CARBON FOOTPRINT RAPPORTAGE 2011 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS 3.A.1

Transcriptie

1 3.A.1 CARBON FOOTPRINT -EMISSIE INVENTARIS DOCUMENTNAAM AUTEUR: VERSIE: DATUM: STATUS: CO2-VERSLAG 2011 Hakkers KAM -B DEFINITIEF AUTORISATIE OPGESTELD DOOR: Datum: Paraaf: J. VAN LITH KAM-FUNCTIONARIS Datum: Paraaf: VERIFICATIE DOOR: W. VERBRUGGEN KAM-, RISICO- EN OMGEVINGSMANAGER OUDSAS 11, 4251 AW WERKENDAM POSTBUS 11, 4250 DA WERKENDAM T: F: DOCUMENTVERSIE: PR HAKKERS BV PAGINA: 1 / 16

2 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING DOEL BASISJAAR EN REFERENTIEPERIODE NORMEN EN PROCEDURES BEDRIJFSPROFIEL ORGANISATIE ORGANISATORISCHE GRENZEN KOOLSTOFDIOXIDE EMISSIES SCOPES VAN DE INVENTARIS NUMERIEKE RESULTATEN RESULTATEN IN BEELD EVALUATIE -EMISSIES FOOTPRINT 2009 (BASISJAAR) PROJECTOMZET EN PRODUCTIEKOSTEN ENERGIEVERBRUIK PANDEN BEDRIJFSINVESTERINGEN PERSONEELSBEZETTING WAGENPARKBEHEER MATHEMATISCHE ANALYSE CONCLUSIE REDUCTIEKANSEN ELEKTRICITEIT EN GAS BRANDSTOFVERBRUIK WAGENPARK BRANDSTOFVERBRUIK PROJECTEN EN MATERIEEL TOEGEPASTE METHODIEK BRONGEGEVENS TOEGEPASTE OMREKENFACTOREN MEETONZEKERHEDEN ELEKTRICITEIT EN GAS BRANDSTOFVERBRUIK WAGENPARK BRANDSTOFVERBRUIK PROJECTEN EN MATERIEEL VERBETERPUNTEN IN METINGEN HAKKERS BV PAGINA: 2 / 16

3 1 INLEIDING 1.1. DOEL Dit jaarverslag geeft feiten en cijfers betreffende de uitstoot van broeikasgassen in het boekjaar 2011 van Hakkers. In 2011 is besloten om de energiestromen en -emissies te managen conform de -prestatieladder van SKAO. Conform trede 3 dienen de scope 1 en scope 2 emissies zoals in CO2 handboek zijn gespecificeerd te zijn geïnventariseerd en gecommuniceerd. Dit document vormt een jaarlijkse gedetailleerde rapportage van de -emissies over BASISJAAR EN REFERENTIEPERIODE Voorliggende rapportage heeft betrekking op boekjaar De gerapporteerde periode is gelijk aan het boekjaar. Het boekjaar voor Hakkers B.V. loopt van 1 januari tot en met 31 december. De carbon footprint is binnen Hakkers voor het eerst uitgevoerd over boekjaar NORMEN EN PROCEDURES De bepaling van de footprint is opgesteld in overeenstemming met: NEN-ISO (Greenhouse gases) CO2-Prestatieladder Handboek 2.1 (18 juli 2012) NEN-EN-ISO (Energiemanagementsystemen Eisen met gebruiksrichtlijnen) PR.18 Energiemanagement HAKKERS BV PAGINA: 3 / 16

