STARTNOTITIE JEUGDZORG VOORNE- PUTTEN DECENTRALISATIE JEUGDZORG

Transcriptie

1 STARTNOTITIE JEUGDZORG VOORNE- PUTTEN DECENTRALISATIE JEUGDZORG d.d Angela van den Berg Andra van Meggelen

2 Projectnaam: Fase 1: Decentralisatie jeugdzorg Voorne-Putten Initiatieffase - startnotitie Opdrachtgever: Bestuurders van portefeuillehoudersoverleg Maatschappelijke Zaken Startdatum project: 1 juli 2011 Einddatum project: 31 december 2014 Bestuurlijk trekker: Ambtelijk trekker: Werkgroep jeugd: Wethouder De Jongh Andra van Meggelen Angela van den Berg, Jolyn Laurs, Andra van Meggelen, Eline Rood, Amiet Soekhoe 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Kaders en randvoorwaarden Beleidsuitgangspunten, visie en probleemstelling Beleidsuitgangspunten en visie Probleemstelling Haalbaarheid en risico s Plan van aanpak Projectstructuur Voorne-Putten Plan van aanpak Indicatie tijdsinvestering en kosten project...17 Bijlage 1: Eerste inzicht in gebruik jeugdzorg op Voorne-Putten...20 Bijlage 2: Programmaplan decentralisatie jeugdzorg regio Rotterdam...22 Bijlage 3: Samenhang met andere decentralisaties en afbakening...23 Bijlage 4: Ambtelijke projectstructuur

4 1. Inleiding Hoofdstuk 1 noemt de aanleiding voor de decentralisatie jeugdzorg en gaat in op wat de transitie van de jeugdzorg inhoudt. Tot slot gaat dit inleidende hoofdstuk in op de vraag naar jeugdzorg op Voorne- Putten. Aanleiding Het huidige systeem van jeugdzorg is complex. Er is sprake van een versnipperd aanbod, uiteenlopende financieringsstromen en verantwoordingssystemen en de (specialistische) jeugdzorg is sterk verkokerd. In het regeerakkoord 1 is aangegeven dat de jeugdzorg een wezenlijke verandering moet ondergaan. Eén van de maatregelen is de decentralisatie van alle taken op het gebied van de jeugdzorg naar de gemeenten. Gemeenten worden hierdoor vanaf 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van de gehele zorg voor kinderen, jongeren en hun opvoeders 23. Naast de transitie van taken, is hierbij een transformatie van de jeugdzorg noodzakelijk om de problemen van het huidige stelsel op te lossen en de zorg zo dichtbij mogelijk te organiseren. Het Rijk beoogt met de decentralisatie een efficiëntere en effectievere organisatie en uitvoering van de jeugdzorg. Er is bestuurlijk besloten om op Voorne-Putten gezamenlijk op te trekken bij de voorbereidingen en de implementatie van de decentralisatie jeugdzorg. Deze startnotitie geeft een eerste aanzet tot de aanpak van de decentralisatie jeugdzorg op Voorne-Putten. Wat is jeugdzorg? Onder de noemer jeugdzorg vallen diverse uiteenlopende onderdelen. Gemeenten zijn al verantwoordelijk voor verschillende onderdelen van jeugdzorg: de jeugdgezondheidszorg en preventief jeugdbeleid. Door de decentralisatie komen hier alle taken bij die nu op stadsregionaal of provinciaal niveau worden uitgevoerd binnen de Wet op de jeugdzorg, het justitieel kader, de Awbz of de Zorgverzekeringswet. Met de transitie van de jeugdzorg worden gemeenten, naast de huidige preventieve taken, verantwoordelijk voor: 0. Beleidsvorming 1. Verbinden van de verschillende soorten van jeugdzorg 2. Zwaardere vormen van jeugdzorg 3. Verbinden van jeugdzorg met bijvoorbeeld lokaal Wmo- en onderwijsbeleid 4. Integrale diagnose en toeleiding 5. Vraaggericht inkopen van zorg 1 Regeerakkoord 2011 Vrijheid en verantwoordelijkheid, kopje jeugdzorg 2 Bestuursakkoord Begeleiding jeugd is onderdeel van de decentralisatieafspraken over de Awbz en dit zal al per 2013 overgaan naar de gemeenten (Wmo). Er dient nog nadere besluitvorming plaats te vinden over welke onderdelen vanuit de Wmo vervolgens zullen worden overgeheveld naar het nieuwe stelsel voor jeugdzorg. 4

5 6. Aansturen van uitvoerders 7. Regievoering in de keten 8. Verantwoording over resultaten Onderstaande afbeelding geeft de transitie van de jeugdzorg weer. Transitie jeugdzorg AWBZ J-LVG en PGB voor J-LVG / J- GGZ OUD Rijk Zorgverzekeringsw et J-GGZ Gesloten jeugdzorg (tot 2013) Provincie / stadsregio Wet op de jeugdzorg Ambulante zorg, dagbehandeling, open residentiële zorg, pleegzorg, spoedeisende zorg, jeugdbescherming en jeugdreclassering, gesloten jeugdzorg (vanaf 2013) Gemeenten Wmo, Wpg, Wet op de jeugdzorg (CJG) Jeugdgezondheidszorg, opvoed- en opgroeiondersteuning, licht ambulant AWBZ Rijk Zorgverzekeringswet Gemeenten WPG Jeugdgezondheidszorg basistaken Nieuw wetgevingskader Lokaal maatwerk, opvoed- en opgroeiondersteuning, licht ambulant CJG als frontoffice Ambulante zorg Dagbehandeling Open residentiële zorg Pleegzorg Spoedeisende zorg Gesloten jeugdzorg Jeugdbescherming Jeugdreclassering Jeugd-LVG Jeugd-GGZ NIEUW PGB o.b.v. j-ggz of j-lvg Inzicht in gebruik jeugdzorg: financiën en vraag De jeugdzorg kent, zoals uit bovenstaande figuur blijkt, verschillende onderdelen. Momenteel zijn nog geen definitieve cijfers beschikbaar van de huidige vraag naar jeugdzorg op Voorne-Putten. Wel zijn hiervan eerste inzichten aangeleverd door Bureau Jeugdzorg. Onderstaande tabel geeft inzicht in de unieke cliënten. Als bijlage 1 zijn meer gespecificeerde cijfers opgenomen. PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT GEWOGEN UNIEK_OP 1 JAN UNIEK_OP 1 JAN PROM. GEWOGEN JEUGDIGEN Unieke cliënten BJZ Bernisse , ,34 Unieke cliënten BJZ Brielle , ,97 Unieke cliënten BJZ Hellevoetsluis , ,25 Unieke cliënten BJZ Spijkenisse , ,27 Unieke cliënten BJZ Westvoorne , ,16 Unieke cliënten BJZ Voorne-Putten

