De watertoets een last of een noodzaak? Filip Raymaekers VMM afdeling Operationeel Waterbeheer

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De watertoets een last of een noodzaak? Filip Raymaekers VMM afdeling Operationeel Waterbeheer"

Juliana Timmermans
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De watertoets een last of een noodzaak? Filip Raymaekers VMM afdeling Operationeel Waterbeheer

2 2

3 Watertoets zie ook Beoordeling van schadelijke effecten m.b.t. watersysteem bij vergunningen, plannen en programma s Referentiekader: doelstellingen en beginselen van het decreet integraal waterbeleid (ruimte voor water, brongerichte aanpak, ) Concreet: controle toepassing bestaande (water)wetgeving opleggen van specifieke bijkomende voorwaarden om significante schadelijke effecten te voorkomen, beperken, herstellen of compenseren Richtlijnen voor vergunningen (BVR 20/07/06): wanneer is er schadelijk effect, wanneer advies vragen en aan wie 3

controle toepassing bestaande (water)wetgeving opleggen van specifieke bijkomende voorwaarden om significante schadelijke effecten te

4 Voorbeelden van bestaande kaders Kwantiteit oppervlaktewater Kwaliteit oppervlaktewater Kwantiteit grondwater Kwaliteit grondwater Stedenbouwkundige verordeningen, wetgeving waterwegen en onbevaarbare waterlopen, BW art. 640, codes van goede praktijk Vlarem Vlarem Vlarem Watergebonden natuur Algemeen 4 Decreet Natuurbehoud en uitvoeringsbesluiten Decreet IWB, waterbeheerplannen

waterwegen en onbevaarbare waterlopen, BW art.

5 Opbouw van de richtlijnen voor vergunningverleners (BVR 20/07/06) De watertoets dekt alle schadelijke effecten af Richtlijnen voor de watertoets verwijzen maximaal naar bestaande (wetgevend) kader Voor de leemten in het bestaande kader: drempels die aangeven vanaf wanneer schade mogelijk is en dus ook een wateradvies van een waterbeheerder nodig is Grootste leemten voor wat betreft impact op de kwantiteit van oppervlaktewater en grondwater: bouwen in overstromingsgebieden, versnellen van de waterafvoer, wijzigen van infiltratie, grondwaterstroming, grondwaterstand,... 5

schade mogelijk is en dus ook een wateradvies van een waterbeheerder nodig is Grootste leemten voor wat betreft impact op de kwantiteit van

6 Voor welke activiteiten ACTIVITEIT Verkavelen van gronden, oprichten van constructies aanleggen van verhardingen Opslag of storten van bodemvreemd materiaal Vegetatiewijziging Reliëfwijziging Buffer en infiltratievoorzieningen Puntbronnen (lozingen) Winnen van grondwater Wijzigen van bedding of structuur van waterlopen 6 RICHTLIJN Gewijzigd overstromingsregime Gewijzigde afstromingshoeveelheid Gewijzigde infiltratie naar het grondwater Gewijzigde grondwaterstroming Opslag of storten van bodemvreemd materiaal Vegetatiewijziging Reliëfwijziging Buffer en infiltratievoorzieningen Wijziging aantal puntbronnen Winnen van grondwater Toename of bestendiging vismigratieknelpunten Migratiebelemmering fauna op oever Gewijzigd afvoergedrag van de waterloop

Gewijzigde afstromingshoeveelheid Gewijzigde infiltratie naar het grondwater Gewijzigde grondwaterstroming Opslag of storten van bodemvreemd materiaal Vegetatiewijziging Reliëfwijziging

7 Vorm van de richtlijnen Beslissingsbomen Watertoets internet instrument Kaarten Watertoets geoloket 7

8 7 watertoetskaarten Overstromingsgevoelige gebieden Grondwaterstromingsgevoelige gebieden VHA - Waterbeheerders Erosiegevoelige gebieden Infiltratiegevoelige gebieden Hellingenkaart 8 Winterbedkaart ( )

- Waterbeheerders Erosiegevoelige gebieden

9 9

10 Resultaat van de richtlijnen: wanneer schadelijk effect mogelijk en advies vragen Ingreep in overstromingsgevoelig gebied (verkaveling, gebouw, ondergrondse constructie, verhard oppervlak, opslag, reliëfwijziging, buffer/infiltratie-voorziening) Verkaveling met wegenis Daken/verharde oppervlakken groter dan 0,1 ha (afwaterend naar kleine waterloop cat. 2, 3, niet gekl.) of groter dan 1 ha (overal) Omvangrijke ondergrondse constructies: bv. dieper dan 3 m in grondwaterstromingsgevoelig gebied Belangrijke wijzigingen van reliëf of vegetatie Veranderingen aan de structuur van waterlopen 10

oppervlakken groter dan 0,1 ha (afwaterend naar kleine waterloop cat. 2, 3, niet gekl.

