BUITENLANDSCH OVERZICHT.
|
|
- Maurits Jacobs
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 BUITENLANDSCH OVERZICHT. Wat in Zuid-Afrika gebeurd is, was onvermijdelijk geworden, maar het treft ons niet minder diep. De twee Hollandsche republieken zijn nu beide van de kaart: zoo heeft Engeland het gedecreteerd, en als straks de Engelsche regeering dat aan de mogendheden meedeelt, zullen deze berusten. Zij zullen berusten in een daad van ruw geweld, die bij alle volkeren ergernis wekt, maar geen staat kan zich de weelde van zooveel edelmoedigheid veroorloven als er noodig zou zijn om dien roof metterdaad te beletten, en een concert och, dat kan nog nauwelijks dienen tegen een zwakke; maar een der sterken gezamenlijk in den weg te treden, daartegen verzetten zich eigenbelang, naijver en onderling wantrouwen! Zoo is dus nu de Zuid-Afrikaansche republiek zoowel als de Oranje-Vrijstaat weggevaagd voorloopig tenminste. Iedere inlijving tegen den zin der bevolking is wederrechtelijk, maar in dit geval was de annexatie een gruwel. Het aanhechten van een staat heeft geen zin, zoolang, gelijk een Engelsen officier het uitdrukte, het land nog niet verder bezet is dan de kanonnen (van den veroveraar) dragen, 't Is waar dat de Boeren in de laatste maanden hun tegenstanders geen zware slagen meer hebben toegebracht, zooals in het begin. Maar omgekeerd is het Boerenleger evenmin verslagen. De voornaamste spoorwegen zijn bezet en de Boeren zijn teruggedrongen. Daarmee is echter niet gezegd dat zij niet zullen terugkomen zoodra de Engelsche troepen hun vooruitgeschoven stellingen moeten ontruimen, evenals dat vroeger geschied is. De Engelschen hebben hier en daar voordeelen behaald, zij hebben de gemeenschap van Transvaal met de kust afgesneden : president Kruger, die de afmattende guerrilla niet mee kan maken, gaat naar Europa, en Botha is ziek. Dat zijn de redenen waarop, naar 't schijnt, de jongste proclamaties van Engelsche zijde gegrond zijn. Maar nog pas zijn er berichten gekomen van het opbreken van spoorwegen ten zuiden van Johannesburg en in den Vrijstaat en van 't insluiten van een Engelsch garnizoen te Schweizer-Reneke, in het zuidwesten der Zuid-Afrikaansche republiek. En Botha's leger staat nog te velde, met veel licht geschut, al moesten enkele zware kanonnen, die in de nieuwe phase van den oorlog veel last en weinig nut zouden opleveren, vernield worden. Ook zijn de Wet en de la Rey en Theron, zooveel wij weten, nog niet gevangen. In deze omstandigheden zouden wij Lord Roberts en andere Engelsche berichtgevers waarlijk te veel eer bewijzen met op goed geloof aan te nemen dat het georganiseerde verzet van de Boeren gebroken is, en er nog slechts eenige plunderende benden", zooals Roberts zegt, ronddwalen. Zoolang er een Transvaalsche regeering is, en een kern van een Boerenmacht, al is ze klein, zoolang er in het land nog geen zweem van pacificatie te bespeuren valt maar het verzet telkens en allerwege weer opkomt, zoolang blijft annexatie een holle klank.
2 BUITENLANDSCH OVERZICHT. 375 Ongelukkigerwijze is het wel mogelijk dat die Engelsche maatregel slechts voorbarig was, en dat binnenkort het verzet van de Boeren, tijdelijk tenminste, inderdaad ineenzinkt. Maar wij kunnen er niet genoeg nadruk op leggen, dat wij niet in staat zijn, dat van hier, en op dit oogenblik, te beoordeelen, en voorshands behooren wij dus slechts aan te nemen wat onomstootelijk vast staat; voor 't overige houd ik mij aan de verzekering van republikeinsche zijde ' dat de oorlog nog geenszins uit is, en men behalve den wil, ook de middelen heeft om het verzet nog geruimen tijd vol te houden. Want welk een leugen- en lastercampagne is er in de laatste maanden weer door de Engelschen gevoerd! De Boeren gedragen zich als beesten, bedrinken zich, schieten uit baldadigheid op treinen met hun eigen menschen; overal gaan zij op de vlucht, en de leiders nemen het goud meê, enz. Zelfs de ontplofbare kogels moeten weer dienst doen. Moord en brand wordt geschreeuwd over een ambulance die bij Waterval door de Boeren werd ingepakt als het waar is. 't Kan wel waar zijn, want wat doen de Engelschen anders dan stelselmatig de Boeren berooven van heel- en geneeskundige verpleging? Alle middelen zijn thans immers goed genoeg, mits ze doel treffen. Dat is geen beschuldiging in 't wilde. Een Nederlandsche ambulance die, volgens de Engelschen, compromitteerende stukken bij zich had, wordt aangehouden, en de leden, als gevangenen naar Ceylon gestuurd. Is het bij niemand opgekomen dat, als er met die ambulance werkelijk iets niet in den haak was, de Engelschen hadden kunnen en moeten volstaan met het gevangennemen van den verantwoordelijken leider der ambulance, maar dat het hun plicht als beschaafde menschen bleef, het hulppersoneel en het materieel naar de Boeren terug te zenden? Dat deden de Boeren toch wèl, nog onlangs, ten westen van Pretoria, hoewel de Engelsche ambulance-menschen daar zelfs Mausers in hun bezit hadden. Ook de Belgische ambulance is den Boeren afhandig gemaakt. Heeft Lord Methuen niet zonder het minste gewetensbezwaar durven seinen, een week of wat geleden: two ambulances captured." Ergerlijk is ook de wijze waarop de