Tijd van monniken en ridders ( n. Chr.) 3.3 Christendom in Europa. De verspreiding van het christendom in geheel Europa.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tijd van monniken en ridders (500 100 n. Chr.) 3.3 Christendom in Europa. De verspreiding van het christendom in geheel Europa."

Transcriptie

1 391 n Chr Onder keizer Theodosius wordt het christendom de staatsgodsdienst in Romeinse Rijk 496 n Chr De Frankische koning Clovis en vele andere Franken bekeren zich tot het christendom Wat waren de belangrijkste redenen; Kloof tussen Frankische adel en Gallo Romeinse elite werd hiermee verkleind Er zou meer eenheid onder de bevolking ontstaan De macht van de koning werd nu ondersteund door de groeiende kerk en kreeg zo een goddelijke zegen De kerk op haar beurt wist zich verzekerd van de bescherming door een machtige vorst Hier doopte aartsbisschop Remigius de koning van de Franken Op de plaats waar Clovis zich liet dopen staat nu de kathedraal de Notre Dame (Reims) Na 500 werd het christendom in Europa verder verspreid door de stichting van kloosters en door missionarissen die rondtrokken om de heidenen (ongelovigen) te kerstenen (= verspreiding christelijk geloof) Vaak probeerden de missionarissen de leiders (van de stammen) als eersten te bekeren, ze hoopten dat op deze manier de onderdanen zich ook zouden bekeren tot het christendom 690 n Chr Willibrord (de apostel der lage landen ) komt vanuit Ierland naar de lage landen om oa de Friezen te overtuigen van het ware geloof Hij deed zijn bekeringswerk vanuit Utrecht Deze stad werd hierdoor ook de kerkelijke hoofdstad van Nederland Vanaf 716 kreeg hij steun van zijn collega Bonifatius die tijdens zijn werk in 754 door Friezen bij Dokkum werd vermoord Een reliek van de botten van Willibrordus, bewaard in de Sint-Willibrorduskerk te Deurne Kloosters; In kloosters trokken monniken en nonnen zich terug uit de wereld om zich te wijden aan het geloof Men leefde samen volgens bepaalde leefregels, belangrijk waren oa: het celibaat gehoorzaamheid aan de kloosterregels hard werken armoede Eigenlijk kwam het neer op Ora et Labora = bid en werk 1

2 Functies van de kloosters vanuit de kloosters werd het christelijk geloof verspreid sociale functie; zorg voor de armen door de monniken en nonnen het geven van onderwijs bewaren, overschrijven boeken en teksten (monnikenwerk) Bibliotheek Strahov klooster Praag 2

3 Twee voorbeelden van kloosterorden: 1 De franciscanen of minderbroeders zijn de volgelingen van Franciscus van Assisi Franciscus schonk al zijn bezittingen aan de armen om zelf in pure armoede verder te leven De franciscanen behoren tot de bedelorden 2 De benedictijnen, zij leven volgen de regels van Benedictus van Nursia; Enkele voorbeelden van regels; Het getal 7 is voor hen heilig Daarom gaan deze monniken zevenmaal per dag bidden in de kerk Ook s nachts staan ze op, om de Schepper te loven Van Pasen tot 1 oktober zullen de monniken handwerk verrichten van 7 tot 10 uur Het klooster moet, indien mogelijk, zo ingericht worden dat al het noodzakelijke ter plaatse is; water, een molen, een tuin en een bakkerij Zo hoeven de monniken het klooster nooit te verlaten Kloosters in het feodale systeem Kloosters kregen via schenkingen van gelovigen vaak grote landgoederen in bezit en gingen zo deel uitmaken van het feodale systeem en kregen dus ook de verplichtingen (trouw aan de koning) die hierbij hoorden Later leidde dit tot grote problemen tussen de wereldlijke macht (vorst) en de geestelijke macht (paus) Paus Bisschoppen Staan aan het hoofd van een bisdom Een kerk in bisdomstad heet een kathedraal Priesters 3

