RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Us Earste Begjin

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Us Earste Begjin Plaats : Holwerd LRKP nummer : Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 11 december 2017 Datum vaststelling : 23 maart 2018

2 Pagina 2 van 14

3 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING INLEIDING HOOFDCONCLUSIE RESULTATEN ONDERZOEK REACTIE VAN DE HOUDER Pagina 3 van 14

4 Pagina 4 van 14

5 SAMENVATTING De kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op Us Earste Begjin is over het geheel genomen voldoende, maar kan op onderdelen nog verbeterd worden. Context Peuteropvang Us Earste Begjin is in augustus 2016 overgedragen aan de Stichting Kinderopvang Friesland (SKF). Vanaf dat moment is de voormalige peuterspeelzaal geregistreerd als kinderdagverblijf. Ten tijde van het onderzoek zijn er 13 peuters ingeschreven op de peutergroep, waarvan 7 geïndiceerde vvekinderen en 2 (nog) niet geïndiceerde vve-kinderen. De vve-kinderen volgen drie dagdelen van drie en een half uur vve. De geïndiceerde kinderen zijn voor het merendeel anderstalige peuters met een vluchtelingen achtergrond. De Nederlandse kinderen zijn vrijwel allemaal Friestalig. Daarom werken de pedagogisch medewerkers zowel met een Fries vve-programma als met een Nederlands vve-programma en is afgesproken dat een van de pedagogisch medewerkers Fries met de kinderen spreekt en de ander Nederlands. De pedagogisch medewerkers hebben geen specifieke scholing gehad in de opvang van anderstalige kinderen. Wat gaat goed? De pedagogisch medewerkers spannen zich in om een rustige sfeer in de complex samengestelde groep te creëren. Zij hebben veel aandacht voor de taalontwikkeling van zowel de Friestalige als de anderstalige peuters. Zij volgen de ontwikkeling van de kinderen met een peutervolgsysteem. De peuteropvang werkt in het belang van een goede begeleiding van de kinderen samen met het gebiedsteam, het consultatiebureau/de Jeuggezondheidszorg en de pedagoog van de SKF. Ouders worden via facebook op de hoogte gehouden van de dagelijkse activiteiten van de kinderen en krijgen via de nieuwsbrief informatie over praktische zaken en over het thema waaraan wordt gewerkt. De SKF heeft een systeem van kwaliteitszorg waarmee zij de kwaliteit van de voorschoolse educatie bewaakt en waar nodig verbetert. Wat kan beter? De inrichting van de groepsruimten zou nog meer uitdaging kunnen bieden aan de ontluikende geletterdheid en gecijferdheid van de kinderen. Pedagogisch medewerkers kunnen beter zichtbaar maken hoe zij de observatiegegevens van de kinderen benutten voor de planmatige zorg aan de kinderen die dat nodig hebben. Zij hebben bovendien meer ondersteuning nodig bij de specifieke begeleiding van de anderstalige kinderen. Pagina 5 van 14

6 Het educatief handelen kan op het gebied van de interactie met de kinderen nog aan kwaliteit winnen, met name door het stellen van verschillende soorten vragen aan kinderen, afhankelijk van de fase van (tweede/derde) taalverwerving van de peuters. De peuteropvang kan de samenwerking met ouders versterken door hen meer te stimuleren om thuis ontwikkelingsbevorderende activiteiten met hun kind te doen. Tot slot kan de locatie haar ambities met de voorschoolse educatie nog verder concretiseren door doelen te stellen voor de ontwikkelingsresultaten die zij bij de kinderen wil bereiken. Pagina 6 van 14

7 1 INLEIDING Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? De inspectie houdt signaalgestuurd toezicht op de kwaliteit van voorschoolse educatie op locaties met gesubsidieerde voorschoolse educatie in alle OABgemeenten. Omdat peuteropvang Us Earste Begjin nog niet eerder door ons is bezocht en uit de rapporten van de GGD is gebleken dat er mogelijke risico s zijn in de kwaliteit van vve hebben wij een onderzoek uitgevoerd op deze voorschool. Vanaf 1 augustus 2017 hanteren wij hierbij een nieuw onderzoekskader. Voor meer informatie over het nieuwe toezicht en het nieuwe onderzoekskader, zie de website van de inspectie. Werkwijze Op 11 december hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: ouders, pedagogisch medewerkers, kwaliteitsmanager en locatieleiding; observaties van de pedagogisch-educatieve praktijk in de groep. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie van het onderzoek op peuteropvang Us Earste Begjin. Hoofdstuk 3 geeft per kwaliteitsgebied de resultaten van het onderzoek. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en de rapportage opgenomen. Pagina 7 van 14

