst Haaglanden Rechtsmiddelen Voor de mogelijkheid rechtsmiddelen aan te wenden tegen deze beschikking wijzen wij op de desbetreffende tekst in het begeleidende schrijven. 2/11

3 VOORSCHRIFTEN Algemene voorschriften 1. De ontheffinghouder dient uiterlijk een maand na in gebruik name van de windturbine, dit schriftelijk te melden aan Unit Groen Bodem en Opsporing van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid, Postbus 550, 3300 AN te Dordrecht, telefoonnummer , adres onder vermelding van 'flora en fauna' en het bijbehorende zaaknummer Specifieke voorschriften 2. De windturbine dient te voldoen aan de uitgangspunten welke bij de effectbeoordeling (Toetsing in het kader van de Wet natuurbescherming. Bureau Waardenburg Rapportnr ), ten aanzien van beschermde soorten zijn gebruikt: ashoogte 135 m en een rotordiameter van 220 m, 245 m tiphoogte en 25 m tiplaagte. De windturbine dient te worden geplaatst op de onderstaande locatie conform de aanvraag en de bij de aanvraag gevoegde stukken (voor zover niet strijdig met onderhavig besluit): x,y (60480,442443). 3. Deze ontheffing kan uitsluitend gebruikt worden door (medewerkers van) de ontheffinghouder of haar rechtsopvolgers of in opdracht van de ontheffinghouder handelende (rechts-)personen. De ontheffinghouder of haar rechtsopvolgers blijven daarbij verantwoordelijk en aansprakelijk voor de juiste naleving van deze ontheffing. 4. Dit besluit is enkel van toepassing op de eerder genoemde 17 vogelsoorten en de beschreven verboden handelingen. 5. Dit besluit geldt alleen voor de exploitatie van de windturbine conform de aanvraag. Indien ontheffinghouder voornemens is activiteiten in afwijking van deze ontheffing te laten plaatsvinden, dan dient dit terstond schriftelijk te worden gemeld aan de Afdeling Toezicht en Handhaving, Team Groen van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (zie voorschrift 1). Voor veranderingen die van enige betekenis kunnen zijn met betrekking tot de toepasselijke wetgeving zoals vervanging van de betreffende turbine gedurende de looptijd waarvoor deze ontheffing is verleend, dan wel aanpassing van de windturbine waarvoor deze ontheffing is verleend, dient opnieuw een aanvraag voor een ontheffing te worden ingediend. AANWIJZINGEN VOOR GEBRUIK De ontheffing ziet uitsluitend op het gebruik van de nieuwe GE Haliade-X turbine. Deze toestemming heeft geen betrekking op het mogen verwijderen cq. slopen en nieuw plaatsen van een turbine tijdens en na de operationele periode ter vervanging van de nu aangevraagde turbine. Voor alle soorten- beschermd en onbeschermd- geldt de zorgplicht ex artikel 1:11 van de Wnb. Op grond hiervan dient zoveel als redelijkerwijs mogelijk is schade aan deze soorten te worden voorkomen. 3/11

4 OVERWEGINGEN Aanleiding Op 15 juni 2018 hebben wij een aanvraag om ontheffing als bedoeld in artikel 3.3, eerste lid van de Wet natuurbescherming (hierna: Wnb) ontvangen. De aanvraag heeft betrekking op de exploitatie van een nieuw te realiseren windturbine met een vermogen van circa 12 MW op het industrieterrein Tweede Maasvlakte, ten westen van de Pieter van Vollenhovenweg op de noordoever van de Prinses Margriethaven in de gemeente Rotterdam. Ontheffing wordt gevraagd van het overtreden van de verbodsbepalingen zoals genoemd in artikel 3.1, eerste lid, van de Wnb voor wat betreft het voorzienbaar doden van onderstaande vogelsoorten als bedoeld in artikel 1 van de Vogelrichtlijn (aanvaringsslachtoffers): Vogelsoorten op seizoenstrek (Natuurtoets, Tabel 1, bijlage 2) Nr Soort Nr Soort 1 Boerenzwaluw 9 Merel 2 Gierzwaluw 10 Roodborst 3 