Maintenance HERSTELT DOEL 4 TURBINE IN RECORDTIJD ALSTOM CHARLEROI. Magazine. Spare parts 3D-printen. Evonik Antwerpen. «We zijn er nog lang niet»

Transcriptie

1 KWALITEITSMAGAZINE Maintenance Magazine VAKBLAD OVER ONDERHOUDS- & INSTALLATIETECHNIEK Spare parts 3D-printen «We zijn er nog lang niet» Evonik Antwerpen Katalysator in minder dan 12 uur gewisseld QR-code smart phones ALSTOM CHARLEROI HERSTELT DOEL 4 TURBINE IN RECORDTIJD JAARGANG 21 - NR mei P Afgiftekantoor Antwerpen x MAINPRESS PUBLICATIE 5x per jaar maart, mei, juni, september, december M A D E IN B E L GIU M VOLG ONZE DAGELIJKSE NIEUWSBLOG

2 Integraal beschikbaarheid en veiligheid verbeteren De inzet van Ultimo maakt het mogelijk om de beschikbaarheid van assets te verbeteren en de kosten van onderhoud beheersbaar te houden. Bovendien zijn we in staat om onze strakke bedrijfspolicy op het gebied van veiligheid, milieu en kwaliteit mede dankzij de software, stipt na te leven. Fons Van Dyck, supervisor maintenance en Frank Beckers, manager plant engineering van Total/Arteco Maintenance Management IT Service Management Total/Arteco profiteert net als andere organisaties van de gebruiksvriendelijke en modulaire mogelijkheden van Ultimo Maintenance Management. Ook op het gebied van HSE, indienststellingen en IT Service Management verschaft de software passende oplossingen. En dat in één systeem. Lees meer over de toepassing van Ultimo bij Total/Arteco via

3 ENGINEERINGnet.BE & NL VOORWOORD COLUMN Meer en beter uitbesteden? Ik hoef u dit niet meer te vertellen, de economische context voor onze bedrijven is de voorbije jaren grondig is gewijzigd. Wisselingen op de financiële markten en speculatie zorgen er voor dat de prijzen van grondstoffen steeds minder stabiel zijn. Gevolg hiervan is dat bedrijven door deze toenemende instabiliteit hun productie moeilijker op lange termijn kunnen plannen. Bovendien worden productiecycli steeds korter, reduceren bedrijven de opslag van (half) afgewerkte producten en zien we ook een tendens naar kleinere geïntegreerde productiesystemen. In elk geval zijn in voor veel bedrijven de goede oude dagen waar alles van tevoren voor een lange tijd kon worden gepland, al een tijdje achter de rug. Flexibiliteit, Agility en Lean zijn dan ook sleutelbegrippen in het hedendaagse productiebeheer. Voor wie dit mocht vergeten: een dergelijke modus operandus vergt wel degelijk een hoge technische beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de installaties. Er moet immers kunnen geproduceerd worden wanneer dat rendabel is en de klant dit vraagt. Een storing heeft op dat moment een belangrijke financiële impact. Toch willen asset owners de volatiliteit in de productie (en de inkomsten) ook doorvertalen naar een variabiliteit van het onderhoudsbudget. Wanneer de (korte termijn) productie-outlook er goed uit ziet, is er budget voor onderhoud. Als de productie daalt, moet ook het onderhoudsbudget zo snel mogelijk omlaag. Als maintenance evangelist kan ik hier wel wat kanttekeningen bij plaatsen, maar dit neemt niet weg dat de directiekamer in heel wat productiebedrijven momenteel zo redeneert. Uitbesteden van onderhoud Met voormelde volatiliteit als uitgangspunt, wordt met name de flexibiliteit bij het uitbesteden van onderhoud wel bijzonder aantrekkelijk. In de rendabele productieperiodes (waarin budget voor onderhoud beschikbaar is), kan dan een (groot) stuk van de onderhoudstaken door externe partijen worden verzorgd. Hoeveel wordt er momenteel dan uitbesteed in België en Nederland? Dankzij het Europese MORE4COREproject (waarvoor Bemas één van de projectpartners is) kunnen we hier enkele cijfers op kleven: gemiddeld 15% van het onderhoudsbudget in de voedings- & farma-industrie, meer dan 20% in manufacturing tot bijna 50% van het onderhoudsbudget in de processindustrie. Als we weten dat het jaarlijks onderhoudsbudget gemiddeld ongeveer 4,5% bedraagt van de vervangingswaarde van een fabriek, is het duidelijk dat er in het uitbesteden zeer grote bedragen omgaan. Wat trouwen opviel is dat in Nederland beduidend meer onderhoud wordt uitbesteed dan in België. Maintenance Evangelist Wim Vancauwenberghe is directeur van Bemas, de Belgian Maintenance Association Beter uitbesteden Het M4C-onderzoek toonde ook aan dat er ook in de manier van uitbesteden aanzienlijke verschillen zijn tussen Nederland en België. Uitbesteden kan immers op verschillende manieren: In regie, waarbij geen overeenkomst bestaat, en elk gepresteerd uur door de contractor wordt Afroep-contract: een (raam)contract met vaste (uur) tarieven en berekening na oplevering Unit rate contract: een overeenkomst met vaste tarieven voor een bepaalde eenheid werk (bv. per m²) Resultaatscontract: de leverancier bereidt alle onderhoudsactiviteiten voor en voert ze uit binnen bepaalde periode voor bepaalde prijs Prestatiecontract: aanvulling op het resultaatscontract: de leverancier krijgt een (gezamenlijke) verantwoordelijkheid voor de verbetering van de prestaties van een asset. Uit de M4C-studie blijkt dat in België in een kwart van de gevallen in regie wordt uitbesteed, waarbij dus vaak de prijzen en afspraken tussen opdrachtgever en opdrachtnemer snel kunnen veranderen en het engagement van beide partijen beperkt is. In Nederland is dit nog slechts in 4% van de gevallen het geval. Daar wordt dubbel zo vaak gebruik gemaakt van een 'unit rate' met standaard prijsafspraken voor een bepaalde genormaliseerde prestatie. Is het de moeite waard om te streven naar een hoger maturiteitsniveau in uitbesteding? Dit is een complexe vraag. We zien wel dat de beste leerlingen uit onze M4C-benchmark (hoge technische beschikbaarheid bij lage onderhoudskosten) net iets vaker gebruik maken van unit rate-, resultaats- en prestatiecontracten. Maar we kunnen absoluut niet stellen dat het gebruik van meer mature contractvormen, zich voor de opdrachtgever gegarandeerd vertaalt in lagere onderhoudskosten en hogere betrouwbaarheid van de installaties. Twee andere inzichten uit de studie: er bestaat een correlatie tussen de grootte van het bedrijf en de mate van uitbesteden. Grote bedrijven besteden dus meer uit. Daarnaast is er ook en correlatie met de gemiddelde leeftijd van de medewerkers van de technische dienst. Hoe ouder de populatie van medewerkers is bij een asset owner, hoe meer er uitbesteed wordt. «Hoe zie je uitbesteding van onderhoud verder evolueren?» is een vraag die me vaak wordt gesteld. Deze is jammer genoeg niet eenduidig te beantwoorden, maar als we kijken naar de megatrends: nood aan flexibiliteit door meer volatiele markten, samen met de vergrijzing van zowel de assets als de onderhoudsmedewerkers, dan durf ik vandaag wel voorspellen dat onderhoud in de toekomst meer en beter zal worden uitbesteed. << MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 3

