Drenkelingen. Jaarverslag tot 29 juni 2002 PATRIAE. het World Congress on Drowning QUE SUIS.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Drenkelingen. Jaarverslag 2001. 26 tot 29 juni 2002 PATRIAE. het World Congress on Drowning QUE SUIS. www.drenkeling.nl"

Transcriptie

1 REDDITUR HIC Maatschappij tot ENE Redding van C T U S A Q U I S 26 tot 29 juni 2002 PATRIAE het World Congress on Drowning Drenkelingen Jaarverslag 2001 QUE SUIS Q U E

2 Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Jaarverslag 2001 De Maatschappij heeft ten doel: het bevorderen van alles dat kan strekken ter voorkoming van verdrinken, en tot ontwikkeling van het reddingwezen voorzover dit op het redden van drenkelingen in de ruimste zin betrekking heeft. De Maatschappij werd in 1767 opgericht en streeft deze doelstelling na door voorlichting, onderzoek en bekroning. In dit verslag worden de activiteiten gedurende 2001 beschreven. Voor voorlichting wordt verwezen naar blz. 6, terwijl voor onderzoek wordt verwezen naar de gegevens op blz. 3 over het World Congress, dat van 26 tot met 29 juni 2002 in Amsterdam zal worden gehouden. Speciale aandacht vragen wij voor het verslag van de reddingen die in 2001 werden bekroond (blz. 12). Tenslotte volgt op blz. 31 een overzicht van instellingen in Nederland, die actief zijn op het terrein van preventie, redding, eerste hulp en bekroning van redders. Mr. J.C.M. van Dorp, voorzitter Ir. J.E. Bourdrez, secretaris Amsterdam, februari 2002 World Congres on Drowning juni 2002 Nederlandse dag 29 juni secretariat@drowning.nl 1

3 Summary This annual report of the Maatschappij tot Redding van Drenkelingen (Society to Rescue People from Drowning) sets out the main activities carried out in the year It includes extensive coverage of the research project initiated by the Society in 1997 and the preparatory work for the congress dealing with all aspects of the prevention of drowning, including rescue and resuscitation methods and the medical care of victims. The results are to be presented at the World Congress on Drowning from 26 to 29 june 2002 in Amsterdam. The Society was founded in 1767 to promote any activity that might help reduce the incidence of drowning in the Netherlands, implementing this goal by: Supplying information to the public on rescue and resuscitation methods Funding research into the prevention of drowning Awarding medals to individuals for successful rescues from drowning The Society is the only organisation of its kind in the world. Its medal was designed in 1767 and is the oldest medal in the Netherlands still being presented. This report also lists the many successful rescues from drowning for which the Society awarded its medals in bronze, silver and gold during the year Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Rokin 114 B, 1012 LB Amsterdam tel.: , fax: website van de Maatschappij: website van het World Congress on Drowning: 2

4 World Congress on Drowning Ieder jaar verdrinken wereldwijd zo n mensen; voor kinderen blijkt verdrinking doodsoorzaak door ongevallen nummer twee. In 1997 werd het bestuur van de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen zich in gesprekken met deskundigen bewust van het gebrek in de wereld aan gecoördineerd onderzoek en overleg op dit gebied. In dat jaar deed de Maatschappij een internationaal appèl aan een groot aantal deskundigen in de wereld om hun expertise op het gebied van voorkomen van verdrinking en het redden en genezen van drenkelingen samen te brengen in een daartoe te organiseren congres in De respons was zeer positief. Het sedertdien door de Maatschappij ingezette organisatie-proces van het onderzoek en de voorbereidingen voor het congres werd in 2001 met volle kracht voortgezet. De leden van negen internationale onderzoeksgroepen (zie hieronder), stuk voor stuk expert op hun gebied en verspreid over de wereld, legden elkaar via internet hun bevindingen voor. De leiders van de groepen presenteerden op hun beurt medio 2001 de resultaten aan de Stuurgroep. Intussen spanden de Foundation Drowning 2002 (voorzitter prof.dr. J.T.A. Knape) en projectleider dr. J.J.L.M. Bierens, tezamen met het congressecretariaat de Stichting Consument en Veiligheid, zich in voor de financiering, de publiciteit en de organisatie en programmering van het Congres. In 2001 is daarin grote voortgang geboekt. Tijdens het Internationale congres, met de voertaal engels, worden de specialisten verwacht die kennis willen nemen van de resultaten van de studies van de internationale onderzoeksgroepen. (woensdag 26 tot met vrijdag 28 juni 2002) De Nederlandse dag van het Congres (zaterdag 29 juni 2002) is allereerst van belang voor een ieder die een bijdrage kan leveren aan een meer waterveilige omgeving, met name voor jonge kinderen. Wij denken aan zwembad-beheerders en -medewerkers, beheerders van watersportverenigingen, lokale overheden, stedebouwers, mensen werkzaam in de openbare gezondheidszorg en het onderwijs, en ouders en verzorgers. Een tweede doelgroep bestaat uit mede- 3

5 werkers van organisaties die gespecialiseerd zijn in redding en eerste hulp, zoals reddingsbrigades, EHBO-ers, brandweer en politie. Enkele korte presentaties van de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van preventie, redding en behandeling in Nederland en elders zullen worden gevolgd door vier parallelsessies: Preventie van verdrinking: in huis, in de woonwijk, in zwembaden, in de watersport en aan stranden; Redding: de rol van omstanders, reddingstechnieken op binnenwater, aan strand en op zee; Eerste hulp en reanimatie: opvang van drenkelingen, eerste hulp verlening, emotionele opvang; Duiken: ontwikkeling van richtlijnen en protocollen voor de duiksport en de opleidingen. Deze dag belooft een effectieve en praktijkgerichte bijeenkomst voor Nederlanders te worden. Voorafgaande aan beide evenementen worden op 23 tot met 25 juni onder leiding van de KNRM tevens trainingen gehouden. Voor aanmelding: zie laatste alinea van dit hoofdstuk. De Stuurgroep De aansturing van het inhoudelijke deel van het Congres legde de Maatschappij in handen van de Stuurgroep: Prof.dr. J.T.A. Knape (voorzitter), anaesthesioloog, Hoofd Afdeling Perioperatieve zorg, anesthesie en pijnbestrijding, Universitair Medisch Centrum, Utrecht Dr. E.F. van Beeck, epidemioloog, Instituut voor Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus Universiteit Rotterdam Dr. H.J.P.Beerstecher, Chirurg, Brigade-Generaal b.d., Koninklijke Nederlandse Reddings Maatschappij, IJmuiden Dr. J.J.L.M.Bierens (projectcoördinator), anaesthesist-intensivist, Hoofd Patiëntenzorg en Manager Afdeling Anestesiologie, VU-Medisch Centrum, Amsterdam Ir. J.E. Bourdrez, Secretaris van de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen, Amsterdam 4

6 Mr. R.K. Brons, Commandant Brandweer Den Haag en Regio Haaglanden R.H. de Bruin, beleidsmedewerker Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Den Haag Dr.ir. H.A.M. Daanen, Fysioloog Technische Menskunde TNO Soesterberg KLTZAR R.A. van Hulst, duikerarts, Hoofd Duikmedisch Centrum, Koninklijke Marine, Den Helder Dr. W. Rogmans, Directeur Stichting Consument en Veiligheid, Amsterdam Prof.dr. L.G. Thijs, internist-intensivist, Hoofd intensive care, VU Medisch Centrum, Amsterdam Dr. P. Touw, chirurg, Stichting CBO, Utrecht Projectleider is Dr. J.J.L.M. Bierens. De onderzoeksgroepen en hun voorzitters: Epidemiology of drowning Ms. Christine.M. Branche (Atlanta, US)` Rescue Mr. B.Chris Brewster (San Diego, US) Resuscitation Prof. Paul Pepe (Dallas, US) Hospital treatment Prof. Jean-Louis Vincent (Brussel,België) Brain protection Prof. David S. Warner (Durham, US) Immersion Hypothermia Prof. Beat Walpoth (Bern, Zwitserland) Diving and drowning Prof. David H. Elliott (Haslemere, Engeland) Prevention and Technology Water related disasters Prof. John Wilson (Nottingham, Engeland) Mr. Rob de Bruin, (The Hague, Netherlands) Doelstelling van het World Congress on Drowning is nieuwe beleidslijnen te ontwikkelen teneinde het aantal verdrinkingen te verminderen en om de kans op herstel van drenkelingen te vergroten. Het Congres zal het inzicht vergroten in de aanpak in verschillende landen en een internationale samenwerking zal op gang gebracht worden om voortdurend verbeteringen te ontwikkelen. De website bevat uitgebreide informatie over het congres, de aanmelding als deelnemer en het inbrengen van eigen ervaring. Van de werkgroepen zijn samenvattingen van de onderzoeksresultaten te lezen. De Nederlandse dag is apart toegelicht. De folders, die tevens een inschrijfformulier bevatten, kunnen bij het bovenstaande adres worden besteld; postadres is Stichting Consument en Veiligheid, Postbus 75169, 1070 AD Amsterdam. 5

7 Voorlichting Voorlichting is een belangrijk middel om de doelstelling van de Maatschappij na te streven: het voorkomen van verdrinking en het beperken van de nadelige gevolgen hiervan. Het in het vorige hoofdstuk genoemde Congres zal hierin substantieel bijdragen. Gedurende 2001 is voorlichting gegeven door middel van de hieronder genoemde activiteiten en materialen. Lesbrief Het met KNRM en Reddingsbrigades Nederland vervaardigde lespakket voor scholen kwam in het voorjaar gereed. De oplage van boekjes was sneller uitverkocht dan de educatieve uitgever Zorn had verwacht; in het najaar moest reeds een herdruk worden gemaakt. Het pakket bestaat uit een docenten-handleiding en een scholierenboekje; de instructievideo zal in maart 2002 op de markt komen. Voorlichtingsmateriaal De bij het jaarverslag gevoegde bestellijst (blz.8 en 9) werd met regelmaat gebruikt om bij de Maatschappij voorlichtingsmateriaal te bestellen, zoals bijvoorbeeld de bekende stickers Laat nooit iemand stikken, pas mond op mond beademing toe. Voorlichtingsprogramma Consument en Veiligheid Deze stichting onderzoekt voor overheid en instellingen de frequentie en aard van ongevallen in de privésfeer, dus thuis en in de vrije tijd, en geeft adviezen gericht op preventie daarvan (zie ook blz. 31). De Maatschappij droeg bij aan het in het afgelopen jaar geplande onderzoek naar verdrinking, gericht op ontwikkelen van voorlichting in Nederland. Dit programma werd door Consument en Veiligheid inhoudelijk en in de tijd afgestemd op het door de Maatschappij geïnitieerde wereldwijde onderzoek waarvan de resultaten in het Congres van juni 2002 zullen worden gepresenteerd. Socutera Socutera zond op 10, 11 en 14 februari 2001 de korte video DOE IETS uit. In 2002 staan deze uitzendingen gepland voor 9, 10 en 13 februari. 6