opperbevelhebber zelf dezer dagen in een rapport de Transvaalsche overheid heeft durven beschuldigen van schromelijke verwaarloozing der zieke krijgsgevangenen, van slechte voeding der gevangen genomen manschappen, enz., nota bene met een beroep op de beschaafde oorlogsgebruiken. Wat een bespotting 1 Het behoort zeker ook tot het beschaafde oorlogsgebruik dat gewonde krijgsgevangenen aan paarden gebonden worden voortgesleept, dat allerlei menschen op 't willekeurigst worden opgepakt en gedeporteerd, dat hoeven verwoest worden, vee geroofd, vrouwen en\inderen aan de Kaffers prijs gegeven, dat, in één woord, met terzijdestelling der eerste beginselen, niet alleen van het volkenrecht maar van de menschelijkheid, Engeland een verdelgingsoorlog voert tegen het weerlooze volk. En dan hun houding tegenover president Kruger! Als ooit een staatshoofd eerbiedwaardig, een levenseinde tragisch was, dan hier. Wat doen de Engelschen, die het woord gentleman aan de wereld gegeven hebben? Zij jouwen
3 376 ELSEVIER'S GEÏLLUSTREERD MAANDSCHRIFT. den President na, nu hij te oud en gebrekkig geworden is om in het gebergte den laatsten strijd van zijn volk meê te strijden. Zij schelden hem uit, geen laster, geen schimpwoord laten zij ongebruikt. Een paar staaltjes van de taal der toonaangevende Engelsche pers, over den vluchtenden ex-president" : Wat een opgesmukte, beschilderde pop van een President is dit, zooals hij voor den dag zal komen in de geschiedenis van de negentiende eeuw! De woorden der heilige Schrift vloeiden zalvend van zijn leugenachtige lippen... Onschuldig bloed is op zijn hoofd, zijn handen zijn bevlekt met oneerlijk gewonnen goud"... (.ÖÖV... naar Duitschland of Holland, waar hij (Kruger) met eenige leden van zijn tyrannieke bende het prachtige fortuin zullen gaan genieten dat zij in Europa in veiligheid gebracht hebben." Kruger af. Tot het laatst zichzelf gelijk gebleven, laat hij zijn burgers die hij verraden heeft, aan hun lot over, en met cynische kalmte spoort hij hen aan, vrede te sluiten... De naam van Stephanus Johannes Paulus Kruger zal waarschijnlijk bij het nageslacht bekend staan als die van den grootsten domoor die ooit getracht heeft,,de menschheid in beroering te brengen," of een Staat te regeeren." De ex-president heeft nooit veel zin voor waardigheid en eer gehad. Zijn burgers zijn misschien wel blij dat zij van hem af zijn"... (.AwTy y!/«z7.) De heer Kruger heeft zich een tijd lang door de Engelschen laten betalen. Het zou een beleediging zijn, zich te verbeelden dat Thiers in staat is geweest, Pruisisch geld aan te nemen. Thiers was een man van groote ontwikkeling; de heer Kruger gelooft aan droomvoorspellingen en ontkent dat de aarde rond is-" Zijn naam is geschandvlekt zelfs onder hen die eens zijn volk waren." (/fa// J/// G Van al deze uitingen zijn wel het merkwaardigst die van den nobelen paladijn van Dreyfus, den Parijschen correspondent van de 7ï;/z<?.f, en van de P«// Afa//, welke laatste haar artikel inleidde met de woorden: Het stuit iederen Brit tegen de borst, te juichen als zijn vijand gevallen is." Waarlijk?... Maar al die ezels die den stervenden leeuw een trap geven! Ik moet hier echter bijvoegen dat er in de Engelsche pers, bij uitzondering, ook op waardiger wijze over den,,ex-president" gesproken is. Zoo schreef de ZW/y C/zwwzV/i?: Hij is buiten kijf de grootste man die Zuid-Afrika nog heeft voortgebracht... Wij zien reeds hoe de mythe zich vormt, om hem heen. Want hij is een van die typische figuren op wien de kenmerkende woorden en daden van andere personen onwillekeurig worden overgedragen. Door vastheid van wil en karakter, door volharding en scherpte van oordeel en taal, stak hij ver uit boven zijn stam die al deze hoedanigheden bezit. Als President was hij de echte Boer van den goeden ouden tijd... Kruger's karakter en Kruger's loopbaan zullen met liefde nagespeurd worden door
4 BUITENLANDSCH OVERZICHT. 377 den Carlyle van de toekomst, en wat nu afstootend en ongeschikt lijkt in zijn aard, zal door den tijd verzacht worden... Men zal hem beschouwen als den man die er naar streeft, den eenvoud en de onafhankelijkheid van een ouderwetch en rustig volk te verdedigen tegen den woesten inval van moderne beschaving met haar vloek van weelde en haar Johannesburgsche zedelijkheid"... Het is volkomen duidelijk, waarom de Zuid-Afrikaansche Republiek ingelijfd moest worden juist op dit tijdstip, hoewel Lord Roberts al een paar maanden met de proclamatie in zijn zak liep. De oorlog moest nu maar uit zijn, al was hij nog niet uit. Het succes van de Engelsche wapens behoorde op de een of andere manier bezegeld en geproclameerd te worden. Immers, het oogenblik was gunstig voor de ontbinding van het Parlement en het uitschrijven van algemeene verkiezingen. Aldus geschiedde: het Britsche parlement is ontbonden op 21 September, de verkiezingen voor de betwiste zetels worden gehouden omstreeks 1 October. Het is weer een handige zet van het ministerie Salisbury-Chamberlain, een voortreffelijk staaltje van partijpolitiek, met terzijdestelling van het gebruik, dat hier wet maakt, en met onverschilligheid voor het algemeen belang. Volgens dat gebruik had de ontbinding nog minstens een jaar