Vergunningenbeleid in Vlaanderen

Transcriptie

1 Vergunningenbeleid in Vlaanderen Perceel 2: Ontsluiting (Proof of Concept Viewers) vergunningendatabank omgevingvlaanderen.be 1

2 TITEL STUDIE Deze studie presenteert kwantitatieve analyses van de gemeentelijke vergunningenregisters om zo maatschappelijke trends en de impact van ruimtelijke ordeningsbeleid te meten. COLOFON Verantwoordelijke uitgever: Departement Omgeving Vlaams Planbureau voor Omgeving Koning Albert II-laan 20 bus Brussel vpo.omgeving@vlaanderen.be Bronverwijzing: Hans Van den Heede, Cevi NV (2017), Vergunningenbeleid in Vlaanderen (Bestek nr. RV-AOM/16/15) Perceel 2: Ontsluiting (Proof of Concept Viewers) vergunningendatabank, uitgevoerd in opdracht van het Vlaams Planbureau voor Omgeving. D/2017/ PARTNERS 2

3 Inhoud Managementsamenvatting... 5 Uitgangspunt... 6 Verwerking data... 6 Geoloketten... 7 Generieke viewer Wordmining... 7 Generieke viewer - Thema handel (gemeenteniveau)... 7 Generieke viewer - Thema handel (bouwblokniveau)... 8 Detailviewer Vlaams Vergunningenregister... 9 Enkele suggesties voor verbetering Privacy

4

5 Managementsamenvatting Perceel 2 heeft, volgens het bestek, als doelstelling om een effectieve, digitale tool te ontwikkelen die thematisch en ruimtelijk kan worden bevraagd op verschillende schaalniveaus en die kan worden geïntegreerd in de website van het departement Ruimte Vlaanderen. Het ontwikkelen en implementeren van een dergelijke tool is binnen de beperkingen van de opdracht niet haalbaar. Voor de realisatie hiervan zijn er immers een hele hoop technische en organisatorische randvoorwaarden. Daarom werd gefocust op het aanbieden van een Proof of Concept (PoC) die aantoont welke de mogelijkheden kunnen zijn van de tool en hoe deze gebruikt zou kunnen worden. Volgende loketten zijn tijdelijk beschikbaar: Generieke viewer Wordmining Geoloket op basis van een analyse van de onderwerpen van de aanvraag, een veld dat vrij kan worden ingevuld met tekst zoals bouw van een woonhuis met veranda of verbouwen van een bungalow en aanleg van zwembad. Met text mining technieken is gezocht naar patronen die terug te vinden zijn in deze ongestructureerde data patronen. De meest relevante werden geselecteerd en gepubliceerd in dit geoloket. De viewer maakt het mogelijk om de data voor een specifiek trefwoord te selecteren en het gebruik ervan in de tijd te bekijken. Dit in een zelf in te stellen tijdsinterval op gemeenteniveau. Generieke viewer - Thema handel (gemeenteniveau) Geoloket op basis van een analyse van de aanvragen voor handel. De viewer maakt het mogelijk om de evolutie van de aanvragen voor handel te bekijken op gemeentelijk niveau. Dit in een zelf in te stellen tijdsinterval. Het loket bevat ook een geografische zoekfunctie op basis van CRAB. Generieke viewer - Thema handel (bouwblokniveau) Geoloket op basis van een analyse van de aanvragen voor handel. De viewer maakt het mogelijk om aanvragen voor sloop, nieuwbouw en verbouwen van handel te bekijken op bouwblokniveau. Daarnaast worden de individuele aanvragen op perceelsniveau aangeduid. Van deze aanvragen kan detailinfo opgevraagd worden: ligging (adres), percelen (PERCID) en opvolging. Detailviewer Vlaams Vergunningenregister Geoloket met de detailgegevens van het vergunningenregister. De viewer maakt het alle vergunningen opgenomen in het vergunningenregister te bekijen tot op het niveau van een perceel of een adres. Het loket bevat ook een geografische zoekfunctie op basis van CRAB. Van deze aanvragen kan detailinfo opgevraagd worden: ligging (adres), percelen (PERCID) en opvolging. Voorts wordt ook een aanduiding gegeven van beschikbare stedenbouwkundige plannen voor het perceel. Dit op basis van info uit DSI of GISWEST voor West-Vlaanderen. In een afzonderlijk document worden de werking en functionaliteiten van de verschillende tools uit de geoloketten uitgelegd. 5

