NC 'Robotics' Normalisatie: de wereld op één lijn.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NC 'Robotics' Normalisatie: de wereld op één lijn."

Transcriptie

1 NC 'Robotics' Normalisatie: de wereld op één lijn.

2 Geachte lezer, Voor u ligt het plan van de normcommissie 'Robotics'. Robots worden steeds vaker toegepast op allerlei plekken. Robots om uw gras te maaien of uw huis te stofzuigen, bij de boer op de akker, in de fabriek om producten te assembleren of zelfs op de weg om uw pizza te bezorgen. Hierbij staan ze niet in een kooi, maar bewegen ze zich autonoom tussen de mensen. Dit brengt veiligheidsvraagstukken met zich mee, die om wereldwijde afspraken en standaarden vragen. Naast veiligheid helpen standaarden om sneller op te schalen. Denk bijvoorbeeld aan de pc-industrie, waar standaarden ervoor zorgen dat bijvoorbeeld de aansluiting van een computermuis het mogelijk maakt dat componenten van verschillende fabrikanten uitgewisseld kunnen worden. De NEN-normcommissie 'Robotics' coördineert de inspraak van Nederland in de internationale organisatie ISO. In Nederland worden robotsystemen voor diverse applicaties ontwikkeld: Zorgrobots voor ouderenzorg, mobiele AGV s voor de logistiek, operatierobots, cobots in de industrie en niet te vergeten zijn we marktleider in melkrobots. Zeer diverse toepassingen, maar met een zeer grote overlap op technologisch gebied. Om kennisdeling hierop te stimuleren zijn deze diverse applicatiegebieden allen vertegenwoordigd in de normcommissie Robotics. Bent u betrokken als gebruiker, integrator, producent of als onderzoeker, sluit u zich dan zeker bij deze commissie aan. Dit kan actief door aan de vergaderingen deel te nemen, of meer informatief door het bezoeken van events en via nieuwsbrieven op de hoogte te blijven. Om tot standaarden te komen is een brede betrokkenheid essentieel! Heico Sandee (Smart Robotics) Voorzitter normcommissie 'Robotics'

3 Commissieplan Moderne Robotica Normalisatie Het werkgebied Technologie Vandaag is robotica niet meer een technologie die alleen voor industriële toepassing bedoeld is. De nieuwe generatie robotica ziet een zeer breed scala aan ontwikkelingen en innovatieve toepassingen die zeer diverse diensten mogelijk maken ver buiten het industriële domein. Gezien deze trend zijn bij ISO, begin 2016, deze activiteiten voortgezet in een nieuwe technische commissie Robotics (ISO/TC 299). De scope van de commissie is zeer breed en betreft het hele roboticagebied met uitzondering van militaire en speelgoed robots. Deze technische commissie houdt zich bezig met het ontwikkelen van mondiale normen voor industriële robots, service robots, zorgrobots en medische chirurgie- en rehabilitatierobots. Naast veiligheid ligt de aandacht ook op modulariteit voor robotica in software en hardware. Wereldwijde normontwikkeling voor robotica is al sinds 1983 gaande bij ISO (Internationale Organisatie voor Standaardisatie). Tot 2016 werden de roboticanormen ontwikkeld onder de technische commissie ISO/TC184 SC2 Robots and robotic devices. Technologische ontwikkelingen en uitdagingen Naast collaboratieve industriële robots zijn er aantal opkomende nieuwe robotica domeinen zoals gezondheidszorg, assistentiesystemen, service robots, huishoudelijke robots waar de robots en mensen in dezelfde ruimte zullen gaan begeven. De technische commissie Robotics zal de komende jaren een aantal nieuwe normen voor de nieuwe toepassingen van robots op verschillende gebieden/sectoren ontwikkelen: Veiligheidstestmethoden voor zorgrobots; Veiligheidseisen voor industriële robots; Prestatiecriteria en gerelateerde testmethoden voor service robots voor binnen en buiten gebruik; Essentiele veiligheid en prestatie-eisen voor medische robots (chirurgie en revalidatie); Modulariteit (hardware en software); De uitdaging is om in de normontwikkeling de technologische ontwikkelingen voor te zijn door: Integratie van robotsystemen voor alle sectoren te waarborgen; Definiëren van de eisen voor veilig gebruik van robotsysteemen in bestaande en opkomende toepassingsdomeinen; Ervoor zorgen dat de ontwikkeling van de sector geschikt en ethisch aanvaardbaar is voor de samenleving; De technische commissie Robotics heeft al een aantal belangrijke documenten gepubliceerd die geschikt zijn voor de nieuwe toepassingen van robots: Veiligheidseisen voor persoonlijke zorgrobots (ISO norm); Veilige samenwerking tussen mensen en collaborative robots (ISO/TS specificatie); Prestatie-eisen en gerelateerde testmethoden voor service robots - Voortbeweging van robots op wielen (ISO :2016); De komende jaren zal de commissie bezig zijn met het ontwikkelen van een aantal nieuwe normen op het gebied van moderne robotica dat prestatie-eisen en testmethoden definieert voor de nieuwe toepassingen van robots op verschillende gebieden/sectoren. Bij de normontwikkeling binnen deze technische commissie zitten belanghebbenden van verschillende landen wereldwijd. Stakeholders in landen versterken via hun betrokkenheid bij het opstellen van normen hun strategische positie. De normcommissie Robotics treedt op als Nederlands inspraakplatform voor ISO/TC 299 en haar werkgroepen. Belanghebbenden kunnen via de Nederlandse normcommissie dus direct worden betrokken bij de ontwikkeling van ISO normen op een aantal domeinen van robotica.