4 De huidige paus Franciscus heette van oorsprong Bergoglio en noemt zich Franciscus als eerbetoon aan Franciscus van Assisi, de apostel van de armen Gebruiken uit het christelijk geloof hebben zich vaak vermengd met gebruiken uit het geloof van de Germanen en Franken Doordat het christelijke geloof zo meer herkenbaar was, kon het zich eenvoudiger verspreiden Een paar voorbeelden: Kerstmis De Germanen vierden rond Midwinter (21 december) de midwinter of joelfeesten (winterzonnewende) waarbij het boze werd verjaagd (door het ontsteken van kaarsen) en het licht werd begroet Pasen Sloot aan bij Germaanse feesten van de lente, waarbij het ontwaken van de natuur na de winter werd gevierd Het herrijzen van de zon wordt het herrijzen van Christus Paaseieren (ei als symbool van nieuw leven) opgehangen in de bomen zou een overblijfsel zijn van de heiligeboom cultus uit de Germaanse traditie De traditie zou daarvoor al overgenomen zijn van de Babyloniërs Theorie of werkelijkheid? 4

5 5

Verspreiding christendom vmbo12

Verspreiding christendom vmbo12 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 12 july 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/62161 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Verspreiding christendom vmbo12

Verspreiding christendom vmbo12 banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62161 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige

Nadere informatie

Het christendom. : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen

Het christendom. : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen Het christendom : *nog een hoofdstad *de christenen werden belangrijker in Europa *het kloosterleven *begrippen Les 1 nog een hoofdstad Romeinen Na de Romeinse tijd brak een andere tijd. Het was een onrustige

Nadere informatie

Christendom in europa hv123

Christendom in europa hv123 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 20 february 2018 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/62224 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door B. 1191 woorden 7 oktober 2016 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Tijdvak 3 Tijd van monniken en ridders De vroege middeleeuwen 500-1000 https://www.scholieren.com/verslag/samenvatting-geschiedenis-hoofdstuk-3-98166

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 3.3 het christendom in Europa de islam in Europa + antwoorden Leerdoelen

Samenvatting Geschiedenis 3.3 het christendom in Europa de islam in Europa + antwoorden Leerdoelen Samenvatting Geschiedenis 3.3 het christendom in Europa + 3.4 de islam in Europa + antwoorden Leerdoelen Samenvatting door een scholier 1733 woorden 11 december 2017 5,6 19 keer beoordeeld Vak Methode

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw

Tijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw 3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw

Tijd van monniken en ridders (500 100) 3.1 Leenheren en leenmannen (500 100) (500 100) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw 3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof

Nadere informatie

Uiteenzetting Geschiedenis Aantekeningen Hoofdstuk 3

Uiteenzetting Geschiedenis Aantekeningen Hoofdstuk 3 Uiteenzetting Geschiedenis Aantekeningen Hoofdstuk 3 Uiteenzetting door een scholier 1283 woorden 24 januari 2011 6 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis aantekeningen hoofdstuk

Nadere informatie

Homilie Hoogfeest St. Willibrord 7 november 2017 St. Willibrordsabdij Doetinchem

Homilie Hoogfeest St. Willibrord 7 november 2017 St. Willibrordsabdij Doetinchem Homilie Hoogfeest St. Willibrord 7 november 2017 St. Willibrordsabdij Doetinchem Op de televisie zijn de programma s Spoorloos en Verborgen Verleden te zien. Spoorloos volgt vaak mensen die als kind geadopteerd

Nadere informatie

Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk. Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen

Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk. Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen Paragraaf 1 t/m 13 6/7 en 11 minder belangrijk Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen 1. De verbreiding van het christendom in Europa 481: Clovis werd koning van één vd Frankische stammen, hij liet de Franken christenen

Nadere informatie

Het Rijk wordt in tweeën gesplitst om de volgende reden, waardoor het verval intrad:

Het Rijk wordt in tweeën gesplitst om de volgende reden, waardoor het verval intrad: Samenvatting door A. 1923 woorden 27 mei 2015 7.1 81 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Middeleeuwen De val van het West-Romeinse Rijk was in 476 dus lieten historici de middeleeuwen in 500

Nadere informatie

Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom

Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom Tijd van Monniken en ridders: Het Christendom Monnikenwerk Dit is Jorik, hij is arm Zijn vader werkt op het land Dat land is van de monniken Jorik wil een appel pakken uit de boom Hij valt en breekt een

Nadere informatie

GG - Godsdienst en Steden-Nieuw

GG - Godsdienst en Steden-Nieuw Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Kristel Brekelmans 11 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/70270 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

een zee Volksverhuizingen Het Romeinse Rijk is heel rijk. Veel volkeren willen een deel van die rijkdom.

een zee Volksverhuizingen Het Romeinse Rijk is heel rijk. Veel volkeren willen een deel van die rijkdom. Werkblad 7 Ω De Franken Ω Les : De volksverhuizingen Volksverhuizingen Het Romeinse Rijk is heel rijk. Veel volkeren willen een deel van die rijkdom. Het wordt steeds moeilijker om de grenzen van het grote

Nadere informatie

1 Monnikenwerk KLOOSTER MONNIKEN. Jorik is bang dat hij straf krijgt van de broeder, omdat hij een appel van het klooster wilde stelen.

