Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus,

Transcriptie

1 Orde van dienst in de Hofkerk, zondag 16 augustus 2015 Lezen: Genesis 3: Van alle in het wild levende dieren die God, de HEER, gemaakt had, was de slang het sluwst. Dit dier vroeg aan de vrouw: Is het waar dat God gezegd heeft dat jullie van geen enkele boom in de tuin mogen eten? 2 We mogen de vruchten van alle bomen eten, antwoordde de vrouw, 3 behalve die van de boom in het midden van de tuin. God heeft ons verboden van de vruchten van die boom te eten of ze zelfs maar aan te raken; doen we dat toch, dan zullen we sterven. 4 Jullie zullen helemaal niet sterven, zei de slang. 5 Integendeel, God weet dat jullie de ogen zullen opengaan zodra je daarvan eet, dat jullie dan als goden zullen zijn en kennis zullen hebben van goed en kwaad. 6 De vrouw keek naar de boom. Zijn vruchten zagen er heerlijk uit, ze waren een lust voor het oog, en ze vond het aanlokkelijk dat de boom haar wijsheid zou schenken. Ze plukte een paar vruchten en at ervan. Ze gaf ook wat aan haar man, die bij haar was, en ook hij at ervan. 7 Toen gingen hun beiden de ogen open en merkten ze dat ze naakt waren. Daarom regen ze vijgenbladeren aan elkaar en maakten er lendenschorten van. 8 Toen de mens en zijn vrouw God, de HEER, in de koelte van de avondwind door de tuin hoorden wandelen, verborgen zij zich voor hem tussen de bomen. 9 Maar God, de HEER, riep de mens: Waar ben je? Lezen: Lucas 19: Jezus ging Jericho in en trok door de stad. 2 Er was daar een man die Zacheüs heette, een rijke hoofdtollenaar. 3 Hij wilde Jezus zien, om te weten te komen wat voor iemand het was, maar dat lukte hem niet vanwege de menigte, want hij was klein van stuk. 4 Daarom liep hij snel vooruit en klom in een vijgenboom om Jezus te kunnen zien wanneer hij voorbijkwam. 5 Toen Jezus daar langskwam, keek hij naar boven en zei: Zacheüs, kom vlug naar beneden, want vandaag moet ik in jouw huis verblijven. 6 Zacheüs kwam meteen naar beneden en ontving Jezus vol vreugde bij zich thuis. 7 Allen die dit zagen, zeiden morrend tegen elkaar: Hij is het huis van een zondig mens binnengegaan om onderdak te vinden voor de nacht. 8 Maar Zacheüs was gaan staan en zei tegen de Heer: Kijk, Heer, de helft van mijn bezittingen geef ik aan de armen, en als ik iemand iets heb afgeperst vergoed ik het viervoudig. 9 Jezus zei tegen hem: Vandaag is dit huis redding ten deel gevallen, want ook hij is een zoon van Abraham. 10 De Mensenzoon is gekomen om te zoeken en te redden wat verloren was. Overdenking door ds. Jan Bos Lieve mensen van de Hofkerk, gasten, gemeente van Jezus Christus, 0) Uitspelen Het verhaal van Zacheus is een prachtig verhaal om uit te spelen. Bibliodrama heet dat. Yvon Meyer gaat dit seizoen een paar avonden bibliodrama doen trouwens. Het is interessant om voor jezelf te bepalen waar je zelf in een bijbelverhaal staat. Om er in te kruipen. 1