4 2 BEDRIJFSPROFIEL 2.1. ORGANISATIE De rapporterende organisatie bestaat uit Hakkers BV en de Verhuur en Exploitatiemaatschappij Gebroeders Hakkers BV. De laatste is volledig eigenaar van Hakkers BV. De bedrijven vinden hun oorsprong in 1875, waar de (overover)grootvader van de inmiddels vijfde generatie Hakkers startte met productie van rijshout uit de grienden van de Biesbosch. Inmiddels is het bedrijf uitgegroeid tot een verzameling van samenwerkende bedrijven die zich bezighouden met het ontwerp, de ontwikkeling, productie en realisatie van grond-, bagger-, constructie-, funderings-, kust- en oeverwerken. De opdrachtgevers bestaan uit diverse bouw-, petrochemische en civieltechnische bedrijven, overheidsinstellingen en particulieren. Met een omzet van circa 26 miljoen Euro behoort Hakkers bedrijven tot de middelgrote aannemers in de GWW-sector. Verhuur- en Exploitatiemaatschappij Gebroeders Hakkers BV Gebroeders Hakkers, de verhuur- en exploitatiemaatschappij van de groep, beschikt over een 5 hectare groot werkterrein met eigen haven, loswal en constructiewerkplaatsen voor de (pre)fabricage van beton-, hout- en staalconstructies. Verder beschikt het bedrijf over een eigen werkplaats ten behoeve van het onderhoud van eigen materieel voor met name de verhuur van dit materieel aan haar dochterrondernemingen. Haar 12 (werk)schepen behoren de het modernste materieel in de bedrijfstak. Het bedrijf is sinds 1998 gecertificeerd volgens de VCA** en de NEN-EN-ISO Het bedrijf staat onder directe leiding van de chef werkplaats Leo van Heukelum. De directie wordt gevoerd door Ad en Adriaan Hakkers. BTW nr.: NL B01 Kamer van koophandel nummer: Hakkers BV Hakkers is een middelgrote aannemer in de GWW-sector die zich concentreert op het ontwerpen, uitvoeren en onderhouden van waterbouwkundige werken zoals: funderings-, beton- en staalbouwkundige constructiewerken, conserverings-, bagger-, grond-, (water)bodemsanerings-, kust- en oeverwerken. Hakkers BV telt zo n 75 vaste medewerkers, is sinds 1998 gecertificeerd volgens de VCA**, de NEN-EN-ISO 9001 en vanaf 2010 volgens de BRL-SIKB 7000 en de BRL-OCE. Hakkers BV is voor 100% eigendom van de de Verhuur en Exploitatiemaatschappij Gebroeders Hakkers BV en de directie wordt gevoerd door Ad en Adriaan Hakkers ORGANISATORISCHE GRENZEN De Carbon Footprint wordt conform de Greenhouse Gas protocol bepaald van de bedrijven waarover 100% operationele controle uitgevoerd wordt. Binnen de organisatorische grenzen vallen daarmee de emissies van de Verhuur- en Exploitatiemaatschappij Gebroeders Hakkers BV samen genomen met die van Hakkers BV. Daarmee wordt geborgd dat alle uitstoot van de aannemende partij wordt opgenomen in de inventaris. Hakkers BV heeft in het verslagjaar naast haar eigen activiteiten ook deelgenomen in een samenwerkingsverband tussen Boskalis BV, Van den Herik BV en Hakkers BV, genaamd Zeeuwse Stromen. Hakkers BV heeft enkel eigendom, maar geen operationele zeggenschap binnen dit samenwerkingsverband. Om deze reden wordt daarom de -uitstoot van deze BV niet meegenomen in de Carbon Footprint van Hakkers. HAKKERS BV PAGINA: 4 / 16

