CARBON FOOTPRINT HALFJAARLIJKSE RAPPORTAGE 2016 CO 2 -EMISSIE INVENTARIS 3.A A B.2.

Transcriptie

1 3.A A B.2. CARBON FOOTPRINT -EMISSIE INVENTARIS DOCUMENTNAAM AUTEUR: VERSIE: DATUM: STATUS: 3A1-2A3-1B2 HALFJAARLIJKS CO2-VERSLAG 2016 HAKKERS KAM A DEFINITIEF SCOPE AUTORISATIE OPGESTELD DOOR: F. VAN DER WIJST KAM-COÖRDINATOR VERIFICATIE DOOR: J. VAN LITH KAM-, RISICO- EN OMGEVINGSMA- NAGER OUDSAS 11, 4251 AW WERKENDAM POSTBUS 11, 4250 DA WERKENDAM T: F: INFO@HAKKERS.COM DOCUMENTVERSIE: PR HAKKERS BV PAGINA: 1 / 10

2 Inhoudsopgave 1 INLEIDING DOEL BASISJAAR EN REFERENTIEPERIODE NORMEN EN PROCEDURES REDUCTIEDOELSTELLINGEN EMISSIE-INVENTARIS RAPPORTAGEJAAR EMISSIE-INVENTARIS VAN HET EERSTE HALF JAAR VAN EMISSIE-INVENTARIS BASISJAAR EMISSIE-INVENTARIS VAN HET BASISJAAR EMISSIE-INVENTARIS VAN HET BASISJAAR TRENDANALYSE GENOMEN MAATREGELEN CO2 GUNNINGSVOORDEEL PROJECTEN MAATREGELEN KOMENDE PERIODE PERSONENVERVOER ELEKTRICITEIT BRANDSTOFFEN VOOR MATERIEEL BRANDSTOFFEN ANDERS DAN VOOR MATERIEEL HAKKERS BV PAGINA: 2 / 10

3 1 INLEIDING 1.1. DOEL Dit halfjaarverslag geeft de feiten en cijfers betreffende de uitstoot van broeikasgassen in het boekjaar 2016-H1 van Hakkers BV (Hakkers). In 2014 is besloten om de energiestromen en -emissies te managen conform de -prestatieladder van SKAO. Conform trede 5 dienen de scope 1, scope 2 en scope 3 emissies zoals in CO2 Prestatieladder handboek (versie 3) zijn gespecificeerd te zijn geïnventariseerd en te worden gecommuniceerd. Dit document vormt een halfjaarlijkse gedetailleerde rapportage van de -emissies over eerste periode 2016 van scope 1 en 2. Scope 3 wordt separaat gecommuniceerd BASISJAAR EN REFERENTIEPERIODE Onderliggende rapportage heeft betrekking op de eerste helft van Het boekjaar voor Hakkers B.V. loopt van 1 januari tot en met 31 december. Om gegevens te kunnen vergelijken worden de geboekte gegevens van 1 januari tot 30 juni verdubbeld. De Carbon Footprint is binnen Hakkers voor het eerst uitgevoerd over boekjaar De basisjaren waarop de doelstellingen zijn gebaseerd zijn 2009 en De gegevens van 2009 zijn alleen beschikbaar gebaseerd op een heel per jaar. Daarom worden de emissies van het eerste half jaar van 2016 verdubbeld om deze te kunnen vergelijken met de basisjaren NORMEN EN PROCEDURES De bepaling van de Footprint is opgesteld in overeenstemming met: NEN-ISO (Greenhouse gases), zie voor de normverwijzing de tabel hieronder CO2-Prestatieladder Handboek 3.0 (10 juni 2015) NEN-EN-ISO (Energiemanagementsystemen Eisen met gebruiksrichtlijnen) PR.18 Energiemanagement HAKKERS BV PAGINA: 3 / 10

