PARASHAT SJEMINI. Messiaanse Gemeente Beit-Nitzachon

Transcriptie

1 PARASHAT SJEMINI Messiaanse Gemeente Beit-Nitzachon

2 Parashat Sjemini Pnee Ha-Tora - Parels van de Tora Parashat Shevoea wekelijkse Schriftlezing Tora: Vajikra/ Leviticus 9:1 11:47 Haftra: Sjmoe'el Alef/1 Samuel 6:1-7:17 Briet Ha-Chadasha: Ivriem/Hebreeën 5:1-6,Ha Efesiem 4:8-10 en Keefa Alef/1 Petrus 3:18-20 Vajikra 9:6-7 is de hoofdgedachte! SJEMINI (Achtste): En Mosje zeide: Dit is het Da bar (woord, ding), wat Hasjem u gebied, wat u moet doen. en de kavod (glorie) van Hasjem zal aan u verschijnen. En Mosje zeide tot Aharon: Nader tot het Mizbe ach (altaar) en offer daar uw chattat (zondoffer) en uw olaa (brandoffer) en doe kappora (verzoening) voor jezelf en voor je volk; offer daarna korban (offergave) voor het volk, en maak kappora voor hun, precies zoals Hasjem heeft tsava gecommandeerd. - Vertaalt uit de Orthodox Jewish Bible (OJB) De sod in het het verhaal? Sjemini is de 26e parsja van de Tora, de derde van het derde Tora-boek, Vajikra. Parsja Sjemini bestaat uit 6 parsjiot, afdelingen waarvan 3 open en 3 gesloten zijn, telt 91 pesoekiem, verzen, 1238 woorden, 4670 letters en is hiermee de 41 na langste parsja. Vajikra is het kleinste boek van de Tora. Het eerste boek van de Tora, Bereesjiet, beschrijft alles bij elkaar jaar geschiedenis vanaf de Schepping. Sjemot (Exodus) beschrijft 140 jaar, terwijl het hele boek Vajikra slechts in 8 dagen werd gegeven en geschreven. Het boek Bemidbar (Numeri) beslaat 39 jaar en het hele boek Devariem beschrijft 9 weken. In de Tora wordt de geschiedenis van de eerste jaar van de wereld beschreven. Korte samenvatting Sjemini de 8e dag. Op de achtste dag van de inwijding van de Tabernakel verschijnt G ds Majesteit. Hemels vuur verteert het offer. Twee zonen van Aharon brengen vreemd vuur. HaSjem (G d) treft hen. Bedwelmende drank is verboden voor dienstdoende kohaniem (priesters). Dieren met gespleten hoeven, die bovendien herkauwen, zijn rein. Vissen moeten vinnen en schubben hebben. 24 soorten vogels worden verboden. Van insecten mag men slechts 4 soorten sprinkhanen eten. 1

3 Afgelopen parasja Tzav hebben we o.a. stil gestaan bij de achterliggende gedachte achter het rituel: Het bloed besprenkelen door Mosje op de rechteroorlel, rechterduim en op de grote teen van rechtervoet van Aharon en de zonen van Aharon. (Vajikra/Leviticus 8:23-24). Tussen hemel en het dodenrijk Deze parasjat heeft de naam Sjemini wat achtste betekent. En dat is niet alleen vanwege de eerste zin in Vayikra 9:1 met dit Hebreeuwse woord Sjemini begint. Er zit meer achter Rasjie geeft ons een belangrijke hint: Het geschiedde op den achtsten dag van de ambtsaanvaarding (der Priesters) vgl. Siprah) ; Dit was de eerste maand Nissan, opwelken zelfden dag de woning (voor goed) werd ingericht. - Siphra, shabb. 87b Dit is bijzonder omdat deze parasha altijd één week voor sjabbat Hachodesj wordt gelezen. sjabbat Hachodesj is de eerste sjabbat die valt in de Nieuwe maand (Rosh Chodesj) de maand Nisan. In deze maand vindt er een belangrijk feest (Mo-éd) plaats namelijk Pesach (het Pascha). Dit is zeer relevant voor ons vandaag, vanwege de Moadiem, die ons helpt onze relatie met Hasjem te onderhouden en voort te zetten. Mo-éd vastgestelde tijd,plaats,ontmoeting, vastgestelde, feest(en),ontmoetingsplaats,seizoen(en),ingestelde tijd,tijd(en) en benoemde tijden. Mo-éd is van het werkwoord Ja-ad (strongnr: 3259) en betekent: ontmoeten,afgesproken,afspraak,verzamelen,toegewezen, ingesteld en dagvaardigen (Strongnr 4150 / 3259) kerntekst: Bereesjiet/Genesis 1:14 is de eerste keer dat dit woord in de Tenach voorkomt. Nadaw en Awihoe brachten vreemd vuur. Een Hemels vuur daalde af om de offers te verteren. Nadaw en Awihoe brachten vreemd vuur. G ds vuur verteerde Nadaw en Awihoe van binnen. Aharon zwijgt. Twee neven verwijderen de lichamelijke overschotten. Kohaniem mogen geen lang haar of gescheurde kleren dragen. Tijdens de dienst mochten zij het Misjkan niet verlaten. Dronkenschap is uit den boze. Nadaw en Awihoe gingen niet mee in de ware bedoeling van het Jodendom. G d wilde wonen temidden van het Joodse volk. De heiligheid zou afdalen naar de aarde. Nadaw en Awihoe gingen juist de tegenovergestelde richting, van beneden naar boven. Daarom trouwden zij ook niet omdat ze zich niet wilden verlagen tot een huwelijk en ook geen nesjommes op de wereld wilden laten afdalen. Dit zou daling betekenen. Zij zochten juist stijging. 2

