Reisverslag Spanje Extremadura vogelreis

Transcriptie

1 Reisverslag Spanje Extremadura vogelreis Van Spaanse keizerarend tot Monniksgier maart 2013 Dag 1 zondag 24 maart Om 9:30 vertrekken reisleiders Ton Renniers en Paul de Winden van SNP, samen met 8 deelnemers, vanaf een winters Schiphol richting Madrid. Na ongeveer twee uurtjes vliegen is deze steenworp overbrugt en arriveren we op de grote luchthaven van de Spaanse hoofdstad. We treffen er de reeds gearriveerde Inez, de op eigen gelegenheid afgereisde negende deelnemer van de reis. Na het ophalen van de bagage en het afhandelen van de formaliteiten bij de autoverhuurder, rijden we met twee comfortabele en licht bekraste Mercedes busjes (waarover later meer ) richting Zuidwesten (Portugal verschijnt al snel op de borden). In het busje van Ton knippert een verdacht lampje dat aangeeft dat de auto een extra slok olie kan gebruiken. We besluiten even te stoppen bij een tankstation en een flesje olie te kopen. Het is droog en niet onaangenaam dus we maken even gebruik van de gelegenheid om onze eerste Spaanse vogels te spotten. Boerenzwaluwen worden al snel gevonden en er vliegen hoog in de verte 3 forse arenden achter elkaar in dezelfde richting over. We kunnen er alleen maar Steenarenden van maken! Verder op weg zien we vanuit de busjes onder meer verschillende Zwarte wouwen, Rode wouw, Dwergarend (lichte en donkere fase), enkele Vale gieren, Zuidelijke klapekster en meerdere Ooievaars. Na een uurtje rijden (het lampje van Ton s busje blijft branden en zal dit na vele extra liters olie de rest van de reis blijven doen) gaan we van de snelweg af nabij de kerncentrale bij Saucedilla. ) Hier heeft het koelwater van de kerncentrale een gebied gevormd dat bestaat uit verschillende plasjes met rietkragen en moerassige delen. Hier wemelt het van de vogels! Het voorjaar is hier duidelijk al begonnen, we zien vele Boeren-, Huis- en Oeverzwaluwen, Roodborsttapuit en volop zingende Grauwe gorzen (met de aan een rammelende sleutelbos herinnerende zang). Ook zippende Graszangers, Kleine zilverreigers, Koe- en Purperreigers worden gezien. Alleen Inez is zo gelukkig om twee fraaie Baardmannetjes te spotten. De rest heeft gelukkig wel het Woudaapje en de eigenaardige Purperkoeten fraai gezien. We rijden even naar het volgende dorpje Casatejada waar zich op en rond een hele oude kerk verschillende Kleine torenvalken ophouden. Ook de prachtig glimmende Zwarte spreeuw wordt mooi waar genomen in het stralende zonnetje. We rijden weer terug naar plasjes, nu via de verharde weg waarlangs zich iets verderop aan beide zijden van de weg een grote met riet omzoomde plas bevindt. Hier vinden we onder meer SNP Natuurreizen Pagina 1

2 enkele mooi gekleurde Purperreigers, een vrouwtje Baardgrasmus, Kuifleeuwerik op de parkeerplaats en verschillende (Iberische) Tjiftjaffen en Fitissen. We horen verder de snorrende zang van de Snor, de explosieve zang van de Cetti s zanger en het zachte, treurige tsiiieuw van de Buidelmees. Vanwege een flinke regenbui spoeden we de busjes in staan we op het punt om te vertrekken als Maarten plotseling een Grijze wouw dichtbij het busje ziet vliegen. Door de flinke regenval krijgt niet iedereen deze bijzondere soort, die we helaas de rest van de reis niet meer te zien krijgen, goed in de kijker. Erg jammer dat deze prachtige roofvogel zich niet wat eerder onder drogere condities heeft laten zien! We vervolgen onze weg naar ons hotel in het kleine dorpje Madroňera, nabij Trujillo. Hier genieten