8 In de aftiteling vermeldt Socutera tevens haar website die links bevat naar de website van de Maatschappij. Bekroningen Bekroningen zijn er uiteraard om hulde te brengen aan de redder. Van de uitreiking kan een voorlichtende werking uitgaan, vooral wanneer een burgemeester deze verzorgt in aanwezigheid van familie, vrienden en de lokale pers. De Maatschappij streeft er naar uitreikingen bij te wonen, hetgeen in het afgelopen jaar menigmaal plaatsvond. Jaarverslag Het meest-gebruikte voorlichtingsmateriaal van de Maatschappij is het jaarverslag dat gestuurd wordt naar personen en instellingen die verantwoording hebben voor een gebied, zoals: Burgemeesters die via de politie-berichten snel op de hoogte zijn van reddingen. Via de gemeente kan de Maatschappij informatie verkrijgen op basis waarvan kan worden bekroond. Docenten van het vak verzorging kunnen de nieuw op de markt gebrachte lesbrief gebruiken om jonge mensen alert te maken voor reddend optreden. Campings, al of niet met eigen zwembad. Op mooie dagen is bij grote drukte oplettendheid nodig; bij slecht weer kunnen in de gemeenschappelijke ruimte de door de Maatschappij vervaardigde video s worden getoond. Watersportverenigingen: zij kunnen de sticker van de Maatschappij Laat niemand stikken, pas mond-op-mond beademing toe uitdelen aan hun leden. Zwembaden: doen zelf veel aan de veiligheid. Zij kunnen gebruik maken van voorlichtingsmateriaal van de Maatschappij. Ieder die in het jaar 2001 voor een redding werd bekroond (zie hoofdstuk Bekroonde reddingen) krijgt dit jaarverslag toegestuurd. Website De hierboven genoemde middelen van voorlichting staan ook vermeld op de website Bovendien bevat de website het formulier waarmee aan de Maatschappij de gegevens kunnen worden gestuurd van een geval van redding. 7

9 Informatiemateriaal Bestellijst Amsterdam aantal Stickers met instructie mond-op-mond beademing (100 stuks 7,- ) Jaarverslag Maatschappij tot Redding van Drenkelingen (zolang voorraad strekt; gratis) Grepen uit de geschiedenis van de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen, 1993, door H.Th. de Booy ( 7,-) Idealen op leven en dood, Gedenkboek van de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen , redactie H.M. Brokken en W. Th.M. Frijhoff ( 17,-) Onderzoeksrapport Verstijfd van schrik, 1998, door E. Nieuwenhuis ( 8,-) Onderzoeksrapport Allochtonen en Verdrinking in Nederland: Andere Voorlichting?, 1999, door E. Nieuwenhuis ( 10.-) Ten behoeve van informatie van de Maatschappij over een geval van redding: - Formulier onderzoek redding t.b.v. bekroning (gratis) Bestellen bij: Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Postbus 3530, 1001 Al Amsterdam Tel (fax ) Bankrekeningnummer Bovengenoemde prijzen zijn inclusief verzendkosten (in Nederland); de nota wordt gevoegd bij de zending. World Congress on Drowning Programma Internationale Congres over preventie van verdrinking, en redding en behandeling van drenkelingen, Congrescentrum RAI Amsterdam, juni (voertaal Engels) aantal Programma Nederlandse dag (aansluitend op het Internationale Congres), Congrescentrum RAI Amsterdam, zaterdag 29 juni 2002 (voertaal Nederlands) Beide folders zijn gratis en bevatten een inschrijfformulier; u kunt ze bestellen bij: Stichting Consument en Veiligheid Postbus 75169, 1070 AD Amsterdam Tel (fax ) 8 * copieer deze lijst,vul uw naam en bestelling in * zenden naar betreffende adres, of faxen naar betreffende faxnummer

10 Bestellijst Leiden Schoollespakket ÒRedders op het wateró (docentenhandleiding + leerlingenuitgave) (Alleen verzendkosten) Video ÒRedders op het wateró (18 minuten); 13,51 excl. verzendkosten docentenhandleidingen: leerlingenuitgaven: Video(Õs): aantal Bestellen bij: Zorn Uitgeverij b.v. Postbus 434, 2300 AK Leiden Tel (fax ) Verzendkosten worden in rekening gebracht; acceptgiro wordt bijgesloten Bestellijst IJmuiden Video: "DOE IETS", instructie-spots ( 7 minuten) over redden en reanimeren ( 11,34) aantal Verzendkosten per bestelling 3,40 Bestellen bij: Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij Postbus 434, 1970 AK IJmuiden Tel (fax ) Betaling: met de bij de verzending bijgesloten acceptgirokaart Besteller: Naam instelling: Ter attentie van: Bezorgadres : Postcode en gemeente: Telefoon- en (of) faxnummer: Datum: Handtekening: naam in blokletters: 9 Bestelling is ook mogelijk via de op blz. 31 e.v. genoemde adressen.

11 Bekroningen Reddingsgevallen worden de Maatschappij bekend door speurwerk in de dagbladen en door spontane meldingen. Elke melding is welkom! Na ontvangst van een melding wordt de burgemeester en/of de politie om meer gegevens gevraagd, waarna het bestuur een bekroning kan toekennen. Na de toekenning wordt de burgemeester gevraagd de bekroning namens de Maatschappij uit te reiken. Deze uitreikingen zijn stemmige bijeenkomsten, met familie en verwanten van redder(s) en geredde(n) en vaak de politie die tijdens de redding assistentie verleende. De plaatselijke pers wordt steeds uitgenodigd. In het hiernavolgende overzicht van de bekroonde reddingen van 2001 zijn foto s van enkele uitreikingen opgenomen. In 2001 kwamen ruim vijftig meldingen binnen, waarvan 41 werden bekroond met een oorkonde en/of een medaille. Dit aantal betekent een stijging ten opzichte van daaraan voorafgaande jaren. De Maatschappij is iedereen erkentelijk die informatie stuurde en bijdroeg aan de uitreiking. De medaille is in het jaar van oprichting 1767 ontworpen en is de oudste medaille in Nederland die wordt geslagen en toegekend. Aan de ene zijde wordt afgebeeld hoe De Menslievendheid, voorgesteld door een vrouw, de drenkeling beschermt tegen de hem bedreigende Dood. Het Latijnse randschrift REDDITUR HIC ENECTUS AQUIS PATRI- AEQUE SUISQUE betekent in het water gesmoord wordt hij aan het vaderland en de zijnen teruggegeven. Aan de andere zijde is binnen de lauwerkrans plaats voor de gravering. Het latijnse randschrift aan deze zijde OB SERVATUM CIVEM EX DONO SOCIET. AMSTELAED. CIDIDCCLXVII betekent tot beloning voor het redden van een burger, geschonken door de Amsterdamse Maatschappij opgericht in CIC 10

12 De medaille wordt toegekend voor respectievelijk: de inspanning waaraan voor een belangrijk deel de redding en/of de opwekking der levensgeesten van een geredde te danken zijn (brons) de redding die op een moedige en verdienstelijke wijze en/of de opwekking der levensgeesten op verdienstelijke wijze verrichtend plaatsvond (zilver) de redding met gevaar voor eigen leven en/of de opwekking der levensgeesten op zeer verdienstelijke wijze plaatsvond (goud). Getuige van een ongeval? 1 Analyseer de situatie: Zijn er anderen? 2 Welke andere gevaren (verkeer) zijn er? 3 Waarschuw! Roep hulp 4. Bel Werk samen, laat redden over aan betere zwemmers 6 Wees slim, gebruik hulpmiddelen (touw, stok, ladder) 7 Red de drenkeling, reanimeer! 8 Red de redder Kortom: Doe iets!!! 11

13 Bekroonde reddingen 2001 Dossier 6702 Mevrouw W.J.C. MOSSELVELD en de heer C.T.C.M. van IERSEL Waalwijk, 28 juli 2000 De 2-jarige E.A. ontsnapte aan de aandacht van zijn vader en raakte met zijn fietsje in een achter de flat gelegen gracht te water. Niemand had het ongeval zien gebeuren, maar een kort erna passerende automobilist, de heer van Iersel, zag toevallig in de verte een zwak gespartel, twee handjes van een zich in het water bevindend kind. Hij baande zich een 'weg' door de drassige gracht en greep het kind, dat inmiddels bewegingloos was en reikte het aan zijn vriendin aan. De Maatschappij kende de heer van Iersel een bronzen medaille toe en een bijbehorende oorkonde, en aan mevrouw Mosselveld een oorkonde. Dossier 6703 De heren L.L. ZWIERS, G. BIJL en H.R. JANSEN Stadskanaal, 24 oktober 2000 Broer en zus B., beiden in de zeventig, reden in de auto over de Hoofdkade, en raakten door een onverwachte uitwijkmanoeuvre in het Stadskanaal. De heren Zwiers en Bijl sprongen in het water, sloegen een ruit in en haalden de drenkelingen uit de auto. Met hulp van de heer Jansen brachten zij beiden op de kant. Zwiers en Bijl ontvingen een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde, Jansen ontving een oorkonde. Dossier 6704 Mevrouw W.E. BOEKEMA-DRAGTSTRA Ooststellingwerf, 10 november 2000 Mevrouw M.A.S. belandde met haar auto op de kop in de Opsterlandse Compagnonsvaart. De auto verdween vrijwel geheel onder water. Mevrouw Boekema die uit de andere richting kwam, stopte en ging te water. Voelend onder water vond ze mevrouw S. en trok haar op de auto. Door te zwaaien kon zij de aandacht trekken van voorbijgangers, die beide dames vervolgens op de kant brachten. De Maatschappij kende een oorkonde toe; ook de Stichting Carnegie Heldenfonds bekroonde. 12

14 Burgemeester L. Pit van Loppersum (links) overhandigt de oorkonde aan redder René Dijkema; diens echtgenote kijkt tevreden toe. Foto: Ida F. Mulder Dossier 6705 De heer R.G. DIJKEMA Loppersum, 5 december 2000 De auto van de 37-jarige mevrouw L.F. raakte op de Stedumerweg in een slip en belandde ondersteboven in de er langs liggende brede sloot. De 34-jarige heer Dijkema sprong in het water, bevrijdde de vrouw uit haar autogordel en bracht haar aan wal. Hiervoor ontving hij van de Maatschappij een oorkonde. Dossier 6706 De heer A.K. SCHAAREMAN Markenbinnen, 17 december 2000 De 42-jarige heer Schaareman ontdekte, toen hij over de provinciale weg reed, een auto die ondersteboven in de naastliggende sloot lag. Hij ging te water en hield het hoofd van de in de auto beknelde 34-jarige heer M.J.D. boven water totdat hulpverlening was gearriveerd. De Maatschappij kende de heer Schaareman een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde toe. Dossier 6707 Mevrouw S. HOLZHUISEN en de heer R. van EEKEN Landsmeer, 22 november 2000 Een vrouw met drie kinderen was met haar bromscooter te water geraakt. Door haar handicap kon zij de kinderen niet op de kant krijgen, maar gelukkig kwam mevrouw Holzhuisen op het hulpgeroep af. Zij kon één van de kinderen op het droge trekken. De anderen kon zij in eerste instantie niet helpen, zodat zij hulp ging halen. De heer van Eeken haalde de anderen uit het water. 13