4 Nationale activiteiten 'Robotics' Draagvlak voor veilige robots De nationale activiteiten van een Nederlandse normcommissie bestaan voor een deel uit de activiteiten die noodzakelijk zijn om te kunnen borgen dat het nationale standpunt op een verantwoorde en gedragen manier wordt vastgesteld en in de internationale besluitvormingsprocessen wordt ingebracht. Belangrijkste punt van de normcommissie is het bevorderen van kwalitatief goede en in Nederland goed toepasbare ISO-normen voor robotica, evenals het bevorderen van het gebruik ervan in Nederland. Naast de technisch inhoudelijke aspecten speelt er een aantal algemene zaken binnen het werkveld van normalisatie die in de komende jaren aandacht van de normcommissie vragen. Dit zijn met name het creëren van draagvlak binnen de gehele moderne robotica stakeholderketen en samenwerken aan een veiligere en configureerbare robots. Tijdens het eerste jaar van de normcommissie Robotics is duidelijk geworden dat de verantwoording van integratie en veiligheid van robots steeds meer naar de eindgebruiker verplaatst. Robots worden steeds eenvoudiger in gebruik, waardoor getrainde integratoren niet meer altijd noodzakelijk zijn. De eindgebruiker is echter niet gewend om zelf CE certificering te doen, maar is meer op arbo veiligheid gericht. Echter heeft de eindgebruiker nu wel ineens die verantwoording, aangezien robots vaak geleverd worden door de fabrikant als niet voltooide machine. Brede actieve vertegenwoordig van Nederlandse bedrijven en gebruikers in de normontwikkeling voor moderne robotica is van strategisch en commercieel belang voor de Nederlandse roboticasector en economie. Want als alle belanghebbenden betrokken zijn, worden de normen inhoudelijk beter en door meer partijen geaccepteerd. De breedte van het draagvlak bepaalt de kracht van een norm. De normen voor deze nieuwe toepassingen van robots dienen anders van aard en inhoud te worden dan de traditionele technische veiligheids- en beveiligingsnormen in de industriële automatisering. Op dit moment ligt de focus op: Belangenbehartiging van NL robotics sector internationaal; Tijdig anticiperen op komende eisen en op de hoogte zijn van de laatste internationale ontwikkelingen; Een gelijk internationaal speelveld creëren dat ook startups en MKB internationale kansen biedt; Eindgebruikers in het normalisatieproces betrekken

5 Speerpunten in de komende jaren Om de uitdagingen in de sector door normalisatie in de komende jaren optimaal te kunnen ondersteunen, heeft de normcommissie de volgende speerpunten gedefinieerd: Effectieve, betrouwbare en veilige moderne robotica toepassingen bevorderen middels gebruik van normen. Inherent veilig productontwerp stimuleren om eindgebruikers zekerheid, veiligheid en vertrouwen te bieden. Maatschappelijke acceptatie van een nieuwe generatie robotics stimuleren. Bepalen van de marktbehoefte en noodzaak voor normalisatie van nieuwe onderwerpen binnen de nieuwe toepassingen van robotica en aanverwante gebieden. Het bevorderen van kennisoverdracht en informatie-uitwisseling met (inter)nationale organisaties binnen het robotica sector en richting nieuwe partijen en markten. De strategische normontwikkelingen binnen normalisatiegremia zoals CEN/CENELEC, ISO/IEC, IEEE en internationale organisaties volgen en waar nodig actief beïnvloeden. Het versterken van de band tussen normalisatie en (inter)nationaal onderzoek. Streven naar een breed samengestelde normcommissie.

