Schuilingcongres de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 16 mei 2018, Niehove

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Schuilingcongres de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 16 mei 2018, Niehove"

Alfons Adam
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Schuilingcongres-3... de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 16 mei 2018, Niehove

Na twee succesvolle uitvoeringen, organiseren hogeschool Van Hall Larenstein, het Kenniscentrum Landschap van de RUG samen met de Historische Vereniging Annen, het derde Schuilingcongres.

2 Na twee succesvolle uitvoeringen, organiseren hogeschool Van Hall Larenstein, het Kenniscentrum Landschap van de RUG samen met de Historische Vereniging Annen, het derde Schuilingcongres. De beide voorgaande congressen vonden plaats in de omgeving van de Hondsrug en de Drentsche Aa de geboortestreek van Roelof Schuiling. Deze keer is de uitvoering gepland in één van onze oudste cultuurlandschappen, namelijk het gebied Middag-Humsterland in de provincie Groningen. Een gebied met kleigronden, getijdegeulen, voormalige dijkpatronen en schilderachtig opgehoogde woonterpen, waar de mensen bescherming zochten tegen de oprukkende zee. In één van zijn eerste vacantie-cursussen voor geografen bezocht Schuiling met zijn cursisten in 1910 het Friesch Museum om zich te informeren over de cultuurhistorische betekenis van de terpen of wierden en de bodemdaling in relatie tot de zeespiegelrijzing. Na meer dan 100 jaar zijn de door Schuiling geselecteerde onderwerpen opnieuw actueel, maar dan in een andere context en nieuwe oorzaken. HISTORISCHE VERENIGING ANNEN

3 Inhoudelijke thema s In het ochtendprogramma van het congres staat het thema klimaatsverandering en zeespiegelstijging centraal, dat in combinatie met de door de gaswinning in Groningen extra versterkte bodemdaling voor veel discussie zorgt. Zeespiegelstijging op zich is een fenomeen dat zo n jaar geleden begon toen na de laatste ijstijd enorme hoeveelheden landijs smolten. In het huidige geologische tijdvak het Holoceen bereikte de zee omstreeks 2600 jaar geleden het gebied Middag-Humsterland en werd klei afgezet. Al snel vestigden zich hier de eerste bewoners, maar voortdurend vormden de steeds weer terugkerende stormvloeden een bedreiging voor de bestaanswijze in het getijdengebied dat aanvankelijk nog onbedijkt was. Het voortdurend ophogen van de woonplekken vormde tot in vroege middeleeuwen de enige optie om te overleven. Het gebied werd in 2005 aangewezen als Nationaal Landschap om zijn nog gave landschappelijke kenmerken. Deze bijzondere karakteristieken van het gebied Middag- Humsterland worden in het congres nader belicht. Gezien vanuit het huidige perspectief roept het verschijnsel klimaatsverandering, zeespiegelstijging en de door de gaswinning veroorzaakte bodemdaling, vele vragen op. Wat zijn de gevolgen van deze elkaar versterkende effecten en op welke manier kan het gebied zich hiertegen wapenen? Op het congres gaan we ook in op deze vragen. Geheel in de traditie van Schuilings vakantiecursussen gaan we in het middagprogramma het land schap buiten beleven. Als deelnemer kunt u kiezen uit twee verschillende opties. In Middag- Humsterland organiseren we een fietsexcursie, waarbij de bijzondere geologische kenmerken en patronen van dit cultuurlandschap worden beschreven. En voor de deelnemers die zich interesseren voor klimaatsverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling organiseren we een bustocht door Groningen om interessante locaties te bekijken waar deze problemen zichtbaar zijn en wordt ingegaan op de maatregelen die in aanmerking komen om de verwachte problemen op te lossen.

4 Het programma Het ochtendprogramma bestaat uit vier inleidingen: Registratie en koffie Opening door dagvoorzitter Willem Foorthuis (lector Duurzaam Coöperatief Ondernemen, Hanzehogeschool; coördinator projectbureau Gebiedscoöperatie Westerkwartier) Zeespiegelstijging in een historisch perspectief Erik Meijles (Kenniscentrum Landschap, RUG) Ontstaan en karakteristieken van het cultuurlandschap Middag Humsterland Jeroen Zomer (hogeschool Van Hall Larenstein) Koffie Klimaatsverandering, zeespiegelstijging en overstromingsrisico s een toekomstperspectief Roland van der Zwaag (eigenaar Noorderweer, weerman RTV-Drenthe Wat zijn de gevolgen van de zeespiegelstijging, bodemdaling en hoe kunnen we ons daar tegen wapenen Roelf Beukema (Waterschap Noorderzijlvest, Watersysteembeheer en veiligheid) Lunch In de koffie- en lunchpauze verzorgt de bekende Groningse zanger en liedjesschrijver Harrie Niehof een muzikaal intermezzo met enkele nummers uit zijn Groningse repertoire! Na de lunch wordt de middag tussen uur ingevuld met twee keuze excursies: Excursie 1. Fietstocht door gebied Middag- Humsterland, met aandacht voor bodem, geomorfologie en cultuurhistorie Gids: Mans Schepers (Groninger Instituut voor Archeologie - RUG) Excursie 2. thema Klimaatsverandering, zeespiegelstijging, bodemdaling; bustocht naar plaatsen waar maatregelen worden genomen i.v.m. zeespiegelstijging/bodemdaling Gids: Ronald Leeraar (Waterschap Hunze en Aa s) Bij de aanmelding wordt u gevraagd om uw voorkeur aan te geven voor Excursie 1 of Excursie Afsluiting met een drankje en een hapje Slot