2 Voelt u zich met die Zacheüs verbonden bijvoorbeeld? Zou u graag Jezus zelf willen zijn in dat verhaal? Of bent u eigenlijk iemand uit de menigte die er schande van spreekt dat Jezus bij Zacheüs in huis komt? Of bent u gewoon iemand uit de menigte? 1) Zacheüs Ik wil met u beginnen bij Zacheus. Wat voor iemand was dat? Wat ging er in hem om toen hij daar in die boom hing? Hoe zag zijn leven er uit? Klein van stuk is hij, rijk ook. Zijn naam betekent 'rechtvaardige', maar dat is juist ontzettend in tegenspraak met hoe de mensen tegen hem aankijken: hij is een overloper, een collaborateur, omdat hij de belastingen int voor de Romeinen. Zacheus ligt niet lekker in de groep dus. De morrende mensen zien hem als een 'zondaar' blijkt later. En waarschijnlijk vindt Zacheus dat zelf ook wel, want later in het verhaal heeft hij het over het afpersen van mensen waar hij zich aan heeft bezondigd. Als Zacheus in de boom kruipt is dat een beeld van hoe het met hem gegaan is in zijn leven. Klein als hij was heeft hij zich omhoog gewerkt. Ellebogenwerk waarschijnlijk, ten koste van anderen. We kennen dat maar al te goed. Mensen die maar al te graag hogerop willen in hun bedrijf of de politiek en daarbij geen middel schuwen. Zacheus is rijk geworden, maar hij staat nu ook alleen. Hij zit hoog en droog in de boom, maar hij lijkt ook vastgelopen in zijn leven. Verstrikt in zijn manier van leven, in het image dat hij heeft opgebouwd. Het zou me ook niks verbazen als Zacheus last heeft van schuld en schaamte. Ten diepste weet hij wel dat het niet kosher is wat hij heeft gedaan... Was hij daarom uit huis gegaan om die Jezus te zien? Omdat hij had gehoord dat het een bijzonder mens was die zelfs met tollenaars at...? Hoopte hij diep van binnen op redding, verandering, een nieuw begin? Als ik die Zacheüs zie zitten dan denk ik aan allerlei mensen. Aan mensen die vastgelopen zijn in hun geldzucht dus, net als Zacheüs. Maar ook andere mensen zie ik daar in die boom hangen. Mensen die zich schamen voor zichzelf. Mensen die zich klein voelen en onzeker. Mensen die zich schuldig voelen om iets wat ze fout hebben gedaan. Mensen die iets heel ergs hebben meegemaakt in hun leven en daar niet over durven praten. Ik denk ook aan pubers op de middelbare school, die zich in die fase terugtrekken en minder open worden. Ze moeten loskomen van hun ouders en hun egen weg ontdekken. 2

3 daarvoor is afstand nodig. Ze gaan op hun kamer zitten, in een keet of in een vijgeboom. Ik zie nog veel meer soorten mensen in die boom hangen. Mensen die nooit zijn opgevoed met het geloof, maar die een grote honger hebben naar zin en diepgang. Mensen die nieuwsgierig zijn naar Jezus, naar wat het christelijk geloof en de kerk te zeggen hebben. Ik zie ook andere mensen, juist hele gelovige mensen in die boom zitten. Jarenlang hebben ze zeker geweten wie Jezus voor hen was, de kerk en God waren een zekerheidje, maar langzamerhand zijn er haarscheurtjes gekomen in hun vastigheid. Ze hebben zich teruggetrokken, hebben afstand genomen en willen eigenlijk heel graag Jezus opnieuw in hun hart sluiten. Maar hoe? Wat denkt u allemaal bij die Zacheüs? Herkent u iets van uzelf in hem? 2) Het verhaal Hoe loopt het nu af met die Zacheus? Hoe loopt het met hem af? Het verhaal is overbekend, maar als je het telkens weer leest ontdek je telkens nieuwe symboliek, nieuwe verborgen boodschappen. Zo is het mooi om te zien dat het woord 'zoeken' twee keer voorkomt: Zacheus 'zoekt' om Jezus te zien En Jezus zoekt het verlorene. Twee keer wordt het woord 'heden' gebruikt. Vandaag moet het gebeuren! Er zit een soort 'haast' in het verhaal. Zacheus, kom vlug naar beneden! Zacheus kwam meteen naar beneden. Als het gaat om mensen die vastzitten in hun leven dan is er haast geboden. Mensen moeten gered worden! Dat 'moeten' is ook opvallend: Jezus zegt: ik moet bij jouw in huis zijn vandaag. Dan is niet een 'moeten' van buitenaf, omdat je een opdracht hebt gekregen, maar dat is omdat Jezus dat ten diepste voelt dat het 'moet'. Zoals mensen het vanzelfsprekend vinden om hun ouders liefdevol te verzorgen. Dat 'moet' gewoon. Dat doe je. Vanuit je hart en de liefde gaat dat vanzelf! Twee keer valt ook het woord 'huis'. "Ik moet in jouw huis zijn. Vandaag is aan dit huis redding geschonken" 3

