de troost van lariks

Transcriptie

1 de troost van lariks crematorium de hoge boght veldhoven Bomen hebben van oudsher voor veel mensen een spirituele betekenis. In onze cultuur worden ze onder meer geassocieerd met dood en onsterfelijkheid. Niet voor niets zijn begraafplaatsen vaak zo rijk beplant. In dat licht is het eigenlijk niet vreemd dat de houten gevelbekleding van uitvaartcentrum De Hoge Boght een gouden greep blijkt.

2 foto s: Hout troost. Of het nu komt door onze geschiedenis of eenvoudigweg door z n warmte, hout is een prettig materiaal in tijden van verdriet. Dat merken ook de bezoekers van uitvaartcentrum De Hoge Boght in Veldhoven. Ik had van tevoren mijn twijfels over hout als gevelbekleding van een crematorium, bekent Dela s facility development manager Norman van der Loop. In de uitvaartwereld zijn we meer gewend aan materialen als natuursteen. Maar het resultaat gaf me meteen een goed gevoel. En dat wordt versterkt door de reacties van de bezoekers. Bij het volgende project gaan we het hout dan ook zeker verder doortrekken, naar binnen toe. Lokale inpassing Dela is een van de grootste uitvaartverzorgers van Nederland. Het bezit 22 van de negentig uitvaartcentra die ons land rijk is en timmert nog altijd aan Aanzicht achterzijde. Rechts de aula, ernaast de koffiekamer. Uiterst links de parkeerplaats. De ingangen zitten aan de andere kant van het gebouw.

3 oktober foto s: De bezoekersstromen worden vanaf de entrees gescheiden. De snede in het gebouw zorgt voor een overdekte rookruimte. Plattegrond begane grond. Legenda. 1. Aula uurs kamer 2. Multifunctioneel gebied 3. Koffiekamer 4. Keuken 5. Kantoor 6. Advies/verkoop 7. Belangstellenden 9. Verzorging 10. Gezinskamer/familiekamer Familiekamer Kantine personeel 13. Voorruimte oven 14. Oven/milieuinstallatie De aula is hoger dan de rest van het gebouw, omdat hier diensten worden gehouden. De grote Accoya kozijnen verbinden binnen met buiten. Detail gevel-dak. tekeningen: povše & timmermans architecten sittard

4 de weg. Momenteel wordt gebouwd in Goes, daarna volgen Groningen en Lingewaard. Er zijn liefst drie miljoen mensen bij de vereniging verzekerd. Iwan Povše, partner bij Povše & Timmermans architecten - ingenieurs, is de huisarchitect van Dela. Voor De Hoge Boght ontwierp hij met zijn team al tientallen Dela-projecten, onder andere in Venray, Utrecht, Heerhugowaard, Nijmegen en Goes; ten tijde van ons bezoek werkte hij aan Groningen en Lingewaard. Hij vindt de manier waarop de uitvaartverzorger met maatschappelijk verantwoord ondernemen bezig is, fenomenaal. De verzekeraar probeert dat door te voeren in alle aspecten van de bedrijfsvoering, van het personeelsbeleid tot het beheer van de beleggingsfondsen tot de uitvaartconcepten zelf. Onze ambitie is een CO 2 -neutrale uitvaartketen, vertelt Van der Loop. Dan moet je denken aan duurzame kisten, elektrisch vervoer, duurzame herdenkingsmaterialen, de materialisatie voor nieuwe panden die lokaal wordt ingepast, groene daken, faciliteiten op locaties die goed bereikbaar zijn met de fiets en het openbaar vervoer... te veel om op te noemen. gebeuren dat ze ineens bij de verkeerde overledene binnenstappen; dat zou natuurlijk rampzalig zijn. En ze mogen niets merken van de drukte achter de schermen. Eigen route De plattegrond is dan ook zo ontworpen, dat iedereen zijn eigen route volgt die alleen waar gewenst die van anderen kruist. Daarbij heeft Povše bij elke stap rekening gehouden met de gemoedstoestand van de bezoeker. De familie heeft een andere ingang dan het uitgenodigde bezoek. Zo kan de familie voor de bijeenkomst onder elkaar zijn, in een kleine intieme kamer, en treffen ze de rest pas in de aula. Deze is hoog, open, licht en ruimtelijk. Hier vindt immers een plechtigheid plaats, de gedenking en het afscheid van de overledene. Er zijn ook veel diensten voor de naastgelegen begraafplaats: een van de redenen dat de ruimte zich naar buiten toe opent, met grote raampartijen, die buiten als het ware naar binnen trekken. bij volgende projecten wordt hout oktober Donker en licht De grote hitte van de ovens en de omstandigheid dat het zeer belangrijk is verschillende bezoekersstromen goed van elkaar te scheiden - ook akoestisch -, maakt dat Povše altijd kiest voor een draagconstructie van een steenachtig materiaal. Bij De Hoge Boght is de gevel ingevuld met een hsb-skelet, met verticale staanders, 17 cm minerale wol, dampopen folie, regelwerk en dan de gevelpanelen. Voor de laatste wilden we eerst Japans gebrand lariks gebruiken, vertelt Povše, maar dat is toch niet praktisch op een locatie met zoveel beweging. Dat hout blijft afgeven, dus als mensen er met hun kleding tegenaan komen, krijg je vlekken. Daarom hebben we gekozen voor WaxedWood. Dat is ook Siberisch lariks, langzaam gegroeid en dicht van structuur. Het is onder druk en in een vacuüm afgewerkt met een vochtwerende wasemulsie. Ook heel duurzaam. Om het gebouw goed te laten opgaan in de omgeving, ook in de winter, zijn grote delen van de gevel donker van kleur (mat Ebony), afgewisseld met lichtere vlakken (Gold). De afmetingen bedragen 18 x 195 mm. Lange snede De kozijnen zijn binnen en buiten van Accoya, net als de kolommen bij de overdekte entree, waar Povše een lange snede in het gebouw heeft gemaakt. Deze dient enerzijds om de mensen van een overdekte rookplek te voorzien en anderzijds om in één klap meer ingangen te faciliteren. Een uitvaartcentrum is een gebouw van logistieke stromen. Dat is dan ook het allerbelangrijkste. Mensen komen verdrietig aan, introvert, om afscheid te nemen van een geliefd persoon. Dat moeten ze dan ook in alle rust kunnen doen. Het mag nooit doorgetrokken, naar binnen Ecologische hoofdzone Het schitterende buiten, want De Hoge Boght is gevestigd in de ecologische hoofdzone Zilverackers, de jongste dorpsgroene woonwijk van Veldhoven. Dat heeft voor een groot deel de architectuur van het gebouw bepaald. Architectuur is een gebonden kunst en we hadden hier te maken met een ecologische hoofdzone; een gevraagde hoge score in de GPR Gebouw (8,5); de randvoorwaarde het gebouw goed te integreren met de bestaande begraafplaats; de eis dat het zich naar die begraafplaats moest openen; en de wens dat de plattegrond moest passen binnen de bestaande orthogonale structuur. Verder moest het gebouw niet-expressief in de omgeving staan. Dan kom je al snel tot een minimalistische architectuur: een doos als uitgangspunt. Vervolgens ga je alle logistieke stromen inpassen en dan ga je de belangrijkste functies optimaliseren. De aula, van het afscheid en de laatste indrukken, hebben we boven de rest uitgetild en grote vensters gegeven naar dat prachtige gebied. Terug de wereld in Na de dienst gaan de bezoekers óf naar de begraafplaats óf naar de koffiekamer. Deze is weer lager, huiselijker. Na de koffiekamer moeten de mensen weer terug de dagelijkse werkelijkheid in. De ruimte is ontworpen om hen daarbij helpen. De kamer is zelfs vrij verfrissend ingericht. We hebben een standaard interieurconcept, ontworpen door Interne Zaken uit Maastricht, vertelt Van der Loop. Een van de uitgangspunten is dat we