4 Verheffing van het aardse Ze weigerden hun handen en voeten te wassen voor de Tempeldienst omdat dit het symbool is van het heilige en zuivere van het aardse doen en laten. Zij droegen geen priesterkleding omdat een profeet in hoogste staat van extase juist de neiging heeft om zich los te maken van alle aardse beperkingen. Religieuze gevoelens ontsproten uit hun binnenste. Een hoge vorm van inspiratie; maar net als vuur moet dat geleid en getemd worden om niet tot excessen en foute richtingen te vervallen. Dát was het vreemde vuur, dat ze brachten op het altaar. Enthousiasme is goed maar moet evenals vuur in goede banen geleid worden. Vuur is een verwoestend element als het niet in de hand wordt gehouden. Zo ook religieus enthousiasme. Mooi maar gevaarlijk. Zij waren zo vervuld van hogere vervoering dat ze van extase stierven. Ondanks hun goede intenties daalde er een vuur uit de Hemel neer, dat alleen hun ziel verteerde maar hun lichaam intact liet. Mosje draagt Aharon, Elazar en Itamar op om van de offers te eten. Direct na deze treurige episode volgt een verbod op sterke drank in de Tempel, het Beet hamikdasj: Wijn of bedwelmende drank zult u niet drinken, u en met u uw zonen, wanneer u de Tent der samenkomst binnengaat een instelling voor uw nageslachten en om te onderscheiden tussen het gewijde en het ongewijde, tussen het onreine en het reine (10:9). Te veel wijn drinken is geen goede zaak. Toch mag men bij 7 gelegenheden wel wijn drinken. Deze liggen alle in de geciteerde pasoek (vers) aangeduid: 1. bij een huwelijk (jij en je kinderen) 2. bij een inwijding van een nieuw huis (wanneer u de Tent der Samenkomst binnengaat) 3. bij een dankmaaltijd na een redding (opdat jullie niet zullen sterven) 4. bij een besnijdenis (is ook een eeuwige instelling) 5. bij kiddoesj en hawdala (om te onderscheiden tussen heilig en ongewijd) 6. tijdens Poeriem (tussen heilig (Mordechai) en ongewijd (Haman) 7. bij een sijoem, beëindiging van een traktaat lernen (om te onderwijzen). Innerlijke motivatie geëist Naar aanleiding van deze pasoek stelt de Midrasj Rabba (12:3): De opdrachten van G d zijn rechtvaardig, zij verheugen het hart (Psalmen 19:9). Wat is het verband tussen het verbod voor de kohaniem (priesters) om wijn te drinken bij de dienst in de Tempel en de zin uit Tehilliem (Psalmen) die ons vertelt dat de geboden van G d ons verheugen? Rabbi Simcha Boeniem uit Psjischa legt het volgende verband: een koheen moet de dienst in de Tempel met enthousiasme en simcha uitvoeren. Eigenlijk is het vreemd, dat de kohaniem bij de dienst geen glaasje op zouden mogen hebben. Sterke drank brengt vreugde: Wijn verheugt het hart van de mens (Psalmen 104:15). Misschien hadden we zelfs wijn verplicht moeten stellen in de Tempel! Maar er bestaat een verschil tussen vreugde, veroorzaakt door externe factoren (zoals drank) en vreugde, die uit onszelf ontstaat omdat we vervulling vinden in het leven en de G dsdienst. De vreugde in onze religie moet uit onszelf komen, van binnen opborrelen. Daarom mochten de kohaniem niet beschonken en sjikker in de Tempel verschijnen. Dat zou betekenen dat ze te weinig innerlijke motivatie zouden hebben bij de dienst. Ook dit is een vorm van vreemd vuur. 3

