KNNV Nieuws 592, 22 juli 2018 VOORUITBLIK

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KNNV Nieuws 592, 22 juli 2018 VOORUITBLIK"

Transcriptie

1 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus AC DELFT twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland KNNV Nieuws 592, 22 juli 2018 VOORUITBLIK De KNNV afdeling Delfland staat voor een natuurlijke leefomgeving waarin mens en natuur samen een plek vinden. En is actief in de gemeenten Delft, Lansingerland, Midden- Delfland, Pijnacker-Nootdorp en Westland, en de gebieden Sion, Wilhelminapark, Elsenburgerbos (Rijswijk) en Ypenburg (Den Haag Verklaring van de symbolen *:een ledenbijeenkomst, niet-leden zijn van harte welkom om een keer deel te nemen aan een ledenactiviteit om die te ervaren! Meld je aan via Als het * teken ontbreekt, is de bijeenkomst openbaar en is aanmelding vooraf niet nodig. W: afdelingswinkel is aanwezig; door hier te kopen steun je onze afdeling G: Voor de gezelligheid L: Voor mensen die willen bijleren E: Voor de experts H: Handen uit de mouwen Een onderdeel van NATUURPUNT DELFLAND en NATUURPUNT WESTLAND Doe je ook mee? Elk jaar kent een groot thema. Dit jaar bescherm de natuur in je eigen omgeving. Soort van de maand juli: snorzweefvlieg Als je dus een snorzweefvlieg ziet meld dit via afdelingdelfland@knnv.nl of via KLIK HIER Zie voor de achtergrondinformatie over de snorzweefvlieg, KLIK HIER Uit Monster, s Gravenzande, Naaldwijk, Honselersdijk, Poeldijk, de Lier, Wateringen, Schipluiden, Maasland, Rijswijk, Pijnacker, Berkel, Bergschenhoek, zijn nog geen snorzweefvliegen gemeld L 28 juli, 12 tot 14 uur, Melarium Imkerij geopend, Melariumpad 11, Delft Er zijn imkers aanwezig om de imkerij te laten zien en vragen te beantwoorden

2 G 29 juli, 11:30 16:00 uur, Zomerfeest, Melarium, Melariumpad 11, Delft Deze bijeenkomst bestaat uit een picknick en twee workshops. Voor de picknick wordt gezorgd, neem wel iets mee op om te zitten b.v. een kleed of een kussen. De workshops gaan over Bijen en een Ringslanghoop maken en staan onder leiding van respectievelijk Frank van de Meer en Marijke en Geert. Aanmelden is verplicht dit i.v.m. het eten en drinken via Voor de deelnemers zijn er geen kosten Tuintips Elk jaar vinden we wel iemand die tijdens onze afwezigheid in de moestuin wil bijhouden en tegelijk kan plukken voor eigen gebruik. Een fijne manier om onze overvloed te delen, toch? De dag voor ons vertrek geef ik de oppas oogstinstructies. Onze prinsessenboontjes, komkommers en courgettes regelmatig oogsten, want anders valt de productie helemaal stil. De vele tomaten en bessen plukken en verwerken. De meeste andere gewassen kunnen wel wachten tot onze terugkomst. Moet ik water geven? vraagt de oppas steevast. Aan de komkommers wel, ja! Ze staan in een aparte, vochtige serre en als die tien dagen lang te droog staat, neemt spintmijt de overhand. De andere groenten? Niet sproeien of gieten, alsjeblief! Onze tomaten krijgen sowieso, in hun droge serre, slechts één keer per maand water: zo wortelen ze diep en krijgen ze minder ziekten. We bedekken de grond met gras- of ander maaisel of met groeiende groenten. Zo beperken we de verdamping en het onkruid. Het valt me op: beginnende tuiniers en kinderen gieten graag en veel. Ervaren ecologische moestuiniers zijn daarentegen net zuinig met water, ook en vooral in de zomer. Mulch op de grond en compost in je grond: dat is de slimste manier om water op te slaan in je bodem. Dat scheelt heel veel werk, en heel veel water. Slim zaaien en planten Begin juli voor we vertrekken zaai ik de laatste courgettes, waar de vroege aardappels stonden, en boontjes en andijvie op de peul- en bladbedden. Prei- en spruitplanten gaan ook de grond in. Als het niet meteen regent, geven we ze een paar keer water, en genoeg mulch. Wanneer we terugkomen van vakantie staan alle bedden dan weer fris groen, klaar voor nieuwe oogsten. Sterrenhemel tot en met 29 juli 24/07, rond 23:30 uur zie je boven de zuidelijke horizon een mooie samenstand van de maan en Saturnus. 25/07, Vanavond staat Saturnus op geruime afstand rechts van de maan. 27/07, volle maan (22:20 uur) Er is een maansverduistering, de totale verduistering is vanaf 21:30 uur tot 23:13 uur. Mars staat ook tegenover de zon, waardoor hij de hele nacht zichtbaar is, als een heldere, oranjerode ster in het sterrenbeeld Steenbok op enige afstand van de maan. 28/07, maximum van de Delta Aquariden, een meteorenzwerm met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Waterman. Er is helaas veel storend maanlicht. 29/07, De avondster Venus verdwijnt geleidelijk van het toneel. Kort na zonsondergang, als het nog volop schemert, is de planeet nog zichtbaar laag aan de westelijke hemel. Kijk vanaf 22:000 uur en zorgt voor een vrij uitzicht KNNV-afdelingswinkel, bij KNNV uitgaven ontvangen leden 10% korting, bestel via

3 Veldgids Nederlandse Flora Prijs: 42,95 Met deze flora breng je zonder al te veel voorkennis alle plantensoorten makkelijk op naam aan de hand van een toegankelijke methode. De focus ligt op waarneembare veldkenmerken wat ideaal is voor beginners. Gevorderden vinden de verschillen tussen soorten in één oogopslag terug. Dat is vooral handig in het veld. TERUGBLIK Waarnemingen Ook waarnemingen zonder foto s blijven welkom. Wij gaan er vanuit dat je je waarneming zelf meldt via Als je geen account hebt mag je het melden via knnvdelft en zaterdag. Delft moet groener en natuurlijker worden. Naar hoe serieus moeten we de uitvoering daarvan nemen. Tijdens de planteninventarisatie agen wij een goede natuurontwikkeling in en langs de sloot naar de sportvelden, de Kerkpolderweg. Dan blijkt dat er afgelopen week hoge bergen zand zijn gestort op één van de best ontwikkelde moerasgebiedjes in de polder. Langs de sloot bevond zich een goede gevarieerde oevervegetatie en ontdekten we rijkelijk libellen, vlinders en rupsen. Juist op het moment (begin juli) dat zaadvorming voor vogels en dieren, maar ook voor de uitzaaiing plaatsvindt werd alles weggeklepeld in een breedte die nodig is voor de aanleg voor nog een A4. Voor deze zeer onnatuurlijke handelingen op een zeer ongewenst tijdstip vragen wij uitleg. Els Huyvenaar en Leen van Doorn 07/07, zandstort Kerkpolderweg, Leen van Doorn. 16/05, aardhommel, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 16/05, gevlekte rupsklaver, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen.