11 Watertoets criteria adviesverlening = aandachtspunten voor ontwerpen Toepassing van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening hemelwater (GSV) en Vlarem voorwaarden Aanleg van wegen, rioleringen en grachten Bouwen in overstromingsgebieden Bouwen langsheen waterlopen Bouwen aan de kust en in gebieden met ondiep verzilt grondwater Uitgravingen en ophogingen Andere 11

be/water/waterwegwijzerbouwen Aanleg van wegen, rioleringen en grachten Bouwen in

12 Scheiding hemelwater en afvalwater minstens tot aan perceelsgrens Geen aansluiting van hemelwater op riolering als er een haalbaar alternatief is (gracht, ) RWA DWA Aansluiten afvalwater i.f.v. zoneringsplannen (evt. IBA) Volgorde: eerst hergebruik, dan infiltratie, dan buffering en vertraagde afvoer van hemelwater Hergebruik: alleen voor dakwater, voorfilters, putvolume i.f.v. maximaal gebruik, verbinding meerdere 12 putten onderaan of via hevel

IBA) Volgorde: eerst hergebruik, dan infiltratie, dan buffering en vertraagde afvoer van hemelwater Hergebruik:

13 Infiltratie: via waterdoorlatende verhardingen of naar onverharde randzones, niet bij verontreiniging (tankstations, wasplaatsen, laadkaden, mestopslag, ) Afwatering van hemelwater prioritair via grachten of onverharde randzones en infiltratiebermen Opletten voor verontreiniging van hemelwater (tankstations, wasplaatsen, laadkaden, vrachtverkeer ): KWS afscheider met sedimentvang en coalescentiefilter 13

grachten of onverharde randzones en infiltratiebermen Opletten voor verontreiniging van hemelwater

14 Gemiddeld grondwaterniveau Drainagegracht Infiltratiegracht B I Buffer en infiltratiegracht met drempel en vertraagde doorvoer opening 14

15 Burgerlijk Wetboek Art. 640 Inbuizing gracht niet langer dan 5 m 5 m Aansluiten lozingen in open trajecten Inbuizing met voldoende ruime doorstroomsectie, min. diam. 400 mm, nieuw bodempeil gelijk aan bestaande peil 15

16 Bouwen in overstromingsgebieden Enkel aanvaardbaar voor nieuwe aansnijdingen mits overstromingsvrij bouwen, compensatie verlies aan volume en oppervlakte voor overstromingswater Aanvaardbaar binnen bestaande aansnijdingen mits overstromingsvrij bouwen en compensatie van verlies aan volume voor overstromingswater 16

voor overstromingswater Aanvaardbaar binnen bestaande aansnijdingen mits

17 Oorspronkelijk maaiveld Overstromingsniveau Overstroombare woning en kelder Overstroombare stookolietank 17

18 Oorspronkelijk maaiveld Overstromingsniveau Gevraagde ophoging Te compenseren volume ruimte voor water 18

19 Oorspronkelijk maaiveld Overstromingsniveau Gevraagde ophoging Overstroombare kruipkelder Restant te compenseren volume ruimte voor water 19

20 Overstromingsniveau Gevraagde ophoging Overstroombare kruipkelder Restant te compenseren volume ruimte voor water Compensatie o.v.v. afgraving 20

21 Overstromingsniveau Gevraagde ophoging Overstroombare kruipkelder Restant te compenseren volume ruimte voor water Compensatie o.v.v. vijver Gemiddeld grondwaterpeil 21

22 Bouwen langsheen geklasseerde onbevaarbare waterlopen (wet 28/12/1967) 22

23 Machtiging van de waterbeheerder vereist voor werken binnen de bedding van een geklasseerde waterloop Laagste kruin of insteek Maximale waterhoogte binnen de bedding Bedding van de waterloop Werken: lozingsconstructie, brug, overwelving, kruising, Richtlijnen voor machtiging op aanvraag te bekomen bij de waterbeheerder (VMM, provincie, ) 23

