Intern Controleplan

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Intern Controleplan"

Transcriptie

1 Intern Controleplan

2

3 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Algemeen Wat is interne controle? Rechtmatigheid Financiële verordening Controleprotocol Accountant Juridische scan Aanpak Control set Rollen en frequentie Verantwoording Te controleren processen Specifieke uitkeringen - Subsidies Bijlage 1 Voorbeeld SISA invullijst en checklist...13 Afkortingen

4 1. INLEIDING In 2007 is de interne controle voor het eerst organisatiebreed uitgewerkt. Vanaf 2008 worden de controlewerkzaamheden door de organisatie zelf uitgevoerd op basis van het plan van aanpak en kaders interne controle Dit leidde in 2008 tot een goedkeurende accountantsverklaring voor de rechtmatigheid. In de afgelopen jaren heeft de interne controle zich verder ontwikkeld. De uitvoering van de controlewerkzaamheden is in bijna alle gevallen verschoven van de coördinerende afdeling (bedrijfsvoering) naar de vakafdeling. De bevindingen van de controles worden per onderwerp uitgewerkt in een control set. In samenspraak met de accountant zijn de materiële processen in 2008 benoemd. Inmiddels is de interne controle verder uitgebreid met onder andere automatisering en fiscaliteit. Het initiatief om het aantal onderwerpen uit te breiden ligt zowel bij de coördinerende afdeling (bedrijfsvoering) als de vakafdelingen. Dit is een positieve ontwikkeling. Het streven is om de komende jaren het aantal control sets verder uit te breiden en te actualiseren aan de veranderende omstandigheden. Het plan van aanpak en kaders interne controle was met name gericht op de uitvoering van de verbijzonderde interne controle. Dit houdt in dat de controle achteraf steekproefsgewijs wordt gecontroleerd. Nu is de insteek met name gericht op de controles in het proces zelf. Procesgericht dus. Waarbij de verbijzonderde interne controle als tweede controlemiddel wordt toegepast. In 2013 is een juridische scan uitgevoerd waarbij getoetst is of de belangrijkste processen binnen de gemeentelijke organisatie aan de voorgeschreven juridische kwaliteit voldoen. Om de rechtmatigheid van de processen vast te kunnen stellen wordt gecontroleerd of aan de voorgeschreven wet- en regelgeving wordt voldaan. Vanaf 2014 maakt deze juridische scan onderdeel uit van de interne controle. Dit intern controle plan beslaat de periode Eind 2015 zal het plan opnieuw worden geactualiseerd. 2

5 2. ALGEMEEN 2.1 Wat is interne controle? Interne controle is het uitvoeren van intern toezicht èn de interne beheersing van processen. Interne controle wordt op de afdelingen uitgevoerd, maar ook verbijzonderd (door een onafhankelijke persoon of door planning & control). Veelal wordt het begrip interne controle beperkt tot controle in de enge zin van de betekenis. Maar interne controle is veel meer dan dat. Interne controle gaat over alle beheersmaatregelen die aanwezig zijn in een organisatie die ervoor moeten zorgen dat de strategie van een organisatie gerealiseerd wordt. In die zin kan ook gesproken worden over organisatiebeheersing als synoniem voor interne controle. In onderstaande afbeelding is dit schematisch weergegeven. Interne controle wordt niet alleen uitgevoerd om vast te stellen of financiële beheershandelingen rechtmatig zijn geweest, maar ook om de inrichting en beheersing van processen te verbeteren. Interne controle/organisatiebeheersing maakt integraal deel uit van de bedrijfsvoering. Doordat interne controle verweven zit in de processen krijgt iedereen er mee te maken. Het doel van interne controle is het verkrijgen van een gemeentebrede betrouwbare informatievoorziening. De interne controle is met name gericht op het waarborgen van: betrouwbaarheid (juistheid, volledigheid, tijdigheid) van informatievoorziening en verantwoordingsrapportages; betrouwbaarheid (juistheid, volledigheid, tijdigheid) en rechtmatigheid van de transacties en de daarbij behorende gegevensverwerking; juist gebruik van gedelegeerde/gemandateerde bevoegdheden; uitvoering van wet- en regelgeving. 3

6 2. ALGEMEEN 2.2 Rechtmatigheid De accountant doet elk jaar een uitspraak over de getrouwheid en rechtmatigheid van de jaarrekening. Rechtmatigheid betekent dat gehandeld wordt in overeenstemming met relevante wet- en regelgeving. In het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado), voorheen het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten (Bapg) zijn de minimumvereisten voor de accountantscontrole opgenomen. In 2013 heeft de commissie BBV (voorheen het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten) de kadernota rechtmatigheid 2013 opgesteld. Deze kadernota geldt ook voor de begroting De commissie BBV geeft in de Kadernota haar visie over de invulling van het begrip rechtmatigheid in de controleverklaring van decentrale overheden. In deze kadernota worden de belangrijkste vraagstukken uit de praktijk behandeld. Wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn, wordt de kadernota door de commissie BBV aangepast. Er zijn negen criteria voor het beoordelen van de rechtmatigheid. Zes daarvan worden getoetst in het kader van de getrouwheid. Dit zijn: Calculatiecriterium De accountant hanteert het calculatiecriterium bij de beoordeling van de getrouwheid van de jaarrekening en beoordeelt of de vastgestelde bedragen juist zijn berekend. Valuteringscriterium De accountant hanteert het valuteringscriterium bij de beoordeling van de getrouwheid van de jaarrekening en beoordeelt of het tijdstip van betaling en de verantwoording van de verplichtingen juist is. Leveringscriterium De accountant hanteert het leveringscriterium bij de beoordeling van de getrouwheid van de jaarrekening en beoordeelt of aantoonbaar gemaakt is dat de juiste goederen of diensten en de juiste hoeveelheden ervan zijn ontvangen c. q. geleverd. Adresseringscriterium De accountant hanteert het adresseringcriterium bij de beoordeling van de getrouwheid van de jaarrekening en beoordeelt of de persoon of organisatie waar een financiële stroom naar toe is gegaan, juist is. De adressering van de facturen en van bijvoorbeeld van de beschikkingen zijn hiervoor van belang. Volledigheidscriterium De accountant hanteert het volledigheidscriterium bij de beoordeling van de getrouwheid van de jaarrekening en beoordeelt of alle opbrengsten die verantwoord zouden moeten zijn, daadwerkelijk verantwoord zijn. Aanvaardingscriterium De accountant hanteert het aanvaardbaarheidscriterium bij de beoordeling van de getrouwheid van de jaarrekening en beoordeelt of de financiële beheershandeling past bij de activiteiten. In relatie tot de kosten wordt bekeken of er een aanvaardbare tegenprestatie is overeengekomen. 4