uitgesteld moeten worden, en de toestand rechtvaardigt geenszins een beroep op de kiezers. Oppervlakkig beschouwd, scheen zelfs het partijbelang der tegenwoordige regeering dezen maatregel niet noodzakelijk te maken, want als iets zeker is, dan dit: dat de overgroote meerderheid van het Britsche volk zoo verblind is en zoo bevangen door den oorlogsroes, dat zij de politiek der regeering ten aanzien van Zuid-Afrika onvoorwaardelijk goedkeurt. Sir Edward Clarke die durft zeggen dat hij den oorlog afkeurt, wordt op zij gezet; Labouchere, die zich vermeet, Chamberlain aan te tasten, loopt veel kans, zijne vaste plaats te verliezen ofschoon men had kunnen denken dat aan Labby, dat enfant terrible, alles geoorloofd was. Zoo dus het ministerie het parlement ontbindt, in weerwil van de verpletterende meerderheid waarover het beschikt, op een oogenblik dat de oorlog als gewonnen wordt beschouwt, maar nog niet als geheel afgeloopen, zoo het niet wacht tot het laatste kanonschot gelost is, tot de generaals en de soldaten teruggekeerd zijn, tot de commissie van onderzoek naar de hospitaalschandalen weer thuis is, dan geschiedt dat omdat het tijdstip gunstig lijkt voor een beroep op de kiezers, die nu nog later wellicht niet meer bereid zullen zijn om het mandaat van het kabinet te bestendigen. Die toeleg is doorzichtig, maar de liberale partij is zoo verbasterd, de geautoriseerde leiders zijn zulke onbeteekenende personen, dat zij den moed van een overtuiging geheel missen, zich laten meesleepen door de heerschende strooming, en dus geen standpunt innemen van waar zij het kabinet in zijn zwakke punten kunnen aantasten. Zedelijk en verstandelijk gesproken, staat het ministerie Salisbury Chamberlain zwak genoeg. Bewijzen zijn er ten
5 378 ELSEVIER'S GEÏLLUSTREERD MAANDSCHRIFT. overvloede dat een moreele leiddraad bij haar streven nooit gevolgd is. Wat Chamberlain en Balfour indertijd hun kiezers beloofd hebben, zijn zij niet nagekomen: uitkeering aan ouden van dagen, volledige toepassing van het beginsel der schadeloosstelling bij ongelukken gedurende den arbeid, de zoo noodige hervormingen van de armenwet en van de kieswet, dat alles is bij de beloften gebleven. In de plaats daarvan wordt de natie gevleid met imperialisme. Het is dan ook een,,khaki-verkiezing". Maar zelfs op dat punt, het eenige waarover, volgens Chamberlain en Balfour in hun verkiezingsmanifesten, de strijd loopen moet ook op dat punt staat de regeering zwak. Zij heeft altijd volgehouden (zij moest het ook wel doen) dat de oorlog in Zuid-Afrika onvermijdelijk was: dat de Republieken Engeland den oorlog hebben opgedrongen. Is dat zoo, dan komt de regeering echter geen eer of lof toe voor de politieke voordeden die uit den oorlog kunnen voortkomen. Blijft over: de wijze waarop de oorlog voorbereid en uitgevoerd is. En wat dat betreft, terzake van het volslagen gebrek aan voorbereiding van het departement van oorlog is in de Engelsche pers zelf maar één roep geweest en wie zou er nu al vergeten zijn welk een teleurstelling en ellende de leiding van den oorlog in Natal, de poging tot ontzet van Kimberley, om kort te gaan, de geheele eerste phase van den oorlog, tot Februari toe, over het Engelsche leger gebracht heeft? Telt het dan niet mêe dat de verliezen van het leger, zonder de krijgsgevangenen, en ongerekend de vele zieken en gewonden die nog in Afrika verpleegd worden, volgens de (zeker te lage) officieele opgaaf meer dan 40,000 man hebben bedragen? Men zou echter verkeerd doen met te verwachten dat de Britsche kiezers zich door redeneering zullen laten leiden. De kanonnen hebben zoo gesproken dat de stem van het verstand verdoofd is, voor langen tijd. Geweld boven rede, macht boven recht dat schijnt ook de leidende gedachte te blijven in de betrekkingen van den Grootvorst van Finland, Keizer aller Ruslanden, tot het Finsche volk. Nikolaas II schijnt slechts één doel na te jagen, russoficeering van het grootvorstendom. Het zou ongetwijfeld verstandiger zijn, aan de Finnen een voorbeeld te nemen voor het Russische volk, dan de Finnen te dwingen, zich met de Russen gelijk te stellen; aangezien echter Rusland grooter is, mag het Finland opslorpen. Zou de Tzaar niet inzien dat het 't recht en de plicht van het Finsche volk is, zich tot het uiterste daartegen te verzetten; of laten zulke overwegingen hem koud? Dat is moeilijk te beslissen, maar wat de uitkomst voor de Finnen aangaat, komt het vrijwel op 't zelfde neer. Wat er van de Finsche pers overbleef, wordt stuk voor stuk gemuilband of kortweg afgeschaft. De nog bestaande uiterlijke kenteekenen van Finland's zelfstandigheid, zooals de postzegels voor het buitenlandsch verkeer, ze mogen niet langer gebruikt worden. Erger is de behandeling die de Finsche Landdag van den Grootvorst ondervonden heeft. In het laatst van Juni had de Landdag een verzoekschrift tot den Grootvorst gericht: een kalme en waardige