5 3 KOOLSTOFDIOXIDE EMISSIES 3.1. SCOPES VAN DE INVENTARIS Scope 1: Directe emissies betreffen emissie door eigen brandstof gebruik, wat bij Hakkers zoveel betekent als: aardgasverbruik voor verwarming; dieselolieverbruik door het varende materieel inclusief daarop gestationeerd materieel; dieselolieverbruik door droog materieel waaronder op de wal gestationeerde kranen en aggregaten; benzine, diesel en LPG verbruik door personen- en lichte bedrijfsauto s; Airconditioning die mogelijke koelgassen gelekt heeft. Scope 2: Indirecte emissies betreffen emissie door afgenomen energieverbruik, wat bij Hakkers zoveel betekent als: Stroomverbruik van de verschillende gebouwen Binnen het handboek van SKAO worden daarnaast zakelijke vliegreizen en zakelijk gebruik van privé-auto s gerekend tot scope 2. Echter is hiervan binnen Hakkers geen gebruik gemaakt in het verslagjaar NUMERIEKE RESULTATEN De emissies ten gevolge van het gebruik van de aangegeven energiedragers is bepaald middels de Carbon Assessment Tool. Deze tool gaat uit van de totale keten van de betreffende energiedrager en rekent deze om naar een - equivalent voor de totale uitstoot van broeikasgassen. Panden Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid ton CO2 Opmerkingen Normale ('grijze') elektriciteit ,4 [kwh] 0,455 [kg /kwh] 94 Essent Retail Aardgas ,3 [m³] 1,825 [kg /m³] 32 Totaal panden 126 Materieel en projecten Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid ton Opmerkingen Propaan (flessen/tank) 1 420,0 [kg] 2,994 [kg /kg] 1,3 Mixgas (CO2-lassen) ,8 [kg] 1,000 [kg ] 1,4 Acetyleen (snijbranden) ,0 [kg] 3,145 [kg /kg] 5,3 Gasolie (rode diesel) ,8 [liter] 3,135 [kg /liter] Totaal materieel en projecten Wagenpark Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid ton Opmerkingen Verbruik benzine ,8 [liter] 2,780 [kg /liter] 64 Verbruik diesel ,1 [liter] 3,135 [kg /liter] 427 Verbruik lpg ,5 [liter] 1,860 [kg /liter] 20 Totaal wagenpark 512 Carbon Footprint: ton Scope 1: ton Scope 2: 94 ton Op navolgende pagina is een visuele weergave van de carbon footprint opgenomen. HAKKERS BV PAGINA: 5 / 16

6 3.3. RESULTATEN IN BEELD Carbon Footprint: ton CO2 Vliegreizen 0% Andere emissies 0% Panden 4% Wagenpark 18% Materieel en projecten 78% Scope 1: ton CO2 Scope 2: 94 ton CO2 Overig scope 1 0% Aardgas 1% 0% Totaal wagenpark 18% Totaal materieel en projecten 81% Normale ('grijze') elektriciteit 100% HAKKERS BV PAGINA: 6 / 16

7 HAKKERS BV PAGINA: 7 / 16

8 4 EVALUATIE -EMISSIES Verschillen in emissies door het bedrijf staan niet op zichzelf, maar kunnen gerelateerd worden aan de groei van het bedrijf in termen van omzet, groei van de personeelsbezetting en de daarmee gepaard gaande groei van het wagen- en machinepark. Om de emissies van de koolstofdioxide te evalueren worden hieronder de gegevens van het basisjaar weergegeven en worden de relevante trends binnen het bedrijf beschreven FOOTPRINT 2009 (BASISJAAR) Naar aanleiding van verzoeken van verschillende marktpartners is over 2009 een carbon footprint gemaakt, waarvan onderstaande figuur de resultaten weergeeft. De resultaten van 2009 worden aangemerkt als basisjaar. Carbon Footprint: ton CO2 Vliegreizen 0% Andere emissies 0% Wagenpark 18% Panden 8% Materieel en projecten 74% HAKKERS BV PAGINA: 8 / 16