4 16/05, klaproos, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 01/06, rolklaver, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 27/05, lepelaar, Noordwelle, Jos van Koppen. 14/06, blaassilene, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 14/06, groot kaasjeskruid, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 14/06, vijfdelig kaasjeskruid, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 14/06, veel bladluizen zonder mieren op blad van klit, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 14/06, avondkoekoeksbloem, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen.

5 14/06, wilde peen, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 26/06, spitsmuis, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 26/06, jonge mol of rat, van Weerden Poelmanpad, Jos van Koppen. 06/07, dode kauw, op parkeerplaats Voorhof, Freek Boon. 07/07, linde, schaduwkant, Den Haag, Anna 07/07, linde, zonkant, Den Haag, Anna Kreffer. Kreffer. 07/07, ik dacht de blaadjes van de linde hun lichte onderkant draaien om beter beschermd te zijn tegen de zon, zoals zomersneeuw e.d. Maar nu ik beter keek en zag hoe mooi de bloemen uitkwamen in die lichte bladen twijfel ik, was dat het hoofddoel of een mooie bijkomstigheid? Misschien weet een van de lezers de oplossing? Anna Kreffer.

6 07/07, linde. schaduwkant, Den Haag, Anna Kreffer. 07/07, linde, zonkant, Den Haag, Anna Kreffer. 08/07, Kaardebollen, Kenenburgpad Delft, Freek Boon. 09/07, weidehommel, Syriesingel Delft, Aukje Gjaltema. 11/07, snorzweefvlieg op kaardenbol, tuin Brenda Kwak. 11/07, tuinhommel op kaardenbol, tuin Brenda Kwak. 11/07, micaplatvoetje op roos, tuin Brenda Kwak. 11/07, boomhommel op kaardenbol, tuin Brenda Kwak.

7 11/07, tuinhommel en boomhommel op kaardenbol, tuin Brenda Kwak. 11/07, grote kaardenbol, van Ruivenlaan Poeldijk, Nick Groenewegen. 11/07, kaardenbollen, Kenenburgpad Delft, Freek Boon. 11/07, van Ruivenlaan Poeldijk, Nick Groenewegen. 11/07, lantaarntje met mug, Honselersdijk, Nick Groenewegen. 11/07, gehakkelde aurelia, Honselersdijk, Nick Groenewegen.

8 11/07, Distelzaadjes, Melarium. 13/07, gehakkelde aurelia, tuin, Margreet Hogeweg. 13/07, blinde bij, Elsenburgerbos, Kees van der Kraan. 13/07, bosbijvlieg, Elsenburgerbos, Kees van der Kraan. 13/07,groefbij, Elsenburgerbos, Kees van der Kraan. 13/07, hommelbijvlieg, Elsenburgerbos, Kees van der Kraan.

9 13/07, kleine bijvlieg, Elsenburgerbos, Kees van der Kraan. 13/07, snorzweefvlieg, Elsenburgerbos, Kees van der Kraan. 13/07, wimperflankzandbij, Elsenburgerbos, Kees van der Kraan. 13/07, doodshoofdzweefvlieg, Elsenburgerbos, Kees van der Kraan. 14/07, distel, Ter Braaklaan, Freek Boon. 14/07, distelpluis, Ter Braaklaan, Freek Boon. 16/07, wilgentandvlinder, Bieslandse bos, Leo Poot 16/07, zwartbruine vlakjesmot, Bieslandse bos, Leo Poot.

10 17/07, siberische grondeekhoorn, Jeanette van der Helm. 16/07, zeepokken, Carmen Cools. 16/07, strandvondsen, Carmen Cools. Informatiebord Kwakelweg, Raymond van der Ham 21/07, slakkenvraat op brug, Tanthof, Marian

11 Waarnemingen 09/07, wij hebben best veel snorzweefvliegen in de tuin, de mannen hangen bijna elk jaar op dezelfde strategische plekken, schieten even een stukje opzij en hangen er weer. Bijv. voor de schuurdeur en midden onder de driehoek appelbomen/perenboom. Herenstraat Maasland, Thérèse Zwaard Hakbijl 09/07, vanuit mijn ooghoek zag ik het gebeuren. Een spin greep een mug. De mug worstelde nog dapper, maar de spin liet niet meer los, Willemein Poot. (Zie foto) , vanmiddag een kolibrivlinder in de achtertuin, op de floxen. Helaas geen foto. Margreet Hogeweg. 09/07, een weidehommel zat te slapen achterop een verlept pompoenblad dat ik beetpakte om af te knippen, begon opeens te zoemen. waarschijnlijk gewond, kon niet lopen, later wel weggevlogen, Syriesingel Delft, Aukje Gjaltema. Zie foto. 11/07, het was vanmorgen een drukte van jewelste in mijn tuin, dus ik heb wat foto s gemaakt van boomhommels, tuinhommels en snorzweefvlieg op kaardenbol en gitje op roos, tuin Brenda Kwak. Zie foto s. 11/07, in mijn tuin heb ik deze week een aantal vlinders waargenomen: 1 gehakkelde aurelia, 5 koolwitjes, 2 atalanta s, 1 citroenvlinder en 3 boomblauwtjes in de hedera, verder een libelle die een mug als prooi had, en langs van Ruijvenlaan in Poeldijk hebben ze de bermen gemaaid,maar alle kaardenbollen laten staan, Nick Goenewegen, Zie foto s. 13/07, de berenklauw is nu de meest bloeiende plant in open bermen en velden van parken. Door het langdurige zonnige en warme weer zijn de schermen een overvloedig openluchtrestaurant voor insecten. Vandaag heb ik dat eetfestijn bekeken in het Elsenburgerbos te Rijswijk. De meeste bezoekers zijn op veel plekken honingbijen, tussen de plekken met honingbijenpieken zijn andere soorten bijen aan het verzamelen zoals boomhommel, steenhommel, aardhommel, tuinhommel en akkerhommel en daarbij verschillende soorten zweefvliegen met enkele soorten wespen, vliegen en muggen en weekschildkevers. Kees van der Kraan. Zie foto s. 14/07, natuurlijke oeverbegroeiing trekt insecten aan, Ter Braaklaan, Freek Boon. Zie foto s.

