WESTSTELLINGWERF. Nota van Uitgangspunten / Rode functies

Transcriptie

1 WESTSTELLINGWERF

2 Code /

3 GEMEENTE WESTSTELLINGWERF / NOTA VAN UITGANGSPUNTEN BUITENGEBIED RODE FUNCTIES INHOUDSOPGAVE blz 1. SAMENVATTING 1 2. INLEIDING Aanleiding Proces 2 3. BELEIDSKEUZES Bestemmingsplan Buitengebied Algemene benadering Ontwikkelingen Wonen Niet-agrarische bedrijvigheid Detailhandel en horeca Verkeer en infrastructuur Energie 12 BIJLAGEN Bijlage 1 Beschrijving karakteristieke gebieden Bijlage 2 Verslag Klankbordgroep 13 juli 2011 inclusief stellingen Bijlage 3 Verslag Klankbordgroep 21 september 2011 Bijlage 4 Verslag Werkvergadering 9 januari 2012

4

5 blz 1 1. SAMENVATTING Deze Nota van Uitgangspunten Buitengebied rode functies van de gemeente Weststellingwerf geeft het beleid weer ten aanzien van de volgende functies: wonen; niet agrarische bedrijven; energie; verkeer. De nota vormt voor deze thema s de beleidsbasis voor de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Naast het nog geldende bestemmingsplan zal dit de basis zijn voor het ruimtelijk beleid van Weststellingwerf tot dat de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied vastgesteld is. Kern van het (nieuwe) beleid Het platteland is in verandering. Bij de landbouw is er aan de ene kant vraag naar schaalvergroting, terwijl er aan de andere kant steeds meer agrarische bedrijven hun functie verliezen. Recreatie en (cultuur)toerisme zorgen voor nieuwe werkgelegenheid en vormen steeds meer een belangrijke economische drager van het platteland. Er moet rekening worden gehouden met nieuwe ruimtebehoeftes voor wonen, werken, voorzieningen, verkeer, water, recreatie en natuur. Deze nota gaat in op de rode functies en eventuele gewenste ontwikkelingen voor dit thema. De rode functies leveren een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid op het platteland. Om het platteland leefbaar te houden moeten er voldoende voorzieningen, werkgelegenheid en woningen zijn. De bevolking daalt in veel plattelandsgemeenten. Dat kan leiden tot minder leerlingen op scholen, minder banen en minder omzet van winkels. Binnen het platteland is het wenselijk om hiervoor een onderscheid te maken tussen kernen en buitengebied. Zo wordt er in het buitengebied geen nieuwbouw van woningen en bedrijven toegestaan in tegenstelling tot bouwmogelijkheden op daarvoor aangewezen locaties in enkele kernen binnen de gemeente Weststellingwerf. In het algemeen geldt voor de rode functies de bestaande situatie als uitgangspunt. Er worden algemene mogelijkheden opgenomen in het bestemmingsplan Buitengebied. Door algemene mogelijkheden op te nemen, kunnen er voor gangbare ontwikkelingen eenvoudige procedures doorlopen worden. Aan de algemene mogelijkheden zijn wel voorwaarden gekoppeld om negatieve effecten te beperken. In deze Nota van Uitgangspunten wordt per thema de basis voor de juridische regeling geschetst. Deze basis wordt uitgewerkt in het bestemmingsplan Buitengebied.