we van een lekker avondmaal met een smaakvolle, wat zoete vino de casa. Dag 2 maandag 25 maart Na een heerlijke nachtrust in het sfeervolle hotel en een prima ontbijtbuffet, vertrekken we in het bezit van lunchpakketten naar de befaamde steppegebieden tussen Trujillo en Cáceras, de Llanos de Cáceres y Sierra de Fuentes. De steppes zijn door de flinke regenval van de afgelopen tijd prachtig groen. Het gras is eind maart nog niet zo hoog, dat moet het vinden van de karakteristieke steppevogels wat gemakkelijker maken. Het is niet zo warm en er valt regelmatig een bui, hetgeen als voordeel heeft dat we geen last hebben van de warmtetrillingen die in dit gebied het vinden van vogels later in het voorjaar behoorlijk bemoeilijken. Al snel zien we onze eerste Kuifkoekoek vliegen! We horen hem roepen en zien hem bovenin een struik zitten. Enkele mensen in het eerste busje hebben het geluk om twee wegvliegende Grielen waar te nemen. We krijgen een tip van een voorbij rijdende Fransman om iets verderop een weg naar rechts in te slaan. Hij had daar eerder Grote trappen gezien. Deze zien we (nog) niet gelijk, maar wel zien we enkele Kleine trappen vliegen en invallen in een grasland. Met de telescoop ontdekken we al snel meerdere vogels, zowel mannetjes als vrouwtjes. De hele groep van ruim 10 vogels gaat op te wieken maar keert toch weer terug naar hetzelfde grasland. Aan de andere kant van de weg ontdekken we even later een groepjes van ca. 10 Grote trappen! We rijden een stukje die kant uit maar krijgen ze niet veel beter in beeld omdat ze zich net in een verlaging van het geaccidenteerde terrein bevinden. We zien nog een vrouwtje Blauwe kiekendief vliegen en ook laten zich enkele Hoppen fraai bekijken. Ook de prachtige Roodkopklauwier laat zich mooi zien. We vervolgen de steppeweg en zien even later een tweede groep van ongeveer 14 Kleine trappen, niet ver van de weg. Ook onze eerste Rode patrijzen laten zich mooi bekijken. Een grote groep Blauwe eksters vliegt tussen de Steen- en kurkeiken rond en foerageert op de grond. Deze mooie soort komt alleen voor in Zuid-Spanje en in het Zuid-oosten van China. Uit DNA-onderzoek is gebleken dat dit twee aparte soorten zijn, relictpopulaties van een voor de laatste ijstijd over grotere delen van Eurazië verspreidde soort. Door het afzakkende ijs, zo n 20 tot 100 duizend jaar geleden, heeft deze warmteminnende soort zich alleen kunnen handhaven in deze twee geografisch gescheiden gebieden. In de middag verkennen we nog enkele fraaie steppes. We zien enkele Vale gieren rond cirkelen en afdalen. Er lijkt iets eetbaars (voor gieren dan..) op de grond te liggen want er bevinden zich vele Vale gieren en Zwarte wouwen op de grond. Iets verderop zit een grotere, donkere gier: de zeldzame Monniksgier! Het feit dat deze soort, de hoogste in de pikorde onder de gieren, rustig verderop zit SNP Natuurreizen Pagina 2

3 betekent dat het verorberen van het maal waarschijnlijk al achter de rug is. We bezoeken nog de dehesa s bij het plaatsje Monroy, een bekende stek voor de Grijze wouw, maar treffen die soort helaas niet thuis. Wel laat een prachtig geel-groen gekleurde Europese kanarie zich fraai bewonderen en fotograferen in een in knop staande vijgenboom. We keren terug naar ons hotel in Madroňera voor weer een heerlijk diner met lekkere huiswijn. Dag 3 dinsdag 26 maart Over een rustige parallelweg langs de snelweg richting Cáceras, hebben we deze ochtend volop de ruimte om overstekende Rode patrijzen te bewonderen. Ook vinden we