1 Monnikenwerk KLOOSTER MONNIKEN. Jorik is bang dat hij straf krijgt van de broeder, omdat hij een appel van het klooster wilde stelen. les 1 Monnikenwerk 4 Waar of niet waar? Zet een kring om de goede letters. waar niet waar K O In de ziekenzaal werken verpleegsters. R E Jorik weet eerst niet waar hij is. T N De vader van Jorik is een

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 en 4

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 en 4 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 en 4 Samenvatting door een scholier 2051 woorden 3 oktober 2012 7,6 20 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats HOOFDSTUK 3 De wereld in de tijd van monniken

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H3: de vroege middeleeuwen

Samenvatting Geschiedenis H3: de vroege middeleeuwen Samenvatting Geschiedenis H3: de vroege midd Samenvatting door D. 2179 woorden 24 april 2017 4,5 4 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Vroege Midd 3.1 Hofstelsel en horigheid Op het domein

Nadere informatie

De lessen. Hieronder vind je een uitwerking van de lessen die komen gaan.

De lessen. Hieronder vind je een uitwerking van de lessen die komen gaan. De lessen Hieronder vind je een uitwerking van de lessen die komen gaan. Voor de lessen over het christendom heb je het lesboek Wegen van navolging nodig. Daarnaast neem je elke les het bronnenboek, een

Nadere informatie

Thors eik, die naam kennen we hier in de omgeving. Thors eik, dat werd zo n 1400 jaar geleden iets anders geschreven. Thornspiic oftewel Doornspijk

Thors eik, die naam kennen we hier in de omgeving. Thors eik, dat werd zo n 1400 jaar geleden iets anders geschreven. Thornspiic oftewel Doornspijk Na de grote volksverhuizing woonden hier andere stammen dan ervoor. Nu wonen de Franken, Friezen en Saksen hier. Andere stammen dus, maar één ding hebben ze gemeen: het heidendom heerst. Ze geloven in

Nadere informatie

Nieuwe uitgave van de Leefregel van Franciscus.

Nieuwe uitgave van de Leefregel van Franciscus. Preek van de week: zondag 18 november 2018 Predikant: Arend Linde De Vredehorst Lezing: OT: Psalm 146 NT: Marcus 12: 38 13: 2 1. Verhaal. Franciscus. Jullie kennen de heilige Franciscus. Hij leefde rond

Nadere informatie

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:

Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam: Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden

Nadere informatie

Continuïteit: christelijk geloof en instellingen blijven bestaan (bisschopsteden blijven bestaan)

Continuïteit: christelijk geloof en instellingen blijven bestaan (bisschopsteden blijven bestaan) Samenvatting door L. 2414 woorden 23 juni 2015 5,3 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Om dit verslag volledig te kunnen begrijpen, heb je de afbeeldingen uit het originele document nodig.

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing Godsdienst Christendom 2 Wegen van navolging

Samenvatting Levensbeschouwing Godsdienst Christendom 2 Wegen van navolging Samenvatting Levensbeschouwing Godsdienst Christendom 2 Wegen van navolging Samenvatting door C. 1656 woorden 23 juni 2013 7,1 29 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Godsdienst Christendom 2 1. Christenen

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en antwoorden

Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en antwoorden Verslag Geschiedenis Hoofdstuk 3 - vragen en a Verslag door een scholier 2804 woorden 3 mei 2012 5,6 13 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden P1: De verspreiding van het christendom

Nadere informatie

De verspreiding van christendom en islam in de periode 500 tot 1000. Lesbrief

De verspreiding van christendom en islam in de periode 500 tot 1000. Lesbrief De verspreiding van christendom en islam in de periode 500 tot 1000 Lesbrief Colofon Platform Taalgericht Vakonderwijs, Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede, 2009 Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 2764 woorden 15 juni 2010 7,1 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden H3 Middeleeuwen. Tijd van monniken en ridders/vroege

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 3: Van Mohammed tot Karel de Grote

Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 3: Van Mohammed tot Karel de Grote Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 3: Van Mohammed tot Karel de Grote Samenvatting door een scholier 2431 woorden 13 januari 2011 6,2 36 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks 3.1: Hofstelsel en

Nadere informatie

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders.