4 ontwerp Studio 360 ONDERHOUD EN RENOVATIE VAN UW INDUSTRIËLE SITE U kan bij Suerickx Industrial terecht voor totaalprojecten van onderhoud en renovatie van uw industriële site en gebouwen. De continuïteit van uw processen wordt gegarandeerd door een effi ciënte planning en een bewezen track record van werken tijdens shutdowns. Oplossingen op maat. Doorgedreven specialisatie. Integriteit. Onze klanten weten waarom ze voor Suerickx Industrial kiezen. DAKWERKEN BURGERLIJKE BOUWKUNDE VLOERSYSTEMEN SCHILDERWERKEN EN COATINGS GEVELWERKEN WATERDICHTINGSSYSTEMEN

5 CIM-logo nagebouwd 2014.indd :09:19 IN THE FIELD CROSSMEDIA NIEUWSPLATFORM PRINT WEB MOBILE Uitgeverij Mainpress n.v. Diamantstraat 5 - B-2275 Lille Tel (0) Fax 0032 (0) Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers door CIM gecontroleerde oplage Drager van het Prof B to B press Quality Label Officiële Publicatie van Belgian Maintenance Association Hoofdredacteur: Bert BELMANS bert.belmans@mainpress.com Redactie: L. DE SMET G. LEYSEN E. JONCKHEERE L. HEIDA A. CALDERS Y. ANTOINE K. MORTELMANS Advertenties Herwig VAN LIMBERGEN herwig.vanlimbergen@mainpress.com Abonnementen: Marleen WUYTS marleen.wuyts@mainpress.com door storting van 41 op rekening van Mainpress n.v. IBAN BE BIC KRED BEBB Klantendienst: Marleen WUYTS marleen.wuyts@mainpress.com Verant. uitgever: Bert BELMANS Diamantstraat 5 B-2275 Lille Coverfoto: Alstom Visit us at: columns Voorwoord Meer en beter uitbesteden? Bij Alstom Charleroi Hogedrukturbine Doel 4 supersnel gerepareerd Voor metingen & inspecties Think 3D: met een drone van binnen naar buiten «Niet voor morgen» 3D-printen voor de wisselstukkenlogistiek pumps, water & process Actualiteit AkzoNobel investeert in organische peroxidenplant in Mons Havenbedrijf Gent saneert voormalig stort La Floridienne Kersverse CEO van ORI blaast sector nieuw leven in Opvolging onderhoud pompinstallatie via QR-code Offertes gevraagd voor proefboringen geothermieproject in Mol Bij Evonik in Antwerpen Katalysator in minder dan 12 uur gewisseld Rendement van uw productielijnen kan via slim monitoren omhoog 'Olifantenpaadjes' Staat uw bedrijf er ook bol van? Wat is genoeg onderhoud? Onderhoudsoptimalisatie is een complexe materie Wetgeving Uw bedrijf overstroomt: bent u wel verzekerd? MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 5

6 ENGINEERINGNET.BE & NL NIEUWSLIJN Eerste Maintenance HR Award voor Alpro Tijdens de beurs Maintenance 2015 reikte BEMAS samen met VOKA, Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland, voor de eerste keer de Maintenance HR Award uit. Het bedrijf Alpro uit Wevelgem werd bekroond als aantrekkelijkste werkgever voor technisch talent. Actemium en Geysen werden respectievelijk tweede en derde. Er namen in totaal een twintigtal bedrijven deel. Met een uitgebreide vragenlijst werd gepeild naar de werktevredenheid van de technici en naar verbeterpunten op gebied van onderhoud en de onderhoudsdienst. Meer dan 300 technici vulden de enquête in, en hun input zorgde voor een ranglijst van de deelnemers op basis van verschillende 'magneetfactoren': relatie (onderhouds)technici en operations, onderhoudsmanagement en ondersteuning, visie op kwaliteitszorg, adequate voorziening van middelen, materialen en gereedschap, bottom-up participatie. Na analyse van de resultaten door BDO Adforum kwamen Actemium, Alpro en Geysen als finalisten uit de bus. De vakjury bracht een bezoek aan deze bedrijven om de scores uit het onderzoek kwalitatief te kaderen. Alpro, het Nederlandse Nedtrain en het Duitse Evonik kwamen daarnaast in aanmerking om de Europese Maintenance HR Award in de wacht te slepen.deze award werd uiteindelijk door Evonik gewonnen. << (Guy Leysen) (foto: BEMAS) Opening fonkelnieuwe pilootgieterij in Zwijnaarde Sirris heeft in Zwijnaarde een fonkelnieuwe pilootgieterij geopend. De investering hiervoor bedraagt euro en kon gerealiseerd worden in samenwerking met OCAS en CRM. De installatie zal gebruikt worden door gieterijen en afnemers om aan te leren first time right gietproducten te bekomen en nieuwe gespecialiseerde gietlegeringen uit te testen. Het gaat om twee nieuwe luchtgietovens die bestemd zijn voor legeringsontwikkeling en procesoptimalisatie. Hybride gietlegeringen, 3D print-technologie voor beperkte en complexe series, topologie-optimalisatie en functie-integratie (smart castings) zijn enkele van de thema s waarrond de experts van Sirris naar verluidt de komende maanden aan de slag gaan. Wat is een gieterij eigenlijk? Het gaat om bedrijven die met smeltovens en gietvormen metalen onderdelen produceren, op maat. Het kan gaan om kleine onderdelen voor auto s en bouwproducten, maar evengoed enorme grote onderdelen van windmolens op zee. Ook zijn ze gespecialiseerd in precisiestukken voor de elektronische en medische sector. Zo speelt deze sector als toeleverancier een strategische rol in het economisch weefsel. In ons land wordt er jaarlijks ton gietwerk per jaar geproduceerd De sector kampt met tal van problemen De gieterijsector heeft het moeilijk om nieuwe jonge medewerkers aan te trekken. De milieuverplichtingen die de verschillende overheden opleggen wegen zwaar en verhogen de kosten. De productiviteit stijgt, maar de rendabiliteit is fors gedaald sinds de crisis door de hoge druk op de prijzen. waarvan de helft voor export. Er werken bijna 3000 mensen, goed voor een totale omzet van zowat 420 miljoen euro. De wereldwijde vraag naar gietwerk zal in de komende jaren naar verwachting overigens fors toenemen. Via de nieuwe pilootgieterij willen Sirris en Agoria de Belgische gieterijen ondersteunen in hun uitgroei naar gieterijen van de toekomst en internationalisering. << (Guy Leysen) (foto: screenshot YouTube - Sirris) 6 MAINTENANCE MAGAZINE MEI 2015

