Leerplan OSP - SPAANS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leerplan OSP - SPAANS"

Transcriptie

1

2

3 Leerplan OSP - SPAANS Elementaire Kennis 0.1 SAMENSTELLING VAN DE LEERPLANCOMMISSIE Voorzitter: Roland DEVREKER, Pedagogisch Adviseur Romaanse Talen. Vaste leden: Jean EYCKMANS, Pedagogisch Adviseur Frans. Eddy PLANCKE, Pedagogisch Begeleider Romaanse Talen. André VAN DEUN, K.A.G.O. Turnhout. Wisselende leden: Hedwige SMEKENS, K.A.G.O. Boom. Willy SOMERS, K.T.A.G.O. Niel. Philippe VAN HAVERBEKE, K.A.G.O. Knokke Heist Externe leden: Mevrouw M. MALDONADO, Conseiller pédagogique B.C.L.E. De heer P. COLLARD, Professor U.I.A. en U.G. De heer M. PIERRARD, Professor Vrije Universiteit Brussel. De leden van de leerplancommissie staan graag ter beschikking van de collega's voor bijkomende informatie en zullen met dank alle suggesties voor verbeteringen aanvaarden. Bij het tot stand komen van dit leerplan werd rekening gehouden met vele verzuchtingen en tips vanuit de dagelijkse klaspraktijk. Aan al deze collega's een woord van dank.

4 0.2 Verantwoording Steeds meer wordt gestreefd naar een Europees stelsel van taalniveaus. De diverse "drempelniveaus" die ontworpen werden voor een groot aantal in Europa gesproken talen, hebben een eerste zeer belangrijke stap betekend op de weg naar een "transparant", taal- en grensoverschrijdend Europees systeem. Actueel wordt binnen de Raad van Europa verder gewerkt aan een algemeen geldend referentiekader. Gelijklopendheid werd dan ook betracht binnen de vakkengroep Romaanse Talen. Het lijkt bovendien evident dat aansluiting moet geboden worden met het dagonderwijs ingericht door de Autonome Raad voor het Gemeenschapsonderwijs. Voor Spaans meent de leerplancommissie dat volgend overzicht richtinggevend kan zijn: Volledig leerplan OSP Europees Stelsel ARGO D/1984/4244/21 Leerpakketten 1 en 2 E K (240 L t ) Overlevingsniveau "Nivel Supervivencia" D/1984/4244/21 Leerpakketten 3 en 4 P K (480 L t ) Drempelniveau "Nivel Umbral" G.K. (480 L t ) Más allá del "Nivel Umbral"

5 1 Beginsituatie 1.1 Beginsituatie: Afgezien van een aantal losse woorden die de cursisten wellicht op reis hebben geleerd, vertrekken ze in het eerste jaar van een nulsituatie. De kennis van een andere Romaanse taal als bv. het Frans, vergemakkelijkt natuurlijk de assimilatie. In de les worden cursisten dan ook attent gemaakt op de gelijkenissen en de verschillen: bv. la dent (Frans) / vs / el diente (Spaans). Het is evident dat de groep uiterst heterogeen kan zijn en zeer verschillend van het ene jaar op het andere. De beginsituatie moet dus realistisch ingeschat worden en een oordeelkundige jaarplanning dient met die gegevens rekening te houden. Het is noodzakelijk te beseffen dat een aantal cursisten weinig onderwijs genoten hebben en vooral met grammaticale begrippen en metataal moeite zullen hebben. 1.2 Profiel van de cursist De cursisten voelen de behoefte aan, op een elementair niveau, een voldoende sociale redzaamheid aan te kweken. Zij wensen dus, met uiteraard nog beperkte taalmiddelen, eenvoudige informatie te leren uitwisselen omtrent dagdagelijkse veelvoorkomende situaties, en dit mondeling zowel als schriftelijk, receptief zowel als productief. 1.3 Toelatingsvoorwaarden Elementair 1 De toelatingsvoorwaarden van kracht in het onderwijs voor Sociale Promotie zijn vastgesteld bij Koninklijk Besluit d.d (Algemene regeling der studiën in het secundair onderwijs) + Koninklijk Besluit d.d (zie ook omzendbrief TO/ZN100 d.d ). Voor "Elementaire Kennis" zijn dat: met vrucht het zesde leerjaar van de Lagere School doorlopen hebben; slagen voor een toelatingsproef ( in casu moedertaal) en voldoen aan de leeftijdsvoorwaarde. Deze toelatingsvoorwaarden kunnen integraal worden overgenomen. Daarenboven kunnen vanzelfsprekend ook leerlingen worden toegelaten die reeds een deel van het secundair onderwijs hebben doorlopen, maar wier parate kennis van het Spaans onvoldoende is om tot "Elementair 2" toegelaten te worden. Concreet betekent dit dat zij niet slagen voor de toelatingsproef tot "Elementair 2". 3/21

6 1.3.2 Elementair 2 Toelatingsvoorwaarde: slagen voor een toelatingsproef (de eindproef van "Elementair 1" over de essentiële in dat eerste jaar behandelde vaardigheden en kennis-elementen. Vrijstelling: "Elementair 1" met vrucht hebben doorlopen. 2 Algemene doelstellingen 2.1 Communicatieve vaardigheden De lerenden moeten onmiddellijk de kans krijgen Spaans als communicatiemiddel te ervaren en te gebruiken. Zij moeten dus gestimuleerd worden tot scheppend taalgebruik en autonoom werk. Om ze te motiveren moeten de leerkrachten uitgaan van een levensechte taalsituatie die zij benaderen via een adequate didactische werkwijze. Hierbij is het essentieel een ontspannen sfeer te scheppen, waardoor de cursisten al vlug voldoende spreekdurf verwerven om een minimaal communicatieniveau aan te kunnen. Om efficiënt te communiceren moet men taal op een adequate wijze gebruiken. Grammatica en woordenschat moeten worden aangeleerd in functie van concrete gebruikssituaties: welke woorden, welke vormen, welke regelkennis heeft men nodig om zich te kunnen uitdrukken en om een gesprekspartner te kunnen begrijpen in die bepaalde omstandigheden. De mondelinge taalvaardigheid is in dit stadium belangrijker dan de schriftelijke. Vlotheid is belangrijker dan foutloosheid, juiste uitspraak is belangrijker dan juiste spelling. Toch mag het schriftbeeld niet worden verwaarloosd: het kan het mondeling verwervingsproces ondersteunen. 2.2 Attitudes De cursisten moeten willen en durven communiceren. Luister- en leesbereidheid, spreekdurf en zelfvertrouwen, precisie in het uitdrukken van gedachten en gevoelens zijn dan ook attitudes die permanent moeten aangemoedigd en ontwikkeld worden. 2.3 Compenserende strategieën De cursisten moeten kunnen strategieën toepassen die hen in staat stellen aan hun communicatieve behoeften te voldoen in gevallen waar hun kennis van de taal of het gebruik ervan tekort schiet. Ze moeten strategieën ontwikkelen om zichzelf verstaanbaar te maken en om anderen te begrijpen. Daarom ontwikkelen ze: 4/21