Graspieper 11 Scholekster 4 Keep 12 Spreeuw 5 Kievit 13 Vink 6 Kopenwiek 14 Zanglijster 7 Kramsvogel 15 Zwartkop 8 Meerkoet Lokale vogelsoorten met binding met het plangebied (Natuurtoets, Tabel 2, biiiage 2) Nr Soort 16 Kleine mantelmeeuw 17 Zilvermeeuw De ontheffing wordt gevraagd voor de periode van 1 maart 2019 tot 1 maart Bij de aanvraag zijn de volgende documenten gevoegd: Aanvraagformulier Wet natuurbescherming (basismodule + module 2), 15 juni Bijlage 1: Aanvraag ontheffing Beschermde Soorten Wnb GE Halide X - Twinpark Sif B.V., Pondera Consult projectnr , 13 juni 2018 (verder: Toelichting). Bijlage 2: Overzichtstekening Windturbines, EMMTEC services, doc.nr. Al Bijlage 3: Verbeek, R.G., Testturbine SIF group, Tweede Maasvlakte en effecten op natuur: Toetsing in het kader van de Wet natuurbescherming, Bureau Waardenburg Rapportnr , Bureau Waardenburg, Culemborg, 6 april 2018 (verder: Natuurtoets). Bijlage 3: Notitie: Natuurtoets meetmast Twinpark SIF, Tweede Maasvlakte, Verbeek, ing. R.G. Bureau Waardenburg B.V., 1 juni Culemborg Bijlage 7: Notitie: Effecten van luchtvaartverlichting aan windturbines op vogels en vieermuizen, Pondera Consult 2018 Gyimesi, dr. A., Hartman, Msc, J.C, Beuker, D., Anema, ing. L.S.A. & drs. H.A.M. Prinsen Vliegbewegingen van kolonievogels bij (toekomstige) windparken op de Eerste en Tweede Maasvlakte: Veldonderzoek naar flux, vlieghoogtes en aanvaringsslachtoffers. Bureau Waardenburg Rapportnr , Bureau Waardenburg, Culemborg. Prinsen, drs. H.A.M., Smits, ir. R.R. & Dr. A. Gyimesi Nachttrek van vogels over de Tweede Maasvlakte in najaar 2012: Radaronderzoek naar flux en vlieghoogte over de buitencontour. Bureau Waardenburg Rapportnr , Bureau Waardenburg, Culemborg. 4/11

5 Op 31 augustus 2018 hebben wij de volgende aanvullende gegevens ontvangen: Notitie: Aanvulling Wnb ontheffingaanvraag Twinpark Sif BV - Haliade-X, Pondera Consult, kenmerk: /WNB/AANV/TWPGE/001, 29 augustus 2018 (verder: Aanvulling) Procedure De uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht en artikel 5.1, eerste lid van de Wnb zijn toegepast op deze beschikking. Doordat de aangeleverde gegevens onvolledig waren, is de procedure op 7 augustus 2018 opgeschort en is verzocht om aanvullende gegevens. De procedure is op 31 augustus 2018 hervat. Bevoegd gezag De activiteiten worden verricht binnen de provincie Zuid-Holland. Gelet op de bepalingen in artikel 1.3 van de Wnb zijn wij daarom het bevoegd gezag voor de beoordeling van de aanvraag. Zienswijzen De ontwerpbeschikking heeft ter inzage gelegen van 13 november 2018 tot 25 december Er zijn geen zienswijzen ingebracht. Wijziging ten opzichte van ontwerpbeschikking Ten opzichte van de ontwerpbeschikking zijn er geen wijzigingen aangebracht. Toetsingskader en grondslag beschikking De aanvraag om ontheffing voor vogels is getoetst aan respectievelijk artikel 3.1 en 3.3 van de Wnb, en de Beleidsregel uitvoering Wet natuurbescherming Zuid-Holland (verder: de beleidsregel). De aangevraagde 17 vogelsoorten betreffen van nature in Nederland in het wild levende vogelsoorten welke zijn beschermd op grond van artikel 1 van de Vogelrichtlijn. Op grond van artikel 3.1, eerste lid, van de Wnb is het verboden om genoemde soorten opzettelijk te doden. Op grond van artikel 3.3, vierde lid, van de Wnb wordt een ontheffing slechts vedeend indien: - er geen andere bevredigende oplossing bestaat; - de ontheffing nodig is omdat een van de belangen genoemd in artikel 3.3, vierde lid, onder b, van de Wnb aan de orde is en; - de maatregelen niet leiden tot verslechtering van de staat van instandhouding van