7 2. ALGEMEEN De overige drie worden getoetst in het kader van de rechtmatigheid. Dit zijn: Begrotingscriterium Bij het begrotingscriterium gaat het erom of de financiële beheershandelingen die ten grondslag liggen aan de baten en lasten evenals de balansposten binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende functies tot stand zijn gekomen. Voorwaardencriterium De accountant toetst of bij de overdrachten van bijvoorbeeld subsidies of uitkeringen aan de voorwaarden is voldaan, zoals die in wet- en regelgeving zijn opgenomen. In het normenkader is aangegeven om welke wet- en regelgeving het bij dit criterium gaat. Voordat de accountant een toets uit kan voeren, zorgt het college ervoor dat er interne controles uitgevoerd zijn, die aangeven of aan de interne wet- en regelgeving uit het normenkader is voldaan. Voor de rechtmatigheid gaat het daarbij alleen om de artikelen uit de wet- en regelgeving waaruit financiële beheershandelingen kunnen volgen. Daarom dient het college in de interne controleverslagen duidelijk aan te geven op welke artikelen zij de controles heeft uitgevoerd. De accountant toetst op zijn beurt de door het college verrichte controles om te beoordelen of op een juiste manier invulling is gegeven aan het voorwaardencriterium. Misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O) criterium Bij dit criterium gaat het erom of gegevens opzettelijk, niet tijdig, onjuist of onvolledig zijn verstrekt met als doel ten onrechte overheidssubsidies of uitkeringen te verkrijgen of niet of een te laag bedrag aan heffingen aan de overheid te betalen. 2.3 Financiële verordening Op basis van artikel 212 van de gemeentewet is de financiële verordening opgesteld. In deze verordening zijn de uitgangspunten voor het financieel beleid, alsmede de regels voor het financieel beheer en de inrichting van de financiële organisatie opgenomen. De laatste wijziging op de financiële verordening is in juni 2011 door de Raad vastgesteld. In artikel 5 zijn de volgende bepalingen omtrent interne controle opgenomen: Het college zorgt ten behoeve van het getrouwe beeld van de jaarrekening en de rechtmatigheid van de baten en lasten en de balansmutaties voor de jaarlijkse interne toetsing van de getrouwheid van de informatieverstrekking, en de rechtmatigheid van de beheershandelingen. Bij afwijkingen neemt het college maatregelen tot herstel. Het college zorgt voor en legt vast de regels voor het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik van gemeentelijke regelingen en eigendommen. 5

8 2. ALGEMEEN 2.4 Controleprotocol De kaders voor de controle van de jaarrekening (rechtmatigheidscontrole) zijn in drie documenten opgenomen: Controleprotocol In het controleprotocol zijn tolerantiegrenzen opgenomen die wettelijk minimaal gehanteerd moeten worden. De accountant accepteert in de controle toleranties en richt de controle daarop in. Normenkader Het normenkader betreft de inventarisatie van de voor de accountantscontrole relevante regelgeving van de EU, het rijk en de gemeente voor de belangrijkste financiële processen. De inventarisatie bestaat uit de externe wetgeving en de eigen regelgeving, waarbij de verordeningen en de collegebesluiten (regelingen) kunnen worden onderscheiden. Toetsingskader Het toetsingskader is de uitwerking van het normenkader naar die (onderdelen van) wet- en regelgeving die daadwerkelijk meeweegt bij de verantwoording van het oordeel over rechtmatigheid. Het gaat hierbij met name om het voorwaardencriterium: welke artikelen van de regelgeving laten we als gemeente in het kader van rechtmatigheid meewegen. Het controleprotocol is in 2006 door de Raad vastgesteld. Omdat de uitgangspunten van het controleprotocol een meerjarig karakter hebben, is dit protocol voor onbepaalde tijd vastgesteld. De Raad heeft het onderhoud van het normen- en toetsingskader aan het College gedelegeerd. De actualisatie en vaststelling hiervan vindt elk jaar plaats. Onderdeel van het controleprotocol is de goedkeuringstolerantie. De goedkeuringstolerantie is het maximale bedrag dat de som van fouten in de jaarrekening en onzekerheden in de controle aangeeft, zonder dat de bruikbaarheid van de jaarrekening voor de oordeelsvorming door de gebruikers kan worden beïnvloed. De goedkeuringstolerantie wordt berekend over de totale lasten volgens de programmarekening en de toevoegingen aan de reserves. De gemeente Vlissingen hanteert de minimumeisen zoals die door het Besluit Accountantscontrole Decentrale Overheden zijn bepaald: Goedkeurings en rapporteringstolerantie Fouten in de jaarrekening (% lasten) Onzekerheden in de controle (% lasten) Goedkeurend Strekking accountantsverklaring: Beperking Oordeelsonthouding Afkeurend = 1% >1%<3% - = 3% = 3% >3%<10% = 10% Accountant Jaarlijks toets de accountant de kwaliteit van opzet, bestaan en werking van de belangrijkste interne controle maatregelen voor alle significante financiële bedrijfsprocessen. De accountant steunt hierbij op de interne controle die door de organisatie zelf wordt uitgevoerd. Daarnaast voert zij ook zelf een beperkt aantal controlewerkzaamheden uit. 6

9 2. ALGEMEEN 2.6 Juridische scan De vereniging van Juridische Kwaliteitszorg Lokaal Bestuur heeft een juridische scan opgesteld. Met deze scan is het mogelijk in korte tijd te beoordelen of de gemeente Vlissingen voldoet aan de juridische kwaliteit die verwacht mag worden. De juridische scan bestaat uit 12 werkprocessen: Algemeen Aanbesteding en inkoop bezwaar en beroep Aansprakelijkheidsstelling en overige civielrechtelijke procedures Contracten en conventanten Verleende grote structurele subsidies Aangevraagde subsidies Gemeentelijke belastingen Gebouw-, vastgoed- en accommodatiebeheer Toezicht en handhaving Europese wetgeving Regelgeving De scan sluit aan op een groot aantal bestaande control sets. Met deze scan wordt de juridische control verder verstrekt. Aan de hand van deze scan wordt bepaald welke onderwerpen nadere juridische aandacht verdienen. 7

10 3. AANPAK 3.1 Control set De opzet van de interne controle is om op een eenduidige wijze inzicht te krijgen in de gecontroleerde processen binnen de organisatie. Om dit te bewerkstelligen is er een model ontwikkeld waarin alle (te controleren) items zijn verwerkt. Dit model heet control set. In 2014 zijn alle controles in één document samengevoegd: dossier interne controle Insteek hierbij is dat alle documenten digitaal worden aangeleverd. Opbouw van het dossier: Algemeen Het eerste deel betreft een algemeen gedeelte waarin het doel, de kritische succesfactoren en de risico s worden benoemd. Het eerste deel wordt gezien als de basis voor de control set. Aan de hand van de risico s en kritische succesfactoren wordt de controle uitgewerkt. Aan dit deel wordt ook het financiële overzicht toegevoegd, met daarin de begrote en werkelijke bedragen. Procesbeschrijving Aan de hand van interviews wordt het proces op hoofdlijnen beschreven. Het komt vaak voor dat een proces uit meerdere deelprocessen bestaat. In de procesbeschrijving wordt op hoofdlijnen beschreven wanneer welke actie wordt uitgevoerd en door wie. De controlemomenten worden in de procesbeschrijving afzonderlijk benoemd. Bij het opmaken van de procesbeschrijving wordt direct bekeken of het proces efficiënt verloopt. Als blijkt dat dit niet het geval is, dan wordt de verbetering hierin meegenomen. Indien er acties moeten worden ondernomen, dan wordt dit in een aparte actielijst gezet. Deze actielijst wordt jaarlijks geactualiseerd. Het voordeel van deze actualisatie is dat de voortgang goed gemonitord kan worden. Juridische control Het doel van deze scan is om te kunnen beoordelen of de organisatie voldoet aan de juridische kwaliteit die van haar kan worden verwacht. Omdat er binnen de gemeente Vlissingen niet eerder een juridische scan is uitgevoerd is dit als een nulmeting beschouwd. De juridische scan bestaat uit 13 werkprocessen (algemeen, regelgeving, wet dwangsom, bezwaar en beroep, toezicht en handhaving, aanbesteding en inkoop, Europese wetgeving, contracten en convenanten, aansprakelijkheidsstellingen en overige civielrechtelijke procedures, vergunningverlening, gebouw-, vastgoed en accommodatiebeheer, aangevraagde subsidies en verleende grote structurele subsidies. In 2015 zal een vervolg worden gegeven aan de uitvoer van deze scan. Fiscale control In 2014 wordt op hoofdlijnen naar dit onderwerp gekeken. In 2015 wordt deze controle verder uitgerold. Dit maakt onderdeel uit van het horizontaal toezicht. Toetsingskader In het toetsingskader is de financiële rechtmatigheid vastgelegd. Het toetsingskader wordt jaarlijks in december door het college vastgesteld en ter kennisname aan de raad gebracht. 8