8 2 HOOFDCONCLUSIE De kwaliteit van de voorschoolse educatie op peuteropvang Us Earste Begjin is over het geheel genomen van voldoende niveau. Gezien de complex samengestelde peutergroep is het nodig om een verdiepingsslag te maken in de specifieke begeleiding van met name de anderstalige kinderen, zowel op individueel als op groepsniveau. Ook kan de peuteropvang de effectiviteit van de voorschoolse educatie nog vergroten door ouders hier meer bij te betrekken. Pagina 8 van 14

9 3 RESULTATEN ONDERZOEK Hieronder staan de waarderingen van de standaarden en een toelichting daarop. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledig onderzoekskader voorschoolse educatie en primair onderwijs. De score geeft aan in welke mate de betreffende standaard is gerealiseerd. Ontwikkelingsproces Kan beter Voldoende Goed OP1 OP2 OP3 OP4 OP5 Aanbod Zicht op ontwikkeling Pedagogisch-educatief handelen (Extra) ondersteuning Samenwerking Ontwikkelingsproces Aanbod: integraal en tweetalig Us Earste Begjin werkt met een Friestalig en een Nederlandstalig programma voor de voorschoolse educatie. Beide zijn integrale programma's waarin alle ontwikkelingsgebieden aan de orde komen en dat uitgaat van het werken in thema's. Er is geen specifiek aanbod voor de tweede (of derde) taalverwerving van de anderstalige kinderen. Wel heeft een van de pedagogisch medewerkers zich bij een naburig AZC georiënteerd op de belangrijkste aspecten van het taalaanbod aan deze kinderen. Us Earste Begjin heeft ervoor gekozen om ook de anderstalige kinderen het Fries aan te bieden omdat zij in een omgeving opgroeien die overwegend Friestalig is. Om aan de kinderen duidelijk te maken dat het om twee verschillende talen gaat, is afgesproken dat een van de pedagogisch medewerkers Fries met de kinderen spreekt en de andere Nederlands. In de praktijk blijkt dat dit niet altijd consequent volgehouden wordt. De pedagogisch medewerkers hebben de thema's in een kwartaalplanning vastgelegd en uitgewerkt in een activiteiten- en doelenoverzicht per thema. De planning van de activiteiten is op de hele groep gericht en zou nog gespecificeerd kunnen worden naar het niveau van de individuele kinderen. Van belang is om daarbij zowel rekening te houden met het tweede/derde taalverwervingsniveau van de anderstalige kinderen als met het ontwikkelingsniveau van elk individueel kind. De inrichting van de groepsruimte is rustig en overzichtelijk. Er kan in de inrichting echter nog meer uitdaging geboden worden aan de ontluikende geletterdheid en gecijferdheid van de kinderen door bijvoorbeeld woorden, Pagina 9 van 14

10 letters en cijfers op te hangen en kinderen de gelegenheid te bieden om deze te ontdekken en ermee te spelen. De peuteropvang beschikt wel over materialen gericht op de ontluikende geletterdheid, maar omdat deze niet direct zichtbaar zijn voor de peuters, prikkelen ze de kinderen niet om ermee aan de slag te gaan. Zicht op ontwikkeling: de ontwikkeling van kinderen wordt zorgvuldig gevolgd, de handelingsplanning kan meer zichtbaar gemaakt worden. De ontwikkeling van de kinderen wordt met een algemeen observatieinstrument gevolgd en de resultaten van de hele groep worden verwerkt in het overzicht dat bij het Nederlandtalige programma hoort. Terugkoppeling van de resultaten van de observaties aan de ouders vindt plaats rond de derde verjaardag van hun kind en voor de overstap naar het basisonderwijs. Ouders waarmee de inspectie gesproken heeft, geven aan behoefte te hebben aan een frequentere terugkoppeling, naast de informele gesprekjes bij het halen en brengen. De planning van de zorg aan de vve-kinderen is niet vastgelegd. Wel is er voor de kinderen met een complexe problematiek een zorgdossier. Om gericht in te spelen op de verschillende zorgbehoeften van kinderen is het van belang om zowel de na te streven doelen als de stappen in de begeleiding planmatig vast te leggen. Dit biedt ook de mogelijkheid om te kunnen evalueren of de begeleiding effect heeft gehad. Pedagogisch-educatief handelen: veel aandacht voor rust in de groep en de taalontwikkeling van de kinderen. De interactie met de kinderen kan nog verdiept worden. Tijdens het groepsbezoek hebben we geconstateerd dat de pedagogisch medewerkers veel aandacht besteden aan een rustige sfeer in de groep. Dit is met name van belang omdat de interactie tussen de kinderen niet altijd makkelijk verloopt door de verschillen in taalbeheersing en de sociaalemotionele problematiek van de kinderen met een vluchtelingen achtergrond. Ook hebben we tijdens het groepsbezoek kunnen zien dat pedagogisch medewerkers veel aandacht besteden aan de taalontwikkeling van de peuters, onder andere via interactieve kringactiviteiten. Desalniettemin kan de interactie met de kinderen nog verdiept worden door meer individuele gesprekjes of gesprekjes in kleine groepjes met de kinderen te voeren. Daarbij is het van belang om de vraagstelling goed af te stemmen op het taalverwervings- en ontwikkelingsniveau van de kinderen. Het uiteindelijke doel zou moeten zijn om vooral via open vragen met de kinderen te communiceren en hen de tijd te geven om na te denken over het antwoord. Pagina 10 van 14

