NT00064_2471. Nadere Toegang op inv. nr uit het archief van de. Dorpsgerechten, (64)

Transcriptie

1 NT00064_2471 Nadere Toegang op inv. nr 2471 uit het archief van de Dorpsgerechten, (64) H.J. Postema December 2011

2 Inleiding Dit document bevat regesten op een deel van de dorpsgerechten van Leersum. Het gaat om inventarisnummer 2471 dat een rol bevat van boetstraffelijke en civiele zaken. 2

3 Regesten verkoopt Aart Woutersz van Schevickhoven als lasthebbende van Herman van Doeyenburgch a Cuylenburgh man en voocht van Johanna vanden Berch en in die qualiteit enige erfgenaam van Thomas Taets van Amerongen en Frederica van Zuijlen van Nijvelt aan Reijertje Gijsberts wed Ot Cornelisz van Ommeren eene mergen bouwland met het hoeckje bunts daer tegen over in Leersum rechtdag Willem Killegrew contra Peter Jansz. Idem Willem Gijsbertsz tegen Cornelis Arrisz tot betaling van 12 sts voor een schepel knollen en arbeidsloon. Veroordeeld tot betaling verkopen de cameraars vanden capelle ten Dom te Utrecht aan Godert Adriaen van Reede seecker landt, berch, ende bosch, heijstgruijcken ende struwelen onder Zuijlesteijn gerecht constitueert Willem Killegrew mr. Marcelis Verweij constitueert Joghem Gilpin procureur te Rhenen Gerridt van Haegh, brouwer te Wiel constitueert Jan van Sandick Cornelis Verweij soo voor hem selve mitsgrs als Broeder ende bloetvoocht van sijn suster Cornelia Verweij tegen Gerrit van haech Gerrit van haech tegen Cors Verweij Godert Frenuum Concherge opden Huyse van Zuylesteijn constitueert Anna Wol zijn huisvrouw om zijn achterstallige pensioen te innen van de prins van Oranje over Marcelis Verweij constitueert als rentmeester van Zuilestein Jacob van Bijler Cornelis Verweij tegen Gerrit van Haech Bladzijden lang rechtzaak van Jan Robbertsz tegen Rijck Arrisz. Hij heeft nog geld tegoed rechtzaak van Rijck Arrisz tegen Jan Robben. Rijck zegt dat Jan het huis en land moet ruimen dat hij tot petri ad Cathedram in huur heeft zonder dat hem die huur is opgezegd rechtzaak van Cornelis Arrisz tegen Jan Cornelisz om de boeten te betalen die zij hebben gekregen in de nacht van bij de hofstede van Jan Cornelisz. Zij hebben gevochten. Cornelis Arijsz heeft een sneede in sijn rechter handt becomen sonder datter eenige getuygen omtrent sijn geweesd gerecht veroordeelt Cornelis Arrisz tot boete van 8-10 voor den armen rechtzaak van Peter Jansz en Aert Woutersz als momberse vanden seven kijnderen van Jan Cornelisz en Maijchje Wijersz za: tegen Jan Cornelisz. Jan Cornelisz bekent de schuld aan zijn kinderen vanwege hun moeders erfdeel rechtzaak van Jan Cornelisz bij Zuijlestein tegen de wed van Cornelis Gerritsz. Hij is tevreden met betaling van een jaar pacht volgens 3

4 quitantie daar van zijnde van Gerridt Cornelisz jn zijn leven kerckmr tot Leersum Cornelis Verweij drossaard der Hooge Heerlijkheid Zuilestein Leersum en Ginkel tegen Teunis Dircksz en Evert Claesz. Teunis Dircksz heeft Evert Claesz opden ten huize van Willemptgen Gerritsz alhier met een tangh tot twee a drie reysen heeft geslagen nadat denselven woorden gehad hebben en hard strijdende waren geweest en alzo Teunis Dircksz daarover een boete van hondert gulden heeft gehad vande Staten van Utrecht voor mestrekken als anders. Cornelis wil dat zij nu nog een boete krijgen voor het slaan met een tang. Het gerecht veroordeelt Teunis in de boete van 100 gulden verkoopt Jan Aelbertsz de Kruijf won aan den Dijk onder Amerongen aan Jacob Gerritsz en Maagje zijn hv een acker landts groot omtrendt twee mergen in de Leersumse weijde rechtzaak van Meijnder Jacobsz gewezen dienstknecht van Jan Cornelisz bij Zuilesteijn en Jan Cornelisz bij Zuilesteyn. Hij tot betaling van 50 gulden verdiend loon over En voor zijn vrouw Metje Cornelis ook verdiend loon van 50 gulden. Jan word veroordeeld tot betaling Johan Quint oudschepen van Amerongen transporteert aan Gijsbert Reijertsz en Maagje zijn vrouw een huisinge en hofstedeken met een acker land groot 2 morgen te Leersum huwelijkse voorwaarden tussen Wouter Jansen geassisteerd met Aert Rutgersz als oom en bloedvriend en Rutger Jansen Aelbert Jansz als bruidegoms broeders ter eenre en Geertgen Otthen van Schaffelaar met haar oom Jan Aelbertsz van Schaffeler en Wulphert Reijertsz haar neef en naaste broedvriend. Wouter brengt een halve boomgaard te Heusden in ter waarde van 1000 gulden. Zij brengt al haar goederen in ter waarde van 5000 gulden Reijertje van Ommeren constitueert Aert Woutersz van Schevickoven om geld te vorderen van de kinderen en erfgenamen van Trijntje Rossen rechtzaak van Aart Woutersz als volmachtiger van Reijertje van Ommeren tegen Teunis Aartsz en Deliana Aerts zijn zuster als erfgenamen van hun ouders. De gedaagden moeten 15 gulden betalen voor een jaar pacht vindt de eiser. Zij worden opnieuw geciteerd rechtzaak van de heer Drost Wolterus van Loon tegen Gerrit Aertsz gewezen dienstknecht van Elbert Woutersz. Hij moet nog een vechtboete betalen die hij gedaechtde soude begaan hebben op den 9 e October 1666 teegens zijn Baas Elbert Woutersz met de costen vandien rechtzaak van de drost Wolterus van Loon tegen Wouter Francken. Alsoo den Heere eijscher op den xiij Jannewarij 1667 alhier met den Gerechtsboode van Amerongen op de Rechts Camer gecomen zijnde ende alhier gesien een deel Jonck Volck et den Speelman om te dansen ende te springen ende voorts alle Lichtveerdighe manieren te pleegen, soo ist dat den Heere Eijscher het selfde we scherpelicke heeft verbooden, ofte ten minsten souden ophouden, niet speelen ofte dansen, als? ende so langhe, tot dat den Heere officier, soude vertrocken zijn Des niet teegenstaende soo heeft den voorn[oemde] 4