9 Aantal Index Omzet 1000 CARBON FOOTPRINT 4.2. PROJECTOMZET EN PRODUCTIEKOSTEN Hoewel het aantal projecten in 2011 daalde is de omzet van Hakkers en Jetmix het afgelopen jaar weer gestegen ten opzichte van de jaren 2009/2010, toen de bedrijven last ondervonden van de economische teruggang. Beide bedrijven boekten fors meer omzet per aangenomen project, bij Hakkers verdubbelde de gemiddelde omzet bijna per project. Jetmix behaalde in 2011 zelfs een record omzet in haar 7 jarig bestaan terwijl Hakkers de recordomzet van 2008 benaderde Aantal projecten Omzet Hakkers Geïndexeerd 2007 = 100 (ca 34 miljoen euro) Omzet per project ( 1000) [Hakkers] Hakkers Jetmix De grootste component van de uitstoot wordt veroorzaakt door het gasolieverbruik van de projecten en materieelstukken die worden ingezet. Met name op de projecten is in 2011 een flinke stijging waar te nemen van de -uitstoot. De verbruikte hoeveelheid gasolie op de projecten is in 2011 aanzienlijk gestegen ten opzichte van 2010 ( liter). Deze verhoging van het brandstofverbruik is met name terug te herleiden op 3 grote projecten die in het afgelopen jaar zijn uitgevoerd, te weten: Wageningen, vervangen kadeconstructie Rijnhaven GOVa II Utrecht, Lage Weide Relatief aan de omzet is de -emissie van het bedrijf echter gereduceerd. Doordat er nu meer grotere projecten (op één locatie) zijn uitgevoerd is het aantal improductieve uren ten gevolge van varen en transport sterk afgenomen terwijl door de grote hoeveelheid verwerkte damwand (zwaar heiwerk) er veel brandstof is verbruikt op de drie genoemde projecten. Om de uitstoot van het materieel en de project beter te kunnen analyseren is deze tevens vergeleken met de gemaakte kosten onder de kostensoort MATERIEEL. Hierdoor is het mogelijk om de verwerkte hoeveelheden materialen los te koppelen van de uitstoot en enkel naar de productie te kijken. De totale kosten geboekt onder de kostensoort MATERIEEL laten in 2011 een stijging zien van 36,5% ten opzicht van, terwijl de uitstoot op de project een stijging van 30% laat zien ENERGIEVERBRUIK PANDEN Het elektriciteitsverbruik is de laatste jaren redelijk stabiel gebleven. De doorgevoerde besparingsmaatregelen (zie 5.1) hebben hierbij het extra elektriciteitsverbruik als gevolg van productietoename vereffend. Het aardgasverbruik hangt sterk samen met het Nederlandse klimaat, de terugval in 2007 en de uitschieter in 2009 zijn daarom vrijwel geheel het gevolg van het klimaat. Ook in 2011 zijn twee milde winters voorgekomen waardoor het gasverbruik zeer beperkt is gebleven ten opzichte van voorgaande jaren. Het elektriciteitsgebruik van het kantoor is met name in het laatste kwartaal toegenomen, in deze periode is veel sloopwerk aan het kantoorpand verricht. Aan de prefabhal zijn ook aanpassingen geweest in 2011 en in 2012 is daar bovendien een geheel nieuwe loods op aangesloten. Het laatste kwartaal van 2011 vertoont daardoor een lichte stijging van het energiegebruik. HAKKERS BV PAGINA: 9 / 16

10 jan-09 mrt-09 mei-09 jul-09 sep-09 nov-09 jan-10 mrt-10 mei-10 jul-10 sep-10 nov-10 jan-11 mrt-11 mei-11 jul-11 sep-11 nov-11 Nm3 Aardgas jan-09 mrt-09 mei-09 jul-09 sep-09 nov-09 jan-10 mrt-10 mei-10 jul-10 sep-10 nov-10 jan-11 mrt-11 mei-11 jul-11 sep-11 nov-11 KwH CARBON FOOTPRINT Elektraverbruik Prefab hal Werkplaats Kantoor 0 Gasverbruik Prefab hal Werkplaats Kantoor 4.4. BEDRIJFSINVESTERINGEN Deugdelijk en veilig materieel en een goede infrastructuur met bijbehorende voorzieningen dragen bij aan een beheersing van de stationaire uitstoot van en zorgt over het algemeen voor een duurzamer machinepark. Daarnaast zijn het voorwaardenscheppende factoren om aan de bedrijfsdoelstellingen en klanteisen te kunnen voldoen. Naast de gebruikelijke vervangingsinvesteringen wat betreft het wagenpark, de kantoorinventaris, hard- en software, wordt geïnvesteerd in het verbreden van de bedrijfsactiviteiten en het verbeteren van de efficiency van productie en uitvoeringsfaciliteiten. Relevante investeringen (in het kader van energie) in het verslagjaar waren: start uitbreiding en verbouwing kantoor (oplevering 2012) start bouw nieuwe opslagloods (oplevering 2012) hydraulische kraan Hitachi Zaxis 350LC-3 Junttan HHK7/9A Hydrohammer Onderzoek naar / geplande investeringen 2012 en verder: aanschaf eigen hoogwerker vervanging hydraulische kranen nieuw(e) trilblokken voor draad- en hydraulische kranen HAKKERS BV PAGINA: 10 / 16