6 blz INLEIDING Aanleiding Het bestuur van Weststellingwerf heeft besloten om het bestemmingsplan buitengebied te herzien. Vooruitlopend op deze herziening heeft de gemeente besloten eerst de uitgangspunten vast te stellen in de vorm van een aantal Nota s van Uitgangspunten. De redenen voor de herziening van het bestemmingsplan buitengebied zijn als volgt: het vigerend bestemmingsplan voor het buitengebied is verouderd. Het dateert van 1988 en is gedeeltelijk herzien in 1995; er is een aantal ontwikkelingen in het buitengebied dat vraagt om een herziening. Het bestemmingsplan: is een juridisch plan dat inwoners en de gemeente direct bindt; geeft aan gronden een bestemming en bepaalt daarmee waar en wat gebouwd mag worden, waar het voor gebruikt mag worden en welke randvoorwaarden en beperkingen er gelden; speelt in op de huidige situatie en op de mogelijke ontwikkelingen; bestaat uit verbeelding (plankaart) en regels (voorschriften) en gaat vergezeld van een toelichting. Met het bestemmingsplan buitengebied wordt de bestaande situatie van het totale grondgebied van de gemeente Weststellingwerf, met uitzondering van de kernen, planologisch beheerd en worden ontwikkelingen mogelijk gemaakt die door de gemeente binnen de context van de bestaande situatie wenselijk of toelaatbaar worden geacht. Het bestemmingsplan Buitengebied zal volledig worden herzien op basis van de volgende Nota s van Uitgangspunten: Agrarisch: vastgesteld op 13 september 2010; Functieverandering en -verbreding agrarische sector; Groene functies: Natuur, Water, Landschap, Cultuurhistorie, Recreatie, Paarden; Rode functies: Wonen, niet agrarische Bedrijven, Energie, Verkeer. Deze Nota van Uitgangspunten is dus de basis voor de rode functies Proces Als voorbereiding op de beleidskeuzes is het volgende op een rij gezet: de huidige situatie en ontwikkelingen; het rijks-, provinciaal en gemeentelijk (ruimtelijk) beleid voor de agrarische bedrijfstak in het algemeen en in het bijzonder ten aanzien van de rode functies. Op basis hiervan zijn stellingen geformuleerd. Deze stellingen zijn op 13 juli 2011 besproken met de klankbordgroep waarin vertegenwoordigers zitten van bewoners, agrariërs, bedrijfsleven en Veilig Verkeer Nederland.

7 blz 3 De rol van de klankbordgroep is consulterend: het leveren van kennis en informatie en het toetsen van de (tussen)producten. De stellingen en het verslag van de eerste klankbordgroep zijn als bijlage opgenomen. Op basis van bovenstaande zijn de beleidskeuzes gemaakt voor het (ruimtelijk) beleid ten aanzien van rode functies zoals ze opgenomen zijn in deze versie van de Nota van Uitgangspunten. Deze beleidskeuzes zijn de basis voor de discussie in de tweede klankbordgroep op 21 september Het verslag van het tweede overleg is als bijlage opgenomen. Na deze klankbordgroep zijn enkele beleidskeuzes aangepast. Deze (aangepaste) beleidskeuzes hebben de basis gevormd voor de discussie in de werkvergadering van de gemeenteraad op 9 januari Het verslag van deze werkvergadering is opgenomen als bijlage. De resultaten van dit overleg met de gemeenteraad zijn in deze Nota van Uitgangspunten verwerkt.

8 blz BELEIDSKEUZES In dit hoofdstuk wordt eerst ingegaan op het beleid zoals opgenomen in het geldende bestemmingsplan Buitengebied 95, waarna in het kort de ontwikkelingen op het platteland worden beschreven. In de paragrafen daarna worden per thema de huidige situatie, ontwikkelingen en vervolgens de beleidskeuzes weergegeven Bestemmingsplan Buitengebied 95 Het beleid in het geldende Bestemmingsplan Buitengebied ten aanzien van rode functies is als volgt. Wonen Bestaande woningen zijn overeenkomstig bestemd. Woningen met een gebruiksoppervlakte kleiner dan 100 m², mogen beperkt worden uitgebreid tot maximaal 125 m² gebruiksoppervlakte. Woningen met een gebruiksoppervlakte van meer dan 100 m², mogen worden uitgebreid met 25 m² grondoppervlak, tot maximaal 250 m² gebruiksoppervlak. Het gebruiksoppervlakte wordt gevormd door de "loopbare" delen op begane grond en verdieping van een woning. Het idee achter het onderscheid is om de kleine woningen niet te groot te laten worden, waardoor het onderscheid tussen groot en klein behouden kan blijven hetgeen de verscheidenheid aan woningen ten goede komt. Nieuwe woningen zijn niet toegestaan. Ten aanzien van het behoud van karakteristieke woningen zijn er criteria opgenomen. De belangrijkste uitgangspunten zijn: voor Weststellingwerf is de grote verscheidenheid (variatie) aan (individuele) bouwvormen typerend (statige kop-hals-romp- en stolpboerderijen naast zeer eenvoudige keuterboerderijtjes en veearbeidershuisjes); er moet een esthetische samenhang blijven bestaan tussen nieuwe en bestaande bouwvormen; om bovengenoemde samenhang te bereiken kunnen eenvoud en terughoudendheid, het traditionele bouwen zoals dat in de dorpen nog veel plaatsvindt, goede mogelijkheden zijn; een nadrukkelijke gestelde architectonische stellingname, die zich sterk van het bestaande onderscheidt, kan echter ook aanvaardbaar zijn, zij het dat er over het algemeen hogere (architectonische) eisen aan gesteld moeten worden; samenhang kan derhalve ook gestalte krijgen in de vorm van een contrast. Bedrijvigheid Bestaande bedrijvigheid is overeenkomstig bestemd. In bepaalde mate kan worden uitgebreid. Nieuwvestiging van niet-agrarische bedrijvigheid is in principe niet mogelijk in het buitengebied, wel onder voorwaarden in de daarvoor aangeduide linten. Detailhandel en horeca zijn nergens toegestaan. Agrarisch aanverwante bedrijvigheid is aangeduid. Nieuwvestiging is onder voorwaarden mogelijk.