11 3. AANPAK Steekproef Bij alle onderwerpen wordt een steekproef uitgevoerd. Gezien de omvang van de overzichten zijn deze in het laatste onderdeel van dit document opgenomen. De omvang van de steekproef wordt gebaseerd op de volgende tabel: Veronderstel voorkomen van aantal controls Te testen aantallen tot , 10, , 30, 40 over , 30, 45, 60 Indien de steekproef veel fouten bevatten, dan wordt de steekproef uitgebreid. Indien er enkele jaren achtereenvolgens weinig tot geen bijzonderheden worden geconstateerd, kan dit aanleiding zijn de steekproef te verkleinen. Dit wordt altijd in overleg met de accountant gedaan. Conclusie De bevindingen van de controle worden in de conclusie vermeld. 9

12 3. AANPAK 3.2 Rollen en frequentie Elke 2 jaar wordt het interne controle plan door de coördinator interne controle opgesteld. De coördinator bewaakt de kwaliteit van de interne controle en stuurt de controleurs aan. Uitgangspunt voor de interne controle is, dat dit door de vakafdeling zelf wordt uitgevoerd. Per proces wordt een medewerker benoemd die verantwoordelijk is voor de interne controle. Dit is bij voorkeur een medewerker die niet aan het proces deelneemt. De operationeel leidinggevende of manager is als proceseigenaar eindverantwoordelijk. De interne controle wordt periodiek uitgevoerd aan de hand van de checklist rechtmatigheid. De coördinator interne controle neemt jaarlijks het proces met de verantwoordelijke medewerker(s) door. Hierbij wordt naar de procesbeschrijving en de rolverdeling gekeken. De coördinator voert de check op de interne controle uit en beoordeeld de rechtmatigheidscontrole. De controle van alle processen wordt gedurende het hele jaar uitgevoerd. De eerste oplevering van de controle vindt plaats in oktober, voor aanvang van de interim controle. De tweede oplevering is in februari, voor aanvang van de jaarrekening. 3.3 Verantwoording De bevindingen van de interne controle worden met de verantwoordelijk operationeel leidinggevende of manager besproken. Dit gebeurt voor aanvang van de interim-controle in oktober en februari van elk jaar. 10

13 4. TE CONTROLEREN PROCESSEN De keuze van de te controleren processen is in 2008 gebaseerd op financiële omvang (materialiteit). In de afgelopen jaren is dit verder uitgebreid. De keuze van de processen wordt gebaseerd op financiële omvang, risico s en nieuwe ontwikkelingen. Bij nieuwe ontwikkelingen kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de invoering van het horizontaal toezicht vanuit de Belastingdienst. De onderstaande processen worden jaarlijks gecontroleerd: Lasten Loonkosten Inkoop Subsidieverstrekking Bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen WMO - huishoudelijke hulp - woon, vervoer en rolstoel (verstrekkingen) Applicatiebeheer ICT Technisch beheer Fiscaliteit Kwijtschelding** Baten Verhuuropbrengsten Grondverkopen* Leges omgevingsvergunning (o.a. bouwvergunning) Parkeerbelasting Honden-, Toeristen-, Precario-, Forensen- en onroerende zaakbelasting** Afvalstoffenheffing** Rioolrecht** * Maakt onderdeel uit van de herziening grondexploitaties ** De controle werkzaamheden van de gemeentelijke belastingen wordt door de Belastingsamenwerking Middelburg, Vlissingen, Veere en Schouwen-Duiveland uitgevoerd. Zij hebben hier een afzonderlijk controleplan voor opgesteld. 11

14 5. SPECIFIEKE UITKERINGEN - SUBSIDIES Specifieke uitkeringen Jaarlijks ontvangt de gemeente diverse specifieke uitkeringen. Dit zijn bijvoorbeeld uitkeringen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Vanaf 2006 worden de specifieke uitkeringen via de SiSa bijlage in de jaarrekening verantwoord. SiSa houdt in: eenmalige informatieverstrekking, eenmalige accountantscontrole. De jaarrekening wordt elk jaar voor 15 juli bij het CBS aangeleverd. Het CBS zorgt vervolgens voor de doorlevering van de verantwoordingsinformatie naar de diverse ministeries. Om de rechtmatigheid van de bestedingen vast te kunnen stellen wordt per specifieke uitkering een controle uitgevoerd. Bij specifieke uitkeringen die door derden worden uitgevoerd (bv Orionis), wordt een accountantsverklaring opgevraagd. Bij het uitvoeren van de controles wordt onder andere gebruik gemaakt van de checklist die elk jaar door de accountant wordt verstrekt. De financieel adviseurs stelt samen met de verantwoordelijk beleidsmedewerker / projectleider de inhoudelijke verantwoording op. Na afronding van de controle worden de verantwoordingsindicatoren in de SiSa bijlage ingevuld. Deze indicatoren hebben betrekking op de besteding van de rijksmiddelen en de gerealiseerde aantallen. De verantwoordingsindicatoren komen overeen met de verantwoordingvereisden uit de beschikking. In bijlage 1 is een voorbeeld van de verantwoording Brede Doeluitkering Verkeer en Vervoer en de bijbehorende checklist BDU opgenomen. Subsidies Naast de specifieke uitkeringen ontvangt de gemeente ook (europese) subsidies. Deze worden bijvoorbeeld aangevraagd voor de uitvoering van projecten. Deze subsidies worden niet via de SiSa bijlage verantwoord, maar rechtstreeks aan de subsidieverstrekker. Conform de verantwoordingseisen van de subsidieverstrekker wordt de verantwoording ingediend, voorzien van accountantsverklaring. De financieel adviseur stelt samen met de verantwoordelijke beleidsmedewerker / projectleider de inhoudelijke verantwoording op. 12

15 BIJLAGE 1 VOORBEELD SISA INVULLIJST EN CHECKLIST SISA bijlage: BDU Verkeer en vervoer Departement Nummer I&M E27B Specifieke uitkering Juridische grondslag Ontvanger Brede doeluitkering verkeer en vervoer SiSa tussen medeoverheden Indicator Indicator Indicator Indicator Indicator Hieronder per regel één Besteding (jaar T) ten laste Overige bestedingen (jaar beschikkingsnummer van provinciale middelen T) en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Correctie ten opzichte van Correctie ten opzichte van tot jaar T verantwoorde tot jaar T verantwoorde bestedingen ten laste van overige bestedinge provinciale middelen Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Kopie beschikkingsnummer Cumulatieve besteding ten laste van provinciale middelen tot en met (jaar T) Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T) Toelichting Eindverantwoording Ja/ Nee Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t