5,1. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart keer beoordeeld. Geschiedenis. Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Samenvatting door Anoniem 686 woorden 2 maart 2013 5,1 27 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3 De tijd van monniken en ridders. Paragraaf 1 De Romeinen trekken zich terug. 1. Welke

Nadere informatie

2 Opmars van het christendom 6 oktober 2010

2 Opmars van het christendom 6 oktober 2010 2 Opmars van het christendom 6 oktober 2010 Nederlandse religiegeschiedenis, 42-60. Duistere eeuwen 4 e 6 e eeuw, verdwijning Romeinse gezag, volksverhuizing, schaarse bronnen. Voor gebieden huidige Nederland

Nadere informatie

Tijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen

Tijd van Grieken en Romeinen. 2.4 De late oudheid. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten

Nadere informatie

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten?

Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Onderzoeksvraag; welke motieven leidden in de middeleeuwen tot de kruistochten? Rond 1080 bedreigen de minder tolerante Seldjoeken Constantinopel. Het werd voor christelijke pelgrims steeds moeilijker

Nadere informatie

Tijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen

Tijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3, De Romeinse Erfenis

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3, De Romeinse Erfenis Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3, De Romeinse Erfenis Samenvatting door een scholier 3094 woorden 2 december 2010 5,4 46 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Kenmerkende aspecten: De verspreiding

Nadere informatie

Tijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen

Tijd van Grieken en Romeinen. Romeinen. Romeinen. 1. Invallen door Germaanse stammen Pax Romana = Romeinse vrede, in 3 e eeuw n. Chr. onder druk door: 1. Invallen door Germaanse stammen 2. Conflicten om de macht (235 284 meer dan 50 soldatenkeizers ) 3. Waardevermindering van het geld

Nadere informatie

> Kijk naar afbeelding 1.

> Kijk naar afbeelding 1. LB - > Kijk naar afbeelding.. Iedereen op de been > Lees Hunnen op rooftocht. Waarmee vervoeren de Romeinen hun spullen? Zet daar een kruisje bij. Welke twee uitspraken over de Hunnen zijn juist? Ze zijn

Nadere informatie

6,7. Samenvatting door Zita 1791 woorden 20 januari keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Samenvatting Christendom. Par. 1

6,7. Samenvatting door Zita 1791 woorden 20 januari keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Samenvatting Christendom. Par. 1 Samenvatting door Zita 1791 woorden 20 januari 2013 6,7 29 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Samenvatting Christendom Par. 1 Het christendom is een van de 5 grote wereldgodsdiensten.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Middeleeuwen, hoofdstuk 3-4

Samenvatting Geschiedenis De Middeleeuwen, hoofdstuk 3-4 Samenvatting Geschiedenis De Middeleeuwen, hoofdstuk 3-4 Samenvatting door Matthijs 4228 woorden 16 maart 2016 6,2 12 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden De middeleeuwen De verbreiding

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

Het Christendom in Rome

Het Christendom in Rome Het Christendom in Rome Paragraaf 1: De weg van het Christendom naar Rome Het Christendom is ontstaan doordat men ging geloven dat jezus uit de dood opstond en de zoons van god was. De laatste woorden

Nadere informatie

Middeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013

Middeleeuwen. door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Middeleeuwen door: Joshua Murray Vogelenzang groep 6 2013 Inhoud blz 1. Voorpagina blz 2. Inhoud blz 7. Sint Willibrord blz 8. De Landheer blz 3. De Middeleeuwen blz 9. Munten blz 4. Carcassonne blz 10.