11 Aantal medewerkers Aantal medewerkers CARBON FOOTPRINT Investeringen [duizenden] Jetmix Schepen Overige vaartuigen Kranen Overig materieel Werkplaats ICT Kantoorinventaris Vervoer Investeringen in de nieuwe opslagloods en de uitbreiding en verbouwing van het kantoor zijn niet in bovenstaande grafiek meegenomen omdat deze feitelijk niet door Hakkers / Jetmix zelf worden gedaan maar vanuit de Hakkers Vastgoed BV PERSONEELSBEZETTING Uit onderstaande grafieken blijkt de personeelsbezetting en het -verloop: Personeelsbezetting Personeelsverloop Hakkers Jetmix Hakkers Jetmix 4.6. WAGENPARKBEHEER Het wagenparkbeleid is in 2011 verder doorgevoerd waardoor er wederom voor overwegend zuinigere auto s is gekozen. Ondanks de groei van het aantal personeelsleden (+6 personen) is het aantal auto s gelijk gebleven. Zoals uit HAKKERS BV PAGINA: 11 / 16

12 Astitel CARBON FOOTPRINT onderstaande weergave valt op te maken heeft het stimuleringsbeleid ertoe heeft geleid dat meer dan een derde van de personenauto s in een lagere uitstootklasse vallen. 100% 80% 60% 40% 20% 0% Overzicht uitstootcategoriën E 25% D 20% C Gas B 14% A 0% Ook op projectniveau zijn stappen gezet ten aanzien van groene mobiliteit door structurele carpooling door de projectleiding, door medewerkers en de toepassing van een projectfiets. Toch is er een lichte stijging van de uitstoot van per FTE in het wagenpark te zien, met name door de grotere hoeveelheid kilometer die een aantal medewerkers heeft gemaakt. Per Fulltime equivalent is er nu 5,69 ton uitstoten met verreden kilometers. In 2012 / 2013 zal een start worden gemaakt met cursussen om het rijgedrag van de medewerkers aan te passen op het modernere wagenpark. HAKKERS BV PAGINA: 12 / 16

13 4.7. MATHEMATISCHE ANALYSE In onderstaande tabel is een mathematische analyse uitgevoerd op de emissiecijfers en de relevante bedrijfsgegevens van Hakkers BV Materieel ton Wagenpark ton Gas ton Elektriciteit ton Totaal uitstoot ton Personeelsbezetting FTE Omzet , , ,00 Totale kosten TQ n.b , ,86 Productie kosten PQ , , ,81 Totaal uitstoot/ Omzet gram CO2 / 96,52 88,25 80,60 Uitstoot projecten / PQ gram CO2 / 197,88 192, Totaal uitstoot / FTE ton /FTE 30,08 28,70 32,4 Elektriciteit / FTE ton /FTE 1,43 1,37 1,00 Wagenpark / FTE ton /FTE 5,50 5,65 5, CONCLUSIE Voor elke Euro die aan productiekosten is gemaakt, is in gram uitgestoten. In 2010 was dit nog 193 gram. Het houdt in dat er een reductie is gerealiseerd van 4,8%, hiermee in 2015 aan de doelstelling worden voldaan om totaal 7% reductie van de -emissies te behalen. De omzet is met ca 33% gestegen in 2011, terwijl de totale CO2-uitstoot slechts met 21% is gestegen. Dit betekend dat de uitstoot relatief aan de omzet is gedaald, te weten tot 80,3 gram per Euro omzet. Relatief aan de omzet is er voor het tweede jaar op rij een reductie van 9% op de totale -uitstoot gerealiseerd. De grootste stijging van het energieverbruik is geconstateerd op de levering van gasolie op drie grote damwandwerken. Het eerste werk dat is aangenomen met -gunningsvoordeel (conform de -prestatieladder) is GOVa 3b. Dit werk bestaat voor een groot deel uit damwandwerk is en zal naar verwachting veel -uitstoot generen. De inspanningen om -emissies te reduceren dienen zich daarom in de komende periode te concentreren op dit werk. HAKKERS BV PAGINA: 13 / 16