16 BIJLAGE 1 VOORBEELD SISA INVULLIJST EN CHECKLIST Checklist Actie Bevinding 1. Rechtmatigheidscontrole 1.1. Ga na of de toekenningsbeschikking specifieke subsidievoorwaarden bevat die niet in deze werklijst zijn opgenomen, en toets de naleving van deze voorwaarden. Leg de specifieke subsidievoorwaarden vast in het werkprogramma Stel vast dat de uitkeringen zijn besteed aan het doel dat in de subsidiebeschikking is opgenomen Stel vast dat de uitkering niet wordt aangewend voor kosten van algemeen bestuurlijke aard Stel vast dat het bestedingsplan wordt gewijzigd indien bij verstrekking van de bijdrage blijkt dat het in de beschikking opgenomen bedrag afwijkt van het bedrag waarop het bestedingsplan is gebaseerd Stel vast dat het bestedingsplan een overzicht bevat van de in het uitkeringsjaar te verrichten bestedingen en reserveringen ten laste van de uitkering. 2. Controle indicatoren 2.1. Stel vast dat de opgenomen indicatoren aansluiten met de toekenningsbeschikking, het grootboek en/ of een subadministratie (bijv. een nominatieve opgave, een registratie van overeenkomsten, etc. Analyseer verschillen Stel vast dat de in het grootboek of de subadministratie opgenomen lasten en baten betrekking hebben op de uitkering en het doel van de uitkering. Onderzoek afwijkende posten, zoals memoriaalboekingen. Betrek hierin de specifieke aspecten, genoemd onder rechtmatigheid Stel vast dat de opgenomen indicatoren juist zijn berekend Stel vast dat het bestedingsbegrip (baten-en-lastenstelsel) correct is toegepast. Let hierbij speciaal op de eventuele overgangsindicator Stel vast dat het in de toekenningsbeschikking vermelde bedrag aansluit met de financiële administratie, en dat eventueel door de uitkeringsverstrekker onverschuldigd gedane betalingen niet als bate zijn verantwoord Stel vast dat de bestedingen per beschikking worden vermeld bij SiSa tussen medeoverheden) c.q. dat individuele bestedingen die meer dan 20% van de totaal ontvangen BDU bedragen, afzonderlijk zijn vermeld bij SiSa tussen medeoverheden en Rijk. 14

17 AFKORTINGEN Afkorting Betekenis Bado Besluit accountantscontrole decentrale overheden BBV Besluit begroting en verantwoording CBS Centraal Bureau voor de Statistiek M&O Misbruik en oneigenlijk gebruik 15

18

Controleprotocol gemeente Coevorden

Controleprotocol gemeente Coevorden Controleprotocol gemeente Coevorden Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Vaststelling Controleprotocol 3 3 Wettelijk kader 3 4 Goedkeurings- en rapporteringstolerantie 3 4.1 Goedkeuringstolerantie 4 4.2 Rapporteringstolerantie

Nadere informatie

Provinciale Normenkader Rechtmatigheid 2015(aangepast)

Provinciale Normenkader Rechtmatigheid 2015(aangepast) Provinciale Normenkader Rechtmatigheid 2015(aangepast) Inleiding Met ingang van 2004 moeten alle provinciale jaarrekeningen worden voorzien van een accountantsverklaring met betrekking tot de financiële

Nadere informatie

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid 1 Inleiding Vanaf de jaarrekening 2004 is de accountantsverklaring uitgebreid met een oordeel over de rechtmatigheid. De accountant kijkt niet alleen naar het getrouwe beeld, maar ook of baten, lasten

Nadere informatie

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid. Gemeente IJsselstein

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid. Gemeente IJsselstein Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid Gemeente IJsselstein INHOUD 1. INLEIDING... 3 2. ALGEMENE UITGANGSPUNTEN CONTROLE... 4 3. GOEDKEURINGS- EN RAPPORTERINGSTOLERANTIES...

Nadere informatie

1.2 Wettelijk kader CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2017 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL. 1.

1.2 Wettelijk kader CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2017 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL. 1. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2017 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL 1. Inleiding Bij besluit van 17 september 2015 heeft de gemeenteraad Mazars Paardekooper Hoffman

Nadere informatie

VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN

VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN AB 27 NOVEMBER 2014 RM 2014-494813002 VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN Onderwerp : Normenkader Rechtmatigheid Kenmerk : 2014-494813002 Bijlagen : -1- Besluitdatum : 27 november 2014

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Purmerend Inhoud 1. Inleiding... 1 1.1 Doelstelling... 1 1.2 Wettelijk kader... 1 1.3 Procedure... 2 2 Algemene uitgangspunten

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GE- MEENTE VENRAY

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GE- MEENTE VENRAY CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GE- MEENTE VENRAY 2016-2019 1 Inleiding Op grond van artikel 213 van de Gemeentewet dient er een accountantscontrole plaats te vinden

Nadere informatie

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid

Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid Controleprotocol voor de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid INHOUD 1. INLEIDING... 3 2. ALGEMENE UITGANGSPUNTEN CONTROLE... 4 3. GOEDKEURINGS- EN RAPPORTERINGSTOLERANTIES... 5 4. RECHTMATIGHEID...

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014 van de gemeente Bellingwedde Wedde, 27 november 2014 1. Inleiding 1.1 Algemeen De gemeenteraad heeft aan Deloitte Accountants B.V.

Nadere informatie

Controleprotocol Jaarrekening Gemeente De Bilt 2014

Controleprotocol Jaarrekening Gemeente De Bilt 2014 Behoort bij raadsbesluit d.d. 29 januari 2015 tot vaststelling van het 'Controleprotocol 2014'. Controleprotocol Jaarrekening 2014 Inhoudsopgave 1. Samenvatting... 3 2. Inleiding... 3 2.1 Doelstelling...

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER.

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

Document:13IT Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van het Waterschap Brabantse Delta

Document:13IT Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van het Waterschap Brabantse Delta Document:13IT021860 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van het Waterschap Brabantse Delta vanaf jaarrekening 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 1.1 Algemeen...3 1.2 Doelstelling...3

Nadere informatie

VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN

VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN DB 3 DECEMBER 2015 RM 2015-535832881 VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN Onderwerp : Normenkader Rechtmatigheid 2015 Kenmerk : RM 2015-535832881 Bijlagen : -1- Besluitdatum : 24 september

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL JAARREKENING 2015 GEMEENTE WOENSDRECHT

CONTROLEPROTOCOL JAARREKENING 2015 GEMEENTE WOENSDRECHT CONTROLEPROTOCOL JAARREKENING 2015 GEMEENTE WOENSDRECHT 1. Inleiding De gemeenteraad heeft aan Deloitte Accountants BV opdracht verstrekt om over het controlejaar 2015 de accountantscontrole als bedoeld

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Velsen

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Velsen Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarstukken 2015 van de gemeente Velsen Inleiding Jaarlijks dienen de accountants van gemeenten op grond van artikel 213 van de Gemeentewet behalve een

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL 2017

CONTROLEPROTOCOL 2017 CONTROLEPROTOCOL 2017 Inleiding Ter voorbereiding en ondersteuning van de uitvoering van de accountantscontrole moet de gemeenteraad een aantal zaken regelen, wat in dit controleprotocol plaatsvindt. Dit

Nadere informatie

Protocol op de accountantscontrole BghU 2018

Protocol op de accountantscontrole BghU 2018 Protocol op de accountantscontrole BghU 2018 Het Bestuur van de gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking gemeente en hoogheemraadschap Utrecht (BghU). gelet: op artikel 109 van de Waterschapswet

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Mill en Sint Hubert

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Mill en Sint Hubert Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2014-2017 van de gemeente Mill en Sint Hubert 1. Inleiding Bij besluit van 12 juni 2014 heeft de gemeenteraad Deloitte accountants opdracht

Nadere informatie

Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl

Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl Controleprotocol 2018 en 2019 voor de accountantscontrole op de jaarrekening van de gemeente Delfzijl Nick Doorn (concerncontroller) 20 juni 201914 juni 2019 1. Inleiding In 2016 heeft de aanbesteding

Nadere informatie

AB 19 DECEMBER 2016 RM VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN

AB 19 DECEMBER 2016 RM VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN AB 19 DECEMBER 2016 RM 2016-573904579 VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR RECREATIESCHAP ROTTEMEREN Onderwerp : Normenkader Rechtmatigheid 2016 Kenmerk : RM 2016-573904579 Bijlagen : -1- Besluitdatum : 19 december

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GEMEENTE VENRAY 2010 EN VERDER

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GEMEENTE VENRAY 2010 EN VERDER CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GEMEENTE VENRAY 2010 EN VERDER 1 Inleiding Op grond van artikel 213 van de Gemeentewet dient er een accountantscontrole plaats te

Nadere informatie

2 Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid én rechtmatigheid)

2 Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid én rechtmatigheid) Controleprotocol voor de accountantscontrole 2013 van de gemeente Sliedrecht 1. Inleiding Voor het jaar 2013 heeft de gemeenteraad aan Deloitte Accountants B.V. opdracht verstrekt om de accountantscontrole

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2004 VAN DE GEMEENTE SLIEDRECHT.