12 Jos zijn pad In blok heb ik een kleine populatie robertskruid ontdekt met witte bloemen. De flora geeft die kleur als zeldzaam aan. Verder bloeide vanaf eind mei langs het Vrederustpad [ Hoflaan tot Noordeindseweg] een aantal weken de ( grote?) ratelaar volop. Ik ben er alleen langs gefietst. Niet verder gedetermineerd. Op 27 mei in Noordwelle [bij Renesse] een zilverreiger=lepelaar) gesignaleerd. Blok mei: aardhommel [in Vroege Vogels van vandaag, 8 juli, werd gemeld dat er tuinhommeltelling was en met name een verzoek om te kijken waar de nesten waren; ga in je tuin zitten en blijf gedurende langere tijd kijken. Verzoek van EIS Naturalis; men komt eventueel later in het jaar de hommelnesten ophalen voor inwendig onderzoek] De margrieten die eind mei reeds bloeiden hebben het tot medio juni uitgehouden Bloeiend: klaproos, rupsklaver. Begin juni: morgenster, jacobskruiskruid, klaproos, rupsklaver, rolklaver. 14 juni: duizendblad, teunisbloem, wilde peen, luzerne, avondkoekoeksbloem, blaassilene. Blok De margrieten kwamen hier wat later tot bloei dan in blok , maar bloeiden ook wat langer. Begin juni: vleugelnootboom -ook op het Westplantsoen bij Stanislascollege het door de gemeente ondersteunde exemplaar, dat door de politicoloog Voermans tijdens een lezing in Leiden de Anne Frankboom uit Delft genoemd werd - vlak na de storm van eind mei stonden beemdooievaarsbek, zuring en margrieten al snel weer boven de neergeslagen grassen op de talud uit. Op 26 juni trof ik op het pad een kadaver aan van een muis en van een jonge mol of rat helemaal opgedroogd. Medio juni zaten er heel veel bladluizen zonder mieren op het blad van klit, terwijl een paar meter verder veel mieren bij weinig bladluizen zaten op het blad van vlier. Verder zag ik hier de clematis bloeien met veel viertallige kroonbladeren en tot mijn verwondering ook een bloem met 6 kroonbladeren. Ik kon niet goed zien of een paar meeldraden zich bij het oude genetische programma: kroonblad hadden gehouden. Volgens mij heb ik op mijn pad twee varianten of twee soorten kaasjeskruid gesignaleerd. De ene vorm heeft een normaal blad terwijl de andere vorm een meervoudig ingesneden blad heeft. Dat was het maar weer. Volgende keer wat over juli. Jos van Koppen. Zie foto s. 05/07, mierenvliegdag en al rondwandelende mieren met vleugels. 07/07, vloog een libel met een gevangen klein koolwitje in de tuin. En een kleine vos (gelukkig de vlinder) op mijn schouder. De start van de bloei van de Hibiscus in de voortuin was al twee weken geleden! Normaal begint die bloei pas eind augustus. Ik herinner me het begrip warmtesom, waarbij de bloeitijd van graan in Nederland in kaart gebracht werd. Brabant veel eerder dan Noord-Holland bv. Is dat hier en elders wellicht ook het geval? Het overstappen van vegetatieve groei naar generatieve bloei bij droogte heb ik ook weleens opgemerkt bij Surinaams broedblad dat in de vakantie te weinig water kreeg. Ineens geen jonge plantjes aan de zijkant van het blad maar een mooie bloem! Verder: de Balistraat dit is om de hoek - ligt al een paar weken bezaaid met grote stukken schors van de platanen en ook op het stukje Oostsingel vanaf de Reineveldbrug liggen grote stukken schors. Normaal is er uiteraard ook wel sprake van het afvallen van stukken schors, maar.. nu zijn de stukken veel groter en valt er veel meer vanaf. H 9 juli, 19:30 21:30 uur, actie Kroos scheppen Er hebben circa 25 mensen aanwezig geweest, die heerlijk en met veel energie hebben geschept, er zijn drie grote kruiwagen met kroos uit de sloot geschept en vele waterdieren gevonden, er komt nog een schepdag op 13 augustus

13 Kroos scheppen Waterdieren zoeken 9 juli, op verzoek van Natuurpunt Westland vond een gesprek plaats met de wethouders Zwinkels en Snijders van de gemeente Westland. Doel was de kustvisie Westland en het natuurinclusief bouwen nog eens nadrukkelijk onder de aandacht te brengen van het college. Met de aanbeveling deze zaken concreet in het Collegewerkprogramma op te nemen. Het college werkprogramma zal volgens planning in september verschijnen en worden besproken in de gemeenteraad. H 10 juli, 19:00 uur, inventarisatie Vissen Vier deelnemers hebben geschept aan de Groeneweg in Schiedam. We hadden twee sloten op ons programma staan, maar alle twee de sloten zaten helemaal gevuld met flap en eendenkroos. Open water was nauwelijks te zien in deze sloten. Met het scheppen vingen we alleen jonge 10-doornige stekelbaarzen en enkele kleine modderkruipers. Verder nog enkele jonge juveniele watersalamanders en kikkervisjes. We werden ook nog vergezeld door een freelance journalist, die kwam kijken wat slootvissen inhoud. Zie voor het artikel bladzijde 16 en 17 via deze link 10/07, Groeneweg Schiedam, Frank bij sloot 1. 10/07, Groeneweg Schiedam, kleine modderkruipers. 10/07, Groeneweg Schiedam, stekelbaarzen uit 15/07, Het Melarium sloot juli, 12 tot 16 uur, Landelijke Open Imkerij dag Er hebben zo n 80 mensen deze dag bezocht. De nieuwe imkerij is geopend door de Delftse wethouder Brandligt, Marijke Heijne. Er was 10,- gevonden, wij kregen deze Paul heeft op een veiling daar 10 werkhandschoenen voor gekocht.