5 De orde van het brengen van de offers Als je vers 1 tot met 3 leest van hoofstuk 9 leest, zie je dat deze tekst in een bepaalde orde loopt. Het was Aharon die eerst een offer voorzelf moest brengen en daarna een offer voor de bnee Jisra eel (zonen van Israël). Wat hier aan belangrijk is dat je niet alleen kijkt naar de offerrituelen, maar de uitkomst hiervan? En Mosje zeide: Dit is het Da-bar (woord), wat Hashem u gebied, wat u moet doen. en de kavod (glorie) van Hashem zal aan u verschijnen. En Mosje zeide tot Aharon: Nader tot het Mizbe ach (altaar) en offer daar uw chattat (zondoffer) en uw olaa (brandoffer) en doe kappora (verzoening) voor jezelf en voor je volk; offer daarna korban (offergave) voor het volk, en maak kappora voor hun, precies zoals Hasjem heeft tsava gecommandeerd.vertaalt uit de Orthodox Jewish Bible (OJB) Vayikra/Leviticus 9:6-7 Veel mensen hebben de tekst Vajikra/Leviticus 9:6 verkeerd begrepen. Ze leggen de teveel nadruk op de geboden of ze zijn bang onder de wet te komen. Geen van beide is waar. Als je de tekst goed leest begrijp je, dat Tora studeren en het uitvoeren van Tora voortkomt uit relatie. Daarom is het belangrijk dat elke generatie weer de Tora gaat uitvoeren en niet vanwege wijs te worden of macht uit te oefenen, maar om de kavod (glorie) van Hasjem persoonlijk in jou leven te laten verschijnen. Kavod כּ בוֹד glorie,eer,majesteit en belangrijk zijn komt van het werkwoord Kaved (3519) zwaar en lever. In Bereesjiet 13:2 komt dit woord voor de eerste keer voor. Strongnummer 3519 Hebrew Het woord Kaved komt o.a. voor in Bereesjiet 13:2, waar Avraham avinoe wordt beschreven als zeer "zwaar" in de context van zijn materielen rijkdom. Dit is erg belangrijk om te begrijpen, omdat andere Bijbelfiguren in het Hebreews naast helden en glorious worden beschreven ook beschreven als Kaved "zwaar". Kaved kan dus ook refeveren naar de zwaarte of volheid van God. In dit geval zou de tekst: Bereesjiet 13:2, ook vertaald kunnen worden als Kavod (Glorie) in volheid van God zichtbaar in een mens. 4