6 Opbouw startnotitie Hoofdstuk 2 gaat in op kaders en randvoorwaarden waarbinnen de decentralisatie jeugdzorg dient plaats te vinden. Hoofdstuk 3 benoemt inhoudelijke, bestuurlijke en organisatorische uitgangspunten voor Voorne-Putten en formuleert de centrale vraag en de probleemstelling. Hoofdstuk 4 gaat in op de projectstructuur van Voorne-Putten en beschrijft het plan van aanpak. Ook geeft dit hoofdstuk een indicatie van de tijdsinvestering die in 2012 benodigd is voor het project decentralisatie jeugdzorg. 6

7 2. Kaders en randvoorwaarden Dit hoofdstuk beschrijft de organisatorische, inhoudelijke, bestuurlijke, financiële en wettelijke kaders en randvoorwaarden waarbinnen de decentralisatie jeugdzorg dient plaats te vinden. Organisatorische kaders en randvoorwaarden Het rijk verwacht, gelet op de omvang van de decentralisatie jeugdzorg, dat gemeenten op onderdelen regionaal zullen gaan samenwerken. Voor in ieder geval de onderdelen jeugdbescherming, jeugdreclassering en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) wordt bovenlokale samenwerking door het Rijk verplicht. Hierbij wordt geen uitspraak gedaan over de invulling van die samenwerking en gemeenten kunnen dus zelf de keuze maken voor bijvoorbeeld een gemeenschappelijke regeling of samenwerking op het niveau van de centrumgemeente. De gemeenten op Voorne-Putten hebben bestuurlijk de wens uitgesproken om de voorbereidingen en de implementatie van de decentralisatie jeugdzorg gezamenlijk vorm te geven. Naast deze subregionale samenwerking, bestaat er een intensieve samenwerking met de gemeenten uit de regio Rotterdam-Rijnmond. De stadsregio Rotterdam-Rijnmond is in de huidige situatie volgens de Wet op de Jeugdzorg verantwoordelijk voor de aansturing en financiering van het Bureau Jeugdzorg en inkoop van zorg bij de jeugdzorginstellingen. De stadsregio heeft hierdoor veel kennis van en en ervaring met jeugdzorg. De regiogemeenten zijn betrokken bij de uitvoering van de jeugdzorg via het Portefeuillehoudersoverleg Jeugdzorg en het Ambtelijk Overleg Jeugd. Inhoudelijke kaders en randvoorwaarden Bij de decentralisatie jeugdzorg gaat het niet alleen om decentralisatie van taken maar ook om transformatie en vernieuwing in de organisatie van de zorg. Met de decentralisatie beoogt het rijk veranderingen op gang te brengen zoals meer ruimte voor maatwerk, meer inzet op preventie, verschuiving naar lichtere vormen van zorg en ondersteuning en het loslasten van de huidige wijze van indicatiestelling. De decentralisatie jeugdzorg dient inhoudelijk voort te bouwen op al bestaande lokale en subregionale samenwerkingsverbanden en beleidskaders. Hierbij dienen ook verbanden te worden gelegd met de Wet werken naar vermogen, de decentralisatie van de functie begeleiding, passend onderwijs, Wmo etc. Bestuurlijke kaders en randvoorwaarden De decentralisatie jeugdzorg betreft een forse toename van bestuurlijke verantwoordelijkheden. Er bestaat bestuurlijke behoefte om de regie op de decentralisatie jeugdzorg in eigen hand te houden. Financiële kaders en randvoorwaarden Tegelijkertijd met de decentralisatie van verantwoordelijkheden wordt van gemeenten verwacht dat zij bezuinigingen invullen. Uitgangspunten hierbij zijn dat zij invulling geven aan de nieuwe taken in 7

