Voedselkwaliteit, Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en Economische Zaken.

Transcriptie

1 > Transportbesparing is een project van het ministerie van Verkeer en Waterstaat in samen werking met EVO, VNO-NCW, de stichting Natuur en Milieu en de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en Economische Zaken. het project > negentig projecten binnen programma > interesse voor concept groeit > meer bedrijven zien mogelijkheden > minder aanvragen voor subsidie > ondernemers willen besparen én milieu ontzien > transportbesparing in programma eu Transportbesparing in 2004

2 Het project Transportbesparing in 2004 pagina > 2 Groeiende interesse bij Het project Transportbesparing is in 2000 gestart met als doel ondernemers te stimuleren transportbesparende vernieuwingen te ontwikkelen en toe te passen. Compact ontwerpen en verpakken, clusteren van leverancier en afnemer, producten indikken, indrogen of digitaal verzenden, ladingen combineren: er blijken tal van mogelijkheden om minder te hoeven transporteren en tevens een betere bedrijfsprestatie te leveren. Op de omslag: Jan Willem Westerhuis van Catom PDM > Hij bedacht dat autobrandstoffen onderling nog maar zo weinig verschillen dat overschakelen naar een uniform product binnen handbereik ligt. Dat betekent veel minder heen en weer rijden met tankwagens. Voor de hele bedrijfstak becijferde hij een potentiële transportbesparing van tien tot twintig procent en zette het idee in de markt. Hij loopt met zijn bedrijf voor de muziek uit, vindt hij zelf. Maar weet zeker dat dit de toekomst heeft.

3 pagina > 3 ondernemers Mooi meegenomen Minder kosten, minder vrachtwagens op de weg: transportbesparing blijkt voor iedereen mooi meegenomen. Inmiddels lopen er binnen het programma zo n negentig projecten van bedrijven die transportbesparing onderzoeken en toepassen. Van een matrassenfabrikant die zijn lading tot de helft samenperst, tot een productontwikkelaar die aan een senseo voor frisdrank werkt. Als het lukt, scheelt het producent en consument een hoop gezeul met flessen en kratten. Het aantal ondernemers dat aanklopt voor subsidie bij het ontwikkelen van transportbesparingen nam in 2003 af. Tegelijkertijd groeit de interesse voor het concept. Ook in > Meer hierover in dit jaarverslag, aan de de rest van Europa, getuige de keuze van de Europese Commissie om in Marco Polo II, het programma voor betere milieuprestaties van het goederenvervoer, in te zetten op traffic avoidance. Transportbesparing dus. Een begrip dat in Nederland al bijna is ingeburgerd. hand van de volgende onderwerpen: De acties: kennis verspreiden en initiatieven ondersteunen 6 De kosten: twee miljoen euro 10 De resultaten: groeiende interesse 11 Verslag in beeld: ondernemers besparen op transport

4 De acties: kennis verspreiden en initiatieven ondersteunen pagina > 4 Belangrijkste activiteiten van het projectteam Transportbesparing, ondergebracht bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat, zijn het verspreiden van kennis over transportbesparende innovaties en het ondersteunen van ondernemers die zulke innovaties willen ontwikkelen of toepassen. De wapenfeiten op beide terreinen in Kennis verspreiden: www, drukwerk en contacten Albert Heijn die zijn leveringen van houdbaar met de helft weet terug te brengen. Smiths die zijn uitdeelzakjes chips in het vierkant gaat verpakken en daardoor eenderde op het volume bespaart. Vetverwerker Ten Kate die gelatine maakt van wat vroeger als reststof afgevoerd moest worden en de fabriek daarvoor naar het eigen terrein haalde. Deze en vele andere inspirerende voorbeelden van ondernemers die met succes op hun goederenstromen besparen, zijn te lezen op de website van het project. Een afgelopen jaar ontwikkelde IDhelp (zie afbeelding), brengt de bezoeker via vraag en antwoord bij de projecten die het best aansluiten bij de eigen situatie. Nieuws Wanneer alle zes miljoen particulieren en ruim één miljoen ondernemers hun belastingaangifte in de toekomst via een modem en internet doen, slinkt de jaarlijkse berg blauwe enveloppen tot één tiende van de huidige omvang. Digitalisering brengt de rij van honderd tientonners die nu nog rond april door Nederland trekt, terug tot wat klikken en tikken. De lezers van de elektronische nieuwsbrief Transportbesparing weten er alles van. Net als van digitale verkoop van muziek en films, en wat dat scheelt aan vrachtwagens, en van de marges die supermarktmanagers in de prijzenoorlog van 2004 zochten en vonden in minder heen en weer rijden met goederen.