14 15/07, Marijke Heijne spreekt namens de KNNV 15/07, het Melarium 15/07, Rob Warringa spreekt namens de Imkervereniging 15/07, wethouder Brandligt spreekt namens de gemeente Delft RE KNNV Nieuws 591. Goed dat zij sinusbeheer kunnen inzetten. De opmerking in de diezelfde nieuwsbrief over het maaien van de N470 vind ik niet helemaal terecht. Provincie ZH maait met een maaizuigcombinatie. Dit is voor smalle bermen en voor drukke verkeerswegen een prima maaimethode. Minder goed voor de insecten maar wel het maaisel afgevoerd. Bij elkaar harken en hooibalen maken is op dat soort plekken somt niet mogelijk. Als de berm dan ook nog eens smal is, is maaien en opzuigen vaak de beste methode. Vaak is hakselen en laten liggen het enige andere alternatief. Overigens gebruikt Groningen precies dezelfde maaizuigmachine voor het maaien: De situatie ligt dus iets genuanceerder, Michael Moerman. Blankenburgtunnel heeft groenlicht gekregen 17/07, bewoners in de wijk Delftzicht in actie De gemeente Delft heeft wel een extra inspanning gepleegd door een tankwagen met water langs te sturen voor de nieuwe bomenaanplant aan de Engelsestraat, maar er staan in de wijk Delftzicht meerdere bomen die ernstig te lijden hebben onder de droogte. Waarschijnlijk is één boom al dood. Dit heeft ertoe geleid dat een aantal wijkbewoners het initiatief genomen hebben om zelf de bomen in de wijk te begieten. Omdat de waterschappen opgeroepen hebben om niet veel extra drinkwater te gebruiken wordt hierbij gebruik gemaakt van water uit de Schie dat met kliko s in de wijk wordt rondgebracht. Deze groep wijkbewoners wordt steeds groter. Vanmiddag rond 17:00 uur zullen meerdere wijkbewoners met meerdere kliko s proberen alle bomen rond de speeltuin en het voetbalveldje te begieten. 18/07, eerste bomen Kraaiennest gaan in augustus om L 20 juli, 13:00 uur, inventariseren kilometerhokken voor Floron; ( ); klein glaskruid, pluimgierst, zwartsteel, tripmadam, twee onbekende soorten en nog vele anderen. L 22 juli, uur, excursie Teleflora Starters; Staelduinse Bos; met negen deelnemers o.a. veel populierenpluis, groot heksenkruid, bruin rot en wit rot (paddenstoelen), honingzwam, penningkruid, tonderzwam en we zagen de droogte in de natuur.

15 22/07, komende ontwikkelingen in Tanthof Ingrid Arkesteijn heeft aan de gemeente Delft een vraag gesteld over de ontwikkelingen in Tanthof. De reactie: Momenteel is de gemeente Delft, samen met de scholen, bezig met een verkenning of een nieuwbouw van een basisschool op een centrale locatie nabij het speelvoetbalveld in het Abswoudse Park mogelijk is. Het betreft hier een zogeheten haalbaarheidsstudie die in de loop van september afgerond zal worden. Dan wordt er aansluitend met de omwonenden, belanghebbenden gesproken over de inhoud, consequenties, kansen, gevolgen, de te volgen procedures, etc. Pas als het plan haalbaar wordt geacht start er een formeel besluitvormingstraject waarbij zienswijzen en bezwaren kunnen worden ingediend. Als je niet langer op de hoogte gehouden wilt worden stuur een aan: Verstuur een lege , zonder daar iets aan te veranderen. TIPS petitie tegen plastic confetti De KNNV is een actieve natuurvereniging. Geef onze club draagvlak met je lidmaatschap. INSCHRIJFFORMULIER Stuur KNNV Nieuws gerust naar je vrienden, kennissen en relaties.

KNNV Nieuws 558, 9 oktober 2017 VOORUITBLIK

KNNV Nieuws 558, 9 oktober 2017 VOORUITBLIK Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

KNNV Nieuws 602, 7 oktober 2018 VOORUITBLIK

KNNV Nieuws 602, 7 oktober 2018 VOORUITBLIK Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

De KNNV afdeling Delfland staat voor een natuurlijke leefomgeving waarin mens en natuur samen een plek vinden.

De KNNV afdeling Delfland staat voor een natuurlijke leefomgeving waarin mens en natuur samen een plek vinden. Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

KNNV Nieuws 566, 10 december 2017 VOORUITBLIK

KNNV Nieuws 566, 10 december 2017 VOORUITBLIK Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

GIERZWALUWEN IN DELFLAND

GIERZWALUWEN IN DELFLAND GIERZWALUWEN IN DELFLAND 1990-2010 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

Wandeling rond Tanthof

Wandeling rond Tanthof Wandeling rond Tanthof Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland

Nadere informatie

Kikkers. Kikkers L. DE-Abtswoude DE-Kerkpolderweg DE-Slootsingel

Kikkers. Kikkers L. DE-Abtswoude DE-Kerkpolderweg DE-Slootsingel Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DEFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

KNNV Nieuws 586, 27 mei 2018 VOORUITBLIK

KNNV Nieuws 586, 27 mei 2018 VOORUITBLIK Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

Functionaris Naam Paraaf Voorzitter Geert van Poelgeest wg

Functionaris Naam Paraaf Voorzitter Geert van Poelgeest wg Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland 9.16 PROGRAMMA

Nadere informatie

De KNNV in Wat hebben we gedaan? Er zijn diverse linken in deze presentatie opgenomen: arceer deze, klik met je rechtermuis en open de hyperlink

De KNNV in Wat hebben we gedaan? Er zijn diverse linken in deze presentatie opgenomen: arceer deze, klik met je rechtermuis en open de hyperlink De KNNV in 2016 Wat hebben we gedaan? Er zijn diverse linken in deze presentatie opgenomen: arceer deze, klik met je rechtermuis en open de hyperlink voor een natuurlijke leefomgeving NATUURSTUDIE: VISSENINVENTARISATIES

Nadere informatie

KNNV Nieuws 580, 8 april 2018 VOORUITBLIK

KNNV Nieuws 580, 8 april 2018 VOORUITBLIK Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

Bijen- en insectengidsje van Delftse tuinen Een compilatie van waargenomen soorten bijen en insecten

Bijen- en insectengidsje van Delftse tuinen Een compilatie van waargenomen soorten bijen en insecten Bijen- en insectengidsje van Delftse tuinen Een compilatie van waargenomen soorten bijen en insecten S. Campbell Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

Zaaien en planten. Wat is er nodig om een zaadje te laten groeien?

Zaaien en planten. Wat is er nodig om een zaadje te laten groeien? Stap 1 de tuin opruimen, vrijmaken van onkruid en omspitten Stap 2 de moestuin bemesting geven volgens het grondonderzoek Stap 3 de moestuin indelen in percelen Stap 4 Zaaien en planten Wat is er nodig

Nadere informatie

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin

Natuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers

Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2018 bloemen en hun bezoekers voor groep 5 t/m 8 van de basisschool Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2018 van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem. We gaan op zoek naar bloembezoekers.

Nadere informatie

Nationale Bijentelling. Onderzoeksactiviteit 1

Nationale Bijentelling. Onderzoeksactiviteit 1 Nationale Bijentelling Onderzoeksactiviteit 1 1 Nationale BIJENTELLING Onderzoeksactiviteit 1 Hoe gaat het met de wilde bijen in Nederland? Vincent Kalkman, onderzoeker bij Naturalis en EIS Kenniscentrum

Nadere informatie

10.1 BRIEVEN. Geldig tot: september Functionaris Naam Paraaf. KNNV afdeling Delfland

10.1 BRIEVEN. Geldig tot: september Functionaris Naam Paraaf. KNNV afdeling Delfland 10.1 BRIEVEN Geldig tot: september 2012 Functionaris Naam Paraaf Voorzitter Geert van Poelgeest Secretaris Huub van t Hart KNNV afdeling Delfland 1. INLEIDING De externe correspondentie vormt het visitekaartje

Nadere informatie

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL:

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: ( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: GROEP:.. BOOM IN DE ZOMER(beuk, esdoorn, berk) waarneemvel 1a WAT IS DE NAAM VAN JULLIE BOOM?.. 1. WELK SCHORSPLAATJE PAST BIJ JE BOOM? (kruis aan) hoe voelt deze schors?:

Nadere informatie

VERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE boomblauwtje

VERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE boomblauwtje VERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE 2015 boomblauwtje Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie

KNNV Nieuws 621, 3 maart 2019 VOORUITBLIK

KNNV Nieuws 621, 3 maart 2019 VOORUITBLIK Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers

Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2017 bloemen en hun bezoekers voor groep 1 t/m 8 van de basisschool Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2017 van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem. We gaan op zoek naar bloembezoekers.