7 compenserende interpretatiestrategieën zoals het afleiden van de betekenis uit de talige en niet-talige context... compenserende produktiestrategieën zoals het gebruik van zeer eenvoudige omschrijvingen, de lichaamstaal... Bovendien moeten ze enige opzoekingsvaardigheid ontwikkelen en kunnen ze doeltreffend omgaan met hulpmiddelen als eenvoudige woordenboeken, woordenlijsten en grammaticale overzichten. 2.4 Socio- culturele vaardigheden Kennismaking met de leefwereld van Spaanssprekenden motiveert en beïnvloedt positief het leerproces. Geregeld refereren naar het "eigene" van de andere leert eigen cultuur relativeren en bevordert verdraagzaamheid. 3 Leerplandoelstellingen Alhoewel in het reële taalgebruik de verschillende aspecten van de taal in elkaar overvloeien, worden de vier vaardigheden afzonderlijk behandeld om duidelijk aan te tonen dat communicatie zowel receptief als produktief, zowel mondeling als schriftelijk geschiedt. Dit uitsplitsen houdt geenszins in dat de vier vaardigheden als losse fragmenten van het leerproces aan bod komen. Integendeel, de leerlingen moeten voldoende het geïntegreerd karakter ervan ervaren. 3.1 Luistervaardigheid De cursisten kunnen op het einde van de cursus EK: de betekenis begrijpen van duidelijk uitgesproken aanwijzingen, instructies, waarschuwingen en aankondigingen in veel voorkomende dagdagelijkse communicatiesituaties; relevante informatie selecteren uit functionele boodschappen die via "audiomedia" worden uitgesproken; de hoofdzaak begrijpen uit mondeling aangeboden korte teksten waarin de informatie duidelijk en expliciet verwoord wordt; in een eenvoudig gesprek hun gesprekspartner voldoende begrijpen om hem te woord te kunnen staan; in een eenvoudig gesprek strategieën aanwenden die het bereiken van hun doel vergemakkelijken: - verzoeken om te herhalen; 5/21

8 - verzoeken om langzamer te spreken; - vragen naar een omschrijving; - vragen om te spellen; - vragen om iets op te schrijven; Door het verwerven van een zekere graad van zelfredzaamheid kunnen de cursisten daarbij de nodige luisterbereidheid opbrengen en betonen ze voldoende zelfvertrouwen bij het luisteren; 3.2 Leesvaardigheid De cursisten kunnen op het einde van de cursus EK: de betekenis begrijpen van aanwijzingen, opschriften, waarschuwingen verwoord in een eenvoudige taal qua structuur en woordenschat; relevante informatie opzoeken in functionele teksten verwoord in een eenvoudige taal qua structuur en woordenschat; de hoofdzaken begrijpen van korte verhalende teksten waarin de informatie duidelijk en expliciet wordt verwoord; de samenhang begrijpen in korte verhalende teksten, verwoord in een eenvoudige taal qua structuur en woordenschat; strategieën aanwenden die het bereiken van hun doel vergemakkelijken: - herkennen van doorzichtige woorden; - interpreteren en voorspellen vanuit de context; - raadplegen van woordenboek of woordenlijst; door het verwerven van een zekere graad van zelfredzaamheid kunnen de cursisten de nodige leesbereidheid opbrengen en betonen ze voldoende zelfvertrouwen bij het lezen. 3.3 Spreek- en gespreksvaardigheid De cursisten kunnen op het einde van de cursus EK: eenvoudige vragen formuleren en beantwoorden op basis van behandelde thema's; eenvoudige en korte bestudeerde teksten en dialogen bondig navertellen met behulp van sleutelwoorden; eenvoudige vragen formuleren en beantwoorden naar aanleiding van behandelde functionele documenten; 6/21

9 3.3.4 op een eenvoudige wijze vragen beantwoorden en informatie verstrekken omtrent henzelf, hun omgeving, hun beroepswereld; produktief deelnemen aan een eenvoudig gesprek; op gepaste wijze een aantal taaluitingen aanwenden die tijdens eenvoudige informele gesprekken veelvuldig voorkomen, rekening houdend met de sociale omgangsregels; in een eenvoudig gesprek strategieën aanwenden die het bereiken van hun doel vergemakkelijken: - het op een andere wijze zeggen; - een eenvoudige omschrijving geven of vragen; - het juiste woord vragen; - gebruik maken van lichaamstaal; Door het verwerven van een aanzienlijke graad van zelfredzaamheid kunnen de cursisten de nodige spreekbereidheid en -durf opbrengen om in eenvoudige communicatieve situaties te functioneren. 3.5 Schrijfvaardigheid De cursisten kunnen op het einde van de cursus EK: woorden, zinnen en korte teksten kopiëren zonder spelfouten; inlichtingen verstrekken op eenvoudige invulformulieren; eenvoudige vragen over bestudeerde teksten schriftelijk en kort beantwoorden; een eenvoudige korte tekst neerschrijven over een bestudeerd onderwerp met behulp van sleutelwoorden of een voorbeeld; korte informele mededelingen opstellen naar aanleiding van behandelende thema's; strategieën aanwenden die het schrijven vergemakkelijken: - opzoeken in de tekst; - een eenvoudig woordenboek of woordenlijst doeltreffend gebruiken om het juiste woord te vinden; - gebruik maken van een model; door het verwerven van een aanzienlijke graad van zelfredzaamheid kunnen de cursisten de nodige schrijfbereidheid en -durf opbrengen om in eenvoudige communicatieve situaties te functioneren. 4 Leerinhouden 7/21

10 "Sociale redzaamheid" betekent dat de cursist met de verworven elementaire kennis (grammatica, woordenschat, fonetiek) voldoende vlot en efficiënt tot communicatie met anderen kan komen. De leerinhouden duiden dan ook aan welke spreekbedoelingen in concrete realisaties moeten kunnen verwoord worden en welk taalmateriaal daarbij nodig is. 4.1 Functies (intenciones) - dirigirse a alguien y las posibles formas de responder - hacer una presentación, darse a conocer uno mismo y las posibles formas de responder, dar un saludo, devolverlo - interesarse por la salud de alguien y las posibles formas de responder - despedir a alguien, despedirse - dar las gracias y las posibles formas de responder - hacer una invitación y las posibles formas de responder - denominar, definir, identificar algo o a alguien - preguntar, exhortar a hablar - rogar, exhortar a una acción - proponer algo - señalar las características o el estado de cosas, hechos o personas - determinar posesión o pertenencia - señalar referencias de lugar y dirección - señalar referencias temporales - expresar una necesidad - expresar votos de felicidad, suerte a alguien y las posibles formas de responder - elogiar, mostrar admiración y las posibles formas de responder - pedir excusas y las posibles formas de responder - modos de empezar la conversación - determinar el sentido, la intención o el destino de algo - expresión de promesa u ofrecimiento - asegurar, confirmar un hecho - negar, contradecir - pedir permiso, conceder permiso - aconsejar, desaconsejar - prohibir - señalar la posibilidad o la aptitud de o para algo - hacer una comparación 8/21

11 Het spreekt vanzelf dat deze functies geregeld weer zullen aan de orde komen, met telkens rijker en meer genuanceerd taalmateriaal. De spreiding over EK 1 en EK 2 zal afhangen van de beginsituatie en dient, dankzij een jaarplanning, tot duidelijke afspraken en coördinatie te leiden. 4.2 Thema's (nociones) señas personales: nombres y apellidos, dirección, estado civil, sexo, fecha de nacimiento, edad, lugar de nacimiento nacionalidad, idioma formación escolar y profesional, estudios profesión aspecto físico familia y relaciones personales ocupaciones favoritas en el tiempo libre alojamiento: - tipo, situación, dimensiones de la vivienda - habitaciones de que consta la vivienda - alojamiento en un hotel o pensión - muebles, instalación, equipo edificios, instituciones públicas, cosas dignas de visitarse costumbres, transcurso habitual de la jornada comercios: tiendas, talleres objetos de la vida cotidiana y descripción de ellos pesos y medidas, sistemas monetarios tráfico, medios de transporte alimentos y bebidas salud y cuidados corporales 9/21

