Deel I: Fundament FOA ( ):

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Deel I: Fundament... 3 Deel II: Dollars, olie en goud... 9 Deel III: Een duidelijk pad Deel IV: De waarde van goud Deel V: Waarom men de dollar steunde Deel VI: Richting een monetaire unie Deel VII: Valuta is geen vermogen Deel VIII: Crash van de papieren goudmarkt Deel IX: De rush naar fysiek goud Deel X: Het Central Bank Gold Agreement Deel XI: Hyperinflatie van papiergoud Deel XII: De illusie van waarde Deel XIII: Goud is geen belegging Deel XIV: Van Dollar naar Euro Deel XV: Waarom alleen fysiek goud Deel XVI: Papiergoud is geen goud Deel XVII: All paper will burn Deel XVIII: Papiergoud als fuik voor de belegger Deel XIV: Wat is reële waarde? Deel XXI: Wet van Gresham? Deel XXII: Goudprijs versus realiteit Deel XXIII: Van valutareserve naar goud Deel XXIV: De euro als wereldreservemunt Deel XXV: Hoe sterk is de dollar?... 83

2 Inleiding Marketupdate duikt de komende periode op de Gold Trail, een ander verhaal over de goudmarkt. Een verhaal dat tot de kern probeert te komen van ons monetaire systeem. Het werd eind jaren negentig geschreven door twee personen die luisteren naar de schuilnamen Another en Friend of Another (FOA). Op het forum van USAGold wisselden ze hun gedachten uit over goud, olie en de dollar. Met een ongekende nauwkeurigheid voorzagen ze onder meer de sterke prijsstijging van zowel olie als goud sinds de eeuwwisseling Toen dit verhaal werd geschreven op het USAGold forum hielden weinig mensen zich nog bezig met goud. Na een bear market van bijna twintig jaar was de goudprijs teruggezakt tot ongeveer $300 per troy ounce. Er zouden grote veranderingen gaan plaatsvinden in het internationale monetaire systeem. Europa introduceerde een alternatief voor de machtige dollar. Na vele jaren van voorbereiding was eindelijk de euro geboren, een munt die een transitie van het huidige dollarsysteem naar een toekomstig monetair systeem mogelijk maakte. De Gold Trail is een verhaal dat je waarschijnlijk niet in één dag uit zult lezen of volledig zult doorgronden. Marketupdate gaat de uitdaging aan om dit verhaal over te brengen op een groter publiek, door de Gold Trail stukje bij beetje te vertalen naar het Nederlands. In deze Weekendeditie maken we een begin. Daarna zullen we iedere week een passage van de Gold Trail vertalen en op Marketupdate publiceren. Het eerste deel werd in februari 2000 geschreven. Opmerkingen ter verduidelijking van de tekst staan tussen [haakjes].

3 Deel I: Fundament FOA ( ): Als ik een stuiver kreeg voor iedere keer dat we dachten dat de dollar op haar einde zou zijn, dan zou ik nu een hele stapel stuivers hebben! Denk terug aan begin jaren 80 en zelfs verder terug tot de jaren 70. We hoorden steeds dat de dollar ten dode opgeschreven was en dat de munt volledig zou instorten. De winkels lagen vol met boeken over hyperinflatie en de noodzaak om goud en Zwitserse franken te kopen Ik heb deze boeken allemaal gelezen om een beter perspectief te krijgen en heb op basis van het advies uit deze boeken ook de daad bij het woord gevoegd. Daar heb ik ook wat geld aan verdiend. Maar zelfs toen klopte er iets niet helemaal aan het scenario. We blikken terug op deze periode en komen tot de conclusie dat de goudprijs nooit meer boven de $800 per troy ounce gekomen is en dat de dollar nog steeds niet door hyperinflatie uit elkaar gevallen is. De meeste landen bleven de dollar gebruiken als reserve. Vandaag de dag kunnen we beter begrijpen waarom al die inzichten van toen niet uitgekomen zijn. De dollar had in 1971 haar koppeling met goud verloren en alle prijzen om ons heen begonnen te stijgen. Maar omdat de hele wereld op een dollar/goudstandaard leefde, bleven alle landen dollars aanhouden als reserve. Dat deden ze zelfs met meer overtuiging dan in de jaren daarvoor. Het goud deed er niet meer toe, omdat centrale banken over de hele wereld alle dollars opnamen die wij drukten. De dollar was nog steeds de handelsmunt van de wereld en het feit dat landen die munt als reserve bleven aanhouden toonde aan dat er vanuit de rest van de wereld op dat moment nog steeds steun was voor het dollarsysteem. Het maakte niet uit hoeveel negatieve publiciteit er kwam, de dollar bleef overeind en genoot tot in de jaren 90 steun van de rest van de wereld. De algemene opvatting van die tijd was dat als de Verenigde Staten niet zouden stoppen met geld drukken, we vroeg of laat een zeer hoge inflatie zouden krijgen. Een niet te stoppen inflatie! Nogmaals, die hoge inflatie kwam er niet. Dat roept de volgende vraag op: Als het dollarsysteem zo slecht was, waarom bleef de rest van de wereld dat systeem dan toch accepteren? Ze konden de dollar als reserve dumpen, vanuit de gedachte dat de dollar alleen de Amerikaanse economie moest dienen en niet meer gebruikt zou worden als de reserve voor het internationale monetaire systeem. De VS bleef geld bijdrukken, ook in de turbulente periode van de jaren 70 en 80. De geldhoeveelheid expandeerde non-stop en een deel van dat geld ging de wereld over. Door het tekort op de handelsbalans stroomden er ieder jaar weer meer dollars in de economische systemen van andere landen. We drukten dollars bij en kochten daarmee goederen uit het buitenland. Het buitenland zoog deze stroom van dollars op en gebruikte deze dollarreserves als basis voor de expansie van hun eigen geldhoeveelheid.