de soort. Aanvraag Twinpark Sif B.V. (kortweg: Sif) heeft in samenwerking met windturbinefabrikant General Electric (GE) het voornemen om een nieuw type offshore windturbine te realiseren op het terrein van Sif op de Tweede Maasvlakte te Rotterdam. Het plan bestaat uit het plaatsen van een (offshore) windturbine van het type GE Haliade-X met een opgesteld vermogen van circa MW op het zuidelijke gedeelte van het terrein van Sif. Voor de windturbine wordt uitgegaan van 220 m rotordiameter, 135 m ashoogte, 245 m tiphoogte en 25 m tiplaagte. Sif is producent van funderingen voor de offshore windenergiemarkt en heeft recent een vestiging geopend op de Tweede Maasvlakte. Het terrein van circa 42 hectare is momenteel voomamelijk in gebruik als assemblage- en distributiecentrum van stalen monopalen voor het plaatsen van windturbines op zee (offshore). Met de realisatie van de nieuwe GE Haliade-X windturbine wil Sif, samen met GE, door het testen en certificeren van deze windturbine een stap zetten in de ontwikkeling en realisatie van de volgende generatie offshore windturbines. Het doel is om dit nieuwe type windturbine uiteindelijk te voorzien van een typecertificaat. 5/11

6 De nieuwe windturbine zal worden gerealiseerd binnen hetzelfde plaatsingsgebied als twee kleinere windturbines (maximale tiphoogte 160 m) met elk een vermogen van circa 3-4 MW waarvoor op 9 november 2017 een ontheffing op grond van de Wet natuurbescherming is verleend (ons kenmerk: ODH ). Op het moment dat de GE Haliade-X windturbine wordt gerealiseerd, zal de bouw en exploitatie van de voorgenoemde twee reeds vergunde windturbines geen doorgang vinden, aangezien het fysiek niet mogelijk is deze twee windturbines ook te realiseren op dezelfde locatie. Voorafgaand aan de start van de bouw van de voorgenomen GE Haliade-X windturbine zal de ontheffinghouder daarom verzoeken de ontheffing voor de twee kleinere turbines in te trekken. De voorgenoemde windturbine heeft een technische levensduur van meer dan 20 jaar. Als maximale levensduur wordt uitgegaan van minimaal 25 jaar. De windturbine zal in principe continue in bedrijf zijn met uitzondering van onderhoud, technische storingen en/of eventuele maatregelen ten gevolge van het voldoen aan normen van slagschaduw of geluid. De windturbine gaat al bij windsnelheden van enkele meters per seconde in bedrijf en zal pas bij zeer hoge windsnelheden uit bedrijf gaan. Overtreding verbodsbepaling(en) GE Haliade-X windturbine In de exploitatiefase van de windturbine geldt dat er mogelijk slachtoffers onder vogels kunnen vallen als gevolg van een aanvaring met een draaiend rotorblad. Hoewel een windturbine het opwekken van schone, duurzame energie als doeistelling heeft en niet het doden van dieren, valt het opzettelijk (voorzienbaar) doden van beschermde vogelsoorten onder de zogenaamde 'voorwaardelijke opzet' als bedoeld in het eerste lid van artikel 3.1 van de Wnb. Om inzichtelijk te maken welke soorten mogelijk als slachtoffer kunnen vallen is inzicht nodig in het (lokaal) voorkomen, talrijkheid, vliegbewegingen en vlieggedrag (aanvaringsrisico) van de diverse soorten. In de Natuurtoets zijn voorgenoemde aspecten uitgebreid onderzocht en inzichtelijk gemaakt. Hieruit volgt dat voor 17 vogelsoorten niet kan worden uitgesloten dat sprake is van een mogelijk aanvaringsrisico ten gevolge van de exploitatie van de windturbine. De gevolgen van sterfte zijn voor alle voorgenoemde 17 soorten nader geanalyseerd (zie paragraaf 'beoordeling gunstige staat van instandhouding'). Ten overvloede merken wij ten aanzien van de luchtvaartverlichting nog