6 Uitgangspunt De hoofdvraag voor het onderzoek in perceel 2 was: Hoe kunnen we de data en de analyses van het vergunningenregister publiceren, rekening houdend met de privacywetgeving, met de intentie om deze interactief consulteerbaar te maken door verschillende doelgroepen (burgers, gemeenten, experten, ), met de regelmatige actualisering van de basisdata, en nieuwe inzichten omtrent datavisualisatie? De bedoeling was om een effectieve, digitale tool te ontwikkelen die thematisch en ruimtelijk kan worden bevraagd op verschillende schaalniveaus en die kan worden geïntegreerd in de website van het departement Ruimte Vlaanderen. Het ontwikkelen en implementeren van een dergelijke tool is binnen de beperkingen van de opdracht niet haalbaar. Voor de realisatie hiervan zijn er immers een hele hoop technische en organisatorische randvoorwaarden. Daarom werd in de offerte gefocust op het aanbieden van een Proof of Concept (PoC). Bedoeling is om aan te tonen welke de mogelijkheden kunnen zijn van de tool en hoe deze gebruikt zou kunnen worden. Cevi engageerde zich om binnen de opdracht 20 dagen te werken aan het perceel met volgend plan van aanpak: 4 dagen data cleaning in maand 1, bijkomend 6 dagen om tussentijdse verwerking of aanmaak van data mogelijk te maken halverwege het project en 10 dagen om een Proof of Concept (PoC) van een digitale tool te bouwen aan het eind van het project. Daarbij werd ervan uitgegaan dat de resulterende loketten gebruik maken van ArcGIS Server als motor en voor de opdrachtgever bereikbaar zijn via het internet gedurende een af te spreken periode. Verwerking data Als basisbron voor de opdracht werd gestart met de gegevens van het Vergunningenregister welke de gemeenten halfjaarlijks moeten aanleveren aan Omgeving. Op dit moment geldt deze verplichting enkel voor dossiers Ruimtelijke Ordening. Op de door de opdrachtgever aangeleverde export van het Vlaams Vergunningenregister werd een oefening van data cleaning uitgevoerd om de beschikbare data samen te brengen en te verwerken zodat deze niet alleen geschikt zijn voor de analyse maar meteen ook bruikbaar zijn voor publicatie. Daarbij lag een sterke focus op de bruikbaarheid op verschillende schaalniveaus en privacywetgeving. Uit een eerste analyse, uitgevoerd met in samenspraak met de uitvoerders van perceel 1 bleek al snel dat registers niet steeds correct of volledig zijn ingevuld. Dit geldt niet alleen voor de dossierinformatie maar evengoed voor de notatie van adres of perceelnummer. Daarom werd een eerste oefening uitgevoerd om de ruimtelijke situering van de data te controleren en te verbeteren. In een eerste stap werd gepoogd om elke vergunning te koppelen op basis van het CRAB-adres. Voor records waarvoor geen directe match gevonden werd aan de hand van een aantal tools gezocht naar verbetering van de adresnotatie. Tevens werd getracht om historische adressen op te zoeken aan de hand van gegevens uit het Rijksregister. In een tweede stap werden de gegevens van de percelen aan de hand van de CAPAKEY (= unieke perceelsidentificator van het kadaster) gekoppeld aan de historische kadasterkaart welke aangeleverd werd door Omgeving Vlaanderen. Ook hier werd bij het ontbreken van een match gepoogd om de CAPAKEY te verbeteren. In een derde stap werd, voor de niet gekoppelde dossiers, gepoogd om met de gegevens van het adres en de perceelsgegevens alsnog een locatie te zoeken. Gans dit proces resulteerde in een contourenlaag met lokalisatie van de vergunningendossiers. Deze databank diende als basis voor het onderzoek van perceel 1. Een gestripte versie, ontdaan van alle mogelijke persoonsinfo, dient als basis voor de verschillende viewers die tijdelijk gepubliceerd worden. De gebruikte methodiek werd gestandaardiseerd zodat het beschreven proces bij elke nieuwe levering op dezelfde manier kan uitgevoerd worden. 6