6 Om de glorie van God zichtbaar op aarde maken is een speciale orde voor nodig. Het is een proces. Aharon Kohen HaGadol (hogepriester) is de eerste, die dit proces in werking moet zetten. De link van orde komt terug in Vajikra 16:17 En er zal geen adam (mens) in de Ohel Mo ed (ontmoetingstent) zijn, wanneer hij binnen gaat om het maken van kappora (verzoening) in HaKodesj (het heilige), tot hij naar buiten komt wanneer hij kappora (verzoening) heeft gedaan Be-adoh (voor hem zelf) en voor zijn beit (huis) en voor kol (geheel) Kehal (gemeente) Jisra eel. Vayikra/Leviticus 16:17 Rabbijnen hebben een link gelegd tussen Vayikra 9:1-6 en Vayikra 9:16:17. In deze tekst komt werderom drie keer de orde van verzoening terug met het uitgangspunt om de kavod (glorie) van Hasjem zichtbaar te maken. Niemand kan voorzichzelf kappora (verzoening) doen? De Aharon Kohen HaGadol (hogepriester) deed kappora (verzoening) in de autoriteit van God voor zichzelf, voor zijn huis en voor het gehele volk. Stel jezelf de vraag wie anno vandaag voor jou persoonlijk verzoening kan brengen, waardoor God jou accepteerd? We hebben iemand nodig, die verzoening brengt niet uit eigen autoriteit, maar uit de einige autoriteit van Hashem. Niemand kan verzoening voorzelf doen, iemand moet het voor je doen! Op deze parasha is een zeer intersante Midrasj ( "uitleg" of "commentaar op de Tora. In het bijzonder van het brengen van kapporah (verzoening) door de Kohen HaGadol. De Midrash Sifra (Aramees woord voor Heb woord sefer wat boek betekent) ook wel Torat Hakoheniem genoemd. Het is één van de oudste halachische commentaren op het boek Leviticus. Halachische komt van het woord Halacha (Hebreeuws: (הלכה wat betekent "het pad" of "de manier van lopen". Er staat in Midrash Sifra een parafrase op Vayikra 9:2 En hij zeide tot Aharon: Neem jij een kalf voor een zonde offer... Er wordt gesteld dat Mozes aan Aharon vertelde: Mijn broer, zo dat wij mogen ontvangen verzoening voor jou zonde moet jij gezet worden in Le pi shel Hasatan (in de mond van de satan). Zend een cadeau voor jou Deze parafrase wil duidelijk maken een extra dimensie, die Aharon persoonlijk moest afleggen als Kohen HaGadol (hogepriester), om kappora (verzoening) te doen. In zekere zin (geestelijke dimensie) moest hij persoonlijk naar de Sjee ol (dodenrijk,graf), om daar alle zonde van het volk inclusief vanzelf te brengen. De term staat voor: Le pi shel Hasatan (in de mond van de satan staat voor Sjee ol (dodenrijk). 5

7 Aharon laat hier een heenwijzing van het dagelijks werk van Masjiach aan ons zien. De Brit Ha-Chadasha verteld ons minimaal twee keer, dat Yeshua persoonlijk voor ons in de Sjee ol (dodenrijk) is geweest. Zie Ha Efesiem/Efeziërs 4:8-10 en Keefa Alef/1 Petrus 3:18-20 Ook David HaMelach getuigd uit relatie hiervan in Psalm 16:10-11 Want je zult nafsjie (mijn ziel) in de Sjee ol (dodenrijk) niet verlaten; noch zult u niet toestaan, dat jouw Hasiedecha (Heilige) de sachat (corruptie) zie. Jij zult mij tonen orach chayim (het pad des levens) volheid van vreugde..." David HaMelech (koning David) wist dus ook de weg naar verlossing, ondanks dat Masiach toen der tijd nog niet in een mensenlichaam geïncarneerd. Hij wist persoonlijke hoe hij kappora (verzoening) kon onvangen! Hij kende de bron! Terug naar de priesterdienst er is nog iets bijzonders te vermelden. In Vayikra 9:7 staat dat Mosje tot Aharon zegt: Nader tot het Mizbe ach (altaar)... In het Hebreeuws staat deze zin dit op gebiedende wijs. Vraag wist Aharon niet meer wat hij moest doen? Hij was toch goed geïnstrueerd hoe hij persoonlijk de offers moest brengen? Zie vorige hoofstukken. Rabbijnse commentaar geven ons een interessante toedracht: Aharon was bang, omdat Hasatan (de satan) hem had opgezocht in vorm (beeld) van een goude kalf, welke Aharon voor het volk heeft gemaakt. Doordat hij op dat moment uit belans was en niet in staat was om verzoening te doen, waardoor Aharon op dat moment niet van zijn zonde kon worden vergeven, waardoor Israel ook niet vergeven kon worden. en Vice versa. Dit is zo mooi beeld vann onze Masjiach Jeshua. Hij was aangenomen daarna tijdelijk afwezen en daarna werd hij weer aangenomen. Dit is de gehele besora (goede boodschap) in een notendop. Tot slot Zoals we al hebben gezien bij Parashat Vajikra "En Hij (Hasjem) riep", dat Mosje een prototype was van de komende Masjiach. Zo is Aharon ook een Kohen HaMasjiach. Wat ben ik danbaar dat wij mogen weten, dat Yeshua de volmaakte Kohen HaGadol is. Waardoor wij met God dagelijks in verzoening kunnen komen. Zie Ivriem/Hebreeën 5:1-6 Vraag aan jou en mij? Ben jij er persoonlijk bewust van, wie jouw Kohen HaGadol is en wat Hij allemaal voor je doet? Shalom, Shabbat -שבת שלום Rabbi David Prins Zonde verstopt het hart van de mens. - Talmud Bavli traktaat Joma 39b 6