4 Als een Amerikaan goederen uit het buitenland koopt worden dollars opgestuurd als betaling. Normaal gesproken wordt die dollar op de valutamarkt omgewisseld voor de munteenheid van het land waar de goederen vandaan kwamen. Maar vaker wel dan niet werden deze dollars aangehouden als reserve en drukten landen hun eigen geld bij voor gebruik in hun eigen economische systeem. Als andere landen die dollars op de valutamarkt zouden omwisselen voor hun eigen munt, dan zouden ze de waarde van hun eigen munt daarmee opdrijven ten opzichte van de dollar. En dat zou de goederen uit het betreffende land duurder maken ten opzichte van de goederen uit andere landen. In andere woorden: een Amerikaanse burger kon goederen voor $10 blijven kopen die zonder interventie op de valutamarkt $15 zou kosten. Zo lang landen dollars aanhouden als reserve en de VS een tekort op de handelsbalans heeft zal de wereldwijde geldhoeveelheid blijven inflateren. Dit systeem houdt de waarde van de dollar kunstmatig hoog, met als resultaat dat Amerikanen goedkoper goederen konen kopen dan wat de uitbreiding van de geldhoeveelheid zou rechtvaardigen. Het is een proces dat zichzelf versterkt, omdat het Amerikanen uitnodigt meer te importeren. Hadden buitenlandse centrale banken niet zoveel dollars ingenomen als reserve, dan had de wisselkoers op de valutamarkt al lang een hoge inflatie in de Verenigde Staten veroorzaakt. Juist, de hoge inflatie die iedereen toen zag aankomen en die toen zou moeten komen Waarom bleven andere centrale banken die dollar dan ondersteunen? De standaard uitleg was dat landen op deze manier in de VS een markt creëerden voor hun eigen goederen. Dat is waar, maar dat roept gelijk de vraag op: Was er in eigen land dan niemand die deze lokaal geproduceerde goederen wilde kopen, en daarvoor wilde betalen met vers gedrukt geld? Als de goederen verkocht werden aan Amerikanen die ervoor betaalden met vers gedrukte dollars en die dollars vervolgens gebruikt werd als reserve om lokale valuta bij te drukken. Waarom zouden we dan niet meteen in eigen land geld bijdrukken om onze lokaal geproduceerde goederen te kopen? Waarom konden andere landen hun levensstandaard niet op dezelfde manier verhogen als de Verenigde Staten, zonder de last te moeten dragen van inflatie of van het importeren van buitenlandse valuta? Nogmaals: waarom zorgt het bijdrukken van dollars in de VS niet voor prijsinflatie in de goederen die we in het buitenland kopen? Wat als het buitenland geld bijdrukt? Een hoeveelheid die gelijk staat aan de waarde van de dollars die ze nu importeren, zonder dat ze dollars aanhouden als reserve. Economische theorie zou ons leren dat inflatie daar het gevolg van is. Maar waarom geldt dat wel voor andere landen, maar niet voor de VS? In de jaren 70 was het bekend dat het dollar reserve systeem andere landen dwong hun geldhoeveelheid te inflateren, door dollarinflatie te importeren. Maar met het verstrijken van de jaren we zijn onderhand twee decennia verder gaat dat proces nog steeds door. Het lijkt erop

5 dat de rest van de wereld een nieuwe manier ontdekt hebben waarmee ze om dit dilemma heen kunnen werken. Of was deze nieuwe manier iets dat aan ze verkocht is om de levensduur van het dollarsysteem te verlengen? Veel landen in de derde wereld maakten een combinatie mee van sporadische hyperinflatie en deflatie, allemaal als gevolg van dit dollar reservesysteem. De levensstandaard van de bevolking van deze landen bleef constant dalen, terwijl de bevolking steeds harder moesten werken om goederen te produceren die in ruil voor meer van onze dollars. Maar in plaats van dat ze dollars omwisselden voor hun eigen valuta (en daarmee hun munt sterk hielden) gebruikten ze de dollarreserves als onderpand voor leningen van internationale banken en het IMF. Met deze leningen zouden landen hun infrastructuur kunnen verbeteren, de productiviteit verder kunnen verhogen en een daarmee een hoger welvaartsniveau kunnen bereiken. Het werd aan ze verkocht door het IMF alsof het in hun belang was dit te doen. Niemand vertelde ze dat hun bevolking al meer dan goedkoop genoeg werkte om het verlies van een sterkere munt op te vangen. Niemand heeft ze verteld dat ze met een sterke lokale munt in staat zouden zijn op hun eigen kapitaalmarkt te lenen. Een benadering die op korte termijn minder rendabel is, maar die op de lange termijn voordelen oplevert. Het zou deze landen bevrijden van leningen in een vreemde valuta. De kosten van die dollarleningen zouden later namelijk overweldigend groot blijken te zijn! Landen in de derde wereld die leenden in dollars kwamen uiteindelijk vast te zitten. Ze werden een slaaf van het dollarsysteem. Ondanks het feit dat deze landen veel kapitaal hadden in de vorm van arbeid en waardevolle grondstoffen zorgde het geldsysteem ervoor dat het grootste deel van een stijgende productiviteit niet aan de lokale bevolking ten goede kwam. Echter, het hielp wel het dollarsysteem vooruit. Als derdewereldlanden meer dollars lenen van het IMF hebben ze in de toekomst ook dollars nodig om die schulden af te betalen. Daarmee houden ze de waarde van de dollar kunstmatig hoog. Overtollige dollars werden door de rest van de wereld omgezet in schuldpapier van de Amerikaanse overheid. Tegelijkertijd creëerden ze geld voor hun eigen economie om de waarde van hun munt laag te houden. Daarmee creëerden ze inflatie in eigen land. De meer ontwikkelde economieën van de G7, de landen die over een goudvoorraad beschikken, zaten met een andere vraag. Als het opzuigen van dollarreserves gelijk stond aan het importeren van dollarinflatie en er tegelijkertijd een Amerikaanse afzetmarkt voor goederen gecreëerd werd waarom zouden ze dan niet meteen hun eigen munt bijdrukken om de koopkracht die Amerikaanse burgers hebben, ook te geven aan de eigen bevolking?

6 Vandaag de dag is de dollar nog steeds niet in elkaar gestort door prijsinflatie. Tenminste, niet in de mate zoals die twintig jaar geleden [in de jaren 70 en 80] voorspeld werd. Het dollarsysteem faalde niet, omdat de grote economische machten bereid waren de productiviteit van hun eigen economie te gebruiken (verspillen) om dit systeem nog iets langer in stand te houden. Als we met de kennis van nu terugkijken, kunnen we beter begrijpen wat hier de gedachtegang achter was. Zonder de dollar als wereldreservemunt zouden we terug moeten grijpen op een goudsysteem. Er was in die tijd namelijk geen andere valuta die groot genoeg was om die functie te vervullen. Het is bewezen dat het veel te gemakkelijk is goud te omzeilen als nationale of internationale valuta. Het lijkt erop alsof de dynamiek van de mensheid geen ruimte laat voor een economisch systeem waarin geen ruimte is om schulden te maken. Als de geschiedenis iets heeft laten zien, dan is het wel dat zodra we geld hebben fiat of goud we dat gaan lenen. Ook geld wat er nog niet is, waardoor we schulden maken. Ja, zelfs als goud geld is! Zelfs onder een puur op goud gebaseerd geldsysteem zal de mens iets verzinnen om er derivaten van te maken. In dat proces wordt er linksom of rechtsom altijd meer goud uitgeleend dan we hebben en meer dan we ooit terug kunnen betalen. Je hoeft maar in de geschiedenisboeken te duiken om dit bevestigd te krijgen. Keer op keer beginnen we met een solide fundament van goud, dat snel gedegradeerd wordt tot troep. Dat is niet iets Amerikaans, dat is hoe de wereld werkt. Omdat de moderne techniek ons de efficiëntie bracht van digitaal fiat geld wilde niemand toen niet en nu niet het hele monetaire systeem opblazen om terug te gaan naar goud. Daarmee zouden niet alleen de rijken der aarde veel verliezen, maar ook de gewone man. Ons spaargeld is in het huidige systeem dan misschien maar een digitale illusie, we hebben tenminste nog werkgelegenheid en een droom op onze bankrekening. Het opblazen van de dollar en het terugkeren naar goud zou niet alleen die illusie van rijkdom wegnemen, ook zou het op korte termijn voor een hoge werkloosheid zorgen. Er kwam dus geen hyperinflatie van de dollar en goud maakte geen prijsexplosie mee, omdat centrale banken de productieve capaciteit van de bevolking gebruikten om het dollarsysteem nog wat langer te ondersteunen. In dit proces werd de levensstandaard van de Amerikaanse bevolking aanzienlijk verhoogd, over de ruggen van de werkende armen in de rest van de wereld. Maar dit zal niet eeuwig zo blijven! Niet lang na de ontkoppeling van dollar aan goud begonnen grote denkers aan het langdurige proces van het maken van een andere wereldmunt. Een wereldmunt die niet de fictie van een goudstandaard hoog zou houden door middel van een koppeling aan een quasi vaste goudprijs.