6 BUITENLANDSCH OVERZICHT. 379 uiteenzetting van de misbruiken en wederrechtelijkheden van Bobrikof's bestuurstelsel. In antwoord daarop heeft Nikolaas II nu te kennen gegeven, behalve een (onjuist) formeel bezwaar: dat de handelwijze van generaal Bobrikof zijn goedkeuring volkomen wegdroeg, en dat de Finsche Senaaat het reglement van den Landdag binnenkort zou hebben te herzien om de bevoegdheid van den Landdag te begrenzen lees: beperken en de wijze waarop de Landdag zijn zaken moet afdoen, opnieuw te regelen. De lof aan Bobrikof is tergend; met het andere schendt Nikolaas II zijn bekrachtiging van de Finsche vrijheden. De Senaat zou, al wilde hij, het recht niet bezitten dat de Keizer-Grootvorst hem toekent. Algemeene verkiezingen in Noorwegen en een nieuwe minister-president in Zweden. Noch het een noch het ander brengt eenige wijziging in den toestand. De Noorsche linkerzijde is bijna even sterk als vroeger in het Storting vertegenwoordigd, en bijgevolg zal de radicale politiek op denzelfden voet voortgezet worden. Boström wordt als Zweedsch premier opgevolgd door admiraal v. Otter, een gematigd man, van dezelfde richting als zijn voorganger. Een staaltje van het geharrewar tusschen Noorwegen en Zweden, tegenwoordig : De hertog der Abruzzen is, terugkeerende van een goed geslaagden noordpooltocht, te Kristiania feestelijk ingehaald, en bij die gelegenheid door Koning Oskar gedecoreerd. Niet echter met de Noorsche St. Olaf's-orde, maar met de Zweedsche Serafijnen-orde. Groot kabaal daarover in de radicale Noorsche bladen: dat was opzettelijk gebeurd, de Koning had weer eens te kennen willen geven dat een Noorsche orde ondergeschikt is aan een Zweedsche, enz. enz. Alsof de Zuid-Afrikaansche kwestie, de Chineesche kwestie en het een en ander daarbij, niet genoeg was, heeft het maar weinig gescheeld of Bulgarije en Roemenië waren elkander in het haar gevlogen. Dat ontbrak er maar aan, dat de Oostersche kwestie in Europa heropend was! Maar de groote mogendheden, genoeg met elkaar en zichzelf te doen hebbende, zetten de twee stoute kinderen heel gauw op hun plaats. Roemenië had overigens wel reden tot klagen. Dat een geheim Bulgaarsch genootschap in Macedonië kuipt tegen het Turksche gezag, en aan 't werk is om de bevolking van die streek naar vereeniging met Bulgarije te winnen, is niet onnatuurlijk, maar de Koetso-Wallachen die daar wonen willen maar liefst onder Turkije blijven, dat hun veel vrijheid laat, en zich in alle geval niet tot samenzweren laten dwingen door ' het genootschap te Sofia. Vandaar een soort van mafia die niet alleen onder de Koetso-Wallachen (aan de Roemenen verwant) in Macedonië, maar tot in Boecharest zelf een schrikbewind uitoefende; totdat dezer dagen de bedrijvers van een paar opzienwekkende moorden van Roemeniërs ongestraft bleven, hetgeen krasse vertoogen uitlokte van de Roemeensche regeering. De regeering van prins Ferdinand kan er echter niets aan doen, want de voornaamste personen van het vorstendom staan met het Macedonische Comité in betrekking, en dat verlamt de justitie.
7 380 ELSEVIER'S GEÏLLUSTREERD MAANDSCHRIFT. Te Peking schieten de zaken sedert enkele weken maar niet op. Om wat te doen te hebben en vermoedelijk ook wel omdat de zwermende benden in den omtrek van de hoofdstad soms te lastig worden, zetten de verbonden troepen kleine expedities op touw; de voornaamste van deze heeft de forten van Pei-tang, vlak ten noorden van Takoe, veroverd, maar niet dan met vrij aanzienlijk verlies. Overigens is de groote kwestie slechts in dit opzicht nader tot haar oplossing gekomen, dat de Chineesche regeering d. w. z. de oude hofkliek van de Regentes en prins Toean vredesonderhandelaars aangewezen heeft: het zijn prins Tsjing, de onvermijdelijke Li-hoeng-tsjang, en naar men zegt, daarenboven de beruchte Joeng-loe; hun worden de bekwame en betrekkelijk vrijzinnige onderkoningen van het Jangtse-gebied, Tsjang-tsji-toeng en Lioe koenji toegevoegd. Intusschen had de Russische regeering een voorstel gedaan dat wel echt Russisch was. De regeering te Petersburg maakte bekend dat zij haar gezant en haar troepen, nu de legaties ontzet waren, uit Peking zou wegzenden, en noodigde de overige staten uit, dat ook te doen. Dan kon de Chineesche regeering naar Peking terugkeeren, want zoolang zij daartoe niet in de gelegenheid gesteld was, zou er van een oplossing der moeilijkheden toch niets kunnen komen. Maar de schuldige Chineezen dan, en de geschonden eer der mogendheden? O, wat dat betreft had de Russische regeering een opvatting, kostelijk van naïveteit. Zij sprak in haar nota slechts van onlusten, van rebellen, en omdat dit nu eenmaal in haar kraam te pas kwam, hield zij zich vast aan de fictie dat het Chineesche gezag zelf door de Boksers overrompeld was. Dat bracht verschillende voordeden mee, voor de Russen. In de eerste plaats gaf het hun gelegenheid, weer als de beste vrienden van China te poseeren. Later zou dat wel vruchten afwerpen. Dan kwamen zij zonder verdere kosten en opofferingen van die onaangename zaak af, wat te meer woog omdat Rusland nog geen belang heeft bij een wijziging van den toestand in het noorden van China. En aangezien de rebellen" door hun aanvallen op de Siberische grens en op de spoorwegen in Mantsjoerije rechtstreeks tegen Rusland waren opgetreden, en Rusland wel genoodzaakt was geweest, zelf die onruststokers te verjagen, zou het Mantsjoerije, waar intusschen de voornaamste strategische punten door de kozakken waren bezet, wel zoo lang voor China bewaren... De mogendheden zouden er immers bij winnen, nu Nioe-tsjwang voorloopig" van een garnizoen voorzien was, en de spoorwegen voortaan beveiligd waren tegen rooverbenden? Volgens gerucht zouden de mogendheden zelfs gepolst zijn over een oplossing waarbij Mantsjoerije als een bufferstaat erkend zou worden. Dat is inderdaad verrukkelijk als variant op de pachtcontracten! Maar de omstandigheden maakten het in den eersten tijd nog onmogelijk, alle vreemde troepen uit Peking terug te roepen, zoodat een soort van middenweg vanzelf aangewezen was. En voor een keer wist Duitschland zijn oostelijken nabuur eens over te troeven. Iemand heeft gezegd : Pour enfoncer