langs deze weg een flinke groep Grote trappen (ca. 20 exemplaren, voornamelijk vrouwtjes). We rijden rijden door Cáceras, de hoofdstad van de Extremadura, en stoppen even bij een merkwaardig paaldorp van Ooievaars. Ter compensatie voor het afbreken van een oude boerderij met wel 50 nesten op het dak hebben ze hier een vergelijkbaar aantal hoge palen met een plateau erop geplaatst, welke allemaal bezet zijn door een broedend paartje Ooievaars. Na een bui klaart het gelukkig weer wat op als we Los Barruecos naderen, een landschappelijk fraai gebied met vele grote rotsblokken en stenen die als het waarde uit het landschap puilen. Bij enkele plasjes vliegen veel Gierzwaluwen rond en zien we de prachtige Steltkluut langs het water. Ook een Witgatje vliegt weg vanaf de waterkant. Vanaf de parkeerplaats lopen we langs de grootste plas tussen de grote rotsblokken door en het lukt de meesten om de volop roepende Kleine zwartkop en Baardgrasmus in beeld te krijgen. Grote groepen van vele 100en Gierzwaluwen blijven overtrekken, met ook meerdere Roodstuitzwaluwen ertussen. We moeten even schuilen voor een flinke hoosbui, maar gelukkig klaart het al snel weer op zodat we de wandeling voort kunnen zetten. Omdat een normaal niet aanwezig stroompje water ons de weg blokkeert moeten we ons omdraaien en dezelfde weg terug lopen. Terug bij de busjes zien we nog een mooie Kuifkoekoek voorbij vliegen. We stoppen in Cáceras even bij een filiaal van het autoverhuurbedrijf omdat het olielampje maar blijft branden. Maar vanwege de tot 17:00 durende siësta is de zaak gesloten en rijden we via een binnendoor weg terug richting Trujillo. Het regent nu vrijwel onafgebroken. Gelukkig wordt het weer even minder als we in de buurt komen van ons hotel. Net vóór het dorpje Madroňera duiken we een zandweg in die naar een embalsa (stuwmeertje) zou moeten leiden. Dat meertje vinden we niet, maar wel zien en horen we ten minste 3 Kuifkoekoeken die zich prachtig laten bekijken, zowel zittend op elektriciteitsdraden als vliegend. Verder zorgen Roodkopklauwier, Zuidelijke klapekster en een groep Blauwe eksters voor een onvergetelijk einde van deze prachtige dag vogels kijken in de Extremadura. Dag 4 woensdag 27 maart De dag begint weer nat. Maarten bleek gewekt door een roepende Dwergooruil, maar heeft deze niet kunnen vinden in het parkje achter het hotel. We genieten van ons laatste ontbijt in Madroňera, waarna we met onze bagage vertrekken op weg naar de volgende bestemming: nationaal park Monfragüe. Maar daar zullen we pas tegen de avond aankomen. We verplaatsen ons op ons gemak al vogelend naar deze meer Noordelijk gelegen plek. Als eerste rijden we de steppes van Belén in. Deze zijn zo nat dat Kleine plevier en Steltkluut tot de eerste soorten behoren die we er waarnemen. Na lang speuren lukt het eindelijk om onze eerste Steenuil te vinden, een uitstekend bolletje SNP Natuurreizen Pagina 3

4 bovenop de eindeloze stenen muurtjes die ooit als perceelafscheiding zijn opgestapeld. Verderop in het gebied zien we een zestal mannetjes Grote trappen, die nog voorzichtig baltsgedrag vertonen (niet meer zo intens als eerder in februari). Overal zien en horen we Grauwe gorzen en Kuifleeuweriken zingen, mar ook de grotere Kalanderleeuwerik met zijn donkere ondervleugels en witte vleugelachterrand. Als we bijna het steppegebied uit zijn zien we weer een plukje gieren rondvliegen en op de grond zitten. Alle drie de soorten worden gezien, ook de veel kleinere zwart-wit getekende Aasgier. Op een omgeploegd