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2004 VAN DE GEMEENTE SLIEDRECHT. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2004 VAN DE GEMEENTE SLIEDRECHT. 1. Inleiding Bij besluit van 31 januari 2005 heeft de gemeenteraad van Sliedrecht aan Deloitte B.V. opdracht

Nadere informatie

VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR NATUUR- EN RECREATIESCHAP DE GREVELINGEN

VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR NATUUR- EN RECREATIESCHAP DE GREVELINGEN VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR NATUUR- EN RECREATIESCHAP DE GREVELINGEN Onderwerp : Normenkader Rechtmatigheid 2017 Kenmerk : 17-4510-3 Bijlagen : -1- Besluitdatum : 7 december 2017 Voorbereid door : P. Olivier

Nadere informatie

INTERN CONTROLEPLAN 2014 Rechtmatigheid Gemeente Marum

INTERN CONTROLEPLAN 2014 Rechtmatigheid Gemeente Marum INTERN CONTROLEPLAN 2014 Rechtmatigheid Gemeente Marum 2 Controleplan rechtmatigheid gemeente Marum 2014 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Controleaanpak... 6 2.1 Uitgangspunten voor de controle... 6 2.1.1 Te

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen CONTROLEPROTOCOL Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen 2014 2017 Juni 2014 Gemeente Dalfsen 2 Inhoudsopgave Object van controle...4 Doelstelling...4 Te hanteren goedkeurings- en rapporteringtoleranties...4

Nadere informatie

Reg.nr. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAAR- REKENING 2013 VAN DE GEMEENTE DELFT.

Reg.nr. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAAR- REKENING 2013 VAN DE GEMEENTE DELFT. i O 2 JAN.2014 6. Reg.nr. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAAR- REKENING 2013 VAN DE GEMEENTE DELFT. 1. Inleiding De gemeentewet (GW), art. 213, schrijft voor dat de gemeenteraad één

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2009 van Waterschap Rivierenland

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2009 van Waterschap Rivierenland CVDR Officiële uitgave van Waterschap Rivierenland. Nr. CVDR272110_2 9 februari 2016 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2009 van Waterschap Rivierenland Inhoudsopgave 1. Inleiding

Nadere informatie

Controleprotocol 2009 Waterschap Peel en Maasvallei

Controleprotocol 2009 Waterschap Peel en Maasvallei Controleprotocol 2009 Waterschap Peel en Maasvallei voor de accountantscontrole op de jaarrekening Opgesteld door: Lando Welters, adviseur planning en control, Waterschap Peel en Maasvallei Versie: Algemeen

Nadere informatie

Controleprotocol jaarrekening 2016

Controleprotocol jaarrekening 2016 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Wettelijk kader 3 1.2 Doel 4 2. Accountantscontrole 5 2.1 Controle getrouwheid en rechtmatigheid in het algemeen 5 2.2 Controle rechtmatigheid in het bijzonder 5 2.3 Controletoleranties

Nadere informatie

VERGADERDATUM STUKDATUM AFDELING NAAM STELLER CONTROLEPROTOCOL ACCOUNTANTSCONTROLE GBLT 2014

VERGADERDATUM STUKDATUM AFDELING NAAM STELLER CONTROLEPROTOCOL ACCOUNTANTSCONTROLE GBLT 2014 Algemeen bestuur AFDELING NAAM STELLER Bedrijfsbureau AGENDAPUNT 4F ONDERWERP Controleprotocol accountantscontrole GBLT 2014 Inhoudsopgave CONTROLEPROTOCOL ACCOUNTANTSCONTROLE GBLT 2014 Algemeen 2 Doelstelling

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OBJECT VAN CONTROLE: JAARREKENING 2014 EN 2015

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OBJECT VAN CONTROLE: JAARREKENING 2014 EN 2015 CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OBJECT VAN CONTROLE: JAARREKENING 2014 EN 2015 Voor de gemeenten Tubbergen, Dinkelland en het Openbaar lichaam Noaberkracht Dinkelland Tubbergen September 2014

Nadere informatie

Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde

Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde Controleprotocol Werkorganisatie Duivenvoorde Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doelstelling... 3 3. Wettelijk kader... 3 4. Algemene uitgangspunten voor de controle (getrouwheid en rechtmatigheid)... 3 4.1

Nadere informatie

Controleprotocol accountantscontrole jaarrekening 2011 Waterschap Rivierenland

Controleprotocol accountantscontrole jaarrekening 2011 Waterschap Rivierenland CVDR Officiële uitgave van Waterschap Rivierenland. Nr. CVDR272951_1 9 februari 2016 Controleprotocol accountantscontrole jaarrekening 2011 Waterschap Rivierenland Ter voorbereiding en ondersteuning van

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL ACCOUNTANTSCONTROLE GBLT 2016

CONTROLEPROTOCOL ACCOUNTANTSCONTROLE GBLT 2016 CONTROLEPROTOCOL ACCOUNTANTSCONTROLE GBLT 2016 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Algemeen 3 1.2 Doelstelling 3 1.3 Wettelijk kader 3 2 Uitgangspunten voor de controle 4 2.1 Algemene uitgangspunten 4 2.2

Nadere informatie

Rechtmatigheidsverantwoording

Rechtmatigheidsverantwoording Rechtmatigheidsverantwoording Uden 8 maart 2019 Jan van der Bij Joren van Veen Ministerie BZK Opzet presentatie Deel 1: Bijpraten Rechtmatigheidsverantwoording Wat is het? Waarom wordt het ingevoerd? Hoe

Nadere informatie

Object van controle is de jaarrekening 2013. Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is.

Object van controle is de jaarrekening 2013. Tevens geeft de accountant aan of het jaarverslag met de jaarrekening verenigbaar is. CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013 VAN DE GEMEENTE KRIMPEN AAN DEN IJSSEL 1. Inleiding Bij besluit van 06 november 2003 heeft de gemeenteraad Deloitte Accountants aangewezen

Nadere informatie

: Controleprotocol voor de accountantscontrole inclusief normenkader

: Controleprotocol voor de accountantscontrole inclusief normenkader Agendapunt 5 algemeen bestuur Onderwerp : Controleprotocol voor de accountantscontrole inclusief normenkader Datum : 14 februari 2018 Opsteller Behandeling DSO : Jan de Jonge : n.v.t. Bijlage(n) : Samenvatting

Nadere informatie

Intern Controleplan 2017 Gemeente Heemstede. aanleiding

Intern Controleplan 2017 Gemeente Heemstede. aanleiding GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Heemstede. Nr. 2450 15 februari 201 Intern Controleplan 201 Gemeente Heemstede Inhoudsopgave 1. 1.1 1.2 1.3 2. 2.1 2.2 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 4. 4.1 4.2 4.3

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de gemeenteraad van de gemeente Utrecht A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2017 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening

Nadere informatie

Controleprotocol Gemeente Loon op Zand

Controleprotocol Gemeente Loon op Zand Controleprotocol 2016 Gemeente Loon op Zand Financien & Belastingen Oktober 2016 1. Inleiding De gemeente Loon op Zand geeft ieder jaar opdracht om de accountantscontrole als bedoeld in artikel 213 GW