Voor wie is deze dag interessant? Een belangrijke doelgroep voor dit congres zijn aardrijkskundeleraren. Er worden onderwerpen behandeld, die aansluiten bij het aardrijkskundeonderwijs.

Behalve voor aardrijkskundeleraren is het programma ook interessant voor natuurontwikkelaars, terreinbeheerders, IVN-/ natuurgidsen, historische verenigingen, bewoners en andere belangstellenden.

5 Voor wie is deze dag interessant? Een belangrijke doelgroep voor dit congres zijn aardrijkskundeleraren. Er worden onderwerpen behandeld, die aansluiten bij het aardrijkskundeonderwijs. Op regionaal niveau worden klimaatsverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling verkend. Behalve voor aardrijkskundeleraren is het programma ook interessant voor natuurontwikkelaars, terreinbeheerders, IVN-/ natuurgidsen, historische verenigingen, bewoners en andere belangstellenden. Wie was Roelof Schuiling? Roelof Schuiling is op 27 mei 1854 in Annen geboren en is één van de belangrijkste grondleggers van het schoolvak aardrijkskunde. Schuiling was van werkzaam als leraar aardrijkskunde aan de Rijkskweekschool en later aan de HBS/ Gymnasium in Deventer. Ruim 130 jaar geleden verscheen het eerste Handboek der Aardrijkskunde van Nederland. Van dit standaardwerk zouden nog vijf geheel herziene herdrukken volgen. In de reeks wordt een indrukwekkend beeld geschetst van de ruimtelijke veranderingen en de modernisering van ons land. Ook krijgen we een goed inzicht in de wetenschappelijke ontwikkeling van de verschillende aardkundige vakgebieden. Maar het belangrijkste is wellicht dat de serie handboeken tot ver in de jaren vijftig een stempel heeft gedrukt op het aardrijkskundeonderwijs in ons land. Zeker is ook Schuilings indrukwekkende erfenis in onze tijd weer actueel. In de historische geografie en het landschapsonderzoek is wederom een duidelijke trend waarneembaar naar een integrale aanpak waar zowel cultuurhistorische als aardkundige en ecologische vakgebieden samen optrekken. Op 21 juni 1936 overleed Schuiling in zijn woonplaats Deventer.

6 Inschrijving en deelnamekosten Uw inschrijving dient uiterlijk op vrijdag 11 mei 2018 binnen te zijn. Er kunnen maximaal 90 personen deelnemen. De deelnamekosten bedragen ca. 50 p.p. (onder voorbehoud) In deze kosten zijn koffie, lunch en aan het eind van de dag een drankje en een hapje inbegrepen. Een gelimiteerd aantal studenten en particulieren (zoals IVN-gidsen) kunnen tegen een gereduceerd bedrag van 15,00 p.p. deelnemen. Wilt u zich aanmelden, klik dan hier voor het digitale aanmeldingsformulier. Na aanmelding ontvangt u een bevestiging van uw deelname en de informatie om uw betaling te regelen. Locatie Het Schuilingcongres-3 wordt gehouden op de locatie: Bezoekerscentrum Kerk Niehove/ Eisseshof, Kerkstraat 1, 9884 PC Niehove. Route OV Niehove is niet rechtstreeks met via ov bereikbaar. Qbuzz lijn 35 en 36 (vertrekstation Groningen, resp. Winsum) rijden naar Oldehove. Vanaf Oldehove is het ca. 25 minuten lopen naar Niehove. Voor de reistijden: zie Inlichtingen Meer informatie betreffende het Schuilingcongres kunt u inwinnen bij Roelof Eleveld via of roelof.eleveld@planet.nl

Vergelijkbare documenten

Schuilingcongres.... de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 10 mei 2017

Schuilingcongres.... de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 10 mei 2017 Schuilingcongres... de aard van de bodem bepaalt het landschap... woensdag 10 mei 2017 HISTORISCHE VERENIGING ANNEN Na het succes van vorig jaar organiseren hogeschool Van Hall Larenstein, het Kenniscentrum