12 4.3 Lexicon De selectie van woordenschat in een elementair stadium is niet eenvoudig noch wetenschappelijk onbetwistbaar. De meest gebruikte handboeken variëren sterk wat aantal en keuze betreft. Wij moeten de semantische velden kiezen die voor ons doelpubliek het best in aanmerking komen en binnen dat kader een evenwichtige spreiding van frequente woordenschat voorzien. Alleszins zou de actieve woordenschat van de cursisten na de EK cursus circa 1200 woorden moeten bedragen. 4.4 Spraakkunst - el verbo: - presente de indicativo: verbos regulares: + pensar (ie) contar (ue) pedir (i) conocer (zc) verbos irregulares: dar, decir, estar, haber, hay, hacer, ir, oir, poner, saber, salir, ser, tener, traer, venir, ver - los verbos reflexivos - el gerundio - el participio: verbos regulares + abierto, dicho, escrito, hecho, muerto, puesto, roto, visto, vuelto - el imperativo afirmativo y negativo - el futuro: verbos regulares e irregulares - el condicional: verbos regulares e irregulares - el imperfecto: verbos regulares e irregulares - el pretérito perfecto - el uso de ser y estar hay / está haber / tener ir a + infinitivo 10/21

13 - el artículo + el sustantivo plural, feminino - el adjetivo: concordancia, gradación - los numerales - los pronombres personales - los posesivos - los demostrativos - los interrogativos - el adverbio - las preposiciones: contra, hace, hasta, sin, por, para, a con acusativo de persona. 4.5 Fonetiek Regels van de uitspraak en beklemtoning. 5 Methodologische wenken 5.0 Inleiding: motivatie, animatie, begeleiding, coördinatie Cursisten in OSP zijn doorgaans gemotiveerd. Zij wensen Spaans te begrijpen en te kunnen gebruiken en zien daar het nut van in. Voorwaarden voor succesvolle communicatie zijn: iets willen begrijpen en zeggen (daarom moet de cursist zich betrokken voelen); iets kunnen zeggen (daarom moeten de noodzakelijke kenniselementen en vaardigheden bijgebracht worden); iets te zeggen hebben (daarom moeten communicatiesituaties geschapen worden); iets durven zeggen (daarom moet een sfeer van vertrouwen ontstaan); openstaan voor de Spaanse taal en cultuur. Om de cursisten in staat te stellen met voldoende vertrouwen te werken, moet de leraar animeren, begeleiden, coördineren. Zijn taak bestaat er onder meer in: de beschikbare tijd optimaal te gebruiken; 11/21

14 een jaarplanning opstellen aan de hand van de doelstellingen en leerinhouden; concrete en, waar nodig, gedifferentieerde opdrachten verdelen; de activiteiten nauwkeurig observeren; wijzen op tekorten of veel voorkomende fouten (elke vorm van correctiewoede werkt echter zeer remmend!); zelfevaluatie in de hand werken; regelmatig het eigen didactisch handelen evalueren (zijn de doelstellingen bereikt?); zoveel mogelijk Spaans te spreken, zodat de cursisten steeds een voorbeeld van verzorgde taal en uitspraak kunnen horen; ten gepaste tijde een positieve opmerking te maken of een aanmoedigend woord te zeggen, zodat de lerenden vertrouwen krijgen; teneinde de aandacht van de cursisten zoveel mogelijk gaande te houden, binnen éénzelfde les een variatie van lesmomenten in te bouwen (spreken, luisteren, lezen en schrijven afwisselen), spelvormen in te lassen en media (film, cassettes...) in te schakelen. 5.1 De vier vaardigheden Luistervaardigheid Wenken 1. Korte, qua moeilijkheidsgraad aangepaste mededelingen zijn aangewezen. 2. Het is essentieel de luisteropdrachten vooraf te specifieren: globaal, selectief of intensief luisteren. Vragen vooraf, sleutelwoorden kunnen de verwerking ondersteunen. 3. Geregeld andere stemmen dan die van de leraar doen beluisteren, maakt de cursist vertrouwd met authentieke en levensechte communicatiesituaties (geluidscassettes zijn hiertoe onmisbaar). 4. Het visuele element kan een degelijke ondersteuning zijn (video, fotomateriaal, authentieke documenten kunnen ten gepaste tijde ingeschakeld worden) Spreek- en gespreksvaardigheid Wenken 1. Luisterbereidheid en spreekdurf aanmoedigen is essentieel. Correctiewoede is dan ook uit den boze. 2. Eenvoudig communicatief materiaal dient best voor de aanbiedingsfase. 12/21

15 3. Interactie moet maximaal aangemoedigd worden door microconversaties, rollenspel, telefoongesprekken Bij verwerking moeten progressiviteit en differentiatie voorop staan: van identificeren en begrijpen, over herhalen en geleid produceren, naar een beperkt autonoom produceren Leesvaardigheid Wenken 1. Zelfvertrouwen geven door positieve benadering. Dankzij gekend vocabularium, transparante woorden, cijfergegevens, eigennamen, de cursisten leren inzien dat zij reeds veel essentiële informatie beheersen. 2. Leren voorspellend lezen: titels, foto's, indeling in paragrafen leren gebruiken om het globaal begrijpen te vergemakkelijken. 3. Korte, eenvoudige teksten aanbieden met een beperkt aantal nieuwe woorden en structuren (nieuwe woorden en uitdrukkingen die voor het globaal begrijpen essentieel zijn, vertalen of vooraf verklaren). 4. Afstappen van lineaire lektuur. De cursisten mogen niet blijven steken bij woorden of zinnen die ze niet begrijpen. 5. Enkel goed begrepen (dus bestudeerde) teksten luidop door cursisten laten lezen Schrijfvaardigheid Wenken 1. Schrijven is een werkvorm die de assimilatie ondersteunt. Overschrijven kan het fixeren vereenvoudigen. 2. De juiste woordorde in een zin herstellen, ontbrekende woorden of uitdrukkingen uit een reeks mogelijkheden kiezen, B-replieken in een aangepaste dialoog schrijven, kunnen progressief naar een zekere vorm van autonoom schrijven leiden. 3. Formulieren, fiches in verband met het arbeids- of sociaal leven leren invullen. 4. Geleid leren eenvoudige mededelingen en/of briefjes schrijven. 5. Eenvoudige en veel voorkomende documenten foutloos leren schrijven aan de hand van modellen. 5.2 Functionele grammatica De grammatica moet door de cursisten ervaren worden als een essentieel middel om het inzicht in de taalmechanismen mogelijk te maken en aldus de communicatie te vergemakkelijken. Grammatica mag dus geen doel op zichzelf zijn. 13/21

16 Deze benadering betekent hoegenaamd niet dat de leraar geen oog moet hebben voor de beredeneerde progressie in de grammaticale leerinhouden. Zorgvuldig opgebouwde grammaticale lesgedeelten met nieuwe leerstof of systematische syntheses zullen ten andere door een volwassenenpubliek geregeld gevraagd worden en zijn dikwijls een noodzaak. Vooral de vaardigheid in het toepassen van grammaticale regels is belangrijk en een geleidelijke progressie in gebruiksniveau kan aanleiding geven tot zinvolle communicatie en interactie. 5.3 Lexicon Frequentie en bruikbaarheid zullen de selectie bepalen. Geregeld herhalen en inslijpen tot actieve beheersing is een noodzaak Fonetiek Taal is in de eerste plaats klank. Taal leren is vooreerst het aandachtig beluisteren en zo nauwkeurig mogelijk weergeven ervan. De taal van de leerkracht evenals het gebruikte auditief materiaal moeten dus onberispelijk zijn, zij vormen het voorbeeld dat de cursisten zullen nabootsen. Ritme en zinsmelodie worden hierbij geen geweld aangedaan. Evenmin neme men zijn toevlucht tot een nadrukkelijke en onnatuurlijke spreekwijze. Ondanks alle streven naar accuraatheid moeten we steeds beseffen dat de spreekdurf belangrijker is dan een foutloze weergave. De bezorgdheid van de leerkracht voor een keurige uitspraak moet permanent zijn, zij mag echter nooit remmend werken op de spontaneïteit en de motivatie van de cursisten. Zeker in de beginfase kan de vreugde om het nieuwe waartoe de lerende zich in staat voelt, het taalleren stimuleren. Een eerste voorwaarde voor een juiste uitspraak is het aandachtig luisteren. Bij het aanbieden van nieuw taalmateriaal moet dus steeds voldoende auditieve inspanning van de leerling worden gevergd. Te dikwijls ligt de oorzaak van een foutieve weergave, ja zelfs van latere grammaticale of schrijffouten, in een gebrek aan aandacht en nauwkeurigheid bij het luisteren. Alle fonemen zijn niet even frequent en daardoor niet even belangrijk. Onze aandacht dient speciaal te gaan naar functionele klanken. 6 Evaluatie 14/21