5 gedaechde teegens den Heere Officier vekemenbeliek in quade moede geseijdt, dat hij daer op niet en paste, voorts te willen dansen: Ende springen, Ende dat den Heere Richter in zijn Gatt mochte blaasen, ende meer andere Dife woorden meer soo ist dat den Heere Eijscher bij den Gerechte alhier versoeckt dat den gedaechde in een Amende betalen zall die Breucken daer toe staende, met die Lasten vandien, Cum Expensis den gedaechde presendt versochte Copia die hem verleent is T: gerecht verleendt den gedaechde hier op te Antwoorden, nu toecomende donderdach ouer acht dagen, weesende den 24 e Janwarij Ter ordonnantie vanden Gerechte voorsz also den Gedachde vermidts non Comparita niet gecompareert en is, ende als meede op den 14 e Janwarij 1667 versocht Copia de welcke den gedaechde dien verleent is, bij den gerechte so ist dat hem verleent wert defoult ten naesten rechtdach hier toe dienende drost Van Loon tegen Wouter Jansz weerdt tot Ginckel. Alsoo den Heer Eijscher verstaen hebbende hoe dat op den voorleeden nieuwe jaers dach 1667 ofte daer omtrent ofte des zelfs huijsvrouw, aldaer geen vergaeringe is geweest van jonge Lieden om te speelen ende te dansen. Ende bij het Jonge volck geen harde woorden en vielen ende ten laetsten niet hare blancke messen jegensmalcanderen hebben getoogen also den zelfden gedaechtde de Breucken ofte boeten bij den Heere Eijscher niet en heeft aengebracht volgents ordonnantie daer van zijnde, also hij schuldich was te doen, so concludeert de heere eijscher te fine, dat hij gedaechde, alhier bij den Gerechte sall werden gecondempneert tot tgeene daer toe staende, met de costen van dien Cum expensis Inventaris gemaeckt by Maeygen Jans weduwe van Jacob Gerrits zaliger vande naegelaaten goederen, so landerijen huys ende hoffsteede, etc met 28 morgen land Maakgescheid tussen Maeijgen Jans wed Jacob Gerridtsz en Evert Jansz en Cornelis Teunissen als voogden en Herman Samuelsz, Cornelis Jansz en Aert Volckensz als voogden over de drie onmondige kinderen van Maeijgen Jans x Jacob Gerritsz, met name Geertruijdt, Kuijtgen en Gerritgen Jacobsdochters huwelijkse voorwaarden van Jan Willemsz Knoppert, ten overstaan van zijn vader Willem Jansz Knoppert en zijn moeder Cornelia Willemse en Maagje Jans ten overstaan van haar moeder Annigjen Jans en haar broer Cornelis Jansz. Hij krijgt van zijn vader 600 gulden. Zij brengt de helft van 30 morgen land drost Van Loon tegen Wouter Francken. Den gedaechde present zeijde dat den seluen heere Eijscher sall bewijsen bij ordonnantie volgendts tgeene den heere eijscher is pretenderende, dit alles etz op alles etz Den gedaechde non comparant ten naesten Rechtdach hier toe dienende Peter Jansz van Garderen ende Jan Meijnsz jn insinuanten tegen Albert Woutersz. Albert pacht een hofstede van de insinuanten. Die verzorgt hij niet goed. Hij maakt ook te weinig mest omdat hij geen schapen 5