8 BUITENLANDSCH OVERZICHT. 381 une araignée, il n'y a rien de tel qu'un coup de poing." Deze vuitslag door het Russische spinneweb gaf graaf v. Bülow, toen hij een nota rondzond waarbij vooropgesteld werd dat alvorens de onderhandelingen met China aan te vangen, de erkend schuldige Chineezen uitgeleverd moesten worden. Daar was werkelijk in theorie niets tegen in te brengen, en een paar antwoorden, van de mogendheden ingekomen, vallen de Duitsche regeering dan ook bij in theorie. Opmerkelijk is de houding van de Vereenigde Staten. Eerst nam MacKinley den schijn aan, het Russische voorstel aan te nemen, toen trok hij zich halverwege terug, en wat de Duitsche nota betreft, het antwoord van Amerika daarop zal met een diplomatieke weigering" gelijk staan. De zaak is dat de presidents-verkiezingen nu voor de deur staan, dat Bryan handiglijk de bestrijding van het imperialisme als voornaamste plank van zijn platform heeft gekozen, en dat MacKinley nu voor niets zoo bang is, als zijn partij in het Chineesche wespennest te steken. Zich nergens aan binden dus, ter zake van China, en zoo gauw terug als het maar mogelijk is. Zoo gaat dezer dagen in twee landen, Engeland en Amerika, de verkiezingsstrijd hoofdzakelijk om het imperialisme. Maar terwijl, nu het feit voor de Vereenigde Staten voldongen is, de imperialisten daar te lande niets beters weten te doen dan zulk een streven te verloochenen, zoodat MacKinley's daden en Bryan's woorden daarin werkwaardigerwijze gansch overeenstemmen, gaan in Engeland de zoogenaamde liberalen met de regeering mede in haar jingoisme en schijnt niemand er ernstig aan te denken, de annexatie der Republieken ongedaan te willen maken. Toch zou men zeggen dat het voor de hand lag dat de Engelschen zich spiegelden aan de jongste ervaring hunner buren aan den overkant van den oceaan. 23 September. C. E.
Or, W. J, LEYDn /!Nnl«msJag 8J7. ,...c F \ '- EEN TEHUIS VOOR WEEZEN IN ZUID-AFRIKA 1!.
Or, W. J, LEYDn /!Nnl«msJag 8J7,...c F \ '- EEN TEHUIS VOOR WEEZEN IN ZUID-AFRIKA 1!. L. S. Het is velen in Holland wellicht bekend, hoe ik, eerst onlangs uit Zuid-Afrika teruggekeerd, den langen en b'!ngen
Nadere informatieNapoleon. bekendste persoon uit de geschiedenis
Napoleon bekendste persoon uit de geschiedenis Napoleon behoort tot de meest bekende personen uit de geschiedenis. Hij wist zich van eenvoudige komaf op te werken tot keizer van Frankrijk en heerser over
Nadere informatieKarel XII van Zweden: Stockholm, 17 juni 1682 Halden, 30 november 1718
Karel XII van Zweden: Stockholm, 17 juni 1682 Halden, 30 november 1718 Karel XII was van 1697 tot 1718 koning van Zweden. Hij was de derde koning uit het geslacht Wittelsbach en één der partijen in de
Nadere informatieDe Hollander zoo als 'er wel meer zijn
De Hollander zoo als 'er wel meer zijn Robert Hendrik Arntzenius bron. A. Loosjes Pz., Haarlem 1814 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/arnt001holl01_01/colofon.php 2011 dbnl 5 De Hollander
Nadere informatieDE BOERENOORLOG 1899-1902
DE BOERENOORLOG 1899-1902 Jan van Riebeeck - INLEIDING Stichter van de Kaapkolonie Wanneer men iets wil schrijven over de Boerenoorlog, Kan men niet voorbijgaan aan de vele gebeurtenissen die aan deze
Nadere informatieOefenteksten: Vergelijking
efenteksten: ergelijking ndersteboven van lezen Tekststructuren Fietsen met en zonder motor Een fiets en een motorfiets zijn allebei een vervoermiddel. Bij een fiets moet je zelf trappen. De motorfiets
Nadere informatieVijf redenen waarom dit waar is
Les 14 Eeuwige zekerheid Vijf redenen waarom dit waar is In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 Is de echte (ware) gelovige voor eeuwig veilig en geborgen in Christus? Voor
Nadere informatieApostolische rondzendbrief
oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de
Nadere informatie1 Korintiërs 12 : 27. dia 1
1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieDoor welke oorzaak voelde Saul zich alleen en onbeschermd? En wat had hij vernomen?
Dood van Saul en zijn zonen. Door welke oorzaak voelde Saul zich alleen en onbeschermd? En wat had hij vernomen? Zie 1 Samuel 30 en 31 Saul echter voelde zich alleen en onbeschermd, omdat God hem verlaten
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-14-1-b
Bijlage VMBO-KB 2014 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-14-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een politieke prent over een biddende fabrikant (1907): Onderschrift
Nadere informatieWelke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood?