11 Externe ondersteuning: korte lijnen, maar extra ondersteuning nodig voor de anderstalige peuters Voor kinderen die extra zorg nodig hebben die Us Earste Begjin niet kan bieden, kan de locatie een beroep doen op de pedagoog van de SKF, het gebiedsteam en het consultatiebureau/jeugdzorg. De lijnen naar de zorginstanties zijn over het algemeen kort, zodat de begeleiding op de peuteropvang waar mogelijk afgestemd kan worden op de externe zorg. Wel ervaren de pedagogisch medewerkers dat ondersteuning bij de opvang van de anderstalige vluchtelingenkinderen laat op gang komt. Samenwerking: meer aandacht nodig voor ouderbetrokkenheid en inhoudelijke doorgaande lijn naar het basisonderwijs Het contact met de twee basisscholen in het dorp is vooral gericht op de overdracht van de kinderen naar het basisonderwijs. Hiervoor hanteren de pedagogisch medewerkers een overdrachtsformulier en bij alle doelgroeppeuters vindt een warme overdracht plaats. Voor de kinderen kan een nog vloeiender overgang gecreëerd worden door inhoudelijk overleg met de basisscholen over bijvoorbeeld de afstemming van het vve-programma, het pedagogisch-educatief handelen, de inrichting van de zorg en begeleiding en het organiseren van ouderbetrokkenheid. Ouders zijn via facebook en de nieuwsbrief voldoende op de hoogte van de activiteiten die op de peuteropvang plaatsvinden. Peuters zijn echter voor een groot deel van de tijd thuis. Ten behoeve van de effectiviteit van de voorschoolse educatie is het daarom van belang om ouders te stimuleren om thuis ontwikkelingsondersteunende activiteiten met hun kinderen te doen. Op dit moment vinden er op Us Earste Begjin weinig activiteiten op dit gebied plaats. Wel stimuleert de peuteropvang het voorlezen thuis via een boekenuitleen, indien nodig in de thuistaal van het kind. Ook stimuleren de pedagogisch medewerkers de ouders om naar het Heit en Mem café van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) te gaan waar ouders met elkaar kunnen praten over opvoeding en ontwikkeling van kinderen. Pagina 11 van 14