14 5 REDUCTIEKANSEN Per energiestroom wordt hieronder en beknopte opsomming weergegeven op de gerealiseerde maatregelen en de kansen die zijn geïdentificeerd ELEKTRICITEIT EN GAS Het kantoorpand is in 2011 / 2012 grondig verbouwd. Daarbij zijn navolgende maatregelen genomen om energieverbruik niet verder te doen stijgen. Groene stroom Daglichtsensoren voor verlichting Bewegingssensoren voor verlichting Warmteterugwinning op de afzuiging / luchtverversing Reduceren aircogebruik door toepassing lamellen, zonwering en isolatie Optimaliseren daglichttoetreding (vergroten glasoppervlak) Efficiënter maken computernetwerk: toepassen virtuele servers om efficiënter gebruik te maken van hardware Toepassen isolerend stucwerk op het buitenspouwblad Toepassen verbeterde dakisolatie Toepassen drie-dubbelglas HR verwarmingsinstallatie Na invoering van bovenstaande maatregelen liggen kansen om het energieverbruik te beheersen of te reduceren met name in het gedrag van de gebruikers en het gebruik van het pand. Een voorbeeld is dat er niet gelijktijdig een raam open staat en de airco wordt aangezet. Dan zal de efficiëntie van het gebouw volledig gebruikt kunnen worden BRANDSTOFVERBRUIK WAGENPARK Onder druk van de brandstofprijzen, politiek klimaat op Europees en nationaal niveau is de ontwikkeling van energiezuinige personen- en bestelauto s een grote vlucht genomen. Door tijdige vervanging van het wagenpark kan er geprofiteerd worden van de nieuwe technologie. Ook in dit aandachtsveld liggen de kansen voor reductie bij de gebruikers, dus onze medewerkers. Na vertrek van de directeur van Jetmix is het initiatief tot de cursus Het Nieuwe Rijden weggevallen. Een pilot of proef zal moeten uitwijzen of een dergelijke cursus een positieve bedrage kan leveren BRANDSTOFVERBRUIK PROJECTEN EN MATERIEEL Zoals duidelijk te zien in de Footprint is het brandstofverbruik op de projecten en door het materieel veruit de grootste energiestroom. Door de aard van onze werken wordt er zowel op water als op land dieselolie gebruikt en geleverd. Dit is nauwelijks te herleiden tot de feitelijke gebruikers (kranen, schepen, aggregaten). Wel kan er voorzichtig geconcludeerd worden dat zwaar heiwerk ook zwaar verbruik betekent. Toch zal er meer inzicht verworven moeten worden om de kansen voor brandstofbesparing te concretiseren. In 2011 is het eerste project met -gunningsvoordeel verworven, namelijk GOVa 3. Dit project bestaat met name uit het vervangen van damwandconstructies, en zal naar verwachting een hoog gasolieverbruik opleveren. Het project wordt om deze reden aangewend om grondig onderzoek te doen naar het verbruik en mogelijke maatregelen om reductie te behalen. HAKKERS BV PAGINA: 14 / 16

15 6 TOEGEPASTE METHODIEK Ten behoeve van het bepalen van de carbon footprint is de methodiek aangehouden zoals voorgeschreven in het Handboek CO2-prestatieladder v 2.1 van SKAO (d.d ). Het handboek verdeelt de -emissies in drie scopes, gebaseerd op het Green House Gas protocol. De interpretatie daarvan en toepassing op de organisatie wordt hieronder weergegeven BRONGEGEVENS Alle gegevens zijn gebaseerd op hoeveelheden zoals deze vermeld staan op de betreffende facturen. De afgenomen hoeveelheden brandstoffen en energiedragers zijn daarbij toegepast om middels conversiefactoren de -emissie te berekenen. Jetmix is in 2006 vanuit Hakkers ontstaan en is sinds 2010 een onafhankelijk bedrijf, verdeeld over de Jetmix Verhuur en Exploitatiemaatschappij (holding, eigenaar materieel) BV en Jetmix BV (aannemingsbedrijf). Jetmix maakt gebruik van de panden van Hakkers voor haar bedrijfsvoering. Gebroeders Hakkers Verhuur en Exploitatiemaatschappij BV huurt de drie panden van de Hakkers Vastgoed BV en betaald de energierekeningen. Intern worden deze verdeeld over Hakkers en Jetmix. Er worden verdeelsleutels toegepast om de kosten over de bedrijven te kunnen verdelen. Op basis van de oppervlakte die permanent in gebruik is danwel de periode waarover een ruimte wordt gebruikt wordt meegenomen in de verdeelsleutel. De verdeelsleutels worden aangegeven in de spreadsheet Gegevens energie panden onder het tabblad energieberekening per bedrijf. Vanaf 2010 is een start gemaakt door de brandstofregistratie van wagenpark en materieel/project per kenteken respectievelijk werknummer te documenteren. Hierdoor wordt meer transparantie en traceerbaarheid verkregen ten opzichte van het basisjaar en kunnen de geleverde brandstoffen beter worden gealloceerd aan de bedrijven Jetmix en Hakkers. Vanaf 2011 is een start gemaakt door de brandstofregistratie in de geautomatiseerde administratie tevens te voorzien van de hoeveelheden liters, zodat gemakkelijk een overzicht gegenereerd kan worden. Toch is handmatig invoeren van de gegevens nog steeds nodig, omdat de gegevens niet in tabelvorm uit de software zijn te betrekken. In de loop van 2012 zal hier zonodig een wijziging op doorgevoerd worden TOEGEPASTE OMREKENFACTOREN Ten behoeve van het omrekenen van brandstof- en energieverbruik naar grammen koolstofdioxide worden conversiefactoren toegepast. De toegepaste conversiefactoren zijn betrokken van het Handboek CO2-prestatieladder versie 2.1 van SKAO (versie 18 juli 2012). De omrekening van volume naar emissiewaarden is eenduidig en geeft de meest betrouwbare vergelijking. In die situaties waar geen volume-eenheden van brandstof beschikbaar waren, is gebruikgemaakt van de meest betrouwbare informatie die beschikbaar was. Elektriciteitsgebruik is genomen aan de hand van facturen van het energiebedrijf welke periodiek gecontroleerd worden middels geijkte meters. Vigerende wetgeving beschouwt dit als de meest betrouwbare informatiebron die beschikbaar is. HAKKERS BV PAGINA: 15 / 16