8 samenhang met andere lokale taken en verantwoordelijkheden, bijvoorbeeld op het gebied van welzijn, sociale zaken en maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De bezuiniging bedraagt netto 80 miljoen in 2015, oplopend tot 300 miljoen vanaf 2017 (10% van het huidige totaalbudget). De hoogte van de structurele middelen voor de uitvoering van de jeugdzorg voor de gemeenten zijn op dit moment nog niet bekend. Voor de transitiekosten die samenhangen met de decentralisatie jeugdzorg stelt het kabinet in 2012 een bedrag van 10,5 miljoen beschikbaar. Voor Voorne-Putten betreft het hier een totaalbedrag van (zie voor de uitsplitsing per gemeente paragraaf 4.3). De transitiemiddelen voor 2013 zijn nog niet bekend. Wettelijke kaders en randvoorwaarden De huidige jeugdzorg wordt georganiseerd vanuit verschillende wettelijke kaders: Wet Publieke Gezondheid (WPG), Wet op de jeugdzorg (WJZ), AWBZ, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), onderwijsachterstandenbeleid, Zorgverzekeringswet (ZVW), het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van strafrecht en het Wetboek van strafvordering. Deze kaders kennen hun eigen financiële stromen en uitvoering vindt plaats door zowel diverse publieke als diverse private organen. In het nieuwe stelsel bestaat het wettelijk kader uit twee wetten: WPG en de nieuwe Wet zorg voor de jeugd. De basistaken op het gebied van de publieke jeugdgezondheidszorg blijven in de WPG verankerd. Alle overige zorgtaken voor jeugd inclusief het lokaal maatwerk van de jeugdgezondheidszorg zullen onder de Wet zorg voor de jeugd vallen. Het ministerie van VWS heeft als planning dat het wetsvoorstel eind 2012 aan de Tweede Kamer wordt voorgelegd. 8

9 3. Beleidsuitgangspunten, visie en probleemstelling 3.1 Beleidsuitgangspunten en visie Landelijke beleidsuitgangspunten Landelijk zijn diverse beleidsuitgangspunten geformuleerd voor het jeugdbeleid. De ambitie die hierbij centraal staat is dat alle kinderen gezond en veilig op kunnen groeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen mee kunnen doen. De eerste verantwoordelijkheid om dit te bereiken ligt bij de ouders en de overheid komt in beeld als dit niet vanzelf gaat. Voortbouwend hierop zijn er twee hoofddoelen benoemd van het nieuwe wettelijke stelsel: eerder ondersteuning en zorg op maat bieden en het realiseren van een betere samenwerking rond gezinnen. Subregionale uitgangspunten Op het niveau van Voorne-Putten zijn diverse uitgangspunten benoemd op bestuurlijk, organisatorisch en inhoudelijk vlak. Ook in samenwerking met de gemeenten in regio Rotterdam-Rijnmond zijn inhoudelijke uitgangspunten geformuleerd. Diverse uitgangspunten onder het kopje Inhoudelijk zijn afkomstig uit het programmaplan jeugdzorg van de samenwerkende gemeenten in regio Rotterdam- Rijnmond. Dit programmaplan is als bijlage bij deze startnotitie toegevoegd (bijlage 2). Onderstaande uitgangspunten vormen de basis voor de aanpak van de decentralisatie jeugdzorg op Voorne-Putten. Inhoudelijk 1. Het kind en het gezin staan centraal. Hierbij is het sociale netwerk rondom het kind en het gezin van belang. 2. Bij de beleidsvorming wordt een paradigmaverschuiving nagestreefd in het denken over de rol van de overheid bij opvoed- en opgroeiondersteuning. Feitelijk is er, de ontwikkelingen van de afgelopen jaren bezien, sprake van meerdere paradigmaverschuivingen voor lokaal jeugdbeleid: - van opvangen en ingrijpen naar preventie en signalering (lokaal jeugdbeleid) - van (tijdelijk) overnemen naar ondersteunen in de context (decentralisatie jeugdzorg) - van recht op zorg naar eigen kracht (de kanteling) 3. Een sterke basis: meer kinderen groeien gezond en veilig op. 3.1 Basisvoorzieningen in de opvoed- en onderwijscontext functioneren goed en zijn zodanig op orde dat alle kinderen en jongeren kunnen opgroeien tot volwaardig participerende volwassenen. 3.2 Het hebben van opvoed- en onderwijsvragen wordt als normaal beschouwd. Veelvoorkomende vragen op deze vlakken worden binnen de primaire opvoed- en onderwijscontext opgelost. Het primaat ligt bij preventie: versterken van eigen kracht en de opvoed- en opgroeicontext. 9

10 3.3 Het beroep op zwaardere duurdere zorg is afgenomen. Kinderen en gezinnen worden meer dan nu vroeg en effectief ondersteund en geholpen in hun eigen leefomgeving. 4 Professionals aan zet: kinderen en gezinnen met een hulpvraag krijgen de zorg die zij nodig hebben. 4.1 Professionals beschikken over de competenties en instrumenten die benodigd 4.2 zijn vroegtijdig te signaleren, en daarop te handelen. Dit doen zij in nauwe samenwerking met ouders, tenzij het echt niet anders kan, omdat de veiligheid van het kind in het geding is. 4.3 Wanneer kinderen, jongeren of het gezin hulp of ondersteuning nodig hebben, wordt dit tijdig en waar mogelijk in eigen omgeving geboden. De vraag van het kind, jongere en het gezin staan hierbij centraal. 4.4 Ouders of kinderen/jongeren hoeven slechts één keer een hulpvraag te stellen. Zij worden, onafhankelijk van het loket waar de vraag wordt gesteld, op dezelfde passende wijze geholpen. 5 Sturen op zorg voor de jeugd: verankeren van de beoogde effecten in de wijze van sturing. 5.1 Er bestaat zicht op de zorgbehoefte op lokaal niveau, zodat gemeenten in staat zijn de juiste zorg voor kinderen en gezinnen te organiseren 5.2 De geboden ondersteuning en zorg zijn gericht op het realiseren van blijvende verbeteringen in de situatie van het kind en het gezin (outcome), zodat herhaling van dezelfde zorgvraag zo min mogelijk voorkomt. Om dit te kunnen realiseren is samenwerking tussen verschillende partners uit de jeugdzorgketen rondom het kind en het gezin van belang, onder meer om afschaling in zorgzwaarte te kunnen waarborgen. 5.3 Hulp of zorg wordt integraal en zoveel mogelijk in aansluiting op het lokale (preventieve) veld aangeboden. Dat wil zeggen dat waar nodig verschillende vormen van zorg met elkaar worden verbonden en het zorgtraject aansluit op de dynamiek en de diversiteit van de aanwezige (en soms veranderende) problematiek. Er is sprake van één gezin, één plan, één regisseur. Om dit te kunnen realiseren is samenwerking tussen verschillende partners uit de jeugdzorgketen rondom het kind en het gezin van belang. 5.4 Er is een financieringssystematiek die stuurt op de beoogde resultaten, waaronder samenwerking tussen zorgaanbieders en het realiseren van blijvende verbeteringen in de situaties van kinderen en gezinnen. 5.5 Het nieuwe stelsel zorg voor jeugd is efficiënter en effectiever dan de huidige situatie. 10