6 meer houdt. Zij willen hem van de hofstede af hebben. Albert komt niet opdagen, dus de zaak wordt uitgesteld Thomas Philipsz won. Overlangbroek tegen Jan Jansz Meijntsz. Thomas pretendeert nog 11 jaar rente te goed te hebben over 250 gulden. Deze hypotheek is opgericht op Het gerecht verleent den gedaechde ses weecken dach om hier op de plano te antwoorden dienende tot sijne defentie op alles etz: Wolterus van Loon tegen Wouter Francken. Wolter eist 12 gulden volgens accoord gemaakt Wouter komt niet opdagen. Het gerecht veroordeelt Wouter tot betaling Wouter Francken tegen Cornelis Arrisz, Jorden Cornelis en Peter van Salevelt om getuijgenis der Waerheijdt te geeven. Niemand komt echter opdagen. De gerechtbode nodigt hen opnieuw uit Wouter Francken tegen Cornelis Arrisz, Jorden Cornelisz en Peter van Salevelt. Zij geven een attestatie van het gebeurde Thomas Philipsz tegen Jan Meijnsz. Thomas zegt 11 jaar rente te goed te hebben van een hoofdsom van 250 gl. Jan belooft een borg te zullen stellen Thomas Philipsz tegen Jan Jansz Meijnsz. Thomas wil nog steeds 1250 gulden hebben. T Gerecht ontseijdt den Eijscher zijn eijsch Cum Expensis. Mits at Jan Meijnsz sall berge stellen voor de Cappitale hooft somme van twee hondert ende vijftich guldens Cum Expenis Jan Jansz Meijnsz tegen Thomas Philipsz. Jan krijgt 6 weken om een borg te stellen. Den 25 e Junij 1667 Door last van Jan meijnsz aengeseijt aen Thomas Philipsz dat hij zijn sone binnen den tijdt van acht fagen soude thuijs senden, waer op den voorn Thomas Philipsz seijde jck en ben geen meester van Jan meijnsz kindt, hij mach het selfs halen Drost tegen Cornelis Arrisz. Cornelis heeft verscheidene malen zijn schapen in het park van Zuilestein laten grazen. Daarvoor is hij al vaak gewaarschuwd Drost tegen Cornelis Arrisz. Cornelis heeft op biddag met een eg zijn land geploegd. Op 16 mei, Hemelvaartsdag, is hij de hele dag met zijn ploeg in het veld geweest. De drost wil dat Cornelis wordt gecondemneerd in de boete die daarvoor staat. Verder heeft Cornelis geen jachtvergunning en toch twee keer konijnen gehaald uit de warande. Cornelis verzoekt copie Drost tegen Corelis Arrisz. Uitstel met 14 dagen Drost tegen Cornelis Arrisz Joffer weduwe van Aerdt van Meehen tegen Jan Cornelisz bij Zuijlesteijn. Zij eist 3 gulden voor het weiden van een paard in Jan komt niet opdagen Huijbertgen Gerrits geweesen dienstmaecht van Aelbert Barten Quint tegen Wouter Jansz als borge ende meede principael. Zij eist gulden voor verdiend loon. Het gerecht verleent uitstel tot Huijbertgen Gerritsdochter, geweesene dienstmaecht van Aelbert barten Quint tegen Aelbert Barten quint, principael ende Wouter jansz borge. Het gerecht veroordeelt de gedaagde. 6

7 Wijer Jansen alhier comparant constitueerde ende stelde hem als borge ende principael voor soodanige eijsch ende pretensie, voor e Eijschersche in deesen geroert, is accoort Cornelis Woutersz, geweesen schaapherder van Jan Cornelisz tegen Jan Robbertsz. Hij eist 20 gulden. Hij heeft gekregen. Dit vanwege koop van 5 hamels. Gerecht verleent copie Jan belooft zondag over drie weken te betalen aan Cornelis Drost tegen Cornelis Arrisz. Alsoo de voorgaende Attestatie is gevigeert van Wulphert Saaren Hendrick Rutgersz molenaar te Amerongen. Hij verklaart gezien te hebben dat Cornelis Arrisz op biddag 24-4 heeft geploegd Drost tegen Cornelis Arrisz. Het gerecht veroordeelt Cornelis tot Frederick Robbertsz te Doorn tegen Jan Cornelisz tot Ginckel. Hij seijde te Competeeren al enige jaaren verloopen Renten van weegen den Stemmen, blijckende bij geschrifte voor den Gerechte alhier verthoont, ende meede tot kennen, ofte ontkennen, van zijn handt staende onder seeckere Accoort, jn date den xiij Februwarij T Gerecht verleent den gedaechde copia ende dach als huijden ouer ses weecken Borge voor den jntereste gewerden Cornelis van Ommeren, op date den 1 e Nouembris Frederick Robbertsz te Doorn tegen Hendrick Gerritsz dienstknecht van Woutergen Sirellen Zij zijn geaccordeerd Cornelis Arrisz tegen de drost. Is Null Drost tegen Cornelis Arrisz. Schutter Jan Petersz moet op bevel van de drost op verscheidene schapen van Cornelis Arrisz schutten. Cornelis heeft geweld gebruikt om zijn schapen uit handen van Jan te krijgen. Het gerecht verleent Copia Non comparitie Drost tegen Cornelis Stevensz weerd inde Ginckel. Non comparitie Andries Vosch van Avesaet Med. Doctor voor zijn seluen als Effgenaem van zijn moeder Berbara van Hagenouwen in haer leeuen weduwe van Cornelis Vosch van Avesaet, als meede het recht vercregen hebbende van zijn broeders, ende susters, meede erffgenamen tegen Jan Cornelisz woonende bij Zuilesteijn. Eiser heeft nog geld te goed. Partijen zijn akkoord Drost tegen Jan Cornelisz onder Zuijlesteijn. Accoord Jan Cornelisz onder Zuijlesteijn tegen Dirck Jansz Vreem. Jan krijgt nog 23 gulden voor 2 jaar landpacht van een seeckere acker gelegen aende Biser weeteringe. Partijen akkoord Het gerecht tegen Cornelis Arrisz. T Gerecht ordonneert den gerechts boode te Citeeren den gedaechde ende Jnjurant, teegens Morgen vroech ten neegen uuren Omme te aenhooren also danige eijsch ende conclusie als hem voor gehouden sall werden. Non comparnt Het gerecht tegen Cornelis Arrisz. Non comparitie. Het gerecht heeft wel een attestatie van Cornelis : Jck ondergesz Cornelis Aerrisz woonende onder Suijlesteijn, Doe condt Attesteere ende verclare bij deesen waer ende waerachtich te zijn hoe dat ick attestant voorsz ben 7