24 Geen vaste constructies binnen de 5m-zone Kruin of insteek 5m 24

25 Geen ophoging binnen de 5m-zone Ophoging Niet aanvaardbaar deel van de ophoging 5m 25

26 Ondergrondse constructies of terrassen in de 5m zone: overrijdbaar met materiaal tot 30T 5m 26

27 Afsluitingen: 0,75m-1m van de kruin van de waterloop, max hoogte 1,5m Dwarsafsluitingen mogen de toegang tot de werkstrook niet belemmeren en moeten daarom gemakkelijk wegneembaar en terugplaatsbaar zijn 0,75 1 m max. 1,5 m 27

28 Bomen: tussenafstand van minstens 10 meter, op minstens 0,75m van de kruin van de waterloop Min. 10 m 28

29 Bouwen aan de kust en in gebieden met verzilt grondwater Zandgronden of geulgronden? Diepte grondwatertafel en diepte vanaf waar verzilting optreedt? Prioritair infiltratie van hemelwater Retourbemaling en waterdichte bouwputten Hergebruik van hemelwater maximaliseren 29

30 30

31 31 Verziltingskaart

32 duinen poldersloot zoet grondwater zilt grondwater 32

33 Werken met gesloten bouwkuip, retourbemaling, infiltratie, 33

34 Bemalingen en drainages Vlarem reglementering Meldingsplicht Proefpompingen Bronbemalingen Draineringen Grondwaterwinning < 500 m3/jaar Vergunningplicht Bronbemaling vanaf 500 m3/dag klasse 2, vanaf m3/dag klasse 1 Bronbemaling in mijnverzakkingsgebieden Koude-warmtepompen Grondwaterwinning > 500 m3/jaar klasse 2, > m3/jaar of > m3/dag of > m3/dag in duinen/sbz klasse 1 Irrigatie > 100 ha, drooglegging > 50 ha of > 15 ha in SBZ klasse 1 MER plicht 34

35 Uitgravingen en ophogingen Verandering van grondwaterstand Verandering van infiltratiecapaciteit Overstromingsgevoelig gebied Verandering van grondwaterstromingspatroon 35

36 Voorbeeld van schadelijk effect bij ontgraving N 36

37 Conclusies Aandacht voor het natuurlijk watersysteem: Grondwaterstanden Bodemkenmerken Overstroombaarheid Effecten op waterlopen Vermijden, verminderen, herstellen of compenseren van schadelijke effecten op water Vergunningsaanvraag: alle relevante elementen samenvatten om watertoets toe te laten 37

38 Decreetswijziging 2007 Adviesplicht i.p.v. adviesmogelijkheid Ook voor stedenbouwkundige en planologische attesten Positieve lijst vergunningen en plannen (deel 1) 38

39 Evaluatie watertoets 2010 (regeringsverklaring, beleidsnota) Bevraging vergunningverleners en adviesverleners Respons vergunningverleners 27% van 916, respons adviesverleners 15% van 483 Vergunningverleners vragen gemiddeld bij 14% van de vergunningsaanvragen een advies van een waterbeheerder 44% van de verleende adviezen is gunstig, 47% voorwaardelijk gunstig en 9% ongunstig; adviezen worden meestal gevolgd. Meerwaarde van de watertoets is betekenisvol tot groot, vooral voor beperken van schade door overstromingen en omgaan met hemelwater, minder voor het beschermen van de waterkwaliteit en het vrijwaren van natuurwaarden Reglementering met betrekking tot de watertoets is niet zo duidelijk; aangepaste richtlijnen nodig om meer gericht advies te kunnen vragen en verlenen Ondersteunende instrumenten voor het toepassen van de watertoets zijn voor verbetering vatbaar 39

40 Evaluatie watertoets 2010 Ontwerp aanpassing uitvoeringsbesluit Vereenvoudigen besluit Vervangen van beoordelingsschema s door beknopte oplijsting Verbeterde kaart overstromingsgevoelige gebieden Positieve lijsten vergunningen en plannen (deel 2) 40

41 Vragen voor de toekomst Overleg middenveld Richtlijnen voor vergunningverleners, adviesverleners en initiatiefnemers Afstemming infiltratie/buffervolumes en lozingsdebieten in stedenbouwkundige verordening en nieuwe Code van goede praktijk voor rioolstelsels 41

42 42

43 43

44 44

45 45

46 46

47 47

48 48

49 49

50 50

Vergelijkbare documenten

Formuleren van een wateradvies. Filip Raymaekers VMM afdeling Operationeel Waterbeheer Voorzitter CIW Werkgroep Watertoets

Formuleren van een wateradvies Filip Raymaekers VMM afdeling Operationeel Waterbeheer Voorzitter CIW Werkgroep Watertoets Ondersteuning bij het formuleren van een wateradvies Vergunningen: CIW Achtergronddocument