15 Beiden kregen van de Maatschappij een boekenbon en een brief waarin waardering werd geuit voor hun ingrijpen. Dossier 6708 De heren H. BIJEN, J.J.H.D. van EEKELEN, B. KOLTHOF, E. RIJKS, P.A.F. SMITS en A.G. van der ZANDE Lingewaal, 29 juni 2000 Mevrouw M.J.B.A. ten B., 77 jaar, raakte met haar auto de middenberm en belandde daarna ondersteboven in een brede sloot naast de weg. De vijf hierboven genoemde personen gingen te water en keerden samen de auto om en haalden de vrouw er uit. Elk van hen ontving van de Maatschappij een waarderende brief. Dossier 6709 De heer F. van SUMMEREN Mill, 9 maart 2000 Burgemeester Van Beers van de gemeente Mill overhandigt, in de zaal van de Maatschappij onder het toeziend oog van één van de oprichters, de zilveren medaille en oorkonde aan de redder de heer F. van Summeren. Foto: Jan-Ewout Bourdrez Het echtpaar L., beiden in de zeventig, raakte met hun auto van de Beerseweg in de naastliggende Afwateringssloot. Van de omstanders maakte de heer van Summeren zich los, sprong te water en bevrijdde beide personen. Mevrouw L. 14

16 was buiten westen en werd door de ambulance meegenomen naar het Radboudziekenhuis. Driekwart jaar later meldde de heer L. zelf de redding aan de Maatschappij, die daardoor aan de heer Van Summeren een zilveren medaille en een bijbehorende oorkonde kon toekennen. De uitreiking vond plaats in het gebouw van de Maatschappij door de burgemeester van Mill, de heer Van Beers. Dossier 6710 W. de GRAAF Uitgeest, 12 augustus 2000 Peuter F. de B. vermaakte zich best op zijn opblaaskrokodil, in het ondiepe deel van het Uitgeestermeer. Zijn moeder hield hem voortdurend in het oog. Op dat ene moment na echter, dat een andere jongetje hem speels meetrok tot voorbij de plek waar de afscheidingslijnen hadden moeten zijn (deze waren verdwenen) naar het diepe, en hem de krokodil afhandig maakte. Toen moeder opkeek, was haar zoontje verdwenen! Gelukkig had een andere badgast de peuter nog zien spartelen en hem naar de kant gehaald. Hij braakte water en was bijna buiten westen. Moeder zelf reed vervolgens in grote vaart naar het ziekenhuis, waar F. na een nacht opname kon worden ontslagen. Aan de heer De Graaf werd een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde toegekend. Dossier 6711 De heren H.H. HEGEMAN en R.T.J. HANBERGEN Klazienaveen, 9 februari 2001 Toen mevrouw J. de J. (59 jaar) met haar auto wegreed, waren de ramen beslagen. Tijdens haar poging deze schoon te wissen, raakte de auto in de Hoogeveensche Vaart. Het lukte haar niet zichzelf te bevrijden, maar zij raakte niet in paniek. Niet lang daarna ontdekten de 18-jarige Richard Hanbergen en Herald Hegeman, en de 19-jarige Anita Westerveen, die in hun auto langsreden, de onfortuinlijke auto. De twee mannen aarzelden niet, sprongen in het koude water (de buitentemperatuur was - 1ºC) en haalden de dame op de kant. Daarvoor werden zij ieder bekroond met een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde. Dossier 6712 Mevrouw J.M. KOFFEMAN-HOEKSTRA en de heren J. WAKKER, C. WEER- STAND en C.D.J. BLOK Urk, 26 februari

17 De auto van mevrouw K.B. raakte op de door sneeuw spiegelgladde Vormtweg in een slip, botste eerst tegen een lantaarnpaal en raakte daarna op zijn kant in de naastliggende sloot. Twee jonge kinderen werden uit de auto geslingerd en kwamen onder de auto terecht. De moeder en een 10-jarige jongen konden uit de auto klimmen. Omstanders haalden met vereende krachten de twee kinderen onder de auto vandaan. Aan mevrouw Koffeman en de heren Wakker, Weerstand en Blok kende de Maatschappij een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde toe. Dossier 6713 De heer M.A. BERENS Best, 18 juni 2000 Door een ongelukkige val in de recreatieplas Aqua Best brak de heer P.K. zijn nek en zonk naar de één meter diepe bodem zonder een vin te kunnen verroeren. Eén persoon, die dit zag, vertrouwde het niet. De 34-jarige heer Berens, oud-beroepsmilitair en voormalig lid van de Eindhovens Reddingsbrigade, had bovendien door, dat het boven water halen zo moest geschieden dat het slachtoffer zo min mogelijk neurologische schade zou oplopen. Daarin slaagde hij; het slachtoffer beschreef, na vele maanden van herstel, zelf in een lange brief het ongeval en het herstel en vroeg voor zijn redder een bekroning aan. Ruim een jaar na het ongeluk kon de burgemeester van Helmond, mr. W.J.B.M. van Elk, de door de Maatschappij toegekende bronzen medaille en bijbehorende oorkonde uitreiken. Redder Marc Berens en de geredde Paul Korse toasten met hun families op de goede afloop. Foto: Kees Martens 16

18 Niels van der Staay met de oorkonde, die hij ontving uit de handen burgemeester J.B. Waaijer van de gemeente Ridderkerk. In het midden Naomi die door de jonge redder uit het water werd gevist Foto: Reijn Geleijnse Dossier 6714 NIELS van der STAAY Ridderkerk, 10 mei 2001 Niels, 12 jaar, was met een aantal kinderen aan het spelen bij de Twaalfroedesloot, achter de huizen van de buurt, toen het 4-jarige meisje N.A. in de sloot viel. Hij bedacht zich niet, sprong haar achterna en haalde haar naar de kant. Niels kreeg van de Maatschappij een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde. Dossier 6715 Duikteams Brandweer Hoorn, en de heren E. KOCK en W.H. KOOLHAAS Hoorn, 30 december 2000 Mevrouw M.D.C.R. raakte met haar auto een vluchtheuvel, waardoor zij van de weg raakte en ondersteboven in het water terecht kwam. De heer Koolhaas belde het alarmnummer, de heer Kock ging te water en trachtte vergeefs de portieren te openen. Dat lukte pas na komst van de twee brandweerduikteams, waarvan 4 leden te water gingen. Het slachtoffer was inmiddels buiten bewustzijn geraakt en onderkoeld. Aan de heer Koolhaas werd een oorkonde toegekend en aan beide brandweer- 17

19 V.l.n.r.: De heren W.H. Koolhaas en E. Kock, burgemeester Jansen van de gemeente Hoorn, duiker Marco Mulder, mevrouw M. Roelen en de duikers Gerry Koerts, Ruud Karsten en Jos Laan. Foto: Henk de Weert duikteams gezamenlijk, evenals aan de heer Kock, een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde. Dossier 6716 De dames E.I. van LOENEN en J. BALM, en de heren P.E.M. OUD, J.C.A. HAGEMAN en G.J. OBDAM Hoorn, 24 december 2000 De 45-jarige heer S.G. had als leidinggevende bij het Hoogheemraadschap Uitwaterende Sluizen te Andijk die ochtend werk voorbereid voor de gladheidsbestrijding. Terugrijdende raakte hij tijdens een inhaalmanoeuvre in een slip en belandde hij met zijn auto achterstevoren en op de kop in de vaart langs de Provinciale Weg Hoorn-Enkhuizen. Hij zat nog vast in de autogordel en poogde vergeefs deur en raam te openen, terwijl intussen het water door de gebroken achterruit naar binnen stroomde. De 31-jarige heer Oud, die vóór G. had gereden, draaide om en sprong het slachtoffer te hulp. Ook hij kreeg het portier niet open; hij moest terug om een hamer te halen en daarmee sloeg hij de ruit in. Twee andere automobilisten, de heren Hageman en Obdam, stopten en gingen eveneens het ijskoude water in. Gezamenlijk haalden zij het slachtoffer, dat buiten westen was geraakt, naar de kant. Inmiddels stopte ook een auto waarin twee verpleegkundigen, de dames Van Loenen en Balm. Deze pasten mond-op-mond beademing en hartmassage toe, met succes. Aan beide 18

20 dames kende de Maatschappij een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde toe, aan de drie heren een zilveren medaille en een bijbehorende oorkonde. Dossier 6717 SANNE BAKKER Sneek, 1 april 2001 Drie meisjes van 4, 5 en 6 jaar speelden langs de Zwette bij de Troelstrakade. De 5-jarige J.V. wilde de diepte van het water onderzoeken, viel daarbij voorover in het water en ging kopje onder. Sanne had de tegenwoordigheid van geest een stok te zoeken en die aan haar vriendin aan te reiken. Daarmee trok zij haar naar de kant en op het droge. Sanne kreeg van de Maatschappij een oorkonde. Heldin Sanne mag even de ambtsketen van burgemeester Hartkamp om. Naast haar staat Jelena, die zij uit het water gered heeft; voor haar de oorkonde die de burgemeester haar namens de Maatschappij heeft uitgereikt. Foto: Gert Gort 19

21 Dossier 718 De heer P. ROLLMAN Beemster, 1 mei 2001 De 23-jarige heer G.T. en 19-jarige mevrouw J.L. gleden met hun auto van de Westdijk in de Ringvaart, waarin de auto ondersteboven, met slechts de achterwielen boven water, terecht kwam. De nabij wonende heer Rollman begaf zich onmiddellijk te water maar kon de deuren niet open krijgen. Daarom ging hij de kant weer op om een baksteen te halen, waarmee hij vervolgens de achterruit insloeg en de inzittenden bevrijdde. Aan de heer Rollman kende de Maatschappij een bronzen medaille en een oorkonde toe. Dossier 6719 De dames I.F. VOS en M. MIJERHOF Skarsterlân, 29 mei 2001 De 2-jarige W.F. was op het recreatieterrein De Koevoet even ontsnapt aan de aandacht van zijn moeder en van een steiger in het water gevallen. Een vriend De dames Vos en Mijerhof met de zojuist ontvangen oorkonden, Wesley F. die zij uit het water hebben gered, en burgemeester B. Kuiper, van Skarsterlân, die nog even de boeketten vasthoudt. Foto: Verton 20