Nadere informatie

Controleprotocol Het Waterschapshuis vanaf boekjaar 2013

Controleprotocol Het Waterschapshuis vanaf boekjaar 2013 Controleprotocol Het Waterschapshuis vanaf boekjaar 2013 Versie 1.1 21 mei 2013 Adrie-Jan de Korte Kenmerk: V0050/H1516 Inhoud 1. Inleiding 3 1.1 Doelstelling 3 1.2 Wettelijk kader 3 2. Algemene uitgangspunten

Nadere informatie

Bijlage 2: Toelichting op het controleprotocol

Bijlage 2: Toelichting op het controleprotocol Bijlage 2: Toelichting op het controleprotocol 1. Inleiding Het controleprotocol heeft als doel nadere aanwijzingen te geven aan de accountant over de reikwijdte van de accountantscontrole, de daarvoor

Nadere informatie

Intern controleplan gemeente Venray. Boekjaar 2011

Intern controleplan gemeente Venray. Boekjaar 2011 Intern controleplan gemeente Venray Boekjaar 2011 Een onderzoeksplan om verder in control te komen Nicole Peeters Trifunovski en Henk Mijnster, adviseurs AO/IC gemeente Venray ICP 2011DEF Pagina 1 van

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole Datum: 29 oktober pagina 1 van 9

Controleprotocol voor de accountantscontrole Datum: 29 oktober pagina 1 van 9 Controleprotocol voor de accountantscontrole 2018 Datum: 29 oktober 2018 pagina 1 van 9 1. Inleiding Het object van de accountantscontrole is de jaarrekening 2018 en daarmee tevens het financieel beheer

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL 2010 2013 VOOR DE ACCOUNTANTS- CONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GEMEENTE NIEUWKOOP

CONTROLEPROTOCOL 2010 2013 VOOR DE ACCOUNTANTS- CONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GEMEENTE NIEUWKOOP CONTROLEPROTOCOL 2010 2013 VOOR DE ACCOUNTANTS- CONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GEMEENTE NIEUWKOOP 1. Inleiding Bij besluit van 23 september 2010 heeft de gemeenteraad Ernst & Young aangewezen als gemeentelijke

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTS- CONTROLE OP DE JAARREKENINGEN 2011 TOT EN MET 2014 VAN DE GEMEENTE BOXTEL

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTS- CONTROLE OP DE JAARREKENINGEN 2011 TOT EN MET 2014 VAN DE GEMEENTE BOXTEL Pagina 1 van 5 CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTS- CONTROLE OP DE JAARREKENINGEN 2011 TOT EN MET 2014 VAN DE GEMEENTE BOXTEL Artikel 1 Te hanteren goedkeuringstolerantie De in het hierna opgenomen schema

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL. VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2018 e.v. VAN DE

CONTROLEPROTOCOL. VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2018 e.v. VAN DE CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2018 e.v. VAN DE 24 juli 2018 Inhoudsopgave 1.0 Inleiding... 3 1.1 Doelstelling... 3 1.2 Wettelijk kader... 3 1.3 Procedure... 3 2.0 Algemene

Nadere informatie

CVDR. Nr. CVDR608369_1. Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede 1. INLEIDING

CVDR. Nr. CVDR608369_1. Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede 1. INLEIDING CVDR Officiële uitgave van Heemstede. Nr. CVDR608369_1 27 februari 2018 Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding.. 5 1.1 Aanleiding. 5 1.2 Doel van het intern controleplan.

Nadere informatie

Controleprotocol Begrotingsjaren 2019 t/m 2021 Regio Gooi en Vechtstreek

Controleprotocol Begrotingsjaren 2019 t/m 2021 Regio Gooi en Vechtstreek Controleprotocol Controleprotocol Begrotingsjaren 2019 t/m 2021 Regio Gooi en Vechtstreek Bussum, 13 december 2018 nr. 17.0009657 Pagina 1 van 1 Het algemeen bestuur van de Regio Gooi en Vechtstreek; gelezen

Nadere informatie

Controleprotocol accountant ten behoeve van de jaarrekeningen

Controleprotocol accountant ten behoeve van de jaarrekeningen Controleprotocol accountant ten behoeve van de jaarrekeningen 2015-2017 1. Inleiding Op 21 april 2015 heeft de raad BakerTillyBerk aangewezen als accountant, belast met de controle van de jaarrekening

Nadere informatie

Procedure Na afronding van de controle vindt er (afstemming-)overleg plaats tussen de accountant en de directeur van de RAD Hoeksche Waard.

Procedure Na afronding van de controle vindt er (afstemming-)overleg plaats tussen de accountant en de directeur van de RAD Hoeksche Waard. 1. Inleiding Ter voorbereiding en ondersteuning van de uitvoering van de accountantscontrole dient het algemeen bestuur een aantal zaken op hoofdlijnen nader regelen. In dit controleprotocol vindt dat

Nadere informatie

AB 4 DECEMBER 2015 ZWD VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR NATUUR- EN RECREATIESCHAP ZUIDWESTELIJKE DELTA

AB 4 DECEMBER 2015 ZWD VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR NATUUR- EN RECREATIESCHAP ZUIDWESTELIJKE DELTA AB 4 DECEMBER 2015 ZWD 2015-533970582 VOORDRACHT ALGEMEEN BESTUUR NATUUR- EN RECREATIESCHAP ZUIDWESTELIJKE DELTA Onderwerp : Accountantscontrole 2015 Kenmerk : 2015-533970582 Bijlagen : -1- Besluitdatum

Nadere informatie

PROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GEMEENTE KRIMPENERWAARD

PROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING VAN DE GEMEENTE KRIMPENERWAARD GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Krimpenerwaard. Nr. 104555 6 november 2015 PROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2015-2018VAN DE GEMEENTE KRIMPENERWAARD 1.Inleiding In het

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening gemeente Maasdriel

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening gemeente Maasdriel GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Maasdriel Nr. 59415 13 maart 2019 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening gemeente Maasdriel De raad van de gemeente Maasdriel, gelezen

Nadere informatie

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van de gemeente IJsselstein te IJsselstein gecontroleerd.

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van de gemeente IJsselstein te IJsselstein gecontroleerd. Aan de gemeenteraad van Gemeente IJsselstein Baker Tilly Berk N.V. Burgemeester Roelenweg 14-18 Postbus 508 8000 AM Zwolle T: +31 (0)38 425 86 00 F: +31 (0)38 425 86 99 E: zwolle@bakertillyberk.nl KvK:

Nadere informatie

Interne controleplan gemeente Venray

Interne controleplan gemeente Venray Interne controleplan 2010 gemeente Venray Nicole Peeters Trifunovski en Henk Mijnster, adviseurs AO/IC gemeente Venray ICP 2010DEF2 Pagina 1 van 8 Inhoudsopgave 1. Aanleiding... 3 2. Doelstelling... 3

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL. voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel

CONTROLEPROTOCOL. voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel Middelen Februari 2011 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Doelstelling...3 1.2 Wettelijk kader...3 2.

Nadere informatie

De accountant, een bondgenoot?