4 2 REDUCTIEDOELSTELLINGEN Scope 1 en 2 Hakkers wil de scope 1 uitstoot in 2020 met 5% reduceren, ten opzichte van 2015, aan de vastgestelde indicatoren per energiestroom. Hakkers wil de scope 2 uitstoot in 2020 gelijk houden ten opzichte van 2015, gerelateerd aan de oppervlakte van de gebouwen. Daarbij heeft Hakkers de ambitie om het elektriciteit verbruik te verminderen per FTE. Voor scope 2 wil Hakkers voor 2020 minimaal 10% van haar elektriciteitverbruik zelf opwekken, ten opzichte van Hakkers heeft haar energiegebruik ingedeeld in vier categorieën: 1. Personenvervoer 2. Elektriciteit 3. Brandstoffen voor materieel 4. Brandstoffen anders dan vervoer Hieronder volgen per energiestroom de reductiedoelstellingen: 1. Personenvervoer Onderstaande doelstelling is afkomstig uit eerdere versie energie management actieplan: Een -reductie van 4% in 2020 op het brandstofverbruik in eigen wagenpark ten opzichte van 2015, gerelativeerd aan het aantal verreden kilometers. Tevens is de ambitie om de gereden kilometers per medewerker te verlagen. 2. Elektriciteit Onderstaande doelstelling is afkomstig uit eerde versie energie management actieplan: Een reductie van 50% op de emissie in 2016 ten opzichte van basisjaar Na deze doelstelling zal de volgende doelstelling gelden voor het jaar 2020: Hakkers wil de uitstoot van elektriciteit in 2020 gelijk houden, ten opzichte van 2015, gerelateerd aan de oppervlakte van de gebouwen. Daarnaast heeft Hakkers de ambitie om de gebruikte elektriciteit per FTE te verminderen. Hakkers wil voor 2020 minimaal 10% van haar elektriciteit verbruik zelf opwekken, ten opzichte van Brandstoffen voor materieel Hakkers wil de uitstoot van brandstoffen voor materieel in 2020 met 5% reduceren, ten opzichten van 2015, gerelateerd aan de productieomzet. De focus in maatregelen ligt op gedrag en techniek. 4. Brandstoffen anders dan voorvervoer (aardgas) Hakkers wil de uitstoot van aardgas in 2020 met 2% reduceren, ten opzichte van 2015, gerelateerd aan de oppervlakte van de gebouwen en het aantal graaddagen. Deze energiestroom is 1% van het totaal verbruik, daarom heeft de ambitie minder prioriteit dan de andere doelstellingen. Om te beoordelen of de doelen behaald kunnen worden, wordt de voortgang bekeken in de halfjaarlijkse footprint van HAKKERS BV PAGINA: 4 / 10

5 3 EMISSIE-INVENTARIS RAPPORTAGEJAAR 3.1. EMISSIE-INVENTARIS VAN HET EERSTE HALF JAAR VAN 2016 Energiestroom Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid Ton CO₂ Personenvervoer Diesel ,19 Liters 3,230 kg CO₂ / liter 264,09 Benzine ,52 Liters 2,740 kg CO₂ / liter 28,01 LPG ,84 Liters 1,806 kg CO₂ / liter 2,00 Hybride ,15 kwh 0 kg CO₂ / km 0,00 Elektriciteit Groene stroom kwh 0,000 kg CO₂ / kwh 0,00 Grijze stroom 2 - kwh 0,526 kg CO₂ / kwh 0,00 Wallstroom: elektriciteitverbruik op projecten (indien 2 - kwh 0,355 kg CO₂ / kwh 0,00 betaald door het bedrijf) Brandstoffen voor materieel Materieel: (rode) diesel ,84 Liters 3,230 kg CO₂ / liter 747,60 Projecten: diesel ,76 Liters 3,230 kg CO₂ / liter 754,73 Brandstoffen anders dan voor vervoer Aardgas voor verwarming ,78 m³ 1,884 kg CO₂ / m³ 36,82 Propaan 1 Verwaarloosbaar klein 1,004 [kg /kg] 0,00 Acetyleen ,00 kg 3,145 [kg /kg] 3,23 Mixgas ,60 kg 1,000 [kg /kg] 2,44 Totaal 1838,91 HAKKERS BV PAGINA: 5 / 10

6 4 EMISSIE-INVENTARIS BASISJAAR Hieronder worden de footprints van de basisjaren (2009 en 2015) weergeven. Vervolgens worden de trends geanalyseerd en de genomen maatregelen beschreven EMISSIE-INVENTARIS VAN HET BASISJAAR 2009 In onderstaand figuur is de footprint van het jaar 2009 opgenomen. De resultaten van 2009 worden aangemerkt als basisjaar voor de energiestroom elektriciteit (in het figuur panden genoemd). Footprint: ton CO2 Wagenpark 18% Panden 8% Materieel en projecten 74% In het jaar 2009 heeft Hakkers een uitstoot van ton aan EMISSIE-INVENTARIS VAN HET BASISJAAR 2015 In onderstaand figuur is de footprint van het jaar 2015 opgenomen. Deze resultaten worden aangemerkt als basisjaar voor de energiestromen personenvervoer, brandstoffen voor materieel en brandstoffen anders dan voor vervoer. HAKKERS BV PAGINA: 6 / 10