het volgende op. Gezien de hoogte van de turbine is verlichting ten behoeve van de luchtvaartveiligheid noodzakelijk. De luchtvaartverlichting wordt op windturbines meestal bovenop de as (topverlichting, deze is naar beneden toe afgeschermd) geplaatst, en aan de mast (mastverlichting). Uit de beschikbare onderzoeken en kennis komt naar voren dat luchtvaartverlichting op windturbines niet leidt tot negatieve effecten op vogels (zie Bijlage 7; Notitie luchtvaartverlichting). Wezenlijk verstorende effecten als bedoeld in artikel 3.1, vijfde lid, van de Wnb zijn daarmee op voorhand uitgesloten. Voorgestelde maatregelen In de Natuurtoets en de Toelichting worden onderstaande maatregelen voorgesteld om het doden van vogels zoveel mogelijk te voorkomen of tot een minimum te beperken: Alle elektriciteitskabels binnen het windpark en naar het aansluitpunt op het eigen terrein zullen ondergronds worden aangelegd. Bij bovengrondse kabels kunnen aanvaringsslachtoffers optreden, bij ondergrondse niet. 6/11

7 Beoordeling staat van instandhouding In de Natuurtoets is onderbouwd dat het totaal aantal mogelijke vogelslachtoffers van de beoogde GE Haliade X- windturbine van Twinpark SIF circa 50 slachtoffers perjaar bedraagt, verdeeld over 17 vogelsoorten. Ten opzichte van de huidige beschikking voor het oprichten van twee kleinere turbines (nog niet gerealiseerd) op de onderhavige locatie (schatting circa 60 slachtoffers in totaal op jaarbasis verdeeld over 35 vogelsoorten) betekent dit een reductie van het aantal mogelijke slachtoffers en aldus een, voor wat betreft beschermde soorten, gunstiger alternatief. Voor het bepalen van de mogelijke slachtoffers en de aantallen per soort, is gebruik gemaakt van een gestandaardiseerde methode waarbij vogelsoorten worden geselecteerd waarvan aannemelijk is dat zij jaarlijks slachtoffer kunnen worden (zie beschrijving in Bijiagen 2-3 Natuurtoets). Deze selectie is onder andere gebaseerd op resultaten van slachtofferonderzoeken in bestaande windparken in Nederland en Belgie, de best beschikbare wetenschappelijke kennis en inzichten over natuurlijke sterfte, telgegevens, het (lokaal) voorkomen van vogelsoorten en vlieggedrag. Voor het onderzoek is aanvullend gebruik gemaakt van beschikbare telgegevens en kennis van het gebied uit eerdere studies (expert judgement) uitgevoerd door Bureau Waardenburg in opdracht van onder andere het Havenbedrijf Rotterdam. Als uitgangspunt voor de berekeningen is verder uitgegaan van worst-case scenario's. Zo is in de berekeningen gewerkt met de jaarlijkse sterfte van volwassen vogels aangezien deze lager ligt dan de sterfte van onvolwassen vogels wat maakt dat de berekende sterfte als gevolg van aanvaringen met de geplande turbines procentueel gezien zwaarder meetellen. Ter beoordeling van het effect van het aantal aanvaringsslachtoffers op de gunstige staat van instandhouding (GSI) van de populatie van iedere soort, is 1% van de gemiddelde jaarlijkse natuurlijke sterfte van de populatie als toetsingscriterium toegepast: de zogenaamde "1%-mortaliteitsnorm" of "ORNIScriterium". Dit criterium is zowel door het Hof van Justitie als de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State geaccepteerd als indicatie van de eventuele gevolgen voor de staat van instandhouding. Hierbij geldt dat de gunstige staat van instandhouding in beginsel niet in het geding komt indien de mortaliteit als gevolg van het project kleiner is dan 1% van de jaarlijkse natuurlijke sterfte van de soort en dat een nadere beoordeling vereist is zodra de 1% grens gepasseerd wordt. Het effect van de sterfte op de