De accountant, een bondgenoot? De accountant, een bondgenoot? Inkoop en aanbesteding Rotterdam 27 mei 2010 Drs. R.M.J. van Vugt RA Agenda stellingen 1. Rechtmatigheid 2. Wat toetst de accountant? 3. Hoe wegen omissies mee? 4. In de

Nadere informatie

SiSa cursus 2013. Gemeente en accountant. 21 november 2013

SiSa cursus 2013. Gemeente en accountant. 21 november 2013 SiSa cursus 2013 Gemeente en Welkom Even voorstellen EY: Stefan Tetteroo RA Page 1 Agenda Doelstelling Accountant en gemeente Onze visie inzake de betrokken actoren Coördinatie- en controlefunctie binnen

Nadere informatie

Controleprotocol jaarrekening gemeente Heerenveen

Controleprotocol jaarrekening gemeente Heerenveen gemeente Heerenveen Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Wettelijk kader... 3 1.2 Doel... 4 2 Accountantscontrole... 5 2.1 Controle getrouwheid en rechtmatigheid in het algemeen... 5 2.2 Controle rechtmatigheid

Nadere informatie

Controleverklaringen verklaard. De strekking van de controleverklaring bij decentrale overheden. Juni Controleverklaringen verklaard

Controleverklaringen verklaard. De strekking van de controleverklaring bij decentrale overheden. Juni Controleverklaringen verklaard Controleverklaringen verklaard De strekking van de controleverklaring bij decentrale overheden Juni 2016 1 De leden van de Koninklijke NBA vormen een brede, pluriforme beroepsgroep van ruim 20.000 professionals

Nadere informatie

Na afronding van de controle vindt er (afstemming-)overleg plaats tussen de accountant en de directeur van het SVHW.

Na afronding van de controle vindt er (afstemming-)overleg plaats tussen de accountant en de directeur van het SVHW. A.B. 14/65 Controleprotocol boekjaren 2014-2018 1. Inleiding Ter voorbereiding en ondersteuning van de uitvoering van de accountantscontrole dient het algemeen bestuur een aantal zaken op hoofdlijnen nader

Nadere informatie

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016 Baker Tilly Berk N.V. Burgemeester Roeienweg 14-18 Postbus 508 8000 AM Zwolle T: +31(~384258600 F: +31 (0)38 425 86 99 E: zwolle@bakertillyberk.nl KvK: 24425560 www.bakertillyberk.nl CONTROLEVERKLARING

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2014 VAN DE GEMEENTE DEN HELDER. 1. Inleiding

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2014 VAN DE GEMEENTE DEN HELDER. 1. Inleiding CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2014 VAN DE GEMEENTE DEN HELDER 1. Inleiding Bij besluit van 13 februari 2012 heeft de gemeenteraad aan Ernst & Young opdracht verstrekt

Nadere informatie

Controleprotocol subsidie Vervoersautoriteit MRDH - Openbaar Vervoer, concessie Bus -

Controleprotocol subsidie Vervoersautoriteit MRDH - Openbaar Vervoer, concessie Bus - Controleprotocol subsidie Vervoersautoriteit MRDH - Openbaar Vervoer, concessie Bus - 1. Inleiding 1.1 Dit protocol heeft betrekking op de controle van de door de subsidieontvanger af te leggen verantwoording

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo

CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2013 van de gemeente Hengelo 0 Inleiding De Gemeentewet(GW), art. 213, schrijft voor dat de gemeenteraad één of meer accountants aanwijst

Nadere informatie

Onderwerp: voorstel tot vaststelling van het Controleprotocol No en het normen- en toetsingskader 2018 Dos. 5/46 A

Onderwerp: voorstel tot vaststelling van het Controleprotocol No en het normen- en toetsingskader 2018 Dos. 5/46 A Onderwerp: voorstel tot vaststelling van het Controleprotocol No. 17-2018 2018 en het normen- en toetsingskader 2018 Dos. 5/46 A Aan het algemeen bestuur. Zoals u weet dient de accountant een oordeel geven

Nadere informatie

Controleprotocol accountantscontrole HEFPUNT

Controleprotocol accountantscontrole HEFPUNT Controleprotocol accountantscontrole HEFPUNT INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING... 3 2 ALGEMENE UITGANGSPUNTEN VOOR DE CONTROLE (GETROUWHEID EN RECHTMATIGHEID)... 3 3 TE HANTEREN GOEDKEURINGS- EN RAPPORTERINGSTOLERANTIES...

Nadere informatie

Hellendoom. Aan de raad. III II III IIII IIII III III II (code voor postverwerking)

Hellendoom. Aan de raad. III II III IIII IIII III III II (code voor postverwerking) Punt 11. : Controleprotocol jaarrekeningen G 6 m 6 6 R T 6 2011 tot en met 2014 _- sa. Hellendoom Aan de raad Samenvatting: De accountant geeft bij de jaarrekening een controleverklaring af waarin zowel

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening Versie: 2.0 Datum: 20 november pagina 1 van 8

Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening Versie: 2.0 Datum: 20 november pagina 1 van 8 Controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2017 Versie: 2.0 Datum: 20 november 2017 pagina 1 van 8 1. Inleiding Object van controle is de jaarrekening 2017 en daarmee tevens het financieel

Nadere informatie

Controleprotocol 2014 t/m 2018 Regio Gooi en Vechtstreek

Controleprotocol 2014 t/m 2018 Regio Gooi en Vechtstreek Itegio Gooi en\įechtstreek Controleprotocol 2014 t/m 2018 Regio Gooi en Vechtstreek Bussum, 12 november 2014 Regnr.: 14.0006911 f Gooi enuechhtreek Het algemeen bestuur van de Regio Gooi en Vechtstreek;

Nadere informatie

Controle verordening gemeente Opmeer, vastgesteld bij besluit van de raad van de gemeente Opmeer van 13 december 2018.

Controle verordening gemeente Opmeer, vastgesteld bij besluit van de raad van de gemeente Opmeer van 13 december 2018. Controleverordening gemeente Opmeer 2018 Controle verordening gemeente Opmeer, vastgesteld bij besluit van de raad van de gemeente Opmeer van 13 december 2018. De raad van de gemeente Opmeer; Gelezen het

Nadere informatie

De raad kan de accountant alleen nadere aanwijzingen geven voor zover dit uitgaat boven de wettelijke minimumeisen.

De raad kan de accountant alleen nadere aanwijzingen geven voor zover dit uitgaat boven de wettelijke minimumeisen. CONTROLEPROTOCOL voor de accountantscontrole op de Jaarrekening 2013 en 2014 van de gemeente Aa en Hunze 1. Inleiding Vanaf de jaarrekening 2004 is een gemeente verplicht om een controleprotocol aan de

Nadere informatie

Controleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9

Controleprotocol. Accountantscontrole Jaarrekening Gemeente Berkelland Bijlage 1. Versie juni 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9 Controleprotocol Accountantscontrole Jaarrekening 2014 Controleprotocol pagina 1 van 9 Algemeen Doelstelling In dit controleprotocol staat waaraan de accountant zich moet houden bij de accountantscontrole.

Nadere informatie

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Documentnummer: B.18.1934 *B.18.1934* Landgraaf, 6 november 2018 ONDERWERP: Controleprotocol 2018 Verantwoordelijke portefeuillehouder(s): C.P.G. Wilbach

Nadere informatie

Rechtmatigheid Gemeente Dordrecht

Rechtmatigheid Gemeente Dordrecht Rechtmatigheid Gemeente Dordrecht Auditcommissie + Dordrecht 23 juni 2010 Hans van de Beukel Rein-Aart van Vugt apn Visser 1 < Hier komt de footer. Pas aan in de masterslide > 2009 Deloitte Touche Tohmatsu

Nadere informatie

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders Nummer: Datum vergadering: 16-08-2005 Onderwerp: Vaststellen protocol voor de accountantscontrole 2005. Conceptbesluit: De raad in zijn vergadering van 20 september

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL GEMEENTE TYNAARLO VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2014 VAN DE

CONTROLEPROTOCOL GEMEENTE TYNAARLO VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2014 VAN DE CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2014 VAN DE GEMEENTE TYNAARLO Voor vaststelling in Gemeenteraad op 9 december 2014 1 CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING

Nadere informatie

CONTROLEPROTOCOL 2015

CONTROLEPROTOCOL 2015 CONTROLEPROTOCOL 2015 11. Inleiding Bij besluit van 2 maart 2015 heeft de gemeenteraad de overeenkomst met Ernst & Young Accountants LLP inzake de uitvoering van de accountantscontrole als bedoeld in art