7 Energiestroom Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid Ton CO₂ Personenvervoer Diesel ,12 Liters 3,230 kg CO₂ / liter 528,04 Benzine ,84 Liters 2,740 kg CO₂ / liter 31,48 LPG ,56 Liters 1,806 kg CO₂ / liter 7,06 Hybride 2 139,80 kwh 0 kg CO₂ / km 0,00 Elektriciteit Groene stroom kwh 0,000 kg CO₂ / kwh 0,00 Grijze stroom 2 - kwh 0,526 kg CO₂ / kwh 0,00 Wallstroom: elektriciteitverbruik op projecten 2 - kwh 0,355 kg CO₂ / kwh 0,00 Brandstoffen voor materieel Materieel: (rode) diesel 1 Liters 3,230 kg CO₂ / liter 2327, ,10 Projecten: diesel 1 Liters 3,230 kg CO₂ / liter 0,00 Brandstoffen voor anders dan voor vervoer Aardgas voor verwarming ,82 m³ 1,884 kg CO₂ / m³ 37,28 Propaan 1 Verwaarloosbaar klein 1,004 [kg /kg] 0,00 Acetyleen Kg 3,145 [kg /kg] 6,76 Mixgas Kg 1,000 [kg /kg] 3,35 Totaal 2941, TRENDANALYSE In het onderstaande schema is het verloop (trend) is de absolute uitstoot weergegeven van het basisjaar 2009 en Dit wordt vergeleken met de eerste 6 maanden van Om dit goed te kunnen vergeleken is het eerste half jaar geëxpandeerd tot een heel jaar (uitstoot van zes maanden vermenigvuldigd met twee). Scope verdeling Eenheid H fictief Scope 1 ton CO₂ 2298, , , ,81 Scope 2 ton CO₂ 110,72 0,00 0,00 0,00 Energiestromen Eenheid H fictief Personenvervoer ton CO₂ 437,37 566,58 294,10 588,19 Elektriciteit ton CO₂ 110,72 0,00 0,00 0,00 Brandstoffen voor materieel ton CO₂ 1778, , , ,65 Brandstoffen anders dan voor vervoer ton CO₂ 82,19 47,40 42,49 84,97 In onderstaande tekst wordt ingegaan op het verbruik van het afgelopen half jaar per energiestroom. Hierbij zullen de cijfers worden vergeleken met de doelstellingen (en het behalen hiervan). Personenvervoer De uitstoot van het wagenpark, is het brandstofverbruik dat verbruikt wordt door de auto's van Hakkers. Doorgerekend over 2016 (fictief) zou de totale uitstoot van het personenvervoer met ongeveer 4% stijgen. Met de huidige gegevens is dit nog niet goed te relateren aan het aantal gereden kilometers (als basisjaar is hiervoor april 2015 t/m april 2016 gebruikt). Aan de gegevens is wel te zien dat er meer gebruik wordt gemaakt van hybride auto s en benzine auto s (stijging verbruik van de laadpalen en fictieve stijging benzine van 78%). Aan het eind van 2015 zijn twee hybride auto s aangeschaft. In 2016-H1 is één diesel auto vervangen door een benzine auto. Tevens is in deze periode het wagenpark uitbereid met 1 voertuig. Om te kunnen beoordelen in hoeverre men op weg is met de doelstelling is het noodzakelijk om de gereden kilometers inzichtelijk te krijgen. HAKKERS BV PAGINA: 7 / 10