11 Bestuurlijk 6 Hoe de gemeente de eigen regierol gaat invullen bij de decentralisatie jeugdzorg is van cruciaal belang. De gemeenten op Voorne-Putten gaan uit van lokale regie. 7 Een aantal thema s zal in samenwerking met de regiogemeenten worden uitgewerkt op basis van het programmaplan decentralisatie jeugdzorg van de regio Rotterdam Rijnmond. De GGD heeft een faciliterende rol bij de samenwerking. Gezamenlijk is uitgesproken dat er binnen de samenwerking aandacht is voor een goede afstemming tussen regionale verdieping en lokale ontwikkelingsbehoefte en een zorgvuldig besluitvormingsproces. Organisatorisch 8 Het plan van aanpak in de geeft inzicht in de wijze waarop Voorne-Putten het decentralisatietraject jeugdzorg lokaal/subregionaal organiseert. Als onderdeel hiervan is de samenwerking met de gemeenten van de regio Rotterdam Rijnmond opgenomen, waarbij in werkgroepen onderwerpen worden verdiept. Binnen de samenwerking aan dit gemeenschappelijke programma is er ook ruimte om lokale mogelijkheden en scenario s te onderzoeken. 9 De huidige samenwerking op Voorne-Putten vormt het vertrekpunt voor de samenwerking rond de decentralisatie jeugdzorg. 10 Samenwerking met de stadsregio Rotterdam is wenselijk/noodzakelijk. Samenwerking zal zich vooral richten op gezamenlijke verdieping en kennisuitwisseling. Het vertrekpunt voor de samenwerking zijn de subregionale visie en vraagstukken, het regionale programmaplan en de huidige ervaringen rond de uitvoering van jeugdzorg. Bij de doorontwikkeling, organisatie en implementatie is enerzijds de aansluiting bij de subregionale/lokale context het uitgangspunt, anderzijds zijn effectiviteit en efficiëntie van samenwerkingsmodellen van belang voor keuzes over het vervolg. 11 Het huidige lokale/subregionale (jeugd)beleid vormt de basis van waaruit de decentralisatie jeugdzorg wordt vormgegeven. 12 De gemeenten moeten zich heroriënteren op het integraal jeugdbeleid. Hierbij moet invulling worden gegeven aan de samenhang tussen de verschillende wettelijke taken en verantwoordelijkheden voor jeugd. 13 De gemeenten op Voorne-Putten ontwikkelen haar beleid op basis van lokale vraagstukken en betrekt burgers en maatschappelijke organisaties bij de totstandkoming van het beleid. 11

12 14 De decentralisatie jeugdzorg dient vorm te krijgen binnen de financiële kaders (bezuinigingstaakstelling vanuit rijk en lokale bezuinigingen). 15 Er dienen op lokaal/subregionaal/stadsregionaal niveau verbanden te worden gelegd met de decentralisatie begeleiding, de wet werken naar vermogen en met passend onderwijs. Visie In samenwerking met de andere gemeenten in de regio Rotterdam zijn een missie, centrale uitgangspunten en een visie opgesteld voor de decentralisatie jeugdzorg. De missie is dat zoveel mogelijk kinderen kansrijk en veilig opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen participeren in de samenleving. Het centrale uitgangspunt hierbij is: zelfredzaam waar het kan, ondersteunen waar het hoort, doorpakken waar het moet. Centraal in de geformuleerde visie staat de eigen verantwoordelijkheid van de ouders voor opvoeding en welzijn van hun kind. Hierbij lopen ouders soms tegen vragen of problemen aan bij het opvoeden en soms is er specifieke hulp nodig bij het opvoeden en opgroeien. Ouders voeren zelf de regie over de hulp en zorg die hen wordt aangeboden en zorgen voor coördinatie. Het uitgangspunt is dat hulp bij het opvoeden en opgroeien een tijdelijk karakter heeft. Hulp is zo zwaar als nodig en duurt zo lang als nodig. Hulp wordt zoveel mogelijk dichtbij georganiseerd en in verbinding met lokale voorzieningen. Als ouders de verantwoordelijkheid voor de opvoeding niet meer kunnen dragen en de veiligheid van het kind in het geding is, nemen de gemeente en professionals hun verantwoordelijkheid. De veiligheid van het kind of de jongere moet ten alle tijde gewaarborgd zijn. Op Voorne-Putten zal deze visie worden vormgegeven in het kader van de genoemde bestuurlijke, organisatorische en inhoudelijke uitgangspunten. 3.2 Probleemstelling Het centrale doel van de decentralisatie jeugdzorg voor Voorne-Putten is om voortbouwend op de bestaande structuren, de nieuwe taken rondom jeugdzorg vorm te geven op een effectieve en efficiënte manier. Hierbij wordt de subregio als belangrijkste schaalniveau gezien, maar er zijn ook lokale vraagstukken en er kan ook op een grotere schaalgrootte dan Voorne-Putten worden samengewerkt. De centrale vraag bij de decentralisatie jeugdzorg voor Voorne-Putten is: Hoe kan Voorne-Putten de decentralisatie jeugdzorg vormgeven binnen de gestelde uitgangspunten en visie? Van belang hierbij is in ieder geval dat de jeugdzorg dichtbij wordt georganiseerd en van goede kwaliteit is, meer inzet op preventie en zo de druk op zwaardere jeugdzorg wordt verlicht. Bovendien dient dit binnen de beschikbare financiële middelen te gebeuren en binnen de uitgangspunten zoals deze in paragraaf 3.1 zijn geschetst. 12