GSI van vogelsoorten die voomamelijk tijdens de seizoenstrek slachtoffer zullen worden (tabel 1 Natuurtoets), is getoetst aan de flyway-populatie van deze soorten. De sterfte van lokaal verblljvende soorten die voomamelijk in de broedperiode of buiten het broedseizoen in het plangebied verblijven en dan slachtoffer kunnen worden (tabel 2, Bijlage 2 Natuurtoets), is getoetst aan de broedvogelpopulatie van de soort in Nederland respectievelijk aan de populatie van individuen die buiten de broedtijd in Nederland verblijven. Vaststaat dat voor dit project geen sprake zal zijn van overschrijding van de 1% ORNIS-mortaliteitsnorm voor vogels. Dit betreft zowel standvogels als trekvogels, zie onderstaand: 7/11

8 Vogelsoorten op seizoenstrek (Natuurtoets, Tabel 1, biiiage 2) Soort Verwacht maximaal aantal slachtoffers Boerenzwaluw Gierzwaluw Graspieper Keep Kievit Koperwiek Kramsvogel Meerkoet Merel Roodborst Scholekster Spreeuw Vink Zanglijster Zwartkop % ORNISmortaliteitsnorm Lokale vogelsoorten met binding met het plangebied (Natuurtoets. Tabel 2, biiiage 2) Verwacht 1% ORNIS- Soort meiximaal aantal mortaliteitsnorm slachtoffers Kleine mantelmeeuw Zilvermeeuw De flyway-populaties van voorgenoemde soorten en de daaraan gekoppelde 1% van de jaarlijkse natuurlijke sterfte zijn omvangrijk. Hetzelfde geldt voor de lokaal verblljvende soorten met een binding met het plangebied. Zie hiervoor Tabel 1 en 2 in bijlage 2 van de Natuurtoets. Dat maakt, dat de mogelijke worstcase slachtofferaantallen ten gevolge van het gebruik van de voorgenomen GE Haliade X-windturbine vele malen lager is dan de ORNIS-norm (zie ook voorgaande tabellen). Uit bovenstaande kan worden geconcludeerd dat de voorziene sterfte door aanvaringen met de turbine niet leidt tot wezenlijke additionele sterfte ten opzichte van de natuurlijke sterfte van de betreffende vogelpopulaties. De gunstige staat van instandhouding wordt daarmee niet negatief beinvloed. Geen andere bevredigende oplossing Het project is om diverse redenen locatiespecifiek. Het plangebied maakt in de eerste plaats onderdeel uit van het gebied waarvoor het Convenant Realisatie Windenergie in de Rotterdamse Haven (2009) is vastgesteld. Dit convenant is tevens nodig om de doelstellingen van de provincie Zuid-Holland (735,5 MW opgesteld windenergievermogen in 2020) te kunnen verwezenlijken. Om de doelstellingen uit dit convenant te realiseren is iedere locatie binnen de haven die passend en uitvoerbaar is, noodzakelijk. Aanvullend geldt dat het gebied van de Rotterdamse havens ook door de Rijksoverheid in de Structuurvisie Wind op Land is aangewezen als concentratiegebied voor windenergie. De locatie is daarnaast gelegen op het grootste zware industrieterrein van Nederland, de Rotterdamse haven, specifiek de Tweede Maasvlakte. Dit gebied is bedoeld voor industrie en bedrijvigheid in de zwaarste milieucategorieen die 24 uur per dag in bedrijf zijn en aanzienlijke effecten hebben op de omgeving. Het gebied is daarmee vanuit ecologisch perspectief niet als waardevol natuurgebied te beschouwen. Met de 8/11