7 Geoloketten De data van het Vlaams Vergunningenregister kunnen gebruikt worden voor allerlei doeleinden. Ze kan enerzijds dienen als bron om beleidsinformatie te genereren en te visualiseren. Voor dergelijke gebruik is clustering van de gegevens op bouwblok of gemeentelijk niveau voldoende. Het samenbrengen zorgt er ook voor dat fouten of anomalieën in de gemeentelijke registers uitgevlakt worden. Anderzijds kunnen de detailgegevens van het vergunningenregister ook gebruikt worden om op perceelsniveau opvragingen te doen. Dit kan bijvoorbeeld interessant zijn bij afhandeling van dossiers. Onze ervaring leert dat het samenbrengen in één loket van zowel generieke gegevens als detailgegevens verwarrend werkt voor de gebruiker. Daarom werd gekozen voor het maken van verschillende viewers: generieke en detailviewers. Omdat het in het beschikbare tijdsbestek niet mogelijk bleek om de loketten te koppelen aan een datakubus, die mogelijk maakt om dataselecties dynamisch op te bouwen en te visualiseren, werden uiteindelijk 3 generieke viewers gebouwd die de verschillende mogelijkheden aantonen. Voorts werd ook een detailviewer gemaakt die de individuele dossiers weergeeft. Generieke viewer Wordmining Dit is een geoloket op basis van een analyse van de onderwerpen van de aanvraag, een veld dat vrij kan worden ingevuld met tekst zoals bouw van een woonhuis met veranda of verbouwen van een bungalow en aanleg van zwembad. Met text mining technieken is (in perceel 1) gezocht naar patronen die terug te vinden zijn in deze ongestructureerde data patronen. De meest relevante werden geselecteerd en gepubliceerd in dit geoloket. De viewer maakt het mogelijk om de data voor een specifiek trefwoord te selecteren en het gebruik ervan in de tijd te bekijken. Dit in een zelf in te stellen tijdsinterval op gemeenteniveau. Het geoloket start steeds op met een kaart van het aantal bouwaanvragen per gemeente in de periode 1966 tot Door gebruik te maken van de timeslider-knop kan de evolutie voor latere periodes gevisualiseerd worden. Door het kiezen van een andere kaartlaag kan een gelijkaardige evolutie voor bijvoorbeeld aanvragen voor appartementen bekeken worden. Generieke viewer - Thema handel (gemeenteniveau) Dit is een geoloket op basis van een analyse van de aanvragen voor handel. De viewer maakt het mogelijk om de evolutie van de aanvragen voor handel te bekijken op gemeentelijk niveau. Dit onderverdeeld in 7

8 categorie nieuwbouw, verbouwen en sloop. Naar keuze kan de data weergegeven worden volgens aantal of volgens percentage. Dit in een zelf in te stellen tijdsinterval. Het loket bevat ook een geografische zoekfunctie op basis van CRAB-adres. Via de knop gekoppeld loket kan het loket op bouwblokniveau geopend worden om meer detailinfo te bekijken. Generieke viewer - Thema handel (bouwblokniveau) Dit is een geoloket op basis van een analyse van de aanvragen voor handel. De viewer maakt het mogelijk om aanvragen voor sloop, nieuwbouw en verbouwen van handel te bekijken op bouwblokniveau. Daarnaast worden de individuele aanvragen op perceelsniveau aangeduid. Van deze aanvragen kan detailinfo opgevraagd worden: ligging (adres), percelen (PERCID) en opvolging. Het loket bevat ook een geografische zoekfunctie op basis van CRAB-adres en een mogelijkheid om Google Streetviewbeelden op te roepen. Deze viewer is interessant voor lokale analyses. Via de knop gekoppeld loket kan het loket op gemeenteniveau geopend worden om meer generieke info over het thema handel te bekijken. 8