16 7 MEETONZEKERHEDEN De brongegevens en rekenmethodiek kunnen leiden tot enige onzekerheid in de meetmethodiek. Per energiestroom wordt hieronder en beknopte analyse weergegeven op de toegepaste verwachte meetonzekerheid ELEKTRICITEIT EN GAS Vanaf 2011 is een start gemaakt met opnames per kwartaal om meer inzicht te verwerven in de gebruiksgegevens. Van de staalwerkplaats wordt per maand een factuur ontvangen met het werkelijke verbruik. Na ontvangst van een jaarafschrift wordt ter controle een meterstandopname verricht. Door toepassing van periodieke meterstandopnames kan beter inzicht verkregen worden in het energiegebruik. De meterstandopnames kunnen middels de facturen geverifieerd worden BRANDSTOFVERBRUIK WAGENPARK Controle van de invoer van brandstofgegevens is uitgevoerd door het sommeren van zowel de kostprijzen als de hoeveelheden van alle facturen. Met deze totalen kan een check gemaakt worden met de administratie dat alle facturen zijn inbegrepen in de inventarisatie BRANDSTOFVERBRUIK PROJECTEN EN MATERIEEL Controle van de invoer van brandstofgegevens is uitgevoerd door het sommeren van zowel de kostprijzen als de hoeveelheden van alle facturen. Met deze totalen kan een check gemaakt worden met de administratie dat alle facturen zijn inbegrepen in de inventarisatie. In 2011 is het eerste project met -gunningsvoordeel verworven, namelijk GOVa 3. Dit project bestaat met name uit het vervangen van damwandconstructies, en zal naar verwachting een hoog gasolieverbruik opleveren. Het project wordt om deze reden aangewend om grondig onderzoek te doen naar het verbruik en mogelijke maatregelen om reductie te behalen VERBETERPUNTEN IN METINGEN Ten behoeve van het beheersen van de energiestromen, is de procudure PR.18 inclusief onderliggende instructies opgesteld. De instructie monitoring en meting borgt de gang van zaken rond het meten en beheersen van de energiestromen en de afgeleide carbon foorprint rapportage. Na aanleiding van het betrekken en analyseren van de energiegegevens worden onderstaande verbeterpunten voorgesteld: Registratie van het aantal gereden kilometers (op projectniveau) Inzichtelijk krijgen verbruiksgegevens van schepen, kranen en heiaggregaten (initiëren onderzoek op project met -gunningsvoordeel) Waar mogelijk het gebruik van Walstroom achterhalen en opnemen HAKKERS BV PAGINA: 16 / 16