7 Men begon met de constructie van de European Currency Unit (ECU), die later zou evolueren tot wat we nu kennen als de euro. Na meer dan twintig jaar onder een wereldwijd fiat geldsysteem geleefd te hebben begon men zich te realiseren dat de productieve inspanning van de bevolking hetgeen was waar de munt waarde aan ontleende. Toegegeven, over de langere termijn lenen we meer geld dan wat we uit onze productiviteit kunnen terugbetalen. Maar dat wisten we toch al? Dit noemen we de tijdslijn van een geldsysteem, een idee dat zo nieuw is als het leven, de dood en belastingen! Het verloop van tijd en het maken van schulden zorgt voor slijtage aan ieder geldsysteem, totdat het uiteindelijk uit elkaar valt. De wereld gaat verder, maar alleen deze keer gaat goud een andere functie vervullen in het drama. We zullen er allemaal getuige van zijn. Het lijkt erop dat men nog iets anders zag dat de euro uniek zou maken. Achter het geld in circulatie staan ook bezittingen. Juist, als iemand $ aan grond bezit, een goede baan heeft en $ wil lenen met dat land als onderpand, dan zal de wereld dat geld accepteren alsof het door dat stuk land gedekt is. Maar als zijn goud (het land) $1 miljoen waard is in een vrije markt en in waarde stijgt op het moment dat de geldhoeveelheid sneller groeit dan de productiviteit van de economie en zijn andere schulden relatief laag zijn dan zou datzelfde geld net zo effectief in de economie circuleren als wanneer dat bedrag alleen op zijn eigen naam was geleend. In essentie is de sprong naar de euro een sprong naar een nieuwe valuta die eerlijker is ten aanzien van de menselijke geschiedenis. Laten we onszelf niet voor de gek houden door te denken dat een geldsysteem op basis van uitsluitend goud ons kan behoeden van de problemen die volgen uit het creëren van schulden, schulden die we op een dag niet meer terug kunnen betalen. Zou het niet beter zijn om in ieder geval goud niet meer te koppelen aan geld Precies, een echte fysieke goudmarkt die continu en over de lange termijn alle valuta devalueert. Daarmee vervalt de noodzaak voor centrale banken om een vaste wisselkoers tegen andere valuta aan te houden via een troebele wisselkoers aan goud Maar het meest belangrijke aspect zit in het feit dat goud dan als een overdrukventiel kan fungeren voor landen met een overschot op de handelsbalans. Zij die hun schulden willen vereffenen buiten de valutamarkt kunnen goud gebruiken voor de vereffening. Of, als ze dat willen, kunnen ze in de open markt goud kopen met hun handelsreserves. Het geheim achter dit alles zit in het fenomeen wettig betaalmiddel. Men staat het gebruik van goud toe als wettig betaalmiddel (voor de betaling van alle publieke en private schulden), maar past de internationale wetgeving aan zodat geen enkele vorm van schuld in goud

8 terugbetaald moet worden. Zo ontstaat er eenrichtingsverkeer voor goud en tweerichtingsverkeer voor fiat geld. Niemand zal dan nog zijn of haar goud uitlenen, omdat de terugkeer van dat goud nooit meer aangevochten kan worden in de rechtbank. Op die manier wordt goud een bezitting die uitsluitend als zodanig verhandeld zal worden in de wereld. Aan de andere kant zullen we allemaal de behoefte hebben om te lenen, een behoefte die alleen vervuld kan worden met fiat geld. Dat creëert tegelijkertijd extra vraag naar geld, naast de vraag naar geld voor algemeen gebruik. Dat geeft geld extra waarde. De eerste gedachte die velen hierbij zullen hebben is dat er misbruik gemaakt zal worden van dit systeem. Dat men fysiek goud zal kopen om schulden af te betalen en daarmee het fiatgeld aan de kant schuift. Maar onthoud dat men de goedkoopste oplossing zal kiezen om schulden af te betalen. In deze omstandigheden zal goud compleet vrij verhandelbaar en extreem duur worden en blijven. Om nog maar te zwijgen over het feit dat de verkoop van goud als grondstof op privaat niveau zwaar belast zal worden. Er valt nog veel meer te vertellen. Mijn visie is dat de wereld binnenkort naar een nieuw geldsysteem zal overstappen en dat deze transitie grote gevolgen zal hebben voor iedereen die dollarbezittingen aanhoudt. Ook zal de transitie grote gevolgen hebben voor iedereen die fysiek goud in bezit heeft. Iets om in het achterhoofd te houden is het verhaal van de Railroad Commission of Texas en hoe die ooit olie declareerde tot een publiek nut. Later werd ook de productie ervan gecontroleerd. In de toekomst moet internationale wetgeving alle grote goudvoorraden aanmerken als publiek nut van het land waar het opgeslagen ligt. Goudmijnen zullen zeer winstgevend zijn, nadat ze hersteld zijn van de destructie van de papieren goudmarkt. Desondanks zal de totale productie gecontroleerd en ietwat belast worden. Kleine private goudmijnen worden waarschijnlijk zwaar belast. We pakken dit verhaal later weer op. Dan komt ook olie ter sprake