6 Serviceprofiel Normcommissie Robotics (2017) Het serviceprofiel is een afspraak op het niveau van de normcommissie. Het profiel bestaat uit vier aspecten:invloed, Draagvlak, Netwerk, Kennis; De onderstaande grafische weergave geeft aan dat Invloed en Kennis zijn de belangrijkste aspecten van de normcommissie 'Robotics'. Leden Normcommissie 1. ABB 2. Accerion 3. D&F Consulting 4. Delft Robotics 5. Demcon 6. Duflex Mechatronics 7. Fedecom 8. Fontys Hogeschool Engineering 9. Gibas Automation 10. Heemskerk Innovative Technology 11. IDA Innovatie 12. Joint Robotics 13. LearningTour 14. Lely Industries 15. Microsure 16. Pilz Nederland 17. Robomotive 18. Robotcaresystems 19. RobotTUNER 20. SICK 21. Smart Robotics 22. TNO 23. Universiteit Twente

7 NEN Kennis & Informatiediensten Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) kid@nen.nl Normalisatie: de wereld op één lijn. Powered by TCPDF (

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/4 Commissieplan 2014 Normcommissie , Outsourcing

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/4 Commissieplan 2014 Normcommissie , Outsourcing kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2014-03-11 pagina 1/4 Commissieplan 2014 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Kennis & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie Auditing van managementsystemen : ISO 19011

Commissieplan 2017 Normcommissie Auditing van managementsystemen : ISO 19011 NEN Milieu & Maatschappij Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie 400 302 Auditing

Nadere informatie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 381184 6 NORMCOMMISSIE NEN Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015

Nadere informatie

Commissieplan 2018 NC , Transportdiensten

Commissieplan 2018 NC , Transportdiensten NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 iv@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2018 NC NORMCOMMISSIE NEN Industrie

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie Meetapparatuur voor elektrische en elektromagnetische grootheden

Commissieplan 2017 Normcommissie Meetapparatuur voor elektrische en elektromagnetische grootheden NEN Elektro & ICT Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 376 ev@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie 364085 Meetapparatuur voor

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie , Productgeometrie COMMISSIEPLAN NEN Industrie & Veiligheid. Postbus GB Delft

Commissieplan 2017 Normcommissie , Productgeometrie COMMISSIEPLAN NEN Industrie & Veiligheid. Postbus GB Delft COMMISSIEPLAN 2017 NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 180 IV@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie , Afvalinzamelsystemen

Commissieplan 2017 Normcommissie , Afvalinzamelsystemen NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 iv@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie NORMCOMISSIE NEN

Nadere informatie

Commissieplan jaar 2017 Normcommissie Machineveiligheid COMMISSIEPLAN NEN Industrie & Veiligheid. Postbus GB Delft

Commissieplan jaar 2017 Normcommissie Machineveiligheid COMMISSIEPLAN NEN Industrie & Veiligheid. Postbus GB Delft COMMISSIEPLAN 2017 NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 IV@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan jaar 2017 Normcommissie

Nadere informatie

Commissieplan 2016 Normcommissie , 'Telecommunications and information exchange between systems'

Commissieplan 2016 Normcommissie , 'Telecommunications and information exchange between systems' kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie information exchange between systems' 6 NORMCOMMISSIE NEN Kennis & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg

Nadere informatie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie , Machineveiligheid

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie , Machineveiligheid kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-01-13 pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie NORMCOMMISSIE DATUM: 30 OKTOBER 2015 1 Algemene gegevens 1.1 Commissie NEN Industrie & Veiligheid Postbus

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie , 'ICT professionaliteit en digitale vaardigheden'

Commissieplan 2017 Normcommissie , 'ICT professionaliteit en digitale vaardigheden' NEN Elektro & ICT, Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 kid@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie

Nadere informatie

Commissieplan 2018 Normcommissie 'Cleanrooms' COMMISSIEPLAN NEN Zorg & Welzijn. Postbus GB Delft. Vlinderweg AX Delft

Commissieplan 2018 Normcommissie 'Cleanrooms' COMMISSIEPLAN NEN Zorg & Welzijn. Postbus GB Delft. Vlinderweg AX Delft NEN Zorg & Welzijn Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 medisch.advies@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2018 Normcommissie NORM(SUB)COMISSIE

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst ISO HR Management

Informatiebijeenkomst ISO HR Management Informatiebijeenkomst ISO HR Management Even voorstellen Stephanie Jansen (Dagvoorzitter) Remco van Schaik (Consultant NEN Arbeid) Marc Ritter (Manager NEN Arbeid) Anya van der Vlist (Consultant NEN Arbeid)