13 De centrale vraag zal in de uitwerking worden opgedeeld in verschillende fases. Bij elke fase zullen subdoelen worden geformuleerd (hoofdstuk 4). De centrale vraag is breed geformuleerd en valt in de uitwerking uiteen in een aantal deelterreinen. Centrale inhoudelijke onderwerpen zijn onder andere: 1) Doorontwikkeling CJG 2) Onderwijs en Zorg 3) Zorgcoördinatie 4) Signalering, diagnosestelling en zorgtoeleiding 5) Sturing en financiering 6) Jeugdreclassering en jeugdbescherming 7) J-ggz, j-lvg 8) Proeftuin 9) Samenhang en afbakening tussen de drie decentralisaties waarborgen (zie bijlage 3). 3.3 Haalbaarheid en risico s Er zijn risico s aan te wijzen die gevolgen kunnen hebben voor het verloop van het project. Tijdinvestering. De decentralisatie jeugzorg vraagt een forse ambtelijke tijdsinvestering. Zo nodig zal gekeken worden naar mogelijkheden tot verschuivingen in prioriteiten in het bredere beleidsveld en het inkopen/vrij spelen van extra capaciteit. Veranderend Rijksbeleid. Het wetsvoorstel is nog niet bekend en dit zorgt ervoor dat het precieze verloop van het project nog niet in beeld kan worden gebracht. Waarborgen van integraliteit. Aangezien er op dit moment zoveel ontwikkelingen gaande zijn en processen reeds zijn opgestart, kan het lastig zijn de beoogde integraliteit binnen dit project te realiseren en te bewaken. Door afstemming met de werkgroepen Volksgezondheid (decentralisatie awbz), Sociale Zaken (wet werken naar vermogen) en Onderwijs (passend onderwijs) wordt geprobeerd dit toch zoveel mogelijk te bereiken. Betrouwbaarheid van de data. Om een beeld te krijgen van de omvang van de decentralisatie jeugdzorg voor Voorne-Putten is het wenselijk om te weten hoeveel vraag er momenteel is naar de verschillende vormen van jeugdzorg. Gebaseerd op de eerste contacten hierover wordt verwacht dat het verkrijgen van deze gegevens een hoge tijdsinvestering zullen vergen. Budget. Het Rijk gaat ervan uit dat gemeenten door een integrale en innovatieve invulling van de nieuwe taken een efficiëntieslag van (minimaal) 10% kunnen maken. Tegelijkertijd zien de gemeenten op Voorne-Putten de noodzaak om op diverse beleidsterreinen bezuinigingen door te voeren. De decentralisatie jeugdzorg dient binnen deze kaders te worden vormgegeven. 13

14 Onduidelijkheid rondom de overgang van de jeugdzorg en financiële risico s. Het is nog niet bekend via welke verdeelsleutel de uitvoeringsmiddelen over de gemeenten zullen worden verdeeld. Schaal van samenwerking. Verwacht wordt dat samenwerking boven het niveau van subregio Voorne- Putten benodigd is voor verschillende onderdelen van jeugdzorg. Gelet op het brede palet aan zorg zou dit kunnen leiden tot diverse schaalgroottes van samenwerking (bijvoorbeeld veiligheidsregio voor jeugdreclassering, centrumgemeente voor AMK, etc.). Vanuit inhoudelijk standpunt zijn deze verschillende schalen begrijpelijk, maar het leidt vanuit het perspectief van lokale regie wel tot vraagstukken rond sturing. 14

15 4. Plan van aanpak 4.1 Projectstructuur Voorne-Putten De decentralisatie jeugdzorg is fors en samenwerking op Voorne-Putten is noodzakelijk om de transitie en transformatie vorm te kunnen geven. De projectstructuur voor de decentralisatie jeugdzorg haakt zoveel als mogelijk aan bij reeds bestaande overlegstructuren en waar nodig worden extra overleggen gepland. Iedere gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor lokale input en borging en iedere gemeente neemt deel en heeft inbreng aan het gezamenlijke ontwikkeltraject. De gemeente Hellevoetsluis vervult hierbij bestuurlijk en ambtelijk een trekkende rol. Op Voorne-Putten zijn vijf bestuurders verantwoordelijk voor de decentralisatie jeugdzorg: - Gemeente Bernisse: Wethouder Kruikemeier - Gemeente Brielle: Wethouder Borgonjen - Gemeente Hellevoetsluis: Wethouder De Jongh-Champs (bestuurlijk trekker) - Gemeente Spijkenisse: Wethouder Dijkman - Gemeente Westvoorne: Wethouder Groenewegen Bestuurlijke afstemming en het uitspreken van de intentie om in de eigen gemeente een bestuurlijke beslissing te nemen, vindt plaats in de reguliere pfo MaZa-overleggen. De ambtelijke projectorganisatie voor de decentralisatie jeugdzorg bestaat uit de kernleden van de werkgroep Jeugd. Als bijlage 4 is een overzicht opgenomen. 4.2 Plan van aanpak Deze paragraaf benoemt de diverse projectfases op hoofdlijnen. Ambtelijk zijn deze hoofdlijnen nader gespecificeerd in concrete taken en doelen. De activiteiten in fasen 4 t/m 6 zullen pas aanvangen in Gedurende alle fases zullen inspiratiesessies worden georganiseerd waarbij in gesprek wordt gegaan met deskundigen uit het veld. Doel van deze sessies is het uitwisselen van ideeën, het benoemen van uitdagingen, visievorming etc. Fase 1: Initiatieffase In de initiatieffase wordt een eerste analyse van het jeugdzorgveld gemaakt en wordt de projectstructuur en de projectaanpak geformuleerd. Aan het eind van deze fase wordt een startnotitie ter kennisneming aangeboden aan de raad, inclusief de projectstructuur. Planning: Afronding startnotitie maart