Jozefs broers bij de onderkoning. Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood? Genesis 42:1-2 1 Toen Jakob zag dat er koren in Egypte was, zei Jakob tegen zijn zonen: Waarom kijken jullie
Nadere informatieDINGEN DIE JE MOET WETEN
50 Maar wat gebeurde er precies? Welke landen en mensen waren belangrijk? Dit boek staat vol met weetjes, landkaarten en foto s over een tragische periode in de wereldgeschiedenis. JIM ELDRIDGE ISBN 978
Nadere informatieVerdrag van Genève tot de verbetering van het lot der gewonden en zieken, zich bevindende bij de legers te velde
Verdrag van Genève tot de verbetering van het lot der gewonden en zieken, zich bevindende bij de legers te velde Genève, 6 juli 1906 (Aanduiding van de verdragsluitende Mogendheden) Gelijkelijk bezield
Nadere informatiecolumbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen
columbus brengt het beste uit twee werelden samen lesbrief HAVO/V leerjaa WO r3 Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika columbus Inleiding Deze zomer vindt het WK voetbal plaats in Zuid-Afrika. Allerlei
Nadere informatieDe Bijbel open 2012 37 (22-09)
1 De Bijbel open 2012 37 (22-09) Onlangs kreeg ik een vraag over twee genezingen in de bijbel. De ene gaat over de verlamde man in Lukas 5 die door het dak van een huis tot Jezus wordt gebracht en door
Nadere informatie1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief
1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de
Nadere informatie7. Het ontstaan van het nationalisme
7. Het ontstaan van het nationalisme Artikel 3 uit de Verklaring van de rechten van de mens en de burger, 1789. De oorsprong van iedere soevereiniteit ligt wezenlijk bij het volk/de natie. Geen instantie,
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatieWat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)
Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieIiturgie voor de -12 jeugddienst van zondagmorgen 28 Juni in de Westerkerk te Veenendaal
Iiturgie voor de -12 jeugddienst van zondagmorgen 28 Juni in de Westerkerk te Veenendaal Op Toon Hoogte 182 Door Uw genade Vader Door Uw genade, Vader, mogen wij hier binnengaan. Niet door rechtvaardige
Nadere informatieHet huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15
Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen
Nadere informatieLeerlingen hand-out stadswandeling Amsterdam
Leerlingen handout stadswandeling Amsterdam Groep 1: de Surp Hoki Armeens Apostolische kerk Adres: Kromboomsloot 22, Amsterdam Namen leerlingen: In deze handout staat alle informatie die je nodig hebt
Nadere informatieNaam: FLORIS DE VIJFDE
Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen
Nadere informatieAFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN
AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN Jaargang 2010 GT no. 17 Landsverordening Raad van Advies 1 Hoofdstuk 1. Inrichting en samenstelling Artikel 1 1. De Raad van Advies, verder te noemen de Raad, bestaat
Nadere informatieChina. - De geschiedenis en cultuur van Peking -
Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik
Nadere informatieDe Bijbel open 2013 24 (22-06)
1 De Bijbel open 2013 24 (22-06) In Mattheus 16 komen we een bijzondere uitdrukking tegen. Jezus zegt daar tegen Petrus en de andere discipelen dat zij zullen binden en ontbinden. Dat roept bij iemand
Nadere informatieMÜX Blokzijl. rechtvan. Sprekei?
MÜX Blokzijl rechtvan Sprekei? Wie kent Max Blokzijl niet? Iedereen kent hem als den bekenden radiospreker, die week in, week uit zijn stem laat hooren in honderdduizenden huisgezinnen en daar alle groote
Nadere informatieRomeinen 3:1-31 1 Wat is dan het voorrecht van de Jood, of wat is het nut van de besnijdenis? 2 Velerlei in elk opzicht. In de eerste plaats [toch]
Romeinen 3:1-31 1 Wat is dan het voorrecht van de Jood, of wat is het nut van de besnijdenis? 2 Velerlei in elk opzicht. In de eerste plaats [toch] dit, dat hun de woorden Gods zijn toevertrouwd. 3 Wat
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieGeschiedenis van China
Geschiedenis van China Periodes: Shang dynastie 1766 1046 v.chr. Zhou dynastie 1046 256 v.chr. Han 206 v. Chr. 220 n.chr. Tang dynastie 618 907 Song dynastie 960 1279 Ming dynastie 1368 1644 Qing dynastie
Nadere informatie2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg
2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen
Nadere informatieToespraken van koning Boudewijn en premier Lumumba op de onafhankelijkheidsdag van Congo op 30 juni 1960.
Toespraken van koning Boudewijn en premier Lumumba op de onafhankelijkheidsdag van Congo op 30 juni 1960. Vergelijk deze punten en geef er uitleg bij: a. Hoe is de dekolonisatie er gekomen? b. Was er sprake
Nadere informatieOrde voor de viering van het heilig Avondmaal
Orde voor de viering van het heilig Avondmaal Prediking Geloofsbelijdenis Onderwijzing bij het Avondmaal De apostel Paulus beschrijft hoe onze Heer Jezus Christus het heilig Avondmaal heeft ingesteld:
Nadere informatieHet belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft
Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief
Nadere informatieGod leren kennen 1 gebed 1. de meeste mensen op aarde geloven/zijn religieus 1. de meeste mensen op aarde geloven/zijn religieus 2. nadenk-argumenten: Oorzaak en gevolg iemand moet een keer begonnen
Nadere informatieWelke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.
Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieSO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht
SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste
Nadere informatieDe koude oorlog Jesse Klever Groep 7
De koude oorlog Jesse Klever Groep 7 1 Voorwoord Tijdens het maken van mijn spreekbeurt over Amerika kwam ik de Koude oorlog tegen. De koude oorlog leek mij een heel interessant onderwerp waar ik niet
Nadere informatieDe Koude Oorlog: het begin (les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW VTI Kontich
(les 10 6des) Geschiedenis 6MEVO-6EM-6EI-6IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Samenwerking slaat om in wantrouwen in 1945 => Tijdens WO 2: USSR en VSA werken samen tegen Duitsland => In
Nadere informatie4e zondag van Pasen - De Goede Herder.