8 geweest op den 20 e september 1668 tot Leersum, ten Huijse van Willempten Gerits jnde Harberge Aldaar, Ende tot mij groot leetweesen raackende de schepenen ende den secretaris der Hooge Heerlicheeden Zuijlesteijn Leerssum ende Ginckel, etz Door onverdacht eenige wooden van jnurien gesproocken hebbe, tot groot achterdeel vande schepene, Neeuens den secretaris voornoemt, so ist alsulcx dat ick attestant bij deese verclaare op den scheepenen, ende den secretaris, niet te weeten dan alleenlick alle Eere en Deucht presenteere des seluen tot allen tijdn des noot ende versocht zijnde naerder gestant te doen, Jn waar en oirconde der waerheijt, so heb ick deese bouenstaende Letteren, met mijne gewoontelicke handt ofte marck onderteeckent den xxiiij september 1668 Ende was onderteeckent met dusdaanige x waeromme geschreuen stont, dit hant merck is geseth bij Cornelis Aerisz vorsz, noch leeger stont Mij present Peeter van Salevelt secretaris Drost tegen Jan Cornelisz onder Zuilestein. Drost eist 40 gulden wegens vechtboete tegen Teunis Dircksz, geschied rond pinksteren Uitgesteld Aart Woutersz van Schevichoven tegen Willem Tijmensz. Partijen akkoord Jan Robbertsz tegen Jan Willemsz. Op is Jan Willemsz s morgens vroeg gekomen met de schaapherder van Jan Cornelisz onder Zuilestein, terwijl Jan Robbertsz noch zijn vrouw thuis waren. Jan Willemsz heeft zijn kist vervoerd naar Jan Cornelisz. Ende also uijt zijnen dinst tot groote prejuditie vanden Eijsche is gaan Loopen, sonder eenige reeden. Gerecht: Jan Willemsz moet nog een half jaar uitdienen bij Jan Robberts Jan Cornelisz, gewezen dienstknecht van Jan Cornelisz onder Zuilestein tegen Jan Cornelisz onder Zuilestein. Eiser eist gulden huurloon en 28 gulden voor koop van schapen. Peter Jansz van Garderen stelt zich borg voor Jan Cornelisz onder Zuilestein Jan Jansz Meijnsz tegen Jan Robbertsz. Eist 48 gulden geleend geld. En nog wegens geleend geld. Gedaagde bekent zijn schuld en verzoekt 4 weken uitstel Dirck Jansz van Wijen, schoenmaker te Amerongen transporteert aan Frederick van Nassau een akker bouwland van 3 morgen in het gerecht van Zuijlestein, jnden Engh genaamt den Doorn Ackers Adriaen Cornelisz smid te Amerongen tegen Jan Cornelisz onder Zuilestein. Eist vanwege geleverd ijzerwerk. Jan bekent zijn schuld en verzoekt 4 weken uitstel drost tegen Peter Jansz van Garderen. Den Heere eijscher zeijde, dat den gedaechde seeckere jnfractie begaan heeft, ouer het grauen alhier jn de kercke steegh ofte waagen wech van een slooth geleegen neeuens sijn Landt ende die zelue Aerde daar op gebrocht, buijten weeten, ofte kennis van ymandt ende daer en bouen is Beboedt jn een Amende, als die vande Ed: Gerechte ouer deese zaacke sullen disponeren naer Rechts behooren, dit alles met de Costen vandien Cum Expensis: op alles: etz: 8

9 Diendt deesen tot naarder onderzecht, omme bijden Ed: Gerechte ouer deese bouenstaande zaacke te disponeeren, naer Rechts behooren Memorie vande schepenen die aff gegaen zijn door Ordre ende bevell van onse hoog edele heere van Zuijlesteijn etc ende weederom aengenomen deese nae volgende schepenen, op den 21 October 1669 Affgeg[aen] Cornelis Aertsz, Jan Cornelisz, Aerdt Woutersz, Jan Lubbertsz. Deese scheepenen weederom jngetreeden Wijer Jansz, Wouter Jansz, Jan Meijnsz, Teunis Evertsz Geurt Fremin als outste scheepen precedeert, Willem Thijmensz, Cornelis van Ommeren Claas Willemsz smid te Amerongen en Willem Jansz, desselfs swaager tegen Jan Cornelisz onder Zuilestein. Zij zeiden nog te goed te hebben 275 gulden ter couse van seeckere Obligatie van dato den 16 e Mertij Midtsgaders een jaar Renthen vijffthien hondert verscheenen Jtem rest nog vant jaar gulden. Jtem rest nog een jaar pacht vant Coll Landt ter somma van 18 gulden. Jtem nog het 10 e deel van 10 morgen land genaamt het Collandt gelegen onder Amerongen. Drie weken uitstel de drost moet Jan Cornelisz pressen tot betaling Claas heeft nog te goed van smeedwerk. Het gerecht oordeelt deze eis van nul ende geender weerden te sijn Jan Jansz Meijnsz tegen Peter Jansz van Garderen. Hij zeijde, also hem onderrecht werdt, van Aerijen Bastiaensz den voorn van Garderen geseijdt heeft, dat den voorsz Jan Meijnsz eenen valschen eedt soude gedaen hebben van weegen hare diferenten en geschillen die zij met malcander wtstaende hebben, volgents daar hijj eijscher nu onlancx gearresteert en jn giselinge heeft geseeten ende door geenen anderen middelen is ontslagen, ende also het woorden sijn tot achterdeel van goeder naam ende faam, so versoeckt hij eijscher ten fine dat de E: Gerecht gelieuen te Disponeeren naer rechts behooren, Met protesdatie van alle costen hinder ende schaade, Cum expensis op alles etz: Partijen Non Comparnt Of Peter niet bekent dat zijn hand staat onder de coopcedulle van en Jan moet morgen om 9 uur komen Het gerecht verleent opnieuw 24 uur niet gecompareerd. Het gerecht veroordeelt Peter tot betaling. Peter beroept zich op het Hof van Utrecht Willem Jansz van Velpen ende Wouter Jacobsz tegen de drost. De Eijschers seijden hoe dat den voorleeden jaare 1669 omtrent jnde Meijtijdt gehouwenen ende gebest hebben jnde roeij hegge omtrendt ouer de thien vimmen rijs ende also zij Eijscher tot haare betalinge niet en zien te geraacken, soo versoecken zij eijsschers dat den Ed: Gerechten gelieuen ouer deese saacke te willen disponeeren naer rechts behooren dit alles met de costen vandien cum expensis: op alles etz: Den gedaechde present versochte Copia ende dach het welcke hem behandicht is, om te antwoorden teegens donderdach weesende den 17 e Martius De gedaagde in mora gebleven. 1 e default Niets op gedaen. 9