veldje vinden we enkele fraaie Tapuiten. We rijden het gebied uit, over een lange en rustige weg door een fraai dehesa-landschap. Enkele stops langs deze weg leveren onder meer een overvliegende Slangenarend, zingende Boomleeuweriken en een in de verte roepende Koekoek op. We passeren een oude Romeinse brug over de Almonte rivier. Hier nuttigen we onze lunch, terwijl ondertussen de Rotszwaluwen om ons heen vliegen. We krijgen nauwelijks de kans om rustig onze broodjes op te eten want binnen korte tijd passeren een onvolwassen Steenarend en maar liefst twee Spaanse keizerarenden (één adulte vogel en een onvolwassen exemplaar)!. Slangenarend en Dwergarend maken het arendenfeest compleet. We gaan aan de andere kant van de brug een stukje wandelen langs de kolkende rivier die bruin is van de meegesleepte rivierklei. Het weer klaart op en we zien de eerste vlinders fladderen, waaronder enkele witjes, Hooibeestjes en Bont zandoogje. Ondertussen vliegen flinke aantallen Vale gieren door de riviervallei. Hun enorme silhouetten zijn overal in de lucht te zien. Het zijn er minstens 150, wellicht meer dan 200. Ook zien we twee Monniksgieren. Na deze heerlijke en productieve wandeling rijden we via Torrejón el Rubio het nationaal park Monfragüe in. Het gebied is heuvelachtig, dichter bebost met diverse soorten eiken en in de verte doemt een forse rotspartij op met een oud kasteel bovenop. We stoppen even om de overal aanwezige Vale gieren te bekijken. Ze komen steeds dichterbij en hun enorme vliegbeelden werpen soms letterlijk een schaduw over ons heen! We stoppen iets verder nog een keer bij de beroemde gierenrots (Peňa falcon). Hier broeden de Vale gieren op de steile rotswanden. We zien ook de Blauwe rotslijster, die zijn fraaie lijsterachtige zang laat weerklinken tussen de rotswanden. De Zwarte roodstaart zit hier in zijn natuurlijke habitat, zijn zang klinkt hier iets anders dan we gewend zijn van onze Zwarte roodstaart. Een Slechtvalk laat zich kort zien voordat we doorrijden naar het verderop gelegen dorpje Vallareal de San Carlos. Hier ligt ons tweede pension, middenin Monfragüe! We horen de Appelvinken en Europese kanaries zingen aan het einde van het straatje. We checken in in onze kamers en frissen ons op voor een welverdiend diner met (weer een andere) vino de la casa. Dag 5 donderdag 28 maart We maken een wandeling vanuit het hotel vóór het ontbijt. De omgeving is mooi kleinschalig in cultuur gebracht, een mix van oude olijfboomgaarden, met korstmossen begroeide steeneiken en konkelende paadjes met uitzicht over de Taag. Er zitten meerdere Baardgrasmussen te zingen, bijna iedereen krijgt er wel een keer eentje goed te zien. De plaatselijke ondersoort van de Staartmees ( iribii ) ziet er met zijn brede, zwarte wenkbrauwstrepen tot bijna op de kruin heel anders uit. We horen Koekoek, Hop en Appelvink. Deze laatste is hier erg talrijk en vliegt voortdurend over. Zittend in de nog vrij kale bomen zijn ze wat minder makkelijk te vinden maar ook deze soort krijgt iedereen uiteindelijk goed in zijn of haar kijkerbeeld. Na deze wandeling smaakt het ontbijt voortreffelijk! We bezoeken als eerste vandaag nogmaals de SNP Natuurreizen Pagina 4

