LESBRIEF Tweede Fase. MUZIEK OP MAAT, hart voor muziek! Pack UP. Foto: Photo by Brian Rasic / Rex Features / Hollandse Hoogte.

Transcriptie

1 LESBRIEF Tweede Fase MUZIEK OP MAAT, hart voor muziek! Foto: Photo by Brian Rasic / Rex Features / Hollandse Hoogte Pack UP Eliza Doolittle

2 Inleiding In deze nieuwe lesbrief draait het om de hit Pack Up van zangeres Eliza Doolittle. Je zingt het nummer, e luistert naar de song die haar inspireerde en naar andere nummers waarin gescat wordt, en e gaat improviseren over het akkoordenschema van het refrein van Pack Up. De Xtra opdracht aan het eind van de lesbrief legt de link tussen het thema van het nummer en e eigen muziek. Voor een aantal opdrachten in deze lesbrief heb e een computer met een internetverbinding nodig. De improvisaties kun e zingend of op een instrument uitvoeren. Eliza Doolittle De Engelse zangeres Eliza Doolittle wordt in 1988 geboren als Eliza Sophie Caird. Ze groeit in een creatief gezin op. Haar moeder is musicalster, haar vader theaterregisseur en haar oma heeft haar eigen theaterschool. Het is dus niet zo gek dat Eliza er al heel ong van droomt om artiest te worden en zelf op het podium te staan. Ze zingt veel, en op haar twaalfde schrift ze haar eerste songs. Een van haar leraren noemt haar Eliza Doolittle, naar de zingende hoofdpersoon uit de bekende musical My Fair Lady. Ook haar moeder gaat haar zo noemen, en Eliza besluit er haar artiestennaam van te maken. Met succes: als e nu Eliza Doolittle googelt, lees e eerst van alles over de zangeres. Verwizingen naar de musical komen pas later. Met haar eerste cd, een mini-album met vier pop-, soul- en folknummers, trekt Eliza de aandacht van het Engelse Radio 1 en de BBC. Haar muziek wordt meer gedraaid en ze treedt vaker op, ook op grotere podia. Zo verzorgt ze de voorprogramma s van zanger-pianist Jamie Cullum en de Deense popband Alphabeat, en ze zingt mee met I Put A Spell On You van Shane MacGowan van The Pogues, een song waarmee om aandacht voor de slachtoffers van een zware aardbeving in Haïti gevraagd wordt. In 2010 verschint Eliza s eerste officiële single, Skinny Genes. Net als de andere songs van haar debuutalbum is ook dit een eigen nummer. Bi het schriven van haar muziek werkt ze samen met allerlei vooraanstaande songwriters en producers, zoals Greg Kurstin (Lily Allen, SIA), Steve Chrisanthou (Corinne Bailey Rae) en Craigie Dodds (Amy Winehouse). Met haar tweede single, Pack Up, gaat Eliza terug naar haar tid op de Channing School for Girls in Londen. Ze zingt over het geroddel van haar medeleerlingen. Het nummer is geïnspireerd op een stridlied uit de eerste wereldoorlog, Pack Up Your Troubles In Your Old Kit Bag and Smile, Smile, Smile. Een fragment van dat lied is in Pack Up te horen. Zoals de soldaten het advies krigen om de problemen van zich af te laten gliden en moedig door te gaan, moet e dat ook doen als er op school over e gekletst wordt, heeft Eliza waarschinlik gedacht. Meer informatie over Eliza Doolittle kun e vinden op haar eigen website. Voor deze lesbrief is een kanaal beschikbaar op YouTube met de bibehorende kiken luistervoorbeelden. Ga daarvoor naar Inhoud lesbrief A Musiceren B Kiken en luisteren C Improviseren D Xtra 2

3 A Musiceren 1a Zing Pack Up van Eliza Doolittle. De bladmuziek vind e verderop in deze lesbrief. Je kunt het lied ook oefenen met deze begeleiding. 1b Oefen het arrangement van Pack Up. Verdeel de begeleidingspartien en koorpartien over de groep of klas. 1c Voer het arrangement uit met de groep of klas. 1e Bekik dit fragment en noteer minstens drie door Ella Fitzgerald gebruikte scatklanken. 1f Bi het scatten zingt Ella Fitzgerald melodische linen van ongeveer twee maten. Hoe hoor e dat ze een nieuwe muzikale lin inzet? B Kiken en luisteren Bekik de clip van Pack Up. 1a Onderstreep in de songtekst de zinnen die in het refrein meerstemmig gezongen worden. 1b Worden de onderstreepte zinnen tweeof driestemmig gezongen? Bekik het fragment Scatman van Scatman John. Ook in andere muziekstilen wordt wel gescat, zoals e in dit fragment van Scatman John hoort. 2a Anders dan Ella Fitzgerald neemt Scatman John niet of nauweliks tid om adem te halen. Welke link kun e leggen tussen zin manier van zingen en de opeenvolging van de beelden in de clip? 1c Geef de vorm van de song aan door de namen van de onderdelen bi de tekst te plaatsen. Kies uit: couplet, refrein, intro, scatsolo, outro. 1d Na het tweede refrein improviseert Eliza op het woord tweet. Waar staat dat woord voor in dit nummer? Lees eventueel de tekst over de zangeres of de songtekst nog eens door. 2b Wat valt e verder op aan het zingen en scatten van Scatman John? 2c Let op de in de clip gebruikte instrumenten. Wat zie e en wat hóór e? Eliza Doolittles improvisatie op tweet is een vorm van scatten, het zingen van betekenisloze klanken. Als azzzangers improviseren, doen ze dat vaak scattend. Een goed voorbeeld van zangeres Ella Fitzgerald hoor e in het fragment One Note Samba uit