Nadere informatie

DAGVLINDERS WOUDSE BOS 2013 VLINDERMONITOR

DAGVLINDERS WOUDSE BOS 2013 VLINDERMONITOR DAGVLINDERS WOUDSE BOS 2013 VLINDERMONITOR Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland

Nadere informatie

Plantensoorten kiezen

Plantensoorten kiezen Plantensoorten kiezen De keuze lijkt ontzettend groot Een ieder heeft zijn eigen voorkeur Een kort overzicht van de vele mogelijkheden Klein kan effectief zijn Mantel en zoom meidoorn en voorjaarszonnebloem

Nadere informatie

De grond waarop wij wonen

De grond waarop wij wonen GROEP 5/6 De grond waarop wij wonen Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen. Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de vegetatie in de omgeving van de kinderen van de middenbouw.

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 april Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 april Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 april 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, De excursies in de winterperiode moesten i.v.m. het weer een paar keer worden geannuleerd. De vooruitzichten voor afgelopen

Nadere informatie

10.3 PR-CONTACTEN. Geldig tot: december Functionaris Naam Paraaf Voorzitter Geert van Poelgeest wg. Secretaris Cor Nonhof wg

10.3 PR-CONTACTEN. Geldig tot: december Functionaris Naam Paraaf Voorzitter Geert van Poelgeest wg. Secretaris Cor Nonhof wg Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging Postbus 133 2600 AC DELFT www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland 10.3 PR-CONTACTEN Geldig tot: december

Nadere informatie

Juli Gemaakt door en voor adoptanten van en belangstellenden voor bloemenlinten in Amsterdam Noord. Redactieadres:

Juli Gemaakt door en voor adoptanten van en belangstellenden voor bloemenlinten in Amsterdam Noord. Redactieadres: Juli 2017 Gemaakt door en voor adoptanten van en belangstellenden voor bloemenlinten in Amsterdam Noord Redactieadres: s.kuckulus@amsterdam.nl Op initiatief van Stichting Beelease en in samenwerking met

Nadere informatie

Samen maken we het groen!

Samen maken we het groen! Samen maken we het groen! 10 tips voor meer natuur in je omgeving Een groene omgeving is leuk om naar te kijken, maar ook gezonder om in te leven en wonen en beter voor het klimaat. Planten en bomen houden

Nadere informatie

KNNV AC DELFT

KNNV AC DELFT Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

Aanvullend natuuronderzoek TATA. tbv tijdelijke natuur

Aanvullend natuuronderzoek TATA. tbv tijdelijke natuur Aanvullend natuuronderzoek TATA tbv tijdelijke natuur 2017 Aanvullend natuuronderzoek TATA tbv tijdelijke natuur C. van den Tempel & V. Ronde 2017 Projectleider Afdeling Opdrachtgever Financiering Foto

Nadere informatie

Functionaris Naam Paraaf Voorzitter Geert van Poelgeest wg

Functionaris Naam Paraaf Voorzitter Geert van Poelgeest wg Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

De grond waarop wij wonen.

De grond waarop wij wonen. De grond waarop wij wonen. GROEP 7/8 Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen. Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de vegetatie in de omgeving van de kinderen van de bovenbouw.

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers

Bloemen en hun bezoekers INSTRUCTIEBOEKJE Bloemen en hun bezoekers Scala College Rietvelden 2013 BLOEMEN EN HUN BEZOEKERS a. BESCHRIJVING VAN DE OPDRACHT In deze veldles ga je kijken naar bloemen en de insecten die op bloemen

Nadere informatie

Vlinders in de vogelakkers van de gemeente Eersel In vergelijking met de regulier verpachte akkers

Vlinders in de vogelakkers van de gemeente Eersel In vergelijking met de regulier verpachte akkers Vlinders in de vogelakkers van de gemeente Eersel In vergelijking met de regulier verpachte akkers Bruin blauwtje Samenstelling Wim Deeben Uitgave: Vogelwerkgroep De Kempen Oktober 2018 Inhoud 1. Inleiding...

Nadere informatie

Trots op hun oogst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF. MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten.

Trots op hun oogst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF. MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten. 112 12 JULI 2014 ELSEVIER Trots op hun oogst MOESTUIN / Vijf tuiniers over schoffelen, zaaien, oogsten en genieten. Liza Karsemeijer Foto s René van der Hulst IK KWEEK MIJN GROENTEN LIEVER ZELF JOHN VAN

Nadere informatie

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen 15 februari 2019 16:53 Laatste update: 12 uur geleden De komende decennia neemt het aantal insecten met 40 procent af, meldde het wetenschappelijke

Nadere informatie

1. Inleiding... 3 2. Werkwijze... 3 3. Regel van 100... 4. Bijlagen... 5 Waarnemingsformulier... 6 Verantwoording... 7

1. Inleiding... 3 2. Werkwijze... 3 3. Regel van 100... 4. Bijlagen... 5 Waarnemingsformulier... 6 Verantwoording... 7 NATUUR VAN DE WEEK Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland

Nadere informatie

(Ge)wilde bijen monitoren! Bijen in het algemeen. Geleedpotigen. Bijen, wespen en vliegen. Dezelfde soort? Waar gaan we het over hebben vanavond?