17 6.1 Algemene principes Het spreekt vanzelf dat de evaluatie moet beantwoorden aan de specifieke doelstellingen. Een evenwichtige spreiding van de vier vaardigheden is dan ook noodzakelijk. Kennisvragen worden best in een zinvolle context geplaatst. De indeling van de examens en de afgewogen puntenwaarde worden uiteraard door de leraar zelf bepaald, rekening houdend met de beginsituatie en met de specifieke behoeften van de cursisten. 6.2 Criteria Wel moeten valide en kwaliteitsgerichte criteria gebruikt worden, wat betekent dat zij duidelijk in verband staan met de per doelstelling geformuleerde eisen. Evaluatiecriteria luistervaardigheid 1. Werd de boodschap begrepen: volledig of partieel? 2. Werden belangrijke details begrepen (toenemende nauwkeurigheid)? De begripsvragen kunnen getoetst worden in de moedertaal, aan de hand van V/F-vragen, meerkeuzevragen. Evaluatiecriteria spreekvaardigheid 1. Komt de boodschap over: volledig of gedeeltelijk? fonetisch, lexicaal en grammaticaal correct? 2. Vlotheid. 3. Zin voor nuancering, gepast woordgebruik, risicostimulus 1. Evaluatiecriteria leesvaardigheid 1. Is het gelezene globaal begrepen? 2. Is de cursist in staat hoofdzaken 2 te herkennen? 3. Is de cursist in staat niet aangeleerde woorden of structuren af te leiden (inferentievermogen)? Evaluatiecriteria schrijfvaardigheid 1. Werd de opdracht uitgevoerd? Komt de boodschap over? 2. Zijn de zinnen lexicaal en grammaticaal correct? 1 2 De cursist durft minder gemakkelijke woorden en structuren aanwenden. Wie? Wat? Waarom? Waar? Wanneer? Hoe? 15/21

18 De toetsen zullen best door sleutelwoorden, tekeningen, vragen... ondersteund worden. Een mogelijke puntenverdeling zou kunnen zijn: 10 % Luistervaardigheid 10 % Leesvaardigheid 20 % Schrijfvaardigheid 30 % Spreek- en gespreksvaardigheid 30 % Leerstofkennis) 7 Bibliografie 7.1 Woordenboeken - Real Academia Española, Diccionario de la lengua española decimonovena edición, Madrid Moliner, Diccionario de Uso del Español. - Denis-Maraval, Dictionnaire français-espagnol, espagnol-français Paris, Hachette, Larousse, Dictionnaire moderne français-espagnol, espagnol-français, Collection Jupiter, Larousse ilustrado. - Manuel Seco, Diccionario de dudas de la lengua española; Madrid, Aguilar, 1970, quinta edición. - Prof. dr. S.A. Vosters, Spaans-Nederlands woordenboek, Nederlands-Spaans woordenboek, Aula-boeken, 47-48, Utrecht, Het Spectrum, 1970, 7 druk. - Duden español, Diccionario por la imagen Ed. Marcel Didier, Paris, Bruxelles. - C. van Twisk - Spaans idioom L.S. Veen' s Uitgeverij, Amsterdam. - M. Greevink - Dr. J. Brouwer, Spaans woordenboek (N-S / S-N) ED. J. Thieme, Zutphen. - DR. C.F.A. Van Dam - Dr. H.C. Barrau, Kramers ' Woordenboek Spaans (N-S / S- N) Ed. Van Goor Zonen, Den Haag. - DR. C.F.A. Van Dam, Spaans Handwoordenboek N-S / S-N) Ed. Van Goor Zonen, Den Haag, Brussel. 16/21

19 - Vox, Diccionario General Ilustrado de la Lengua Española Ed. Bibliograf, Bruch, 151, Barcelona Spraakkunsten - Real Academia, Esbozo de una nueva gramática de la lengua española. Madrid, Espasa-Calpe, Manuel Seco, Gramática esencial del español, introducción al estudio de la lengua, Madrid, Aguilar, Rafael Seco, Manual de gramática española, Madrid, Aguilar. - C.F.A. Van Dam, Spaanse spraakkunst voor iedereen - Het Spectrum Utrecht, Antwerpen (Prisma-boeken 626). - Jacques De Bruyne, Spaanse spraakkunst - De Sikkel. - Jean Bouzet, Grammaire espagnole, Classes supérieures de l'enseignement Secondaire, Préparation à la licence, Paris, Librairie Classique, R. Alsina, Todos los verbos castellanos conjugados-barcelona, Teide, 1974, tercera edición. - S. Gili Gaya, Curso superior de sintaxis española - Barcelona Bibliograf, 1973, onceava edición. - J. Coste et A. Redondo, Syntaxe de l' espagnol moderne, Société d' Edition de l' Enseignement Supérieur, Paris, Carmen C. de Kempin, Verbos españoles conjugados sin abreviación - Lausanne, Payot. - A.E. Van Heusen, Het Spaanse werkwoord, Regelmatige en onregelmatige vervoegingen, Amsterdam, L.J. Veen' s Uitgeversmaatschappij. - Fente, Fernandez, Feijoo, El subjuntivo, colección PBE, SGEL S.A. Madrid, J.A. de Molina Redondo, Usos de "se", Colección "problemas básicos del español" SGEL, S.A. Madrid, Fente, Fernandez, Feijoo, Perífrases verbales, Colección PBE, SGEL - Madrid. - Francisco Arbad, El Artículo, Colección PBE, SGEL S.A., Madrid. - Bernard Pottier, Gramática del español. - Sánchez, Martín, Matilla, Gramática Práctica de español para Extranjeros, Madrid, Sociedad General Española de Librería. 7.3 Methodologie - Slagter P.J., El nivel umbral del español, Uitgeverij Raad van Europa. 17/21

20 - Halm Wolfgang, Grundbaustein zum VHS Zertifikat Spanisch Deutsche Volkshochschule - Verband e.v. Bonn-Bad Godesberg. - Navarro T., Manual de pronunciación española, Madrid, Raycar, Sanchez-Matilla, Manual práctico de corrección fonética del español, Madrid, Sociedad General Española de Librería, S.A., Agnes et Vinas, Les mots espagnols et les locutions espagnoles groupés d' après le sens, Paris, Hachette, De Ridder G.P., Unos 1000 adjetivos que se construyen con preposición. Con traducción holandesa - Amsterdam, Veen, Luís Miranda Podadera, Ortografía Práctica de la Lengua Española, Ed. Hernando S.A. Erenal, 11 y Ferraz, 11 - Madrid. - H.D. Frankfort, F. de Nadal, Spaans zoals men het spreekt. Een serie praatjes van gewone mense over gewone dingen. Ed. Van Goor Zonen, Den Haag. - H.D. Frankort, F. de Nadal, Spaans zoals men het schrijft. Een serie brieven van gewone mensen over gewone dingen, Veen' s Uitgeversmaatschappij, Amsterdam. - Haensch G., Puy Costa N., Schneider H., Español vivo, Ejercicios prácticos de lengua española (Morfología, Sintaxis, Ortografía, Vocabulario, Fraseología y modismos, Estilística)., Ed. Max Hueber, München. - Fente R., Fernandez G., Feijoo L.G., Ejercicios prácticos Nivel Elemental e intermedio (Gramática + Léxico), Ed. Sociedad General Española de Librería, Evaristo San Miguel, 9 Madrid 8. 18/21