10 Peter Matijsen, bode te Amerongen tegen de wed. van Jan Cornelisz. Peter eist voor een gekocht vet beest. De wed. belooft te betalen. [ ] Drost tegen Teunis Dirksen en Peter Lodder, won. te Leersum. Het gaat om een boete van 50 gulden ter couse van een gevecht met vuijsten op den 26 e October 1670 inde naenacht ten huijs van Jorden Cornelisz Vos tusschen gedaegdens gepleecht Metje Cornelis tegen Jan Cornelisz won. jnde Ginckel. Zij eist vanwege hypotheek van 100 gulden van de rente en aflossing. Zij geeft Jan 3 maanden uitstel van betaling wed. Frederick Robbertsen tegen Jan Cornelisz won. Ginckel. Versoeck doende ende meede omme te kennen ofte ontkennen den accoorde ende liquidatie van den xiij fabriarie 1662 ende sijns gedaechdes hand daer onder staende. Heel verhaal van enkele pag drost tegen Cornelis Stevensz Weert won. inde Ginckel. Op zijn s nachts in het huis van Cornelis nae eenige twistwoorden Arien Cornelisz met een bloodt mes ende Henrick Jansen met een stoell te samen hand gemeen geweest sijn soodanich dat Arien Cornelisz uijt dat gevecht een quetsuere boven sijn ooch, ende een in sijn hooft ontfangen heeft, van Henrick Jansen gelijck oock ten selven daege inden avont nae dat de kaerse ontsteecken was aldaer Cornelis Arentsen ende Claes Gerritsen nae eenige twistwoorden den anderen met messen hebben bevochten dat den ged. het eerste gevecht binnen vier ende twintich ueren ende het tweede gevecht geheel nijet heeft aen gebracht waer door den ged. volgens het 7 e ar[tike]l anden Placcate der Ed: Mo: Heeren Staten s Lants van Utrecht Schepenen zijn: Willem Tijmansen, Jan Meijnsen, Weijer Jansen en Wouter Jansen Hendrik Aartsz won Meulen Engh transporteert aan Frederick van Nassau een stuckje land groot vier hond gelegen inden engh De Heer Bitter van Rede, commandeur vanden Rijnstroom tegen Jan Jansz Meijnsz. Hij eist 100 gulden die hij te goed heeft vanwege koop van gras en huur van weide over Jan bekent zijn schuld en verzoekt uitstel van 6 weken drost tegen Anthonij Cornelisz Reetjes pot ende Dirck Cornelisz van Werckhoven, voerluijden van Utrecht. De gedaagden hebben gisteren voor het huis van Jorden Cornelisz Vos gevochten. Zij moeten dus een boete van 25 gulden betalen Drost tegen Peter Pluijm. Peter moet aan den lijve worden gestraft. Hij wordt gevangen gezet Door last en Bevell van sij hoocheijt alsoo Leerssum en darthuijsen een wagen in dienst van t lant most leveren op de rande voo plaets op roosedael soo hebben die gerechtenv van Leersum en Darthuijsen ginckel af gehuert Wijer Jansen en Jan Meijnsen den wagen met drie paerden daechs voor vijf gulden jder dach en is afgereden den achsten meij Op huijden desember 1674 zoo heft Jorden Cornelisz gearresteertt en gedeteneert de penn die Jan Jansz heeft verdiend aan den ijssel stroom voor het dorp van leerzum inde jaare 1672 op eenne van andermaal te betale bij mijn als supliandt drost 10

11 Afspraken over verblijf van militie te voet of te paard Johan Bor pander transporteert aan Jacob Jordensz Vos een akker lant van 5 hont. gecompeteert hebbende de weduwe van Gerrit Cornelisz Crol Johan Bor transporteert aan Godert vanden Doorslagh secretaris van Amerongen een akker land van 5 hont gecompeteert hebbende wed Gerrit Cornelisz Crol. idem aan Johan van Rumst drost te Leersum etc twee hont gecompeteerd idem idem aan Wouter Jansz een akkertje gecompeteerd idem bekent Jan Cornelisz won. Ginkel een schuld aan Hendrik Gerritsz won op den Hoopen in qualiteit als mede erfgenaam van Jan Hendricksz Coopal ter saeke van coop en leverantie van twee paarden en verder verstreckte penningen van 230 gulden verkoopt Wijer van Ginckel aan het gerecht en de burgemeester vanwege verschuldigde pacht tot 1695 de helft van de ordonnantie van 400 gulden Over ontvangst van gelden alsoo Annitjen Antonis Vos in den Hre gerust was achterlatende wouter Jansz van Ginckel haer weduwenaer ende boedelharder, mitsgrs twee kinderen aen haer bij den selven Wouter Jansz v[er]weckt: namentl[ijck] Jan Woutersz ende Marritje Wouters dewelcke noch onmundigh sijn: tot universele erfgenamen: soo sjn de voornde Boedelhalder ter eenre: Jan Antonis Vos en Peter Cornelisz als vooghden en momboirs over de voorsz onmundige met den anderen overkomen ende geacordeert bijforme van uijtkoop in manieren als volgt.zoon Jan krijgt 400 gulden en Marrigje 300. maar zij krijgt nog wat zilver en goud Wij Guillaume de Nassau vrij Heere van[den] Hoge en vrije Heerl[ijckheij]t Zuijlensteijn Leersum & Ginckell etc Doen een ijder van[den] resp in en op gesetenen ten ov[er]vloet en voor de laetste reijse waerschouwen en jnterdiceren tsij van daghuerders als andre, haer niet te v[er]stouten, om voor ijmant buijten dese Jurisdictie woonachtigh tsij van wat qualiteijt die sij eenighe Torf te graven ofte doen graven veel min daer uijt te doen v[er]voeren in onse resp veenen op poene dat jegens de ov[er]treders rigoruesel[ijck] sal worden geprocedeert sonder eenige favuer 1659 Frederick van Nassau verklaart dat ds. Bernardus Keppel, predikant te Amerongen en Leersum zal hebben en genieten alsulcke vrijheden als ijmant der selver opgesetenen naer rechten mochten competeren en int bijsonder sal mogen graven, doen graven, doen halen uijt de soo genoemde Leersumse venen soo veel voeder torf als ijn E. sal oordelen tot sijne huijshoudinge oirbaer en Dienstigh te sijn heeft de huijsvrouw van Evert Cruijvoort gehuurt het heijvelt om met schapen te hoeden tot paesschen 1685 toe voor de somme van Ant. Keppel, drossaard, constitueert zijn broer Nicolaas Keppel, oudburgemeester van WbD, voor de sententie bij desen Ed: gerechte v[er]leent van dato den 5 e Maij 1684 op en jegens Wijn Joosten tot Amerongen gecond[emneerd]e met volle macht en authoriteijt om daer omtrent te handelen naer sijn believen en goetvinden. 11