(Ge)wilde bijen monitoren! Bijen in het algemeen. Geleedpotigen. Bijen, wespen en vliegen. Dezelfde soort? Waar gaan we het over hebben vanavond? Waar gaan we het over hebben vanavond? over bijen in het algemeen en : waarom monitoren? wáár vind je bijen? En hoe kun je ze helpen? (Ge)wilde bijen monitoren! welke soorten doen mee? en wat valt er over

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018 De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een prima dag. In de loop van de dag werd het warmer, een beetje benauwd zelfs en wat mij betreft had er iets

Nadere informatie

Jonge dieren. Dieren hebben jongen. Hoe noem je ze? Kies uit: big, lam, kuiken, kalf, puppy, veulen, kuiken

Jonge dieren. Dieren hebben jongen. Hoe noem je ze? Kies uit: big, lam, kuiken, kalf, puppy, veulen, kuiken Groep 4 Naam:. Jonge dieren Dieren hebben jongen. Hoe noem je ze? Kies uit: big, lam, kuiken, kalf, puppy, veulen, kuiken Het jong van een paard is een Het jong van een koe is een Het jong van een hond

Nadere informatie

Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (juli 2016)

Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (juli 2016) Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (juli 2016) Het is een groot plezier om met velen samen in Amma's tuin bezig te zijn: de tuin is bedoeld voor alle handen die zich geroepen voelen tot tuinseva. Dat bleek ook

Nadere informatie

VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS

VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS 1.V R U C H T W I S S E L I N G Dit verhaal gaat over vruchtwisseling. Vruchtwisseling betekent dat je planten niet steeds op dezelfde plek zaait

Nadere informatie

Amma's TUIN nieuws nr. 10 Augustus - september 2015

Amma's TUIN nieuws nr. 10 Augustus - september 2015 Amma's TUIN nieuws nr. 10 Augustus - september 2015 De zomer is duidelijk voorbij, het wordt al herfstig in de tuin. En wat kunnen we terugkijken op een prachtig, ontroerend goed en vruchtbaar eerste seizoen!

Nadere informatie

Januari. Februari DOEN ZAAIEN ETEN DOEN ZAAIEN PLANTEN ETEN

Januari. Februari DOEN ZAAIEN ETEN DOEN ZAAIEN PLANTEN ETEN Januari ~ Veel kun je deze maand buiten niet doen, wel is het een goed moment om het tuinhuis op te ruimen en al het gereedschap proper te maken. Borstel spades en spitvorken schoon en olie alles in. ~

Nadere informatie

Inpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg VM aanleg 3000 m 2 natuur

Inpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg VM aanleg 3000 m 2 natuur Inpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg 16-8-2018 VM aanleg 3000 m 2 natuur Bij de aanleg en onderhoud van het stuk natuur achter de woonbestemming gelegen op de locatie Leiweg ongenummerd perceel

Nadere informatie

Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014. Gezinsbond Stekene

Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014. Gezinsbond Stekene Kleine Groene Vingertjes workshop 5 april 2014 Gezinsbond Stekene Inleiding Kinderen houden van tuinieren Tuinieren bevat 2 elementen waar kinderen zot op zijn: aardegrond en buitenlucht. De zomerzon zal

Nadere informatie

Tuinieren is kinderspel

Tuinieren is kinderspel Hans Clauzing & Francisca Laureijs Tuinieren is kinderspel A E R I A L M E D I A CO M PA NY 2 ISBN 978-94-026-0101-5 NUR 424 2016 Tekst en fotografie: Francisca Laureijs en Hans Clauzing 2016 Nederlandstalige

Nadere informatie

KNNV Nieuws 572, 4 februari 2018 VOORUITBLIK

KNNV Nieuws 572, 4 februari 2018 VOORUITBLIK Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland twitter: KNNVafdDelfland facebook: KNNV-afdeling-Delfland

Nadere informatie

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta Je hebt vast wel eens een vlinder gezien. Maar heb een vlinder wel eens goed bekeken? Weet je welke planten een rups lekker vindt? En weet je het verschil tussen dagvlinders en nachtvlinders? De vlinders

Nadere informatie

WATERSTAAT DELFLAND VAN 1133 TOT 1285; KAARTEN

WATERSTAAT DELFLAND VAN 1133 TOT 1285; KAARTEN WATERSTAAT DELFLAND VAN 1133 TOT 1285; KAARTEN KNNV afdeling Delfland Cor Nonhof Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 7 augustus Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 7 augustus Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 7 augustus 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, De excursie was i.v.m. het tropische weer (terecht) afgelast. Voor mij was dat echter geen reden om thuis te blijven.

Nadere informatie

Handleiding. aanleg en onderhoud van een Bloeiend Randje. Met een goede voorbereiding vergt een Bloeiend Randje weinig onderhoud

Handleiding. aanleg en onderhoud van een Bloeiend Randje. Met een goede voorbereiding vergt een Bloeiend Randje weinig onderhoud Handleiding aanleg en onderhoud van een Bloeiend Randje Met een goede voorbereiding vergt een Bloeiend Randje weinig onderhoud Colofon Bloeiend Randje is een initiatief van: Werkgroep Bloeiende Landjes

Nadere informatie

Bermenplan Assen. Definitief

Bermenplan Assen. Definitief Definitief Opdrachtgever: Opdrachtgever: Gemeente Assen Gemeente Mevrouw Assen ing. M. van Lommel Mevrouw M. Postbus van Lommel 30018 Noordersingel 940033 RA Assen 9401 JW T Assen 0592-366911 F 0592-366595

Nadere informatie

INVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012

INVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012 INVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012 Sint-jacobsvlinder KNNV afdeling Delfland 1 Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT email: afdelingdelfland@knnv.nl

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 november Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 november Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 november 2015 Beste natuurliefhebber/-ster, De dag begon mistig, maar in de loop van de ochtend brak de zon door en werd het alsnog een aangename najaarsdag. Geheel

Nadere informatie

3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur

3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur 3 hectare groot veenweide gebied, Amsterdam Westerpark st. Hart voor de Natuur Activiteiten en bereik 2011: Vrije bezoekers: 23.119 NME activiteiten: 1046 Avonturenclubs: 1474 Speciale doelgroepen 20 Openbare

Nadere informatie

Resultaten Quickscan, vissen en vleermuisonderzoek met betrekking tot de Flora- en Faunawet.

Resultaten Quickscan, vissen en vleermuisonderzoek met betrekking tot de Flora- en Faunawet. Aan Rob Knijn Van C. van den Tempel CC M. Witteveldt Datum 12 januari 2017 Betreft Flora- en faunagegevens Middenweg Zuid Project Herontwikkeling Middenweg Zuid Geachte heer Knijn, Beste Rob, In 2014 en

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011

Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011 Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011 Maart 2012 1. Voorwoord Op 20 april 2011 was het zover: de officiële oprichting van de Vereniging Buurtmoestuin Castellum! Het was het tastbare resultaat

Nadere informatie

Veldbezoeken Het gebied is op 16 juli 2014 bezocht door Menno Reemer (EIS) samen met Hendrik Baas (gemeente Zoetermeer).

Veldbezoeken Het gebied is op 16 juli 2014 bezocht door Menno Reemer (EIS) samen met Hendrik Baas (gemeente Zoetermeer). Bijenvraagbaak casus 1: Zoetermeer Westerpark Menno Reemer (EIS Kenniscentrum Insecten) & Robbert Snep (Alterra) 6 oktober 2014 Vraagsteller: Hendrik Baas (Gemeente Zoetermeer) Gebied: Zoetermeer, Westerpark,

Nadere informatie

Nieuwsbrief 8 van RAVON Afdeling Utrecht juli 2012

Nieuwsbrief 8 van RAVON Afdeling Utrecht juli 2012 Nieuwsbrief 8 van RAVON Afdeling Utrecht juli 2012 Contactpersoon RAVON Utrecht Wim de Wild Couwenhoven 7221 3703 HW Zeist wim.de.wild@ziggo.nl tel. 030-6963771 RAVON Utrecht verstuurt onregelmatig een

Nadere informatie

1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde.