12 Resultaten Kan beter Voldoende Goed N.t.b. RV1 Ontwikkelingsresultaten Resultaten Ontwikkelingsresultaten: de resultaten van de voorschoolse educatie zijn onbekend. Noch vanuit de gemeente, noch door de SKF, noch door de locatie zelf zijn doelen geformuleerd ten aanzien van de resultaten die de voorschoolse educatie zou moeten opleveren. De SKF heeft in het pedagogisch beleidsplan wel haar uitgangspunten en opvoedingsdoelen geformuleerd. Ook heeft zij daarbij vermeld dat een groeiend aantal kinderopvanglocaties voorschoolse educatie aanbiedt om op een speelse manier een aantal ontwikkelingsgebieden, met name de taalontwikkeling, van kinderen te stimuleren. Om te kunnen evalueren of de voorschoolse educatie effect heeft gehad, is het echter van belang om in ieder geval op locatieniveau de resultaatdoelen van deze educatie te concretiseren. Kwaliteitszorg en ambitie Kan beter Voldoende Goed KA1 KA2 KA3 Kwaliteitszorg Kwaliteitscultuur Verantwoording en dialoog Kwaliteitszorg en ambitie Kwaliteitszorg: bewaking van de kwaliteit van de voorschoolse educatie gebeurt systematisch De SKF gebruikt een door de kwaliteitsmanager ontwikkeld kwaliteitssysteem aan de hand waarvan de locaties de voorschoolse educatie kunnen inrichten. Met behulp daarvan verbetert en borgt de SKF de planmatige aanpak van vve. Voor Us Earste Begjin betekent dit een behoorlijke overgang ten opzichte van de situatie van vóór de overname in De afspraken over vve werden voorheen in de gemeentelijke vve-werkgroep van Dongeradeel gemaakt. Kwaliteitscultuur: er is een professionele kwaliteitscultuur De SKF heeft een professionele kwaliteitscultuur. Zij heeft, zoals hierboven vermeld is, een kwaliteitssysteem voor vve en zowel een kwaliteitsmanager als trainers in dienst. De trainers verzorgen onder andere scholingen en coaching in de Gordon-aanpak (een belangrijk uitgangspunt van de organisatie) en in interactieve vaardigheden. Ook verzorgen zij de vve-scholing Pagina 12 van 14

13 van de pedagogisch medewerkers. Het gebruik van het kwaliteitssysteem vormt een onderdeel daarvan. De pedagogisch medewerkers van Us Earste Begjin geven aan dat zij deel hebben genomen aan de verplichte scholingen vanuit de SKF en dat zij ook op eigen initiatief cursussen hebben gevolgd. Zij ervaren echter dat zij door de werkdruk ten gevolge van de complexe groep en door het wennen aan de werkwijze van de houder, tijd nodig hebben om zich het kwaliteitssysteem van de SKF eigen te maken. Verantwoording en dialoog: voldoende aandacht voor informatie naar ouders Us Earste Begjin heeft een goed functionerende oudercommissie die uit 4 leden bestaat. Daarnaast houdt de locatie alle ouders goed op de hoogte van de gang van zaken en de dagelijkse activiteiten via de hierboven vermelde nieuwsbrieven en facebook berichten. Algemene zaken als het pedagogisch werkplan, de GGDrapportages, de afspraken over veiligheid en de notulen van de oudercommissie zijn te vinden in de leesmap die ter inzage ligt voor de ouders. Voor de toegankelijkheid van een aantal algemene documenten zoals het pedagogisch werkplan, zou het goed zijn om deze ook op de website van de locatie te plaatsen en te denken aan een voor anderstaligen leesbare uitgave van de nieuwsbrieven. Pagina 13 van 14

14 4 REACTIE VAN DE HOUDER Dit rapport beschrijft de waarderingen van de inspectie van de kwaliteit van de voorschoolse educatie op peuteropvang Us Earste Begjin. Wij hebben de voorschool en de houder gevraagd de ontwikkelrichting aan te geven op basis van het eigen kwaliteitsbeeld en dat van de inspectie. Hieronder geeft de houder van de voorschool haar reactie: Graag geven wij nog een reactie op het inspectierapport d.d. 21 december Wat fijn dat de VVE inspectie deze locatie als voldoende heeft gekwalificeerd. De aandachtspunten hebben wij opgepakt en besproken in de eerst volgende teamvergadering. We hebben afgesproken wie, waar verantwoordelijk voor is en per wanneer de verbeterpunten weggewerkt moeten zijn. Tevens hebben wij onze intern trainer VVE Uk en Puk betrokken bij een traject voor Coaching on the Job. Er is een tijdspad uitgezet waarin gewerkt wordt aan het nog beter inzichtelijk krijgen van het registreren per kind en hoe we de ouders meer bij het VVE proces kunnen betrekken. Daarnaast liep er al een begeleidingstraject geleid door onze intern Gordon trainer. Hier liggen de aandachtspunten op de communicatie onderling met collega s, maar ook zeker naar de kinderen, aangezien hier een complexiteit ligt van veel anderstaligen kinderen. We hopen u zo voldoende inzicht te hebben gegeven op de wijze hoe wij het rapport hebben ontvangen en de actiepunten hebben opgepakt. Pagina 14 van 14