Nadere informatie

Het Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders

Het Frankische rijk. Bedreigd door de islam. Monniken en Ridders prehistorie 32 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Monniken en Ridders Het Frankische rijk Jos staat in een hoek van de kringloopwinkel in een grote doos te grabbelen. Hij rommelt

Nadere informatie

Het christendom wordt getolereerd. In dit teken zul jij overwinnen

Het christendom wordt getolereerd. In dit teken zul jij overwinnen Woord en Wapen Tegenwoordig zijn mensen moslim, christen, hindoe of boeddhist, geloven in iets of geloven helemaal niet in een god. Van de verschillende wereldgodsdiensten is het christendom een van de

Nadere informatie

Kaart op het einde van het Romeinse Rijk

Kaart op het einde van het Romeinse Rijk Kaart op het einde van het Romeinse Rijk 1 Belangrijk in deze periode Door onvruchtbare gronden en een sterk groeiende bevolking moeten de Germanen vanuit Midden- Europa op zoek naar een nieuw woongebied.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 + Jaartellingen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 + Jaartellingen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 + Jaartell Samenvatting door een scholier 3612 woorden 28 november 2010 5,8 37 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Tijd van monniken en ridders 500-1000

Nadere informatie

21 februari 2012 mochten we samen vieren in de Basiliek van Sint Pieter

21 februari 2012 mochten we samen vieren in de Basiliek van Sint Pieter 3de aanzet Toen Jezus op zekere dag aan zijn leerlingen vroeg maar gij, wie zegt gij dat Ik ben?, was het Petrus die namens allen antwoordde: Gij zijt de Christus, de Zoon van de Levende God. Petrus sprak

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Brandaan samenvatting groep 7

Brandaan samenvatting groep 7 Thema 1 Egypte Samenvatting De Nijl Egypte bestaat voor het grootste deel uit woestijn. Dwars door de woestijn stroomt de rivier de Nijl. Door de Nijl kende Egypte drie seizoenen: het natte seizoen, het

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

6,5. Samenvatting door J woorden 9 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden. Samenvatting geschiedenis 2: hoofdstuk 2

6,5. Samenvatting door J woorden 9 januari keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden. Samenvatting geschiedenis 2: hoofdstuk 2 Samenvatting door J. 2064 woorden 9 januari 2003 6,5 28 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting geschiedenis 2: hoofdstuk 2 De Middeleeuwen (500-1500) De middeleeuwen kreeg

Nadere informatie

Een Valentijn krantje Geen idee van wie, maar wel voor wie!

Een Valentijn krantje Geen idee van wie, maar wel voor wie! Datum: 14-02-2013 Een Valentijn krantje Geen idee van wie, maar wel voor wie! Eerste hulp bij liefdeslooplijn Mocht het van toepassing zijn Anders leuk om weg te geven Wie dit heeft geschreven? Geen idee,

Nadere informatie

Verspreiding Christendom - HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62218

Verspreiding Christendom - HV 1. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/62218 Verspreiding Christendom - HV 1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 June 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62218 Dit lesmateriaal is

Nadere informatie

Verspreiding Christendom hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Verspreiding Christendom hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62218 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De middeleeuwen

Samenvatting Geschiedenis De middeleeuwen Samenvatting Geschiedenis De middeleeuwen Samenvatting door een scholier 2856 woorden 29 juni 2011 4,8 57 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden { Geschiedenis } { De Middeleeuwen }

Nadere informatie

Hoofdstuk 5: Monniken en ridders

Hoofdstuk 5: Monniken en ridders Hoofdstuk 5: Monniken en ridders LEERPUNTEN BIJ HOOFDSTUK 5 MONNIKEN EN RIDDERS 1. Waar moet je altijd op extra goed letten bij het leren? A. In welk tijdvak speelt dit hoofdstuk zich af? B. Welke jaartallen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2, De Middeleeuwen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2, De Middeleeuwen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2, De Middeleeuwen Samenvatting door een scholier 1999 woorden 29 november 2006 5,6 124 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden H2 De Middeleeuwen

Nadere informatie

Karel de Grote en het feodale stelsel. Rilana Kuiters. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Karel de Grote en het feodale stelsel. Rilana Kuiters. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Rilana Kuiters Laatst gewijzigd 09 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/73905 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Binnenkomst in stilte in de donkere kerk. We zingen:

Binnenkomst in stilte in de donkere kerk. We zingen: Jaargang 8, nummer 19 Voorganger: ds. Piet Jan Rebel Koor o.l.v. Tanja van Dijk Piano: Myrre van Dijk, David van Dijk Zaterdag 20 april 2019 Paaswake Een nacht vol hoop Binnenkomst in stilte in de donkere

Nadere informatie

De opkomst van het christendom

De opkomst van het christendom De opkomst van het christendom Goden in het Romeinse Rijk Net als de Egyptenaren, Grieken en Germanen geloofden de Romeinen in veel goden. Apollo De belangrijkste waren de staatsgoden zoals Jupiter en