22 van het gezin haalde het jongetje op het droge. De dames Vos en Mijerhof, beiden verpleegkundige, pasten mond-op-mond beademing en hartmassage toe, waarna het kind weer bijkwam. Zij ontvingen beiden van de Maatschappij een oorkonde. Dossier 6720 De dames A. van DALEN en A. van de VELDE Zwijndrecht, 20 mei 2001 De genoegelijke wandeling van de heer en mevrouw De G. veranderde onverwacht in een benarde situatie. Mevrouw De G., 80 jaar, duwde haar man in de rolstoel over het wandelpad nabij het bejaardenoord Swinhove. Zij stopte even om de voetensteun aan te passen, toen de wagen begon te rollen, recht naar de naastliggende vijver, De rolstoel kieperde met de 86-jarige heer de G. voorover de vijver in. Mevrouw sprong er naast, maar raakte vast in de modder en kon de rolstoel niet bereiken. Twee medewerksters van Swinhove, de dames Van Dalen en Van de Velde, kwamen op het hulpgeroep af en gingen te water. Van Dalen ontfermde zich over de man maar raakte op weg naar de kant vast. Van de Velde ontfermde zich over de vrouw, maar moest haar aan van Dale overlaten om op de wal hulp te halen. Collega's van Swinhove schoten te hulp, de ambulance nam de heer De G., die water had binnengekregen en onderkoeld was, mee naar het ziekenhuis, waaruit hij de volgende dag kon worden ontslagen. De dames Van Dalen en Van de Velde ontvingen elk een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde. Dossier 6721 De heren C. ARZONIE, P. TOLMAN, F. TICHELAAR en P. KEESMAN Monnickendam, 4 augustus 1999 Een paar jaar na haar redding las mevrouw R.V. over de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen en zond zij een verslag van wat haar destijds was overkomen. Als gevolg van verkeerd schakelen had ze haar auto in het water van de Oude Zijds Voorburgwal te Monninckendam laten belanden. De autogordel kreeg ze niet los, terwijl het water in de auto steeg. Haar hoofd was al onder water toen vier mannen haar te hulp schoten. Zij sprongen in het water en keerden de auto, openden de deur en hielpen haar uit de auto. Aan alle vier redders werd een oorkonde toegekend. 21

23 Burgemeester van Leiderdorp, de heer Zonnevylle, Nicole Kramer, de geredde heer en Yentle Jooren. Foto: fotobureau Peter Schipper Boelo Meijer Dossier 6722 De dames N.V. KRAMER en Y. JOOREN Leiderdorp, 12 juli Een 76-jarige invalide man raakte met zijn elektrische rolstoel van de weg en te water. Hij lag voorover in het ondiepe water en kon ondanks zijn partiële verlamming het hoofd boven water houden. Twee langsfietsende meisjes van 13 en 19 jaar ontdekten hem waarna de jongste in de sloot sprong en het slachtoffer boven water hield, terwijl de andere auto' s probeerde aan te houden. De meeste reden door, maar tenslotte stopte een auto en twee heren hielpen de man en het meisje uit het water. Aan beide meisjes werd een bronzen medaille en bijbehorende oorkonde toegekend. Dossier 6723 De heer P. HARTOG Zederik, 20 juli 2001 Een dienstdoend agent ontdekte tijdens een rit langs de Grote Kanaaldijk een uit het water stekende kofferdeksel van een auto, meldde dit over de intercom aan zijn meerdere en ging te water. Uit het vehikel kwam een vrouw tevoorschijn, die hij naar de kant trok. Op haar aanwijzing ging hij weer naar de inmiddels verder gezakte auto, bevrijdde een tweede inzittende en bracht ook deze naar de kant. De agent klom op de wal en hield iemand aan om de vrouw op de kant te trekken. Op dat moment zwom onverwacht de geredde man 22

24 terug naar de auto, zodat de agent zijn derde actie moest beginnen om hem met toepassing van enig geweld weer naar de kant te halen. Om herhaling te voorkomen sloeg hij hem tijdelijk in de boeien. Aan de agent werd een zilveren medaille en een bijbehorende oorkonde toegekend. Dossier 6724 De heer J.P. ENSING Groningen, 8 juli 2001 Een 84-jarige vrouw gleed uit nabij de Van Ketwich Verschuurbrug en raakte te water. De 32-jarige J.P.Ensing hoorde haar gespartel en hulpgeroep, sprong in het water en haalde haar op het droge. Aan hem werd een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde toegekend. Eeldenaar J.P. Ensing ontvangt uit handen van de bugemeester van Tynaarlo, de heer H.W. Pannekoek, een bronzen medaille en bijbehorende oorkonde. Foto: Hilbrand Dijkhuizen Dossier 6725 De heer A. VERWEIJ Langedijk, 2 juli 2001 Een 6-jarige jongen, die niet kon zwemmen, raakte in het diepe deel van het zwembad. Een zwembadbezoeker (een niet-dienstdoende politieagent) haalde hem er uit en paste reanimatie toe. Omdat het rapport vermeldde dat hij al 23

25 De heer A. Verweij neemt de zilveren medaille en bijbehorende oorkonde in ontvangst van burgemeester Ter Heegte van de gemeente Langedijk. Foto: Fedde de Weert vaker succesvol gered had, werd hierover verdere navraag gedaan. Op grond van de informatie besloot de Maatschappij een zilveren medaille en bijbehorende oorkonde toe te kennen. Dossier 6726 De heer H. DAM en mevrouw A. BEERSE Heemstede, 19 juni 2001 Een 2-jarig jongetje raakte in het diepe deel van een privé zwembad. Hij werd daar door de heer Dam uitgehaald en door zijn moeder, al was zij niet op de Burgemeester Van der Stroom-van Ewijk van de gemeente Heemstede overhandigt een bronzen medaille en bijbehorende oorkonde aan de heer H. Dam. Geredde Nick B. en zijn moeder kijken toe. Foto: Erik Roose 24

26 hoogte van de te verrichten handelingen, succesvol gereanimeerd. Aan de heer Dam werd een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde toegekend. Aan de moeder werd een waarderend schrijven en informatie over reanimatie gestuurd. Dossier 6727 De heer H.M. MEIJER en de dames G. WEIJENBERG en W. KOOPMANS Harderwijk, 22 augustus 2001 Een meisje attendeerde het zwembadpersoneel erop, dat een man op de bodem van het zwembad lag. De badmeester, de heer Weijenberg sprong te water en haalde de man (31 jaar) op de kant. Badjuffrouw mevrouw Koopmans begon de reanimatie, leerling-verpleegster Hermien Meijer voerde kundig de beademing uit. Aan elk van hen drieën werd een oorkonde toegekend. Dossier 6728 De heer A. VIERHOVEN en mejuffrouw G. LOK Steenwijk, 3 mei 2001 Een bejaarde automobilist raakte te water in het Afwateringskanaal naast de Auken. Een op haar scooter passerende scholiere zag het gebeuren, stopte bij bij een woning in de buurt en liet 112 bellen. De bewoner, de heer Vierhoven, ging zelf kijken en redde de in zijn auto beknelde automobilist met moeite uit de bijna kantelende wagen. De Maatschappij bekroonde de heer Vierhoven met een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde en de scholiere met een waarderend schrijven. Dossier 6729 De heer H. LAMMERTS Steenwijk, 22 mei 2001 Zwemonderwijzer/bedrijfsleider de heer Lammerts van zwembad t Tolhekke zag iemand bewegingloos liggen op de bodem van het bad. Hij dook de 19-jarige S.O. op en reanimeerde deze. Hij ontving van de Maatschappij een waarderend schrijven. Dossier 6730 De heren J. WEMMENHOVE, van der VEEN en J. HAGENDIJK Steenwijk, 31 juli 2001 Door hoge golfslag sloeg op het meer de Beulakkerwijde een bootje met aan boord drie opvarenden om. Twee redders voeren er naar toe en haalden de slachtoffers uit het water; waarbij één van hen te water moest gaan. Een derde persoon voer eveneens uit om de redder met het natte pak snel naar de kant te 25

27 brengen. De Maatschappij kende aan elk van de heren een waarderend schrijven toe. Dossier 6731 De heren L. El BASRAOUI en H. BAKKER Amsterdam, 25 augustus 2001 De 27-jarige agent El Basraoui verbleef in zijn vrije tijd in het Jan van Galen zwembad. Daar ontdekte hij het 8-jarig meisje S.B. op de bodem van het bassin en haalde haar naar boven. De 38-jarige heer Bakker nam het meisje aan, legde haar in de stabiele zijligging en paste hartmassage toe; geen mond-opmond beademing. Aan de heer Basraoui werd een bronzen medaille met bijbehorende oorkonde toegekend en aan de heer Bakker een waarderend schrijven. Dossier 6732 De heer G.H. BREDDELS Amsterdam, 5 september 2001 Een aangeschoten Amsterdammer liep een halfgeopende brug op en viel er af, in de Kostverlorenkade. De schilder, die aan deze brug werkte, zag het slachtoffer niet bovenkomen, sprong hem na en haalde hem op het droge. Een agent en de ambulance pasten reanimatie toe. De schilder ontving een zilveren medaille en bijbehorende oorkonde. Dossier 6733 Koos van den HOOVEN en de heer M. VERMEIREN Amsterdam, 8 oktober 2001 Drie kinderen keerden na het doen van boodschappen naar huis, een beetje spelend langs de grachtenkant. Het broertje van 3 jaar viel in het water, het Familie van den Hooven opgelucht na de goede afloop, de geredde jongste zoon op de knie van zijn vader, zijn broer Koos, die hem in het water nasprong, hier tussen zijn zus en zijn moeder. Foto: Richard Mouw 26

28 zusje van 8 jaar riep om hulp, de oudste, Koos, oud 11 jaar, sprong in het water en hield, met zijn broertje in een arm geklemd, een touw aan de wal vast. Van de toeschouwers sprong tenslotte de heer Vermeiren er in en haalde hen er uit. Koos van den Hoven en de heer Vermeiren ontvingen ieder een oorkonde. Dossier 6734 Sven van de KASTEELE, Arno van OEVELEN, Tim VRIENS, Ricardo WIJERS en Wesley SCHOONEN Bergen op Zoom, 8 oktober 2001 Een oudere bewoner van deze stad viel in de stadsvijver en raakte, omdat hij de zwemkunst niet machtig was, buiten bewustzijn. Vijf jongens zagen dat van een afstand, haalden hem met hun hengel naar de kant en drukten een paar keren op zijn borst. Dat was genoeg om zijn leven te redden. Aan elk van hen werd een oorkonde en een cadeau toegekend. De vijf jonge, doortastende helden. Foto: G.H. van Offeren 27