1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. 1 In het begin GENESIS 1:1-25 In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. De aarde is nat en donker. God wil van de aarde iets heel moois maken.

Nadere informatie

Basiscursus moestuinieren

Basiscursus moestuinieren Basiscursus moestuinieren Planning Les 1: ecologisch tuinieren, bodem, bemesting Les 2: netwerken in de tuin, biodiversiteit Les 3: bodembewerking Les 4: vruchtwisseling, zaden Voorzaaien Wat? Wanneer?

Nadere informatie

Inhoud. Zaai- en plantkalender 72. EHBG: Eerste Hulp Bij Groenteproblemen 70

Inhoud. Zaai- en plantkalender 72. EHBG: Eerste Hulp Bij Groenteproblemen 70 Inhoud Aan de slag 7 Moestuinquiz 9 Stappenplan: Stap 1: Een stukje grond 13 Stap 2: Kies een plek 13 Stap 3: Doe de schudproef 14 Stap 4: Basisgereedschap 16 Stap 5: Zaden 18 Stap 6: Alles over zaaien,

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 17 en woensdag 18 oktober Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 17 en woensdag 18 oktober Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 17 en woensdag 18 oktober 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Vergeleken met de voorgaande dagen was het nogal fris, maar toch was het een mooie herfstdag. De zon scheen,

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in

Nadere informatie

Nee, dat is normaal. Het is te verwachten dat ongeveer 90% van de cocons uitkomt.

Nee, dat is normaal. Het is te verwachten dat ongeveer 90% van de cocons uitkomt. Antwoorden op veel gestelde vragen Tip: Gebruik Control-F om een zoekterm in te voeren. 1. De cocons komen nog niet uit. Hoe kan dat? Knuffelbijen komen meestal uit in de tweede helft van april. Het uitkomen

Nadere informatie

Hoe bladluisplagen voorkomen

Hoe bladluisplagen voorkomen Hoe bladluisplagen voorkomen Een teveel aan bladluizen = een tekort aan bladluiseters. Beter voorkomen dan genezen. En ja, bladluizen voorkomen is mogelijk en het is zelfs niet eens moeilijk: Maak je tuin

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten

Nadere informatie

MET DE VLINDERWERKGROEP NAAR DE HEEMTUIN RUCPHEN

MET DE VLINDERWERKGROEP NAAR DE HEEMTUIN RUCPHEN MET DE VLINDERWERKGROEP NAAR DE HEEMTUIN RUCPHEN Op 12 augustus ging de Vlinderwerkgroep van Ken en Geniet samen op excursie naar de Heemtuin in Rucphen. De ruim 2 hectare grote wilde bloementuin is aangelegd

Nadere informatie

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden

Oude bomen. Opdracht 1 - Bijzondere bomen. Opdracht 2 De leeftijd van een boom meten. Benodigdheden Oude bomen meetlint In Amsterdam staan veel bomen. Sommige van die bomen zijn al heel oud en hebben veel meegemaakt. Bomen kunnen veel betekenen voor mensen. Denk bijvoorbeeld aan de kastanjeboom in de

Nadere informatie

Nieuwsflits mei Voorterrein

Nieuwsflits mei Voorterrein Nieuwsflits mei 2019. Voorterrein Op zaterdag 6 april zijn de Lavendel planten in de grond gezet. In de week hier vooraf was het voorterrein geëgaliseerd en 2 brede stroken grond gefreesd. De lavendel

Nadere informatie

Foto s. People. Welke groente wordt gebruikt voor frietjes? Welke groente is de basis voor rode spaghettisaus?

Foto s. People. Welke groente wordt gebruikt voor frietjes? Welke groente is de basis voor rode spaghettisaus? Foto s Welke groente is de basis voor rode spaghettisaus Welke groente wordt gebruikt voor frietjes People Welke groente gebruik je als basis voor dit kopje gazpacho tomaat radijs pompoen Is deze bloem

Nadere informatie

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:

Nadere informatie

When we see Mother Nature as the embodiment of God, we will automatically serve and protect her.

When we see Mother Nature as the embodiment of God, we will automatically serve and protect her. Amma's TUIN-nieuws nr. 20 (half februari - eind maart 2017) When we see Mother Nature as the embodiment of God, we will automatically serve and protect her. Amma Op moment van schrijven is de lente echt

Nadere informatie

Provincie Zeeland. Zeeuwse bermen steeds bonter

Provincie Zeeland. Zeeuwse bermen steeds bonter Provincie Zeeland Zeeuwse bermen steeds bonter Een ecologisch beheerde berm ziet er aantrekkelijk uit. Vooral wandelaars en fietsers genieten daarvan. Het is u vast wel eens opgevallen in het voorjaar

Nadere informatie

Amma's TUIN nieuws nr. 8 Mei - juni 2015

Amma's TUIN nieuws nr. 8 Mei - juni 2015 Amma's TUIN nieuws nr. 8 Mei - juni 2015 De maand mei sloot af met een retraite van Br. Shubamrita. Naast de inspirerende lezingen was er de ontroerende ervaring van het samen in stilte mediteren in de

Nadere informatie

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst

Vlinders kijken. op Landgoed Schothorst Vlinders kijken op Landgoed Schothorst Enke Kleine vos erdpa In de maanden mei tot en met september zie je ze vliegen: eeg vandaag ga je op zoek naar s. In dit boekje s!iveook nst Du vind je allerlei spelletjes

Nadere informatie

RWZI HILVERSUM. Informatiebrochure Groenplan. H+N+S Landschapsarchitecten. Koninklijke Ginkel Groep. Contactpersoon Mark Rotteveel

RWZI HILVERSUM. Informatiebrochure Groenplan. H+N+S Landschapsarchitecten. Koninklijke Ginkel Groep. Contactpersoon Mark Rotteveel RWZI HILVERSUM Informatiebrochure Groenplan Koninklijke Ginkel Groep H+N+S Landschapsarchitecten Contactpersoon Mark Rotteveel Contactpersoon Hank van Tilborg Bezoekadres Castor 64 3902 SJ VEENENDAAL Bezoekadres

Nadere informatie

Douwe's natuurnieuws 3 juli 2016

Douwe's natuurnieuws 3 juli 2016 Douwe's natuurnieuws 3 juli 2016 Bijzonderheden Verrassing Tijdens de inventarisatie in de Koopmanspolder vlogen in de luwte veel zwaluwen. Toch waren er twee die wat weg hadden van een grotere zwaluwsoort

Nadere informatie

8 5 Aarde en heelal. Lees de vragen over de planeten in de tabel hieronder. Vragen over de planeten. Aarde Maan Mars

8 5 Aarde en heelal. Lees de vragen over de planeten in de tabel hieronder. Vragen over de planeten. Aarde Maan Mars Lees de vragen over de planeten in de tabel hieronder. Vragen over de planeten. Aarde Maan Mars Is er water? ja beetje ja (vooral ijs!) Kunnen er planten groeien? ja nee nee Kunnen er dieren leven? ja

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2006

Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2006 Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 26 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE GL EN TL COMPEX Deze bijlage bevat informatie. 613-1-589b DUINEN INFORMATIE 1 DUINGEBIEDEN Het grootste deel van de Nederlandse kust bestaat uit duingebieden.