8 Elektriciteit De uitstoot van de energiestroom elektriciteit is gedaald met 100,0% ten opzichte van het basisjaar. Deze daling is gerealiseerd door het inkopen van groene stroom. In deze situatie wordt doelstelling van eind 2016 behaald. Brandstoffen voor materieel De fictieve stijging van het gebruik van brandstoffen in 2016 ten opzichten van 2015 is 29%. Dit is een extreme stijging. Dit is te verklaren door de uitvoer van een specifiek project. In deze periode heeft Hakkers het project SIF in Rotterdam uitgevoerd. Dit was een sterk afwijkend project ten aanzien van de reguliere werken van Hakkers. Dit project bestond namelijk uit droge werkzaamheden (maken betonconstructie) en veel ingehuurde derden om de werkzaamheden uit te voeren. Gedurende een groot deel van de uitvoering van de werkzaamheden was er op de locatie geen vaste stroomvoorziening aanwezig. Het project bevindt zich op de tweede maasvlakte, doordat dit nieuw land is en de locatie nieuwe bebouwing betreft zijn basisvoorzieningen (wegen, elektriciteit) niet of beperkt aanwezig. Om toch aan de benodigde energie (stroom) te komen is er gedurende het project gebruik gemaakt van twee hoofdstroomaggregaten. Deze waren onder andere noodzakelijk voor het aandrijven van 15 gemalen pompen. Er is hierbij bewust gekozen om gebruik te maken van een hoofdstroomaggregaat in plaats van een kleine aggregaat bij iedere pomp om te beperken. Gedurende het project is ongeveer 39% van de totale diesel (brandstoffen voor materieel: Projecten: diesel) van alle projecten in het eerste halfjaar gebruikt. Tevens valt tijdens de analyse uit voorgaande jaren op dat het bunkeren van het materieel ((rode) diesel) niet gelijkmatig over het jaar plaats vindt. Hierdoor kan het bijvoorbeeld zijn dat er in Q1 drie maal zoveel gebunkerd wordt dan in Q3. Door deze extremen is de fictieve berekening onvoldoende representatief. Brandstoffen anders dan voor vervoer De grootste uitstoot bij brandstoffen anders dan voor vervoer bestaat uit de aardgas voor verwarming (87% van het totaal). Van deze component is de fictieve stijging over 2016 een stijging van 97,5%. Vergeleken met 2015-H1 is met name een stijging te zien in het verbruik van de werkplaats. In 2016 was het aantal graaddagen in dezelfde periode lager. Dit betekend dat er dus meer gas verbruikt is terwijl de afwijking van de gemiddelde dagtemperatuur onder de 18 graden Celsius kleiner was GENOMEN MAATREGELEN Gedurende 2016-H1 zijn de volgende maatregelen genomen: - Brief aan personeel dat het vanaf nu alleen nog mogelijk is om auto s uit te kiezen met een energielabel A,B of C. In 2016 wordt het beleid veranderd rondom het voordeel wat medewerkers halen, indien er voor een zuinige auto wordt gekozen (bijtelling gekoppeld aan de hoeveelheid uitstoot.) Het nieuwe beleid van aankoop van auto s heeft als doel om auto's in te kopen met een gunstigere energieklasse (met een lage uitstoot) - Onderzoek of start-stopsysteem op andere trilblokken, dan diegene die er momenteel van zijn voorzien, mogelijk is - Uitvoering auto-beleid aanschaf Seat Mii. De effectiviteit van deze maatregelen wordt beoordeeld in het jaarverslag CO2 GUNNINGSVOORDEEL PROJECTEN In het eerste half jaar van 2016 zijn er geen projecten aangenomen met gunningvoordeel. In het eerste half jaar lopen er twee projecten met gunningvoordeel. Dit zijn: - Aanleg keermiddel en dijkverzwaring Tholen - GOVa 5 Met de firma Beens is afgesproken dat zij rapporteren over de rapporteren over het project GOVa 5. Het verslag van het project Aanleg keermiddel en dijkverzwaring Tholen is in een separaat verslag opgenomen. HAKKERS BV PAGINA: 8 / 10