4e zondag van Pasen - De Goede Herder. Het is één van de oerbeelden geworden van Jezus in de christelijke geloofstraditie. Elk jaar wordt deze derde zondag na Pasen er naar genoemd: zondag van de Goede
Nadere informatieDe ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal
De ondergang van de Spaanse Armada een spannend verhaal Een volk in opstand, een boze koning, een dappere koningin, een onoverwinnelijke vloot en... een storm. Dit is het spannende verhaal van de Spaanse
Nadere informatieFilippenzen 1. Begin van de brief
Filippenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Filippi 1 Dit is een brief van Paulus, aan alle mensen in de stad Filippi die dankzij Jezus Christus bij God horen. De brief is ook voor de
Nadere informatieLES6. De wegloper belonen. Sabbat. Zondag Lees Lees 'De wegloper. Teken Teken een gympie en. Leer Begin met het uit je hoofd
De wegloper belonen Sabbat Lees Lees Filemon 1 alvast door. Heb je er ooit over nagedacht van huis weg te lopen? Hoe zou dat zijn? Waar zou je naar toe gaan? Wat zou je kunnen doen? Onesimus bevond zich
Nadere informatieInstructie: Landenspel light
Instructie: Landenspel light Korte omschrijving werkvorm In dit onderdeel vormen groepjes leerlingen de regeringen van verschillende landen. Ieder groepje moet uiteindelijk twee werkbladen (dus twee landen)
Nadere informatieZondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14
Zondag 22 mei 2011 - Kogerkerk - 5e zondag van Pasen - kleur: wit - preek Deuteronomium 6, 1-9 & 20-25 // Johannes 14, 1-14 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Twee prachtige lezingen vanochtend. Er
Nadere informatieONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN
STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een
Nadere informatieNeem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven.
Doel B: Relatie met Jezus de Koning : studenten ontwikkelen zich, vanuit een persoonlijke overtuiging, als leerling, vertrouweling en toegewijde volgeling van Jezus op elk terrein van hun leven. Doel van
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert HET EERSTE PAASFEEST
Bijbel voor Kinderen presenteert HET EERSTE PAASFEEST Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Lyn Doerksen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:
Nadere informatieOpwekking 346: Opwekking 167:
Opwekking 346: Maak ons tot een stralend licht een stralend licht Tot de wereld ziet wie haar het leven geeft. Laat het schijnen door ons heen. Maak ons tot een woord van hoop een levend woord dat U verlossing
Nadere informatieKerk- en schooldienst met c.b.s. Smitshoek. Kom tevoorschijn! Palmzondag - 9 april uur. Voorganger: ds. Bert de Wit
Kerk- en schooldienst met c.b.s. Smitshoek Palmzondag - 9 april 2017-10.00 uur Kom tevoorschijn! Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Johannes 12:9-19 (Bijbel in Gewone Taal) Lieve mensen rondom
Nadere informatie2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart.
108 1 Een lied van David. God geeft mij moed 2 U geeft mij moed, God! Ik wil muziek maken en zingen, met heel mijn hart. 3 Ik wil mijn harp laten klinken, ik wil de zon wakker maken met mijn lied. 4 Heer,
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 2. Bronnenboekje. KB-0125-a-12-2-b
Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 2 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-12-2-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een beschrijving van een politieke stroming (rond 1870): Zij
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieSessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen
Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt Mening in 1618 Mening Nu Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Uitspraken over Johan van Oldenbarnevelt Johan van Oldenbarnevelt verdiende het om
Nadere informatieSessie 68. Meningen over Wat Tyler. Mening in 1381. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen
Sessie 68. Meningen over Wat Tyler Mening in 1381 Mening Nu Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 68. Uitspraken over Wat Tyler Mensen moeten niet als slaven hoeven werken alleen maar omdat ze arm zijn.
Nadere informatieEen woord (wer e^'»^ keeraiide der ont?el"tins^ uil clr
Een woord (wer e^'»^ keeraiide der ont?el"tins^ uil clr OUüFiRiJJKI. i'fk/i.«^ 1 i 1 DOOR MEVROUW VLIELANDER HEIN COUPERUS. 'S-GRAVENHAGE, W. P. VAN STOCKUM & ZOON 1908 Prijs 25 cent. Een woord over eene
Nadere informatieHC zd. 42 nr. 31. dia 1
HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:
Nadere informatiey02 Marcus 15.2 Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus,
Rinze IJbema - Marcus 15, 2-5. Gemeente van Jezus Christus, het is al bijna 8 april, het is al bijna Pasen. Met Pasen vieren we feest, omdat Koning Jezus de dood overwint. Onze Koning is sterker dan de
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieTijdvak II. november 2013 8: 30-10:00.
SCHOOLONDERZOEK Tijdvak II GESCHIEDENIS november 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatie1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde. Noteer alleen de letters.
Oefenrepetitie geschiedenis SUCCES!!! 4 Havo Periode 1 Tijdvakken 1 t/m 4 Dyslectische leerlingen slaan de vragen met een asterisk (*) over. DOOR DE TIJD HEEN 1. Zet de onderstaande gebeurtenissen in de
Nadere informatie7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie
Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen
Nadere informatieDe Bijbel open (07-12)
1 De Bijbel open 2013 48 (07-12) Stel je voor, bovenop een kerktoren zie je een zwaard, geen haan of een kruis, maar een zwaard. Dat zouden we wel vreemd vinden. Want wat heeft de kerk en het christelijk
Nadere informatieHoofdbedekking nog nodig vandaag?
Hoofdbedekking nog nodig vandaag? Het dragen van een hoofdbedekking kan een schande zijn, maar het dragen van een hoofdbedekking kan ook een eer zijn. Paulus wil ons allen aanmoedigen en niet afbreken
Nadere informatieTRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS
TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1
Nadere informatieMODULE V. Ben jij nou Europees?
MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.