9 Detailviewer Vlaams Vergunningenregister Geoloket met de detailgegevens van het vergunningenregister. De viewer maakt het mogelijk alle vergunningen opgenomen in het vergunningenregister te bekijken tot op het niveau van een perceel of een adres. Het loket bevat ook een geografische zoekfunctie op basis van CRAB. Van deze aanvragen kan detailinfo opgevraagd worden: ligging (adres), percelen (PERCID) en opvolging. Het loket bevat ook een geografische zoekfunctie op basis van CRAB-adres en een mogelijkheid om Google Streetviewbeelden op te roepen. Voorts wordt ook een aanduiding gegeven van beschikbare stedenbouwkundige plannen voor het perceel. Er werd onderzocht om dit voor te stellen aan de hand van de datalagen van DSI. Het bleek jammer genoeg technisch niet haalbaar om dit te doen met voor de gebruiker aanvaardbare responstijden. Daarom werd gekozen om deze mogelijkheid te illustreren op basis van info van GISWEST voor West-Vlaanderen 9

10 Enkele suggesties voor verbetering Enkele mogelijkheden om gegeneraliseerde data te publiceren worden getoond door middel 3 generieke viewers. Een rechtstreekse koppeling van de geoloketten aan een datakubus zou het mogelijk maken om dataselecties dynamisch op te bouwen en te visualiseren. De gebruiker wordt dan niet langer beperkt tot het visualiseren van vooraf gedefinieerde datalagen. De loketten worden ook veel gebruiksvriendelijker want de gebruiker moet niet eerst uitzoeken dat de verschillende thematische lagen welke beschikbaar zijn verborgen zitten achter de knop kaartlagen. Een alternatief kan zijn om voorafgaand aan het openen van de loketten een webpagina te zetten waarin de gebruiker kan kiezen voor een thematische laag en een presentatiewijze (aantal, percentage,..) Het tonen van de beschikbare informatie van de geldende stedenbouwkundige plannen lijkt een evidente toevoeging in de detailviewer. Reeds heel wat plannen zijn beschikbaar via DSI. Deze worden ook gepubliceerd via de website Geopunt.be. Het integreren bleek jammer genoeg technisch niet haalbaar om dit te doen met voor de gebruiker aanvaardbare responstijden omdat al deze plannen individueel gepubliceerd worden. Wanneer DSI zou voorzien in een verzamelservice per kaarttype kan dit wel gebiedsdekkend voor Vlaanderen. De gebruiker kan dan ook individuele kaarttypes bekijken op een universele manier. In plaats van een generieke layout zoals aangeleverd kunnen de loketten aangepast worden aan de huisstijl van het departement Omgeving. Popup-schermpjes van de infoknop kunnen voorzien worden van aliassen zodat de omschrijving van de getoonde velden begrepen worden door gewone burgers Rapporten met detailinfo kunnen aangepast worden aan de de huisstijl van het departement Omgeving. Ook hier kan de omschrijving van de getoonde velden voorzien worden van aliassen. Privacy In het bestek voor deze opdracht werd de, evidente, verwachting uitgesproken dat bij het gebruik en de publicatie van de gegevens rekening gehouden zou worden met de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Voor de publicatie werd gekozen voor hosting in eigen datacentrum van Cevi achter een gemonitorde internetverbinding. Daarnaast werden alle persoonsgegevens uit de databank verwijderd welke gebruikt wordt voor publicatie. Op 7/11/2017 was er een overleg met het secretariaat van de Vlaamse Toezichtcommissie waar de verschillende loketten werden voorgesteld. Conclusie uit het overleg is dat de loketten in huidige vorm geen inbreuk lijken te vormen op de privacy. Dit werd per mail bevestigd op 1/12/2017. Deze mail werd ook aan de opdrachtgever bezorgd. Het secretariaat raadt de opdrachtgever wel aan om bij eventuele definitieve publicatie van de gegevens of bij uitbreiding van de dataset of functionaliteit voorafgaandelijk te overleggen met hen. 10

11 11