5 gierenrots. Vanaf de brug over de Taag zien we honderden Huiszwaluwen rondvliegen en twee Alpengierzwaluwen laten zich ook kort waarnemen. Helaas vlogen ze door en keren ze niet terug. Bij de gierenrots zien we de vertrouwde soorten. Een mogelijke Zwarte tapuit hoog op de rots wordt toch maar als Zwarte roodstaart gedetermineerd, gezien het wit in de vleugel toen de vogel een stukje vloog. De Zwarte ooievaar laat zich fraai zien; één exemplaar vliegt hoog rond de rots tussen de gieren, eentje zit op de rots met zijn snavel op vreemde wijze tussen zijn borstveren in gestoken. De wandeling naar het kasteel van Monfragüe bovenop de berg is steil. Onderweg naar boven wordt een voorbij vliegende Grauwe kiekendief gespot. Ondertussen betrekt de lucht en net voordat we het kasteel bereiken begint het weer te regenen. We kunnen gelukkig goed schuilen en na zo n 20 minuten klaart de lucht weer op. Mooie slierten bewolking trekken voorbij tussen de bergen en de drie verschillende soorten gieren zweven al snel weer voorbij. Op ooghoogte of, nog leuker, onderlangs, zodat je bovenop de vliegende reuzen kunt kijken. Indrukwekkend! We lopen dezelfde route terug en rijden via de brug over de Taag richting de Tiëtar. We stoppen nog even na de brug, hopende dat de Alpengierzwaluwen zijn terug gekeerd. Dat is helaas niet het geval maar er dient zich wel een andere verrassing aan: een adulte Havikarend zweeft langs de bergrug en gaat in een boom zitten! We kunnen deze zeldzame, doorgaans moeilijk te vinden arend, goed bekijken. Ook als deze na enkele minuten weer gaat vliegen en hoog boven de rotsen zweeft. Bij de Portilla de Tiëtar, in de volkmond ook wel de Oehoerots, nemen we vervolgens stelling. Dit natuurlijk in de hoop de Oehoe te vinden. Ondanks de aanwezigheid van een Duitse fotograaf, die hier regelmatig bivakkeert met een arsenaal aan camera-apparatuur ter waarde van een riante Duitse auto, lukt het niet deze grootste Europese uil te vinden. Mogelijk dat de koude wind de vogel naar een betere schuilplaats heeft verdreven. De Spaanse keizerarend heeft blijkbaar geen last van de koude wind. Majestueus zit deze koninklijke arend bovenop de hoogste punt van de rots. Even is er een tweede exemplaar aanwezig en bakkeleien ze wat in de lucht met een Vale gier. We rijden de weg nog even verder door en zijn snel het nationaal park uit. We vogelen nog wat verderop langs de flink overstroomde uiterwaarden van de rivier Tiëtar en besluiten het laatste uurtje voordat de schemering inzet door te brengen bij de Oehoerots. De Oehoe laat helaas niet van zich horen en we keren voor het donker wordt terug naar het hotel voor het avondeten. Dag 6 vrijdag 29 maart De laatste dag zit het weer niet mee. Het regent vrijwel aanhoudend waardoor we weinig gelegenheid krijgen om de busjes te verlaten. Op een droog moment besluiten we een helling met lage struiken te checken op Provençaalse grasmus. Afspelen van het geluid met de telefoon levert in eerste instantie niets op. Het eerste busje is al weg gereden, en terwijl wij met het tweede busje ook weg willen rijden ziet Maarten bovenin een struikje een klein vogeltje met een lange staart zitten: de gezochte grasmus! De vogel komt zelfs nog dichterbij, in een struikje vlakbij de bus. We waarschuwen telefonisch het reeds weg gereden andere busje, die snel terug keren. Ook zij zien en horen de vogel nog. Het begint ondertussen weer te regenen. We rijden een stukje verder, richting Oehoe-rots. We schuilen een tijd in de overdekte uitkijkhut. Al speurend met de telescopen over de rotswand ontdekken we puur bij toeval een Grijze gors! Dat we de Oehoe niet kunnen vinden komt dus niet door een gebrek aan goede ogen ;-) Ook de Blauwe rotslijster trotseert het slechte weer en laat zich zien en horen. We rijden verder, het nationaal park uit. Het blijft regenen. In een natte dehesa staat een verregende Grote zilverreiger. We besluiten maar even een bakkie troost te doen SNP Natuurreizen Pagina 5