29 Dossier 6735 De heer J. FEENSTRA Vledder, 7 augustus 2001 Het gezin maakte een avondwandeling op de Camping Adelhof, maar deze wandeling eindigde er mee dat het drukke dochtertje van 3 jaar wegrende en in een met kroos bedekte vijver belandde. Haar 22-jarige halfbroer moest de vijver afzoeken om haar te vinden. Hem werd een bronzen medaille en bijbehorende oorkonde toegekend. Dossier 6736 De heren H. METALSI en A.J. de RAAF Stadskanaal, 29 augustus 2001 De scene: een café aan het Musselkannaal. Daarvandaan vertrok het a.s. slachtoffer met zijn auto (veel gedronken en niet de eerste keer dronken achter het stuur, medicijngebruik, niet gekeurde auto, geen rijbewijs) en reed na enkele bijna-aanrijdingen het kanaal in. Twee medestamgasten doken het kanaal in en haalden hem met veel moeite er uit. Aan beiden werd een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde toegekend. Dossier 6737 Mevrouw M. LIJTEN-van der LINDEN en de heer L.M. CUPPEN Veghel, 30 september 2001 Mevrouw Lijten liet haar gasten (een echtpaar) uit, maar hoorde vervolgens geen auto starten. Toen zij poolshoogte ging nemen, bleek de vrouw in de sloot aldaar te zijn gegleden, en de echtgenoot haar nagesprongen te zijn. Hij kon zijn vrouw wel boven water houden, maar de gastvrouw was nodig om beiden op de kant te krijgen. Waarderende schrijvens voor gastvrouw mevrouw Lijten en echtgenoot de heer Cuppen. De drenkeling tussen haar redders. 28

30 Dossier 6738 De heer W. JANSEN en Timothy JANSEN Dordrecht, 6 juli 2001 Timothy s slipper schoot uit en verdween in het Wantij onder de spoorbrug. Zijn broertje Robin van 4 jaar, dat met hem daar speelde, sprong de slipper na, terwijl hij niet kon zwemmen. Timothy rende naar huis om hulp te halen, en rende direct terug. Daardoor wist men niet waar hulp moest worden geboden. Hij sprong toen zelf in het water terwijl ook hij de zwemkunst niet meester was. Een voorbijrijdende fietser zag eerst het jongere broertje en haalde het uit het water. Toen hij met reanimeren wilde beginnen, zag hij het oudere broertje Timothy, haalde ook hem uit het water en reanimeerde Robin. Inmiddels was de vader aangekomen met een buurman, en even later een ambulance. Redder Willem Jansen kon later worden opgespoord, marinier en verpleegkundige, 14 dagen daarvoor teruggekeerd uit Ethiopië. Hij ontving een zilveren medaille en bijbehorende oorkonde, Timothy een oorkonde en een cadeau. Dossier 6739 De heren T. FEENSTRA, M. OOSTERKAMP en K. GALAMA Bolsward, 27 augustus 2001 De 84-jarige Bolswarder L. reed in zijn invalidenwagentje tegen een betonnen paaltje, waardoor zijn wagen onbestuurbaar werd en hij met de wagen in het Laag Bolwerk terecht kwam. Drie jonge mannen sprongen meteen in het Ook na het naar de kant halen van de invalidenwagen, blijft de indruk van een benauwde situatie waaruit de bejaarde werd gered. Foto: Jan Vijver 29

31 water en duwden het reeds zinkende wagentje naar de kant. Daar konden zij met veel moeite de oude heer uit zijn voertuig krijgen en op de kant brengen. Aan elk van hen werd een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde toegekend. Dossier 6740 Mevrouw D. BARNEVELD Zierikzee, 15 augustus 2001 Bij het strand bij de Kous op de Brouwersdam dreven twee kinderen van 5 en 6 jaar op een luchtmatras naar zee af. De vader deed nog zijn best om hen terug te halen, maar raakte oververmoeid en moest opgeven. Daisy Barneveld, die langswandelde, zag dat er iets mis ging, bedacht zich niet en ging er zwemmend achteraan. Later werd zij door een andere zwemmer bijgestaan. Samen tilden zij de kinderen en de matras uit het water en brachten hen naar het strand. Daisy ontving van de Maatschappij een waarderend schrijven. Dossier 6741 De heer K. BRAND en mevrouw C. BRAND-KOOIKER Zwartsluis, 24 november 2001 In haar auto reed mevrouw T., met haar twee kinderen, langs de Conradseweg richting Staphorst. In een bocht raakte zij iets in de berm, verloor de macht over het stuur en geraakte met de auto in het water. Het portier kon zij niet open krijgen. De heer en mevrouw Brand, die in hun auto langs reden, zagen de in moeilijkheden verkerende auto, aarzelden niet en gingen te water. Zij slaagden er in de bestuurster en de twee kinderen uit de auto te halen. Toen bleek dat de twee dames zusters waren! De heer en mevrouw Brand ontvingen een bronzen medaille en een bijbehorende oorkonde, Dossier 6742 De heer L. SIJMONS en de heer P.C. ALDERN Purmerend, 4 november 2001 De 54-jarige heer van der L., invalide, geraakte met zijn karretje van de weg in de berm. Het wagentje stopte in de berm en het slachtoffer schoot voorover, over het stuur het water in. Langsfietsenden hoorden hulpgeroep, zagen het karretje staan en gingen, toen zij de heer van der L. in het water zagen, onmiddellijk te water en haalden hem er uit en op de kant. Aan hen, de heren Sijmons en van der Laan, reikte de Maatschappij oorkonden uit. 30

32 Instellingen actief op het terrein van preventie, redden, eerste hulp en bekroning Maatschappij tot Redding van Drenkelingen De Maatschappij bevordert in de breedste zin de beperking van de nadelige gevolgen van verdrinking: door voorlichting, onderzoek en het bekronen van redders. Het voorlichtingsmateriaal bestaat o.a. uit stickers die in pictogrammen de mond-op-mond reanimatiemethode uitbeelden, onderzoeksrapporten, videofilms en het jaarverslag, dat tevens als folder dient. Scholen kunnen de lesbrief bestellen, die bestaat uit scholierenuitgave, docentenhandleiding en instructievideo. Het voorlichtingsmateriaal kan besteld worden met de bestellijst elders in dit jaarverslag. Het onderzoek strekt zich uit over alle aspecten van verdrinking, redding en genezing. Over het internationale onderzoek, dat gericht is op het vinden van consensus, bestaat een engelstalige website met daarin een Nederlandstalige pagina over de Nederlandse dag. Het bekronen geschiedt na speurwerk in de kranten naar reddingsgevallen. De Maatschappij stelt het zeer op prijs door getuigen of anderen over reddingen te worden geïnformeerd. Rokin 114 B 1012 LB Amsterdam Tel , fax compuserve.com. Website: (website internationaal onderzoek: ) Het Oranje Kruis Het Oranje Kruis bewaakt namens de overheid de eenheid en kwaliteit van de opleiding tot het eenheidsdiploma EHBO en de afgeleide certificaten. Zij doet dit door het vaststellen van de leerstof, het afnemen van de examens en het uitgeven van diploma s. De opleidingen worden verzorgd door EHBO-organisaties, afdelingen van het Nederlandse Rode Kruis en door commerciële opleidingsinstituten. Het Oranje Kruis werkt samen met alle instellingen die zich bezighouden met pre-professionele hulpverlening en eerste hulp bij ongelukken, waartoe ook reanimatie behoort. Zij kan een geïnteresseerde naar de geëigende EHBO-vereniging doorverwijzen, of naar de plaatselijke afdeling van de Hartstichting, waar men onderricht 31

33 in eerste hulp en reanimatie kan krijgen. Postbus 16462, 2500 BL Den Haag (tel , fax ). Website: Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij KNRM De KNRM is een professionele organisatie met moderne reddingboten, die vanaf onze kust schepen te hulp schiet, die op de Noordzee, Waddenzee en IJsselmeer in problemen zijn geraakt. Men beschikt over een aantal daartoe ingerichte reddingsstations. Men kan donateur of lid worden. En er is plaats voor vrijwilligers en opstappers op de boten. Er is een uitgebreid assortiment aan artikelen zoals boeken, kleding, video s (o.a. die welke samen met de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen werden ontwikkeld) te verkrijgen. Zie de bestellijst op blz. 8 en 9. Postbus 434, 1970 AK IJmuiden; bezoekadres Haringkade 2 (tel , fax ). knrm@knrm.nl. Website: Reddingsbrigades Nederland KNBRD Reddingsbrigades Nederland is de koepelorganisatie van de vele zelfstandige lokale reddingbrigades in het gehele land, die o.a.onderricht organiseren in zwemmend redden, bewakingsdiensten verrichten aan stranden, en reddingsoperaties uitvoeren aan stranden en in overstroomde gebieden. Wie zich wil aansluiten bij een reddingsbrigade, kan daarvoor de Gouden Gids en/of het telefoonboek raadplegen of schrijven of bellen naar: Dokweg 149, 1976 CA IJmuiden (tel , fax ) postmaster@redned.nl. Website: Stichting Carnegie Heldenfonds Deze stichting bekroont mensen die anderen gered hebben met gevaar voor eigen leven, dus ook in geval van verdrinking. Postbus 90602, 2509 LP Den Haag (tel , fax ) Stichting Consument en Veiligheid Deze stichting onderzoekt voor overheid en instellingen de frequentie en aard van ongevallen in de privésfeer, d.w.z. thuis en in de vrije tijd, en geeft advie- 32

34 zen gericht op de preventie daarvan. Voor de komende jaren staat o.a. onderzoek naar verdrinking, gericht op ontwikkelen van voorlichting in Nederland hierover, geprogrammeerd. De Stichting Consument en Veiligheid bereidt in opdracht van de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen het World Congress on Drowning 2002 voor. Postbus 75169, 1070 AD Amsterdam (tel , fax ) Servicedesknummer Website: Nederlandse Hartstichting De Nederlandse Hartstichting organiseert, in het kader van de bestrijding van hart- en vaatziekten, reanimatie-lessen; uitvoerenden zijn de plaatselijke afdelingen. Bordewijklaan 3, 2591 XR Den Haag (tel , fax ) 33

35 Samenstelling van het bestuur en de commisies per 31/12/2001 Uitvoerend bestuur: Mr. J.C.M. van Dorp Jhr.drs. H.S. van Lennep mr. B. Heldring voorzitter penningmeester ondervoorzitter Overige bestuurders: Jhr.mr. J.P.E. Teding van Berkhout, R.C. Kolff, jhr.mr. J.E. van der Does de Willebois, ds. N.M.A. ter Linden, mr. J.M. Boll, jhr.drs. F.S. von Balluseck, mr. J.A.G. Jonckheer, mr. R.J. graaf Schimmelpenninck, prof.dr. Th.M. van Gulik Consulent-bestuurders: C.C. Delprat, arts; prof.dr. P.A. Voûte, kinderarts Secretaris: Ir. J.E. Bourdrez Commissie van Advies: Prof.dr. W.H. Brummelkamp, prof.dr. D.A. Bosch, prof.dr. J.T.A. Knape Bestuur Stichting Foundation Drowning 2002: Prof.dr. J.T.A. Knape, voorzitter; mr. R.J. graaf Schimmelpenninck, secretarispenningmeester; jhr. H. van Foreest, vice-admiraal b.d., lid. (zij zijn door de Maatschappij belast met de voorbereiding en de organisatie van het wetenschappelijke congres World Congress on Drowning 2002, inzake preventie van verdrinking en redden en behandelen van drenkelingen) (De namen van de leden van de Stuurgroep van het World Congress on Drowning 2002 en van de voorzitters van de internationale onderzoeksgroepen zijn vermeld op blz. 4 en 5 en op de website Ere-bestuurders: Jhr.mr. E.W. Röell, prof.dr. A.M. van Leeuwen, J.F. Dudok van Heel, mr. W.H.C. Boellaard, mr. H. baron van Imhoff, mr. O. Regout 34