16 Fase 2: Definitiefase In de definitiefase vindt een nadere analyse plaats van de huidige situatie en wordt inzicht geboden in de huidige vraag naar jeugdzorg en de problematiek. Het resultaat van deze fase is een bundeling van de lokale analyses. Planning: Afronding fase 2 in derde kwartaal Fase 3: Ontwerpfase Doel van de ontwerpfase is het komen tot een uitgewerkt ontwerp voor de decentralisatie jeugdzorg dat voldoet aan de criteria en randvoorwaarden. De uitwerking moet dusdanig concreet zijn dat alle gevolgen kunnen worden overzien en kunnen worden verwerkt in het implementatieplan. Fase 3.1 Zoeken naar integraliteit en verbindingen Na afronding van fase 2 is er een inventarisatie beschikbaar van de huidige lokale invulling van de taken op het gebied van jeugd(gezondheids)zorg. Vervolgens dienen verbindingen te worden gelegd met de bredere taken van gemeenten en met wat de huidige lokale/regionale organisaties op dit gebied betekenen. Hierbij dient ook (lokale) afstemming plaats te vinden met de decentralisatie van de functie begeleiding, Wet werken naar vermogen en met Passend Onderwijs. Planning: Afronding fase 3.1 in derde kwartaal Fase 3.2 Inhoudelijke uitwerking In deze fase vindt voor de verschillende onderdelen van jeugdzorg inhoudelijke verdieping plaats en worden scenario s voor implementatie opgesteld. Onderstaande tabel geeft de hoofdonderwerpen weer plus de planning. Planning inhoudelijke uitwerking 1. Doorontwikkeling CJG Visiedocument 2012, verdere uitrol 2013 en Koppeling zorg onderwijs publieke jeugdzorg Diverse pilots vinden plaats in 2012, implementatie in 2013 (Passend Onderwijs) 3. Zorgcoördinatie Inhoudelijke verdieping 2012 en eerste helft 2013, keuze scenario derde kwartaal Signalering, diagnosestelling en zorgtoeleiding Inhoudelijke verdieping 2012, keuze scenario eerste kwartaal Sturing en financiering Inhoudelijke verdieping 2012, keuze scenario eerste kwartaal Jeugdreclassering en jeugdbescherming Inhoudelijke verdieping 2012, keuze scenario eerste kwartaal J-ggz, j-lvg, Inhoudelijke verdieping 2012 en eerste helft 2013, keuze scenario derde kwartaal Proeftuinen

17 Voorne-Putten is al langere tijd bezig met het doorontwikkelen van de CJG s en de koppeling zorg onderwijs publieke jeugdzorg. Deze activiteiten worden in de aanloop naar de decentralisatie jeugdzorg op subregionaal niveau voortgezet. Voor wat betreft het onderwerp zorgcoördinatie zal worden voortgebouwd op de werkwijzer zorgcoördinatie die Voorne-Putten al sinds 2011 hanteert. De onderwerpen Signalering, diagnosestelling en zorgtoeleiding, Sturing en financiering en Jeugdreclassering en jeugdbescherming zullen in 2012 gezamenlijk worden verdiept met de andere gemeenten in regio Rotterdam door middel van thematische werkgroepen. Deze verdieping zal leiden tot verschillende scenario s voor implementatie. De j-ggz en j-lvg zal gezamenlijk met de gemeenten uit de regio Rotterdam worden verkend in Op basis van deze verkenning zal worden besloten of nadere verdieping op het niveau van de subregio of op hoger schaalniveau plaatsvindt. In de samenwerking met de gemeenten in de regio Rotterdam is afgesproken dat elke subregio een proeftuin uitvoert, waarbij gemeente Rotterdam drie proeftuinen realiseert. Voorne-Putten vindt het van belang om een proeftuin te organiseren gericht op transformatie van de huidige jeugdzorg. Momenteel lopen er op Voorne-Putten al pilots op het gebied van CJG en de koppeling zorg onderwijs publieke jeugdzorg. Voorne-Putten zal in het tweede of derde kwartaal 2012 besluiten welke proeftuin zal worden opgezet. Fase 4: Voorbereidingsfase In deze fase wordt de realisatie van het projectresultaat voorbereid. Er worden maatregelen genomen waardoor de implementatiefase goed kan verlopen. De precieze invulling van deze voorbereidingsfase dient te volgen uit fase 1 t/m 3. Hierbij dient in ieder geval aandacht te bestaan voor de juridische procedures. Er zullen verordeningen en beleidsregels opgesteld moeten worden. Andere acties die in de voorbereidingsfase genomen moeten worden zijn het beslissen van de schaalgrootte voor implementatie, inkopen van zorg, het afsluiten van contracten, afspraken maken met jeugdzorgaanbieders over uitvoering, monitoring, evaluatie etc. In deze fase wordt ook het implementatieplan opgesteld en het plan van aanpak voor de nazorgfase. Fase 5: Implementatiefase De invullling van de implementatiefase volgt uit de eerdere fases. Fase 6. Nazorgfase De invullling van de nazorgfase volgt uit de eerdere fases. 4.3 Indicatie tijdsinvestering en kosten project Indicatie tijdsinvestering De genoemde fases in paragraaf 4.2 zijn nader uitgewerkt tot concrete taken ten behoeve van het ambtelijke projectteam. Bij deze concrete uitwerking zijn schattingen gemaakt van de benodigde ambtelijke inzet. Onderstaande tabel geeft de geschatte benodigde tijdsinvestering in 2012 voor de taken rondom de decentralisatie jeugdzorg weer. Hierbij is voor wat betreft de inzet binnen de 17