5 pagina > 5 Frans Sools > Lights Interaction Agro Zoeken naar maatschappelijk relevante verbeteringen Lights Interaction Agro ontwikkelt een nieuw type gas-ontladingslamp voor de glastuinbouw: gebruiksvriendelijker, meer lichtopbrengst, lichter in gewicht en compacter te vervoeren. Resultaat: minder transport, minder energieverbruik en een marktkans voor het jonge, gespecialiseerde, bedrijf. > Transportbesparing: ruim ritkilometer per jaar.

6 pagina > 6 Walter Nonnekes > Nedmag Industries Beter ranja vervoeren dan limonade Zoutleverancier Nedmag Industries wil zijn producten in geconcentreerde vorm opslaan in regionale depots en daar per klant verdunnen en uitleveren. De geconcentreerde vorm betekent veel minder volume. Regionale depots betekenen bovendien dikkere goederenstromen, waardoor de binnenvaart als vervanger van de tankwagen in beeld komt. > Transportbesparing: 1,8 miljoen tonkilometer per jaar.

7 Interviews > Afgelopen jaar sprak het projectteam met tientallen managers en ondernemers die zelfstandig, met ketenpartners of met de buren bespaarden op hun transport en publiceerde daar twee interviewbundels over: Een goede buur is geld waard en Ondernemers prijzen zichzelf de markt in. Zes van deze inventieve ondernemers zijn present in dit verslag met een korte beschrijving van hun project. Een nadere kennismaking is mogelijk via de brochures of op de website. pagina > 7 Workshops en congressen Ook via workshops, aanwezigheid op congressen, zoals van het platform Agrologistiek, en contacten met brancheorganisaties werkte het projectteam aan het verspreiden van kennis over transportbesparing. Resultaten van ketenanalyses in de chemie en de kantoormeubelsector kwamen daar bijvoorbeeld aan de orde. En wat de overheid zelf kan doen om heen en weer rijden met materiaal te beperken bij de aanleg van infrastructuur. De stichting Natuur en Milieu, partner in het project, organiseerde in Wenen een seminar over het hoe en waarom van transportbesparing en de mogelijkheden daarvoor in Oostenrijk. De Nederlandse samenwerking fungeerde daarbij als voorbeeld. Kennis verspreiden onder vakgenoten Negen brancheorganisaties en samenwerkingsverbanden organiseerden met financiële hulp uit het subsidieprogramma Transportbesparing afgelopen jaar projecten om specifieke kennis van transportbesparende technieken onder vakgenoten te verspreiden. Daardoor weten bijvoorbeeld voedselproducenten binnenkort dat ze hun afval beter op het eigen terrein kunnen vergisten. Het scheelt vervoer en levert milieuvriendelijke energie. En eigenaren van vorkheftrucks weten straks dat die ook op aardgas kunnen rijden. Dat betekent minder tankwagens op de weg en frissere lucht in fabriekshallen.