12 Jacob van Hadelaer wed. van Jaquemina Jans en Haesje Erissen wed Erris Jans maken huwelijksvoorwaarden. Haasje heeft nog kinderen: Huijbert Errissen en Jan Versteeg als man van Trijntje Errissen en Jan Errissen gerechten Leersum en Darthuizen permitteren WbD om het zant uijt de snel te mogen doen werpen op de Wijckse wegh edoch op soodanige wijse dat daer door de kanten van[den] Dijck niet komen intesacken inde voorsz resp dorps uijtwateringe compareerde voor Wouter Jansz van Ginckel Borgermr en Peter Dircksen Woudenb[erg] schepen der Hoge Heerl. Zuijlensteijn, Leersum, Truijgjen de de wed van Aert Woutersz op schevichoven ende v[er]klaerde sij compte alhoewel mede in haer v[er]lij brief stont gementioneert van seekere veen gelegen bij de papen provil beneden, nochtans uijt deselve noijt eenich recht hadde gepretendeert tot het Leersomse veen gelegen aen[den] over sijde van den Bergh een uijt gaens van Leersum, en dan daer uijt oock als noch geen recht pretenteerde: Nemaer haer alleenen hielt aen het recht van Torf te graven als jnwoonderse aldaer nevens haere Bueren soo als van outs practijcqe was geweest actum Zuijlensteijn den 7 e Julij Mr Anthonij Keppel Drossaerdt der Hoge vrije Jurisdictie van Zuijlensteijn doet een ijder van[den] resp opgesetenen jngevolge van haer Ed: Mog: Orde interdiceren en v[er]bieden, eenich werck te doen op den sondagh ofte sabbath tsij met ploegen maijen koorn binden ofte ijts anders, veel min eenighe onbehoorlijcke v[er]gaderinge aenterichten mitsgrs Dansserijen Droncken drincken en diergel[ijcke] lichtveerdigheden op des Heeren dach te practiseren op poene dat jegens de Contraventuers rigorueselijck sal worden geprocedeert Conform voorn[oem]d haer Ed: Mog: ordonnantie Een ijder houde sich voor schade Aldus gepubl[iceert] More solito voor de kercke tot Leersum op den 27 e Julij Tot Ginckel geaffigeert den 4 e augustus verkopen Hermen de Cruijff en de wed van Aert Woutersz als mombers en voogden vande onmondige kinderen van zal. Cornelis Gerritsz Bos aan Johannes Jacobsz een huis en hofstede gelegen te Ginkel met derdalff margen lants uitkoop tussen Jannetje Jans wed Hermen Jansz van Doorn en Pieter Jansz van Doorn en Gerrit Petersz Zeman in qte als momboirs en vooghden vanden drie naergelaten kinderen van voorn Hermen van Doorn Eghtel[ijck v[er]weckt bij Teuntje Gerrits ter andere zijde. Er is nog een zoon Gerrit Hermensz en de oudste dochter. Het jongste kind is Bartje Hermens. Jannetje lijkt ook nog een zoon te hebben: Claes Willemsz op ordre van de drossaard Cornelis Jordens in boete geslagen wegens sijn gevecht in , voorgevallen ten huise van Mor Lambertsz tot Darthuizen heeft Meerten Mijns, won. Meijenhorst gehuurt het heijvelt Dirck Vereem den Jongen beboet wegens zijn gevecht voorgevallen tot Jan Woutersz onder overlangbroek op den 17 e mei Actum