18 samenwerking van regio Rotterdam uitgegaan van deelname aan drie thematische werkgroepen (zie paragraaf 4.2), werkateliers en werkbijeenkomsten Al beschikbare uren Taken lokaal Extra uren Jeugdzorg Stadsregionale proces 200 Coördinatie decentralisatie jeugdzorg Voorne-Putten 200 Coördinatie werkgroep jeugd Voorne-Putten 200 Lokale taken Lokaal te bepalen Subregio Voorne-Putten Fase 1: Startnotitie 85 Fase 2: Definitiefase nadere analyse Voorne-Putten Fase 3.1: Voorzieningenmatrix 40 Fase 3.2: Inhoudelijke uitwerking - Doorontwikkeling CJG Koppeling zorg onderwijs publieke jeugdzorg Zorgcoördinatie Signalering, diagnosestelling en zorgtoeleiding Sturing en financiering Jeugdreclassering en jeugdbescherming J-ggz, j-lvg, Proeftuinen 200 Totaal De tabel maakt een onderscheid tussen de uren die al beschikbaar waren voor subregionale taken op jeugdbeleid, lokale taken en de nieuwe subregionale taken. Zoals blijkt uit bovenstaande tabel wordt verwacht voor de nieuwe subregionale taken in 2012 in totaal uren ambtelijke capaciteit benodigd te hebben. Zoals bijlage 4 aangeeft, is in 2012 in totaal uur aan ambtelijke capaciteit beschikbaar. Hoewel het erop lijkt dat de beschikbare ambtelijke capaciteit voldoende is, moet in de praktijk nog blijken of de ingeschatte uren realistisch zijn. Indicatie kosten Momenteel bestaat nog geen duidelijkheid over de middelen die gemeenten per 1 januari 2015 zullen ontvangen voor het uitvoeren van de jeugdzorg. Voor de transitiekosten die samenhangen met de decentralisatie jeugdzorg stelt het kabinet in 2012 een bedrag van 10,5 miljoen beschikbaar. Voor Voorne-Putten betreft het hier een totaalbedrag van Onderstaande tabel geeft de verdeling op gemeenteniveau weer. 18

19 Gemeente Transitiemiddelen % van de transitiemiddelen Bernisse Brielle ,50 Hellevoetsluis Spijkenisse Westvoorne Totaal ,50 In de samenwerking met de gemeenten in de regio zijn afspraken gemaakt over de inhuur van een programmacoördinator, ondersteuning voor de thematische werkgroepen en overige werkateliers en workshops. Om dit gezamenlijke proces te bekostigen, hebben de samenwerkende gemeenten in regio Rotterdam afgesproken de helft van de lokale transitiemiddelen van 2012 hiervoor in te zetten. Over de inzet van de overige 50% kan elke gemeente lokaal beslissen. Het is nog niet bekend welk bedrag elke gemeente in 2013 ontvangt aan transitiemiddelen. 19

20 Bijlage 1: Eerste inzicht in gebruik jeugdzorg op Voorne- Putten PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT GEWOGEN UNIEK_ INSTROOM _2010 UNIEK_OP 1 JAN PROMILLE_ GEWOGEN _JEUGDIGEN Unieke cliënten BJZ Bernisse , ,34 Unieke cliënten BJZ Brielle , ,97 Unieke cliënten BJZ Hellevoetsluis , ,25 Unieke cliënten BJZ Spijkenisse , ,27 Unieke cliënten BJZ Westvoorne , ,16 Unieke cliënten BJZ Voorne-Putten UNIEK_ INSTROOM _2010 UNIEK_ OP _1JAN PROMILLE_ GEWOGEN _JEUGDIGEN PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT GEWOGE N OTS Bernisse , < 10 < 10 Onbepaald OTS Brielle , < 10 < 10 Onbepaald OTS Hellevoetsluis , ,89 OTS Spijkenisse , ,39 OTS Westvoorne , < 10 < 10 Onbepaald OTS Voorne-Putten UNIEK_ INSTROOM_ 2010 UNIEK_ OP _1JAN PROMILLE_GE WOGEN_JEUG DIGEN PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT GEWOGE N Voogdij Bernisse , < 10 < 10 Onbepaald Voogdij Hellevoetsluis , < 10 < 10 Onbepaald Voogdij Spijkenisse , < Onbepaald Voogdij Westvoorne , < 10 < 10 Onbepaald Voogdij Voorne-Putten < 40 < 47 UNIEK_ OP _1JAN PROMILLE_GE WOGEN_JEUG DIGEN PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT GEWOGE N UNIEK_INST ROOM_2010 Jeugdreclassering Bernisse , < 10 < 10 Onbepaald Jeugdreclassering Hellevoetsluis , < Onbepaald Jeugdreclassering Spijkenisse , ,75 Jeugdreclassering Westvoorne , < 10 < 10 Onbepaald Jeugdreclassering Voorne-Putten < 52 < 69 PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT GEWOGE N UNIEK_INST ROOM_2010 UNIEKE _JEUGD IGEN_20 10 PROMILLE_GE WOGEN_JEUG DIGEN Wet Jeugdzorg Bernisse , ,05 Wet Jeugdzorg Brielle , Wet Jeugdzorg Hellevoetsluis , ,73 Wet Jeugdzorg Spijkenisse , ,06 20