36 35

37 Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Rokin 114 B 1012 LB Amsterdam tel fax drenkeling@compuserve.com website: hier: Logo WCoD De Maatschappij tot Redding van Drenkelingen organiseert van 26 tot 29 juni 2002 het World Congress on Drowning. Inlichtingen over het Congres: World Congress on Drowning 2002 p.a. Stichting Consument en Veiligheid Postbus AD Amsterdam tel. +31 (0) fax +31 (0) secretariat@drowning.nl en website: 36

Drenkelingen. www.drenkeling.nl

Drenkelingen. www.drenkeling.nl REDDITUR HMaatschappij I C tot ERedding Nvan E C T U S Drenkelingen A Q U I S Jaarverslag 2010 P A T R I A E Q U E S U I S www.drenkeling.nl Q U E Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Jaarverslag

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

4 e Reanimatie Congres

4 e Reanimatie Congres www.reanimatieraad.nl 4 e Reanimatie Congres Woensdag 30 mei 2007 te Ede Programma Basale Reanimatie Primair bedoeld voor Instructeurs Eerste Hulp 09.30 Opening: Basale Reanimatie F. van Marion Voorzitter:

Nadere informatie

Reddingsbrigade AMSTELVEEN

Reddingsbrigade AMSTELVEEN Reddingsbrigade AMSTELVEEN LIFE SAFER 1 NOVEMBER 2015 lifesafer 1 LIFESAVER 1 JEROEN GUIDO ARIAN MAURITS TIANNA RENS STEFAN MIRTHE MARCO THIJS TIJMEN RENS BENJAMIN PRANAV JIKKE-JANNE BARBARA LAURA TON

Nadere informatie

Welkom bij de workshop Toezicht en het voorkomen van verdrinking

Welkom bij de workshop Toezicht en het voorkomen van verdrinking Welkom bij de workshop Toezicht en het voorkomen van verdrinking Waar gaan we het over hebben Waarom toezicht houden? Hoe zit het juridisch Gevaren in jouw bad Verdrinkingen Hoe houd je toezicht Waarom

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

Drenkelingen. Jaarverslag 2005 PATRIAE QUE SUIS. www.drenkeling.nl

Drenkelingen. Jaarverslag 2005 PATRIAE QUE SUIS. www.drenkeling.nl REDDITUR HIC Maatschappij tot ENE Redding van C T U S Drenkelingen A Q U I S Jaarverslag 2005 PATRIAE QUE SUIS www.drenkeling.nl Q U E Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Jaarverslag 2005 De Maatschappij

Nadere informatie

Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT. Muitgeverij. marmer

Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT. Muitgeverij. marmer redders langs de kust Mariëtte Middelbeek REDDERS LANGS DE KUST VERHALEN UIT DE REDDINGBOOT Muitgeverij marmer Schoolreis Ed Koopman / KNRM Enkhuizen / Donderdagmiddag 15:34 uur DE DRIEËNDERTIG KINDEREN

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 4: april 2014

Nieuwsbrief nr. 4: april 2014 Nieuwsbrief nr. 4: april 2014 Geachte relatie, Deze maand, weer wat heerlijke extra vrije dagen: 2 e Paasdag en ook de meivakantie valt vroeg dit jaar, mogelijk gaat u er wel op uit? Zorg dan dat u goed

Nadere informatie

Informatiefolder. Ons doel is het voorkomen en bestrijden van de verdrinkingsdood in de ruimste zin van het woord.

Informatiefolder. Ons doel is het voorkomen en bestrijden van de verdrinkingsdood in de ruimste zin van het woord. Informatiefolder Reddingsbrigades Nederland de Koninklijke Nederlandse Bond tot het Redden van Drenkelingen (KNBRD), is de overkoepelende organisatie van 183 reddingsbrigades in Nederland met in totaal

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Germa de Vos. Kletsboek. Een vrolijk voorleesboek

Germa de Vos. Kletsboek. Een vrolijk voorleesboek Germa de Vos Kletsboek Een vrolijk voorleesboek 1 Het huis van de tien kinderen 1., daar kun je haast niet lopen. Overal zitten kleintjes hun vetertjes te knopen. 2., daar is het altijd feest, omdat er

Nadere informatie

EEN PRINS WORDT EEN HERDER

EEN PRINS WORDT EEN HERDER Bijbel voor Kinderen presenteert EEN PRINS WORDT EEN HERDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: M. Maillot en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Erna van Barneveld

Nadere informatie

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan. Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een

Nadere informatie

DE WONDEREN VAN JEZUS

DE WONDEREN VAN JEZUS Bijbel voor Kinderen presenteert DE WONDEREN VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd

Nadere informatie

Maatschappij tot Redding van. Drenkelingen QUE SUIS. www.drenkeling.nl

Maatschappij tot Redding van. Drenkelingen QUE SUIS. www.drenkeling.nl REDDITUR HIC ENE C T U S A Q U I S PAT R I A E QUE SUIS Q U E Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Jaarverslag 2011 www.drenkeling.nl Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Jaarverslag 2011 De

Nadere informatie

U heeft bij de Nationale ombudsman een klacht ingediend. En dan?

U heeft bij de Nationale ombudsman een klacht ingediend. En dan? U heeft bij de Nationale ombudsman een klacht ingediend. En dan? U heeft bij de Nationale ombudsman een klacht ingediend. En dan? U heeft bij de Nationale ombudsman een klacht ingediend. Daarna hoort u

Nadere informatie

Aan de bewoners van dit pand: STICHTING INFORMATIE 2015 ZWEMBAD DE DINGE ZWEMBADEN DE BREEDE

Aan de bewoners van dit pand: STICHTING INFORMATIE 2015 ZWEMBAD DE DINGE ZWEMBADEN DE BREEDE Aan de bewoners van dit pand: STICHTING ZWEMBADEN EEMSMOND INFORMATIE 2015 ZWEMBAD DE DINGE ZWEMBAD DE BREEDE De winter is bijna ten einde en het zwemseizoen staat weer voor de deur. In de gemeente Eemsmond

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Verdrinkingen

Hoofdstuk 1 Verdrinkingen Hoofdstuk 1 Verdrinkingen 1-8-2016 Handleiding Life Saver 1 Introductie 100 200 mensen overlijden per jaar door verdrinking. Meestal jongeren (

Nadere informatie

Kastelen in Nederland

Kastelen in Nederland Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,

Nadere informatie

Inzetverslag strandfeesten 2018 Reddingsbrigade Bloemendaal

Inzetverslag strandfeesten 2018 Reddingsbrigade Bloemendaal Inzetverslag strandfeesten 08 Ingevuld door: Kimberley Datum: 8-, 9-, 0- en 0 Juni/Juli 07 Donderdag 8 juni 08 Tijd: 7.0 Slachtoffer 0 7.50 Leeftijd 5 Engeland Melding van bewaking, dat er persoon in elkaar

Nadere informatie

6 Stefanus gevangengenomen

6 Stefanus gevangengenomen 6 Stefanus gevangengenomen 8. En Stefanus, vol geloof en kracht, deed wonderen en grote tekenen onder het volk. 9. En enigen van hen die behoorden tot de zogenoemde synagoge van de Libertijnen, van de

Nadere informatie

Zomaar op straat... P.M. Bloemendaal, T. van Leeuwen

Zomaar op straat... P.M. Bloemendaal, T. van Leeuwen Zomaar op straat... P.M. Bloemendaal, T. van Leeuwen In deze casus wordt de student geconfronteerd met een patiënt die door een elektrische schok een adem- en hartstilstand heeft opgelopen. Door adequaat

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Leven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951

Leven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951 Leven in veiligheid Niemand laat zonder reden zijn familie, vrienden en bezittingen achter. Vluchtelingen kunnen niet anders. De situatie in hun eigen land is te gevaarlijk om er te blijven. Ze vluchten

Nadere informatie

Competentieopdracht - Cursus zwemmend redden voor Zwembaden 2013/2014

Competentieopdracht - Cursus zwemmend redden voor Zwembaden 2013/2014 Competentieopdracht - Cursus zwemmend redden voor Zwembaden 2013/2014 Naam deelnemer: Situatie 1. In een overdekt zwembad met een glijbaan van 30 meter ontstaat een botsing tussen twee kinderen. Er is

Nadere informatie

Dubbelspel. Alan Durant

Dubbelspel. Alan Durant Dubbelspel Dubbelspel maakt deel uit van de Schaduw-reeks van Lezen voor Iedereen/Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. De Schaduw-reeks is een serie spannende verhalen voor jongeren. Lezen voor Iedereen/Uitgeverij

Nadere informatie

Achtergronden bij Simulaties van optreden bij een waterongeval

Achtergronden bij Simulaties van optreden bij een waterongeval Achtergronden bij Simulaties van optreden bij een waterongeval Bewerking van een Engelse tekst gemaakt door Janet Castro (RLSS en lid internationale ILS Sportcommissie) over trainingsmodules voor SERC.

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)

Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog

Nadere informatie

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Boekverslag Engels Waves door Sharon Dogar

Boekverslag Engels Waves door Sharon Dogar Boekverslag Engels Waves door Sharon Dogar Boekverslag door een scholier 3277 woorden 24 juni 2010 5,8 11 keer beoordeeld Auteur Sharon Dogar Eerste uitgave 2007 Vak Engels Verslag Engels boek Titel: Waves

Nadere informatie

TONEELSTUK Marama en de krokodillenrivier.

TONEELSTUK Marama en de krokodillenrivier. TONEELSTUK Marama en de krokodillenrivier. AKTE I Scène 1 In een Afrikaans dorpje staan wat hutjes en zijn de mensen bezig met alledaagse dingen: er wordt water gehaald, eten gemaakt, kinderen spelen buiten...