13 De knecht van Philips Rijcksz heeft op den 7 e Junij 1685 sijnde Pinxterdagh de knecht van Peter Brure met voeten geschopt en voorts met een schaeps stock geslagen sodanigh dat is gebloetreijst geschiedt Op den 2 e Junij 1685 hebbe jck ondergeschreven door ordre vanden Drossaerdt onder Rijck Cornelisz geexecuteert de pacht penn: die voornde Rijck Corn: aen Jan Meijnsz sal v[er]schuldighen over den Jare 1685ter somme van 50 guld welcke pacht sal v[er]schenen sijn St Peter ao 1686 omm: daer aen te verhalen de ongelden bij Jan Meijnsz over de Jare 1683 en 1684 aen haer Ed: Mog: verschuldigt actum uts Den 29 e aug: 1685 op t v[er]soeck van[den] de huijsvrouw van peter brure haer moeder gevraeght wie de silvre beecker toequam: gemerckt met etc. waer op sij seijde dat peter toehoorde en dat die niet voor niet hadde huurt Willem Rutten de heij schaeps weijde neffens andre huerders en dat voor den tijt van ses Jaren gedirigeert aen ontrent 5 ht rogge competerende Jan Meijnsz voor zijn ongelden eist de diaconie van Leersum van Teuntje Meijsz 100 gulden op staende ten laste van Jan Meijnsz haer broeder en waarvoor haar man zaliger zich als borg en mede principael heeft geconstitueert blijkens acte van compareerde voor het gerecht van Leersum Jannigje Jans laest wed van Hermen Jansz van Doorn ter eenre en Peter Jansz van Doorn en Maijgjen Gerrits huijsvrouw vanden zeeman in qte als mombers en voogden vanden onmondige kinderen vanden overledenen Hermen Jansz. Zij kunnen elkander niet langer in der minne verstaen en de meeste Dispuijten ontstonden wegens de opvoedingh van Bartjen Hermensz jongste dochter vanden voornde van Doorn. Bartje gaat nu naar de voogden toe Memorie van t gene Simon de Moij als Kerckmr der Hoge Heerlijckheijt Leersom over den Jare 1685 en v[er]volgens heeft ontfangen ende uijtgegeven Ontfangh van Gerrit Hendricksz, won. Darthuizen, 3-3- voor de grafstede van zijn huisvrouw Gijsbertje Jans met haer kint van Corn: Stevensz volgens accoord wegens het schutten van zijn schapen uijt het Leersomse Heijvelt Item van Meerten Meijnsz op Meijenhorst wegens uts een halve ducaton vande wed. Gijsbert Logen wegens de gerechtigheid [=overlijden] van Gijsbert Logen is met Gerrit Gijsbertsz won. Leersum, in presentie van de drost en Wouter Jansz geaccordeerd wegens de pacht van een acker lants de kercke tot Leersum Competerende bij hem als huurder verscheiden jaren gebruikt tot den jare 1686 incluijs voor eensomme van 8 gulden behalve de ongelden uts van Arie Bastiaensz in minderinge vande pacht van hetkerckenlandt

14 van Arie Bastiaensz idem van Teunis Aertsz erfgenamen vanwege het overlijden van Tonis Aertsz idem van Aert Huijgensz vanwege overlijden van sijn moeder idem vande casteleijn op Zuilesteijn wegens t begraven van zijn dochter Maria Westbroeck idem in mindering van de pacht van t kerckenlant van Arien Gijsbertsz in mindering van 116 gulden landpacht van de kerck van Jacob Lauwen een jaar landpacht vande wed: van Hendrick Errisz vanwege overlijden van haere Maria van Aert Huijgen ontfangen in minderinge van renten over 100 gulden Uitgave: aan Crijntie Jans schipperin op Utrecht wegens een vracht hout tot schoolhuijs idem aenden coster van overlangbroek ter saecke van v[er]teringhe bij Wouter Jansz en Roeter Gerritsz gedaen voor t halen van voornde hout aen[de] steenebrugh in plaetse van[den] vracht 14-5 aan Jorden Vos wegens gehaelt Bier voor de timmerlieden idem an Vranck Wildeman timmerman tot Amerongen wegens arbeidsloon verdient in t school aenden winckel aenden wed vanden secretaris tot Amerongen betaelt van gehaelde spijckers tot schoolhuijs aan Aert Guertsz tot Amerongen wegens maken der glasen inde kerck ende schoolhuijs tot Leersum bij Peter Dircksz Brure geleent 3 gesaegde deken in bij Wouter Jansz van Ginckel uts aen Gerrit Evertsz wegens decken van het school idem aan Hendrick Errissen van gelevert dack bet: aen Franck Wildeman de resterende pen: wegens en met arbeijden v[er]dient in t school aan Maria Jans wegens arbeidsoloon voor schoonmaken van de kerk te Leersum idem aan Wouter Jansz voor het halen van een voeder wit zand in de kerk aan Wijer Jansz wegens spijkers aan bancken inde kerck en arbeidsloon aan de drost wegens de kerkenpacht aan Gerrit Evertsz arbeidsloon voor het dekken van de school. Hendrick Errissen voor geleverd dak mr. Nicolaes Keppel van geleverde steen aan het kerckhoff aan Wouter Jansz voor het halenv an steen en kaclk aan Hendrick Hermsz metselaer voor arbeidsloon aan Jorden Vos wegens verteringe [ ] Peter Jansz van doorn betaelt wegens eenige schoven riedt om onder t dack te leggen 14