21 Trefwoordenregister A aanbiedingsfase, 12 attitudes, 4 B beginfase, 14 beginsituatie, 3; 9; 15 beklemtoning, 11 C communicatie, 5; 8; 11; 13 communicatiesituaties, 11; 12 coördinatie, 9; 11; 20 criteria, 15 D dagonderwijs, 2 differentiatie, 12 drempelniveaus, 2 E evaluatie, 14 evalueren, 12 F fonemen, 14 functies, 8; 9; 20 functionele klanken, 14 G grammatica, 13 H handboeken, 10 I inferentievermogen, 15 intenciones, 8; 20 J jaarplanning, 3; 9; 11 L leerplancommissie, 1; 2 leerstofkennis, 16 leesbereidheid, 4; 6 leesvaardigheid, 6; 13; 15; 16; 20 lesmomenten, 12 lexicon, 10; 14; 20 luisterbereidheid, 6; 12 luistervaardigheid, 5; 12; 15; 16; 20 M metataal, 3 microconversaties, 12 moedertaal, 3; 15 mondelinge taalvaardigheid, 4 motivatie, 11; 14; 20 N nociones, 9; 20 O opzoekingsvaardigheid, 5 P progressiviteit, 12 puntenverdeling, 15 R rollenspel, 12 S schriftbeeld, 4 schrijfvaardigheid, 7; 13; 15; 16; 20 semantische velden, 10 sociale redzaamheid, 3 spelling, 4 spreek- en gespreksvaardigheid, 6; 12; 16; 20 spreekbereidheid, 7 spreekdurf, 4; 12; 14 strategieën, 4; 6; 7; 20 T thema's, 9; 20 toelatingsproef, 3; 4 toelatingsvoorwaarden, 3 U uitspraak, 4; 11; 12; 14 V vaardigheden, 4; 5; 12; 14; 20 W woordenboeken, 5 woordenschat, 4; 6; 8; 10 Z zelfevaluatie, 12 zelfredzaamheid, 6; 7; 8 19/21

22 Inhoudstafel ELEMENTAIRE KENNIS SAMENSTELLING VAN DE LEERPLANCOMMISSIE VERANTWOORDING BEGINSITUATIE BEGINSITUATIE: PROFIEL VAN DE CURSIST TOELATINGSVOORWAARDEN Elementair Elementair ALGEMENE DOELSTELLINGEN COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN ATTITUDES COMPENSERENDE STRATEGIEËN SOCIO- CULTURELE VAARDIGHEDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN LUISTERVAARDIGHEID LEESVAARDIGHEID SPREEK- EN GESPREKSVAARDIGHEID SCHRIJFVAARDIGHEID LEERINHOUDEN FUNCTIES (INTENCIONES) THEMA'S (NOCIONES) LEXICON SPRAAKKUNST FONETIEK METHODOLOGISCHE WENKEN INLEIDING: MOTIVATIE, ANIMATIE, BEGELEIDING, COÖRDINATIE De vier vaardigheden Luistervaardigheid Spreek- en gespreksvaardigheid Leesvaardigheid Schrijfvaardigheid FUNCTIONELE GRAMMATICA LEXICON FONETIEK EVALUATIE ALGEMENE PRINCIPES CRITERIA BIBLIOGRAFIE /21

23 7.1 WOORDENBOEKEN SPRAAKKUNSTEN METHODOLOGIE /21

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Frans (2004) Visie en accenten leerplan Frans BaO 1 De eerste stappen zetten - Basiswoordenschat

Nadere informatie

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden: Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat

Nadere informatie

EL ABANICO CURSUSSEN SPAANS ROTTERDAM STUDIEGIDS

EL ABANICO CURSUSSEN SPAANS ROTTERDAM STUDIEGIDS EL ABANICO CURSUSSEN SPAANS ROTTERDAM STUDIEGIDS 1 Naam cursus INICIAL 1 Aan het eind van de cursus kunt u zich redden in eenvoudige situaties. U kunt een simpele conversatie in het Spaans voeren over

Nadere informatie

MODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde

MODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde MODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde graad ASO, Duits als tweede moderne vreemde taal kan worden

Nadere informatie

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën 1 Bijlage 10. Eindtermen moderne vreemde talen: Frans of Engels van de derde graad bso (derde leerjaar) Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën LUISTEREN vrij concreet

Nadere informatie

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat.

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. A. LEER EN TOETSPLAN DUITS Onderwerp: Leesvaardigheid De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven

Nadere informatie

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën 1 Bijlage 3. Eindtermen moderne vreemde talen: Frans of Engels van de tweede graad bso (eerste en tweede leerjaar) Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën LUISTEREN met

Nadere informatie

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren 1 Bijlage 1: Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren Als een leraar op zoek is naar een mogelijk instrument om schoolse taalvaardigheid bij zijn leerlingen te observeren, dan

Nadere informatie

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën 1 Bijlage 7. Eindtermen moderne vreemde talen: Frans of Engels van de derde graad bso (eerste en tweede leerjaar) Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën LUISTEREN vertrouwd

Nadere informatie

FRANS. Personeelsvergadering 31 mei 2011. mogen moeten. taalregeling. Talenbeleidsnota 3220 FRANS 1

FRANS. Personeelsvergadering 31 mei 2011. mogen moeten. taalregeling. Talenbeleidsnota 3220 FRANS 1 FRANS Personeelsvergadering 31 mei 2011 1 taalregeling 1963 LP 1972 LP 1998 LP 2004 2007 LP 2010 2008 2009 Talenbeleidsnota mogen moeten 3220 FRANS 1 De geschiedenis van het leerplan Frans 1963 : De taalgrens

Nadere informatie

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

13. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven Engelstalige teksten.

13. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven Engelstalige teksten. A. LEER EN TOETSPLAN Onderwerp: Leesvaardigheid 12, 13, 14, 17 geschreven Engelstalige teksten. 14. De leerling leert in Engelstalige schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te ordenen

Nadere informatie

Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor de derde graad Moderne Talen

Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor de derde graad Moderne Talen Titel / thema tekst / toets Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor de derde graad Moderne Talen LUISTERVAARDIGHEID De leerlingen kunnen Lu 1 op beschrijvend niveau van narratieve,

Nadere informatie

Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo

Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

luisteren: dialoog beluisteren en

luisteren: dialoog beluisteren en TABASCO Leercoach Een afspraak maken ( mondeling) Een uitnodiging schrijven ( schriftelijk) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden:35.1.2 en 35.1.3 en 35.1.5 *dagen / maanden *afspraak

Nadere informatie

HUIDIG LEERPLAN FRANS

HUIDIG LEERPLAN FRANS HUIDIG LEERPLAN FRANS ASPECTEN VAN BEGINSITUATIE Lln : Frans nieuw vak geen voorkennis vereist aanpak systematisch & geleidelijk vorderend weinig of geen stimuli of talige omgeving kdn willen wel graag

Nadere informatie

11. De leerling leert verder vertrouwd te raken met de klank van het Frans door veel te luisteren naar gesproken en gezongen teksten.

11. De leerling leert verder vertrouwd te raken met de klank van het Frans door veel te luisteren naar gesproken en gezongen teksten. A. LEER EN TOETSPLAN Leerjaar: 3 Onderwerp: Luistervaardigheid 11, 12, 13, 14 11. De leerling leert verder vertrouwd te raken met de klank van het Frans door veel te luisteren naar gesproken en gezongen

Nadere informatie

Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor het 2 e leerjaar van de 2 e graad aso. Datu m van de les. De leerlingen kunnen

Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor het 2 e leerjaar van de 2 e graad aso. Datu m van de les. De leerlingen kunnen Titel / thema tekst / toets Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor het 2 e leerjaar van de 2 e graad aso De leerlingen kunnen LUISTERVAARDIGHEID Lu 1 op beschrijvend niveau

Nadere informatie

Maatschappelijk Informeel (INFO) - A2

Maatschappelijk Informeel (INFO) - A2 Maatschappelijk Informeel (INFO) - A2 Voor wie? Voor jongeren (16+) of volwassenen (18+) die willen functioneren in informele alledaagse situaties. Hoe wordt er getoetst? Toetst alle vaardigheden apart:

Nadere informatie

SPAANSE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) HAVO

SPAANSE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) HAVO SPAANSE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

Nieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en van F-N en kunnen gebruiken in mondelinge en schriftelijke zinnen.

Nieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en van F-N en kunnen gebruiken in mondelinge en schriftelijke zinnen. Vaktips Frans 1. D O E L S T E L L I N G E N De Franse taal leren verstaan, lezen, spreken en schrijven. Om dit te bereiken, moet je: Nieuwe woorden correct kunnen schrijven, kunnen vertalen van N-F en

Nadere informatie

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27) ~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de

Nadere informatie

Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1

Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1 Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1 Voor wie? Voor jongeren (16+) of volwassenen (18+) die zelfstandig willen functioneren in meer formele contexten in de Nederlandse of Vlaamse samenleving. Hoe wordt er

Nadere informatie

A1 A2 B1 B2 C1. betrekking op concrete betrekking op abstracte, complexe, onbekende vertrouwde

A1 A2 B1 B2 C1. betrekking op concrete betrekking op abstracte, complexe, onbekende vertrouwde Luisteren - kwalitatieve niveaucriteria en zinsbouw tempo en articulatie Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben o.a. betrekking op zeer betrekking op betrekking op betrekking

Nadere informatie

KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS

KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS Inleiding Uitgeverijen brengen heel wat publicaties op de markt die nuttig kunnen zijn voor leraren PAV en hun leerlingen. Daarnaast verkiezen veel leraren om volledig of gedeeltelijk

Nadere informatie

Zakelijk Professioneel (PROF) - B2

Zakelijk Professioneel (PROF) - B2 Zakelijk Professioneel (PROF) - B2 Voor wie? Voor hogeropgeleiden die hun taalvaardigheid in het Nederlands zullen moeten bewijzen op de werkvloer in Vlaanderen, Nederland of in een buitenlands bedrijf

Nadere informatie

luisteren: ET 4, 6 spreken: ET 15, 18, 23 lezen: ET 10, 12 schrijven: ET 28, 30, 31, 34 mondelinge interactie: 24, 27

luisteren: ET 4, 6 spreken: ET 15, 18, 23 lezen: ET 10, 12 schrijven: ET 28, 30, 31, 34 mondelinge interactie: 24, 27 TABASCO Oriëntatie + voorbereiden Leercoach Leerlingen Iemand voorstellen (schriftelijk en mondeling) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden: 35.1.1 en 35.1.2 en 35.1.3 - grammatica:

Nadere informatie

TABASCO. Oriëntatie + voorbereiden

TABASCO. Oriëntatie + voorbereiden TABASCO Oriëntatie + voorbereiden Leercoach Leerlingen Een bestelling doen in een restaurant (mondeling) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden: 35.1.3 en 35.1.4 - grammatica:

Nadere informatie

Opleiding. Meertalig secretariaat. Code + officiële benaming van de module. A3 Frans 1. Academiejaar 2015-2016. Semester. 1 en 2.

Opleiding. Meertalig secretariaat. Code + officiële benaming van de module. A3 Frans 1. Academiejaar 2015-2016. Semester. 1 en 2. Opleiding Meertalig secretariaat Code + officiële benaming van de module A3 Frans 1 Academiejaar 2015-2016 Semester 1 en 2 Studieomvang 9 studiepunten Totale studietijd 180 Aantal lestijden 120 Aandeel

Nadere informatie

Kan-beschrijvingen ERK A2

Kan-beschrijvingen ERK A2 Kan-beschrijvingen ERK A2 Lezen Ik kan zeer korte, eenvoudige teksten lezen. Ik kan specifieke voorspelbare informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten zoals advertenties, folders, menu's en dienstregelingen

Nadere informatie

NIVEAU TAALBEHEERSING MODERNE VREEMDE TALEN VWO/HAVO STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

NIVEAU TAALBEHEERSING MODERNE VREEMDE TALEN VWO/HAVO STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 NIVEAU TAALBEHEERSING MODERNE VREEMDE TALEN VWO/HAVO STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader).

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader). De volgende vakken komen aan bod Aardrijkskunde Maatschappelijke vorming (MAVO) Nederlands Godsdienst Niet-conventionele zedenleer LEERDOELSTELLINGEN LESFICHE C Door aan de slag te gaan met lesfiche C

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding modulenaam code module aantal lestijden Talen Duits Richtgraad 2: niveau 3, 4, 5, 6 (ERK = Treshold) 5892/5893 en 5894/5895 en goedkeuring door 5896/5897 en 5898/5899 120/jaar studiepunten

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding modulenaam Talen Duits Richtgraad 1: niveau 1 en niveau 2 (ERK = Breakthrough en Waystage) code module 5850/5851 en 5852/5853 goedkeuring door aantal 120/jaar studiepunten datum

Nadere informatie

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)

Nadere informatie

2.3 Literatuur. 1.4.2 Schriftelijke vaardigheden 1.4.2.1 Lezen LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL LEERPLAN ALGEMEEN:

2.3 Literatuur. 1.4.2 Schriftelijke vaardigheden 1.4.2.1 Lezen LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL LEERPLAN ALGEMEEN: LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL ALGEMEEN: p.8 2.3 Literatuur In onze leerplannen is literatuur telkens als een aparte component beschouwd, meer dan een vorm van leesvaardigheid. Na de aanloop

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Opfris Tweede Graad TSO AO AV 018 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 16 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 3

Nadere informatie

13. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven Engelstalige teksten.

13. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven Engelstalige teksten. A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Engels Onderwerp: Leesvaardigheid 12, 13, 14, 17 13. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven Engelstalige teksten.

Nadere informatie

A1 A2 B1 B2 C1. betrekking op concrete betrekking op abstracte, complexe, onbekende vertrouwde

A1 A2 B1 B2 C1. betrekking op concrete betrekking op abstracte, complexe, onbekende vertrouwde Luisteren - kwalitatieve niveaucriteria en zinsbouw tempo en articulatie Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben Teksten hebben o.a. betrekking op zeer betrekking op betrekking op betrekking

Nadere informatie

Profiel Professionele Taalvaardigheid

Profiel Professionele Taalvaardigheid Profiel Professionele Taalvaardigheid PPT Het Profiel Professionele Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om professioneel in het Nederlands te functioneren en is in de eerste plaats gericht

Nadere informatie

Syntheseproef kerst 2013 Theoretische richtingen

Syntheseproef kerst 2013 Theoretische richtingen Syntheseproef kerst 2013 Theoretische richtingen Vooraf De syntheseproef bestaat uit een aantal onderdelen. 1. Schriftelijke taalvaardigheid Het verslag dat je maakte van de aidsgetuigenis van Kristof

Nadere informatie

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Tussendoelen Nederlands onderbouw vo, vmbo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 vmbo de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 vmbo de betekenis

Nadere informatie

3.4. De profielbeschrijvingen Profiel Toeristische en Informele Taalvaardigheid

3.4. De profielbeschrijvingen Profiel Toeristische en Informele Taalvaardigheid 3.4. De profielbeschrijvgen Profiel Toeristische en Informele Taalvaardigheid PTIT Het Profiel Toeristische en Informele Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om sociaal te functioneren

Nadere informatie

Kennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis

Kennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis Kennisbasis Duits 8 juli 2009 Thema Categorie/kernconcept Omschrijving van de categorie / het kernconcept De student 1. Taalvaardigheden 1.1 De vaardigheden 1.1.1 beheerst de kijkvaardigheid en de luistervaardigheid

Nadere informatie

Leerplan Nederlands. Titel samenkomst 27 januari Naam van de spreker of dienst 1. Opzet. Verloop. Modernisering secundair onderwijs

Leerplan Nederlands. Titel samenkomst 27 januari Naam van de spreker of dienst 1. Opzet. Verloop. Modernisering secundair onderwijs Opzet Stand van zaken op dit moment Leerplan Nederlands Doel voorstelling Inzicht geven in ontstaan en visie leerplan Structuur, inhoud en taal leerplan verkennen Vertrouwen en zin geven om aan de slag

Nadere informatie

Woorden Spaans is gemaakt voor beginnende taalleerders Spaans van alle leeftijden.