21 Wet Jeugdzorg Westvoorne , ,90 Wet Jeugdzorg Voorne-Putten ? 501 UNIEKE_JEU GDIGEN_201 0 PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT GEWOGE N PGB Bernisse , < 10 PROMIL LE_GEW OGEN_J EUGDIG EN Onbepaa ld PGB Brielle , ,35 PGB Hellevoetsluis , ,06 PGB Spijkenisse , ,32 PGB Westvoorne , ,81 GEWOGE N UNIEK_INST ROOM_2010 UNIEK_1 JAN2011 PROMILLE_GE WOGEN_JEUG DIGEN PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT Jeugdhulp thuis autonoom Bernisse , < 10 < 10 Onbepaald Jeugdhulp thuis autonoom Brielle , < 10 < 10 Onbepaald Jeugdhulp thuis autonoom Hellevoetsluis , ,58 Jeugdhulp thuis autonoom Spijkenisse , ,12 Jeugdhulp thuis autonoom Westvoorne , < 10 < 10 Onbepaald Jeugdhulp thuis autonoom Voorne-Putten PRODUCT GEMEENTE JEUGDIGEN GEWICHT GEWOGE N UNIEKE_JEU GDIGEN_201 0 AWBZ, niet PGB Bernisse , < 10 AWBZ, niet PGB Brielle , < 10 PROMIL LE_GEW OGEN_J EUGDIG EN Onbepaa ld Onbepaa ld AWBZ, niet PGB Hellevoetsluis , ,91 AWBZ, niet PGB Spijkenisse , ,65 AWBZ, niet PGB Westvoorne , ,39 AWBZ, niet PGB Voorne-Putten

22 Bijlage 2: Programmaplan decentralisatie jeugdzorg regio Rotterdam De samenwerkende gemeenten in de regio Rotterdam hebben een programmaplan decentralisatie jeugdzorg opgesteld. Dit programmaplan is in het geheel als bijlage opgenomen bij de startnotitie decentralisatie jeugdzorg Voorne-Putten. 22

23 Bijlage 3: Samenhang met andere decentralisaties en afbakening De decentralisatie jeugdzorg raakt direct aan de decentralisatie ontwikkelingen van begeleiding AWBZ, Passend onderwijs en Wet werken naar vermogen. In samenhang met deze andere decentralisaties krijgen gemeenten steeds meer mogelijkheden om op lokaal niveau een samenhangend beleid te voeren, gericht op het vergroten van de participatie van kwetsbare groepen in de samenleving. De drie decentralisaties hebben deels gevolgen voor dezelfde doelgroepen en er valt winst te behalen door afstemming tussen de decentralisaties. Onderwerpen van afstemming betreffen (VNG): Sociale werkvoorzieningen en arbeidsmatige dagbesteding; Re-integratie op de arbeidsmarkt van kwetsbare groepen vanuit de gemeente en vanuit instellingen op basis van de functie begeleiding; Begeleiding voor jeugdigen LVG wordt eerst naar de Wmo gedecentraliseerd en later overgeheveld naar de nieuwe jeugdwet; Afstemming van de niveaus van regionale samenwerking tussen gemeenten bij alle drie de decentralisaties; Relatie tussen AWBZ begeleiding en rugzakjes in het onderwijs en ontwikkeling van Passend Onderwijs; Opstapeling van effecten van de drie decentralisatie bij specifieke doelgroepen; Vraagstukken die ook net als bij de decentralisatie jeugdzorg ook bij de decentralisaties AWBZ en/of WWNV aan de orde komen: vraaggericht inkopen verbinden van zorg en hulpvormen inzicht in huidige vraag en aanbod toeleiding en indicatiestelling regievoering in de keten financieringssystematiek transitietraject en implementatie aansturing van uitvoerders bezuinigingen regionale samenwerking De overige decentralisaties die op de gemeente afkomen vallen buiten dit project. Het is echter van groot belang dat verbindingen in kaart worden gebracht en zaken, daar waar relevant, gezamenlijk worden opgepakt. 23

24 Bijlage 4: Ambtelijke projectstructuur De ambtelijke voorbereiding van de decentralisatie jeugdzorg vindt zoveel als mogelijk plaats in de reguliere overleggen in de werkgroep jeugd. Binnen elke gemeente is ambtelijke capaciteit beschikbaar ten behoeve van de subregionale taken voor de decentralisatie jeugdzorg. Onderstaande tabel geeft hiervan een overzicht. Leden werkgroep Gemeente Beschikbare capaciteit Amiet Soekhoe Bernisse 200 Lennard Goudriaan Bernisse Jolyn Laurs Brielle 300 Andra van Meggelen Hellevoetsluis 400 Vacature Hellevoetsluis Angela van den Berg Spijkenisse 500 Vacature Spijkenisse Eline Rood Westvoorne 200 Totaal Naast de leden van de werkgroep jeugd zijn er in Voorne-Putten diverse personen die actief mee zullen denken in de decentralisatie jeugdzorg. Te denken valt onder anderen aan de CJGcoördinator/regisseur, de GOSA-regisseurs, partners uit jeugdzorgorganisaties, de samenwerkingsverbanden van de scholen etc. 24