Nadere informatie

Commissieplan 2016 Normcommissie 341093, Explosieve atmosferen

Commissieplan 2016 Normcommissie 341093, Explosieve atmosferen kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-01-13 pagina 1/4 Commissieplan 2016 Normcommissie NORMCOMMISSIE 341093, Ontplofbare atmosferen NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg

Nadere informatie

Commissieplan 2015 Normcommissie 380419, 'Forensisch technisch onderzoek'

Commissieplan 2015 Normcommissie 380419, 'Forensisch technisch onderzoek' kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-04-28 pagina 1/5 Commissieplan 2015 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Kennis & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015-269

Nadere informatie

MENS-ROBOT SAMENWERKING. Voorkom de botsing! Dolf van der Beek, Wouter Steijn en Eric Luiijf

MENS-ROBOT SAMENWERKING. Voorkom de botsing! Dolf van der Beek, Wouter Steijn en Eric Luiijf MENS-ROBOT SAMENWERKING Voorkom de botsing! Dolf van der Beek, Wouter Steijn en Eric Luiijf ACHTERGROND PROJECT Kennisvraag Wat zijn de risico s van robotisering op de werkplek en welke beheersmaatregelen

Nadere informatie

Commissieplan 2015 Normcommissie , 'Telecommunications and information exchange between systems'

Commissieplan 2015 Normcommissie , 'Telecommunications and information exchange between systems' kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2015-05-29 pagina 1/5 Commissieplan 2015 Normcommissie information exchange between systems' NORMCOMMISSIE NEN Kennis & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie NEC 109 Coördinatie van isolatie (laagspanning)

Commissieplan 2017 Normcommissie NEC 109 Coördinatie van isolatie (laagspanning) NEN Elektro & ICT Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 198 ev@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie 364109 NEC 109 Coördinatie

Nadere informatie

Commissieplan 2018 Normcommissie Cloud computing and distributed platforms

Commissieplan 2018 Normcommissie Cloud computing and distributed platforms NEN Elektro & ICT, Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 kid@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2018 Normcommissie

Nadere informatie

Commissieplan 2018 Normcommissie NEC 120 'Elektriciteitsopslagsystemen'

Commissieplan 2018 Normcommissie NEC 120 'Elektriciteitsopslagsystemen' Commissieplan 2018 Normcommissie 364120 NEC 120 NORM(SUB)COMMISSIE NEN Elektro & ICT Postbus 5059 2600 GB Delft 16-05-2018 Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 197

Nadere informatie

Commissieplan 2016 Normcommissie , Ter plaatse vervaardigde metalen opslagtanks

Commissieplan 2016 Normcommissie , Ter plaatse vervaardigde metalen opslagtanks kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-03-15 pagina 1/4 Commissieplan 2016 Normcommissie NORMCOMMISSIE 11 januari 2016 NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX

Nadere informatie

The Future of Work: How Technology Will Impact the Workplace and HR

The Future of Work: How Technology Will Impact the Workplace and HR The Future of Work: How Technology Will Impact the Workplace and HR Stephan Corporaal & Milan Wolffgramm saxion.nl/sihc Techyourfuture.nl De vierde industriële revolutie: Snel-opkomende technologische

Nadere informatie

Projectplan normcommissie Human Resource Management

Projectplan normcommissie Human Resource Management Projectplan normcommissie Human Resource Management Introductie In het vakgebied Arbeid en HRM zijn zowel op nationaal als internationaal niveau een aantal grote trends en verschuivingen zichtbaar. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Wie de norm heeft, heeft de hub

Wie de norm heeft, heeft de hub Wie de norm heeft, heeft de hub Ing. Emiel Verhoeff Consultant Business Development NEN Nederlands Normalisatie-instituut, Delft Emiel.verhoeff@nen.nl, (015) 26 90 334, http://www.nen.nl Dr.ir. Henk J.

Nadere informatie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2015 Normcommissie , Drukapparatuur

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2015 Normcommissie , Drukapparatuur kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2015-01-26 pagina 1/5 Commissieplan 2015 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015-2690

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie Meterruimten COMMISSIEPLAN NEN Bouw & Installatie. Postbus GB Delft

Commissieplan 2017 Normcommissie Meterruimten COMMISSIEPLAN NEN Bouw & Installatie. Postbus GB Delft NEN Bouw & Installatie Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 324 bi@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Bouw

Nadere informatie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-05-25 pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 381184

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-05-25 pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 381184 kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-05-25 pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 381184 6 NORMCOMMISSIE NEN Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX

Nadere informatie

Commissieplan 2015 Normcommissie 302 013, Bedrijfsnoodorganisatie

Commissieplan 2015 Normcommissie 302 013, Bedrijfsnoodorganisatie kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2015-02-24 pagina 1/4 Commissieplan 2015 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015-2690