Woorden Spaans is gemaakt voor beginnende taalleerders Spaans van alle leeftijden. Woorden Spaans Woorden Spaans is een programma voor het aanleren van Spaanse woorden en het afleiden van woordbetekenissen uit de context. Doelgroepen Woorden Spaans Woorden Spaans is gemaakt voor beginnende

Nadere informatie

Nederlands ( 2F bb kb/gl/tl )

Nederlands ( 2F bb kb/gl/tl ) Einddoelen Nederlands Nederlands ( 2F bb kb/gl/tl ) vmbo bovenbouw = CE = Basis = SE = Varieert per bb/kb/gt-leerweg en varieert ook door de keuze voor papieren of digitaal examen. Zie Syllabus 2014. Leesvaardigheid

Nadere informatie

Common European Framework of Reference (CEFR)

Common European Framework of Reference (CEFR) Common European Framework of Reference (CEFR) Niveaus van taalvaardigheid volgens de Raad van Europa De doelstellingen van de algemene taaltrainingen omschrijven we volgens het Europese gemeenschappelijke

Nadere informatie

Studiegids SPAANS Schooljaar 2015-2016

Studiegids SPAANS Schooljaar 2015-2016 Studiegids SPAANS Schooljaar 2015-2016 Inleiding Binnen het Verenigde Europa met zijn opengestelde grenzen, neemt het belang van de kennis van talen zonder twijfel toe. Handelscontacten, politieke en juridische

Nadere informatie

Inhoud RESULTATEN ENQUÊTE GECOMBINEERD ONDERWIJS CURSISTEN RESULTATEN ENQUÊTE MOODLE CURSISTEN JANUARI 2010

Inhoud RESULTATEN ENQUÊTE GECOMBINEERD ONDERWIJS CURSISTEN RESULTATEN ENQUÊTE MOODLE CURSISTEN JANUARI 2010 RESULTATEN ENQUÊTE MOODLE CURSISTEN JANUARI 2010 Inhoud Resultaten enquête Moodle cursisten januari 2010... 1 Samenvatting van de resultaten... 3 Details van de resultaten... 5 Talen: enkele uitspraken

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Talen modulenaam Frans Richtgraad 1: niveau 1 en niveau 2 (ERK = Breakthrough en Waystage) code module 5858/5859 en 5860/5861 goedkeuring door aantal lestijden 120/jaar studiepunten

Nadere informatie

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs 1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een

Nadere informatie

Luister- en kijkvaardigheid in de lessen Nederlands

Luister- en kijkvaardigheid in de lessen Nederlands Les Taalblad, Pendelaars Tekstsoort, publiek, niveau Informatieve en persuasieve tekst Onbekend publiek Structurerend niveau voor leesvaardigheid, beoordelend niveau voor luistervaardigheid Verwijzing

Nadere informatie

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)? Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept

Nadere informatie

Naam leerlingen. Groep BBL1 Engels. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen.

Naam leerlingen. Groep BBL1 Engels. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL1 Engels Leertijd; 3 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 3 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.

Nadere informatie

Een nieuwkomer onder de toetsen

Een nieuwkomer onder de toetsen Een nieuwkomer onder de toetsen Ricardo is een anderstalige nieuwkomer die in september op school is aangekomen. Hij kwam recht uit Colombia, sprak enkel Spaans, maar bleek al snel een vrij pientere leerling

Nadere informatie

ECTS- FICHE. L.Fret, H. Hicketick, S. Van Schoubroeck

ECTS- FICHE. L.Fret, H. Hicketick, S. Van Schoubroeck Specifieke lerarenopleiding ECTS- FICHE ECTS-Fiche Communicatievaardigheid Code: COMM Cluster: 1 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 à 90 lestijden Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

SPAANSE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

SPAANSE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V SPAANSE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding modulenaam code module Talen Engels Richtgraad 2: niveau 3, 4, 5 en 6 (ERK = Threshold) 5906/5907 en 5908/5909 en 5910/5911 en 5912/5913 goedkeuring door aantal lestijden 120/jaar

Nadere informatie

Opleiding. Tolk Vlaamse Gebarentaal. Code + officiële benaming van de module. Module Vlaamse Gebarentaal B. Academiejaar 2015-2016.

Opleiding. Tolk Vlaamse Gebarentaal. Code + officiële benaming van de module. Module Vlaamse Gebarentaal B. Academiejaar 2015-2016. Opleiding Tolk Vlaamse Gebarentaal Code + officiële benaming van de module Module Vlaamse Gebarentaal B Academiejaar 2015-2016 Semester 2 Studieomvang 9 studiepunten Totale studietijd 180 Aantal lestijden

Nadere informatie

Overzicht modules Algemene vorming TSO3

Overzicht modules Algemene vorming TSO3 Overzicht modules Algemene vorming TSO3 Inhoud TSO3 Aardrijkskunde 1... 2 TSO3 Aardrijkskunde 2... 3 TSO3 Aardrijkskunde 3... 4 TSO3 Engels 1... 5 Engels 2... 6 TSO3 Nederlands 1... 7 TSO3 Nederlands 2...

Nadere informatie

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers?

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen

Nadere informatie

SPAANSE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

SPAANSE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V SPAANSE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL

VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Elementen van de Stam Alle elementen van de stam zijn fundamenteel in de vorming van de leerling

Nadere informatie

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door

A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door A. Creëer een positief, veilig en rijk leerklimaat door elk kind zich thuis te laten voelen in de klas. Respecteer de stille periode van kinderen. Geef kinderen die het nodig hebben, meer tijd om een luisteropdracht

Nadere informatie

Profiel Academische Taalvaardigheid PAT

Profiel Academische Taalvaardigheid PAT Het Profiel Academische Taalvaardigheid omvat de taalvaardigheid die nodig is om op academisch niveau het Nederlands te functioneren en is de eerste plaats gericht op formele communicatie. Dit profiel

Nadere informatie

Gesprekjes voeren Waar sta ik nu?

Gesprekjes voeren Waar sta ik nu? Gesprekjes voeren gesprekspartner gebruikt veelvoorkomende woorden en hele korte zinnetjes; spreekt heel langzaam en pauzeert vaak spreekt woorden en korte zinnetjes duidelijk uit; herhaalt zinnetjes en

Nadere informatie

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo

CONCEPT. Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten. Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Nederlands onderbouw vo havo/vwo Domein A 1: Lezen van zakelijke teksten Subdomein A 1.1: Woordenschat 1.1 h/v de betekenis van onbekende woorden afleiden uit de context; 1.2 h/v de betekenis

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 150 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Ritacollege te Kontich

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Sint-Ritacollege te Kontich Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Achtergrondinformatie Taalvrijwilligers. Begeleiden bij schrijven

Achtergrondinformatie Taalvrijwilligers. Begeleiden bij schrijven Achtergrondinformatie Taalvrijwilligers Begeleiden bij schrijven 1 Inhoudsopgave Snippers... 3 Verder Lezen... 5 2 Snippers 1 Onderdelen schrijfproces Schrijven is zowel een denktaak als een doetaak. Denken