9 Deel II: Dollars, olie en goud FOA ( ): In mijn vorige artikel Fundament hebben we verschillende vragen naar voren gebracht. Sommige waren impliciet en andere waren direct, maar allemaal werden ze genoemd om een denkpauze te creëren. Vandaag geef ik mijn gedachten op basis van een oude studie. Tegen 1971 had het overblijfsel van ons goudwisselsysteem twee krachten tegen zich werken. Ten eerste: De Verenigde Staten had veel meer dollars bijgedrukt dat het goud had om uit te keren. En dan houden we nog niet eens rekening met het feit dat Amerikanen niet in staat waren het binnenlandse aanbod van dollars in te wisselen voor goud. Het hele idee dat fysiek goud overheden ervan zou weerhouden teveel geld bij te drukken was volledig aan flarden geschoten. De realiteit van vandaag de dag dicteert dat iedere grote wereldmacht niet alleen de Verenigde Staten een koppeling van de geldhoeveelheid aan een vastegoudprijs met voeten kan treden. Het leek erop dat supermachten en naties, naarmate ze machtiger werden en grotere groepen mensen vertegenwoordigden, makkelijker weg konden lopen van het formele monetaire beleid. En daarmee het gunstige effect van goud op het monetaire systeem teniet konden doen. De Verenigde Staten had haar gouddekking al eens eerder aangepast, toen economische zware tijden aanbraken in de lokale economie. Toen de welvaart van bijna iedereen na de crash van 1929 werd aangetast namen we het goud gewoon weg uit het interne monetaire systeem, om het vervolgens te gebruiken als dekking voor het externe monetaire systeem (dollars in het buitenland). Inderdaad, al het Amerikaanse goud werd opgevraagd van de Amerikaanse bevolking. Voor iedereen die fysiek goud in bezit had (in hun hand), werd de historische dynamiek van goud als bescherming van het vermogen tijdens een allesomvattende schulddestructie weggehaald. Men liet niet toe dat goud haar werk zou doen, namelijk het opruimen van alle dode welvaart die in de voorgaande periode gecreëerd werd met het inflateren van de geldhoeveelheid. Van de vele excellente schrijvers op het USAGold forum zullen sommigen inzien dat de zware tijden van economische contractie in eerste plaats veroorzaakt worden door het afwijken van een monetair systeem op basis van goud. Daar ben ik het mee eens, maar met de kennis van nu weten we dat de samenleving gewoon niet zal werken binnen een systeem dat slechte schulden volledig afschrijft. Zelfs niet als je de samenleving opdeelt in twee groepen: de machthebbers en de rest van ons. Ook dan is het nog steeds de manier waarop de wereld vanaf het begin gefunctioneerd heeft. Dus, mijn perceptie is dat toekomstige ontwikkelingen zullen plaatsvinden binnen de menselijke dynamiek zoals die altijd al geweest is. Ook: Nu we de regels in 1933 al één keer hadden aangepast deden we dat in 1971 nog een keer. Op dat moment werden er al zoveel dollars gecreëerd dat het toen al vrijwel zeker was dat er nog een

10 verandering zou gaan plaatsvinden in het spel van gouddekking. Inderdaad, het was volkomen duidelijk geworden dat goud niet de wil van een grote natie kan bedwingen. Ten tweede: Als aanvulling, het hele systeem an sich legt geen enkele discipline op. Denk daar maar eens over na. Algemeen geaccepteerd beleid dicteert dat het goud van een natie in hetzelfde geografische gebied moet liggen als waar het geld wordt uitgegeven dat door dat goud gedekt zou worden. Als het goud en de substituten van echt geld [fiatgeld] onder het dak van dezelfde gemeenschap vallen, dan is er geen onpartijdige autoriteit die toeziet op de wijze waarop geld voor goud omgewisseld kan worden! Een natuurlijke en eerlijke verhouding van X aantal dollars voor X hoeveelheid goud kan naar eigen inzicht en naar de wens van de economie aangepast worden! Om een systeem op basis van goud echt te laten werken zou een andere natie het goud moeten bewaren dan de natie die het geld creëert. Een andere natie die de conversie van die munt in goud kan beheren. Zonder deze scheiding aan te brengen kan een grote moderne natie haar eigen wetten gebruiken om het goud uit het systeem te halen [zie Roosevelt in 1933] of besluiten het goud niet meer te exporteren [zie Nixon in 1971], indien de geldhoeveelheid te snel groeit. Juist, na dat eerste kwam het tweede en dat is precies wat er gebeurde na Onze moderne samenleving bracht al snel aan het licht dat ze niet in staat was de monetaire functie van goud te behouden, zodra dat goud op enige wijze verweven wordt met fiat geld. Zelfs niet als de valuta een claimbewijs op fysiek goud in de kluis vertegenwoordigde en internationale wetgeving de inwisselbaarheid van het claimbewijs afdwong! Slechts weinig mensen kunnen volledig accepteren of waarnemen dat olie de dekking werd voor alle dollars in de wereld, nadat de koppeling met goud in 1971 werd losgelaten. Maar dat is precies wat er in theorie en praktijk gebeurd is. Aan de hand van wat ik eerder geschreven heb maak ik mijn positie duidelijk. Mijn eerdere commentaren staan tussen notaties. We beginnen met FOA ( ): Ze gebruikten dit concept niet als een door grondstof gedekt geldsysteem in de perceptie van een goudstandaard. Op dat moment kochten we in eigen land olie met fiat dollars [sinds 1933 was privé goudbezit verboden voor Amerikaanse burgers] en buitenlandse olie met goud dollars [inwisselbaar voor goud tegen $35/oz]. Maar zoals je hebt aangegeven was de productie van dollars zo veel hoger dan wat de gouddekking toestond dat het overduidelijk was dat de Verenigde Staten hun dollarcreatie koppelden aan de welvaart die olie bracht, en dus niet aan goudreserves. Op dat moment werd het goud en de olie afgerekend in dollars en verwachtte men dat overtollige buitenlandse dollars omgewisseld zouden worden voor goud. Maar zoals we kunnen waarnemen