7 ENGINEERINGNET.BE & NL NIEUWSLIJN Investering van 35 miljoen euro bij Soudal Turnhout Soudal zet zijn uitbreidingswerken in Turnhout verder. De eerste fase van het totale investeringsbudget van 35 miljoen euro dat geïnvesteerd zal worden in 2015, is nu in uitvoering. Tijdens de eerste fase van de werken werd er een gloednieuwe parking voor 250 wagens aangelegd langs de kantoorgebouwen aan de Everdongenlaan. Hierdoor komt er naast het fabriek een stuk terrein vrij, wat tot op heden diende als parkeerplaats. Dit terrein zal tijdens fase twee van de werken gebruikt worden om de productiecapaciteit van deze fabrieken te verhogen door de bouw van een gloednieuwe productiehal. Sinds kort is plant 3 operationeel in gebruik genomen. In deze fabriek worden er een aantal specifieke productielijnen ondergebracht voor onder andere lijmen en silicones. Ook de uitbreiding van plant 2, waar dagelijks bussen PU schuim worden geproduceerd, is reeds in gang gezet. Zowel de productiecapaciteit als het magazijn zullen hier worden vergroot. Soudal telt momenteel werknemers en heeft 14 productievestigingen in 4 continenten. << (Guy Leysen) (foto: Soudal) Typhoon gaat samenwerken met Midden-Oosten Tijdens de Belgische handelsmissie in Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten heeft Typhoon verschillende commerciële samenwerkingsovereenkomsten ondertekend met lokale partijen. In het verleden was het bedrijf al actief in het Midden Oosten via verschillende partners voor de verkoop van industriële ventilatoren voor ontgeuringsinstallaties. Mainnovation wint BEMAS Innovation Award 2015 Op de vakbeurs Maintenance 2015 werd voor de vijfde keer de BEMAS Innovation Award uitgereikt. Mainnovation won de award, ook UE Systems en DroneworX waren genomineerd. 36 exposanten stuurden een dossier in voor deelname aan de BEMAS Innovation Award. Deze kandidaten werden door een vakjury gescoord op een reeks factoren om het innovatiegehalte en de concrete toepasbaarheid te evalueren. Dit leverde 3 finalisten op: DroneworX Technology met een oplossing voor luminescentie-inspecties van PV-cellen, Mainnovation met een app, en UE systems met een smeeroplossing. Tijdens de beurs brachten de leden van de jury een bezoek aan de stands van de finalisten om het eindoordeel te kunnen vellen. Juryvoorzitter Wout Theuws maakte de winnaar bekend. << (Guy Leysen) (foto: BEMAS) Op de foto: vlnr: Wout Theuws, Michèle De Coninck en Patrick Staes van DroneworX, Deola Baauw-Jonker van Mainnovation en Marcel Rutgers van UE Systems. << Nu gaat het bedrijf ook industriële ventilatoren en andere luchttechnische componenten afzetten. Ook turn-key projecten naar stofafzuiging, pneumatisch transport en afscheidingstechnieken zitten in de overeenkomst. Frederic Bulcaen, gedelegeerd bestuurder Typhoon: «De ondertekening van deze samenwerkingsakkoorden en bijhorende verkooporders is het resultaat van onze strategie om als niche-speler zaken te doen in het buitenland». Hun oplossingen worden gebruikt in alle sectoren waar de robuustheid van de producten een toegevoegde waarde heeft (recyclageindustrie, afvalverwerking, ontginning van mineralen, cementindustrie, houtverwerkende industrie, voedingsnijverheid, biomassa en biogaswereld). << (Guy Leysen) (foto: Typhoon) Over Typhoon Het bedrijf is gevestigd in Beveren- Leie (Waregem) en is een internationaal milieutechnologiebedrijf actief in luchttechniek. MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 7

8 ENGINEERINGNET.BE & NL OMSLAGVERHAAL Alstom Charleroi REPAREERT hogedrukturbine Doel 4 in super korte tijd In elk debat rond kernenergie wordt het straal genegeerd: als pionier in nieuwe technologieën, was België ook een voortrekker in de ontwikkeling en de constructie van kerncentrales. ACEC, intussen Alstom geworden, dat als de Europese instanties ermee akkoord gaan weldra mogelijk een onderdeel wordt van GE, heeft enorm veel expertise en materiaal geleverd aan de Belgische kerncentrales. Vooral dan voor het secundaire deel van de kerncentrales: het stoomcircuit met de turbines en de alternator. Ze leverde ook speciale pompen voor het koelcircuit in het primaire deel, zeg maar het deel onder het reactorkoepel. DOOR Alfons Calders, Maintenance Magazine Bij de nucleaire centrales komen steeds de reactorvaten in het nieuws. Wat vergeten wordt is dat het grootste deel van een kerncentrale een klassieke stoomcentrale is. Het onderhouden van dat gedeelte is de specialiteit van Alstom Charleroi. Bij de grote stilstanden in de kerncentrales - om de 18 maanden om de kernbrandstof te vervangen - verricht ze onder meer de controle op de staat van de turbine-as en de turbinebladen. Daarnaast zijn er de voorziene revisies van de alternator... elke 30 jaar, met de vervanging van de geïsoleerde koperen baren. Op dit ogenblik gebeurt in Charleroi bijvoorbeeld de vernieuwing van de alternator van Tihange 3: 1000MW, een job van vier maanden werk, drie shiften per dag, 8 MAINTENANCE MAGAZINE MEI 2015

9 ENGINEERINGnet.BE & NL OMSLAGVERHAAL totaal uren. Maar doordat uitbaters van centrales steeds over minstens één reserve-alternator beschikken, hoeft de plant geen vier maanden stil te liggen. Men demonteert tijdens een geplande stilstand de te herstellen alternator en plaatst er de reserve in. De centrale kan direct terug opstarten. Naast deze mechanische klussen zijn er ook de regelmatige moderniseringen van de meet- en regelsystemen, zodat deze tot de modernste stand van de techniek blijven behoren. Al deze interventies zijn noodzakelijk om de beschikbaarheid van de centrales te verzekeren. Deze dienstververlening zelf steunt volledig op de kennis die Alstom in het verleden opbouwde tijdens de ontwikkeling en de fabricage van uitrustingen. Vandaar ook het belang voor de elektriciteitssector en dus ook voor de Belgische energievoorziening van het overleven van een activiteit zoals die van Alstom Charleroi, waar nog de archieven over de ontwikkeling en ook de correcte bouwplannen van dit equipment beschikbaar zijn. Maar het is opboksen tegen een krimpende markt: centrales worden gesloten, er is steeds minder zware industrie aanwezig in ons land... en de oude ACEC-machines raken hoe langer hoe meer vervangen door moderner apparatuur, die niet steeds afkomstig is van Alstom als leverancier. Snelheid in het uitvoeren van opdrachten Dat Alstom binnen afzienbare tijd misschien GE wordt, zou Charleroi de kans bieden zich te herbronnen. In dat geval verwerft GE onderhoudsdiensten die in België vrij centraal gelegen zijn tussen een belangrijk aantal grote centrales. Charleroi zou dan bijkomende merken kunnen servicen. «Het wordt dan een zich richten op 'de specialiteit' eerder dan op de eigen merken», aldus het management van Alstom Charleroi tijdens ons bezoek. En die 'specialiteit' is dienstverlening rond zware uitrusting, waarbij de snelheid van uitvoering enorm belangrijk is. Hiertoe is de hele organisatie structureel op meerploegenwerk gebaseerd, wat voor een atelier geen evidentie is. De snelheid van de herstelling voor Doel 4 «In 80% van de Belgische centrales is Alstom-equipment terug te vinden» Helaas is het leveren van (nieuw) materiaal voor kerncentrales bij Alstom vandaag bijna opgedroogd. Van het vroegere ACEC is enkel nog de Alstom-onderhoudsafdeling in Marchienne-au-Pont nabij Charleroi overgebleven. Charleroi staat binnen de groep te boek als één van de competence centers voor het onderhoud van draaiende machines in elektrische centrales in het algemeen, zoals alternatoren, stoomturbines, pompen en compressoren. Het center in Charleroi is gevestigd in de hal van de oude fabriek van Acec, waarop in de jaren de hallen met de productielijnen uitkwamen. De rest van de fabriek staat te vervallen. De activiteiten bestaan er voornamelijk uit onderhoud, herstellingen, uitbalanceren van rotoren, en revamping van de ACEC-machines en onderdelen die vandaag nog steeds de kern van de meeste en de grootste centrales uitmaken. Opmerkelijk: in 80% van de Belgische centrales is Alstom-equipment terug te vinden. Daarenboven zijn er de activiteiten voor de industrie, zoals onderhoud, herstelling en herbouwen van zware stoominstallaties voor bijvoorbeeld papierfabrieken, de metallurgie... Er werken in Charleroi vandaag nog zo n 160 mensen, op een toaal van de mensen die het bedrijf in heel België tewerk stelt. Hiervan zijn er een 30-tal technici aan de slag in de werkplaats zelf. Deze vestiging hield onlangs een open deur voor de pers, waarbij ze logischerwijze refereerde naar de spoedreparatie van de hogedrukturbine van MW van de centrale Doel 4. Ze werkt nu ook mee aan de vernieuwing van een alternator van 1000 MW in Tihange 3. << Een 1000 MW alternator van Tihange 3 in de werkplaats van Charleroi MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 9