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

Ruth 1. Ruth en Noömi

Ruth 1. Ruth en Noömi Ruth 1 Ruth en Noömi Elimelech en zijn familie 1 Toen de rechters het land bestuurden, was er eens hongersnood in Juda. Daarom besloot een man uit Betlehem naar het land Moab te gaan. Zijn vrouw en zijn

Nadere informatie

Drenkelingen. Jaarverslag 2007 PATRIAE QUE SUIS. www.drenkeling.nl

Drenkelingen. Jaarverslag 2007 PATRIAE QUE SUIS. www.drenkeling.nl REDDITUR HIC Maatschappij tot ENE Redding van C T U S Drenkelingen A Q U I S Jaarverslag 2007 PATRIAE QUE SUIS www.drenkeling.nl Q U E Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Jaarverslag 2007 De Maatschappij

Nadere informatie

BASISSCHOOL DE ZEVENSPRONG. Beste wensen voor 2015! Dat het maar een prachtig jaar in volle gezondheid mag worden. Team bs de Zevensprong

BASISSCHOOL DE ZEVENSPRONG. Beste wensen voor 2015! Dat het maar een prachtig jaar in volle gezondheid mag worden. Team bs de Zevensprong T KLEPPERTJE BASISSCHOOL DE ZEVENSPRONG Beste wensen voor 2015! Dat het maar een prachtig jaar in volle gezondheid mag worden. Team bs de Zevensprong Nummer 8 jaargang 16 verschijnt iedere twee schoolweken

Nadere informatie

Ronde Tafel 23 Dordrecht. Motown Festival. Sponsorbrochure 2011. www.motownfestival.nl

Ronde Tafel 23 Dordrecht. Motown Festival. Sponsorbrochure 2011. www.motownfestival.nl Ronde Tafel 23 Dordrecht www.motownfestival.nl Het is weer tijd voor een onvergetelijk feest! Op zaterdag 19 november 2011 organiseert Ronde Tafel 23 Dordrecht voor de 14 e keer het spectaculaire. Het

Nadere informatie

Reddingstation Breskens

Reddingstation Breskens 1940 De oprichting van het reddingstation Breskens was eigenlijk een noodsprong. De reddingboot Maria Carolina Blankenheym lag sinds 1912 in Vlissingen gestationeerd, maar omdat deze strategisch gelegen

Nadere informatie

Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn

Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn Het tweede avontuur van Broer Vos en Broer Konijn Oom Remus bron. Z.n., z.p. ca. 1950 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/remu001twee01_01/colofon.php 2010 dbnl / erven J.C. Harries 2 [Het

Nadere informatie

Beleidsplan (samenvatting tbv ANBI)

Beleidsplan (samenvatting tbv ANBI) Beleidsplan 2017-2020 (samenvatting tbv ANBI) Verenigingsgegevens Statutaire naam: s-gravenzandse Vrijwillige Reddingsbrigade Datum oprichting: 28 februari 1950 Statutaire zetel: s-gravenzande (Gemeente

Nadere informatie

GRONDJEKROEPEN IN NERO

GRONDJEKROEPEN IN NERO GRONDJEKROEPEN IN NERO ZWEMBADVERHALEN UIT DE GEMEENTE HOOGEZAND SAPPEMEER Mijn eerste zwemles in Nero Toen ik de leeftijd van 12 jaar had leek het me mooi om te kunnen zwemmen. Wij woonden sinds kort

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Wilgenhoek. Tekening Maarten Oortwijn

Wilgenhoek. Tekening Maarten Oortwijn Wilgenhoek Mijn herinneringen aan de Wilgenhoek gaan ver terug. Mijn moeder, broer en ik hadden zomers altijd een abonnement op het zwembad. Als het dan even mooi weer was waren we daar te vinden. Niet

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.

Tornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Tornado Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Geschreven in januari 2012 (Geïllustreerd t.b.v. het

Nadere informatie

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten werkt voor en met bewoners in wijken en buurten Oma Geertje vertelt. 2 Welbions: we werken er allemaal. Wij zijn dé woningcorporatie van Hengelo en verhuren meer dan 13.000 woningen aan in totaal 25.000

Nadere informatie

EHBO leer je zo! Werkboek. Lesmateriaal primair onderwijs groep 4, 5 en 6. Les 1 Let op veiligheid! Les 2 EHBO geef je zo Les 3 EHBO bij noodgevallen

EHBO leer je zo! Werkboek. Lesmateriaal primair onderwijs groep 4, 5 en 6. Les 1 Let op veiligheid! Les 2 EHBO geef je zo Les 3 EHBO bij noodgevallen EHBO leer je zo! Lesmateriaal primair onderwijs groep 4, 5 en 6. Les 1 Let op veiligheid! Les 2 EHBO geef je zo Les 3 EHBO bij noodgevallen Naam school Naam leerling Groep Werkboek EHBO leer je zo! Lesmateriaal

Nadere informatie

Drenkelingen. Jaarverslag 2002 PATRIAE QUE SUIS. www.drenkeling.nl

Drenkelingen. Jaarverslag 2002 PATRIAE QUE SUIS. www.drenkeling.nl REDDITUR HIC Maatschappij tot ENE Redding van C T U S Drenkelingen A Q U I S Jaarverslag 2002 PATRIAE QUE SUIS www.drenkeling.nl Q U E Maatschappij tot Redding van Drenkelingen Jaarverslag 2002 De Maatschappij

Nadere informatie

Voor de ouders of verzorgers

Voor de ouders of verzorgers Voor de ouders of verzorgers Dit boekje is bedoeld voor kinderen tussen drie en zes jaar. Acht kunstwerken uit de collectie oude kunst van het Centraal Museum zijn geselecteerd voor dit boekje. Deze werken

Nadere informatie

7,6. Boekverslag door een scholier 1933 woorden 2 januari keer beoordeeld. Jeugdboek, Non-fictie Eerste uitgave 1990 Nederlands. Inleiding.

7,6. Boekverslag door een scholier 1933 woorden 2 januari keer beoordeeld. Jeugdboek, Non-fictie Eerste uitgave 1990 Nederlands. Inleiding. Boekverslag door een scholier 1933 woorden 2 januari 2007 7,6 24 keer beoordeeld Auteur Genre A.P. Wisse Jeugdboek, Non-fictie Eerste uitgave 1990 Vak Nederlands Inleiding. 1. Gegevens van het boek. Auteur:

Nadere informatie

Opening van zondag 19 april 2009. Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid

Opening van zondag 19 april 2009. Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid Opening van zondag 19 april 2009 Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid De opening Hans Siegmund oud-docent van de exposanten begon de openingstoespraak met te zeggen dat hij wel eerst wat glaasjes

Nadere informatie

Voor Cootje. de vuurtoren

Voor Cootje. de vuurtoren Voor Cootje de vuurtoren De Koos Meinderts vuurtoren Lemniscaat & Annette Fienieg Nederlandse rechten Lemniscaat b.v. Rotterdam 2007 isbn 978 90 5637 909 4 Tekst: Koos Meinderts, 2007 Illustraties: Annette

Nadere informatie

Advie zen en Meldingen over Kindermishandeling in 2003

Advie zen en Meldingen over Kindermishandeling in 2003 Advie zen en Meldingen over Kindermishandeling in 23 Registratiegegevens van de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling Iedereen die zich zorgen maakt over een kind in zijn of haar omgeving kan contact

Nadere informatie

Stijn, uitvinder zet een tent op

Stijn, uitvinder zet een tent op Bommetje! Voor een goede uitvinding moet je toevallig ook wel eens geluk hebben 109 Hoeveel uitvindingen heb je nodig om je hele kamer te schilderen? 113 Hoe laat ik Trash uit zonder die vreselijke poepzakjes?

Nadere informatie

Jeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C

Jeroen Driessen Maatschappelijke stage TG3C Pagina 3 Inleiding. Pagina 4-5-6 De voorbereiding. Pagina 7 De motorische demodagen. Pagina 8 na de demodagen. Pagina 9 Wat heb ik er van geleerd Pagina 10-11-12 logboekkaarten Voor school moeten we een

Nadere informatie

Lancaster ED470. Wie, wat, waar en hoe?

Lancaster ED470. Wie, wat, waar en hoe? Lancaster ED470 Wie, wat, waar en hoe? Hier is het toestel neer gekomen en ontploft. Een groot gat kwam in de grond. Wat gaan we doen? Het verhaal Vliegtuigcrash. 23 september 1944 De vliegbasis Skellingthorpe

Nadere informatie

Stichting SAN Inhoudelijke jaarverslag 2014

Stichting SAN Inhoudelijke jaarverslag 2014 Inhoudelijke jaarverslag 2014 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Activiteiten... 4 SPIOR... 4 Discriminatie... 5 Thema-avonden voor ouders... 6 Sport voor jongeren en ouderen... 7 Samenwerking

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

Informatie over. nietreanimeren

Informatie over. nietreanimeren Informatie over nietreanimeren Informatie over reanimeren De niet-reanimerenpenning: wat moet u weten? U heeft bij de NVVE, Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde, informatie aangevraagd

Nadere informatie

Stichting Koningsdag Zierikzee. Dulve BD Zierikzee IBAN NL75RABO

Stichting Koningsdag Zierikzee. Dulve BD Zierikzee IBAN NL75RABO Stichting Koningsdag Zierikzee Dulve 50 4303 BD Zierikzee IBAN NL75RABO0300072473 www.koningsdagzierikzee.nl contact@koningsdagzierikzee.nl 06-30714396 JAARVERSLAG 2017 Inhoud 1. Bestuursverslag... 3 1.1

Nadere informatie

BESLUITEN. De notitie inzake gemeentelijke en koninklijke onderscheidingen voor kennisgeving aan te nemen.

BESLUITEN. De notitie inzake gemeentelijke en koninklijke onderscheidingen voor kennisgeving aan te nemen. Behoudens advies van de commissie Burg. B&W- nr.: 05.0335 d.d. 08-03-2005 Onderwerp Overzicht onderscheidingen. BESLUITEN De notitie inzake gemeentelijke en koninklijke onderscheidingen voor kennisgeving

Nadere informatie

Voor het ontwerponderzoek hebben wij onderzocht hoe een buitenstander de kwestie zal ervaren, daarbij niet kijkend naar de betreffende steeg.

Voor het ontwerponderzoek hebben wij onderzocht hoe een buitenstander de kwestie zal ervaren, daarbij niet kijkend naar de betreffende steeg. RESEARCH FOR DESIGN Jeroen Müller De structuur van deze omgeving is erg dicht en heeft smallle hoge gebouwen. Tussen deze dichte bebouwing bevind zich een lege strook. Stel hier gebeurt een misdrijf en

Nadere informatie

Zes generaties warme toewijding

Zes generaties warme toewijding Zes generaties warme toewijding De geschiedenis van familiebedrijf Bakker van de Ven Bij gelegenheid van het 75-jarig bestaan in Venhorst Venhorst, juni 2010 PAG 1 INHOUD Voorwoord Inleiding 1 Martinus

Nadere informatie

De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen,

De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen, De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen, deed hem niet open, liep langs de andere kant van de

Nadere informatie

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019

Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Toelichting Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Hieronder treft u de geanonimiseerde ranglijst per 1 januari 2019 aan voor het woongebied van Land van Matena. Het betreft een momentopname.