11 was de kloof tussen de realiteit en de gebeurtenissen van dat moment even groot als vandaag de dag het geval is! Al het succes van de dollar werd uiteindelijk mogelijk gemaakt doordat olie zo ver beneden haar economische waarde voor de rest van de wereld geprijsd werd. Op dat moment hadden zelfs onze vrienden in het Midden-Oosten geen idee hoe nuttig olie was geworden voor het behoud van de wereldwijde economische basis. Dat gelezen te hebben (en in gedachte te houden) kom ik terug op de impliciete vragen uit het vorige deel: Waarom bleven andere landen, in het bijzonder de Europese, het fiat dollarsysteem na 1971 toch ondersteunen? Om het simpel te houden: De hele gedachte achter het gebruik van papiergeld is het vertrouwen dat we er uiteindelijk iets mee kunnen kopen. Bier, voedsel, kleding, auto s enzovoort Goud zat altijd in de mix van het geld om ons ervan te verzekeren dat we deze artikelen konden krijgen tegen enigszins standaard prijzen. Het grootste deel van de maatschappij heeft een vrij directe benadering die ongeveer als volgt gaat: Het maakt me niet uit waar het fiat geld vandaan komt en waar het door gedekt is zeker niet als ik er iets mee kan kopen ver beneden de kostprijs en het me nu meteen een voordeel oplevert! Hier maakt olie de sprong van zomaar een grondstof naar een noodzakelijk goed voor de wereld dat de dollar dekt en kan dekken. Voordat de Verenigde Staten in 1971 de goudstandaard loslieten expandeerde onze complete economische structuur, omdat we profiteerden van de gigantische hefboomwerking van goedkope olie. In die tijd verbeterde olie letterlijk onze levensstijl, omdat de prijs van olie in dollars zo ongelooflijk laag was in verhouding tot wat er door de wetenschap mogelijk werd gemaakt met olie. Moderne technieken maakte olie zoveel waardevoller dan de prijs die we ervoor betaalden, dat we onze schulden tot ver in de toekomst konden extrapoleren en onze geldhoeveelheiden konden laten toenemen. De stijgende productiviteit die mogelijk werd door de zeer goedkope olie zorgde ervoor dat het allemaal uit kon. In feite baseerde de VS haar economie en de waarde van haar geld op de toekomstige waarde van de stroom van olie, niet die van goud. Hier zijn dezelfde gedachten uit mijn bericht: De nieuw verworven welvaart van goedkope olie werd gebruikt om de grote berg aan dollarschulden te rechtvaardigen. Zo lang een vat olie gebruikt kon worden om naar verhouding meer echte welvaart te produceren dan wat de dollar vertegenwoordigde, dan zou de dollarinflatie werken naar de enige politieke maatstaaf die telde: Een verbetering van de levensstandaard!

12 Het enige probleem was dat als we op deze route zouden blijven er twee dingen moesten gebeuren. Als eerste zouden we gedwongen worden de goudstandaard te verlaten, omdat de geldhoeveelheid explodeerde (in verhouding tot de hoeveelheid goud). Daarnaast moesten we een nieuwe bron van olie vinden, omdat die van ons op zou raken. Nog meer uit mijn oude artikel: Op dat moment (voor 1971) kochten we lokale olie (intern) met fiat dollars [vanwege de confiscatie van goud in 1933] en buitenlandse olie met goud dollars. De dollarproductie liep zo ver uit de pas met de gouddekking dat het overduidelijk was dat de Verenigde Staten hun dollarcreatie koppelden aan de welvaart die olie bracht. Omdat olie en het goud in Londen voornamelijk in dollars werd afgerekend hield men er rekening mee dat overtollige dollars werden omgewisseld voor goud. In de ogen van de officiële denkers van dat moment moest de goudstandaard losgekoppeld worden om de binnenlandse economie van de Verenigde Staten te ontwikkelen. Daarom was het taak voor de Verenigde Staten om de rest van de wereld fiat dollars te laten accepteren die gedekt zijn door olie. Vervolgens was het taak meer olie te vinden die drie keer zoveel waarde had (in dollars) als wat het ons kostte om de olie te bemachtigen! Het was een verheven doel, één die een grote aanpassing vereiste. De transitie van de jaren 70 was op zijn zachtst gezegd turbulent. Meer uit mijn artikel: De Verenigde Staten exporteerden al zoveel dollars dat een verdere toename de perceptie van een leegloop van goudvoorraden zou verergeren. Dit was voor iedereen een probleem, omdat de geïndustrialiseerde wereld nog steeds goud wilde hebben. Tegelijkertijd vond de geïndustrialiseerde wereld de niet-inflatoire (relatief in die tijd) expansie van de dollarbasis prima, omdat het de nieuwe olie-economie en de reële goederen die dankzij olie geproduceerd konden worden vertegenwoordigde. De Verenigde Staten wilde nieuwe lokale oliereserves (op het Amerikaanse continent), omdat die met fiat dollars betaald konden worden in plaats van met gold dollars. Onze buurlanden in het noorden en het zuiden vroegen zelden om goud. In dat opzicht fungeerden ze voor de Verenigde Staten als lokale olieproducenten die betaald werden met fiat dollars. Echter, om deze reserves voor fiat dollars te krijgen moesten ze voorkomen dat de goedkope olie uit het Midden-Oosten iedereen zou voorzien als de olieprijs zou gaan stijgen. Iedereen was overrompeld toen de koppeling tussen goud en dollars verbroken werd. Zoals ik hierboven gezegd heb was de geïndustrialiseerde wereld dol op de dollarexpansie, vanwege de gepresenteerde context van olie. De rest van de wereld zat gevangen tussen wat leek op een goed systeem op basis van goedkope olie en het verlies van de levering van goud. - Zelfs toen we goud achterlieten (1971) en olie opkwam (1978) bleef het systeem gewoon werken, omdat olie wellicht $100 aan economische waarde leverde en voor $30 op de markt werd gebracht.

13 Op een ietwat ingewikkelde manier, door de koppeling met goud los te laten, werd de olieprijs wereldwijd opgestuwd. Dat bevorderde de zoektocht naar nieuwe (nog steeds goedkope) olie, die betaald zou worden in dollars. Olie die nog steeds veel meer gebruikswaarde had dan de prijs die ervoor betaald werd. De G7-landen wisten dat ze aanvankelijk wat goud moesten verkopen, zodat de goudprijs geleidelijk en op een gecontroleerde manier een hoger prijsniveau kon opzoeken toen de ontkoppeling van goud met de dollar was losgelaten. Pas toen de olieproducerende landen begrepen dat de goudprijs op een redelijk niveau gecontroleerd zou worden continueerden ze de prijsvorming van olie in dollars en was de aanvoer van olie voor enige tijd veilig gesteld. Het omwisselen van dollars voor goud op een wereldwijde markt werd toegestaan, voor zover dat noodzakelijk en gewenst was. Dit viel ook in de smaak bij de grote landen buiten de VS, omdat hiermee het tweede probleem dat ik hierboven benoemde werd geadresseerd. Namelijk het probleem van de geografische locatie van datgene wat de munt dekt. Omdat de meeste oliereserves zich buiten de Verenigde Staten bevonden en de Verenigde Staten langzaam door hun eigen reserves heen waren kon olie in een zekere zin de vrije wil van de Verenigde Staten binnen de perken houden. Als de Verenigde Staten inderdaad af zou stappen van het beheren van een goedkope goudmarkt, of als ze de geldpers te hard liet draaien, dan zou men via een verhoging van de goudprijs de dollar kunnen devalueren. En nee, dat is niet het beste beleid voor de wereld, maar het een betere controle op het bijdrukken van dollars dan het goud in Fort Knox! Terugkerend naar de logica uit mijn vorige artikel Fundament was dit de context waarin de G7- landen gebracht werden, nadat ze hun steun kenbaar hadden gemaakt voor nieuwe fiat dollars zonder koppeling aan goud. Zoals ik zei: het alternatief was een grote puinhoop geworden. Met deze nieuwe situatie werd er tijd gekocht. Tijd om ons een beeld te vormen van een nieuwe wereld reserve structuur en die te introduceren. Deze structuur werkte een aantal jaar in een gebroken patroon. Tegen alle verwachtingen in gingen de prijzen van olie en goud niet omhoog, maar werd iedere stijging gevolgd door een daling. Centrale banken zogen zich vol met dollarreserves en voorkwamen daarmee de hyperinflatie van de dollar. Ze bleven dollars accumuleren, omdat ze wisten dat goud in staat was al het waardeverlies van dollarreserves op te vangen zodra een nieuw systeem in gebruik zou worden genomen.