10

11 ENGINEERINGnet.BE & NL OMSLAGVERHAAL mag dan ook als een referentie voor die toekomstige profilering gezien worden. Even de herstelling voor Doel 4 situeren. Op 5 augustus 2014 liep de kerncentrale zware schade op aan de stoomturbines. Deze liepen vast doordat het olievat voor de smering van de stoomturbines ( liter olie) in 37 minuten leegstroomde. Even terzijde: de olietank is dus leeggelopen met een snelheid van 29 liter/minuut, wat later veroorzaakt bleek te zijn door een openstaande manuele leeglaatafsluiter. Deze staat op de olie-evacuatieleiding, een leiding die bijvoorbeeld bij brand de olie afleidt naar een veilig noodreservoir. Het dalende olieniveau genereerde ogenblikkelijk een alarm in de controlekamer en de onderhoudsmensen waren ook snel bij de leeglopende olietank, maar zagen geen oorzaak. Dus werden de turbines uitgeschakeld, wat automatisch een noodstop van de kernreactor genereerde. Er werd verder gezocht naar de oorzaak van het lek, maar deze werd niet tijdig gevonden. En het reservoir liep té snel leeg om de tonnen wegende turbines lagedruk- en hogedrukturbine vanaf toeren tot stilstand te brengen. De turbines hebben dus drooggelopen en liepen warm, waardoor onderdelen beschadigd raakten. De centrale lag daarop zes maanden stil voor de nodige herstellingen. De kosten worden op zowat 30 miljoen euro geschat, en de verliezen aan inkomsten door de onbeschikbaarheid op 1 miljoen euro per dag... De 1000 MW turbine van Doel 4 tijdens controle in de werkplaats van Charleroi. Systematische aanpak Het was Alstom dat daarna mocht instaan voor de herstelling van de 1000 MW-hogedrukturbine. Door het bruusk vastlopen waren onderdelen zoals de rotorbladen beschadigd. Dat vereiste een volledige demontage van de turbine. De machine werd met speciaal vervoer naar Charleroi overgebracht, waar in drie shiften per dag werd gewerkt. De technici ontmantelden de turbine en gingen na of de as het centrale stuk krom was getrokken of op een andere wijze was beschadigd. Dat bleek het geval te zijn. Ook de as werd in Charleroi hersteld. Inspectie van een industriële DC-motor. Er werden in ijltempo schoepbladen binnen de groep geproduceerd, in 4 fabrieken: Zwitserland, Italië, Slovakije en China. Charleroi heeft geen voldoende grote vacuümmachine om de turbine een gigant van 70 ton te equilibreren op een toerental van toeren/minuut. Daarom werd beroep gedaan op Alstom Berlijn. Deze vestiging zorgde voor de montage van de turbine (schoepschijven met de schoepbladen) en het uitbalanceren van het geheel. Zij deden eveneens het nodige frees- en slijpwerk voor het monteren van de rollagers. De volledig herstelde turbine werd binnen een termijn van vier maanden geleverd aan de centrale van Doel, waar ze door mensen van Alstom in het geheel werd gemonteerd en waarbij het bedrijf assistentie verleende bij de opstart, die op 19 december 2014 plaatsvond. Een huzarenstukje: de herstelling zelf bij Alstom duurde nauwelijks 20 weken. << (foto's: Alstom) MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 11

12 ENGINEERINGNET.BE & NL IN THE FIELD In 2010 ging landmeter Liesbeth Buyck (33) met Think 3D van start om nauwkeurige laserscans te verzorgen voor industriële klanten. Aanvankelijk als een afdeling van E&I Projects, het bedrijf dat haar partner in 2007 oprichtte. Maar straks, àls de drone-wetgeving erdoor komt, het bedrijf gecertificeerd is en Buyck en collega s hun pilootbrevet halen, gaat de bvba solo om 3D-laserscans uit te voeren van op een drone of multicopter. Met een drone van binnen naar buiten door Luc De Smet, Engineeringnet Huidige toepassingen vindt Think 3D in het nauwkeurig opmeten van allerlei structuren -tankparken, piperacks, analyses van torsingen, genereren van iso s,... De meeste industriële gebouwen zien er al lang niet meer uit zoals ze ooit op plan werden gezet. De laserscanner reconstrueert hoe de zaken er vandaag bij staan. Dat is o.a. nuttig bij het verplaatsen van installaties, uitbreidingen en shutdowns. Is er voldoende ruimte? Zijn er risico s op clashes? Voordeel voor de klant? Die hoeft geen stellingen te bouwen om op te meten en vaak hoeft de productie niet eens stilgelegd te worden. De lat van de industrie ligt echter zeer hoog en vergt millimeterwerk. Daarom focust Think 3D zich op deze niche. De Faro-laserscanner, die Buyck gebruikt, meet doorgaans van op een vaste plek op de grond met een nauwkeurigheid van 1 à 2 mm. Dat geeft zelfs aan of een leiding sloop ligt of niet. Een goed beeld hebben van de installatie is een kwestie van veiligheid, nodig voor de verzekeringen,... De scanner combineren met een drone trekt de toepassingen wijd open. Metingen in het kader van een bouwaanvraag, bijvoorbeeld. Volumemeting van bulk voor inventaris,... Klanten als Total, Monsanto, Indaver,... wil ze nu ook aanspreken voor 3D-scans vanuit de lucht. Think 3D zal naast de scandrone eveneens een multidrone en thermodrone inzetten. Think 3D biedt reeds diensten aan voor inspecties in binnenruimtes zoals productiehallen en tanken. Grootste drone van het land Eind 2013 deed Buyck via het Vlaams Agentschap Ondernemen en de KMO-portefeuille Technologieverkenning een beroep op droneexpert Jon Verbeke - die doctoreert aan de KULeuven en doceert in Oostende - voor een haalbaarheidsstudie. «Mijn marktstudie vond maar twee geschikte drones. Een derde optie was zelf een multicopter te bouwen en de apparatuur om de scanner daarop te monteren te ontwerpen. En te zien hoever je komt met bestaande componenten». Op die manier zou men alvast goedkoper van start kunnen en basisapplicaties uittesten om later, afhankelijk van de marktrespons, uit te breiden. Een mooi voorbeeld van hoe universiteiten via dienstverlening bedrijven helpen innoveren. De keuze van Think 3D voor deze derde weg resulteerde tegelijk in een IWTinnovatieproject. «De combinatie van drone-3d laserscanner staat in Europa Liesbeth Buyck en Michaël Daris nog nergens op punt», aldus Buyck die in zee gaat met Michaël Daris en RC Take Off uit Overijse om nu de grootste drone van het land te bouwen. De multicopter heeft een diameter van 2,35 m en weegt 12 kg inclusief de twee batterijen van 2,5 kg elk. Zonder extra gewicht kan hij een uur vliegen. Elke kilogram erbij vermindert de vliegtijd exponentieel. De laserscanner weegt 5 kg. De gimbal weegt een extra 5 kg. Deze drone kan een payload van 25 kg tillen. Aan elk van de vier armen stuwen twee borstelloze, driefasige motoren twee carbonschroeven van 26 inch (66 cm) aan. Contra-rotatief. Dat creëert een vacuüm tussen beide schroeven waardoor het hele toestel stabieler vliegt. De meerlagige car- 12 MAINTENANCE MAGAZINE MEI 2015