9 keuze voor deze locatie worden effecten op beschermde natuurwaarden voorkomen, in vergelijking met locaties met een hogere natuurwaarde. Ook zijn er geen bomen of andere vaste rust- of verblijfplaatsen voor vogels aanwezig op de locatie, die verstoord kunnen worden als gevolg van de exploitatie van de windturbines. De opties voor de inrichting van een windpark binnen de bedrijfslocatie van Sif zijn verder beperkt. De lokale omstandigheden (o.a. afstanden tot bedrijfspanden, water, buisleidingen en wegen) hebben geleid tot de positie zoals deze nu is voorzien. Een andere opstelling van de voorgenomen windturbine binnen de locatie leidt bovendien niet tot beperktere effecten op flora- en fauna; het aantal verwachte aanvaringsslachtoffers zal min of meer gelijk blijven bij een eventuele verschuiving binnen het terrein. Tot slot gaat het hier om een nieuw type offshore windturbine waarvoor het noodzakelijk is dat er: Voldoende ruimte is om een dergelijke windturbine te kunnen plaatsen; Voldoende afstand is tot aanwezige (woon)bebouwing, teneinde te kunnen voldoen aan overige wet- en regelgeving (anders is het geen redelijk uitvoerbaar alternatief); Wind- en weersomstandigheden aanwezig zijn die zoveel mogelijk vergelijkbaar zijn met de condities zoals die op zee optreden, teneinde representatieve testen te kunnen uitvoeren. Een locatie verder landinwaarts is daarmee geen redelijk alternatief. Gegeven deze eisen zijn er in Nederland geen alternatieve locaties die in aanmerking komen. Wat betreft de nu voorgenomen GE Haliade-X windturbine geldt tevens dat deze een gunstiger alternatief vormt voor beschermde soorten dan de thans toegestane twee kleinere windturbines op deze locatie. De draaisnelheid van deze windturbine is namelijk circa twee keer zo langzaam als voorgenoemde windturbines. Ten opzichte van de twee vergunde windturbines op het SIF-terrein wordt jaarlijks een kleiner aantal aanvaringsslachtoffers voorspeld onder minder soorten (50 verdeeld over 17 soorten in plaats van 60 slachtoffers verdeeld over 35 soorten). Gezien het voorgaande, is voldoende aangetoond dat er geen andere bevredigende opiossingen bestaan. Belangenonderbouwing De volgende belangen als bedoeld in artikel 3.3, vierde lid (onder b), van de Wnb zijn ten grondslag gelegd aan de aanvraag (zie Bijlage 1 aanvraag): de volksgezondheid of openbare veiligheid; bescherming flora en fauna; voorkoming van belangrijke schade aan gewassen, vee, bossen, visserij en wateren. De klimaatverandering en de elektriciteitsvoorziening zijn hiervoor de belangrijkste redenen. Klimaatverandering wordt in grote mate beinvloed door broeikasgassen als gevolg van verbranding van fossiele brandstoffen. Klimaatverandering heeft effecten op de openbare veiligheid, volksgezondheid en flora en fauna. Het beperken en vermijden van de uitstoot van broeikasgassen middels de inzet van duurzame energiebronnen zoals windenergie levert daarmee een bijdrage aan het voorkomen van de negatieve invloeden gerelateerd aan broeikasgassen en klimaatverandering. Het opwekken van duurzame energie uit wind geeft dan ook concreet invulling aan een landelijke, provinciale en gemeentelijke opgave voor het realiseren van meer windenergie. Deze doelstellingen zijn momenteel allemaal nog niet gehaald wat maakt dat het project een belangrijke bijdrage levert. De motivering is kort samengevat verder als volgt: Volksgezondheid Klimaatverandering is van invloed op de volksgezondheid. Deze invloed is overwegend negatief, met uitzondering van een afname van wintersterfte. Deze negatieve invloed is het gevolg van frequenter optreden van weersextremen, de toename van het risico op overstroming en de toename van vestiging van nieuwe vectoren, virussen en bacterien ten gevolge van verandering van het regionale klimaat en hiermee 9/11