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Cables, wires, waveguides, R.F. connectors, R.F. and microwave passive components and accessoires'

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Cables, wires, waveguides, R.F. connectors, R.F. and microwave passive components and accessoires' NEN Elektro & ICT, Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 200 kid@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie

Nadere informatie

Industrie & Veiligheid

Industrie & Veiligheid Platform Industrie & Veiligheid Johan van Velthoven 17 maart 2017 1 In geval van nood Volg deze borden naar de uitgang Follow these signs to the nearest exit Liften niet gebruiken Do not use elevators

Nadere informatie

Programming languages, their environments and system software interfaces. 2.2 Internationale relaties Commissie Naam Binding

Programming languages, their environments and system software interfaces. 2.2 Internationale relaties Commissie Naam Binding Commissieplan 2013 normcommissie 381022 'Programming languages, their environments and system software interfaces' Datum 2013-01-14 1 ALGEMENE GEGEVENS 1.1 Commissie 381022 Programming languages, their

Nadere informatie

NTA 8055 waarde creëren Ontwikkeling van NTA 8055 naar NEN 8055;

NTA 8055 waarde creëren Ontwikkeling van NTA 8055 naar NEN 8055; NTA 8055 waarde creëren Ontwikkeling van NTA 8055 naar NEN 8055; Vlora Rexhepi van der Pol (NEN ) Standards and Regulations 1 Inhoud NEN en normontwikkeling NTA ontwikkeling Van NTA 8055 naar NEN 8055

Nadere informatie

Commissieplan 2018 Normcommissie 'Interconnection of information technology equipment'

Commissieplan 2018 Normcommissie 'Interconnection of information technology equipment' NEN Elektro & ICT, Kennis- & Infromatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 200 kid@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2018 Normcommissie

Nadere informatie

Normalisatie: de wereld op één lijn. ISO 26000. Maatschappelijke Verantwoordelijkheid van Organisaties (MVO) Zet goede bedoelingen om in goede acties

Normalisatie: de wereld op één lijn. ISO 26000. Maatschappelijke Verantwoordelijkheid van Organisaties (MVO) Zet goede bedoelingen om in goede acties Normalisatie: de wereld op één lijn. ISO 26000 Maatschappelijke Verantwoordelijkheid van Organisaties (MVO) Zet goede bedoelingen om in goede acties 2 Inhoudsopgave ISO 26000: een richtlijn voor iedereen

Nadere informatie

Commissieplan. Normcommissie 342 082 - VERVORMINGSSTAAL

Commissieplan. Normcommissie 342 082 - VERVORMINGSSTAAL Commissieplan Normcommissie 342 082 - VERVORMINGSSTAAL 2012 . Inhoud 1 Inleiding 1 2 Werkgebied 2 3 Belang 3 4 Inbedding in de NEN organisatie 4 5 Internationale binding 5 6 Omgevingsfactoren 6 7 Ledenbestand

Nadere informatie

Commissieplan 2018 Normcommissie Metallieke deklagen en niet-organische deklagen

Commissieplan 2018 Normcommissie Metallieke deklagen en niet-organische deklagen Commissieplan 2018 Normcommissie 342107 Metallieke deklagen en niet-organische deklagen NORMCOMMISSIE 342107 'Metallieke deklagen en niet-organische deklagen' NEN Materialen & Bouwproducten Postbus 5059

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Warmte meten en verdelen'

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Warmte meten en verdelen' NEN Bouw & Installatie Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 324 bi@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Bouw

Nadere informatie

NORMEN. Functioneel voor Iedereen. Willem van der Bijl. Nederland is Geregeld

NORMEN. Functioneel voor Iedereen. Willem van der Bijl. Nederland is Geregeld NORM Functioneel voor Iedereen Willem van der Bijl 1 Nederland is Geregeld Typ dit in bij Google en het levert bijna 10.000 hits! Is Nederland overgeregeld?? 2 Copyright Communicatie BV [Presentatie PPA2008.ppt]

Nadere informatie

<< Verbinden, versnellen, voorlopen >>

<< Verbinden, versnellen, voorlopen >> > CIRCULARITEIT EN SERVITIZATION " The solution for the customer must be more important than our innovation in the product". Aebi Schmidt Nederland bv 5 februari 208

Nadere informatie

FLEXIBILITEIT DOOR STABILITEIT

FLEXIBILITEIT DOOR STABILITEIT FLEXIBILITEIT DOOR STABILITEIT PERFORMANCE DOOR STABILITEIT Hoe zorgt u dat beschikbare data ook daadwerkelijk beschikbaar is, zonder te verzanden in netwerken die voelen als roeien in een moddersloot?