13 ENGINEERINGnet.BE & NL IN THE FIELD bonvezeltubes en platen leveren zowel de nodige rigiditeit van de structuur als een eerste trillingsdemping. Veiligheid en nauwkeurigheid Alle elektrische leidingen in de buizen zijn geïsoleerd tegen externe storingen. Het elektronisch circuit is bovendien volledig redundant. De multicopter blijft in de lucht ook al valt er één of zelfs twee motoren uit... «Alles mag uitgenomen het uitvallen van twee motoren op dezelfde arm», stelt bouwer/integrator Daris. Opdat de scanner, die in een gimbal -een zelfstabiliserende gondel onder de drone- meegedragen wordt, een volledige 360 in het horizontale vlak zou kunnen scannen, worden beide landingsbenen in de vlucht met traploze motoren opgetrokken. «Wij doen aan frequentie hopping om niet te interfereren met de kanalen van kranen of zo», zegt Daris. Meestal gebruikt zijn afstandsbediening de 2,4 GHz UHF-band. De typische WiFiband. Maar ook de 5,8 GHz band die weliswaar een korter bereik heeft maar meer bandbreedte. Voor het doorsturen van live camerabeelden wordt een Full HD downlink opgezet. «De klant staat dan naast ons. Wij lopen een traject af en houden de drone stil als de klant Wetgeving: «Het is wachten tot er iets mis gaat» stop roept. Dan kunnen we onmiddellijk inzoemen op een bepaald punt en er beelden van nemen». Het is de bedoeling het laserscannen via drone binnenshuis te beginnen. Haalt men met de vaste laserscanner een nauwkeurigheid van enkele millimeters, dan schuift dit in de lucht snel naar 2 à 3 cm, o.a. afhankelijk van wind/turbulenties. In mist, stoom, regen of sneeuw is de laserscanner minder efficiënt. Het laserlicht bots immers op de waterdruppels. Met RTK-Real Time Kinematics-gps en grondstations kan een nauwkeurigheid gehaald worden van zo n 40 cm, het toestel schommelt tot 20 cm links, rechts, voor of achter in zijn vlak. Met sensoren op de drone en borstelloze motoren op de gimbal wordt de camera stabiel gehouden -tot 0,02 nauw- Alles staat of valt met de wetgeving Vandaag is het gebruik van drones en onbemande multicopters voor commerciële doeleinden in principe verboden in België. Veiligheid -denk luchtvaart maar ook kerncentrales en industriële installaties- maar ook privacy zijn belangrijke consideraties. Het mag bij wijze van uitzondering voor wetenschappelijke doeleinden. Drones worden hier voor de rest gelijk geschakeld met bemande vliegtuigen... Toch telt België zo n 125 bedrijven die drones bouwen en of ermee vliegen. Maandelijks zouden er zo n duizendtal kleinere drones -die toch een paar kilogram wegenverkocht worden. «Het is wachten tot het eens mis gaat», horen we bij gesprekspartners. Er is al even een wetgeving in de maak. In 2012 was er een poging tot KB maar het vooruitstrevende totaalpakket werd danig afgezwakt en geraakte niet verder. Het blijft ook nu onder federaal minister Jacqueline Galant nog even wachten. Verschillende partijen worden gehoord. Het Bestuur van de Luchtvaart, Belgocontrol en de Luchtmacht maar ook de gebruikers die niet stilzitten ondertussen. De Belgische Vereniging voor Onbemande Luchtvaart of BEUAS telt organisaties en bedrijven als Flying-Cam maar ook Septentrio, Symbiosys en zelfs Sonaca, INBO, ILVO en KMA,... Ten vroegste zou er iets in de herfst komen. Vorig jaar verduidelijkte ook de Europese Commissie zijn standpunt inzake remotely piloted aircraft systems (RPAS). << keurig. Dat is tot 3 cm nauwkeurig op 20 m. «Dat kunnen we verder finetunen door verschillende technieken te combineren». Er kunnen ook referentiepunten in de omgeving aangebracht worden. Dat vergt wel een extra activiteit. De scanresultaten, de puntenwolken die op verschillende plekken werden opgenomen, kunnen softwarematig geregistreerd worden om afwijkingen uit te balanceren. Uiteindelijk zet Think 3D de puntenwolk om naar een CAD-bestand. De uitdaging «Onze uitdaging bestaat er in de drone te integreren in de industrie», zegt Buyck. Het gaat o.a. om technische procedures, veiligheidscertificaten, een vuur- of MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 13