15 [ ] Arien Meertensz bet. voor vier sacken calck van amersfoort met de vracht is Gijsbert Robbertsz begraven te Leersum in de kerk. Brure moet betalen aenden Kercke, wegens renten etc aen Splinter Tonisz tot Darthuijsen v[er]schuldight en bij den selven aenden kercke tot Leersum v[er]eert met 29 e de laetste vanden 3 e febr 1692 betaelt aen Gerrit Jansz van Garderen voor t maken vanden Bancken inde Kerck ontfangen van Gijsbert Tonisz wegens t begraven van sijn vrouw Ariaentje Jans vanden wed vanden casteleijn Westbroeck wegens begraven van haar man ?-1699 van Philips Rijcks wegens t begraven van het kind van sijn neef Gerrit Gijsbertje Jans, wed. Huijgh Petersz en Aert Huijgensz zoon vanden voornde wed. Zij verklaren datse met malkanderen tot dato deses toe final[ijck] hadden afgereeckent en geliquideert Gerecht besluit dat de makers van de Biesersloot palen in de dijk moeten graven dijckcedulle gemaakt en is gestelt in de Eerste Beurt d: Belgarde, d: wed op schevichoven, d: wed Willem Thijmansz, roeter Gerritsz, gijsbert Thonisz Tweede beurte: Peter dircksz, Jan Willemsz, Philips Rijcksz, Aert Huijgen, Jan Meijnsz. Onder den voorsz gerechte sijn gene die minder als vier mergen lants geb[ruiken] onder den Leckendijck. Namen van die personen die buijten desen gerechte eenigh landt geb[ruiken] en alhier sijn wonende den Hr van Zuilensteijn en geb[ruikt] onder Amerongen ontrent 5 morgen Onder Overlangbroek gebruikt Peter Dirksz Brure eenige mergen doch niet wetende hoe veel Truijgjen op schevichoven uts Jan Hendricksz op waijesteijn geb[ruikt] onder Zuilenstein 5 morgen Lekdijkcedulle won. in Leersum en hebben meer van 4 morgen land Eerste beurte Tweede beurte hr van Zuijlensteijn Peter Dircksz Woudenberg wed. Schevichoven Jan Willemsz wed. Willem Tijmansz Philips Rijcks Roeter Gerritsz Aert Huijgen Gijsbert Tonisz Jan Meijnsz namen van sodanige personen onder den voorsz gerechte wonende ende aldaer minder als vier mergen landts gebruijckende Nihil Namen van die personen dewelcke onder den voorsz gerechte sijn wonende ende buijten het selve enigh landt gebruijcken onder AmerongenDen Hr van Zuijlesteijn 5 mergen 15

16 Ov[er]langbroeck Peter Dircksz Brure 12 mergen uts Truijgjen Aert Woutersz 9 mergen namen van die gene die buijten den voorsz gerechte sijn wonende en aldaer landt gebruijcken Jan Hendricksz wonende onder amerongen en gebruijckt alhier vijff mergen De Hr van Broeckhuijsen heeft onder desen gerechte 24 mergen is daervan huerder Jan Jansz Lodder cum sosijs Namen van die gene die executie oft vrijdom pretenderen van ten Dijck te gaen onder den voorsz gerechte wonen[de] en haer landen buijten het selve gelegen ofte elders wonende en[de] hare landen onder denselven gerechte gelege sijn Nihil Dirrick Jansz V[er]eem soo hij sustineerdt het gebruijck van soo veel landt hebbende, als in haer Ed: Mo: Ord, tot het houden van bijen gequalificeert, heeft bij mij ondersz secrets der Hoge Heerlijckt Zuijlensteijn etc doen aenteeck[enen] sijne bijstede saende bij sijn huijs[inge] aenden den bieseracker aenden goijerweteringe opden 2 e feb komt te Leersum Thomas van Dulcken won Amerongen als momboir en voogd vanden ses onmoondige kinderen van Mattijs van Dulcken sijn broeder ov[er]leden op zee op sijne reijse naer Cabo de Bonne d: Esperance. Hij constitueert Pieter Wickesloot bewinthebber vanden WIC ter kamere van Amsterdam om loon te innen Jacob Couver, won. Leersum, transporteert aan Ant Keppel, drossaard en gadermeester, 9 stokken bijen voor de ongelden verschuldigd geeft Lambertje Jans aan haar zus Gerritje Jans dienstmeijt van Gerrit Jacobsz Blotenburg al haar kleren onder voorwaarde dat Lammertje het mag gebruiken tot haar dood. Verder geeft zij haar 75 gulden van haar broeder Jan Jansz Bos wegens het silverwerck van onse moeder. En eijdelijck schencke ick aen mijn meergenoemde suster gener[alijck] al de penn mij voorts competerende van Peter Meessen en allen anderen mitsgrs oock alle gereede penn bij mij wordende bevonden Bijsteden onder Leersum Ot Aelbertsz van Schaffelaer Aert Woutersz Willemtgen Gerrits Cornelis Arrisz Jan Robbertsz Jan Willemsz Knoppert Geurt Fremijn Willem Tijmensz Gijsbert Robbertsz Jan Cornelisz den Speen Rutger Hermensz wed. Gijsbert Reijertsz Rijer Janssen Teunis Dircksz 16

17 Peter Jansz van Garderen Jan Meijnsen Gerrit Jacobsz op Ginckel tekent Arien Bastiaensz een bijstede aan soo heeft Jorden Cornelisz Vos aen gebracht een bijstede gelegen inde ijkelhoff aenden uijtrechtse wegh Jan Cornelisz Egdom tot Ginkel idem Gerrit Jacobsz Blotenburg idem. staende in de Ginckel in het bosje aenden Haer Gerrit Jacobsz op Ginckel Gerrit Jacobsz op Ginckel Peter Dircksz Brure drie bijsteden, Haesje Errisse twee bijsteden, wed. Wouter Jansz 1 bijstede Hendrick Kelten? 2 bijsteden, Haesien Errissen idm Jacob Knoppert 1 bijstede Gerrit Teunisz idem Cornelis Westbroeck idem Gijsbert Reijersz 1 bijstede Willem Jacobsz brengt 1 bijstede af Aart van Wulven brengt af Haasje Erriss of Cornelis Versteegh tekenen 2 bijsteden aan idem wed. Aert Woutersz op schevichoven idem idem Peter Brure 3 bijsteden idem Jacob Blotenburg met zijn oom Jan Jacobsz 2 bijsteden idem idem op een hofstede bij Hendrik Jansz van Renswoude bewoont 1 bijstede idem doet Jacob Gerritsz Blotenburg 3,5 bijsteden aantekenen. 17