14 Landen die vandaag de dag nog steeds over weinig goudvoorraden beschikken hebben ogenschijnlijk geen idee waar dit allemaal naartoe leidt. Tot op zeker hoogte zijn ze door de Verenigde Staten gebruikt, omdat ze de dollars die ze in ontvangst namen nooit inwisselden voor goud. Ze moeten gedacht hebben dat de hoeveelheid dollars eeuwig kan blijven expanderen en nooit waarde zal verliezen! Vanuit deze gedachte hebben deze landen hun volledige sociale en economische structuur ingericht op het verkopen van goederen aan Amerika, allemaal in ruil voor een Amerikaanse droom. Nu, na al die jaren, beginnen ze eindelijk in te zien dat buitenlandse dollars waardeloos zijn, zo lang de Verenigde Staten een permanent handelstekort blijven maken dat niet zal omslaan in een overschot. Het echte risico wordt nu pas begrepen. De Amerikaanse economie zal alleen vertragen door hyperinflatie, die veroorzaakt zal worden door een verschuiving van de functie die de dollar heeft als reserve! Met gevangen dollarreserves en geen goud om daarvoor te compenseren stevenen deze landen af op regelrechte rampspoed. Opnieuw een stuk uit mijn vorige artikel Fundament : Denkers in het Euroland beginnen vandaag de dag in te zien dat ze geen dollars in hun reserves nodig hebben om marktaandeel te behouden in de Verenigde Staten. Zoals ik eerder al stelde: Als de Verenigde Staten haar geldhoeveelheid opblaast en een bubbel produceert, dan werd de wereld overspoeld met geïnflateerd dollars die wij moesten kopen om de wisselkoers stabiel te houden Maar met de euro op het toneel, waarom zou ik dan nog die dollars aanhouden als legitimering voor het creëren van mijn eigen munt? Ik kan goud kopen als waarde reserve en vervolgens mijn eigen geld drukken. Dat is niet anders dan dat ik dollars aanhoudt als reserves, maar ik heb tenminste een reserve die niet afkomstig is van een onomkeerbaar handelstekort!! In betere bewoordingen: De euro is nog steeds te klein om een massieve dumping van overtollige dollars op te vangen. Inderdaad, hoe meer de VS de euro in diskrediet probeert te brengen, hoe groter het risico is van een Washington Agreement II, waarin de BIS / ECB hun overtollige dollarreserves gebruiken om de papieren goudmarkt te omzeilen en op grote schaal fysiek goud kopen. In feite hoeven ze slechts op beperkte schaal de markt voor fysiek goud te betreden om de papieren goudmarkt in rook op te laten gaan. Dus, waarom daalt de euro? Of stijgt de dollar omdat een liquiditeitscrisis in de euro haar bestaansrecht bedreigt? Staan we aan de vooravond van een crash in de Amerikaanse markten en in de dollar? Allemaal veroorzaakt door een transitie weg van het dollar reserve systeem? We hebben wat oude artikelen over dit onderwerp die we later zullen bespreken

15 Deel III: Een duidelijk pad FOA ( ): Denk terug aan de recente geschiedenis van goud en je krijgt een beter perspectief van de nieuwe goudmarkt. Na de sluiting van het goudloket in 1971 waren de effecten van grote aankopen van fysiek goud niet meteen voelbaar op de goudmarkt. In elk geval niet tot en met Het grootste deel van de wereld was nog steeds geschokt dat de doller niet langer gedekt was, maar de perceptie bleef dat goud uiteindelijk weer teruggebracht zou worden in het monetaire systeem. Ja, de dollar daalde weliswaar in waarde, maar niet zodanig dat het dollarreserve systeem erdoor onder druk kwam te staan. De wereld bleef vasthouden aan het gebruik van dollarreserves, zelfs toen deze niet meer gedekt werden door goud. De olieprijs begon een lange weg naar boven, maar veel van deze prijsbewegingen waren meer politieke statements dan een probleem gerelateerd aan de dollar. De oliestaten, die overspoeld werden met cash, konden immers nog steeds dollars tegen een redelijke prijs omzetten in goud (net als iedereen). Daar kwam bij dat de inkomsten uit olie veel harder stegen dan de prijzen van goud en andere goederen. Olieproducenten zagen weinig reden om halsoverkop in goud te vluchten, omdat sommige denkers nog steeds in de verwachting waren dat de dollar in de toekomst weer aan goud gekoppeld zou worden. Die verwachting werd nog sterker toen het voor Amerikaanse burgers weer werd toegestaan fysiek goud te bezitten. Vroeg in 1976 zakte de goudprijs terug naar $100 per troy ounce en werden de bezitters van dollars minder nerveus. Tegen die prijs was goud net iets meer dan twee keer de laatste officiële prijs van $42 per troy ounce Het leek erop dat de Verenigde Staten bereikt hadden wat in die tijd voor onmogelijk gehouden werd. Door de dollar van het goudwisselsysteem af te halen werd een grote stijging van de olieprijs in dollars uitgelokt. Zoals ik zei waren de meeste vroege prijsstijgingen politiek, maar niet alle. Sommigen stemden de olieprijs af op de goudprijs (die voortaan door de markt bepaald werd), met als doel te compenseren voor het waardeverlies van de dollar. Echter, in het begin was de olieprijs ruimschoots voldoende voor de olieproducerende landen om dollars te accepteren. Olie was toen en is nog steeds het levensbloed van de nieuwe olie economie. Voor de VS zette de stijgende prijs een grote zoektocht in gang om nieuwe binnenlandse reserves te vinden die in economisch opzicht niet rendabel waren onder het door goud gedekte dollarsysteem. Voor die tijd, toen de olieprijs nog niet steeg, dreigde de VS af te stevenen op een situatie waarin ze door haar olievoorraad heen zou raken en gedwongen zou worden vrijwel 100% van haar behoefte aan olie