5 oktober De koffiekamer geeft een huiselijk gevoel. Hier wordt in toekomstige projecten hout doorgetrokken als wandbekleding. foto s: Om het gebouw goed te laten opgaan in de omgeving, is de gevel grotendeels donker van kleur, afgewisseld met lichtere vlakken. mensen in elk geval niet nog verdrietiger willen maken. Daarom zijn de ruimtes licht en de stoelen bekleed met vrolijke kleuren. De koffiekamer is een van de ruimtes die in de toekomst een houten wandbekleding krijgt. De vloerbedekking lijkt al van hout, maar dat is schijn: vanwege de schoonmaak is gekozen voor een pvc-afwerking. Herdenkingsboom De familie kan ervoor kiezen de overledene te begeleiden tot de oven. Ze komen dan later in de koffiekamer. Als het samenzijn daar is afgelopen, verlaat het gezelschap het gebouw door de uitgang die op een andere plaats is gesitueerd dan de ingangen. Zo komen ze een eventuele andere bezoekersstroom wederom niet tegen. Wel zien ze daar wellicht nog een bijzondere boom staan. Van cortenstaal dit keer. Dit is de herdenkingsboom, waarin iedereen die dat wil, een plaatje kan hangen ter nagedachtenis aan zijn of haar geliefde overledene. maartje henket CO2-VOETAFDRUK In het project is onder andere 34,5 m 3 hout toegepast (14,4 m 3 Siberisch lariks, 14,4 m 3 vuren, 5,7 m 3 Accoya). Dit betekent een CO 2 -vastlegging van kg. Het compenseert de uitlaatgassen van een middenklassenauto over km of het jaarlijkse elektragebruik van 36 huishoudens. Locatie: Eindhovensebaan 29, Veldhoven Opdrachtgever: DELA Verzekeringen en Uitvaartverzorging Eindhoven (dela.nl) Ontwerp: Povše & Timmermans Architecten Tilburg/Sittard (pt-architecten.nl) Interieurontwerp: Interne Zaken Maastricht (internezaken.nl) Directievoering: PSVA Vianen (psva.nl) Aannemer: Willems Bouwbedrijf Venlo (wbbv.nl) Constructeur: Constructiebureau Keetels Schijndel (keetels.com) Siberisch lariks (WaxedWood): Foreco Dalfsen (foreco.nl) Accoya kozijnen: Sampers Timmerwerken (sampers.nl) Bruto vloeroppervlak : m 2 Bouwperiode: April januari 2017 Bouwkosten: ± 2.28 miljoen (excl. btw, incl. installaties)