4 Jezus komt niet alleen in het huis van Zacheus, maar ook in zijn leven. Hij wil met het leven van Zacheus te maken hebben! Zacheus gaat in een vijgeboom zitten. Ook dat is niet voor niks. In een vijgeboom kun je je mooi verschuilen. je kunt je naaktheid verbergen, zoals Adam en Eva dat deden in het paradijs... Gelukkig hebben wij ook een vijgeboom in onze Hof van Heden staan. Wilbert Kallenberg heeft erover geschreven in de laatste Hofstem. De vijgeboom is ook een boom die symbool staat voor het goede leven: "een ieder zal zitten onder zijn wijnstok en vijgeboom". Dat is de droom van de bijbel. Het leven wordt gevierd. Maar dat kan alleen onder de vijgeboom en niet erin. Zacheus moet er uit gehaald worden. Zijn leven moet weer op gang komen. Ergens is hij verloren geraakt en vastgelopen. Maar hij is en blijft een 'zoon van Abraham'. Zacheus wordt doro Jezus gered OMDAT hij een zoon van Abraham is en OMDAT hij verloren was. Jezus kwam namelijk om het verlorene te zoeken. 3) De roepstem van Jezus Nu komen we aan bij het keerpunt in het verhaal. Zacheus hangt in zijn boom en tot zijn stomme verbazing blijft Jezus staan, kijkt omhoog en roept zijn naam! Dit is de kanteling in het verhaal. Uit het niets blijft Jezus staan, omdat hij die 'vogel' wel heeft zien zitten achter zijn bladeren! Hier zou je de film eigenlijk stop moeten zetten. Het geluid van de mensen verstomt. Jezus roept en kijkt. Hier wordt de verandering ingezet bij Zacheus. Hij smelt, hij wordt zacht en rijp en valt als een rijpe vijg uit de boom. Ik denk dat dit de kern is van ons geloof. Je wordt geroepen, bij je naam. Om gered te worden, om te veranderen en om zelf mensen te gaan redden. Dat gaat er namelijk gebeuren nu. Jezus heeft die gekke Zacheus lief. dat voelt hij. Hij voelt de ruimte, de liefde van deze Jezus. En hij ontvangt Hem met vreugde in zijn huis, zijn leven. De rest is eigenlijk bijzaak. De rest gaat vanzelf. De mensen mopperen wel natuurlijk. Maar zowel Jezus en Zacheus trekken zich er niks van aan! 4

5 Zacheus gaat staan, staat er. Hij staat op uit de dood! En hij verandert zijn leven drastisch. En ook Jezus gaat staan en proclameert: "Vandaag is aan dit huis redding geschonken". 4) Slot Lieve mensen, dit verhaal blijft fascinerend! Het blijft een parel in de bijbel. Vandaag klinkt de oproep opnieuw, en elke zondag weer: 'kom naar beneden. Kom weg uit je schaamte en gevoel van schaamte. Kom weg uit je schuld Kom weg uit je drang naar meer en hoog. Kom naar beneden en laten we samen onder de wijnstok en de vijgenboom gaan zitten." Duidelijker kan het geloof in God niet worden omschreven. Jezus is gekomen om mensen die verloren zijn te zoeken en te redden. Dat doet hij door hen aan te spreken op hun diepste zelf, hun naam. Je bent een zoon en dochter van Abraham, weet je nog? Adam, en Eva waar ben je dan? Kom maar tevoorschijn! Amen 5