10 verbonden infecties en ziekte- en sterftegevallen. Ook zal het aantal allergiedagen toenemen en verspreidt de eikenprocessierups zich naar verwachting over heel Nederland. De effecten hiervan vormen een bedreiging voor de volksgezondheid. Openbare veiligheid Klimaatverandering beinvloedt het watersysteem. Dit leidt tot diverse bedreigingen voor de openbare veiligheid. De potentiele gevolgen zijn van invloed op veiligheid tegen overstromen, zoetwatervoorziening en de elektriciteitsvoorziening. Ten gevolge van klimaatverandering is sprake van zeespiegelstijging. Enerzijds door een opwarming van de gemiddelde temperatuur van de oceanen en anderzijds door het afsmelten van grote ijsmassa's. Aangezien bijna 60% van Nederland gevoelig is voor overstromingen vanuit zee of rivieren, leidt klimaatverandering tot een verhoogd risico op overstroming. Bescherming Flora- en fauna Klimaatverandering heeft grote invloed op flora en fauna doordat directe veranderingen optreden in de leefomgeving van flora en fauna. Er treedt een verandering in de klimatologische omstandigheden op (opwarming en vaker optreden van extreme weersomstandigheden) en in de voedselketen. Bijvoorbeeld de opwarming van het water beinvloedt de waterkwaliteit negatief (botulisme, algengroei) en het aanbod en soort voedsel voor bijvoorbeeld watervogels. Klimaatverandering resulteert ook in een verschuiving in de aanwezigheid van soorten (zo wordt een verplaatsing naar het noorden van koudeminnende soorten verwacht) en verlies (uitsterven) aan biodiversiteit onder soorten die zich niet tijdig kunnen aanpassen aan de veranderingen in de leefomgeving, de optredende extremen of de verandering van het ecosysteem. Een verdere klimaatverandering betekent daarmee ook een negatieve invloed op beschermde soorten wereldwijd. Gewassen, visserij en wateren De gevolgen van klimaatverandering raken de gewasteelt, de visserij en de kwaliteit van de wateren. Schade kan ontstaan, en ontstaat reeds, als effect van de gevolge van klimaatverandering. Het gaat dan om afgeleide effecten van klimaatverandering welke negatief van invloed zijn op landbouw, visserij en water(kwaliteit). Het gaat dan om aspecten zoals verdroging, weersextremen, toenemend risico op ziekten en plagen en verzilting als gevolg van een hogere zeespiegel. Gelet op voorgaande zijn de belangen 'de volksgezondheid of openbare veiligheid', 'bescherming van flora en fauna' en 'ter voorkoming van ernstige schade aan gewassen, visserij en wateren' voldoende gemotiveerd om de negatieve effecten op de soorten, die als gevolg van de uitvoering van het project zullen optreden, te rechtvaardigen. Zorgplicht Voor alle soorten -beschermd en onbeschermd- geldt de zorgplicht ex artikel 1.11 van de Wnb. Op grond hiervan dient zoveel als redelijkenwijs mogelijk is schade aan deze soorten te worden voorkomen. Samenhangende besluiten Er kunnen nog andere bepalingen van kracht zijn, op grond waarvan vergunningen, toestemmingen, ontheffingen of meldingen benodigd zijn om de gevraagde activiteit te kunnen uitvoeren. Intrekking besluit van 9 november 2017 met kenmerk ODH Bij besluit van 9 november 2017 hebben wij ten aanzien van dezelfde locatie als waar voornoemde aanvraag betrekking op heeft, een ontheffing op grond van de Wet natuurbescherming met kenmerk ODH verleend voor de exploitatie van twee windturbines met een vermogen van circa 3 tot 4 MW. Bij brief van 1 februari 2019 heeft de ontheffinghouder aangegeven dat voornoemd project niet wordt gerealiseerd en is gekozen voor het project waar voorliggende ontheffing betrekking op heeft. Ontheffinghouder heeft derhalve verzocht om intrekking van de ontheffing van 9 november 2017 met kenmerk ODH /11

11 Conclusie Op grond van het vorenstaande kan de gevraagde ontheffing op grond van artikel 3.3, eerste lid van de Wnb worden verleend onder gelijktijdige intrekking van het besluit van 9 november 2017 met kenmerk ODH /11