9 5 MAATREGELEN KOMENDE PERIODE Per energiestroom wordt hieronder en beknopte opsomming weergegeven op de gerealiseerde maatregelen en de kansen die zijn geïdentificeerd. Hierin wordt tevens de individuele bijdrage van de medewerkers meegenomen PERSONENVERVOER De doelstelling is opgesteld maar om de doelstelling op de juiste wijze te kunnen meten, moet de uitstoot (verbruik in liters afhankelijk van de soort brandstof) worden gerelateerd aan het aantal gereden kilometers. Hierdoor kan vergeleken worden welke auto s in combinatie met chauffeur een relatief hoog verbruik en dus uitstoot hebben. Uit voorgaande jaren is geen data beschikbaar over de hoeveelheid gereden kilometers. Peildatums op dit moment zijn 1 april 2015, 1 april 2016 en 1 oktober De volgende stap is om per kwartaal de tellerstanden op te vragen. Hiermee wordt inzicht verkregen in het daadwerkelijke verbruik en kunnen gericht maatregelen getroffen worden. Het basisjaar is 2015 en wordt de doelstelling loopt tot Door het ontbreken van de noodzakelijke meetgegevens (afgelegde kilometers) is momenteel geen uitspraak te doen over het wel of niet kunnen behalen van de doelstelling. Maatregelen voor de komende periode: - Het aanpassen van het gedrag van medewerkers door interne communicatie en cursussen, waardoor carpoolen en nieuwe rijden wordt gestimuleerd. - Brandstofpas implementeren om een betrouwbaar beeld te krijgen van het verbruik ELEKTRICITEIT Naar verwachting wordt de voorgaande doelstelling met het eindpunt in 2016 voor de besparing van de uitstoot van door het gebruik van elektriciteit behaald. Hakkers wil echter nog kritischer kijken naar de daadwerkelijke duurzaamheid van de energie leveranciers. Tevens is er een nieuwe doelstelling opgesteld om een gedeelte van de benodigde energie in elektriciteit zelf op te gaan wekken. Waar het kan worden ook maatregelen genomen om verspilling te voorkomen. Maatregelen voor de komende periode: - Toolbox over het besparen van energie door het uitzetten van energiegebruikers tijdens de pauze (werkplaats) of indien de werkplek voor langere tijd wordt verlaten (kantoor) - Energieverliezen voorkomen door onderhoudscontract af te sluiten voor het airco-, verwarming- en ventilatiesysteem voor het kantoorpand - Nieuw contract duurzame energieleverancier, beoordeling tevens op basis van onderzoek consumentenbond - Onderzoek mogelijkheden zelf opwekken van zonne-energie 5.3. BRANDSTOFFEN VOOR MATERIEEL Zoals te zien in de Carbon Footprint is het brandstofverbruik op de projecten en door het materieel veruit de grootste energiestroom (82% van totale uitstoot). Door de aard van onze werken wordt er zowel op het water als op het land dieselolie gebruikt en geleverd. Door de extreme afname van diesel gedurende een project (zie par. 4.3.) wordt verwacht dat er in 2016 in plaats van een afname juist een stijging zal zijn van de uitstoot van. Er is besloten om hiervoor nog geen aanvullende maatregelen te treffen, omdat dit project dusdanig afwijkt van de reguliere werkzaamheden. We verwachten dat de tweede helft van 2016 een representatiever beeld geeft en de uitstoot van deze helft van het jaar ook een stuk lager zal zijn. Voorgenoemd project laat wel zien dat het van belang is om zoveel als mogelijk te werken met vaste stroom aansluitingen. Binnen Hakkers zullen we zoveel mogelijk bij de opdrachtgever sturen op de aanleg en het gebruik hiervan. Maatregelen voor de komende periode: - Het aanpassen van het gedrag van medewerkers door interne communicatie dat moet resulteren in minder verspilling (meer interne communicatie is gewenst). - Het inzetten van additieven in de brandstof of de efficiëntie te verbeteren (Er wordt een nieuw schip ontwikkeld waarbij het doel is groen te zijn). - Toolboxcarrousel: Het nieuwe draaien (machinisten), voortvarend varen (schippers) - Het efficiënter inzetten van materieel in projecten door logistieke processen, de materiële geschiktheid, het onderhoud te optimaliseren (Wordt al gedaan maar de maatregel vasthouden komt vooral terug in uitvoerders overleg). - Sturen op het gebruik van vaste stroomaansluitingen bij (langdurige) projecten. HAKKERS BV PAGINA: 9 / 10

10 5.4. BRANDSTOFFEN ANDERS DAN VOOR MATERIEEL De doelstelling van brandstoffen anders dan voor materieel is specifiek gericht op het verbruik van aardgas. Deze doelstelling geldt als minst zware doelstelling, doordat het een relatief klein aandeel van de totale uitstoot betreft. Uit de analyse van 2016-H1 blijkt dat er in 2016 een stijging zal zijn van de uitstoot ten opzichte van De graaddagen zouden echter een positieve invloed (dus minder gasverbruik) moeten hebben. De oorzaak van het verhoogde gasverbruik is dat er in het eerste half jaar van 2016 ten opzichte van 2015 meer werkzaamheden in de laswerkplaats hebben plaatsgevonden. Om grote werkstukken in en uit de werkplaats te krijgen moet gedurende een periode de roldeuren open staan. Hierdoor gaat opgewarmde lucht verloren en wordt extra gestookt om de werkplaats op temperatuur te krijgen. In deze laswerkplaats zijn al diverse maatregelen getroffen om het stoken te reduceren. Hier wordt gedoeld op automatische in- en uitschakeling (6.45 uur en uur)en buiten deze uren wordt de hal op een vorstvrije temperatuur gehouden. Maatregelen voor de komende periode: - Het verkrijgen van meer inzicht door nader onderzoek (interview en observatie) - Er wordt gekeken naar een ander afzuigsysteem voor de werkplaats, hierbij wordt bekeken of gereinigde (warme) lucht kan worden teruggeblazen in de werkplaats. Doelstelling hiervan is een maatregel treffen die bijdraagt aan de arbeidsomstandigheden als een energiebesparing. HAKKERS BV PAGINA: 10 / 10