8 pagina > 8 Ondersteunen van initiatieven: testen, demonstreren en analyseren Een financieel steuntje in de rug blijkt voor managers en ondernemers vaak net het extra zetje dat testen of demonstreren van een idee voor transportbesparing haalbaar maakt. Zo werkt dat voor eierverpakker Kwetters & Zn die een nieuwe tray demonstreert, voor cv-fabrikant Atag, die onderzoekt of het soldeerwerk in eigen huis gehaald kan worden, en voor sloper en producent van beton Jansen Recycling die van oud materiaal nieuw beton wil maken in plaats van zand en grind aan te voeren. Afgelopen jaar ontvingen zeventien bedrijven subsidie om transportbesparende vind ingen uit te testen of te demonstreren. Daarnaast kregen twee groepen ketenpartners, in de chemie en in de kantoormeubelsector, vanuit het project ondersteuning bij het analyseren van de goederenstromen bij hun producties en leveringen. Het bracht, zoals Lucien Hekker van kantoormeubelleverancier Assenburg het verwoordt kosten op tafel die normaal gesproken een verborgen bestaan lijden. Samen met zijn toeleveranciers ontwikkelde hij een hangmappensysteem waardoor er meer bureaubladen tegelijk vervoerd kunnen worden, plus een plan voor decentrale belevering dat aanzienlijke besparingen op gaat leveren. Ook de partners uit de chemie kwamen tot een doeltreffende aanpak: voor bulkleveringen in Europa wisselden zij simpelweg van klanten met een concurrent. Resultaat: bijna driekwart miljoen transportkilometer per jaar minder. De kosten: twee miljoen euro In het verspreiden van kennis over transportbesparing en het ondersteunen van initiatieven van ondernemers, investeerde de rijksoverheid afgelopen jaar ruim twee miljoen euro. Dat geld is als volgt besteed: personele bezetting, (4 FTE) workshops website, nieuwsbrieven en brochures ketenanalyses subsidieregeling SenterNovem subsidieregeling Agro Keten Kennis diversen

9 pagina > 9 Jan van Rijsingen > Groentehof Twintig procent van je product weggooien is doodzonde Vijf tot twintig procent van de voorgesneden groenten belandt niet in de boodschappentas, maar in het afval. Groenteverwerker Groentehof onderzoekt en test verbeteringen in techniek, logistiek en proces, om groenten langer vers te houden. Resultaat: minder aanvoer, minder afval en een aantrekkelijker product in de winkel. > Transportbesparing: 35 procent reductie van de aan- en afvoer.

10 De resultaten: groeiende interesse pagina > 10 Al deze inspanningen en investeringen resulteerden zowel in een groeiende interesse in het concept Transportbesparing, als in een afnemende belangstelling voor het subsidieprogramma. Afgelopen jaar nam het aantal aanvragen voor subsidie af, evenals de beoogde transportbesparing per gesubsidieerd project. Dat laatste kan te maken hebben met een betere doorrekening van de resultaten. En wat het eerste betreft, zou er een verzadigingspunt bereikt kunnen zijn. Maar misschien is er ook gewoon te weinig lawaai gemaakt, zoals de projectleider veronderstelt. Reden om dat in 2005 met hernieuwde inzet te gaan doen. Uit een onderzoek van Heliview onder zeshonderd bedrijven blijkt in elk geval dat vergeleken met een soortgelijk onderzoek in 2002 de interesse in transportbesparing bij ondernemers en managers duidelijk groeit. De bekendheid met het concept is groter geworden, meer bedrijven zien mogelijkheden en willen die ook toepassen. Het aantal bedrijven dat daadwerkelijk bezig is met transportbesparing, is bijna verdubbeld. Kennis over de mogelijkheden voor transportbesparing blijkt een belangrijke onderscheidende factor tussen doen of niet doen. Opvallend is verder dat bedrijven die in het onderzoek niet of nauwelijks interesse tonen in transportbesparing, maatschappelijk verantwoord ondernemen, het leveren van een bijdrage aan een gezond milieu, innovatie en besparing van transportkosten wel zeer belangrijk zeggen te vinden. De potentie is dus nog groot. Bekendheid, bereidheid, besparing In het jaarverslag 2003 zijn de resultaten van het project in kaart gebracht aan de hand van drie stappen: bekendheid met transportbesparing, bereidheid om er werk van te maken en het daadwerkelijk realiseren van besparingen. Voor elke stap zijn enkele indicatoren benoemd, aan de hand waarvan de resultaten voor 2002 en 2003 zijn beschreven. In dit verslag de scores van drie jaar Transportbesparing, met de resultaten van het Heliview-onderzoek daaraan toegevoegd.