Nadere informatie

Commissieplan 2016 Normcommissie , Wegenonderhoudsmachines en -producten

Commissieplan 2016 Normcommissie , Wegenonderhoudsmachines en -producten kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-03-15 pagina 1/4 Commissieplan 2016 Normcommissie 341075, Wegenonderhoudsmachines en NORMCOMMISSIE NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft

Nadere informatie

Wat zijn standaarden? Voorwaarde-scheppend voor de business

Wat zijn standaarden? Voorwaarde-scheppend voor de business Wat zijn standaarden? Voorwaarde-scheppend voor de business Tim Kniep Standardisation Consultant NEN 2009-11-04 1 In deze presentatie Wat zijn normen NEN, CEN en ISO Waarom normen Normen en normalisatie

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Norm(sub)commissie ' Informatiebeveiliging, Cyber security en Privacy'

Commissieplan 2017 Norm(sub)commissie ' Informatiebeveiliging, Cyber security en Privacy' NEN Elektro & ICT, Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 200 kid@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Norm(sub)commissie

Nadere informatie

Commissieplan 2018 Normcommissie Meterruimten COMMISSIEPLAN NEN Bouw & Installatie. Postbus GB Delft

Commissieplan 2018 Normcommissie Meterruimten COMMISSIEPLAN NEN Bouw & Installatie. Postbus GB Delft NEN Bouw & Installatie Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 324 bi@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2018 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Bouw

Nadere informatie

intelligent software for monitoring centres

intelligent software for monitoring centres intelligent software for monitoring centres Waarom UMO? Binnen Europa en daarbuiten hebben landen te maken met de vergrijzing. Daardoor stijgt de zorgvraag in het komende decennium sterk. Hoe wordt die

Nadere informatie

Certificering als gereedschap voor efficiënt organisatiemanagement

Certificering als gereedschap voor efficiënt organisatiemanagement Certification Certificering als gereedschap voor efficiënt organisatiemanagement Het nastreven en behalen van vooraf vastgestelde doelstellingen is de ultieme uitdaging voor iedere onderneming of instelling.

Nadere informatie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie , 'Meterruimten'

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie , 'Meterruimten' kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-07-07 pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie 349 077, 'Meterruimten' NORMCOMMISSIE 349 077, 'Meterruimten' 2016-- NEN Bouw & Installatie Postbus 5059

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie ' Software and systems engineering '

Commissieplan 2017 Normcommissie ' Software and systems engineering ' NEN Elektro & ICT, Kennis- & Informatiediensten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 200 kid@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie

Nadere informatie

Commissieplan 2016 Normcommissie , Lassen en verwante processen

Commissieplan 2016 Normcommissie , Lassen en verwante processen kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-06-24 pagina 1/6 Commissieplan 2016 Normcommissie COMMISSIEPLAN 2016 NORMCOMMISSIE 30 oktober 2015 NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft

Nadere informatie

"Wij willen de Randstad van uitzendrobots worden"

Wij willen de Randstad van uitzendrobots worden Over Mark Menting Mark Menting heeft meer dan tien jaar ervaring in commercile managementfuncties in de regio Eindhoven. Hij heeft een achtergrond bij uitzender USG People waar hij ruime ervaring heeft

Nadere informatie

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie , Dierenwelzijn

kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie , Dierenwelzijn kenmerk Error! Bookmark not defined. datum pagina 1/5 Commissieplan 2016 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN AgroFood & Consument Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T (015) 2 690 351 F (015)

Nadere informatie

'Kunststoffen' (incl. Lijmen ) Postbus GB Delft. Datum: Vlinderweg AX Delft

'Kunststoffen' (incl. Lijmen ) Postbus GB Delft. Datum: Vlinderweg AX Delft Commissieplan 2013 normcommissie 342 061 (incl. 342 061 30) NEN Materiaaltechnologie 'Kunststoffen' (incl. Lijmen ) ostbus 5059 2600 GB Delft Datum: 2012-07-17 Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015-2 690 107

Nadere informatie

Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers)

Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers) Draadvrije communicatie voor de campus(gebruikers) Maurice van den Akker 22 november 2017 Doel van vandaag: starten van samenwerking Wat willen we (vandaag) bereiken? Visie en scope delen over draadvrije

Nadere informatie

West-Vlaanderen. De toekomst is virtueel

West-Vlaanderen. De toekomst is virtueel West-Vlaanderen INHOUD 02 : FOCUS OP WEST-VLAANDEREN / 05 : OPGEMERKT / 06 : ONDERNEMER IN DE KIJKER / 10 : HET VERHAAL VAN / 12 : BESTUUR IN DE KIJKER / 14 : GOED GEHOLPEN / 15 : COLUMN / 15 : AGENDA