4 Bekik nu de akoestische versie van Eliza Doolittles Pack Up en vergelik deze uitvoering met het originele nummer. 3c Welk onderdeel van het drumstel benadrukt de ritmische feel uit de vorige vraag? 3a Welke versie spreekt e het meest aan? Licht e antwoord toe. 3b Luister naar twee versies van de begeleiding van Pack Up. Let goed op de ritmische feel: wordt er recht of swing gespeeld? Versie 1 Versie 2 versie 1 versie 2 A recht recht B recht swing C swing swing D swing recht Eliza Doolittle Foto: Christian Bertrand / Shutterstock.com 4

5 C Improviseren In deze opdracht ga e improviseren over het akkoordenschema van het refrein van Pack Up. Dit kun e net als Eliza Doolittle zingend doen, maar bivoorbeeld ook op gitaar of op piano. Het refrein van Pack Up bestaat uit slechts twee akkoorden: C maeur en D mineur. Voor deze improvisatie gebruik e de hier afgebeelde pentatonische toonladder. Pentatonische toonladders worden vaak als basismateriaal voor improvisaties gebruikt, onder meer omdat ze makkelik speelbaar zin. Een pentatonische ladder bestaat altid uit vif tonen: penta is Grieks voor vif. Stappenplan vocale improvisatie: 4 Ó? 4 4 J J..? J J Ó.. 1 Beluister bovenstaande scatimprovisatie en lees de melodie en de scatklanken mee. 2 Speel de track nogmaals af en zing de melodie en de scatklanken mee. 3 Zing nu e eigen scatklanken terwil e de begeleidingstrack afspeelt. 4 Ga nog een stape verder. Zing eerst kleine variaties op het ritme en de melodie uit het voorbeeld. Maak er daarna steeds meer e eigen improvisatie van. 5 Ben e tevreden? Oefen dan e improvisatie met de begeleidingstrack of met een klasgenoot die het akkoordenschema op piano of gitaar speelt. 6 Neem e improvisatie op en laat hem aan drie klasgenoten horen. Beluister ook hun improvisaties en bespreek e resultaten met elkaar. Let daarbi bivoorbeeld op originaliteit, timing en het gebruik van de pentatonische toonladder. 5

6 Stappenplan instrumentale improvisatie: 1 Luister naar bovenstaand improvisatieschema. 2 Gebruik de hier afgebeelde pentatonische toonladder om een improvisatie over dit schema te spelen. Je kunt ook tonen van de gespeelde akkoorden in e solo gebruiken. Speel eventueel eerst de melodie uit het schema in het stappenplan vocale improvisatie en maak daar ritmische en melodische variaties op. 3 Voer e improvisatie uit met het improvisatieschema of met een klasgenoot die het akkoordenschema op piano of gitaar speelt. Akkoorden: 4 Neem e improvisatie op en laat hem aan drie klasgenoten horen. Beluister ook hun improvisaties en bespreek e resultaten met elkaar. Let daarbi bivoorbeeld op originaliteit, timing en het gebruik van de pentatonische toonladder of andere tonen. 6

7 D Xtra Het thema van Eliza Doolittle s song Pack Up is dat e ezelf moet zin. Laat e niet afleiden door wat anderen van e vinden en trek e niets aan van de roddels die er over e verteld worden: blif wie e bent. 1 Kik naar een versie van het lied dat Eliza Doolittle inspireerde om Pack Up te schriven. Vind e deze uitvoering bi haar en haar boodschap passen? Licht e antwoord toe. 2 Welke drie nummers of composities passen goed bi wie i bent? 1. Titel: Componist/artiest: Past goed bi mi, omdat 2. Titel: Componist/artiest: Scatman John Ella Fitzgerald Past goed bi mi, omdat 3. Titel: Componist/artiest: Past goed bi mi, omdat 7

8 Songtekst Pack Up Eliza Doolittle I get tired and upset And I m trying to care a little less. When I Google I only get depressed I was taught to dodge those issues, I was told: Don t worry, there s no doubt There s always something to cry about. When you re stuck in an angry crowd They don t think what they say before they open their mouth, you gotta Pack up your troubles in your old kit bag and bury them beneath the sea I don t care what the people may say, what the people may say bout me. Pack up your troubles get your old grin back, don t worry about the cavalry I don t care what the whisperers say, cause they whisper too loud for me. Hot topic Maybe I should drop it It s a touchy subect And I like to tiptoe round the shitt going down, You got penny, no pound So if your business is running out It s not my business to talk about They don t think what they say before they open their mouth, you gotta Pack up your troubles in your old kit bag and bury them beneath the sea I don t care what the people may say, what the people may say bout me. Pack up your troubles get your old grin back, don t worry about the cavalry I don t care what the whisperers say, cause they whisper too loud for me. Tweet, tweet, twee, twee, twee, wee, twee, twee, tweet, tweet twee, twee, twee, twee, tweet, tweet, tweet twee, twee, twee, twee, tweet, twee, tweet, tweet Pack up your troubles in your old kit bag and bury them beneath the sea I don t care what the people may say, what the people may say bout me. Pack up your troubles get your old grin back, don t worry about the cavalry I don t care what the whisperers say, cause they whisper too loud for me. Yeh, oh, oh, oh, oh, oh, oh, oh Yeh, oh, oh, oh Yeh, oh, oh, oh, oh, oh da-doobie-do-ba-do-do Woh, oh, oh, oh, oh 8

9 4 4 Pack-Up - Eliza Doolittle Ó... b o % J # Ó # Ó J # Ó 9

10 Pack-Up - Eliza Doolittle Ó. fi J J Ó J J Ó fi b Ó Ó Ó Ó # Het complete arrangement van Pack Up is opgenomen in de docentenkit van Muziek op maat. 10