11 pagina > 11 Lucien Hekker > Assenburg Verborgen kosten op tafel Kantoormeubelleverancier Assenburg onderzocht samen met zijn toeleveranciers mogelijkheden om met minder transport toe te kunnen. Eerste resultaat is een hangmappensysteem voor het vervoer van bureaubladen. > Transportbesparing: ongeveer ritkilometer per jaar.

12 pagina > 12 % respondenten bekend met 66 procent bezoeken website laatste kwartaal: 995 per maand aantal benaderde bedrijven en overheden tijdens workshops, congressen, beurzen en bezoeken 240 abonnees nieuwsbrief 175 persaandacht voor subsidieprogramma 16 publicaties % respondenten ziet mogelijkheden 25 procent aanvragen voor uitwerken, testen en 37 bij SenterNovem kennisoverdragen binnen programma 4 bij AKK geaccepteerde projecten binnen programma 18 via SenterNovem 4 via AKK deelname aan ketenanalyse en -overleg geen analyses % respondenten bezig met transportbesparing 4 procent besparingen waarvan de haalbaarheid binnen het programma is onderzocht 2,5 miljoen ritkilometer besparingen die binnen het programma zijn gedemonstreerd 1,0 miljoen ritkilometer realiseerbaar geachte besparingen met de resultaten van ketenanalyses geen analyses

13 pagina > procent 1090 per maand 3066 per maand publicaties 23 publicaties 37 procent 55 bij SenterNovem 25 bij SenterNovem 12 bij AKK 10 bij AKK 22 via SenterNovem 18 via SenterNovem 7 via AKK 8 via AKK 15 bedrijven 10 bedrijven 7 procent 1,4 miljoen ritkilometer 0,3 miljoen ritkilometer 1,7 miljoen ritkilometer 0,7 miljoen ritkilometer 1,3 miljoen ritkilometer 0,7 miljoen ritkilometer

14 pagina > 14 Gerrit Keuzenkamp > BSN Glasspack Voorraden op een logische plek BSN Glasspack ontdekte tijdens een ketenanalyse dat zijn voorraden verpakkingsglas veel beter bij de klant zelf kunnen staan. Dat bespaart het bedrijf ruimte en het heen en weer rijden met kleine zendingen. > Transportbesparing: samen met andere besparingsideeën ritkilometer per jaar.

15 pagina > 15 René de Bruin > stichting Streekeigen Producten Niet langer voedsel en vee heel Europa rondslepen Productie en consumptie bij elkaar brengen, bespaart op goederenstromen. De stichting Streekeigen Producten ontwikkelt en verspreidt samen met de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland kennis over de marketing en distributie van streekeigen producten. > Transportbesparing: onbekend.

16 Projectteam Transportbesparing bezoekadres Artillerie, Nieuwe Uitleg 1, Den Haag postadres Projectteam Transportbesparing Postbus 20904, 2500 ex Den Haag Telefoon Fax Internet: colofon > Het project Transportbesparing in 2004 is een uitgave van het project Transportbesparing. Tekst: Jos Lammers, Delft. Vormgeving: Hoogteyling BNO, Schiedam. Beeldmateriaal: deel nemende bedrijven; AVEQ Fotografie, Den Haag; Herman Zonderland, Delft. Druk: Graféno, Rotterdam. Den Haag, mei 2005.