14 ENGINEERINGNET.BE & NL IN THE FIELD werkvergunning, het afbakenen van het terrein, afstanden respecteren van technische installaties, het gebruik van bepaalde frequenties... Je moet VCAgecertificeerd zijn. Wat zal de klant opleggen inzake persoonlijke veiligheidsmiddelen? «Zo wordt de vraag naar explosievrij wel gesteld maar het was nog geen struikelpunt», zegt Buyck. Kan er in de vliegzone tegelijk nog gewerkt worden? De eerste testvluchten gebeuren nu bij klanten boven braakliggend terrein. De testvluchten met 3D-scanning in binnenruimtes komen er aan. Het traject kan automatisch afgevlogen worden maar hier houdt de piloot toch liever de touwtjes in handen. «Als we de werken starten hebben we steeds een vluchtplan. Tijdens het vliegen mag ook niemand tegen de piloten spreken om afleiding te voorkomen», zegt Buyck die zelf een vliegcursus volgt: 32 uren theorie en 12 uren praktijk. Vervolgens examen op de droneschool. Slaagt ze, dan is het wachten op de uitnodiging om ook bij de Vliegen op je zesde... RC Take Off -RC staat voor Radio Commanded- is een firma waarmee Michael Daris (34) in 2010 van start ging, er werken nu drie mensen. In mei opent Michael zijn nieuwe dronewinkel en -atelier. Daarmee zoekt hij het moeilijker werk op. «We bouwen nu twee à Drie drones per week op maat van klanten». Daris is licentiaat Lichamelijke Opvoeding. Hij studeerde ook drie jaar verpleegkunde, deed twee jaar spoed en intensieve, één jaar rampengeneeskunde en heeft verschillende brandweerbrevetten op zak. Hij is ook privé-piloot. Voor de speciale drones zoals deze van Liesbeth doet hij, voor de berekeningen althans, beroep op een burgerlijk ingenieur in de luchtvaart Jean Philip Vandamme. «Ik vlieg sinds ik zes was». Eerst met modelvliegtuigen maar nu ook op Cessna. Hij is instructeur voor telepiloten aan de droneschool EspaceDrone op de ULModrome in het Waalse Liernu. Daris is ook actief in het servicebedrijf Drone Media Services bvba dat drie medewerkers telt. Het blijkt een moeilijke niche om mensen met de nodige expertise te vinden. Het vergt technische profielen met vleugels. Die vindt hij al eens bij modelbouwers. << luchtmacht examen af te leggen. «In België is er nu niet echt concurrentie op 3D-laserscanning in de lucht. Uit het buitenland is die nihil». Als de drone-wet erdoor komt, zal er een prijsconcurrentie ontstaan voor doorsnee opdrachten met drones, verwacht Buyck. Toegang tot de industrie is echter minder evident. Buyck hoopt er als eerste de opgebouwde voorsprong met 3D-scannen een nieuwe dimensie te geven. Nu alvast in binnenruimtes en vandaar -hoopt ze met een gunstige wetgeving- ook buiten. Think 3D werkt ondertussen met zes mensen. << (foto's: Think3D, LDS) Hoezo, je bent nog geen gebruiker van techpost de sociale ledensite van Engineeringnet BE en NL? Bezoek snel 14 MAINTENANCE MAGAZINE MEI 2015

15 Duivels dilemma voor technische managers staat uw bedrijf ook bol van de «olifantenpaadjes»? ENGINEERINGnet.BE & NL COLUMN Een olifantenpad is een niet-officieel fiets- of wandelpad dat in de loop van de tijd wordt gecreëerd. Meestal ontstaat zo n pad in een stuk groen om een deel van de officiële route of een hindernis af te snijden. Ook bedrijven kennen zo hun olifantenpaadjes. Aan de Technische Universiteit Eindhoven studeren veel Limburgers. In mijn tijd zaten de meesten daarvan niet op kot. Ze spoorden elke dag van en naar het dorp waar hun familie woonde. Zo ontstond over een groot grasveld een pad dat de meest rechtstreekse verbinding vormde tussen campus en station. Het pad reduceerde de afstand voor onze Limburgse vrienden met ongeveer 250 meter. Bij een nominale studieduur kon door dit olifantenpaadje in totaal zo n 90 uur lopen worden bespaard. Die uren kon men besteden aan het drinken van extra pinten bij de plaatselijke harmonie in het bronsgroen eikenhout. Of aan de studie. Van zodra het pad zichtbaar werd, kreeg deze geul de naam Limbopad. Bij een herontwerp van de campus in 2002 werd het pad officieel gemaakt, en geplaveid. Het kreeg toen ook een échte straatnaam: Limbopad. Uiteraard. En duivels dilemma Vakmensen vragen om autonomie en wensen weinig bemoeienis met hun werk. In een tijd die van managers vraagt om méér te controleren zijn de vakman en autonomie lastige dossiers. Want vertrouwen is goed, maar als het bijvoorbeeld om veiligheid gaat: moet dat vertrouwen dan niet ook bevestigd worden door controle? Technische managers kampen met een duivels dilemma: er zijn afspraken, procedures, en handboeken. Waarin is vastgelegd hoe de bedrijfsprocessen moeten verlopen. En wie, wat doet en wanneer. Er is een theoretisch model van de werkelijkheid, vaak gecertificeerd door externe deskundigen. En ook informatiesystemen dwingen ogenschijnlijk medewerkers te handelen volgens een bedacht model. Maar controle blijft lastig. Inmiddels beschikken veel bedrijven over miljarden gegevens, opgeslagen in databases, waaruit we wellicht kunnen afleiden of de echte werkelijkheid door Eric Rensen, BraintainEr Eric Rensen van BraintainEr adviseert organisaties waarvoor techniek belangrijk is. Hij is gespecialiseerd in onderhoudsmanagement, asset management en productiviteitsverhoging. overeenkomt met de bedachte werkelijkheid. Ik heb veel audits uitgevoerd. Een van de puzzels was dan het in kaart brengen hoe processen verliepen. Uiteraard waren er handboeken, en procedures, vastgelegd in proces-stroomschema s. De werkelijkheid bleek weerbarstiger. Een wir-war van werkwijzen die, afgebeeld in processchema s, al snel het beeld opriepen van een uitbundig Italiaans feest met veel spaghetti. Uiteindelijk werd ten einde raad vaak gekozen om nieuwe werkwijzen te ontwerpen. Met de hoop dat medewerkers zo verstandig zouden zijn die voortaan wél strikt te volgen. Ze staan er bol van... Organisaties staan bol van de olifantenpaadjes. We kunnen er drones boven laten vliegen. Die zullen ons die paadjes niet openbaren. Ze zijn te diep in de organisatie verborgen. Maar er zijn nieuwe, passender ontwikkelingen. Het vakgebied Process Mining is tot wasdom gekomen, ondersteund door theorie en schitterende software. Met process mining kunnen processen in kaart worden gebracht, op basis van gegevens uit onze databases. We zien bottlenecks, bijvoorbeeld medewerkers die het zo druk hebben dat zij voor vertraging zorgen in het afhandelen van werk. Of autorisatiestappen die voor oponthoud zorgen. En ook: medewerkers die activiteiten uitvoeren die zij niet zouden mogen uitvoeren, of die beslissingen nemen die zij niet mogen nemen, en stappen die worden overgeslagen. Tegen de afspraken in. Dat zijn de olifantenpaadjes. Sommigen om effectiviteit en efficiency te bevorderen, en verstandig. Sommigen gevaarlijk. Met process mining is voor managers een instrumentarium beschikbaar gekomen waarmee ontdekt kan worden hoe processen in werkelijkheid verlopen, waarmee conformiteit kan worden gecontroleerd, en vooral: waarmee verbetermogelijkheden kunnen worden geïdentificeerd. U gaat er nog veel over horen. Totdat u aan process mining gaat doen kunt u misschien uw medewerkers eens vragen naar de olifantenpaadjes in uw organisatie. En naar het waarom ervan. Want olifanten zijn slim, Limburgers ook, en uw medewerkers zeer zeker. << MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 15