6 in een dorpscafé in een dorpje onderweg. In de middag bezoeken we de moerasjes en plasjes van Almaraz nog een keer. Gelukkig is het zo nu en dan droog. We zien de meeste soorten weer die we de eerste dag ook al zagen. De Buidelmees, die druk bezig is met nestbouw, laat zich deze keer vrij goed zien. Ook een voorbij vliegende Ralreiger is een leuke additie aan de lijst. We rijden binnendoor terug richting Torrejón el Rubio en bezoeken onderweg nog een oude Romeinse brug over de Rio Almonte. Rotszwaluwen laten zich hier mooi zien, ze zitten zelfs op de rand van de brug. Rotsmussen, de doelsoort van deze lokatie, vinden we helaas niet. Een fraaie Blauwe rotslijster maakt dit deels goed. Het regent al snel weer hetgeen ons terug het busje in jaagt en doet besluiten terug te keren naar het hotel. Daar genieten we van ons laatste diner. Onder het genot van een paar karafjes huiswijn wordt de reis nog even door genomen. We concluderen dat we, ondanks de on-spaanse hoeveelheden regen, bijzonder veel gezien hebben: 123 soorten in totaal. Emile had dit aantal op de eerste dag van de reis het beste geschat en is daarmee de gelukkige winnaar van een mooie Extremadura-pet. Het is nog te vroeg voor sommige soorten (Bijeneter, Moorse nachtzwaluw en Scharrelaar komen pas later in april terug), maar deze laatste week van maart heeft ons prachtige waarnemingen opgeleverd van beide soorten trap, Kuifkoekoek, alle voorkomende gieren en arenden en vele andere mooie soorten! Dag 7 zaterdag 30 maart De terugvlucht naar Amsterdam staat in de late middag, rond 17u, in de planning. We hebben nog tijd om, na het ontbijt en inladen van de koffers, een stukje te wandelen in de omgeving. De lucht is aardig op geklaard en enkele gieren, een Slangenarend en een mogelijke Havikarend worden overvliegend gezien. Hoog in de lucht bevinden zich ook enkele Alpengierzwaluwen. We genieten nog een laatste keer van een prachtige Roodkopklauwier en vertrekken rond 11:00 richting Madrid. Het is de mooiste dag tot nu toe deze week, maar de voorspellingen voor de komende dagen blijven instabiel. De terugreis verloopt voorspoedig. We gooien de tank vol, nuttigen van olijfolie druipende broodjes tonijn op de parkeerplaats van het tankstation en arriveren mooi op tijd op de parkeerplaats van het autoverhuurbedrijf van vliegveld Madrid. Mission accomplished! Alhoewel, de inspectie van de busjes levert helaas nog een onaangename verrassing op. Er wordt een flinke kras met blauwe lak (op ons rode busje) opgemerkt op de zijkant. Die zat er nog niet en we hebben deze allemaal niet eerder gezien. Niemand kan zich herinneren dat we ergens iets hebben geraakt, dus dit moet zijn gebeurd terwijl onze busjes ergens geparkeerd stonden. Een Spaanse zondagsrijder die daarna gewoon is door gereden! Enfin, de schade wordt ter plekke berekend met een computermodel en dient op de creditcard te worden voldaan; 1.176!! Muchas gracias en hasta la vista! (Gelukkig was het bij terugkomst zo geregeld met SNP. Valt binnen het eigen risico, hetgeen te duur is om te verzekeren. Zoiets gebeurt gelukkig maar zelden). Tegen 20u s avonds landen we in Nederland en het is er nog steeds winter! Ondanks de regen hebben we toch het gevoel even een weekje in de lente te hebben doorgebracht. In Nederland is de dagen na terugkomst nog geen zwaluw of Tjiftjaf te bekennen. SNP Natuurreizen Pagina 6