Nadere informatie

Robert van Thorote: Thourotte, begin 13e eeuw Fosses, 16 oktober 1246

Robert van Thorote: Thourotte, begin 13e eeuw Fosses, 16 oktober 1246 Robert van Thorote: Thourotte, begin 13e eeuw Fosses, 16 oktober 1246 Robert van Thorote, ook wel Robert van Langres genoemd was een Frans kanunnik, die achtereenvolgens bisschop van Langres (1232-1240)

Nadere informatie

Van sekte tot staatsgodsdienst

Van sekte tot staatsgodsdienst Rondwandeling De Zandhaar Startpunt: Manege De Oosterhoffruiters, Brekeldlaan 18, Rijssen Van sekte tot staatsgodsdienst Welke wereld stap je binnen? In de voorafgaande honderd jaar is het Romeinse Rijk

Nadere informatie

Kroontje van de H. Aartsengel Michaël

Kroontje van de H. Aartsengel Michaël Kroontje van de H. Aartsengel Michaël en begin met de eerste grote kraal (1), zeggend: Eerste Groet (1) Door de voorspraak van de H. Michaël en van het Koor der Serafijnen, Heer God, ontsteek in onze harten

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door A. 2003 woorden 24 oktober 2010 6,3 182 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting geschiedenis H.1 1 Over de nieuwe

Nadere informatie

> Lees Volken op de vlucht!

> Lees Volken op de vlucht! LB - > Kijk naar afbeelding.. Iedereen op de been > Lees Hunnen op rooftocht. Welke twee uitspraken over de Hunnen zijn juist? Ze zijn een vreedzaam volk. Ze houden rooftochten. Ze hebben geen leider.

Nadere informatie

Wijkgemeente Ichthus Noordwijk. Gods-dag. LEER HEM KENNEN 25 bewaarexemplaar. Ds. F. van Roest zondag 15 februari

Wijkgemeente Ichthus Noordwijk. Gods-dag. LEER HEM KENNEN 25 bewaarexemplaar. Ds. F. van Roest zondag 15 februari LEER HEM KENNEN 25 bewaarexemplaar Wijkgemeente Ichthus Noordwijk Gods-dag 1 Ds. F. van Roest zondag 15 februari Veel mensen zijn zo bezet met de zorgen van deze tijd, dat ze geen tijd kunnen vinden om

Nadere informatie

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk

Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Karel de Grote Koning van het Frankische Rijk Eén van de bekendste koningen uit de Middeleeuwen is Karel de Grote. Hij leeft zo'n 1300 jaar geleden, waar hij koning is van het Frankische rijk. Dat rijk

Nadere informatie

Mensen en Regels. Hoofdstuk 1B5

Mensen en Regels. Hoofdstuk 1B5 Mensen en Regels Hoofdstuk 1B5 Cursus 5.1 Doen wat gezegd wordt Wat leer je in cursus 5.1? hoe ons land bestuurd wordt en door wie welke drie bestuurslagen er zijn hoe democratie werkt hoe wetten gemaakt

Nadere informatie

Parf. 1 De verbreding van het Christendom in Europa.

Parf. 1 De verbreding van het Christendom in Europa. Parf. 1 De verbreding van het Christendom in Europa. Onder Clovis worden de Franken gekerstend. In 481 werd Clovis koning van één van de Frankische stammen, in de omgeving van Parijs. Clovis bekeerde zich

Nadere informatie

Ton de Bruijn: aspecten van de Middeleeuwen

Ton de Bruijn: aspecten van de Middeleeuwen Ton de Bruijn: aspecten van de Middeleeuwen Algemeen. De levensvisie van de Middeleeuwse mens. De visie op de mens. In de Middeleeuwen waren de mensen doordrongen van: hun eigen, aangeboren zondigheid,

Nadere informatie

Samenvatting Godsdienst H1 - H5 Christendom: wegen van navolging

Samenvatting Godsdienst H1 - H5 Christendom: wegen van navolging Samenvatting Godsdienst H1 - H5 Christendom: wegen van navolging Samenvatting door een scholier 1889 woorden 3 december 2017 6,7 24 keer beoordeeld Vak Godsdienst Godsdienst H1 Christendom wereldwijd Christendom

Nadere informatie

Het pauselijke Rome heeft. 1. het 2e gebod weggelaten, 2. het vierde gebod grondig gewijzigd 3. het 10e gebod gesplitst