Nadere informatie

D Artagnan gaat naar Parijs

D Artagnan gaat naar Parijs D Artagnan gaat naar Parijs Artagnan reed op zijn oude paard, een uitgeputte knol met een trieste blik. Ook al was zijn paard op zijn minst vreemd te noemen en ook al waren de kleren die hij droeg verbleekt,

Nadere informatie

Poëziewedstrijd bibliotheek: thema STROOM. inzending klasgedicht. 6de leerjaar vzw KBT Sint-Lutgart beemdstraat 4 3700 TONGEREN 012-23.12.

Poëziewedstrijd bibliotheek: thema STROOM. inzending klasgedicht. 6de leerjaar vzw KBT Sint-Lutgart beemdstraat 4 3700 TONGEREN 012-23.12. 6de leerjaar klastitularis: juf Hanne en Els Mor. Ward, de Bever, had een kater Daarom dronk hij zoveel water Maar wat hij had gegeten Dat mochten wij niet weten Misschien at hij wel barbecue Na een vermoeiend

Nadere informatie

Start / Introductie HARTELIJK WELKOM

Start / Introductie HARTELIJK WELKOM Start / Introductie HARTELIJK WELKOM Mijn naam is: Rob Philips BIJ DEZE INFORMATIE OVER HET BELANG VAN REANIMATIE 1 Reanimatie, wat verstaat men daaronder Om met de deur in huis te vallen Wat verstaat

Nadere informatie

Stichting Koningsdag Zierikzee. Dulve BD Zierikzee IBAN NL75RABO

Stichting Koningsdag Zierikzee. Dulve BD Zierikzee IBAN NL75RABO Stichting Koningsdag Zierikzee Dulve 50 4303 BD Zierikzee IBAN NL75RABO0300072473 www.koningsdagzierikzee.nl contact@koningsdagzierikzee.nl 06-30714396 JAARVERSLAG 2016 Inhoud 1. Bestuursverslag... 3 1.1

Nadere informatie

WEEKBRIEF 31ste jaargang nr april Reijmerweg HG Renkum Tel

WEEKBRIEF 31ste jaargang nr april Reijmerweg HG Renkum Tel WEEKBRIEF 31ste jaargang nr. 28 4 april 2018 www.prinsesbeatrixrenkum.nl Reijmerweg 92 6871 HG Renkum Tel. 0317-315130 0317-843525 JARIGEN 05-04 Minke, groep 3 05-04 Roosmarijn, groep 4 06-04 Milo, groep

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

WOONARK Rikus Koops 2003

WOONARK Rikus Koops 2003 WOONARK Rikus Koops 2003 Hij woonde aan, of eerder op of in het water; maar hij zag de rivier nooit. Alle ramen in de woonboot die uitkeken over de rivier, had hij dichtgespijkerd met grote platen hout.

Nadere informatie

Projectplan Inventarisatie aanwezigheid en wenselijkheid AED s in de gemeente Houten

Projectplan Inventarisatie aanwezigheid en wenselijkheid AED s in de gemeente Houten Projectplan Inventarisatie aanwezigheid en wenselijkheid AED s in de gemeente Houten Aanleiding In Nederland overlijden per jaar ruim 15.000 mensen door plotselinge hartstilstand. Bij een hartstilstand

Nadere informatie

2 Koningen 4:11-37 (nbv)

2 Koningen 4:11-37 (nbv) 2 Koningen 4:11-37 (nbv) 11 Toen Elisa op een dag weer door Sunem kwam, onderbrak hij zijn reis en ging rusten in het voor hem ingerichte i vertrek. 12 Hij vroeg zijn knecht Gechazi de gastvrouw te roepen.

Nadere informatie

Chiina (een waar gebeurd verhaal)

Chiina (een waar gebeurd verhaal) Xii iis evangelliist iin Chiina (een waar gebeurd verhaal) Het sneeuwde in de bergachtige streek Gansu. Een koude en venijnige wind blies kleine sneeuwvlokken in zijn gezicht. Toen Xi 's ochtends uit het

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

Kijktip: Nieuwsuur in de klas

Kijktip: Nieuwsuur in de klas Kijktip: Nieuwsuur in de klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen leren over de gemeentepolitiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren over belangrijke

Nadere informatie

Samen houden we de website up-to-date!

Samen houden we de website up-to-date! Organiseer je een nieuwe (eenmalige of vaker terugkerende) activiteit binnen BOEI 90? Valt er een door jou georganiseerde activiteit uit of verandert er iets in de data hiervan? Laat het weten aan communicatie@boei90.nl!

Nadere informatie

De meeuwen van de Afsluitdijk

De meeuwen van de Afsluitdijk De meeuwen van de Afsluitdijk Eerste druk, oktober 2011 2011 Ellen D. IJzendoorn Kleuringbewerking cover: Kasper Smoolenaars ISBN: 978-90-484-9016-5 NUR: 277 Uitgever: Literoza, Zoetermeer www.literoza.nl

Nadere informatie

LEZEN KGT 2 OVER DE GRENS PERRON 1

LEZEN KGT 2 OVER DE GRENS PERRON 1 LEZEN KGT 2 OVER DE GRENS PERRON Over de grens Als je naar Frankrijk, Italië of Amerika op vakantie gaat of boodschappen doet in Duitsland of België, ga je over een grens. Je komt dan in een ander land

Nadere informatie

Onderscheidingen bij de Brandweer

Onderscheidingen bij de Brandweer Onderscheidingen bij de Brandweer DRAAGVOORSCHRIFT Onderscheidingstekens, eretekens en de (baton van de) medaille voor trouwe brandweerdienst worden op het nieuwe brandweeruniform gedragen op de linkerborst,

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Uw verzekering snel en digitaal

Nadere informatie

SAMEN TRAPPEN WE DUCHENNE DE WERELD UIT! SPONSORING DUCHENNE HEROES WWW.DUCHENNEHEROES.NL

SAMEN TRAPPEN WE DUCHENNE DE WERELD UIT! SPONSORING DUCHENNE HEROES WWW.DUCHENNEHEROES.NL SAMEN TRAPPEN WE DUCHENNE DE WERELD UIT! SPONSORING DUCHENNE HEROES WWW.DUCHENNEHEROES.NL Heroes, in het bijzonder voor onze Mathijs, Mike, Koen en Henke. Zolang als het nodig is. Team MMKH DUCHENNE SPIERDYSTROFIE

Nadere informatie

Open Water Diver. Voorkomen en behandelen van problemen

Open Water Diver. Voorkomen en behandelen van problemen Open Water Diver Voorkomen en behandelen van problemen VOORKOMEN EN BEHANDELEN VAN PROBLEMEN Inleiding Redding aan de oppervlakte Herkennen van problemen Helpen van een andere duiker Probleem behandeling

Nadere informatie

Bart Moeyaert. Blote handen

Bart Moeyaert. Blote handen Bart Moeyaert Blote handen Amsterdam Antwerpen Em. Querido s Kinderboeken Uitgeverij 2015 We holden door drie weitjes waar we nooit eerder geweest waren. Het ging bergaf. We holden harder dan we konden.

Nadere informatie

Rotterdamse Meldcode. huiselijk geweld en kindermishandeling

Rotterdamse Meldcode. huiselijk geweld en kindermishandeling Rotterdamse Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 2 Waarom een meldcode? De Rotterdamse Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een stappenplan voor professionals en instellingen bij

Nadere informatie

Sylvia Vanden Heede De kooi

Sylvia Vanden Heede De kooi DE KOOI Met dank aan Michaël Vanden Heede, Frederiek Le Comte en Alain Remue om na te lezen en advies te geven Sylvia Vanden Heede De kooi 2013 Sylvia Vanden Heede & Uitgeverij Vrijdag Jodenstraat 16,

Nadere informatie

Alkmania F5 Alphia F2 Afgelopen zaterdag stonden de geweldenaren van de F5 weer vroeg in de wei voor de wedstrijd tegen Alphia F2.

Alkmania F5 Alphia F2 Afgelopen zaterdag stonden de geweldenaren van de F5 weer vroeg in de wei voor de wedstrijd tegen Alphia F2. Alkmania F5 Alphia F2 Afgelopen zaterdag stonden de geweldenaren van de F5 weer vroeg in de wei voor de wedstrijd tegen Alphia F2. Vlak voordat de wedstrijd begon ging het toekomstige Nederlands elftal

Nadere informatie

ACTIVITEITENVERSLAG 2013

ACTIVITEITENVERSLAG 2013 ACTIVITEITENVERSLAG 2013 Januari 2014 Hilde Oolthuis secretaris VOKS 20 jaar VOKS! In 2013 hebben wij het 20 jarig jubileum van VOKS kunnen vieren! Wij zijn het jubileumjaar gestart met een feestelijk

Nadere informatie

\ Thuiszorg. Zorg en hulp bij u thuis. BrabantZorg, met aandacht

\ Thuiszorg. Zorg en hulp bij u thuis. BrabantZorg, met aandacht \ Thuiszorg Zorg en hulp bij u thuis BrabantZorg, met aandacht 2 Alle aandacht en zorg bij u thuis \ Thuiszorg Thuis wonen in uw vertrouwde omgeving met alle hulp en zorg die u nodig heeft. BrabantZorg

Nadere informatie

Zuidwillemsvaart. Paul van Donk en Teun Geenen

Zuidwillemsvaart. Paul van Donk en Teun Geenen Zuidwillemsvaart S ochtends moesten wij om 8 uur op school zijn om in de bus te stappen richting Den Bosch. Toen wij daar aankwamen kregen wij een lekker bakske koffie, en mochten wij het museum van het

Nadere informatie

Mijn mond zat vol aarde

Mijn mond zat vol aarde Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,

Nadere informatie

Drenkelingen. Jaarverslag 2003 PATRIAE QUE SUIS.

Drenkelingen. Jaarverslag 2003 PATRIAE QUE SUIS. REDDITUR HIC Maatschappij tot ENE Redding van C T U S Drenkelingen A Q U I S Jaarverslag 2003 PATRIAE QUE SUIS www.drenkeling.nl Q U E Maatschappij tot Redding van Drenkelingen *Jaarverslag 2003* De Maatschappij

Nadere informatie

ISABEL EN BAS VAN RHIENEN (6)

ISABEL EN BAS VAN RHIENEN (6) Als tweeling ben je nooit alleen. Maar je bent ook altijd de helft van iets. Vijf broers en zussen vertellen hoe ze samen zichzelf zijn. Tekst Nanneke van Drunen Foto s Edith Verhoeven ISABEL EN BAS VAN

Nadere informatie

Medisch Ethische Commissie NTBR. Algemene informatie

Medisch Ethische Commissie NTBR. Algemene informatie Medisch Ethische Commissie NTBR Algemene informatie 1 Geachte patiënt, Uw arts heeft met u gesproken over NTBR. In deze folder kunt u nalezen wat NTBR precies inhoudt. 2 Wat is NTBR? De afkorting NTBR

Nadere informatie