Nadere informatie

Behaal je diploma secundair onderwijs

Behaal je diploma secundair onderwijs www.diplomasecundair.be Behaal je diploma secundair onderwijs INTKO is dé school voor Tweedekansonderwijs in de regio Halle-Vilvoorde. Ben je ouder dan 18 en heb je je diploma secundair onderwijs nog niet

Nadere informatie

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Basisarrangement. Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Nederlandse taal. 5x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen

Basisarrangement. Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Nederlandse taal. 5x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen Basis Groep: AGL fase 1 Leerjaar 1 Vak: Nederlandse taal 5x per week 45 minuten werken aan de basisdoelen Deviant methode leer/werkboek VIA vooraf op weg naar 1F. De 8 thema s in het boek hebben terugkerende

Nadere informatie

Inmigración Documentos

Inmigración Documentos - General Waar kan ik het formulier voor vinden? Pedir un formulario Wanneer werd uw [document] afgegeven? Pedir la fecha de expedición de un documento Waar werd uw [document] afgegeven? Pedir el lugar

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Stedelijk Lyceum Pestalozzi I te ANTWERPEN

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Stedelijk Lyceum Pestalozzi I te ANTWERPEN Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds

Nadere informatie

Educatief Startbekwaam (STRT) - B2

Educatief Startbekwaam (STRT) - B2 Educatief Startbekwaam (STRT) - B2 Voor wie? Voor hogeropgeleide volwassenen (18+) of jongeren (16+) aan het einde van het secundair of voortgezet onderwijs in het buitenland die starten met een studie

Nadere informatie

ARABISCHE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) VWO

ARABISCHE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) VWO ARABISCHE TAAL EN LITERATUUR (ELEMENTAIR) VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

EINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar

EINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar 5 e Leerjaar 6 e Leerjaar EINDTERMENTABEL OVERZICHT Flos en Bros werkboekjes Tandenmuzeum De mondgazt Dagboek v/e tandenborstel Gezonde start in de mond - Suiker Verzin een supersmoes Tanden de wereld

Nadere informatie

*Eureka* Onderwijs, Diestsesteenweg 722, 3010 Kessel-Lo E-mail: eurekaonderwijs@gmail.com - Website: www.eurekaonderwijs.be

*Eureka* Onderwijs, Diestsesteenweg 722, 3010 Kessel-Lo E-mail: eurekaonderwijs@gmail.com - Website: www.eurekaonderwijs.be Deze tekst is auteursrechterlijk beschermd Artikel: Auteur: Checklist dyslexie en vreemde talen Anny Cooreman *Eureka* Onderwijs, Diestsesteenweg 722, 3010 Kessel-Lo E-mail: eurekaonderwijs@gmail.com -

Nadere informatie

LEREN LEREN WAT? HOE?

LEREN LEREN WAT? HOE? LEREN LEREN Bij leren leren ondersteunt de school je schoolse leren en biedt de school je methodieken om toe te passen in leersituaties buiten de school. Als school hebben we gekozen voor het VELOO-programma,

Nadere informatie

RUSSISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

RUSSISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V RUSSISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

ENGELS. Zijn er nog vragen?

ENGELS. Zijn er nog vragen? ENGELS Zijn er nog vragen? Als begeleider talen krijgen we dagelijks vragen en bedenkingen rond leerplannen, ondersteunende documenten, extra informatie over het vak, evaluatie, didactiek, zorg en taalpedagogiek.

Nadere informatie

Actualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen

Actualisering leerplan eerste graad - Deel getallenleer: vraagstukken Bijlage p. 1. Bijlagen Bijlage p. 1 Bijlagen Bijlage p. 2 Bijlage 1 Domeinoverschrijdende doelen - Leerplan BaO (p. 83-85) 5.2 Doelen en leerinhouden 5.2.1 Wiskundige problemen leren oplossen DO1 Een algemene strategie voor

Nadere informatie

RUSSISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

RUSSISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V RUSSISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

ARABISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V

ARABISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V ARABISCHE TAAL EN LITERATUUR ELEMENTAIR HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2019 V18.03.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk

Nadere informatie

Afstudeerpresentatie masteropleiding Spaans. Institute for Graduate Studies and Research. Lianda Bonapart

Afstudeerpresentatie masteropleiding Spaans. Institute for Graduate Studies and Research. Lianda Bonapart Afstudeerpresentatie masteropleiding Spaans Institute for Graduate Studies and Research Lianda Bonapart Curriculumraamwerk voor de bacheloropleiding Spaans aan het IOL Una propuesta curricular para la

Nadere informatie

HUISWERKBELEID 1. AANLEIDING

HUISWERKBELEID 1. AANLEIDING HUISWERKBELEID 1. AANLEIDING In het schooljaar2013-2014 staat onder andere een beleidsplan over huiswerk centraal. Met dit nieuwe beleidsplan krijgen de leerkrachten een afgewogen werkinstrument ter beschikking.

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Evaluatie van vakattitudes

Evaluatie van vakattitudes Evaluatie van vakattitudes 1. Wat lezen we in doorlichtingsverslagen? + De beoordeling van gedragsattituden en de zelfevaluatie door leerlingen in het laatste jaar wijzen op een brede visie op evalueren.

Nadere informatie

Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo

Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Zin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen

Zin in goed onderwijs Frans! Doelen. Even kennismaken 27/10/ Visie op goed taalonderwijs Frans kennen Zin in goed onderwijs Frans! Talige grondhouding Mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid Frans Mia Vanden Waeyenbergh Pedagogisch begeleider Frans, CLIL en coördinatie MVT 1. Visie op goed taalonderwijs

Nadere informatie

Niveaubepaling Nederlandse taal

Niveaubepaling Nederlandse taal Niveaubepaling Nederlandse taal Voor een globale niveaubepaling kunt u de niveaubeschrijvingen A1 t/m C1 doornemen en vaststellen welk niveau het beste bij u past. Niveaubeschrijving A0 Ik heb op alle

Nadere informatie

Programma van Inhoud en Toetsing

Programma van Inhoud en Toetsing Onderdeel: Grammatica zinsdelen (RTTI) Lesperiode: 1 Hoofdstuk: 1, 2,3 & 5 Theorie blz 28, 68, 108, 188, 189 De leerling moet de volgende zinsdelen kennen: persoonsvorm onderwerp werkwoordelijk gezegde

Nadere informatie

DAG VAN MAVO EN PAV op ZATERDAGVOORMIDDAG 28 FEBRUARI 2015

DAG VAN MAVO EN PAV op ZATERDAGVOORMIDDAG 28 FEBRUARI 2015 DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE jan.bonne@vsko.be SECUNDAIR ONDERWIJS VAKBEGELEIDING PAV Brugge, 30-01-2015 Ter kennisgeving aan alle directies van scholen met PAV Gelieve een kopie

Nadere informatie

Themaboek IBL1 - Internationaal marktanalist

Themaboek IBL1 - Internationaal marktanalist Duits IBL1 Vakcode 56008 Verantwoordelijke e-mail mevr. K. Voogd k.m.voogd@saxion.nl ECTS 4 Kwartiel 1.1 en 1.2 Competenties IBL1 Prestatie-indicatoren 1.3 Zie bijlage 1 voor een overzicht van de competenties

Nadere informatie

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO 1 De resultaten Op 9 mei 2012 werden door de overheid de resultaten meegedeeld van de peilproeven over (een deel van) de eindtermen wiskunde van de tweede graad aso

Nadere informatie

Eindtermen Nederlands lager onderwijs

Eindtermen Nederlands lager onderwijs Eindtermen Nederlands lager onderwijs Bron: www.ond.vlaanderen.be/dvo 1 Luisteren De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in: 1.1 een voor hen bestemde mededeling

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Protocol Datum: 25 juli 2006 Versie 2.0 Pagina 1 van 116 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 2 Deel 2 Modules... 6 1.1 Module ASO2-B

Nadere informatie