Het pauselijke Rome heeft. 1. het 2e gebod weggelaten, 2. het vierde gebod grondig gewijzigd 3. het 10e gebod gesplitst Hoe heeft de kleine hoorn, het pauselijke Rome, Deel 5 in de loop van de eeuwen wet en tijden veranderd? Daniël en het zal menen de tijden en de wet te veranderen, 7:25 Het pauselijke Rome heeft 1. het

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1839 woorden 11 oktober 2011 6,9 13 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1 Nieuwe Tijd = tijd van ±1500 tot ±1800

Nadere informatie

40-dagenboek. Zeven bouwstenen. voor een groeiende gemeente. Kees de Vlieger. Een Kerygma studie

40-dagenboek. Zeven bouwstenen. voor een groeiende gemeente. Kees de Vlieger. Een Kerygma studie 40-dagenboek Zeven bouwstenen voor een groeiende gemeente Kees de Vlieger Een Kerygma studie 1 Copyright Stichting Kerygma Nederland Kerkstraat 24-3 3781 GB Voorthuizen Tel. 0342-475048 E-mail: kerygma@kerygma.nl

Nadere informatie

Brandaan samenvatting groep 7

Brandaan samenvatting groep 7 Brandaan samenvatting groep 7 Mijn Malmberg!"#$%&&()*+,#

Nadere informatie

Bonifatius. Bonifatius bij Dokkum vermoord (afb: wilsonsalmanac.com)

Bonifatius. Bonifatius bij Dokkum vermoord (afb: wilsonsalmanac.com) Bonifatius Kort De H. Bonifatius (ca. 672-754) is de belangrijkste Angelsaksische missionaris en kerkorganisator van de vroege middeleeuwen. Verwijzend naar zijn belangrijkste missiegebieden wordt hij

Nadere informatie

Ze zeggen dat hij met een bijl in zijn hand naar een bos ging. Bonifatius. Dat. Trajectum, 754. In de buurt van Dokkum, 754

Ze zeggen dat hij met een bijl in zijn hand naar een bos ging. Bonifatius. Dat. Trajectum, 754. In de buurt van Dokkum, 754 verhaal In dienst van het geloof Trajectum, 754 Ze zeggen dat het begonnen is toen Liudger Bonifatius ontmoette. Hij was twaalf jaar. Op die bewuste dag stond hij aan de kant van het water. Het was druk.

Nadere informatie

Voorbereidende les Cool in Sjoel!

Voorbereidende les Cool in Sjoel! Voorbereidende les Cool in Sjoel! Voor de docent Tijdens het bezoek aan de Folkingestraat Synagoge zullen de leerlingen kennis maken met verschillende facetten van het Jodendom. Het beleven van gebruiken,

Nadere informatie

Info plus Het leenstelsel

Info plus Het leenstelsel Project Middeleeuwen F- verrijking week 1 Info plus Het leenstelsel Inleiding De Middeleeuwen betekent letterlijk de tussentijd. Deze naam is pas later aan deze periode in de geschiedenis gegeven. De naam

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr.

3000 v. Chr v. Chr v. Chr v. Chr. 18 prehistorie oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Romeinen Het Romeinse rijk Jos en Mirthe staan voor opa s boekenkast. Opa, vraagt Mirthe, heeft u ook boeken over de Romeinen?

Nadere informatie

DE STANDENMAATSCHAPPIJ

DE STANDENMAATSCHAPPIJ DE STANDENMAATSCHAPPIJ 1)DE DRIE STANDEN Een bisschop schets de ideale samenleving De menselijke wet onderscheidt naast de geestelijk stand nog twee andere standen. De edelman en de onvrijen worden niet

Nadere informatie

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom

Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom Frederik Smekens Vak:Godsdienst Opdracht: de 7 deugden in het Christendom De zeven deugden bestaan al heel lang. Al sinds het begin van de mensheid. Adam zat alleen in het hemelse rijk. Hij verveelde zich

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze

Nadere informatie

Wees een heiden..! Inleving en kerstening in de vroege Middeleeuwen

Wees een heiden..! Inleving en kerstening in de vroege Middeleeuwen Nascholingsconferentie Actief Historisch Denken 2 maart 2010 Wees een heiden..! Inleving en kerstening in de vroege Middeleeuwen door: Koen Henskens, vakdidacticus/lerarenopleider Instituut voor Leraar