16 ENGINEERINGNET.BE & NL COLUMN Rendement productielijnen kan via «slim monitoren» omhoog Sinds de jaren '70 zijn productieprocessen geautomatiseerd. Mét succes, want in de procesindustrie staan nog maar weinig medewerkers aan de lopende band. Toch kan het rendement van productielijnen nog verder worden verbeterd. Bedrijven hebben tot op de dag van vandaag weinig informatie over de oorzaken van een lijnstilstand. Doodzonde want hier is nog veel te halen. Overall Equipment Efficiency (OEE) is bedacht door de Japanse automobielindustrie. OEE is een getal tussen 0 en 100, waarmee kan worden uitgedrukt hoe een productielijn presteert. Om de OEE van een machine te bepalen, zijn drie factoren essentieel. Draait de machine of niet (beschikbaarheid, 1), hoe snel draait de machine (snelheid, 2) en hoeveel producten voldoen aan de gewenste specificaties (kwaliteit, 3). OEE = beschikbaarheid x snelheid x kwaliteit. Als de lijn slechts de helft van de voorziene productietijd actief is, is de beschikbaarheid gelijk aan 0.5. Als de lijn slechts op 70% van de voorziene snelheid draait, is de factor snelheid gelijk aan 0.7. En kwaliteit staat voor het percentage goede producten. De theorie is zeer eenvoudig, de uitvoering is meestal complexer. Kosten besparen Elke maandagochtend komen er dikke rapporten op tafel bij het wekelijkse managementoverleg tussen hoofd productie, hoofd techniek en hoofd logistiek. Meestal is bekend hoe lang een lijn uit productie is geweest, maar de exacte oorzaken zijn onbekend. Was de motor stuk? Was er niet genoeg productaanvoer? Heeft de operator de lijn stil gezet omdat door Marcel Laes, CimPro Marcel Laes is general manager van de leverancier van open besturingssystemen Cimpro. VINDT U DIT EEN GOED magazine? de kwaliteit van het product niet acceptabel was? Vermoedens zijn er vaak wel, maar het blijft vaak koffiedik kijken. Monitoren oorzaken Elke maandagochtend komen er dikke rapporten op tafel bij het wekelijkse managementoverleg tussen hoofd productie, hoofd techniek en hoofd logistiek. Meestal is bekend hoe lang een lijn uit productie is geweest, maar de exacte oorzaken zijn onbekend. Was de motor stuk? Was er niet genoeg productaanvoer? Heeft de operator de lijn stil gezet omdat de kwaliteit van het product niet acceptabel was? Vermoedens zijn er vaak wel, maar het blijft vaak koffiedik kijken. Meten is weten Met de huidige technologie is het vrij eenvoudig om aan een operator een gebruiksvriendelijke terminal ter beschikking te stellen. Met een aantal sneltoetsen kan hij de oorzaak van een storing meteen vastleggen. Deze gegevens kunnen samen met een aantal automatische metingen zoals de lijnstatus en lijnsnelheid worden opgeslagen in een online database. Zo krijgt het management nauwkeurige en correcte informatie over lijnstoringen en kan het adequate maatregelen treffen. Ook grote plasmaschermen op de productievloer die real-time de rendementen tonen, geven de operator meteen feedback. Bijvoorbeeld over een oververhitte motor of een te lage temperatuur van een te verwerken grondstof. Een operator kan op basis van die informatie het productieproces bijsturen en meer uitval voorkomen. Het invoeren van een OEE-systeem is meestal niet moeilijk en het heeft ook een zeer snelle terugverdientijd. Waarom gebeurt het dan zo weinig? << Abonneer via > 16 MAINTENANCE MAGAZINE MEI 2015

17 Water & Process DOSSIER BEST PRACTICES: POMPTECHNIEK WATERBEHANDELING PROCESUITRUSTING IN ELK NUMMER VAN MAINTENANCE MAGAZINE AkzoNobel investeert in organische peroxidenplant in Mons AkzoNobel wil meer dan 20 miljoen euro gaan investeren in zijn fabrieken voor organische peroxiden in Mons en in Houston. In Mons gaat het om nieuwe technologieën die de fabriek efficiënter moeten maken en de capaciteit verhogen. De investering in Mons is onderdeel van een plan om een moderne, gecentraliseerde hub op te zetten waarmee AkzoNobel de Europese en wereldwijde klanten effectiever en beter kan bedienen. In Houston wordt de hele fabriek uitgerust met een nieuw systeem voor procesbeheersing dat naar verwachting niet alleen de capaciteit aanzienlijk zal verhogen, maar ook de operationele efficiëntie moet verbeteren. Hiermee kan de locatie aan de toenemende vraag van Amerikaanse klanten voldoen. Een grotere efficiëntie van de fabriek in Pasadena zal de concurrentiepositie van AkzoNobel in de Verenigde Staten versterken. Werner Fuhrmann, lid van het Executive Committee van AkzoNobel, verantwoordelijk voor Specialty Chemicals, hierover: «De productie van organische peroxiden is een stabiele factor in ons chemicaliënaanbod. Onze marktpositie in combinatie met een sterk productie- AkzoNobel is 's werelds belangrijkste producent van organische peroxiden, een grondstof die te vinden is in een brede reeks toepassingen, waaronder plastic films en thermoplasten, natuurlijk en synthetisch rubber, PVC-buizen en farmaceutische producten. netwerk zorgen ervoor dat wij aan de vraag van de internationale markt kunnen voldoen. Deze gerichte investeringen hebben tot doel om op meerdere terreinen vooruitgang te boeken, met inbegrip Havenbedrijf Gent saneert voormalig stort La Floridienne Om verdere vervuiling van het afvoerwater van het voormalige stort La Floridienne tegen te gaan, is het Havenbedrijf Gent begonnen met de verdere sanering van het terrein. Bij de bouw van het Kluizendok werd aan de zuidkant het terrein van het toenmalige chemische bedrijf La Floridienne gesaneerd. Dit voormalige stort werd ingekapseld. Eind 2010 stelde men vast dat met arseen vervuild water in het kanaal werd geloosd. Het met arseen vervuilde afvoerwater bleek afkomstig uit de afdeklaag. In mei 2012 werd een zuiveringsinstallatie gestart. Die vangt het regenwater op dat anders in de afdeklaag zou terechtkomen en zuivert het alvorens het in het kanaal geloosd wordt. Ook het grondwater dat van onder het terrein wordt opgepompt van grotere operationele efficiëntie, waarmee we onze onderneming sterker kunnen positioneren voor verdere groei in de polymeerindustrie». << (foto: Akzo Nobel) wordt hiermee gezuiverd. Inmiddels is het grondwater voldoende gezakt. Het Havenbedrijf Gent is nu onlangs van start gegaan met de aanleg van een bevloering bovenop de zandlaag. Hierdoor wordt verder vermeden dat regenwater in aanraking komt met de zandlaag en deze eventueel zou vervuild geraken. Deze werken, uitgevoerd door Aswebo, kosten het Havenbedrijf 2,5 miljoen euro en zullen tot oktober 2015 duren. << (GL) MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 17