16 te importeren uit het Midden-Oosten. Waar velen eind jaren 60 over speculeerden werd later werkelijkheid, toen bleek dat het Midden-Oosten genoeg reserves had om de hele wereld van goedkope olie te voorzien. Hun reserves zouden het langer volhouden dan onze reserves. Bovendien waren ze goedkoper, zo lang we ze betaalden met goud dollars. - In mijn vorige stuk legde ik uit hoe olie de rol van goud overnam als dekking voor de dollar. Zelfs met de eerste stijgingen van de olieprijs in dollars was de rest van de wereld (inclusief de olieproducerende landen) bereid een dollar te accepteren die gebaseerd was op een steeds verdere uitbreiding van de nieuwe olie-economie. Tenminste tot halverwege 1976! Uiteraard, in deze periode was er voldoende achtergrondruis op het wereldtoneel. Dat is er altijd en meestal verstoort die ruis het grotere plaatje net voldoende om onze ogen af te houden van wat er werkelijk gebeurde. Het is alsof je een rivier van dichtbij in plaats van ver af bekijkt, je ziet niet waar de stroming heen gaat. - Het IMF organiseerde op Jamaica een monetair topoverleg, waar in april de Jamaica Akkoorden uit voorkwam. Voor sommigen belangrijke mensen was dit het artikel dat het gouden punt goed duidelijk maakte. De Akkoorden waren een formele erkenning van het vlottende valutasysteem. Het markeerde een keerpunt in hoe de nationale supermachten fiat geld zouden gebruiken in de nieuwe economie. Maar nog belangrijker dan dat, goud werd gedemonetiseerd als reserve! - Bijna iedereen wist meteen wat hier de implicatie van was, namelijk dat goud niet langer de valuta zou dekken zoals ze dat ooit deed onder de goudwisselstandaard. Echter, voor de vijftien jaren die volgden, begreep niemand de volledige implicaties van wat er toen gezegd werd! In de Jamaica Akkoorden stond dat goud een waarde reserve zou blijven! Juist, goud dat niet als geld, maar als waarde reserve de dekking kon worden voor elke economie. Zelfs de dekking voor een nieuw reserve-systeem. Hieruit kon men ontwaren wat er later zou gaan gebeuren in de wereldwijde goudmarkt. Hier komen we later op terug. Het is geen raadsel waarom de goudprijs zo wild begon te bewegen vanaf de lage niveaus van dat jaar. Voor het eerst sinds de breuk van 1971 stuurde een zeer grote vraag naar goud de markt weer. En nee, het was niet het grote publiek dat gouden munten en goudbaren kocht. Ook waren het niet de handelaren op de futuresmarkt die de stijging van de goudprijs veroorzaakten. Het waren bezitters van grote dollarreserves die elkaar verdrongen om wat van die waarde reserve te bemachtigen, voordat de prijs door het dak zou schieten. Het kopen van goud gebeurde in de vorm van 400 troy ounce baren, met grote hoeveelheden tegelijk!

17 Sommige centrale banken verkochten in deze periode wat goud om de vraag te bedwingen. De politiek en de media brachten het verhaal goed naar buiten terwijl ze het zagen. Maar de werkelijke reden waarom de goudprijs steeg was om olieproducerende landen en andere landen met grote dollarreserves te laten zien dat niet iedereen dollars kon omzetten als ze allemaal tegelijk goud wilden kopen. Hadden centrale banken niet wat goud verkocht, dan was de goudprijs gestegen tot in de duizenden dollars per troy ounce en was de dollar ver voor haar houdbaarheidsdatum vernietigd. Zonder een nieuw reserve systeem om de dollar te vervangen zou de wereldeconomie volledig zijn ingestort. Omdat er geen vooruitzicht was dat goud ooit weer het fiat geldsysteem zou dekken, was een groot deel van de stijging van de olieprijs eind jaren 70 dollar gerelateerd. En het duurde nog tot midden jaren 80 voordat er twee dingen gebeurd waren die de olieprijs voor een langere tijd weer omlaag brachten. Ten eerste: De ongelooflijke stijging van de goudprijs nam een deel van de behoefte van olieproducerende landen weg om goud te kopen. De olie zelf compenseerde namelijk al voor de prijsinflatie. Daar komt bij dat men de goudprijs in die tijd nog steeds relatief hoog vond. Daarnaast evolueerde de goudmarkt zich meer en meer in een markt voor papieren contracten dan voor fysiek goud. Het bood de hoop dat de financiële vraag naar fysiek goud afgevangen kon worden door papieren contracten. Europa, Londen en de VS werkten stilletjes samen om de prijs van goud beter te kunnen managen. Allemaal inspanningen die tot doel hadden tijd te kopen voor de dollar. Vanuit Amerikaans perspectief was die extra tijd nodig om de problemen van de dollar op te lossen. Vanuit een Europees / BIS perspectief werd er tijd gekocht om een vervanger voor de dollar te bouwen. Wisten deze twee machtsblokken wel wat de ander aan het doen was? Ik vermoed van wel. Maar, zoals dat meestal het geval is in een oorlog, denken de generaals van beide kanten dat de tegenstander geen schijn van kans heeft. Uiteindelijk was het effect van dit alles een vastgelopen goudmarkt, alhoewel de redenen daarvoor verschillend waren. Ten tweede: Toen de olieproducerende landen begrepen dat de evolutie van deze ogenschijnlijk vrije goudmarkt betekende dat olie de dekking werd voor de waarde van de dollar (met een onderdrukte goudprijs) besloten zij de productie van olie midden jaren 80 op te schroeven. De combinatie van een groter aanbod van de OPEC-landen zorgde er samen met de toegenomen binnenlandse productie van olie voor dat de olieprijs begon te dalen. Het hele proces werd door de media gepresenteerd alsof de wereld de OPEC-landen probeerde op te zadelen met dollars. Maar niemand maakte ooit de connectie dat de olieproducerende landen niet gedwongen werden genoegen te nemen met dollars. De wereld zou toch wel olie zou blijven kopen. Toch bleven ze de dollar voor de goede zaak ondersteunen!

18 De olieproducerende landen hadden door de jaren heen hun politieke ups en downs en dat zag men ook terug in de prijzen. Toch bleef het aanbod van olie verzekerd bij een gelijkblijvende en een dalende goudprijs. In de tien jaren van 1985 tot 1995 merkten maar weinig mensen op dat, hoewel de prijsontwikkeling van olie en goud in de pas liepen, goud en olie nooit fysiek in dezelfde richting stroomden. Ook begrepen de meeste mensen niet dat de goudmarkt ontworpen was om speciaal voor dit doel goud te leveren. Met de meeste dollarproblemen opgelost begon de G7 inspanningen te verrichten om de dollar in het spel te houden. Ondanks het gegeven dat de dollarschulden ouder werden en de tijdlijn van dollar op begon te raken In 1985 startte men een serie bewegingen op de valutamarkt die zou duren tot begin jaren 90. Van de Plaza Akkoorden (1985) tot de Louvre Akkoorden (1987) Allemaal waren het inspanningen om elke dollarcrisis op de lange baan te schuiven. Het leek erop dat, ongeacht hoeveel de dollar geïnflateerd werd en ongeacht hoeveel dollarschulden er gemaakt werden, men onvoorwaardelijke steun aan de dollar zou blijven verlenen voor het oog van de hele wereld. Zelfs de goudmarkt mocht niet de indruk wekken dat er een valutacrisis gaande was. De nieuwe goudmarkt bekende kleur in 1987, toen de goudprijs van $500 per troy ounce snel omlaag werd gebracht. Inderdaad, de evolutie van een fysiek goudmarkt in een nieuwe voornamelijk papieren goudmarkt, was goed onderweg. De daling van de goudprijs, kort nadat die een piek had bereikt tijdens de Golfoorlog, was nog verbazingwekkender. Het was ongeveer hier, begin jaren 90, dat sommige spelers in de goudmarkt stopten met het verhandelen van goud. In plaats daarvan begonnen ze langzaam fysiek goud te accumuleren. Het leek erop dat ze eindelijk begrepen hadden wat er in de Jamaica Akkoorden besloten was. Inderdaad, het was de moeite waard om alle toekomstige winnaars op de tafel te houden! Omdat, ongeacht hoe hoog dollarbezittingen zouden gaan, het goud voorbestemd was nog veel hoger te gaan. In december 1991 ondertekenden twaalf leden van de originele Europese Economische Gemeenschap (EEG, nu de Europese Unie) het Verdrag van Maastricht. Daarin werd het proces op papier gezet voor de totstandkoming van een nieuwe muntunie, de Europese Monetaire Unie (EMU). Toen dit verdrag gesloten werd konden we zien dat er inderdaad een doel was achter de formatie van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) begin jaren 70. Het verdrag volgde namelijk nauwgezet het Smithsonian Agreement dat in 1972 in Washington ondertekend werd. Een akkoord waarin de breuk tussen de dollar en goud officieel werd vastgelegd. Ook was het geen toeval dat men in 1976 voor het eerst hoorde van de gesprekken over een Europees valutablok in de vorm van de Europese Economische Unie (EMU). Dat was namelijk het jaar van de Jamaica

19 Akkoorden. De Europese Economische Gemeenschap, een voorbode voor de komst van de euro, werd begin jaren 80 al officieel. Op 1 januari 1999 werd de euro geboren. In de kranten werd de nieuwe euro als valuta meteen onderwerp van speculatie. Hoe hoog of hoe laag zou de munt gaan? Zou de munt blijven? Waar is de munt goed voor? Enzovoort, enzovoort Echter, compleet verborgen uit het zicht werd één belangrijk aspect over het hoofd gezien. Toen de euro gelanceerd werd hadden de twee grote economische machtsblokken in de wereld (Europa en de VS) niet langer meer een gezamenlijk doel om de papieren goudmarkt in stand te houden! De papieren goudmarkt, die ooit opgezet en ondersteund werd om de vraag naar goud te absorberen en de goudprijs te dempen, was niet meer nodig Wat een overzicht: Vanuit het perspectief van het Euroland was er geen noodzaak meer de dollar te ondersteunen met een lage goudprijs. Nu de euro in stelling was gebracht, met een groot deel van de nieuwe wereld reserve asset als ondersteuning, was er geen reden meer om goud te kopen tegen $280 of te verkopen tegen $480 per troy ounce. Inderdaad, Euroland maakte de wereld kenbaar dat ze met het Washington Agreement uit de papieren goudmarkt stapte. We verwachten dat gedurende de vijf jaar dat deze overeenkomst van kracht is [ ], de prijs van fysiek goud zal stijgen. Een prijsstijging die het gevolg is van een gebrek aan aanbod van fysiek goud, dat buiten de door Londen gedomineerde papieren goudmarkt om verhandeld wordt. We verwachten ook een afwikkeling van de markt voor papieren goudcontracten, waarvan de prijs zal fluctueren tussen $0 en $ oneindig. Bovendien kan de dollar die er vanaf dit moment alleen voor staat nu zo hoog of zo laag gebracht worden als handelaren willen. Vanuit het perspectief van de olieproducerende landen kan er nu nog maar een klein deel van alle dollars worden omgezet in fysiek goud, omdat de fysiek goudmarkt slechts een schaduw is van de totale papieren goudmarkt. Nu de helft van de spelers die de goudmarkt ondersteunden zich terugtrekken onder de paraplu van de euro zal de papieren markt terugkeren tot slechts een papieren duplicaat. Dit in gedachte nemend moet het niet als een verrassing komen dat de olieprijs vrijwel meteen begon te stijgen na de vorming van de Europese Monetaire Unie. Uiteindelijk zal zelfs een olieprijs van $30 de wereldwijde dollarschuld doen wankelen, tot een punt waarop de dollarindex begint in te storten. Dat zal leiden tot een vlucht van dollars naar euro s of naar een combinatie van euro s en goud als betaling voor ruwe olie. Voorheen zagen zij hetzelfde drama voltrekken, namelijk dat van een aanhoudende dollar liquiditeitscrisis die eigenlijk al lang over datum is. Nu wordt het van kwaad tot erger, omdat het Euroland de Amerikaanse schulden niet meer wil financieren. Dag in dag moeten we toezien hoe de

20 Federal Reserve alsmaar meer reserves in het systeem pompt in een poging de dollarband op te blazen die al vol zit met euro-gaten! Vanuit het perspectief van goud: De Jamaica Akkoorden signaleerden een permanente verschuiving weg van het concept waarin goud en fiat valuta in strijd met elkaar zijn. Echter, de positieve effecten van deze verschuiving zouden pas zichtbaar worden wanneer het zieke dollarsysteem zou bezwijken onder haar schulden. Tot en met 1999 had één van de twee grote machtsblokken van de wereld er belang bij om het dollarsysteem in stand te houden. Indien er geen vangnet was om op terug te vallen zou een ineenstorting van de dollar tot gevolg hebben gehad dat de wereld goud weer zou gebruiken als valuta. Dat zou de wereld in een grote depressie storten. Waren de gesprekken over een Europese muntunie in 1997 spaak gelopen, dan waren de olieproducerende landen niet de enige geweest die op fysiek goud zouden bieden. Maar dat gebeurde niet. Spoedig zal fysiek goud weer de rol vervullen die het eeuwen geleden ook al vervulde, namelijk het vertegenwoordigen van alle bezittingen en productieve vermogens in de wereld. Echter, in een wereld waarin er veel meer moderne producten zijn dan ooit in de geschiedenis, zal goud als vrij verhandelbare waarde reserve gewaardeerd worden als nooit tevoren. Je vraagt je misschien af: Wat is de dynamiek van deze positie? En zijn de investeerders van deze wereld voorbereid op deze gebeurtenis? Ik geef je mijn visie in het volgende deel.