Nadere informatie

Integrating the Healthcare Enterprise

Integrating the Healthcare Enterprise Integrating the Healthcare Enterprise Evert Sanderse User Chair Radioloog Amphia Ziekenhuis Tie Tjee Vendor Chair Business Consultant E-Storage Integrating the Healthcare Enterprise 1 Wat is IHE Integrating

Nadere informatie

Commissieplan 2019 Normcommissie Magazijnstellingen

Commissieplan 2019 Normcommissie Magazijnstellingen Commissieplan 2019 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft 015 2 690 180 iv@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie Netwerk 1 Algemene

Nadere informatie

Commissieplan 2016 Normcommissie , Mobiele bouwmachines

Commissieplan 2016 Normcommissie , Mobiele bouwmachines kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2016-01-13 pagina 1/4 Commissieplan 2016 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 015-2690

Nadere informatie

Project Charter Smart Tooling Cluster: werkplaats

Project Charter Smart Tooling Cluster: werkplaats Project Charter Smart Tooling Cluster: werkplaats Introductie / Inpassing in het Smart tooling project is een onafhankelijk technisch servicebedrijf voor Industrial Testing & Inspection Services. Ze zijn

Nadere informatie

Commissieplan 2015 Normcommissie , ISO OHS-managementsysteem

Commissieplan 2015 Normcommissie , ISO OHS-managementsysteem kenmerk Error! Bookmark not defined. datum 2015-02-24 pagina 1/4 Commissieplan 2015 Normcommissie 302051 ISO 45001 OHS-managementsysteem NORMCOMMISSIE Normcommissie 302051 ISO 45001 OHS-managementsysteem

Nadere informatie

Industrieel Ontwerpen

Industrieel Ontwerpen Industrieel Ontwerpen Industrieel ontwerpen, het vakgebied Industrieel Ontwerpen in Twente Industrieel Ont Industrieel ontwerpen, het vakgebied Industrieel Ontwerpen houdt zich bezig met het ontwikkelen

Nadere informatie

Meterruimten en de bijbehorende bouwkundige voorzieningen voor leidingaanleg ten behoeve van centrale schakel-, verdeel- en meetapparatuur.

Meterruimten en de bijbehorende bouwkundige voorzieningen voor leidingaanleg ten behoeve van centrale schakel-, verdeel- en meetapparatuur. BELEIDSCOMMISSIE 349 077 Meterruimten NEN Bouw & Installatie Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft T 0031(0)15 2690324 bouw&installatie@nen.nl www.nen.nl 1 Algemene gegevens Nederlands

Nadere informatie

ZORGVERNIEUWING DOOR INZET VAN ROBOT ZORA

ZORGVERNIEUWING DOOR INZET VAN ROBOT ZORA ZORGVERNIEUWING DOOR INZET VAN ROBOT ZORA Een project om bewoners, medewerkers en bestuurders van zorginstellingen kennis te laten maken en te leren werken met robot ZORA met het oog op de toename van

Nadere informatie

ISO 41001; a game changer for Facility Management?!

ISO 41001; a game changer for Facility Management?! ISO 41001; a game changer for Facility Management?! Kennissessie 14 juni 2018 Standards and Regulations 1 Mijn gemiddelde dag... Sheryl Limburg 2 Fijn dat u er bent! Korte kennismaking met een paar vragen,

Nadere informatie

Denk mee over standaardisatie in Smart Industry

Denk mee over standaardisatie in Smart Industry Denk mee over standaardisatie in Smart Industry D U T C H I N D U S T RY F I T F O R T H E F U T U R E www.smartindustry.nl PROFITEER VAN DE KANSEN DIE SMART INDUSTRY UW BEDRIJF BIEDT DENKT U MEE OVER

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Inbraakwerendheid gevelelementen'

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Inbraakwerendheid gevelelementen' 353642 / N030 NEN Materialen & Bouwproducten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 mb@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie 'ISO OHS-managementsysteem'

Commissieplan 2017 Normcommissie 'ISO OHS-managementsysteem' NEN Industrie & Veiligheid Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 iv@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie 302051 'ISO 45001

Nadere informatie

PR362009 24. november 2009 Software, op PC gebaseerde besturing Pagina 1 van 5

PR362009 24. november 2009 Software, op PC gebaseerde besturing Pagina 1 van 5 Software, op PC gebaseerde besturing Pagina 1 van 5 Gebruik van de IT-standaarden: TwinCAT-programmeeromgeving geïntegreerd in Microsoft Visual Studio TwinCAT 3 extended Automation Met TwinCAT 3 presenteert

Nadere informatie

2.1 Evaluatie 2014 De normcommissie heeft tweemaal vergaderd waarbij Europese en internationale ontwikkelingen werden besproken.