18 Pumps, Water & Process Kersverse CEO van ORI blaast sector nieuw leven in ORI, de sectorfederatie voor advies- en ingenieursbureaus, heeft de functie van CEO in het leven geroepen. Een rol die Jan Bosschem op het lijf geschreven is. Advies- en ingenieursbureaus in van de zakelijke context een optimale België staan onder grote druk professionele werking en moeten deze door de huidige ongunstige economische dringend aangepakt worden. Zo primeert en administratief-juridische momenteel een moordende concurrentie- context, zo blijkt uit een recente sectoranalyse strijd en een niets ontziende prijzenslag uitgevoerd door ORI. De aanstel- met een dreigende impact op de goede ling van Jan Bosschem als nieuwe CEO dienstverlening en de noodzakelijke kadert in dit opzicht binnen een ruimere, ruimte voor innovatie. Daarnaast laten toekomstgerichte strategie waarin ORI de eveneens de aanbestedingsprocessen en grootste pijnpunten die de gehele sector de betalingscondities te wensen over. Tot bedreigen wil aanpakken. «De strategie slot, moet ook de slagkracht van ORI is opgebouwd rond drie pistes. Ten eerste vergroot worden via het aantrekken van moet het algemeen belang en de meerwaarde nieuwe leden, een uitbreiding van de van de sector gerevaloriseerd dienstverlening, een verruiming van de worden. Als onafhankelijke partij staan middelen, enz.» advies- en ingenieursbureaus namelijk «Dankzij zijn meer dan 30 jaar garant voor de creatie van een duurzaam operationele ervaring op het hoogste gebouwde en veilige omgeving volgens niveau bij verschillende toonaangevende de principes van de circulaire economie», bureaus, alsook zijn voorzitterschap bij verduidelijkt Jan Bosschem zelf. «Ten de Europese Federatie voor Advies- en ProMinent an Sigma 185x130 NL : 12/10/12 tweede beknotten bepaalde aspecten Ingenieursbureaus (EFCA), vormt Jan Jan Bosschem Bosschem ongetwijfeld de geknipte kandidaat voor deze positie», aldus Bernard Gilliot, Voorzitter van ORI. «Het strategisch meerjarenplan van ORI zal in combinatie met Bosschems visionaire leidinggevende capaciteiten ongetwijfeld een belangrijk keerpunt markeren voor de sector. << (foto: ORI) DOSEREN I METEN EN REGELEN I BEHANDELING I DESINFECTIE I IMPLEMENTATIE 10 doseerprofielen. 1 meerlagig membraan. 0 problemen. Focus op oplossingen : De nieuwe motoraangedreven doseerpomp Sigma. Of het nu om distributie-, proces- of afvalwater gaat de nieuwe Sigma kan het allemaal. De verschillende doseerprofielen passen zich perfect aan uw behoeften. Dankzij zijn meerlagig membraan, garandeert de nieuwe Sigma een waterdichtheid voor een langere periode. Als gevolg hiervan zal de vervanging van het membraan niet altijd nodig zijn bij elk onderhoud. Door deze geavanceerde technologie kunt u tot 10% extra energie besparen. Meer info op :

19 Pumps, Water & Process Opvolging onderhoud pompinstallatie via QR-code KSB Service Belgium ontwikkelde de tool Easy Maintenance om de historiek en de opvolging van het onderhoud van pompinstallaties snel, efficiënt en overzichtelijk te laten verlopen. Na een onderhoud aan de pompinstallaties wordt een QR-code afgedrukt op een label van gemetalliseerd pvc en aangebracht op de pompen. Bij het inlezen van die code op een tablet of smartphone komt alle relevante informatie tevoorschijn: plaatsing, kenmerken, de historiek van het onderhoud, compleet met testrapporten, foto's en het onderhoudsplan. Marc Herman, hoofd van KSB Service: «In één oogopslag hebben de gebruiker en onze onderhoudstechnici de nodige informatie bij de hand». Zo kan bijvoorbeeld een servicerapport niet afgesloten worden zonder dat alles werd ingevuld, waardoor onvolledige rapporten verleden tijd zijn. De technicus kan het rapport ter plaatse opmaken en laten valideren door de klant. Daarnaast kan deze laatste, via een beveiligde internettoegang, de status van zijn pompen in real-time checken en onmiddellijk ingrijpen bij afwijkingen. Dat kan natuurlijk schade en zwaardere kosten achteraf voorkomen. De tool kan zelfs met een gps-functie worden uitgerust, die via Google Maps tot op 50 cm de pomp lokaliseert. Dat kan van pas komen bij grote bedrijven Offertes gevraagd voor proefboringen geothermieproject in Mol die pompen dikwijls van de ene naar de andere site moeten verhuizen. Hij werd naar verluidt al bij meer dan 20 klanten geïnstalleerd, waaronder de Intercommunale Brabant-Wallon (IBW) Locarail, Veolia en GlaxoSmithKline. << (Guy Leysen) (foto: KSB) VITO lanceert een internationale offerteaanvraag voor de grondboringen tot 4 km diep naar warm water op de Balmatt-site. De eerste proefboring moet nog voor het jaareinde gerealiseerd zijn. Het onderzoeksinstituut VITO heeft de diepe ondergrond van de regio Mol in kaart gebracht tot op een diepte van meer dan 4 km. Volgens de resultaten van de metingen verwachten de onderzoekers op ca. 3,5 kmdiepte warm water te vinden, mogelijk zelfs 124 C warm. Via 2 boorputten willen ze dit warm water oppompen en het afgekoelde water terugpompen. De onttrokken warmte zal worden gebruikten voor onder meer de verwarming van de hun gebouwen. Seismisch onderzoek om de diepe ondergrond in kaart te brengen tot op een diepte van meer dan 4 km. Indien het water warm genoeg is, zal in een tweede fase getracht worden hiermee ook elektriciteit te produceren. Voor de eerste proefboring zette de raad van bestuur het licht nu op groen. Voor de tweede fase wordt nog gekeken naar passende externe (bank) financiering. Om nadien elektriciteit te produceren zijn namelijk nog meer bijkomende middelen vereist, die zullen gezocht worden bij partijen die bereid zijn om risicodragend kapitaal te investeren. Daarom wordt het onderzoeksproject van bij het begin opgezet middels een SPV - een Special Project Vehicle - zodat externe investeerders kunnen toetreden. Met een aantal potentieel geïnteresseerde partijen worden hierover naar verluidt reeds verkennende gesprekken gevoerd en ook andere potentieel geïnteresseerde partijen kunnen zich hiervoor nog aanmelden, voor de closing van de SPV die voorzien is op 1 september << (Guy Leysen) (foto: VITO) MEI 2015 MAINTENANCE MAGAZINE 19

20 Pumps, Water & Process Bij Evonik in Antwerpen Katalysator in minder dan 12 uur gewisseld «Wissel op 30 meter hoogte twee katalysatoren van verticale reactorvaten», zo luidde de opdracht van de chemische multinational Evonik aan Voith Industrial Services. «En dat niet alleen, belangrijk is ook nog dat er geen lekkages optreden, zoals in het veleden vaak het geval was, en dat er in geen geval concessies gedaan worden aan de veiligheid». In nauwe samenwerking met AnMaTECH ging het bedrijf aan de slag om de klus te klaren... in minder dan 12 uur. door Henriëtte van Norel Een katalysator van een verticaal reactorvat is gevuld met katalyst. Dit is een stof die de snelheid van een bepaalde chemische reactie tussen twee producten beïnvloedt op een zodanige wijze dat ze met elkaar reageren, zonder dat de stof daarbij zelf wordt verbruikt. In het kader van preventief onderhoud moeten één keer in de twee tot drie jaar twee katalysatoren, die beide op 30 meter hoogte hangen, bij Evonik in Antwerpen worden vervangen. Voith Industrial Services werd hiervoor ingeschakeld. Als onderhoudsspecialist is Voith Industrial Services van oudsher gespecialiseerd in machining on site, lekdetectie, torquen, tensionen en vonkerosie. Met een team van een 50-tal zeer ervaren vakmensen en een machinepark met mobiele 20 MAINTENANCE MAGAZINE MEI 2015