Nadere informatie

Lente. groep 3, 4 en 5

Lente. groep 3, 4 en 5 Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14

Nadere informatie

Auditieve oefeningen - lente. Hakken en plakken

Auditieve oefeningen - lente. Hakken en plakken Auditieve oefeningen - lente Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) len-te kro-kus tul-pen lam-me-tje bloe-men zaai-en tuin-tje ro-zen vo-gel tuin-man bij-en

Nadere informatie

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.

De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit

Nadere informatie

Nieuwsbrief Volkstuinvereniging Vianen Nr.4

Nieuwsbrief Volkstuinvereniging Vianen Nr.4 Nieuwsbrief Volkstuinvereniging Vianen Nr.4 www.volkstuinverenigingvianen.nl volkstuinverenigingvianen@gmail.com Augustus 2017 Droogte, hitte en regen, alles is onze tuinen deze zomer weer overkomen maar

Nadere informatie

Je onderzoekt de grond in jouw buurt. In de grond zitten miljoenen micro-organismen. Bijvoorbeeld

Je onderzoekt de grond in jouw buurt. In de grond zitten miljoenen micro-organismen. Bijvoorbeeld Hoe schoon is de lucht die je inademt? Is zwemwater hetzelfde als drinkwater? Zitten er veel of weinig microben in de grond? En wat betekent dat? Ontdek hoe gezond jouw buurt is en wat je zelf kan doen

Nadere informatie

weinig microben vergelijk jouw data

weinig microben vergelijk jouw data vergelijk jouw data veel microben Microben zijn de allerkleinste levende wezentjes op aarde die je niet zomaar kunt zien. Bacteriën, micro-algen en schimmels zijn bijvoorbeeld zulke micro-organismen. In

Nadere informatie

Toelichting voor docenten bij het boek Cursus wilde planten

Toelichting voor docenten bij het boek Cursus wilde planten Toelichting voor docenten bij het boek Cursus wilde planten De cursus over wilde planten is een van de meest gegeven cursussen door IVN- en KNNVafdelingen. Hij wordt ook wel cursus Planten determineren

Nadere informatie

Notitie tbv. werkgroep praktisch natuur beheer Beheer Staatsbosbeheer. Onderhoud van deze twee poelen door wg pn ivn nijmegen

Notitie tbv. werkgroep praktisch natuur beheer Beheer Staatsbosbeheer. Onderhoud van deze twee poelen door wg pn ivn nijmegen Notitie tbv. werkgroep praktisch natuur beheer Beheer Staatsbosbeheer. Onderhoud van deze twee poelen door wg pn ivn nijmegen 1. Poel in Alverna praktisch natuurbeheer Bezoek #) aan de poel in het gebied

Nadere informatie

Doe niets met planten in de tuin als het vriest!

Doe niets met planten in de tuin als het vriest! Wintertips December Doe niets met planten in de tuin als het vriest! Dahlia s, gladiolen en dergelijke planten die opgeslagen liggen, liggen vaak té vochtig en krijgen last van schimmels. December is de

Nadere informatie

INSECTEN. werkboekje

INSECTEN. werkboekje INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen

Nadere informatie

BIJEN IN LEEUWARDEN. Thijs Gerritsen & Bart Franken

BIJEN IN LEEUWARDEN. Thijs Gerritsen & Bart Franken BIJEN IN LEEUWARDEN Thijs Gerritsen & Bart Franken Wat komt er aan bod? o Even voorstellen o Bijen: wat zijn dat? o De mens en de bijen Intermezzo Akte 2 o De Leeuwarder bijen o Resultaten en conclusies

Nadere informatie

Het heeft even geduurd maar na eerst een bezoek van de koninginnepage hebben we nu ook bezoek van de koningspage, ook geabdiceert?

Het heeft even geduurd maar na eerst een bezoek van de koninginnepage hebben we nu ook bezoek van de koningspage, ook geabdiceert? La Tirelire We hebben uitbreiding van ons bedrijfje. We hebben er nl een huisje bij gekocht. Dat vanaf dit moment La Tirelire gaat heten ofwel de spaarpot. We knappen het op en gaan het in eerste instantie

Nadere informatie

Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016)

Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016) Amma's TUIN-nieuws nr. 16 (augustus - half oktober 2016) Het is een verwachtingsvolle tijd nu we dit schrijven: binnen een week vanaf nu is Amma al in Houten, hebben we haar kunnen zien en horen. Wat een

Nadere informatie

1. De cocons van de Gewone Knuffelbijen (Rosse metselbijen) komen nog niet uit. Hoe kan dat?

1. De cocons van de Gewone Knuffelbijen (Rosse metselbijen) komen nog niet uit. Hoe kan dat? Antwoorden op veel gestelde vragen Tip: Gebruik Control-F om een zoekterm in te voeren. 1. De cocons van de Gewone Knuffelbijen (Rosse metselbijen) komen nog niet uit. Hoe kan dat? Gewone Knuffelbijen

Nadere informatie

Je kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei.

Je kunt nu de heesters snoeien die al zijn uitgebloeid. Ook buxushaagjes kun je alvast knippen. Geef ze daarna extra mest voor goede hergroei. Lentetips April Vroegbloeiende struiken kan u na de bloei snoeien. Vanaf april ziet onkruid vaak zijn kans. Onbeplante oppervlaktes zijn snel bedekt met ongewenst groen. Schoffelen is dus de boodschap!

Nadere informatie

Het boek van VISJE BLUB. Gemaakt door iedereen die op de foto staat

Het boek van VISJE BLUB. Gemaakt door iedereen die op de foto staat Het boek van VISJE BLUB Gemaakt door iedereen die op de foto staat Het is 8 juni, een paar dagen voor de Slootjesdag in Diessen. Een vrijwilligster van de groep zit rustig wat te lezen bij t Turkaa tot

Nadere informatie

Onkruid in kassen Westland

Onkruid in kassen Westland Onkruid in kassen Westland C.J. Nonhof KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland

Nadere informatie