2.1 Evaluatie 2014 De normcommissie heeft tweemaal vergaderd waarbij Europese en internationale ontwikkelingen werden besproken. Commissieplan 2016 normcommissie 301081 Steriliseren en Steriliteit 1 ALGEMENE GEGEVENS 1.1 Commissie 301081 Steriliseren en Steriliteit 1.2 Werkgebied Deze normcommissie volgt het Europees en internationaal

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Luiken en zonweringen'

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Luiken en zonweringen' Versie augustus 2017/ N028 NEN Materialen & Bouwproducten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 mb@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017

Nadere informatie

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven 1 Historic Timeline Kadans is established in 1997 by Wim Boers and his former partner, focused on the logistics and light-industrial market Development focus

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Mechanische Contraceptiva'

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Mechanische Contraceptiva' NEN Zorg & Welzijn Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 medisch.advies@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie NORM(SUB)COMISSIE

Nadere informatie

CFD in normalisatie. Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011. Presentatie NEN 1

CFD in normalisatie. Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011. Presentatie NEN 1 CFD in normalisatie Ruud Nouwen NEN-Bouw Symposium Actiflow 20 mei 2011 Presentatie NEN 1 Even voorstellen: Ruud Nouwen (Clustermanager Integraal Bouwen bij NEN-Bouw) Wie bent u? Presentatie NEN 2 Inhoud

Nadere informatie

Hoe ontwikkelen de semi automatische magazijnen zich in Europa?

Hoe ontwikkelen de semi automatische magazijnen zich in Europa? Hoe ontwikkelen de semi automatische magazijnen zich in Europa? Een achtergrond over hoe semi automatische magazijnen zich hebben ontwikkeld en waarom technologie, arbeidswetgeving, veranderende werktijden

Nadere informatie

De PROFIBUS, PROFINET & IO-Link dag. Edegem, 8 juni 2010. PROFIBUS Belgium VZW PROFIBUS, PROFINET & IO-Link

De PROFIBUS, PROFINET & IO-Link dag. Edegem, 8 juni 2010. PROFIBUS Belgium VZW PROFIBUS, PROFINET & IO-Link De PROFIBUS, PROFINET & IO-Link dag Edegem, 8 juni 2010 PROFIBUS Belgium VZW PROFIBUS, PROFINET & IO-Link 2010 Profibus in de procesindustrie 2 Jaap Westeneng PROFIBUS in de procesindustrie Aansluiting

Nadere informatie

Commissieplan 2018 Normcommissie Fietsen COMMISSIEPLAN NEN AgroFood & Consument. Postbus GB Delft. Vlinderweg AX Delft

Commissieplan 2018 Normcommissie Fietsen COMMISSIEPLAN NEN AgroFood & Consument. Postbus GB Delft. Vlinderweg AX Delft NEN AgroFood & Consument Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 185 afc@nen.nl www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2018 Normcommissie NORMCOMMISSIE NEN

Nadere informatie

SOC Maakindustrie & Made Different. Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014

SOC Maakindustrie & Made Different. Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014 SOC Maakindustrie & Made Different Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014 Agoria: federatie van de technologische industrie 1.700 ondernemingen 10 domeinen Information and Communication

Nadere informatie

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Ramen en deuren' COMMISSIEPLAN 2017 Versie Augustus 2017 / N026. NEN Materialen & Bouwproducten

Commissieplan 2017 Normcommissie 'Ramen en deuren' COMMISSIEPLAN 2017 Versie Augustus 2017 / N026. NEN Materialen & Bouwproducten Versie / N026 NEN Materialen & Bouwproducten Postbus 5059 2600 GB Delft Vlinderweg 6 2623 AX Delft (015) 2 690 390 www.nen.nl Nederlands Normalisatie-instituut Commissieplan 2017 Normcommissie

Nadere informatie

Medical and Modular Robotics

Medical and Modular Robotics Programma Mechatronica Forum Medical and Modular Robotics Tijd Zaal: S.046 Zaal: S.047 Zaal: Grand Café 12.30-13.30 Inlooplunch met demonstratievideo s 13.30-13.45 Opening Mechatronica Forum: Medical and

Nadere informatie

AMBITIES HOLLAND FINTECH

AMBITIES HOLLAND FINTECH AMBITIES HOLLAND FINTECH 1 infrastructuur Holland FinTech streeft naar het creëren van transparantere, toegankelijke (digitale) financiële diensten en financiële van het allerbeste niveau door middel van

Nadere informatie