Nadere informatie

5,3. Samenvatting door een scholier 2990 woorden 9 november keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden

5,3. Samenvatting door een scholier 2990 woorden 9 november keer beoordeeld. Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting door een scholier 2990 woorden 9 november 2011 5,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Geschiedenis Samenvatting H2 en H3 H2 2.6 Rome verovert heel Italië - Rond 800

Nadere informatie

Pastoor Reneerkens. De volgende mensen zijn er ook bij:

Pastoor Reneerkens. De volgende mensen zijn er ook bij: 2 Papa Mama Peter Meter.... Pastoor Reneerkens De volgende mensen zijn er ook bij: 3 BEGROETING EN WELKOMSTWOORD Alles went, zeggen we wel eens, zelfs het wonder wat altijd weer opnieuw gebeurt, wordt

Nadere informatie

Feodalisme hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Feodalisme hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62228 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen

Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen 1: De verbreiding van het christendom in Europa Hoofdstuk 3: De Middeleeuwen - Na de val van het West-Romeinse rijk blijf in Spanje en Italië de christelijke kerk bestaan, omdat de volken (Goten en Longobarden)

Nadere informatie

RITUS VOOR DE SLUITING VAN DE DEUR VAN BARMHARTIGHEID BIJ GELEGENHEID VAN HET JUBILEUM-JAAR IN PLAATSELIJKE KERKEN

RITUS VOOR DE SLUITING VAN DE DEUR VAN BARMHARTIGHEID BIJ GELEGENHEID VAN HET JUBILEUM-JAAR IN PLAATSELIJKE KERKEN RITUS VOOR DE SLUITING VAN DE DEUR VAN BARMHARTIGHEID BIJ GELEGENHEID VAN HET JUBILEUM-JAAR IN PLAATSELIJKE KERKEN Drie-en-dertigste zondag door het jaar, 13 november 2016 Nederlandse vertaling: NRL, 2015

Nadere informatie

Vanaf 632 n.c. na Mohammed s dood: Sterke uitbreiding islam over Midden-Oosten, Noord-Afrika en Europa

Vanaf 632 n.c. na Mohammed s dood: Sterke uitbreiding islam over Midden-Oosten, Noord-Afrika en Europa Samenvatting door een scholier 1907 woorden 3 december 2012 2,6 5 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Paragraaf 1: De opkomst van de Islam Aspect: Het ontstaan en de verspreiding van de

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

V4 cp3 Romaans Gotiek

V4 cp3 Romaans Gotiek ART HISTORY De middeleeuwen 500-1400 V4 cp3 Romaans 1000-1200 Gotiek 1200-1400 Tijdlijn Vroege middeleeuwen Gotiek RomaRoans Romaans Christendom als bindende factor Doordat het centrale gezag in Europa

Nadere informatie

Sint Franciscuscentrum Programmaoverzicht voorjaar 2016 (versie november 2015)

Sint Franciscuscentrum Programmaoverzicht voorjaar 2016 (versie november 2015) Sint Franciscuscentrum Programmaoverzicht voorjaar 2016 (versie november 2015) Voor informatie en opgave E opgave@sintfranciscuscentrum.nl of T 076 5223444 (alleen ochtenden) Beste lezer, VOORWOORD Voor

Nadere informatie

Dit omvat de boeken van de joden over hun geloof in god. Hierin kun je lezen over:

Dit omvat de boeken van de joden over hun geloof in god. Hierin kun je lezen over: Samenvatting door een scholier 1098 woorden 6 juni 2005 6,2 41 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Levensbeschouwing 4.2. De bijbel De bijbel is het belangrijkste heilige boek van christenen. Pas rond

Nadere informatie

Thema: Jij telt mee!

Thema: Jij telt mee! Orde van dienst Protestantse gemeente te Wormerveer Zondag 24 februari 2019 Thema: Jij telt mee! Deze dienst is voorbereid samen met de werkgroep diensten met en voor mensen met een verstandelijke beperking

Nadere informatie

DE LITURGIE VAN DE VOORAFGEWIJDE GAVEN

DE LITURGIE VAN DE VOORAFGEWIJDE GAVEN DE LITURGIE VAN DE VOORAFGEWIJDE GAVEN Van alle liturgische voorschriften die betrekking hebben op de Vasten is er één van essentiële betekenis voor een goed begrip van de Vasten, en aangezien dit voorschrift

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie