Lidl Nordlaan, Velp Gemeente Rheden

Transcriptie

1 Detectierapportage Lidl Nordlaan, Velp Gemeente Rheden IDDS Explosieven B.V. Datum : 4 januari 2018 Kenmerk : /CKU/DR1 In opdracht van : Maas & Nienhuis Civiel Adviesbureau B.V. (namens Lidl Nederland GmbH) Auteur : dhr. C.P. Kuijpers BA Status : definitief Versie : 1.0

2 ACCORDERING Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp, Gemeente Rheden. Kenmerk: /CKU/DR1 Gezien en goedgekeurd door Functie Datum Handtekening Organisatie Naam IDDS Explosieven B.V. Dhr. M. Botermans Bedrijfsleider IDDS Explosieven B.V. Dhr. T. Neijenhuis Senior OCEdeskundige IDDS Explosieven B.V. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd bestand en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, elektronisch of anderszins zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van de uitgever.

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 4 Administratieve gegevens 4 Aanleiding van het onderzoek 4 Doelstelling en doelgroep van de opdracht 4 Uitgangspunten onderzoek 4 2 BESCHRIJVING ONDERZOEKSGEBIED 5 Beschrijving onderzoekslocatie 5 Beschikbare informatie aangaande mogelijk aanwezige CE 5 3 UITVOERING DETECTIEWERKZAAMHEDEN 6 Detectietechnieken (algemeen) 6 Toegepaste detectiemethode en werkwijze 7 Uitvoering 7 4 ANALYSE EN ONDERZOEKSRESULTATEN 9 Resultaten 9 5 ADVIES 11 Bijlagen 1. Overzichtstekening resultaten detectiewerkzaamheden 2. Objectenlijst /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 3/13

4 1 INLEIDING ADMINISTRATIEVE GEGEVENS Kenmerk /CKU/DR1 Toponiem Lidl Nordlaan Plaats Velp Provincie Gelderland Uitvoerder IDDS Explosieven B.V. Postbus AC, Noordwijk Opdrachtgever Maas & Nienhuis Civiel Adviesbureau B.V. Grotenoord LT, Hendrik Ido Ambacht Bevoegd gezag Gemeente Rheden Uitvoeringsperiode veldonderzoek 18 en 21 december 2017 AANLEIDING VAN HET ONDERZOEK De aanleiding tot opmaak van het onderhavig detectierapport is de geplande uitbreiding van de parkeerterrein van de Lidl te Velp (Gelderland). Uit een uitgevoerd historisch vooronderzoek blijkt dat de werklocatie verdacht is ten aanzien van Conventionele Explosieven (CE). Om het risico op het aantreffen en mogelijk ongewenst detoneren van CE te beheersen is besloten om opsporingsonderzoek uit te voeren. Maas & Nienhuis Civiel Adviesbureau heeft, namens Lidl Nederland GmbH, IDDS Explosieven B.V. daarom opdracht gegeven over te gaan tot het uitvoeren van opsporing van eventuele CE binnen het plangebied, middels (oppervlakte)detectie. DOELSTELLING EN DOELGROEP VAN DE OPDRACHT De doelstelling van de opsporingswerkzaamheden is het scheppen van een risicoarme werkomgeving, gebaseerd op de mogelijke aanwezigheid van CE, om daarmee een veilige werk- en leefomgeving te creëren tijdens de geplande werkzaamheden. Het onderhavige detectierapport is opgesteld voor de opdrachtgever en alle betrokken partijen tijdens de uitvoering. UITGANGSPUNTEN ONDERZOEK Het onderhavig projectplan is gebaseerd op de onderstaande stukken: - Risicokaart Velp, opgesteld door Expload met als kenmerk RN , d.d ; - Projectplan Conventionele Explosieven Oppervlaktedetectie Lidl Nordlaan, Velp. Uitgevoerd door IDDS Explosieven B.V. met als kenmerk: /AKO/PP1 d.d ; - Archeologisch bureauonderzoek & inventariserend veldonderzoek, verkennende fase. Uitbreiding parkeerterrein Lidl Velp Gemeente Rheden. Uitgevoerd door IDDS Archeologie met als rapportnummer 2061 als concept. d.d De detectiewerkzaamheden zijn uitgevoerd overeenkomstig het projectplan. Daar waar tijdens de uitgevoerde werkzaamheden is afgeweken van voornoemd projectplan wordt dit expliciet in het rapport aangegeven /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 4/13

5 2 BESCHRIJVING ONDERZOEKSGEBIED BESCHRIJVING ONDERZOEKSLOCATIE Het plangebied is gelegen in Velp aan de Nordlaan (zie Figuur 1 ). Het betreft een gebied ten zuidoosten van de huidige parkeerplaats. Het plangebied wordt in het noorden begrensd door bebouwing aan de Middelweg, in het oosten door de Middelweg, in het zuiden door de Noorder Parallelweg en in het westen door de huidige parkeerplaats. Figuur 1: De ligging van het plangebied (rood omlijnd) BESCHIKBARE INFORMATIE AANGAANDE MOGELIJK AANWEZIGE CE Door Expload is in 2016 een risicokaart van Velp opgesteld. Hieruit blijkt dat het huidige plangebied, zoals weergegeven in Figuur 1, verdacht is op de aanwezigheid van raketten tussen 0,3 en 2,0 m-mv. Aan te treffen CE Subsoort Verschijningsvorm Raketten 3 Inch raketten met 60 lbs gevechtskop Verschoten, blindganger Figuur 2: Uitsnede van de Risicokaart Velp. Het plangebied is geel omkaderd /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 5/13

6 3 UITVOERING DETECTIEWERKZAAMHEDEN Detecteren omvat het vaststellen van de aanwezigheid van (mogelijke) CE door het met behulp van detectieapparatuur uitvoeren van een meting en de beoordeling van de meetgegevens. Voor het uitvoeren van het detectieonderzoek kunnen uiteenlopende methoden en technieken worden ingezet. De keuze van de meest geschikte detectiemethode is afhankelijk van de: soort, kaliber en maximale diepte van mogelijk aan te treffen CE; aanwezige detectieverstoringen in of nabij het detectiegebied; eventueel aanwezige obstakels en beloop-/berijdbaarheid van het detectiegebied. In dit hoofdstuk worden de verschillende methoden en technieken van detectieonderzoek behandeld gevolgd door de keuze van de toegepaste detectietechniek en werkwijze. DETECTIETECHNIEKEN (ALGEMEEN) Bij het opsporen van CE wordt hoofdzakelijk gebruik gemaakt van metaaldetectie. Dit is een detectiemethode waarbij verstoringen van het (aard)magnetisch veld worden gemeten. Hoewel ook andere detectietechnieken bij de opsporing kunnen worden toegepast, is metaaldetectie de techniek die zichzelf in de loop der jaren heeft bewezen. Bij metaaldetectie wordt onderscheid gemaakt in actieve en passieve detectietechniek. Passieve detectie Bij passieve detectie zendt een magnetometer zelf géén signaal uit (passief), maar meet het de verstoringen van het aardmagnetisch veld. Deze verstoringen worden veroorzaakt door de aanwezigheid van ferrometalen objecten. Onder optimale omstandigheden (homogene bodems zonder verstoring) kan een magnetometer grote kalibers afwerpmunitie tot een diepte van 4,5 m mv vanaf het maaiveld detecteren. Een nadeel van het detecteren met een magnetometer is dat deze erg gevoelig is voor verstoringen van ferrometaalhoudende objecten in de omgeving van het opsporingsgebied. Voorbeelden van verstorende elementen kunnen zijn: hekwerken, spoorlijnen, voertuigen, kabels, etc. Figuur 3: De werkingsprincipe van passieve detectie Actieve detectie Bij actieve detectie wordt door het apparaat zelf een magnetisch veld opgewekt. Dit kan zowel continue als pulserend. In het opgewekte magnetisch veld meet de detector vervolgens de metallische verstoringen. In tegenstelling tot een magnetometer, meet een actieve detector tevens non-ferrometalen. De zoekdiepte en -oppervlak zijn echter wel aanzienlijk kleiner dan bij een magnetometer. Het voordeel hierbij is dat een actieve detector, in tegenstelling tot een magnetometer, minder wordt beïnvloed door (ferro)metalen objecten in de omgeving van de uitgevoerde detectie. Figuur 4: De werkingsprincipe van actieve detectie /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 6/13

7 Analoog (realtime) of computerondersteund (non-realtime) Zowel bij passieve als actieve detectie wordt er onderscheid gemaakt tussen analoge (realtime) en computerondersteunde (non-realtime) detectie. Bij analoge detectie worden de verkregen meetgegevens niet opgeslagen en wordt er direct overgegaan tot het lokaliseren (en eventueel benaderen) van het significante object. De beslissing om wel of niet over te gaan tot benaderen, ligt bij de aanwezige Senior OCE-deskundige. Bij computerondersteunde detectie worden de meetgegevens opgeslagen in een datalogger. Hierbij worden de X, Y en Z coördinaten van significante objecten geregistreerd. Deze meetgegevens worden, na de detectie, op een later tijdstip door een Senior OCE-deskundige geïnterpreteerd. Speciaal ontwikkelde software maakt de meetgegevens visueel en zorgt dat eventuele significantie objecten zichtbaar worden. De computerondersteunde detectie resulteert uiteindelijk in een lijst met gedetecteerde significante objecten, welke stroken met de verwachting op munitietype en -grootte. TOEGEPASTE DETECTIEMETHODE EN WERKWIJZE De keuze van de juiste detectiemethode en werkwijze is van groot belang voor de kwaliteit en efficiëntie van het opsporingsproces. In hoofdlijnen zijn er twee werkwijzen bij het opsporen van CE, namelijk: oppervlaktedetectie en dieptedetectie. De non-destructieve werkwijze van oppervlaktedetectie is hierbij aanzienlijk goedkoper en sneller. Voorwaarde hierbij is echter wel dat de verstoring van het magnetisch veld rondom het betreffende CE boven het maaiveld detecteerbaar is door het in te zetten detectieapparatuur. Hiernaast is het bij oppervlaktedetectie tevens van belang dat het maaiveld beloop- en/of berijdbaar is. Alvorens met het detectieonderzoek kon worden aangevangen is vastgesteld welke meetmethode het meest geschikt is voor het opsporingsgebied. Op grond van de beschikbare informatie bleek een oppervlaktedetectie met een passief multi-sensor systeem de meest geschikte meetmethode. Het multi-sensor systeem bestaat uit een rijdbaar frame met een parallelle opstelling van acht of vier magnetometers met een onderlinge afstand van 0,33 meter. Deze magnetometers zijn gekoppeld aan een GPS ontvanger en een datalogger. In stroken met een breedte van circa 1,3 meter zijn de deelgebieden digitaal ingemeten. Tijdens de metingen zijn de gedetecteerde anomalieën direct aan RD-coördinaten gekoppeld. De meetgegevens van de magnetometers zijn opgeslagen in de datalogger. In een later stadium is de verkregen meetdata verwerkt, geanalyseerd en geïnterpreteerd door een Senior OCE-deskundige. Figuur 5: Voorbeeld Multi-sensor systeem (bron: UITVOERING De oppervlaktedetectie is uitgevoerd op 18 december 2017 door een Assistent OCE-deskundige. Hierbij kon niet het gehele plangebied zoals weergegeven in Figuur 1 worden ingemeten. Het westelijke deel bevond zich een reeds ingericht parkeerterrein, hiernaast bevonden er zich nog twee kelders van de gesloopte woningen aan de Noorder Parallelweg 31 en Middellaan 16 binnen het plangebied. In totaal is uiteindelijk een oppervlak van circa 1200 m 2 ingemeten. Rondom het plangebied waren gedurende de uitvoering van de oppervlaktedetectie in de (directe) omgeving van het plangebied detectie-verstorende elementen aanwezig waaronder: metalen containers, lantaarnpalen, bestaande bebouwing en bouwhekwerk. Hierbij dient aangegeven te worden dat het bouwhekwerk gedurende de detectie een aantal meters naar achteren is geplaatst /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 7/13

8 Figuur 6: v.l.n.r. bovengrondse verstoringen aan de rand van het detectiegebied, een kelder en een tweede (grotere) kelder Op basis van de resultaten (zie paragraaf 4.1) diende de archeologische grondboringen later die week (op 21 december) onder OCE-begeleiding, en zoals beschreven in het projectplan, te worden uitgevoerd /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 8/13

9 4 ANALYSE EN ONDERZOEKSRESULTATEN Ten behoeve van het opstellen van een objectenlijst vindt na uitvoering van de meting een beoordeling van de meetgegevens plaats door of onder verantwoordelijkheid van de Senior OCE-deskundige. Hierbij worden de meetgegevens stuk voor stuk geïnterpreteerd. Bij de interpretatie van de meetgegevens wordt de onderlinge samenhang van de verschillende parameters met elkaar vergeleken en gezocht naar verstoringen welke overeenkomsten vertonen met verstoringen zoals veroorzaakt door de te verwachten explosieven. Hierbij wordt gebruik gemaakt van software die de meetwaarden omzet naar een bovenaanzicht van het gedetecteerde veld. Het bovenaanzicht geeft een visueel overzicht van de gemeten verstoringen in het veld. Duidelijk zichtbaar zijn de positieve (rood) en negatieve (blauw) verstoringen van het aardmagnetisch veld (zie Figuur 7). De geregistreerde verstoringen van het aardmagnetisch veld worden veroorzaakt door ferrometallische objecten. Deze objecten zijn niet per definitie CE, maar kunnen ook andere ferrometaalhoudende objecten zijn. Zelfs objecten met een natuurlijke oorsprong, zoals ijzeroer, kunnen de meetresultaten beinvloeden. De Senior OCE-deskundige bevat de deskundigheid om de verstoringen te interpreteren en eventueel te labelen alszijnde significant object. RESULTATEN Figuur 7: Voorbeeld van geprojecteerde meetdata Nadat de meetgegevens zijn opgenomen is de detectiedata geïnterpreteerd door een Senior OCEdeskundige op significante uitslagen. Interpretatie heeft plaatsgevonden conform de daarvoor geldende richtlijnen in de WSCS-OCE. Uit de data-analyse van de uitgevoerde oppervlaktedetectie blijkt dat het gedetecteerde gebied in zijn geheel verstoord is. Er bevindt zich detectie-verstorend materiaal aan de rand, en hoofdzakelijk in de bodem van het plangebied. Het betreft hier een dusdanige hoeveelheid dat dit het detectieresultaat van het gehele gedetecteerde oppervlak maskeert. Deze verstorende elementen bestaan onder andere uit (metaalhoudende) puinresten van eerdere bebouwing, nog aanwezige (dode) kabels & leidingen en funderingsresten. Door de aanwezige detectieverstoringen blijkt het niet mogelijk om individuele uitslagen te herkennen en dus op basis van de oppervlaktedetectie eventuele significante objecten aan te wijzen of gebieden vrij te geven. Omdat er op basis van de oppervlaktedetectie geen gebieden vrij konden worden geven zijn de archeologische grondboringen onder OCE-begeleiding uitgevoerd. In totaal zijn hier 5 boorpunten vrijgegeven op de te verwachten CE tot een diepte van 2 m-mv. Resultaten archeologisch onderzoek in relatie tot de te verwachten CE Uit de resultaten van het uitgevoerde archeologisch booronderzoek blijkt dat het terrein is opgehoogd met een zandpakket met een dikte van 1,0 tot 1,3 m. De ophooglaag kon op basis van het archeologisch booronderzoek niet nauwkeuriger worden gedateerd dan de Nieuw tijd C (19 e -20 e eeuw). Vanwege deze onnauwkeurigheid kan niet worden bepaald of deze grondlaag vóór of na de Tweede Wereldoorlog is opgebracht. Hierdoor blijft deze laag verdacht op het aantreffen van de te verwacht CE /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 9/13

10 Overzichtstekening resultaten detectiewerkzaamheden In Bijlage 1 staan de resultaten van de detectiewerkzaamheden weergegeven op een overzichtstekening. Hierbij worden de resultaten als volgt weergegeven: Plangebied Zwart omlijnd is het plangebied weergegeven, zoals deze door de opdrachtgever is aangeleverd. Hierbij staat in kleur het gedetecteerde gebied weergegeven. Zoals in paragraaf 3.3 aangegeven kon niet het gehele aangeleverde plangebied worden gedetecteerd. Verstoord gebied Dit gedetecteerde gebied staat rood gearceerd weergegeven op de tekening. Na de data-analyse is gebleken dat dit gebied dusdanig door bodemvreemd materiaal wordt verstoord, dat het niet mogelijk is om individuele uitslagen te onderscheiden. De combinatie van de objecten in de ondergrond met de aanwezige verstorende elementen op het maaiveld zorgt voor detectiedata waarbij verstoringen elkaar overlappen en maskeren. Het verstoorde gebied betreft hier het gehele ingemeten gebied (1200m 2 ). Vrijgegeven boorpunten Dit betreft de puntlocaties welke zijn vrijgegeven voor het uitvoeren van het archeologisch booronderzoek /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 10/13

11 5 ADVIES Uit de detectieresultaten is gebleken dat het gedetecteerde gebied te verstoord is om individuele uitslagen te kunnen onderscheiden. Hierdoor kunnen er geen uitspraken worden gedaan omtrent de te verwachting CE in het opsporingsgebied. Om te komen tot een situatie waarbij de voorgenomen herinrichtingwerkzaamheden veilig kunnen worden uitgevoerd in relatie tot CE, adviseren wij u: De te ontgraven gebieden dieper dan 0,3 m-mv voorafgaand te laten onderzoeken middels een laagsgewijze gecontroleerde ontgraving. Bij de laagsgewijze detectie wordt het werkgebied in lagen van circa 0,3 meter onderzocht. Nadat een bodemlaag is vrijgegeven wordt de laag afgegraven met een beveiligde graafmachine (conform WSCS-OCE), waarna de volgende laag van 0,3 meter kan worden onderzocht. Het werkgebied kan vrijgegeven worden van CE wanneer: - de gewenste ontgravings-/werkdiepte is bereikt; - maximale verwachtingsdiepte CE (verticale afbakening) is bereikt; - detectie-verstorende elementen in/op het maaiveld zijn verwijderd en middels magnetometer kan worden ingemeten. Eventueel aangetroffen verdachte objecten zullen direct worden benaderd en verwijderd. De opsporingswerkzaamheden (detectie- en benaderingswerkzaamheden) dienen uitgevoerd te worden door een team bestaande uit een Senior OCE-deskundige en een assistent OCE-deskundige. Deze werkzaamheden dienen begeleid te worden door een beveiligde graafmachine welke voldoet aan de richtlijnen in de WSCS-OCE. Voorafgaand aan de opsporingswerkzaamheden dient het bevoegd gezag goedkeuring te geven middels ondertekening van het projectplan. Binnen het plangebied zal een parkeerplaats worden aangelegd. De exacte inrichtingsplannen zijn bij schrijven nog niet bekend. Wel kan gezegd worden dat voor de aanleg van een parkeerplaats met hemelwaterafvoer de graafwerkzaamheden normaliter niet dieper reiken dan circa 0,8 m-mv. In deze casus hoeft dan niet de gehele verticale verwachtingsdiepte te worden vrijgegeven van de te verwachten CE. IDDS Explosieven B.V. Noordwijk (ZH) /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 11/13

12 BIJLAGE 1 OVERZICHTSTEKENING RESULTATEN DETECTIEWERKZAAMHEDEN /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 12/13

13

14 BIJLAGE 2 VELDKAART (20 NT) /CKU/DR1 Detectierapport Lidl Nordlaan, Velp 13/13

15