Nadere informatieWie overleed en waar was het volk toen?
Het water van Meriba. Wie overleed en waar was het volk toen? Numeri 20:1 1 De Israëlieten kwamen in de woestijn Zin, heel de gemeenschap, in de eerste maand, en het volk bleef in Kades. Daar stierf Mirjam,
Nadere informatieGROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat
Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46
Nadere informatiePlein 1813 nr. 4- 's-geavewhage. Onderwerp: Weekoverzicht.
REGERINGSCOMMISSARIS IN ALGEMENE DIENST MINISTERIE VANALGEMENE ZAKEN Kenmerk: Nr. 3H7/HP/69. Bijlage(n): één. Onderwerp: Weekoverzicht. 's-gravenhage, 19 juni 1969' Plein 1813 nr. 4 Hiermede heb ik de
Nadere informatieJezus zoekt ruzie. en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder
Jezus zoekt ruzie Inleiding Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig drijven tussen een man en zijn vader,
Nadere informatieOPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35
God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer
Nadere informatieDeze handreiking is van:
9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte
Nadere informatieBovendien stel ik vast dat democratie onder een buitenlandse bezetting geen betekenis heeft.
Bovendien stel ik vast dat democratie onder een buitenlandse bezetting geen betekenis heeft. Gie Goris, Mondiaal Magazine (MO), 20 februari 2010 Malalai Joya: 'In de ware wereld leven de Afghaanse vrouwen
Nadere informatieHet verhaal van William Booth
Lesmateriaal bij Het verhaal van William Booth Inhoudsopgave Geroepen om te dienen woordzoeker 3 Graaf in het verhaal! 4 Graaf dieper 5 Gods weg doolhof 6 Nieuw leven interview 7 Het Leger des Heils verspreid
Nadere informatieSir Winston Churchill (1874-1965): een traditioneel
Sir Winston Churchill (1874-1965): een traditioneel leider. De Engelsman Sir Winston Churchill heeft tijdens zijn lange leven vele functies bekleed: hij was militair en journalist, diende zijn land meer
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatie(Deel van) Zijn Lichaam
(Deel van) Zijn Lichaam 1 December 2013 I. Wedergeboren Leven II. Levende stenen 1 Petrus 2:4-5 Voeg u bij hem, bij de levende steen die door de mensen werd afgekeurd maar door God werd uitgekozen om zijn
Nadere informatieHet is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat.
1 Toespraak van de heer Armand De Decker, Voorzitter van de Senaat, naar aanleiding van het bezoek van de heer Mahmoud Abbas, President van de Palestijnse Autoriteit 23 februari 2010 Excellenties, Beste
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert HET EERSTE PAASFEEST
Bijbel voor Kinderen presenteert HET EERSTE PAASFEEST Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Lyn Doerksen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Kleuren Inleiding Hallo allemaal. Ik hou mijn spreekbeurt over kleuren omdat ik het een leuk en interessant onderwerp vind en ook omdat kinderen er niet zo snel op komen denk ik. Ik heb mijn spreekbeurt
Nadere informatieverzoeking = verleiden om verkeerde dingen te doen dewijl = omdat wederstand doen = tegenstand bieden de overhand behouden= de overwinning behalen
Zondag 52 Zondag 52 gaat over de zesde bede. Leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van U is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in der eeuwigheid. Amen. Lees de tekst
Nadere informatie35 oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1
35 Oefenvragen over de Tweede Wereldoorlog 1. De Tweede Wereldoorlog dankt zijn naam aan: a. Het aantal landen dat erbij betrokken was b. Het feit dat de oorlog in meerdere werelddelen werd uitgevochten
Nadere informatie2. Russische geschiedenis in de 19e eeuw tot en met de Russische revoluties van 1917
Boekverslag door M. 1772 woorden 26 november 2001 6.1 113 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het ontstaan van de Sovjetunie 1. Inleiding: Ik heb als onderwerp het ontstaan van de Sovjetunie gekozen, omdat
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatiegeschiedenis geschiedenis
Examen HAVO 2009 tijdvak 2 woensdag 24 juni 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 29 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatie100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.
100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een
Nadere informatiewww.bennyvreden.nl - BVP 1740 - Hint Music 2010 - De trein
Lied :..! (cd track / ) Voor de lol of voor je werk. Naar een feest of naar de kerk. Naar Parijs of Almelo. Met de trein ben je er zo. Reizen naar een verre stad. Met je koffer en je kat. Stap maar in
Nadere informatieDe Bijbel open 2013 44 (09-11)
1 De Bijbel open 2013 44 (09-11) Als ouders zondigen, dan worden hun kinderen daarvoor gestraft. Is dat zo? Dat kan toch niet waar zijn. Toch lijkt dat wel zo te staan in Deut. 5:9 en Ex. 20:5. In deze
Nadere informatieOp welke wijze kreeg Mozes een les in geloof dat hij door God is aangewezen Gods volk te leiden?
De wonderen van God. Op welke wijze kreeg Mozes een les in geloof dat hij door God is aangewezen Gods volk te leiden? Exodus 4:1-3 1 Toen antwoordde Mozes en zei: Maar zie, zij zullen mij niet geloven
Nadere informatieJezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24
Jezus kreeg de straf voor onze zonden, wij ontvangen vergeving en vrede. Jesaja 53:4-6 en 1 Petrus 2:24 Als je iets verkeerd doet, verdien je straf. Ja toch? Dat is eerlijk. Er is niemand die nooit iets
Nadere informatieEvenbeeld van God blok A - nivo 2 - avond 1
Evenbeeld van God blok A - nivo 2 - avond 1 Tijd Wat gaan we doen 19.00 Mentorkwartiertje 19.15 Geschapen naar Gods Beeld - woordweb 19.25 Bespreken Genesis 1: 26-28 / psalm 8 19.35 Ik ben Gods Beeld dus..
Nadere informatie