9 blz 5 Functieverandering Door middel van vrijstellings-of wijzigingsbevoegdheden is functieverandering mogelijk in de aangeduide bebouwingslinten. Uitgangspunt met betrekking tot de functionele ontwikkeling van de aangeduide bebouwingslinten is dat functiewijziging mogelijk is ten behoeve van: functies die aansluiten op en verbonden zijn met de landbouw-, recreatieve en natuurfuncties in de omgeving; functies in de sfeer van dienstverlening, handel en ambacht - met uitzondering van zelfstandige detailhandel, voor zover zij passen binnen de schaal en de maat van de bestaande gebouwen; dit laatste betekent dat omvangrijke buitenactiviteiten en buitenopslag van goederen niet zijn toegestaan; semi-agrarische bedrijven en agrarische hulpbedrijven Algemene benadering De gemeente Weststellingwerf wil ondermeer via het ruimtelijk beleid de inwoners en bezoekers van de gemeente een aangenaam woon-, werk en recreatiemilieu bieden in de verschillende woonkernen, te midden van een zeer aantrekkelijk buitengebied. Ook de economische ontwikkelingen in de gemeente worden hierop afgestemd (bron: Structuurplan Weststellingwerf ). In hoofdlijnen betekent dit het volgende: het landschap is sturend voor de toekomstige inrichting en het gebruik van de ruimte; de toekomstige ontwikkeling van de bepalende functies in het buitengebied gebeurt in onderlinge samenhang en is geënt op de mogelijkheden die het landschap biedt. Voor nieuwe ontwikkelingen geldt in het algemeen het ja-mits principe. Het buitengebied is in beweging waardoor niet alle ontwikkelingen op dit moment zijn te voorzien. Indien sprake is van een ontwikkeling die niet past binnen de randvoorwaarden die zijn opgesteld voor de rode functies in het buitengebied, geldt maatwerk. In dat geval is sprake van een unieke situatie, een uitzondering op de regel Ontwikkelingen In deze paragraaf wordt ingegaan op de huidige situatie en de ontwikkelingen op het platteland in Nederland. In de volgende paragrafen wordt de huidige situatie in Weststellingwerf per thema weergegeven. Voor de burger is het platteland een plek om te leven, te werken en te genieten. Daarnaast is het platteland een voorraadkamer voor water, natuur en biodiversiteit. Het platteland is het niet-verstedelijkte deel van Nederland, waarbinnen ook dorpen en kleinere steden liggen. Nederland bestaat voor 80% uit platteland. Het aandeel van de bevolking dat op het platteland woont, is bijna 40%. De landbouw neemt een belangrijke plaats in op het platteland. Het platteland is echter in beweging, waardoor het aandeel van de landbouw in de regionale economie afneemt.

10 blz Andere sectoren, zoals dienstverlening en recreatie en toerisme, eisen steeds meer ruimte op. Hoewel landbouw niet langer de grootste economische sector is op het platteland, zal deze naar verwachting ook in de toekomst het gezicht van het platteland bepalen. Stad en platteland raken economisch en cultureel steeds meer met elkaar vervlochten. Hierdoor is de scheiding tussen platteland en stad aan het verdwijnen. Dit houdt risico s in voor het natuurlijke, sociale en culturele erfgoed van Nederland. Als er bijvoorbeeld meer woningen, bedrijven en wegen komen, kan dat ten koste gaan van rust, ruimte, natuur, biodiversiteit, en noodzakelijke ruimte voor water. Het platteland speelt ook een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het landschap, recreatie en toerisme. Om het platteland leefbaar te houden moeten er binnen redelijke afstand voldoende voorzieningen, werkgelegenheid en woningen zijn. De bevolking daalt in veel plattelandsgemeenten. Dat kan leiden tot minder leerlingen op scholen, minder banen en minder omzet van winkels. Binnen het platteland is het wenselijk om hiervoor een onderscheid te maken tussen kernen en buitengebied Wonen Het buitengebied van Weststellingwerf is gevarieerd en aantrekkelijk en heeft daarmee hoge woonkwaliteiten: bereikbaarheid, rust, ruimte, groen en kleinschaligheid met toch een behoorlijk voorzieningenniveau én een goede bereikbaarheid Bestaande woningen Voortzetting van de woonfunctie in het buitengebied kan door handhaving van de bestaande woningen. Er is onderscheid te maken in burgerwoningen en woningen in voormalige agrarische bedrijven. Voormalige agrarische bedrijven hebben vaak een grotere oppervlakte aan hoofdgebouw en bijgebouwen. Daarnaast zijn er in de gemeente Weststellingwerf waardevolle gebieden waar karakteristieke woningen voorkomen die van oorsprong een kleinere oppervlakte hebben. Het gaat om de volgende gebieden: 1. Oost- en Westvierdeparten; 2. Scheene en omgeving (Scheenepad, Voetpad, Veendijk); 3. het Rode Dorp. Een beschrijving van de waardevolle karakteristieke gebieden is opgenomen in bijlage 1. De gebieden zijn opgenomen in figuur 1.

11 blz 7 Figuur 1. Begrenzing van de waardevolle gebieden Door het voorkomen van verschillende woningen in de gemeente wordt in het bestemmingsplan een onderscheid gemaakt tussen: - Burgerwoningen; - Wonen in voormalige boerderij; - Woningen in waardevolle gebieden. Oppervlakte hoofdgebouw Er wordt voor alle woningen een standaardregeling opgenomen met uitzondering van de woningen in karakteristieke gebieden. De oppervlakte van een hoofdgebouw zal ten hoogste 150 m² bedragen, tenzij de bestaande oppervlakte van een hoofdgebouw meer bedraagt. 150 m² is een maat die algemeen gehanteerd wordt aangezien deze maat voldoende groot is om te voldoen aan de algemene huidige wooneisen. Het is een bewuste keuze om alleen te sturen op het grondoppervlak en niet langer op het gebruiksoppervlakte. In de praktijk van het oude bestemmingsplan bleek dit namelijk een moeilijk te hanteren principe voor zowel aanvragers van vergunningen als de gemeentelijke plantoetsers. Zoals aangegeven zal de standaardregeling niet gaan gelden voor de woningen in de waardevolle gebieden. Voor deze gebieden wordt een gebiedsbestemming opgenomen. Om de karakteristiek van deze woningen te behouden is toetsing bij eventuele uitbreiding noodzakelijk. Er wordt een toetsingskader opgesteld aan de hand waarvan aanvragen voor deze woningen worden beoordeeld. Uitbreiding tot een grootte van 150 m² is dan mogelijk onder voorwaarden. In de regels van het bestemmingsplan wordt daarvoor een afwijkingsmogelijkheid opgenomen. Voor bestaande woningen in de waardevolle gebieden die qua oppervlakte en vorm afwijken van de karakteristieke woningen in deze gebieden, geldt de algemene regeling. Bij aanvragen zal dan ook daaraan worden getoetst.

12 blz Er wordt hierbij wel gestreefd naar aansluiting en inpassing in het betreffende waardevolle gebied en naar een koppeling met de kenmerken van de karakteristieke woningen. Figuur 2. Voorbeelden van uitbreidingsmogelijkheden bij koloniehuizen. Bijgebouwen Ook voor bijgebouwen gaat een standaardregeling gelden met een maximale oppervlakte van 100 m² (ook als het hoofdgebouw kleiner is dan 100 m²). Via een afwijking is het mogelijk 150 m² aan bijgebouwen te realiseren mits de oppervlakte van het totaal aan bijgebouwen niet groter is dan de oppervlakte van het hoofdgebouw. Voor de woningen in de waardevolle gebieden geldt een maximale oppervlakte van 50 m². Bijgebouwen zullen ruimtelijk ondergeschikt moeten zijn aan het hoofdgebouw. De hoogte van nieuwe bijgebouwen zal maximaal 5,5 meter zijn. Uitgangspunten oppervlakte hoofdgebouw: de maximale oppervlakte is 150 m², tenzij de bestaande oppervlakte van een hoofdgebouw meer bedraagt; voor de woningen in de waardevolle gebieden wordt een specifieke regeling opgenomen. Met afwijking is een oppervlakte tot 150 m 2 mogelijk waarbij de gemeente toetst of de karakteristiek behouden blijft. oppervlakte bijgebouwen: de maximale oppervlakte is 100 m 2 met uitzondering van de bijgebouwen bij woningen in waardevolle gebieden waar 50 m 2 geldt; via afwijking is 150 m 2 mogelijk (mits de oppervlakte van het totaal aan bijgebouwen niet groter is dan de oppervlakte van het hoofdgebouw; nieuwe bijgebouwen mogen niet hoger zijn dan het hoofdgebouw met een maximum van 5,5 m Nieuwe woningen Het gemeentelijke beleid is gericht op een versterking van de stedelijke concentratiegebieden en op het voorkomen dat het buitengebied dichtslibt met woningen en bedrijven wat ook leidt tot een ongewenste toename van de (auto)mobiliteit over plattelandswegen.

13 blz 9 Het behoud van de landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteit van het landelijk gebied noopt tot een strikt beleid met betrekking tot dorps- en lintuitbreidingen en met betrekking tot burgerwoningen/bedrijven tussen de (resterende) agrarische bebouwing in het buitengebied. Binnen een dergelijk beleid is het logisch dat de nieuwbouw zich voornamelijk beperkt tot de verdere ontwikkeling van de twee hoofdkernen Wolvega en Noordwolde. Als toekomstig woningbouw- en kernenbeleid binnen de gemeente Weststellingwerf geldt daarom het volgende: nieuwbouw is mogelijk in de twee hoofdkernen met het hoofdaccent op Wolvega; bestaand beleid in de bestemmingsplannen inzake bouwmogelijkheden in de bebouwde kommen van de overige dorpen blijft gehandhaafd; nieuwbouw buiten de bestaande bebouwde kommen in de linten wordt in principe niet toegestaan en is hoogstens in speciale gevallen mogelijk met uitzondering van nieuwe woningen in vrijkomende agrarische bebouwing. De speciale gevallen kunnen alleen via een aparte bestemmingsplanprocedure. Hierbij moet gemotiveerd worden waarom er sprake is van een speciaal geval; overige nieuwbouw in het buitengebied is uitgesloten. Het beleid ten aanzien van vrijkomende agrarische bebouwing is aan de orde in de Nota van Uitgangspunten Functieverandering en -verbreding agrarische sector. Uitgangspunten nieuwe woningen zijn in principe niet mogelijk in het buitengebied. Uitgezonderd is de mogelijkheid van wonen in vrijkomende agrarische bebouwing; met hoge uitzondering wordt via een aparte bestemmingsplanprocedure een nieuwe woning toegestaan. Hierbij moet gemotiveerd worden waarom er sprake is van een speciaal geval Niet-agrarische bedrijvigheid Naast de agrarische bedrijven komt er in het buitengebied niet-agrarische bedrijvigheid voor. Onderscheid wordt gemaakt tussen agrarische gebonden en niet-gebonden bedrijvigheid. Het kan daarbij gaan om: agrarisch gebonden: - agrarisch dienstverlenende bedrijven 1), zoals loonbedrijven; - agrarisch aanverwante bedrijven 2), zoals bijvoorbeeld paardenhouderijen; 1) 2) Een bedrijf waarbinnen uitsluitend of overwegend arbeid wordt verricht voor de productie of levering van goederen of diensten ten behoeve van agrarische bedrijven. Een bedrijf, dat in nauwe relatie staat tot het agrarisch bedrijf, waarvan de werkzaamheden in hoofdzaak bestaan uit het verlenen van diensten aan derden in de vorm van het houden van dieren en/of het telen en bewerken van gewassen.

14 blz maneges. niet-agrarische gebonden activiteiten (veelal kleinschalige dienstverlenende bestaande bedrijfsmatige activiteiten). De bestaande bedrijvigheid mag blijven voortbestaan. Nieuwe bedrijvigheid is alleen in vrijkomende agrarische bebouwing mogelijk. Dit komt ook aan de orde in de Nota van Uitgangspunten Functieverandering en -verbreding agrarische sector. De leefbaarheid én de beleefbaarheid van het buitengebied komt namelijk bij doorontwikkeling tot grote bedrijven in de knel. Niet-agrarisch gebonden bedrijven boven een zekere omvang horen op een bedrijventerrein. Alleen in Wolvega en Noordwolde wordt ruimte voor dergelijke bedrijven geboden. Verplaatsing naar een bedrijventerrein is dus gewenst, tenzij sprake is van een zeer goede inpassing in een niet kwetsbaar gebied. Ook voor agrarisch gebonden bedrijven vanaf een zekere omvang wordt via maatwerk gestreefd naar inpassing op weinig kwetsbare plekken bij doorgaande infrastructuur. Maneges trekken veel verkeer. Daarom moeten ze goed bereikbaar zijn. Nieuwe maneges zijn alleen mogelijk via een wijzigingsbevoegdheid zodat getoetst kan worden of de manege goed bereikbaar is en of er niet te veel milieuoverlast is gezien de verkeersaantrekkende werking. Bij woningbouw mag een beroeps- of bedrijfsactiviteit worden uitgeoefend. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de regeling die van toepassing is bij woningen in de kernen. De activiteiten moeten niet onevenredig publieksaantrekkend zijn en op kleine schaal in een woning en/of de daarbij behorende bijgebouwen wordt uitgeoefend, waarbij de woning in overwegende mate haar woonfunctie behoudt en de desbetreffende activiteit een ruimtelijke uitstraling heeft die in overeenstemming is met de woonfunctie. Op deze manier wordt de kraamfunctie voor startende bedrijven mogelijk gemaakt. Uitgangspunten bestaande bedrijvigheid wordt als zodanig bestemd; nieuwe bedrijvigheid is niet mogelijk behalve in vrijkomende agrarische bebouwing; nieuwe agrarisch gebonden bedrijvigheid is alleen mogelijk via een wijzigingsbevoegdheid waarbij onder meer gekeken wordt naar de verkeers- en milieusituatie; nieuwe maneges zijn alleen mogelijk via een wijzigingsbevoegdheid waarbij onder meer wordt getoetst ten aanzien van de verkeersaantrekkende werking; bij woningbouw mag een beroeps- of bedrijfsactiviteit worden uitgeoefend waaraan voorwaarden zijn gesteld om ervoor te zorgen dat het ondergeschikt blijft aan de woonfunctie.

15 blz Detailhandel en horeca Detailhandel hoort gezien de verkeersaantrekkende werking thuis in de kernen en niet in het buitengebied. Uitzondering is productiegebonden detailhandel bij agrarische bedrijven. Bestaande bedrijven kunnen aanwezig blijven. Horeca kan worden ingedeeld in de volgende categorieën: 1. logiesverstrekkende horeca; 2. restauratieve horecabedrijven; deze bedrijven zijn overwegend in de loop van de middag geopend en sluiten aan het einde van de avond. Dit is een rustige horecafunctie waar in de regel geen hoge bezoekersfrequentie aanwezig is; 3. bezoekersintensieve eet- en drinkhoreca die zowel overdag, s avonds als s nachts open kunnen zijn. Hieronder vallen onder andere snackbars, shoarmazaken en eetcafés; 4. bezoekersintensieve avond- en nachthoreca, zoals cafés, bars en discotheken. Zachte horeca (categorieën 1 en 2) zoals een theeschenkerij, restaurant en logies zijn horecacategorieën waarvan de bezoekersintensiteit en verkeersaantrekkende werking beperkt is. Deze horeca kan een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van het buitengebied. Nieuwe horecabedrijven uit de categorieën 3 en 4 zijn in ieder geval niet gewenst gezien hun milieu- en verkeersoverlast. De categorieën 1 en 2 zijn mogelijk als ze geen milieuhinder veroorzaken. Dit wordt mogelijk gemaakt met een wijzigingsbevoegdheid. Uitgangspunten detailhandel: bestaande detailhandel wordt overeenkomstig bestemd; nieuwe detailhandel is niet mogelijk met uitzondering van productiegebonden detailhandel; horeca: horecabedrijven categorie 1 en 2 zijn via een wijzigingsbevoegdheid mogelijk Verkeer en infrastructuur Bij nieuwe ontwikkelingen is het van belang dat verkeersoverlast wordt voorkomen. Dit kan door te bekijken of de nieuwe functie niet een te grote verkeersaantrekkende werking heeft in relatie tot de aanwezige ontsluiting en het parkeren op eigen terrein kan plaatsvinden. Verkeersoverlast is moeilijk op voorhand in meetbare termen uit te drukken. Het is afhankelijk van veel factoren zoals het profiel van de weg, de afstand tot een gebiedsontsluitingsweg, de route er naar toe (door een dorp of niet), het aantal bewegingen, de categorie voertuigen, et cetera. Per geval zal de verkeerssituatie moeten worden bekeken en onderbouwd.

16 blz Als de ontsluiting niet voldoet dan bestaat ook de optie om deze aan te passen, mits dit past binnen de kaders van het gemeentelijke verkeersbeleid. De kosten hiervan zijn voor de initiatiefnemer. Uitgangspunten bij nieuwe ontwikkelingen wordt beoordeeld of de verkeerssituatie toereikend is of toereikend kan worden gemaakt. Kosten zijn voor de initiatiefnemer Energie Energie levert op vele manieren een bijdrage aan de ontwikkeling van het buitengebied. In het verleden werd energie voornamelijk van elders aangevoerd en stond vaak ten dienste van een brede ontwikkeling van het gebied. Tegenwoordig wordt steeds meer vanuit het gebied zelf een bijdrage geleverd aan de energieproductie en daarmee aan een verdere economische ontwikkeling. Binnen dat kader is de gaswinning al langere tijd een bekende vorm. Echter vanuit het (gemeentelijk) klimaat-/ duurzaamheidsbeleid en verbreding van met name agrarische bedrijfsvoering krijgen ook allerlei andere vormen van energieproductie meer de aandacht. Op dit moment gaat het vooral om windenergie en zonne-energie. Gezien het agrarische karakter van de gemeente Weststellingwerf staat energieproductie uit biomassa op dit moment ook volop in de belangstelling. Ook bestaat bijvoorbeeld steeds meer aandacht voor het toepassen van warmte-koude-opslag in de bodem. De aanleg van een nieuwe landelijke hoogspanningsverbinding door het buitengebied van Weststellingwerf is in de planperiode van het bestemmingsplan Buitengebied mogelijk aan de orde. Daarnaast zullen in de toekomst ontwikkelingen niet stil staan en mogelijk leiden tot nieuwe, nu niet te voorziene nieuwe initiatieven. Windenergie In 2008 is de grootschalige toepassing van windenergie in Weststellingwerf uitgebreid aan de orde geweest. De gemeenteraad heeft zich toen in meerderheid uitgesproken tegen grootschalige energieopwekking met windmolens. De provinciale verordening Romte Fryslân sluit windmolens uit in kwetsbare landschappen en staat ze alleen toe in vooraf aangewezen zoekgebieden. Dergelijke zoekgebieden zijn niet in de gemeente Weststellingwerf gelegen. Eventuele wijziging van dat beleid vraagt dan voor Weststellingwerf in ieder geval een nadere analyse en daarmee een aparte planologische procedure. In de toelichting van het bestemmingsplan zal hier aandacht aan worden besteed. Zonne-energie Het grote dakoppervlak van de agrarische bebouwing in het buitengebied heeft een grote potentie als het gaat om het opwekken van zonne-energie met zonnepanelen en zonneboilers. Bij (vervangende) agrarische nieuwbouw neemt de optimale situering ten

17 blz 13 behoeve van energieopwekking een volwaardige plaats in binnen het brede ruimtelijk toetsingskader. Dit mag echter niet ten koste gaan van een verantwoorde landschappelijke inpassing. Het opwekken van zonne-energie is geen zelfstandige activiteit, maar is een verdere optimalisering van (agrarische) bebouwing en het primaire gebruik daarvan. Het plaatsen van zonnepanelen op daken is in de meeste gevallen vergunningvrij. De rijkswetgeving kent voldoende mogelijkheden voor het plaatsen van zonnepanelen op daken, waardoor er aanvullend geen specifieke regeling in het bestemmingsplan hoeft te worden opgenomen. Ontwikkelingen op het gebied van zonne-energie gaan snel. Om adequaat op deze ontwikkelingen in te kunnen spelen is het niet wenselijk op voorhand regels op te stellen voor mogelijke ontwikkelingen op dit vlak. De gemeente staat positief tegenover ontwikkelingen op het gebied van zonneenergie, er zal echter sprake zijn van maatwerk. Als belangrijke voorwaarde bij deze ontwikkelingen geldt de landschappelijke inpassing. Energieproductie uit biomassa Vormen van energieproductie uit biomassa, zoals bijvoorbeeld mestvergisting en mestraffinage, worden door de gemeente Weststellingwerf gezien als een agrarische nevenactiviteit op bedrijfsniveau. Naast het realiseren van een duurzame energieproductie kan er een positieve bijdrage worden geleverd aan de mestproblematiek. Ontwikkelingen dienen plaats te vinden binnen het agrarisch bouwblok. Grootschaliger toepassing dient plaats te vinden op een industrieterrein. Zie hiervoor Nota van Uitgangspunten Functieverandering en -verbreding agrarische sector. Nieuwe bovengrondse 380 kv hoogspanningsverbinding Eemshaven- Diemen De vraag naar elektriciteit blijft toenemen in Nederland. In de Eemshaven (noord-oost Groningen) worden de komende jaren daarom meerdere elektriciteitscentra gebouwd. Wegens de grote vraag naar elektriciteit in de Randstad moet deze daar vervolgens naartoe getransporteerd worden. Om de nieuwe hoeveelheden stroom te kunnen transporteren is de aanleg van een nieuwe 380 Kv hoogspanningsverbinding noodzakelijk tussen Eemshaven en Diemen (via Ens). Het initiatief hiervoor ligt onder andere bij de rijksoverheid. Het precieze traject van de verbinding is op dit moment nog niet bekend. Mogelijk loopt deze zogenaamde Noord-west 380 kv hoogspanningsverbinding over het grondgebied van de gemeente Weststellingwerf. Zodra de plannen meer concreet zijn stelt de rijksoverheid hiervoor een rijksinpassingsplan op. In de toelichting van het bestemmingsplan wordt hier aandacht aan besteed. Proefboringen en aardgasgaswinning Binnen de gemeente Weststellingwerf is vraag naar locaties voor proefboringen naar aardgas en/ of aardgaswinning. De gemeente staat positief tegenover deze ontwikkeling, maar gaat uit van maatwerk. Voor aanvragen is daarom sprake van een planherziening.

18 blz Aardgastransportleidingen Specifiek ten behoeve van aardgaswinning ligt er in het buitengebied van Weststellingwerf een netwerk aan aardgastransportleidingen. Daarnaast liggen er aardgastransportleidingen van de Gasunie. Met de inwerkingtreding van het Besluit externe veiligheid buisleidingen wordt er een relatie gelegd tussen de ruimtelijke inpassing van dat leidingenstelsel en eventueel aanwezige gevoelige bestemmingen. De oplossing van eventueel aanwezige knelpunten dient in beginsel te worden gevonden bij het nemen van adequate risicoreducerende maatregelen bij het leidingenstelsel en niet bij het aanpassen van gevoelige bestemmingen. Uitgangspunten windmolens worden niet toegestaan (hoger wettelijk kader biedt hiervoor geen ruimte); in het bestemmingsplan wordt geen aanvullende regeling opgenomen ten aanzien van zonnepanelen. Voor zover niet kan worden voldaan aan rijkswetgeving is sprake van maatwerk; aardgasboringen worden niet zonder meer toegestaan. Er is sprake van maatwerk. ===