Nadere informatie

Controleprotocol 2015-2019 A.B. 15/18. SVHW Rijksstraatweg 3b Postbus 7059 3286 ZH Klaaswaal www.svhw.nl (0186) 57 72 00

Controleprotocol 2015-2019 A.B. 15/18. SVHW Rijksstraatweg 3b Postbus 7059 3286 ZH Klaaswaal www.svhw.nl (0186) 57 72 00 A.B. 15/18 Controleprotocol 2015-2019 SVHW Rijksstraatweg 3b Postbus 7059 3286 ZH Klaaswaal www.svhw.nl (0186) 57 72 00 Datum 27 mei 2015 Pagina 1 van 9 Versie historie Versie Datum Status Auteur Controle

Nadere informatie

Toelichting op het controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2004 van de gemeente Sint Anthonis

Toelichting op het controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2004 van de gemeente Sint Anthonis Toelichting op het controleprotocol voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2004 van de gemeente Sint Anthonis 1. Inleiding Ter voorbereiding en ondersteuning van de uitvoering van de accountantscontrole

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Deloitte Accountants B.V. Sophialaan 24-26 8911 AE Leeuwarden Postbus 826 8901 BP Leeuwarden Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9877 www.deloitte.nl Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016 EY working woud Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van de gemeente Bronckhorst Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016 Ons oordeel met beperking Wij

Nadere informatie

PROGRAMMA VAN EISEN (CONTROLEPROTOCOL) VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE VAN DE JAARREKENING VAN DE OMGEVINGSDIENST GRONINGEN

PROGRAMMA VAN EISEN (CONTROLEPROTOCOL) VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE VAN DE JAARREKENING VAN DE OMGEVINGSDIENST GRONINGEN PROGRAMMA VAN EISEN (CONTROLEPROTOCOL) VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE VAN DE JAARREKENING VAN DE OMGEVINGSDIENST GRONINGEN Algemeen Bestuur Veendam 29 oktober 2013 Het Algemeen Bestuur van de Omgevingsdienst

Nadere informatie

voorstel aan de gemeenteraad

voorstel aan de gemeenteraad voorstel aan de gemeenteraad Aan de raad van de gemeente sector - afdeling cs steller Esther Schilt onderwerp Normenkader rechtmatigheidscontrole telefoon 8537 voorstelnummer 132 8 november 2005 iz-nummer

Nadere informatie

Intern Controle Plan 2014 (ICP 2014) gemeente Heemstede

Intern Controle Plan 2014 (ICP 2014) gemeente Heemstede GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Heemstede. Nr. 843 8 februari 204 Intern Controle Plan 204 (ICP 204) gemeente Heemstede Inhoudsopgave. Aanleiding en doel.2 Aanleiding : 2.3 Doel van het plan

Nadere informatie

Het college van B&W stelt de raad voor het protocol accountantscontrole vast te stellen.

Het college van B&W stelt de raad voor het protocol accountantscontrole vast te stellen. RAADSVOORSTEL Doel: besluitvormend voorstelnummer 2009/127 registratienummer 144086 behandelend ambtenaar Koos van Asten vergadering 17 december 2009 portefeuillehouder L. van der Zon doorkiesnummer 0252-783

Nadere informatie

Gemeenschappelijke Regeling Maasveren Limburg Noord. Accountantsverslag 2014 april 2015

Gemeenschappelijke Regeling Maasveren Limburg Noord. Accountantsverslag 2014 april 2015 Gemeenschappelijke Regeling Maasveren Limburg Noord Accountantsverslag 2014 april 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Aard en reikwijdte van de werkzaamheden 3. Bevindingen naar aanleiding van de eindejaarscontrole

Nadere informatie

Controleprotocol voor de accountantscontrole van de jaarrekeningen 2007 en 2008 van de gemeente Sluis

Controleprotocol voor de accountantscontrole van de jaarrekeningen 2007 en 2008 van de gemeente Sluis Controleprotocol voor de accountantscontrole van de jaarrekeningen 2007 en 2008 van de gemeente Sluis Inhoud 1. Inleiding 2. Rechtmatigheid in het kader van de accountantscontrole 3. Normenkader 4. Operationaliseren

Nadere informatie

INTERN CONTROLEPLAN 2017 Gemeente Marum

INTERN CONTROLEPLAN 2017 Gemeente Marum INTERN CONTROLEPLAN 2017 Gemeente Marum Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Controleaanpak... 4 2.1 Uitgangspunten voor de controle... 4 2.1.1 Te hanteren goedkeurings- en rapportagetoleranties voor de rechtmatigheid

Nadere informatie

Aan de raad. Status: ter besluitvorming. Voorgesteld besluit Vaststellen van het Controleprotocol 2013 voor een periode van twee jaren.

Aan de raad. Status: ter besluitvorming. Voorgesteld besluit Vaststellen van het Controleprotocol 2013 voor een periode van twee jaren. No. 214439-1 Emmeloord, 7 januari 2013. Onderwerp Controleprotocol 2013 Advies raadscommissie De auditcommissie adviseert het voorstel als hamerstuk te beschouwen Aan de raad. Status: ter besluitvorming

Nadere informatie

Controleprotocol 2013 gemeente Geertruidenberg

Controleprotocol 2013 gemeente Geertruidenberg Controleprotocol 2013 gemeente Geertruidenberg 1. Inleiding Met de inwerkingtreding van het Besluit Accountantscontrole Provincies en Gemeenten(BAPG), thans herbenoemd als Besluit accountantscontrole decentrale

Nadere informatie

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Jaarr ekeni ng 31 december 2018 1 januari 2018 Gemeente U den Control e Goedkeurend 31011325A005 KVK Kvk Nummer uit DB (nog te doen) Create SBR Extensi on 1.0 Eindhoven 30 mei 2019 Controleverklaring van

Nadere informatie

Ons oordeel met beperking Wij hebben de jaarrekening 2017 van gemeente Tiel te Tiel gecontroleerd.

Ons oordeel met beperking Wij hebben de jaarrekening 2017 van gemeente Tiel te Tiel gecontroleerd. Aan de gemeenteraad van Gemeente Tiel Baker Tilly Berk N.V. Bijster 39 Postbus 3814 4800 DV Breda T: +31 (0)76 525 00 00 F: +31 (0)76 525 00 50 E: breda@bakertillyberk.nl KvK: 24425560 www.bakertillyberk.nl

Nadere informatie

Controleprotocol en Normenkader Accountantscontrole Jaarrekening 2015

Controleprotocol en Normenkader Accountantscontrole Jaarrekening 2015 tadsregio Amsterdam Controleprotocol en ormenkader Accountantscontrole Jaarrekening 2015 Vastgesteld door het Dagelijks Bestuur op 21 mei 2015 ormenkader accountantscontrole jaarrekening 2015 1. Inleiding

Nadere informatie

Buiten werking stellen aantal artikelen subsidieverordening CRMW t.b.v. rechtmatigheidcontrole

Buiten werking stellen aantal artikelen subsidieverordening CRMW t.b.v. rechtmatigheidcontrole Buiten werking stellen aantal artikelen subsidieverordening CRMW t.b.v. Portefeuillehouder J.J. Nobel steiler Sander Heesen (023-567 6301 ) Collegevergadering 23 mei 2006 Raadsvergadering 13 juli 2006

Nadere informatie

1 In accountantstermen is subjectieve verhindering en belemmering een onvolkomenheid, die door de cliënt wel kan worden

1 In accountantstermen is subjectieve verhindering en belemmering een onvolkomenheid, die door de cliënt wel kan worden NORMENKADER 2013 1. Reikwijdte begrip rechtmatigheid en het normenkader In het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (BADO) wordt onderscheid gemaakt tussen het juridische begrip rechtmatigheid

Nadere informatie